DE EEMLANDEU BUITENLAND Donderdag 12 December 1929 28e Jaargang No 141 BUITENLANDSCH OVERZICHT SPLITSING BIJ DE DUlTSCH-NATIONALEN KANTON BEDREIGD Nederlaag van de regeeringstroepea DE DUSSELDORFSCHE DRAMA'S Is de moordenaar nu ingerekend? HET PROCES TEGEN GRAAF STOLBERG Vonnis 9 maanden gevangenisstraf 14 uur 16 min. Fa. L. J. Luycx en Zn. Corsetten, Corselettes, Buikbanden, Bustehouders DE TREINRAMP BIJ NAMEN De getroffenen worden gesteund AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort r 2.20 per maand 0.75. per week Cretegratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/&> Btnneelood franco per post per 3 maanden f S.- Afzonderlijke notnmers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 UITGAVE: VALKHOFF C2 Pfil.lt fiFR AnVFRTFMTIFN W"#11' 1 «-os loVgrip «u e« oewijsnumme» - m NU'CnltmitH tlke ,0.2:. Lletdidlobad. «ivtrttnato voord» Helft VM den pffl» - Klelo. AdverttoUb) „KEITJES' bi) i-oorunbrt.II»Q 1-5 regels 50 eest elke regel meer 10 cent, drtems.l plaatsen I I.- Oe.ll.nünuner eetr» I 0.05 De Belgtcshe regeeringsverkla- ring. De regeIJjig der taal kwestie. De vernederland eehing der Gentsche hoogc- schooL Met een enkel woord is in ons ochtend blad reeds gemeld, dat de regeeringsverkla- ring van Jaspar, den leider van het uit zijn asch herrezen Belgische kabinet, zich o. a. ook bezig hield met het vraagstuk der talen en dat van de vernederlandsching van de universiteit te Gent. In verband met de be langrijkheid dezer kwesties heeft het zin uitvoeriger melding te maken van de zin sneden, die zich met vorenaangeduide pro blemen bezig hielden. Jaspar dan gaf te kennen, dat de regee ring van gevoelen was, dat het gewichtig vraagstuk van de taal thans niet voorloo pig en gedeeltelijk moest worden opgelost, maar dat het als een geheel diende te wor den beschouwd en dat het nu noodzaak was met een stelsel voor den dag te komen, dat alle Belgen bevredigt en neerkomt op een verrijking van 't gemeenschappelijk intel lectueel bezit. De wetgeving van thans dient daarom te worden gecompleteerd, verbeterd of veran derd, maar volgens Jaspar moest men niet temin blijven binnen het raam der natio nale instellingen en tevens moest onverbid delijk alles van de hand worden gewezen, wat de eenheid van België zou kunnen scha den. De verschillende onderdeelen van 't vraagstuk nagaande, maakte de Belgische premier de opmerking, dat ten aanzien van bestuurszaken de wet van 31 Juli 1921 de basis had gelegd van 's lands taalregeling. De regeering wil aan de principes daarvan niet tonen, tenzij de ondervinding nader hand de noodzaak zou doen inzien wijzigin gen aan te brengen. De toepassing ervan deugt echter niet heelemaal en hangt af van de uitvoerende macht, wier plicht het vol gens artikel 67 der grondwet is er voor te zorgen, dat de tenuitvoerlegging der wetten beantwoordt aan den wil van den wetgever Jaspar herinnerde aan een koninklijk be sluit van 27 Jan. 1922, waarin te kennen wordt gegeven, dat in de departementen der ministers het bestuur derwijze moet zijn geregeld, dat de zaken kunnen worden be handeld in de taal, welke gebezigd wordt door de overheden, diensten, of particulie ren, die ze aan de orde hebben gesteld Jaspar voegde hieraan nog toe, dat de r» geering zoo juist het aanzijn had gegeven aan een interdepartementale commissie, waarvan ambtenaren der verschillende de partementen deel uitmaken. De taak dezer commissie zal zijn orn binnen zeer korten tijd een uitvoerig en nauwgezet verslag op te- stellen, waarin de wijze wordt aangege ven, waarop de wet van 31 Juli 1921 in alle takken van bestuur