DE „E. T. A."
Dessert-Sprits
Een rondgang langs de stands
VOOR QNZ£
HUISV.ROUAEG
Fa. M. R.N.0CSTERVEEN
AMICITIA
T clef 00*1 1
Zoowel voor intieme
Fa.mil ie f eendjes
als grootc -partijen
Salons en Zalen
disponibel voor
Diners en Soupers
In tegenwoordigheid van een groot aantal genoodigden is
gistermiddag de elee triciteitstentoonsfelling
in de Markt hal geopend
Gistermiddag is de door de Provinciale
Utrechtsche Electriciteits-Maatschapplj in
de gemeentelijke markthal georganiseerde
electriciteitstentoonstelling in tegenwoor
digheid van een groot aantal genoodigden
officieel geopend door den directeur van de
P.U.E.Mden heer W. L. C. Bruni n g.
Onder de aanwezigen, die hierbij tegen
woordig waren zagen wij o.o. den Burge
meester dezer gemeente, Mr. J. C. Graaf van
Randwyck. de wethouders Vels-Heyn. Rui
tenberg en Thicn, den gemeentesecretaris,
den heer K. Kaan Jzn.verder verschillende
hoofdambtenaren van gemeentediensten, de
commissaris van politie, vertegenwoordigers
der middenstatidsvereenigiugen hier ter
stede, van de Maatschappij voor Nijverheid
en Handel, van de Komer van Koophandel
cn Fabrieken voo" de Gelrlersche Vallei.
\an de Vereenij ..g van Huisvrouwen van
de S. D. Vrouweuclub, van de Vcreeniging
..Goed Wonen". Voorts waren aanwezig de
directeur van den Middcnstandsbank. de
lieer A. II. Martens, de directeur vun de
Ambachtsschool, de heer J. Wesseling. de
hoofdingenieur van de P.U.E.M. de heer
lleykens, de directeur van de P.E.G U.S. te
Utrecht, cle lieer Smit, de heer Peper, direc
teur van cle Handelsschool, de heer Peyrot,
rector van het Gymnasium, bonevens enkele
commissarisson van de P.U.E.M. cn eenige
andere autoriteiten. r
De directeur van dc Provinciale Utrechi-
sche Electriciteits Maatschappij, de heer
Bruning, opende de tentoonstelling met de
volgende rede
Openingsrede van den Directeur
van de P. U. E. M.
„Het is mij een voorrecht om van deze
plaats al de genoodigden van harte wel
kom te kunnen heeten bij de opening van
de door de PUKM georganiseerde tentoon
stelling.-
Het is mij onmogelijk om aan allen per
soonlijk nog een welkom toe te roepen, maar
ik zou toch gaarne een uitzondering maken
voor den Burgemeester en de leden van het
Gemeentelijk Bestuur van Amersfoort. Hun
ne tegenwoordigheid wordt door de PUKM
wel zeer op prijs gesteld, omdat wij een in
druk hebben, dat zij daarmede getuigenis
afleggen van hunne belangstelling in de
electriciteitsvoorziening in het algemeen en
die van Amersfoort in het bijzonder.
Wij beschouwen deze tentoonstelling weer
als een mijlpaal in de geschiedenis van de
electriciteitsvoorziening van onze Provincie.
Het is nl. een gewichtige gebeurtenis ge
weest 'r dc Gemeente Amersfoort cn de
PUKM tovereenstemming kwamen om
het G.E.B. op te heffen en 'verder het Pro
vinciaal bedrijf de taak op de schouders te
leggen van dc electriciteitsvoorziening in
de Gemeente Amersfoort te verzorgen.
Her 's wellicht nu het oogenblik om U de
verziering te geven, dat wij ons van cle
belangrijkheid van deze taak bewust zijn,
en ik verzoek U cle organisatie van deze
tentoonstelling als een der uitingen daar
van te beschouwen.
Wij meenen, dat de eleciriciteit nog een
sociale taak te vervullen heeft, dal zij van
luxe-artikel verbruiksartikel geworden is
en dat zij zelfs speciaal in de huishouding
niet een van haar minst belangrijke ar
beidsvelden vindt.
