Woensdag 13 November 1929
Ö5MEBSFOODORSCH DAGBIAD
.DE EEMLANDEft',
2Ce Jaargang ro. 1(3
'BINNINLANP
ALLARD P1ERSON-
SflCH IinG
Onderfcheiding voor
den heer J. L. Pierson
EERSTE KAMER
S MINISTERS ANTWOORD
NIET BEVREDIGEND?
Slag- en Koffierosm
DRUKWERK
G.J.VAMAMEnOMGEN&Co.l
Lijstenmakerij en Kunslhanoe
mooie profielen
voor elk e omlijstinq
Fa C-ebrs. van Eeden
LEDERWARE'Tl
Adverteeren doet
verkoapsn
I Amersfoortsch Dagblad
FASVI LIcBERICHTEN 1
Als ce zaak rust
Werkt r'e Advertentie
Wolftande] „De concurrent"
VERHUIZINGEN
W. TH- POT
DE OUD-GOU VERNEUR
DER K.M.A,
g JAC. SPELT f
Aanbieding van een
borstbeeld
HET BUITENGOED
„SDRGh VLIET"
Herinneringen
aan Cats
De eerste openbare
bijeenkomst
Amsterdam, 12 Nov. Gisteravond
•werd in de met vele bloemen en planten
versierde aula van de gemeentelijke uni
versiteit de plechtige eerste openbare bij
eenkomst van de Allard Pierson Stichting
gehouden.
De president der Stichting, burgemeester
W. de V 1 u g t, sprak een openingswoord,
waarin hij zijn vreugde uitte, dat zoovelcn
aan de tot hen gekomen uitnoodiging ge
hoor hadden gegeven. Met een enkel woord
slechts wilde spreker het licht doen vallen
op de beteekenis van de Allard Pierson
Slichting.
De omstandigheid, dat prof. Six In zijn
eigen rijke verzamelingen en boekerij voor
een aanzienlijk deel het apparaat v >nd, dat
hij voor zijn onderwijs behoefde heeft, al
dus de burgemeester, ten gevolge had, dat
bij het overlijden van dezen fijnzinnigen
kunstgeleerde zijn opvolgers slechts zeer
•weinig boekwerken en verdere hulpmidde
Jen aantroffen, waarop zij hun onderwijs
konden sieunen.
Prof. Snijder heeft nu met grooten Ijver
getracht elders, d.w.z. van particuliere
rijde, te verkrijgen, wat hij voor hot onder
■wijs In zijn vak en de ontplooiing daarvan
noodzakelijk achtte. Hierin is hij inderdaad
geslaagd.
Spreker bracht hiervoor prof. Snijder, een
woord van warme hulde, evenals aan al de
genen. die dat streven daadwerkelijk heb
hen willen steunen Speciaal noemde hij in
dit verband de medewerking van de erven
van prof. Six ten aanzien van diens bibli
otheek. Dat evenwel het onderwijs in de ar
chaeologic, wat hulpmiddelen enz. aangaat
op een hechte, financieele basis ia komen
te staan, is goeddeels te danken aan de
milddadigheid van den heer .1. I, Pierson,
die deze stichting In het leven riep en die
tot onze bijzondere voldoening op deze bij
eenkomst aanwezig Is.
Hooggeachte heer Pierson. aldus de bur
gemeester. ik ga thans een indiscretie ple
gen maar houd u overtuigd, dat mijn be
doelingen goed zijn:
In de in 1919 door uwe zorg gedrukte
„Onuitgegeven Manuscripten" van Allard
Pierson, welke niet In den handel zijn, be
vindt zich een in het Fransch geschreven
brief uit Ancona, waarvan ik hier het sim
wil citeeren: „C'est ici que j'ai appris A
rêver pour mes fils uno existence, eonsis
tant a gagner beaucoup d'argent et puis A
b'on servir pour faire de grandes choscs,
des choses somptucuses et artistiques".
