OPRUIMING
AM EPSFOOfflSCH DAGBLAD
I STADMHKUWS
BERICHT.
NIEUW PARIJS
CINEMA ROYAL
BINNENLAND
m
AMICITIA
Zaterdag 21 December 1929
.:de eem lander*
2Be Jaargang No. 149
DERDE BLAD.
VRAAGT M'E SFOflIIA'S
GORTEPAP en YOGHURT
3 Bediening m. 40 wagens
door de r,;efteeie stad
HEINEKEN'S BAR
PRIMA
Gezoete Citroen Jenever
KRISTAL
1 F®. 8. KRAAL 1
B. RUITENBERG Hzn
N. HEILIGERS
PR0VIÜÜ3ML
ASSURANTIE- KANTOOR
Gelden beschikbaar tegen 5 jdc
Fa. L. H0UBAER
TWEEDE KAM EB.
Aan de orde \va© in cle zitting van Vrij
dag de Defcnèfe-begropt ing
Verworpen worden do moties-ter Laan
lot vermindering van liet contingent reeds
jn 1930, niet 51 tegen 2G stemmen; schrap
ping van de post van twee nieuwe ondar-
zeebooten met 52 tegen 25 stemmen: nood-
uitkeering aan mobilisalio-slachoffers die
ui moeilijkheden verkeeren met 51 togen 27
stemmen; noodregeling voor mobilisatie-
slachtoffers die niet onder de .betreffende
wet vallen, bij zitten en opstaan.
Het artikel betreffende do geheime uitga
ven werd aangenomen' met 51 tegen 2(3
stemmen.
De defensie-begfooting wérd-aangenomen
tuit 52 tegen 25 stemmen.
Tegen stemden de S. D A. P., de lieer
Wijnkoop (C P.) en de heer Floris Vos.
Bij het ontwerp tot bet aangaan van een
contract betreffende'de vuil-afvoer van den
Haag naar Drente, vraagt cle beer Ter
Laan (S. D.) oen commissie van onder
zoek naar hetgeen voor de omgeving
Nieuwkoop gedaan kan worden.
Minister Ruys zal onderzoeken welke
het eerst in aanmerking komen na Drente.
Een commissie zal niet noodig zijn.
Met ontwerp wordt aangenomen zonder
hoofdelijke stemming.
Voortgezet wordt dc behandeling van de
begrooting van het wegenfonds.
De heer B a k k er (C. H.) dringt aan op
meer zorg voor tertiaire wegen en op meer
spoed met het geheele plan. Rijwiel- cn
voetpaden mogen niet worden vergeten.
De beer Bongaer ts (R. K.) spreekt
over de trage gang van zaken ten aanzien
van het overbruggen der groote rivieren.
Spreker vraagt boe bet staat met de
plannen inzake de overbrugging van bet
Ilollandsch diep en waarschuwt tegen bet
leiden van verkeerswegen door kommen
van dorpen.
Dr heer II i e m s t r a (s. d.) bepleit de uit
breiding van vrijstelling van rijwielbelas
ting.
De heer prof. v. d. Bilt (r.k.j meent, dat
de overbrugging van bet Ilollandsch Diep
zeer lang op zich laat wachten.
Spr. stelt voorts de vraag, of de ver dea
ling der inkomsten van bet Wegenfonds
over cle verschillende provincies wel juist is.
Do. lieer T c r H a a r (s.d.) ondersteunt
bet adres van den Bond van Bedrijfsauto-
houders inzake bet meer beschikbaar stel
len voor wegcnverbelcring en bruggen
bouw.
De beer Floris Vos (midd.) bepleit cle
voordeelcn van asfallbeslrating. De wijze
van werken keurt hij goed. Hulde brengt bij
aan den Rijkswaterstaat, die doelbewust de
vegenverbetering aanpakt. De weg Am
sterdamUtrechtDen Bosch is zeer
slecht en' grootendeels onberijdbaar.
Mei. Meijer (r.k.) bepleit wegenverbe
tering in bet Wöetland en wenscht spoed
Ie zien betracht met den weg Westland
Rotterdam.
De heer v. d. Heuvel (a.r.) wijst op de
onbillijkheid, dat bewoners van eilanden
Terschelling, Texel enz. in het Wegen
fonds bijdragen zonder ooit van do wegen
He prol'iteeren.
