U
Groote
Winter-Opruiming.
DE EEMLANDER
ONZE GROOTE BALANS OPRUIMING FIRMA DUIM BURGER
BEGINT 2 JANUARI
BUBTEIMUyMP
zaterdag 28 December 1929
28e Jaargang No 153
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMES MODEZAAK
BUITENLANDSCH OVERZICHT
SCHEEPSRAMP IN DE
ZEE VAN MARMARA
Zeven en twintig
slachtoffers
TREIN VERMORZELT
EEN AUTO
Twaalf dooden en
zes gewonden
TWEEDE HAAGSCHE
CONFERENTIE
Wie voor Frankrijk
deelnemen
4 uur 21 min.
Fa. L. J. Luycx en Zn
LUCHTVAART
NIET VERDER DAN
PRAAG
OUlFN MAAKT" I ED E
MA/»K 5 EE If Va uT
3y KET TÏOPM UWER
VAN EBU AUTO NI O'S I E L
(O
Firma L. A. A. VAN HAMERSVELD
AMERSF00R1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75. per
week (met gratl» verzekering tegen ongelukken) f O.W/y
binnenland franco per post per 3 maanden f 1-» Afzonderlijke nummers i 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
UITGAVE: VALKHOFF Cl
PRIJS OER ADVERTENTIEN
«Jke regel meer '0.25. Llefdadlghelds-advcrtcnttKo voor de
helft vu den pri|i - Kleine Advertencltn „KEITJES" tl) voomllbelnllng 1-5 repelt
50 cut elke repel meer 10 eent, driemnnl plaetsen f I.— BeM|inumnier e«r» I 0.05
Het Decnsche plan inzake ont
wapening. Een land, dat er
werkelijk een begin mee wil
maken.
In deze dagen omstreeks Kerstmis mag
het actueel geacht worden ons een wijle be
zïg te houden met het vraagstuk der ontwa
pening. Ore Rode, de hoofdredacteur van
de Deensche krant Politiken en die ook al
eens minister van binnenlandsche zaken is
geweest, heeft speciaal voor de Fr. Ztg. een
artikel geschreven, waarin hij onder meer
vaststelt, dat het doel van het Deensche
voorstel inzake de ontwapenings is: de ver
plichtingen te vervullen, die Denemarken
met betrekking tot de ïnkrimpiifg der be
wapening op zich heeft genomen, toen het
tot den Volkenbond toetrad. Voor deze in
krimping is geen grens vastgesteld, elk
land bezit te dezen aanzien het zelfbeschik
kingsrecht en het is geenszins verplicht de
weermacht derwijze in te richten, dat het
aan oorlogen kan deelnemen liet doel van
dén Volkenbond is, naar uit zijn tienjarige
werkzaamheid duidelijker en duidelijker
blijkt, oen ontwikkeling van het afweren
van oorlogen in de richting van afschaffing
van den oorlog. Het Decnsche voorstel ver
loochent niet de Volkcnbondstaak van het
land om aan zijn grenzen en in zijn vaar
wateren de orde te handhaven en zooda
nige neutraliteitsverplichtingen te vervul
len, als nog overgebleven zijn uit den tijd
der Haagsche Conventie.
Er zuilen daarom militair georganiseer
de corpsen en een georganiseerde militaire
staatsmarine gehandhaafd worden. Dpze to
tale macht komt ongeveer overeen met de
sjerkLe, die in de staten wordt gehandhaafd,
die door het verdrag van Versailles de ver
plichting tot ontwapemng aanvaardden en
uitvoerden; evenals in deze landen cn ove
rigens ook in 't Britsche rijk cn de Vereenig
de Staten zal ook in Denemarken bij aan
vaarding van het ontwapeningsvoorstel de
algemëene dienstplicht worden afgeschaft
Bij de regeering en de meerderheid van het
volk slaat het vast, dat ook, als het ont-
wapcningsplan is verwerkelijkt, Denemar
ken in staat zal zijn alle internationale
verplichtingen na te komen; de Deensche
weermacht zal echter niet in staat zijn oor
log te voeren cn is dus veranderd «n een
bewakingsinstituut ten dienste van den na
tionalen cn internationalen vrede cn dient
verder ter handhaving van de orde.