Het komt mij voor, dat deze wensch van
prof. Allard Pierson door uw daad op
grootsche wijze in vervulling is gegaan, en
wanneer wij u. hooggeachte heer Pierson.
onze diepe erkentelijkheid betuigen voor
die daad. dan brengen wij daardoor tevens
hulde aan uw voortreffelljken vader, naar
wiens geest gij gehandeld bebt
Onder applaus deelde de burgemeester
ten 6lotte mede, dat de regeering den heer
J L. Pierson benoemd heeft tot ridder In
de orde van den Ned. Leeuw
Met een enkel woord dankte de heer
Pierson den burgemeester voor zijn bereid
willigheid om het voorzitterschap van de
Stichting op zich te nemen, terwijl hij ook
zijn erkentelijkheid jegens de regeering uit
sprak voor de hem verleende onderschei
ding.
Vervolgens nam prof. dr. G. A. S.
S n ij d e r het woord om een uiteenzetting
te geven van het ontstaan, het doel en de
werkwijze der Stichting.
Hierna kroeg prof. dr. G. Roden-
w a 1 d t, president van het Archaeologisch
Instituut te Berlijn, gelegenheid tot het
houden van zijn voordracht over „Idealis
me en Naturalisme bij de Ouden".
Vergadering van Dinsdag 12 November.
Voorzitter mr. W. L. Baron de Vos van
Steónwijk.
Geopend te 8.35 uur.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter doelt mede, dat de
Centrale Sectie besloten heeft morgen na d°
openbare vergadering eenige wetsont»- er-
pen in de afdeelingcn te doen onderzoeken.
De vergadering wordt verdaagd tol
Woensdag 11 uur.
UIT DE STAATSCOURANT.
Op verzoek eervol ontslagen met dank R.
Koen als kantonrechter plaatsvervanger in
het kanton Haarlemmermeer;
idem mr P. G H. Dop als rechter plaats
vervanger in de rechtbank te Utrecht;
idem mr. H. A. J. Reiimer als lid van den
voogdijraad te Rotterdam II.
Op verzoek ontslagen met ingang van
den dag waarop zijn opvolger als notaris
zal zijn beëedigd H C. van Slooten als no
taris te Akkrum.
Op verzoek eervol ontslagen uit den mili
tairen dienst de reserve eerste luitenant J.
Buising van het 17e regiment infanterie.
Toegekend de zilveren eere medniiie der
Oranje Nassau Orde aan mejuffrouw A. M
van Tooren (zuster Regula) leidende per
soonlijkheid van de van Lanschotstichting
te "s Hertogcnboscb.
Bij Kon. Besluit .s benoemd tot ridder
In de orde van den Nederlandschen Leeuw
J. L. Pierson te Baarn.
Bij Kon. besluit is benoemd met 1 Dec.
1929 tot hoofdinspecteur der P. T. T. te
's-Gravenhage II. C Felser, thans Inspec
teur der P. T. T. in nlgemcencn dienst,
is op verzoek eervol ontslagen met 1
Jan. 1930 rncj. A. J. M. Rijnbende als com
mies bij den PTT.-dienst.
Ondermijnt de regeering haar
standpunt meer dan ze
hel verdedigt
De Jurisdictie der Centrale
Lomïissie
Het „Vaderland" schrijft naar aanleiding
van de door don minister van buitenland
sehe zaken beantwoorde vragen van den
heer Heemskerk, betreffende de publicatie
van den brief van prof Van Fysinga
Op één punt is het antwoord van den
minister van buitenlandsehe zaken op de
vragen van mr. Meentskerk betreffende den
brief van prof. Van Fysinga volkomen be
v redigend.
Fr blijkt uit. dat de minister op het stand
punt staat, dat de Nederlandsche gedele
•teerde in de centrale commissie voor de
Rijnvaart geen overzicht „heeft te ge
v en' over den toestand op de tusschenwa
I» ren.
De jurisdictie vap de centrale commissie
-raat niet verder dan Krimpen en Gorkurn
In het achtste artikel van het protocol
van 21 Januari 1921 wordt nogmaals uit
Irnkkelljk verklaard, dat de territoriale be
\oegdheid over dit Nederlandsche gebied
met kan worden uitgebreid zondei toestem
ming \nn de Nederlandschp regeering
VVnt het thans geldende recht betreft, er
kent de minister van buitenlandsehe zaken
lus, dat de centrale commissie niet bevoegd
is- de Nederlandsche gedelegeerde te
•Hrnntsburg heeft geen rapport uit te
brengpn over de waterstaatswerken in de
tusschenwateren De uitdrukking „zal heb
hen te geven welke uitdrukking voorkom!
in den brief van prof Van Fysinga, paste
lus niet bij de juridische situatie.