De (heer v. d. W a orden (s.d.) wenscht
goede rijwielpaden buiten de boomenrijen
in Twente.
De heer Engels (r.k.) bepleit verbate-
tering v an den weg EnschedéHengelo.
Minister Reymer meent, dat i'nen theo
retisch wel waardeering heeft voor wat er
gebeurt op het gebied der wegenverbete-
ring, doch dat men practisch daarvan wei
nig blijk geeft, üc hoofdvraag, die gedaan
is, is deze, of de methode van werken niet
wat omslachtig is. Inderdaad kan 6pr. vaak
geen beslissing nemen in verschillende za
ken omdat ihij dan wachtende is op advie
zen en rapporten. Nu er komt een direc
teur-generaal van den Rijkswaterstaat,
iioopt spr. tot een vluggere afdoening van
zaken te komen.
Het tempo van werken kan spr. niet
kunstmatig versnellen. Dit is onmogelijk
met het oog op gebrek aan geschoolde
werkkrachten.
De rivierovergang bij Zaltbommel heeft
voortgang. Wat cle heer Hiemstra zeide
over de uitbreiding der vrijstelling van rij
wielbelasting zal spr. met den minister
van financiën bespreken.
Bij art. 8 vraagt de lieer Floris Vos of de
minister in het komende jaar alles zal doen
om te komen tot opruiming van iollen.
De minister zal medewerking hiertoe
"verleenen, doch hij doet een beroep op de
betreffende streek orri mede te werken. Het
rijk behoeft niet alles te btealen.
De begrooting wordt z. h. st. aangeno
men.
Staatsmijnen.
Aan de orde is dc begrooting der Staats
mijnen.
De Leer Hermans (r.k.) stelt vast., dat
geen der bezwaren tegen de deelneming
van den Staat in het tricotagebedrijf ge
richt is tegen het. doel, dat de Staat be
oogt, n.l. uitbreiding der werkgelegenheid
voor meisjes en vrouwen.
Onjuist; is, dat de onderneming door on-
vakkundigen zou worden geleid.
De heer Ketelaar (v.d.) betreurt dat
deze zaak op zoo'n laat uur behandeld
wordt. Spr. zegt dat vele arbeiders geen
zin hebben in het mijnbedrijf. Men kon dit
niet goed maken met deelneming in andere
bedrijven. Waarom moeten de menscheen
met veel dochters vastgenageld blijven aan
bet mijnbedrijf?
De nijverheid moet niet aan een bepaalde
itreek gebonden worden. Wanneer men
zorgt voor goed nijverheidsonderwijs, zul
len de dochters en zonen vail do mijnwer
kers voldoende hun brood kunnen ver
dienen.
De heer Boon (v.b.) meent, dat de zake
lijke gronden voor dit ontwerp totaal ont
breken.
Do heer K r ij g e r verdedigt liet voorstel.
Hij sluik zich voor honderd procent aan bij
den heer Hermans.
De lieer Looviifk (cJh.) meent ook, dat
dc Staatsmijnen eenige vrijheid van bewe
ging moeten hebben. 11 ij vraagt zich ech
ter af of het noodig >s, juist, in het aandee-
lenkapilaal deel te nemen. Men kan toch op
allerlei wijzen aan een bedrijf faciliteiten
verleunen, b.v. door te: beschikkingstelling
•.an een stuk groml De groote oppositie
zou dan uitgebleven zijn.
De heer Kersten (S.G.) heeft, ernstige
bedenkingen legen het ontwerp. De Staat
(hélpc op andere wijze.
De heer v. d. Waerden (s.d.). acht. de
zen maatregel noodzakelijk voor de mijn
streek. Dit ontwerp werkt er toe mee den
toestand gezonder Ie maken. Het overheids
bedrijf moet vrijheid hebben zich te ont
wikkelen, anders kan men het boter ai-
schaffen.
Do heer Drop (s.d.) crilisecrt de ar
beidsvoorwaarden bij de mijnen.
Dr. Vos (lib.) bestrijdt het standpunt van
den heer v. d. Waerden, die zuiver protec
tie verdedigde.