Van conservatieve' zijde is in de drie lan
den van het Noorden getracht bij *t. pu
bliek den indruk te wekken, dat het Deen
sche voorstel in Noorwegen en Zweden
lang niet gunstig is ontvangen. Volgens
Rode is deze poging mislukt In Denemar
ken en elders bestaan partijen, die nog
meer of minder bewust op het standpunt
van een ouden tijd staan, maar zij maken
de minderheid der bevolking uit. Die part
tijen in Noorwegen cn Zweden, welke onge
veer overeenkomen met de Deensche rege
ringspartijen, hebben haar onvoorwaardp
lijke sympathie met het Deensche voorstel
betuigd en verklaard, dat het van beteeke
nis zou kunnen worden voor het geheele
Noorden. Staatsminister Mowinckel, de lei
der der Noorsche democraten, heeft de be
perking der Noorsche bewapening bepleit
en hij heeft te kennen gegeven, dat de in
krimping, waarvoor hij opkomt cn waarbij
rekening moet worden gehouden met de
geweldige lengte der Noorsche kust, dezelf
de strekking heeft als die, welke in 't Deen
sche voorstel is belichaamd. De Noorsche
arbeiderspartij de grootste partij van het
Storting heeft een voorstel ingediend
waarvan de omvang iets kleiner is dan die
der democraten.
In Zweden kan niemand zeggen hoe lang
de tegenwoordige conservatieve regeering
aan 't roer zal blijvon cn of zij al dan niet
door een .regeering zal worden vervangen,
die dezelfde opvattingen over den toestand
der wereld huldigt als Óe Deensche regee-
ring.
Ook de pogingen, van verschillende zijden
ondernomen, om de zaak zoo voor te stellen,
alsof Denemarken verplicht is tot bizondere
maatregelen ter militaire beheersching van
de straten, die toegang geven tot de Oostzee
en gedeeltelijk Deensche, Deensch Zweed
sche of op andere wijze internationale wa
teren zijn, acht de hoofdredacteur van Po
litiken niet houdbaar. Wat Denemarken tij
dens den wereldoorlog op zich nam om zijn
onzijdigheid le handhaven, om den oorlog
verre te houden van de Deensche vaarwa
teren en de verbinding tusschen de lands-
deelen te verzekeren, zal Denemarken ook,
wanneer het. noodig mocht zijn in geval van
oorlog, kunnen uil voeren, bij aanvaarding
van het ontwapeningsvoorstel.
De bet eekenis van bet Deensche ontwape
ningsvoorstel ten opzichte van den interna
1 ionalen toestand bestaat hierin, dat bet in
de lijn ligt van heel het streven ter wereld
om van den oorlog af te zien. Het voorstel
is gebaseerd op dit streven, zooals het. tot
uiting komt in een lange rpeks besluiten;
hot bevordert bovendien dit streven cn be-
teekent een beslissende stap op den wee
naar de ontwapening, omdat het de opvat
ting van Denemarken weergeeft, dat Dpne
m^rkens geografische en politieke toestand
het raadzaam doen zijn openlijk te verkla
ren, dat oorlogsbewapening of deelneming
aan den oorlog de zelfstandigheid en on
afhankelijkheid van Denemarken niet kan
waarborgenalleen een Europeeschc rechts
en vredes-orde kan dit doen.
Aan elke groote beslissing is risico ver
bonden. Het risico der bewapening en der
oorlogen kennen Denemarken en heel dp
wereld uit bittere ervaring. Het risico, on
voorwaardelijk den v redes weg in te slaan,
komt de meerderheid van 't volk kleiner
voor. Deze weg is bovendien in overeen
stemming met alle waardevolle toekomst
denkbeelden; tevens wortelt het Deensche
voorstel in de realiteit van het heden en het
is een Deensche verwachting om bij de in
stelling eener orde. die ten goede komt aan
de belangen van den Deonschen staat, ie
vens bij te dragen tot de tegenwoordige §l
toekomstige internationale ontwikkeling
van Europa.
Athene, 27 Dec. (V. D.) Het Griekschc
stoomschip Chrysis werd in de Zee van
Marmara door het Bulgaarsche stoomschip
Warna geramd en zonk onmiddellijk. De
bemanning, bestaande uit 24 koppen, en
drie Grieken, die aan boord waren, ver
dronken.
DE BRAND IN HET WITTE HUIS.
De oorzaaak: een defecte
schoorsteen.