Verblijdend Is ook. dat het departement
\an buitenlandsehe zaken blijkbaar niet ge
neigd is mede te werken tot een uitbreiding
Ift territoriale bevoegdheid van de com
missie, door herziening van de acte van
Mannheim. Het verslag immers, dat prof
Van Fysinga meende te zullen moeten uit
brengen, had juist ten doel de argumenten
te ontzenuwen van hen, die voor de bedoel-
le uitbreiding der bevoegdheid opkomen
Fr is echter een derde vraag, die meer
oin politiekon dan van juridischen aard
is, namelijk deze, of de wijze, waarop onze
egcpring haar standpunt verdedigt, niet
•cngevolge heeft, dat ze dit standpunt teee
lijk.... ondermijnt. Misschien zelfs vpel
neer ondermijnt dan feitelijk verdedigt.
Om te verhinderen, dat men in een nieu
we Rjjnncte de tusschenwateren onder de
uirisdictie der Centrale Commissie zou
plnatsen. wat door art. 8 van het protocol
van 1921 toch onmogelijk gemaakt was, zon
Ier toestemming van Nederland, gaat men
nu acht jaren na dit protocol voor de onbe
voegde rechtbank toch maar uitvoerig plei
ten Zoozeer pleiten, dat men zelf den in
druk krijgt en neerschrijft, dat men ver
plicht is allerlei verklaringen af te leggen
Zoo wordt men dan weliswaar niet niet
geweld van zijn standpunt verjaagd, maar
nien wordt er met list van afgeschoven
Hoe weinig de minister zelf gelooft aan de
kracht van zijn betoog, blijkt overigens uit
ie laatste alinea van zijn antwoord.
Waartoe zou de vermelding van Bazel en
van de Moezel wel nuttig kunnen zijn in
het heele verband, ten.tij om een capitulatie
van Nederland voor te bereiden of althans
te vergoelijken voor het geval het zoo ver
komt?
Fcn andere houding ware mogelijk ge
weest: de houding namelijk, die koning
Wiilem 1, onder veel moeilijker omstandig
heden jaren lang heeft volgehouden, en die.
naar Falcks getuigenis, groot voordeel voor
Nederland heeft opgeleverd Krachtig hield
Willem I te Mainz vast aan het positieve
recht, maar zoodra het tot onderhandelin
gen kwam met Pruisen alleen, werden ei,
in ruil voor voordeden voor Nederland en
op grond van wederkeerigheid, belangrijke
concessies gedaan.
Ook thans zou diezelfde tactiek met suc
ces bekroond worden In het slechtste ge
val zelfs met dit niet onbelangrijke succes,
'Int men niet alleen tegenover het hede
Nederlandsche volk, maar ook tegenover
alle Rijn- en zeevarende volkeren zou kun
ncn getuigen: ziet gij nu wel, dat België
zelf een zakelijk cn billijk accoord onmopc
lijk maakt?
VERKOOP AAN DE GEMEENTE
NAARDEN.
Van voormalige militaire
werken.
's-G ravenhage. 11 Nov Ingediend is
bij de Tweede Kamer een wetsontwerp tot
goedkeuring van den onderhandschen ver
Koop van dc voormalige militaire werken
nnn de Karnemelksloot te Naarden, met de
verbindingsweg naar de gemeente Bussum
(Fortlann), aan de gemeente Naarden.
De gemeente had deze eigendommen noo
dig in verband met de stadsuitbreiding.
*®®®®®®®E®B®E®®E®E®ES®S®3a3)E±®
Uw adres voor
ffl Electr. Hyg. Melktedrijf a
I)
DE ZUIDSINGEL
Wie prijs» stelt op smaakvol
laat 't vervaardigen dooi
BOEKDRUKKERIJ
VAN PERSIJNSTRAAT
Prijzen Qlct huoger, doch werk betei
verzorgd d*o bijna overal elders
Arnh wen 32 r©< 1069
Onze col lect'e lijsten munt uit door
billijke prijzem
f rnherschestraat 6 Tel. 774
Het oudste adres
hier ter stede
RUI TIE KEUZE
SSEEEEWEWraSEEEIFEEE.EEWiBSaara'tlffl®®
b
flfd Advertentie Bureau
PLAATSING VAN
a
e
PRIJS ve -tH OOGIIMG
a a
®0aaaa®aaa®aaaia®aaaaaaaaE5?®aa
in atle 3laden zonder i
Langestraat 81 Tele'oon 211
EN Q30S EN DETAIL
Grootste sortoering in
Wol- Sajet- en Breigarens
DAMES- EN KINDERXOUSEiV
Speciaal adres v 8ter<e school'<ousen
EN
TRANSPORTEN
met gesloten en bek eet e auto's
BILLIJK TARIEF.