tot dusver werd toege past en de maatregelen worden vermeld, tp nemen zoowel op administratief als wetgp vend gebied, opdat gewetensvol de band wordt gehouden aan de naleving der wet- Wat de burgerlijke rechtspleging betreft waren de taalmoeilijkheden tot dusver nop niet wettelijk geregeld. Bij de Kamer is ech ter te dezer zak* een parlementair initia tief-vooistel ingediend, terwijl de regeerinp zelf een bizondere commissie ter bestudee ring van de zaak heeft ingesteld. Jaspar kondigde de spoedige indiening aan van voorstellen, welker aanvaarding allen Bel gen waarborgt, dat zij, zooals thans reeds het geval is bij strafzaken, worden gevon nist in bun eigen taal, wat de burgerlijke en handelsrechtpleging aangaat. Wat het taalgebruik in 't leger betreft, dienaangaande bevat de wet van 7 Nov. 1928 bepalingen. Noodig acht de regeering het, dat het nieuwe regime een tijdlang wordt toegepast, opdat men zich over de resultaten ervan een oordeel kan vormen. Ten aanzien van het hooger onderwijszak naar Jaspar meedeelde, van regèeringszijde een wetsontwerp worden ingediend, waar door het gebruik der talen aan de hooge- school te Gent. zooals de wet van 31 Juli 1923 dat regelde, zal worden vervangen door een nieuw stelsel, dat de vervlaam- selling der leergangen meebrengt. De niet verplichte Fransche leasen zullen echter worden gehandhaafd. Het ligt voor de hand, dat de modaliteiten van het des betreffend ontwerp amendementen zullen uitlokken, waaromtrent de regeering als ge heel of elke minister afzonderlijk zich voor behouden er een eigen opvatting over te kennen te geven. Ook ten aanzien van het lager en middel baar onderwijs is de regeering van plan weldra met wetsontwerpen voor den dag te komen, die het gebruik der moedertaal o' der 'gebruikelijke taal van de kinderen als voertaal bij het onderwijs regelen. Reke ning zal worden gehouden zoowel met de rechten der ouders als met de opvoedkun dige behoeften. Meer dan tot dusver zal het er op aan worden gestuurd, dat de kinderen een tweede taal aanleeren. Als woordvoerder der regeering legde Jas par er nog den nadruk op, dat al de kwes ties op taalgebied, welke hij aanroerde, een gezamenlijk programma uitmaken, waar van de verwezenlijking tijdens de zittings periode van thans bereikt diende te worden Ten slotte spoorde Jaspar aan tot verdraai? zaamheid en betooning van goeden wil. op dat een duurzame regeling tot stand zou ko men. ..die haar kracht ontleent aan haar rechtvaardigheid en de liefde voor het va derland". Het aanzijn gegeven aan een nieuwe arbeidsgemeenschap Toelichting van Treviranus in den rijksdag B e r 1 ij n, 10 Dec. (V.D.) De uit de Duitsch- nationale rijksdagfractie getreden afgevaar digden, die zich tot een Duitsch-nationale arbeidsgemeenschap hebben aaneengesloten hebben hedenmorgen in het rijksdaggebouw een oprichtingsvergadering gehouden, die ongeveer drie uur duurde. Een algemeene bespreking van den politieken toestand werd gehouden. Hoewei nog geen voorzitter is gekozen, verwacht men, dat de afgevaardig de Treviranus als zoodanig zal worden be noemd. Daar nu, de Duitsch-nationale arbeidsge mecnschap definitief is tot stand gekomen, verwacht men ook een andere verdeeling der zetels in den rijksdag. Berlijn, 10 Dec. Afgevaardigde Trevi ranus (Duitsch-nationale arbeidsgemeen schap) heeft heden in den rijksdag de vol gende verklaring afgelegd: In naam der Duitsch-nationale arbeids gemeenschap heb ik te verklaren: Wij hebben ons afgescheiden van de Duitsch-nationale rijksdagfractie, omdat wij •1e politiek van den tcgenwoordigen leider •Jtr Duitsch-nationale