Minister Reymer kan niets meer toe
voegen aan wat in de memorie van ant
woord is gezegd. De crïtiek is niet vrij ge
weest van overdrijving. Het voorstel is al
leen gedaan uit een oogpunt van mijnpoli-
tiek. Het gaat hier niet om de principieolc
kwestie. De mijnraad heeft een eenstemmig
advies uitgebracht. Wie zegt: verkapte pro
tectie, overdrijft. Men kan het mijnbedrijf
zelf wel verkapte protectie noemen. De Ka
mer van Koophandel te Heerlen heeft per
telegram den minister gevraagd voet hij
stuk te hou dan.
De lieer Boon stelt een amendement
voor om art. 12 (Trcebeek) met 100.000 te
verminderen. Dit wordt verworpen met 54
tegen 21 stemmen. Vóór stemden do V.B.,
V.D. cn de heeren Floris Vos, Lovink,
Schokking, mej. Katz, Wijnkoop, Tilanus,
de S.G. un de heeren Lingbeek cn v. Boet-
zelaer.
De begrooting wordt z. h. s. aangenomen.
Dc voorzitter deelt mede, dat hij voorne
mens is de Kamer weer bijeen te roepen te-
gun 11 Februari. Dan zullen behandeld
worden cle Indische begrooting, dc winkel
sluiting, herziening drankwet cn de wc-
genwet.
De Kamer gaat hierna op reces.
EEN JUBILEUM AAN HET
HANDELSBLAD
De heer D. Driessen, 40
jaar aan het bind ver
bonden.
A mis ierda m, 20 Dec. lie beur I).
Driessen, onder-directeur van liet Alg. Han
delsblad, herdacht lieden, onder talrijke en
hartelijke blijken van belangstelling, den
dag, waarop hij voor 40 jaar aan dat Mad
verbonden werd.
Voor het gebouw op den Nieuwe Zijds
Voorburgwal was, naar aanleiding hiervan
de driekleur uitgestoken.
Orn half drie had de meer-hüi6houdelijkc
huldiging plaats.
Dc jubilaris werd allereerst toegesproken
door den directeur van zijn blad, den heer
A. Heldring. Deze begon met de verblijden
de mecledceling, dat dc heer Driessen be
noemd was lot ridder in de orde van Oran-
je-Nassau! Dit is de erkenning, dat de heer
Driessen het algemeen belang gediend heeft
Zelf heeft spr. den heer Driessen nog maar
enkele jaren mogen meemaken. Zijne heide
voorgangers hebben echter niet nagelaten
te erkennen, dat liet Handelsblad zeer er
kentelijk is voor de toewijding, den trouw
en vooral de nauwgezetheid in het gelde
lijk beheer, die de heer Driessen steeds be
toond heeft. Als geschenk van commissa
rissen bood spr. ecne „gevulde" enveloppe
aan, daarbij den wensch uitsprekend dat
de hulde an heden (hem, gedurende een
tangen levensavond, tot ecne aangename
herinnering moge strekken.
Vervolgens voerde het woord de hoofd
redacteur van het Handelsblad, mr. J.
Kalff, namens het gezamenlijk personeel.
Hij gewaagde onder meer van do aange
name verhouding waarin de heer Driessen
altijd tot do redactie heeft gestaan, cn
prees zijn vriendelijkheid, zijn hulpvaar
digheid cn zijn goed humeur. Als aanden
ken aan dezen dag vereerde hij den jubi
laris tenslotte een schemerlamp cn een
schilderij.
De lieer Driessen dankte zeer geroerd.
KONING HAAKON EN KONINGIN
MAUD.
Op cle doorreis te Vllsslngen.
V 1 i s s i li g e n, 20 Dec. Gisteravond k\v am
met dc mailboot Mecklenburg alhier aan
Z.M. Roiling Haakon cn H.M. de Koningin
van Noorwegen. Aan boord werden zij na
mens de directie van de Stoomvaartmaat
schappij Zeeland begroet door den heer G.
A. Waller. Het'Koninklijk echtpaar begaf
zich onmiddellijk door de hall naar het per
ron, waar op het eerste perron de Noord-
Duitsche mailt,rein voor vertrek gereed
stond. Eerst werd de trein langs gewandeld
en het inladen van een groot aantal zakken
post in oogenschouw genomen. Daarna na
men de Koning en de Koningin plaats in
het laatste rijtuig, zijnde een slaapwagen
van de Mid-Europa.