KL EP 'I 18
tel 1295
ZUIDSr'GEL 20.
ffl Bediening door de gohecle stad. ft
Huldiging van luit --generaal
G. G. van Everdingen
te Breda
Op 1 September j.l. is luitenant-generaal
G. G. van Kverdingen afgetreden als gou
verneur van de Kon. Militaire Academie ie
Breda. In verband daarmede heeft oen groep
ingezetenen een borstbeeld van den generaal
doen vervaardigen, dat hem Maandag ten
stadhuizo te Breda als afscheidsgeschenk
is aangeboden.
Tegenwoordig waren tal van militaire en
burgerlijke autoriteiten. O.m. werden opge
merkt gen. majoor C. Prins, de oud gene
raals Graswinckel en Maris overste v d.
Harst, gouverneur der K. M. A.; overste v d
Haast; plebaan H. Schrauwen; rector H
Looymans; notaris A Verschraage; inr IC.
Speijart van Woerden, mr. P. Bloemnrts,
president der rechtbank; Tutein Nolthenius,
houtvester; vertegenwoordigers van het of
ficieren en leerarencorps der K. M. A., be
nevens afgevaardigden van den Senaat dier
inrichting.
De burgemeester van Breda, mr. dr. van
Sonsbeeck, sprak er zijn blijdschap over uit.
dat luitenant generaal Van Fverdinggn met
zijn echtgcnoote en familieleden aan de uil,
noodiging gevolg heeft gegeven Nadat ook
tot de andere aanwezigen, speciaal den
legenwoordigen gouverneur der K. M. A.,
luitenant kolonel van der Harst, een woord
van welkom was gericht, zette sprokor uit
een, hoe ongaarne velen den gewezen gou
verneur hadden zien vertrekken en hoe zij
zulks wilden toonen door een min of meer
egoïstisch geschenk, dot vóOr alles bedoelt
hem hulde te brengen doch levens bedoelt
hem zij het niet in persoon, dan toch In
beeld in Breda te doen blijven
Zoo wordt zei spieker ongeveer een
verblijf voortgezet van een officier, die. in
1396 voor het eerst als zoodanig aan de K.
Mil. Academie verbonden, haar 33 jaren
later als luitenant-generaal verliet, met tus
schenpoozen het Rijk elders, met name in
Den Haag aan het Departement van Oor
log dienende, doch steeds weer teruggevoerd
naar en bevorderd aan de Academie nis
adjudant van voorgangers, als eerste offi
cier, eindelijk als gouverneur en directeur
van den van Kampen overgcbrochten
Hoofdcursus.
Arbeidend voor het Kasteel, aldus spre
ker, heeft u ook voor Breda gewerkt Breda
gevoelt veel voor de hier gevestigde instel
ling van hooger militair onderwijs: het is
nog te vorigen jare hij het eeuwfeest over
duidelijk aan den dag gelreden Breda eert
dus gaarne een zoo verdienstelijken leider
als do Academie in u had Doch daarbij
komt, dat men ook dank wij brengen voor
hetgeen niet direct uitvloeisel van uw ei
genlijke functie was. voor de wijze waarop
u deel naarnt aan zaken van gemeenschap
pelijk belang, voor uw toegankelijkheid,
wanneer daarvoor op uw medewerking een
beroep werd gedaan
Het kon bij niemand verwondering wek
ken. dat ik mij. om een huldiging, zoo mn
gelijk in dezen vorm, voor te bereiden,
wendde tot de voorzitters van Breda Voor
uit en van het Oranje-Comité, èn als voor
zifters èn als personen beiden u bekende
strijders voor onze algemeene belangen
F.vcnmin kon het verwonderen, dat zij nn
middellijk van harte instemden, doch bij
zonder verheugend was het te ontwaren,
dat verscheidenen uit Breda en naaste om
geving. verzochten zich bij dc huldiging te
mogen aansluiten.