volkspartij afkeuren on omdat ons do vrijheid van handelen naar ons geweten', zooals het de verantwoording voor ons volk eischl, in de Duitsch-natio nale rijkeclagtractie geweigerd wordt Wij voelen ons de dragers van het ideccle goed, dat in het Duitsch-nationale partijprogram besloten ligt. Wij willen waarlijk conser vatieve gedachten in de practische politiek omzetten en zoo het vaderland dienen Ons groote doel is de oprichting van een ware volksgemeenschap, die zich tot taak stelt, met achteruitstelling der gedachte van de partijpolitiek, het vaderland uit dé ellende le redden. Berlijn, 10 Dec. (V.D.) De Deutsche Ta- geszeitung meldt, dat de rijksdagafgevaar digde Behrens, die eenige dagen geleden te zamen met den afgevaardigde Mumm uit de Duitsch-nationale rijksdagfractié trad, me dedeelde, dat hij eveneens de D. N. Volks partij heeft verlaten. Peking. 10 Dec. (V.D.) Op ongeveer 100 K M. afstand van Kanton hebben de rege ringstroepen een zware nederlaag geleden. De troepen van Tsjang-Fat-Kwei versloe gen de regeeringstroepen en maakten 4000 gevangenen. Door deze nederlaag is het gevaar van een bezetting van Kanton door •le troepen van Tsjang-Fat-Kwei zeer Irci- gend geworden. De Nanking-regeering heeft alle beschikbare troepen naar Kanton ge dirigeerd teneinde de stad zoo lang mogo- 'iik tegen een eventueele bezetting te be tchermen. Britsche bezorgdheid Londen, 10 Dcc. (V.D.) De ontwikkeling der gebeurtenissen in China wekt in som- p ige Britsche kringen groote bezorgdheid Op grond van de laatste voorgevallen is men op elke verrassing voorbereid. Men be treurt den toestand des te meer, wijl het intreden van China in de rij der geordende mogendheden hierdoor opnieuw vertraagd wordt. Natuurlijk speelt tevens hierbij de terugslag, dien de Engelsche handel van dit alles ondervindt, een rol. Ten aanzien \an de Britsche onderdanen in China is men tamelijk gerust. De Britsche oorlog schepen in de Chineesche wateren zijn tal rijk genoeg en voldoende in de nabijheid om binnen korten tijd alle Britsche onder danen in geval van nood aan boord te kun nen nemen. HET NOBELFEEST TE STOCKHOLM. Professor Eykman door ziekte verhinderd de prijsuitreiking bij te wonen. S t o c k h o 1 m, 10 Dec. (V.D.) Het hoogte punt van het Nobel feest, waarmee de stich ter van den Nobelprijs wordt herdacht, vormde hedenavond het groote gala-banket in dé spiegelzaal van liet Grand-Hotel te Stockholm. Behalve de Nobelprijswinnaars met hun echtgenooten zaten aan de Zweedsche Kroonprins met zijn gemalin, verschil lende andere leden van het koninklijke huis. leden van het corps diplomatique èn vooraanstaande personen uit de wereld van kunsten en wetenschappen te Stock holm. De oud minister-president Hammarskjold bracht een dronk op den Zweedschen Ko ning uit. De Zweedsche Kroonprins her dacht den stichter, van den Nobelprijs Alfred Nobel. Professor Johannson, direc teur van het Karolingisch instituut, sprak de Nobelprijswinnaars toe. Deze antwoord den met een kort woord van dank, voor den Nèderlandschen Nobelprijswinnaar professor Eijkman, die door ziekte verhin derd was aanwezig te zijn, werd het woord gevoerd door den Nederlandschen gezant te Stockholm. Mr. A. M. D. Baron Sweerts de Landas Wijborgh. Als laatste spreker voerde het woord de Duitsche Nobelprijswinnaar Thomas Mann B e r I ij n 10 Dec. (V D.) De door de poli tie te Dusseldorf gezochte knecht Nistroy is Dinsdaa door de crimineele politic van Potsdam in een tehuis voor dètkloozen aan gehouden. De politie te Potsdam heeft, om het onderzoek der ..möordcornmissie" te Dusseldorf niet te