De trein vertrok met ongeveer 10 minuten
vertraging.
In de hall stond een drietal persfotogra
fen, dio verzochten aan den Koning om te
poseeren, opdat een foto met magnesium
licht- zou kunnen worden gemaakt. Dc Ko
ning gal door een handbeweging te kcum-n.
aan dit verzoek niet te zullen voldoen.
Utrechtschestraat 29 - Tel 37
VOOR DE FEESTDAGEN
f 3.per Liter
MOOIE COLLECTIE
DIVERSE SLIJPSELS
I.AM E3TR 35 TEL 30D
BBEBESEaissas es stasia3siatjiin?sasiaiA
gj Ijsmutsen, Bivakmutsen, Leeren
E
E -Petten met oorlappen vindt U
B (51
E in ruime keuze bij de 0
jfj LANGESTRAAT 26
E
B SEE EE aDSBESEEBSlE® S3J E1 EBBE »i
LANGESTRAAT 129
STEEDS GOEDE EN ACTU
EELS PROGRAMMA'S
GEZELLIS ZITJE
G GE DE MUZIEK
Wl
Utr. straat 28 - Tel. 243
WINTERJASSEN
PELSJASSEN
BONTMANTELS
-ru,VA
Voor nieuwbouw, verbouw en
onderhoud van Woningen,
soüed en voorcleaiig adres
Kapelweg 42 - Tel 1053
KAPELWZC. 77
AME.SSFJORT
Zalen voor Vergaderingen
co neer ten to on eel- en
feestuitvoermgcn enz.
Sterk verlaagde pr'.j zen
KLEEDINGMAGAZIJNEN
Langestraat 62-84-66
in alle afdeelingen
HY7YYYTVTV, VTVtTVIVVTTTVTTTVH
Zij, die zich met ingang van
1 JANUARI a.s. als kwartaal-
abonnée op het Amersfoortsch
Dagblad abonneeren, ontvangen
de tot dien daturn verschijnende
nummers gratis.
OFFICIEELE KENNISGEVING.
Hinderwet.
B. cn W. vuii Amersfoort,
Gelet op artikelen 0 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, .lat
eon door F. II van Hofwegen ingediend
verzoek met bijlagen, oiti vergunning tol
het verplaatsen van een stoommachine van
45 Pk. lot het aandrijven van diverse
machines in het perceel, alhier gelegen aan
de Bleekjes tra at No. 37, op de Secretarie
der gemeente ter visie ligt en dal op Vrij
dag, den 3en Januari aanstaande, des voor-
middags te licn urs gelegenheid ten R-Aad-
liuizc wordt gegeven, om, ten overstaan
van het Gemeentebestuur of van één of
meer zijner leden, bezwaren tegen liet ver
plaatsen van de machine in te brengen.
Amersfoort, den 20cn December 1929.
Do Secretaris.
K. KAAN Jzn.
Dc Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
EIJZONDERE LAGERE SCHOOL.
B. en W. van Amersfoort:
Gelet op art. 75, le lid der Lager Onder
wijswet 1920 en op het Kon. Besluit van 51
December 1920, S. 953;
Brengen ter openbare kennis:
le. dat de Raad dezer gemeente in zijn
vergadering van 17 December 1929 het vol
gende besluit heeft genomen:
,.Dc Raad der gemeente Amersfoort;
Gelezen het adres d.d. 12 October 1929
(ingekomen 15 October 1929) van het Bestuur
der Vereeniging lot bevordering van Chris
telijk Nationaal Schoolonderwijs te Amcrs-
foort, waarbij ingevolge artikel 72 der La
ger Onderwijswet 1920 wordt verzocht de
noodige gelden beschikbaar te stellen voor
cle vergrooting van de van die vereeniging
uitgaande school voor uitgebreid lager on
derwijs aan den Leusderwcg no. 30 met 3
lokalen, alsmede voor de aanschaffing van
de in verhand met deze vergrooting noo
dige medWlere schoolmeu helen en leer- cn
hulpmiddelen
Oplezen lipt voorstel van Burgemeester
c-ii Wethouders d.d. 11 December 1929. afd.