Aldus kon uitvoering worden gegeven aan
het denkbeeld, u. naar het ontwerp van den
jeugdigen Brodaschen kunstenaar Gerard
van Aalst, in brons de eeuwen te doen trot
seeren Dit laatste kan geschieden in de
woningen van u en uw verre nazaten Doch
het kan ook geschieden in de onderwijs
inrichting, die u lief is en het verzoek van
mij en mijn medeschenkers is, goed te vin
den, dat onze gave dAAr een plaats krijgt
als een blijde herinnering, als een lichtend
voorbeeld.
Generaal Van Fvcrdingen antwoordde be
wogen. Hij moest even met de oogen knip
pen, zei hij. nu hij, uit den eenigszins duis
teren achtergrond van de laatste maanden,
zich weer ineens zag geplaatst in een scher p
zonnelicht- Spreker stond nu tegen zijn
eigen beeld te kijken, een bronzen beeld. Hij
meende het te kunnen doen zonder ijdel
heid. Zijn innigen dank sprak hij uit. in de
allereerste plaats voor de gevoelens van
sympathie, waarvan dit beeld en dp zoo
juist gesproken woorden getuigden, voor
hem, als burger van Breda. Spreker zal dit
oogonblik nooit vergeten, waarin weer zoo
treffend tot uiting komt de voortreffelijke
verstandhouding tusschen Breda en de K
M A.; het oogenblik, waarop Breda wensch
te, dat zijn beeld een blijvende plaats zal
innemen binnen de muren der K M A.
Het woord richtende tot overste v d
Harst, den tegenwoordigen gouverneur der
K. M. A., wees spreker erop. dat hef mede
leven der Brednsche burgerij gevoeld went
niet alleen in de zonnige dagen van voor
spoed, niaar vooral ook in de „zwarte" da
gen. die iedere instelling kent. Voldoende
aan den wensch der schenkers draagt hij nu
zijn beeltenis over aan het bestuur der
K. M. A
Gouverneur v. d. Harst gewaagde daarop
met erkentelijkheid van den 100 jarigen
hechten band tusschen de Bredasche bur
gerij en de K. M. A Den oud gouverneur is
hij dankbaar voor de aanbieding van diens
mooie borstbeeld. Het zal een passende
plaats vinden in de receptiezaal der K.
M. A.
F.cn gezellige „thee" hield de aanwezigen
nog ppnis-on tijd bijeen in de ontvanst-hal
van het Gemeentehuis.
Eenige historische bijzon
derheden
Het bericht In de Staatscourant, waarin
melding wordt gemaakt van de vormelijke
schenking va*n de erven van wijlen mr. A.
F. H Goekoop. nl vermaking van hei groo-
te buitengoed „Sorghvliet* aan 1en slant,
heeft aldus de Haagsche correspondent
van het 11 bid. in Den Hang den indr.ik
gemankt van een zeer groote verrassing
van zeer bijzonderen aard De Hagenaren
kunnen beseffen wat deze schenking betee-
kent Immers, Zorgvliet was sedert laren
niet meer geheel voor het publiek gefloten.
F.on zeer groot deel is voor bebouwing. *lj
het dan met villa's, vrij gekomen on de re
sidentie heeft een woonwijk gekregen van
groote charme Onze stad. zon rijk aan na
tuurschoon aan plantsoenen en parken,
bezit reeds gpdurende geniimen tijd een
villapark in Zorgvliet als weinig elders in
1e wpreld
Men Iptte wel op, dnf wij verschil maken
in 1e spelling .Sorghvliet" is de naam van
het erootp buitengoed, dat spdprt eenigo
laren is omringd door een hooeen van bak-
<tpenen opgptrokken muur. in den volks
mond Chinppschon muur geheetcn on
Zorgvliet hppt het villapark
Aan hpt eerste is pen beteekenis van
oudere historie tp hechten dan aan het laat
ste Beidp zijn zeer nauw ann Den Haag
verwant, in meer dan één opzicht Fn led-ro
Nedprlander denkt natuurlijk aan Vader
Fats. den dichter .staatsman, die In 1613
van lohan van den Brnuck kommie* bij
de Staten van Holland ten Noorden van
de stad een stuk grond met een inpervlnk-
le van drip morgen en 175 roeden kocht
voor het totaal bedrag van 4000 pondtn,
in die dagen waarschijnlijk een niet gerin-
gp som
Het lag in dp bedoeling van Jacob Cats
op dezen grond pen .hofstede" te stichten,
een plan. waarin hij met bphulp van Cor-
nelis Vprmuvden zepr wpI slaagde Langza
merhand breidde Cats zijn bezitting uit en
hij mankte er een waar lustoord van. waar
vreemdp gewassen gropiden en waardoor
hPt ook een groote hpropnvlhpid vprwierf.