N o w Y o rk, 27 Dec. (V. D.) Volgeus een
bericht uit Washington heeft de brandweer
vastgesteld, dat de hevige brand, die op
Kerstavond groote schade in het Witto Huis
heeft aangericht, ontstaan moet zijn door
een defecten schoorsteen in het kantoor
van den secretaris van president Hoover.
TWEEDE HAAGSCHE CONFERENTIE.
De Duitsche delegatie.
B e r 1 ij n, 27 Dec. (V. D.) De Vorwarts
meldt, dat het rijkskabinet heden zal be
slissen omtrent de samenstelling \an de
Duitsche delegatie naar de Haagsche con
ferentie. Behalve de Minister van buitcn-
landsche zaken, Curtius, de minister vai>
financiën Moldenhauer cn de minister voor
de bezette gebieden Wirlh zal óf de soc.
dcm. minister voor economische aangele
genheden Robert Schmidt óf do soc. dem.
minister van binnenlandsch zaken Severing
deel van de Duitsche delegatie uitmaken
Ook de president van dg rijksbank, dr.
Schacht, zal waarschijnlijk als afgevaar
digd naar Den Haag gaan.
BELGISCH MINISTER AFGETREDEN.
Brussel, 26 Dec. De Belgische minis
ter van koloniën^ Tschoff en, die éón der
leden van den raad van beheer is van een
Luiksche financioclo instelling, die in
moeilijkheden verkeert, heeft zijn ontslag
bij Jaspar ingediend, die dit heeft aan
vaard.
Nog een minister gaat heen.
In Jan. zal, naar uit Brussel verluidt,
ook minister Houtart het voorbeeld van
Tschoffen volgen.
Saloniki, 26 Dec. Een trein, dio van
Xanthis naar Drama onderweg was, heeft
in de buurt van Okcliilar op een overweg
een autobus gegrepen, waarmee achttien
personen op weg waren nai-r een kerstfeest
viering. Twaalf hunner werden gedood, de
andere zes ernstig gewond. Dc chauffeur
van de autobus, aan '-.wiens -schuld het
vreeselijk ongeluk te wijlen schijnt te zijn,
behoort tot dc gewonden.
VREEMDE MOORD IN EEN BOSCH.
Parijs, 26 Dec. In het bosch van Pau
heeft men in den afgeloopcn nacht een ci-
genaardigen moord ontdekt. Men vond na
melijk het lijk aan een boom hangen van
oen man, wiens handen op den rug waren
gebonden. Naar het oordeel der geneesheé-
ren moet het lijk al ongeveer acht dagen
hebben gehangen.
De moord wint nog aan geheimzinnigheid
door de omstandigheid, dat demaninvrou-
wonklceren bleek te zijn gestoken, name
lijk in een elegant balcostuum.
Van den moordenaar ontbreekt momen
teel nog elk spoor. ITct cenige, dat de politie
te weten kon komen, is, dat eenigen tijd ge
leden een auto geruimen tijd in het bosch
heeft vertoefd, hetgeen de aandacht van
enkele omwonenden trok. (Cour.)
SCHEPEN AAN DEN GROND GELOOPEN.
Hamburg, 26 Dec. Bij den door krach
tigen Oostenwind veroorzaakten zeer lagen
stand der Elbe zijn Dinsdag twee groote
tankschepen, ondcrscheidelijk 10 000 cn
12.000 ton groot, voor Blankenesc aan den
grond geloopen. De schepen vormen thans
een ernstige belemmering voor de Elbe-
scheepvaart.
JEUGDIG STAHLHELMLID VER
MOORD.
Communisten brengen hem
zeven steekwonden toe.
Halle, 26 Dec. (II.N.). Op Kerstavond
is een jeugdig lid van den Stahlhelmbond
die van een kerstviering terugkwam, door
communisten aangevallen. De politie vond
hem des morgens tegen vijf uur, uit zeven
steekwonden bloedende, bewusteloos op
straat liggen. Hij is den eersten Kerstavond
aan deze verwondingen overleden. Twee
communistische arbeiders, die verdacht
worden hij dezen overval betrokken te zijn,
zijn door de politie gearresteerd. De Stahl
hclmbond heeft een bclooning van 500
mark voor de ontdekking van de daders
uitgeloofd.
DOOR GAS VERSTIKKING OM HET
LEVEN GEKOMEN.