II. no. 5007;
Overwegende, dat aan de in artikel 73 dei
bovengenoemde wet omschreven vereisch-
tcn is voldaan;
BESLUIT:
de gevraagde medewerking te verleenen.'
2e dat tegen dit besluit ieder ingezetene in
beroep kan komen bij de Gedeputeerde Sta
ten van Utrecht binnen 30 vrije dagen te
rekenen van den dag der openbaarmaking.
3e. dat gedurende den onder 2e genoem
den termijn alle op cle gemelde aanvrage
betrekking hebbende bescheiden kosteloos
voor een ieder ter inzage liggen ter ge
méento-secretaric, afd. Onderwijs (Kamer
no. Sb
B. en W. van Amersfoort,
De. Secretaris,
,K. KAAN JZN.
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK.
NUTS-JEUGDCONCERT.
Het Hollandsch
Kwintet.
Instrumentaal
Het departement Amersfoort van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen had
gisteren ^wederom een jeugdconcert. geor
ganiseerd in de groote zaal van Amicitia.
Het programma werd ditmaal uitgevoerd
door het Hollandsch Instrumentaal Kwin
tet, bestaande uit dc harpiste Rosa Spier
cn de heeren Fernando Zepparoni, viool,
Louis Oostdam, alt-viool, Co van der Beek,
cello en Willem van Hoek, fluit. Het pro
gramma bevatte een drietal nummers, n.l.
het Concert Royal no. 3 van Francois Cou-
perin voor trio (viool, cello cn harp), een
kwartet in D-groote terts voor fluit, viool,
alt en cello van W. A. Mozarl en een kwin
tet voor fluit, viool, alt, cello en harp van
den jongen Hollandschen componist Leo
Smit.
Voordat met de uitvoering der muziek
werken werd aangevangen gaf de lieer
Piet Tiggers een inleiding in verband met
hetgeen ten gehoore werd gebracht. De
heer Tiggers deed het jeugdig auditorium
eerst kennis maken met de namen der drie
componisten van het programma.
Couperi-n was een Fransohman, Mozart
een Oostenrijker, en Smit is. een Neder-
landsclie componist, die afwisselend in
Amsterdam en Par'-js woont. Dr-e compo
nisten, die zéér uifceenloopende werken heb
ben geschreven, welke toch alle tot het
genre kamermuziek bchooren.
Er zijn verschillen, maar er zijn ook
overeenkomsten. De verschillen zijn duide
lijk op. te merken aan dc algemeen e eigen
schappen der muziek: een stuk uit de ze
ven tiende eeuw kan iedereen gemakkelijk
onderscheiden van een werk uit dezen lijd
(zooals een schilderij van Rembrandt in
manier van schilderen veel afwijkt van een
doek van Vincent van Qogfc). Maar alle
componisten drukken hunne muzikale ge
dachten toch uit in een zeltcle taal, die
men kan leeren verstaan en begrijpen, zoo
als b.v. Nederlnndsclv, Fransch of Latijn
geleerd kunnen worden. De een zal daar
WAT ONS WACHT...
Donderdag vertelde 't .Dagblad",
Dat dus eind'lijk Arm-.-loort,
Moog'lijk opgelost ziet vraagstuk
Van de Kamperbinnonpoori.
Er is rekening gehouden
Met zoo goed als ieders wensch.
Tegen 't plan zich gaan verzrtb-n
Doet vast geen verstandig monseli.
Onze mooie poort behouden.
En geen strop meer voort 't verkeer
i Moois en 't praktisch saam verecnigd:
Amersfoort, wat wil je#ineer?
Wat mij verder in cleez' kwestie
O, zooveel genoegen bood.
Was, dat alles werd ontworpen
Door een ijv'rig stadgenoot'.
Vrijdag zie ik in liet „Dagblad"
't Vrecs'lijk plaatje „Wat ons wacht"
Waar, door bovengrondse!ie leiding
Het natuurschoon wordt verkracht.
De „P.U.E.M.die loert er
Schier misdadig op haar prooi.
Die vernieling zal heteek'nen
Voor 't provinciale „mooi"!