In 165? liet Cats er de woning houwen,
welkp thans in het schenkingsheslult de
.Cafswonine' wordt genoemd, en welke
sinds den houw slechts wpjnig is vprandprd.
Vandaar dan ook waarschijnlijk dp voor
waarde. welke ann de schonking ik verbon
den.
Jacob Cats sfiprf pn toen brak voor het
mooip buitengoed pen sjpchten lijd aan.
want pr wpM maar heel weinig zorg aan
Sorghvliet" besteed Aan dezen jammerlij
ken toestand kw'am pvenwel pen einde toon
graaf Benflnek het buitengoed in 1675 aan
kocht Fcn nieuw bloeitijdnerk voor Sorgh
vliet" bpgnn De nipuwe pigenaar hlppk '*en
waardig opvolger van Cnf.« te zijn Op /(jn
beurt breidde hij 't goed innieuw belang
rijk uit. znndat men ten laatsfp penlge urm
noodig had jm het geheele bezit te bezich
tigen
Graaf Renfinck's zoon zette dp traditie
van zijn vader voort hetgeen heteekende,
dal hPt landgoed opnipuw aan natuur
schoon won ..Sorghvliet" blpef vele laren
in handen van de familie Bontinck. tot om
streeks hpf iaar 1310 toen hef mooip bpzit
lljden.s dp Fransche overheerscbing nog nl
eons van eigenaar veranderde F.prst in 1337
kwam „Sorghvliet" in handen van den
prins van Oranje Onder diens beheer wer
den weer verbeteringen aangebracht ter
wijl hef. gnpd door schenking en aankoop,
nog groeidp tof een oppprvlakte van bllna
300 H A Toen de prins destijds koning Wil
lem II stierf krepg zijn gemalin koningin-
weduwe Anna Paulnwnn hpt Daarna ver
wierf baron Tapts van Ameronven hel d ^ir
aankoop Fn nadien is .Sorzhvlieth" 'n
banden van velen gewpest, totdat de hper
Goekoop het koeht voor een bedrag van
meer dan vijf mMlinen gulden Maar kort
daarna is aan het landgoed voortdurend
gpknnbhpld Steeds meer grond wprd er af
genomen voor bouwexnloilatie. waarover
wij hierboven reeds schreven, totdat over
bleef het .Sorghvliethgelegen binnen den
.Chineeschen muur" en het villapark Zorg
vliet.
Natuurlijk maakt deze schenking thans
het onderwerp van het gesprpk van velen
uit Men herinnert zich misschien, dat er
al pens sprake van is gewepst in Zorgvliet
een nipinv palais voor de koningin te hou
wen zoodat de gpmpente Den Haag de be
schikking zou kriigo-n over het gnnte stuk
grond in de binnonslad. waar thans bet
koninklijk paleis is met den grooten tuin.
AUTO DOOR EEN TREIN GEGREPEN.
Weer oens een ongeluk op
een onbewaakten overweg.
Broek op Langpndijk. 12 Nov. He
denmorgen te half elf heeft op den onbe
waakten overweg aan den Hnsselaarswpg
te Heerhugowaard een ernstig ongeval
plaats gehad.
De vertegenwoordiger van de firma Tim
merman fp Pnnrrns. komendp met zijn suto
van den Wesfdijk. wilde den overweg pns-
seeren. doch merkte de in aantocht zijndo
trein niet op.
De machinist van den trein stopte on
middellijk. doch kon niet voorkomen, dat
de auto werd gegrepen Deze werri totaal
vernield De bestuurder kwam er won l«*r
hoven wonder goed af en lipp slecht* «fiiiga
erwondingen door glasscherven op.