beïnvloeden, den ver dachte geen verhoor afgenomen en bern on middellijk naar Dusseldorp op transport gesteld. De gearresteerde was sinds den moord op Maria Halin uit Dusseldorp ver dwenen en werd gezocht. Nistroy, zoo wordt nog uit Berlijn aan de N. R. C. gemeld, is werkzaam geweest op de zoogenaamde Strindermuhle bij Dussel dorp, in welker nabijheid eenige der vreese- lijke moorden zijn gepleegd. Hij was uit Dusseldorp vertrokken, een dag na het ver dwijnen van het dienstmeisje Maria Hahn, die het laatst op de Strindermühle was ge zien en wier lijk een paar maanden later bij Papcndell werd gevonden. Nistroy had zich van Dusseldorp naar Ohlig begeven, waar hij eenigen tijd werkzaan) was, maar trok daar vandaan gedeeltelijk per trein en ge deeltelijk te voet naar Hannover, Ilalber- stadt en tenslotte naar Brandenburg a.d. HaveT. Toen hij hedenochtend te Nowawest werd gearresteerd, was h.li geenszins ver rast i hij werd naar het hoofdbureau van pn- li tie te Potsdam gebracht. De dienstdoende officier van justitie heeft terstond het par ket te Dusseldorp gewaarschuwd. Waar schijnlijk zal Nistroy heden nog worden ver hoord door een der Berlijnsche commissa rissen, die te Dusseldorp aan het onderzoek hebben deelgenomen. ERNSTIG AUTO-ONGEVAL. F u 1 d a, 10 Dec. Nabij Fulda is een vrachtauto verongelukt, waarop een voet balelftal had plaats genomen. Een persoon werd op slag gedood, zes werden levensge vaarlijk en vier licht gewond. De wagen, die door den mist met groote snelheid tegen een boom opreed, is geheel vernield. AMERIKA EN DE VLOOTWET. Een pleidooi van Britten. Washington, 11 Dec. In een inter view bepleitte Britten, de voorzitter van de vlootcommissie van het Huis van Afgevaar digden, den bouw door de Vereenigde Sta ten van 135.000 ton moederschepen voor vliegmachines, bij verdrag toegestaan. Hij zeide verder, dat Groot-Britannië, dat een aantal schepen met eenzelfde tonnen-inhoud moet bouwen, reeds 107.000 ton bezit, terwijl Amerika met G6.Ö00 ton achterbleef. HOE DE STORM HEEFT HUIS GEHOUDEN. Vertraging in de aankomst van schepen. New-York, 11 Dec. (V.D.) Het Duitsche motorschip Bremen heeft tengevolge van den vrceselijkeri storm op den Atlantischen Oceaan- drie dagen vertraging. De schade in Denemarken. Kopenhagen, 11 Dec. (VD) Nu de storm iets in hevigheid is afgenomen, iaat de aangerichte schade zich .eerst overzien Aan de Westkust van Jutland heeft de storm een mijn uit den oorlogstijd aan land gedreven. De mijn ontplofte op de rotsen Wegen werden overstroomd en daken wer den afgeslagen. Tusschen de eilanden Loland en Falste; was de waterstand tengevolge van den storm zoo laag, dat men te voet van het eene naar liet andere eiland kon gaan. Ook was het mogelijk per auto het eiland Farce1 te bereiken. TITTONI ERNSTIG ZIEK. Milaan, 11 Dec. (V.D.) De toestand van den president van de Italiaansche academie Tittoni, die plotseling ernstig ziek is ge worden, is achteruitgaande. Hij is lijdende aan bronchitis. Tittoni, die 75 jaar oud is, was vroeger minister-president en minister van buiten- landsche zaken. De dokters gaven heden morgen geen hoop meer en verwachten het einde voor den avond. De deskundigen spreken hun oordeel uit Hirschberg, 10 Dcc. Na een korte pauze in het proces—Stolberg werd de Berlijnsche commissaris Braschwitz ge hoord. Hij beschreef beklaagde als een wispelturig persoon, die, des tc meer hij spreekt, des te meer van de kern der zaak en zoodoende van de waarheid afdwaalt, maar niet bewust liegt. Get. achtte bekl. ook niet in staat den moord te begaan, vooral als er geen motieven voor zijn aan te