Door onz' uitgezochte dreven
't Boveiigrondschc drndennet:
Vrienden, minnaars van natuurschoon
Mob'liseen U( Opgelet!
t Ecne euvel is verholpen
Door een mooi afdoende plan
Doch een ander dient zich middels
't „P.U.E.M/'voorstel an!
'k Wensch dc Stad en haar omgeving
Tegen 't moog'lijk draden-dak.
Wéér een werker die ons moois redt:
Nóg een tweede ..Van der Tuk
GRQEGROK
(Alle rechten voorinhouden).
meer, dc ander minder moeite mee heb
ben, en zoo is 't ook in dc muziek.
De muziek kent evenals de taal elemen
ten; voegt men die elementen samen, dan
komen er .woorden cn zinnen,die een be
paalde muzikale waarde kunnen hebben.
Maar er zijn natuurlijk ook zinnen, waar
van de beteekenis moeilijk te begrijpen is.
Uit zinnen, (melodieën) vormt de componist
een grooter complex '(samenstel van meso-
diccn cn ..begeleidingen') cn uit meerden:
complexen wordt ten slotte een geheel
..hoofdstuk" gevormd, eigenlijk gezegd: uit
de thema's of muzikale grondgedachten
groeit het geheele muziekstuk-.
De thema's liooron en onthouden is dus
een belangrijk onderdeel van muziek ge
nieten cn \vn moeien dus niet vergeten
dat muziek ïiooren een even belangrijke,
maar een andere arbeid is. als muziek ma
ken.
Vervolgens wees de heer '1 iggers op het
verschil in vormenspruak, die door het
annhooren van het programma duidelijker
wordt, om daarna enkele woorden te wij
den aan do vormen van ieder stuk. Spre
ker memoreerde dat Conperiu gebruik
maakte van eenvoudige dansvormen en
een der eerste componisten was, die voor
instrumenten componeerde. Achtereenvol
gens hesprak de heer Tiggers dc prelude,
de Allemande, de Sarabande cn de gavotte.
Daarna werd een overzicht gegeven in
den sonatevorm, waarvan hij liet schcihe
nader toelichtte. Van cle gebruikte instru
menten behandelde spreker in hoofdzaak
de harp en de fluit.
Na deze inleiding werden de drie num
mers van het. programma ten gehoore ge-
bra^'A _<?ie door het jeugdig publiek met
grpoten aandacht werden beluisterd. Na
afloop van het concert bracht de heer Fei-
kema het kwintet dank voor dc schoonc
muziek, die het ten gehooijp had gebracht,
terwijl hij tevens don componist Leo Snul,
die in de zaal aanwezig was den aanwe
zigen voorstelde en hem hulde bracht voor
zijn compositie. Welke woorden door het
publiek met een krachtig applaus werden
onderstreept.
CINEMA ROYAL.
Silvia de Zceloc.
Dc film „Silvia cle Zoeloe", die in de Ci
nema Royal als hoofdnummer vertoond
wordt, verplaatst den toeschouwer naar het
verre, donkere deel van Afrika, waar liet
volk van wilden een vrij primitief leven
voeren, zonder dat ooit eenige invloed tui
buiten is geoefend op hun zeden en ge-
woonten. In hun bizarre kleeding, niet hun
oude ceremonieën en typische^ dansen,
staan ze vijandig tegenover al wat Wes-
tersch is en blank. De Zoeloes wonen in
een kraal, die meestal tegen de dorre heu
velen is gelegen en waar zij niets anders
overzien dan de eeuwenoude oerj30ssch.cn
ejtt de reusachtige cactussen. Naar..die
brengt ons deze film, die verder handelt
ever het leven van tie Zueloe's: jn het bij
zonder van Silvia en die zich -ontwikkelt
tot een drama van liefde, haat en wraak.
Een spannende film, geen spel uit de ate
liers van Hollywood, maar gespeeld door
werkelijke Zoeinp.'s in hun eigen land. Een
omstandigheid die het interessante van uit
filmwerk nog verdubbelt.
VRIJZINNNIGE JEUGDKERK.
De dienst van Zondsg.
Voor de Vrijzinnige Jeugdkerk, a.s. Zon
dagochtend om half elf in het gebouw der
Theosofische Vereeniging aan Uegentess'e-
laan zal optreden Ds. C. J. Blrel-.er. uit
Apeldoorn.