Berlijn, 2 7 Dec. (V. D.) Ten huize
van de 60-jarige weduwe Brachmann te
Weisscnsee, waar de koopman Erich
Gericko als commensaal woont, logeerde
tijdens de Kerstdagen diens 63-jarige
broer, de belastingambtenaar Paul Gericke.
Gistermiddag wilde een besteller bij de we
duwe een pakket afgeven. Toen hij op zijn
herhaald kloppen geen antwoord kreeg on
bovendien een sterke gaslucht rook, waar
schuwde hij de politie. De brandweer werd
gealarmeerd en toen deze er niet in slaag
de de zware met ijzer beslagen huisdeur te
openen, werd een ruit ingeslagen. Men
vond het geheele huis met gas gevuld, ter
wijl de weduwe en de beide broers reeds
bleken tc zijn overleden.
Parijs, 26 Dec. (VD). Officieel is de sa
menstelling der Fransche delegatie naar
den Haag nog niet bekend gemaakt, Niot-
icmin is het zeker, dat behalve do minis
ter-president Tardieu alö leider, Briand,
do minister van buitenlandscho zaken,
Öhéron, de minister van financiën en Lou-
cheur, minister van arbeid, als hoofdge.l?-
legeerden zullen worden afgevaardigd.
Naar men zegt, zullen als experts aan de
delegatie worden toegevoegd; Moreau, gou
verneur van de.Banque do France, Morct,
onder-gouverneur der bank, Quesnay, als
financieel expert, Fernier, directeur van
het ministerie van financiën, alsmede Lé
ger, leider van liet departement van bui
tenlandscho zaken aan de Quai d'Orsay on
Coulondre, leider der economische afdee-
ling van het departement van buitenland-
sche zaken. Naar verluidt, zal de Fransche
delegatie Donderdagavond 2 Januari Parijs
verlaten en op 3 Januari des morgens in
den Haag aankomen.
EEN NIEUW EILAND IN DE
BAHAMA-GROEP.
Ruïnes van voor de ontdek
king van Amerika?
Londen, 26 Dec. (II. N.). Volgens een
bericht uit New-York hebben drie door het
Amerikaanscho departement van marine
uitgezonden torpedojagers het gerucht be
vestigd, dat in dc buurt van liet tot de
Bahamagroep behoorende eiland New
Providence door een zeebeving een nieuw
eiland is ontstaan. Op dit eiland, dat na
tuurlijk op geen zeekaart voorkomt, bevin
den zich ruïnes van een oude stad, die een
groot aantal inwoners moet hebben gehad
en waarschijnlijk reeds voor do ontdekking
van Amerika heeft bestaan. Een weten
schappelijke expeditie wordt voorbereid
om dc ruïnes tc bestudecrcn.
BOTSING TUSSCHEN TREIN EN AUTO.
Drie dooden en drie gewonden.
Kassei, 26 Dec. (II.N.) In de buurt van
Kassei is op een spoorwegovergang een
auto met een goederentrein in botsing ge
komen. De auto werd geheel vernield. Van
de inzittenden werden er drie zóó ornstig
gewond, flat zij op slag of kort daarna over
leden, terwijl de drié overigen eveneens
em6tig gewond werden.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
767.5 te La Coruna.
Laagste barometerstand:
734.2 te Vestmanoer.
Verwachting:
Aanvankelijk krachtige Z.
later afnemende Z. W. wind,
7Avaar bewolkt tot betrokken
aanvankelijk regenbuien,
weinig verandering in tem
peratuur.
LANGESTRAAT 49-51. TEL. 190
Amsterdam, 27 Dec Bij do K. L. M.
is bericht ingekomen, dat het vijfde post
vliegtuig op de'retourvlucht, de P.H.-A.G.R,,
tc Praag is geland. De tocht zal vandaag
niet verder worden voortgezet
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen* dat
de post aan boord van het vijfde retour
vliegtuig in Neurenberg met den trein ver
der wordt vervoerd, omdat de K. L. M. hot.
risico niet wil loopen, dal de mail tenge
volge \an slecht weer mogelijk eerst Zon
dag op Schiphol zou komen, wat de bestel
ling weer een dag later zou maken.
Is het toestel tijdig in Neurenberg, dan
kan de mail Zaterdagmorgen in Amster
dam zijn.
tv1/
I
FORD.DEALER VOOR AMERSFOORT OMSTREKEN
TEL. 42 - AMERSFOORT