wijzen. Ook voor een moord uit harts tocht bestaan er geen beweegredenen. De wapendeskundige Preuss zeide, dat de hanteering van het geweer door be klaagde zeer onhandig was. Beklaagde moet óf aan den trekker zijn gekomen óf het geweer stond op onveilig. Ingenieur Musseler, tweede deskundige, wees op de mogelijkheid, dat ook een op veilig gezet geweer door een slag achteruit af kan gaan. Hij verklaarde verder, dat bekl. bij het eerste verhoor ter plaatse er meer malen in geslaagd was het schot te laten afgaan door een ecnvoudigen slag op 't ge weer. Bij een gericht schot zou, naar ge- tuige's meening, de wondo dieper zijn ge weest. Aangezien er geen kruit- en ver- branöingsporen zijn gevonden, spraken beide getuigen als hun oordeel uit, dat er geen sprake kan zijn van een van diohtbij gelost schot. Men meldt d.d. 10 Dec. nader uit Berlijn aan de N. R. C.: Na het verhoor vande gravin heeft he den de president aan de rechtbank een brief voorgelezen, die de gravin op 9 Maart 1929, dus negen dagen voor llfet drama, aan haar in Oostenrijk wonenden zwager heeft gestuurd en waarin zij o.a. zegt: „Ik ben niet in staat een dergelijk leven langer voort te zetten. Misschien kunnen wij el kander vooraf nog ontmoeten. Over eon dag of twee zal ik je wellicht meer kun nen zeggen, zoo gaat het hiet verder". De president eischte- fe weton, wat deze brief beteekent en stelde zich niet tevreden met het antwoord der gravin, dat men hier slechts met mededeelingen van particu lieren aard te doen heeft. De getuige wei gerde echter nadere inlichtingen te ver strekken. Vervolgens werden nog verscheidene be ambten en commissarissen verhoord, die den beklaagde het eerst hebben onder vraagd. Uit hun verklaringen blijkt, dat het eerste onderzoek tamelijk veel te wen- sehen overliet. De president begrijpt niet, waarom zij, hoewel ze algemeen vermoed den, dat beklaagde zijn vader had gedood, niet tot diens arrestatie zijn overgegaan. Het antwoord luidt, dat ze geen bewijzen hadden en ook niet konden inzien, waar om beklaagde een dergelijk misdrijf kon hebben gepleegd. De geneesheer, in wiens gesticht be klaagde zich, nadat Ihij in voorloopige vrij heid was gesteld, in observatie heeft be vonden, bestempelt graaf Christiaan als een psychopaat rnet een levendige fanta sie. Hij gelooft niet, dat beklaagde in nor malen toestand over de noodige wilskracht zou beschikken om zijn vader te dooden. Verschillende leden van de familie Stol berg zijn krankzinnig geweest, zoodat aan erfelijke belasting bij beklaagde kan wor den gedacht Het vonnis zal vermoedelijk Woensdag avond worden geveld. Hirschberg, 11 Dcc. (H.N.) Vanmor gen is de abrntenaar van het O. M. aan het woord gekomen voor zijn requisitoi: in het proces van graaf Christian zu Stol- berg-Wenigerode. Deze wees op de groo te belangstelling, welke de zaak onder het publiek heeft gewekt cn besprak vervolgens de kritiek in de pers, welke de rechtbank had verwéten, dat zij de zaak geheel be handelde, alsof het een moordzaak gold. De rechtbank moet natuurlijk ten volle haar vrijheid bij de behandeling van een zaak hebben. Overigens is door de getui genverklaringen gebleken, dat de gedachte aan moord uitgeschakeld kan worden. Hirschberg, 11 Dec. (H.N.) In het pro ces tegen graaf Christian zu Stolberg— Wernigerode heeft het O. M. vanmorgen egens het veroorzaken van den dood loor onvoorzichtigheid 1 jaar en 3 maanden \angcnisstraf geëischt onder aftrek van 'jen tijd, in voorloopige hechtenis doorge bracht. Hirschberg, 11 Dec. (H. N.) Graaf Christian zu Stolberg Wernigerode is van middag tot 9 maanden gevangenisstraf ver oordeeld. onder aftrek van de 45 dagen in voorloopige hechtenis doorgebracht De kosten van het proces komen voor zijn re kening. In het vonnis wordt overwogen, dat niets gebleken is van een opzet om te dooden en dat de rechtbank tot de overtui ging is gekomen, dat de beklaagde nie'; de noodige voorzichtigheid in acht heeft ge nomen, hoewel hij voldoende met het wa pen bekend was. De graaf heeft tegen het vonnis hooger beroep aangeteekend WEERBERICHT. Hoogste barornete rstan d 773.1 te Biarritz. Laagste barometerstand: 736.6 te Skudesnaes. Verwachting: Stormachige W. tot N. W., later waar schijnlijk krachtige W. tot Z. W. wind, zwaar bewolkt met regen- of hagelbuien, tij delijk opklarend, weinig ver andering in temperatuur. Langestraat 49-51. Tel. 190 SPECIALITEIT De koning geeft blijk van zijn medeleven De correspondent der N. R. C. te Brussel ■meldt: Koning Albert, de minister van spoorwe gen Lippens en de bisschop van Namen, mgr. Heylen, hebbon zich Dinsdag in den loop van den dag naar de plaats van liet fepoorwegongeluk bij den ingang van het station te Namen begeven. Do koning en de minister gingen ook de lijken der tien doo- de slachtoffers, waaronder drie vrouwen zijn, groeten en brachten een bezoek aan de gewonden in de verschillende ziekenhui zen, waar zij zijn ondergebracht in strijd met wat eerst gemeld werd, is niet de machinist, maar wel de stoker van den locomotief van den verongelukten trein gedood. Voor het leven van een tiental ge wonden wordt ernstig gevreesd: 47 andere gewonden werden verbonden in het mili taire hospitaal; 34 konden vervolgens huis waarts keeren. De geheelen dag is rnet groote kranen aan de opruiming van het puin, de locomo tief en de versplinterde wagens gewerkt. Een heele trein werd er mee volgeladen. Vermoedelijk zal het verkeer Woensdag weer normaal zijn. Omtrent de oorzaak van het ongeluk is nog niets .met zekerheid be kend. Toch is het waarschijnlijk, dat zij aan het niet voldoende werken der remmen dient geweten te worden. Voorloopig loopen de internationale treinen van en naar Luxemburg, den Elzas en Zwitserland over Luik. In de Kamer betuigde minister-president Jaspar de deelneming der regeering aan de gezinnen der slachtoffers van deze ramp en bracht hulde aan de toewijding van het spoorwegpersoneel en het Roode Kruis. Ook zeide hij, dat in den stoffelijken en zede lijken nood van de gewonden zal worden voorzien. In den Senaat was het minister Hymans, die in denzelfden zin sprak. In de beide wetgevende lichamen werden deze woorden door de heelc vergadering staande aange hoord. DE BRAND IN DE FILM-STUDIO. New York 11 Dec. (H.N.) De brand in liet atelier der Manhattan Studios Cy. wordt hieraan geweten, dat een der twee opera teurs in het geheim een cigaret heeft trach- tb te rooken. Overigens waren de veilig heidsmaatregelen niet in overeenstemming met de veiligheidsvoorschriften der b «uw- politie en der brandweer. Reeds langgele den was de onderneming aangezegd, dat zij een sproeiinrichting moest laten maken, wat echter niét was geschied. I-Iet ongeluk werd nog verergerd, doordien geroepen werd: „Allen naar buiten". Aangezien dit de gebruikelijke woorden zijn, waarmede de spelers op het tooneel worden geroepen, nacht men aan een grap, zoodat de spelers zich niet haastten, om hun kleedkamers te verlaten. DE ETNA WEER IN WERKING. Catania, 11 Dec. (V.D.) De Etna ver toont weer werking. Uit den kraterrand aan den Noordoostkant van den berg stijgt rook op, terwijl in den centralen krater vlammen jicbiba.Tj- 7.iin.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1