In onze moderne tijd. die hoogere cischen
stelt aan het geestelijk leven, waar door
dringt, dat tijdsbesparing synoniem is met
geldbesparing, dat dc taak van de huis
vrouw verlicht kan worden, juist nu het
verkrijgen van betaalde hulpkrachten hoe
langer hoe moeilijker wordt, is de electn-
ciieit daar om te helpen.
Wij zoeken thans don weg om dat moge
lijk te maken. Eendecis hebben wij getracht
om door de invoering van bepaalde tarieven
het mogelijk te maken, dot tegen betrekke
lijk geringe vermeerdering van kosten in
het grootste deel der gezinnen de elecirici
teit in.zeer ruime mate gebruikt kan wor
den.
Anderdeels hebben wij getracht U door
deze Tentoonstelling een overzicht te geven
op Afelke wijze de apparaten-bouwers, de
licbtlechnici hun kunnen en kennen in
spannen om aan cle eischcn. die gesteld
worden te voldoen. Wij achten het onze laak
om naar mate van onze krachten U hier bij
van voorlichting en raad te dienen.
Het ia mogelijk, dat onze pogingen niet
dadelijk de juiste zijn, dat verbetering en
aanvulling noodig is, dén vragen wij om de
medewerking van onze electriciteitöverbrui
kers om met hunne wenschen en klachten
tot ons te komen. Als het mogelijk is zul
Jen wij hier zeker aan voldoen.
Onze maatschappij heeft een schoon doel.
Zij heeft het in haar statuten uitdrukkelijk
vastgelegd door daarin op te nemen, dat hei
Biet de bedoeling is om winst te maken. De
jfroordeelen, welke wij verkrijgen komen dan
werden gesteld. Met één druk op dc knop
was het geheele bedrijf in werking en dc
expositie daarmede geopend.
Hierna maakten dc aanwezigen ccn rond
gang langs de stands.
Rondgang laügs de stands.
Wij zullen thans in gedachte een rond
gang langs de stands maken en komen,
zoodra men het tentoonstellingsgebouw is
binnengetreden bij de expositie van do
Iloover-machines. Behalve ver
schillende exemplaren van deze bekende
machine, die klopt, zuigt en veegt, wordt
hier op bijzonder aardige wijze de werking
van het mechanisme gedemonstreerd. Door
een vernuftige vinding is men n.l. in staat
hiervan een „vertraagde" beweging tc laten
i itii, waardoor het kloppen, het zuigen cn
hot vegen zeer duidelijk is waar te nemen.
Gisp c 11s F ab r i e k e n te Rotter-
d a m exposcercn een grootc collectie Giso-
lampcn in diverse uitvoeringen voor ka
mer- cn fabrieksverlichting. De aoslketi-
sche uitvoering naar speciale ontwerpen is
een bijzondere aandacht waard. Ook in ar
maturen vindt men hier een uitgebreide
collectie.
De Electrise hc Apparaten Fa
briek te Utrecht brengt de Protos-slofzui-
gers- en hoenmachints, terwijl deze firma
een speciale stand liccft ingericht met al
lerlei Siemens Schuckert-artikelcn als
huishoudelijke- en keukenapparaten, kook-
toestellen, elcctrisclic comforen, ketels keu
kenmotoren en apparaten die hierop zijn
aan te sluiten.
De Dordtsche M c t c r f a b r i e k ex
poseert dc bekende Excelsior stofzuigers,
door de P.U.E.M. deze tentoonstelling is ge-1 *Ji<? b,i moniS<? huisvrouw niet onbekend
organiseerd en opgezet, heeft mij, zocal0,1 °°k oj> deze tentoonstelling wel ve-
noodig, nog opnieuw de overtuiging ge- -cr belangstelling zullen trekken,
schonken, dat niet alleen bij mij maar ookl e Electriciteits Maai
bij mijn medewerkers het gevoelen heerscht s c h a p p ij „Veenkoloniën" le Veen-
dat wij de gemeenschap hebben te dienenl brengt dc Eicelro-econoom kookioc-
i daartoe ook werkelijk bereid zijn. I stellen snelbraadpannen en fornuizen Deze
Doch wij kunnen dat niet alléén tot een toestellen en apparaten zijn een bijzondere
goed einde brengen. Daartoe is andei er cn ««indacht zeer zeker waard, want zij kun-
ook Uwe medewerking noodzakelijk en u| mn t,c huisvrouw van groot gemak zijn.
kunt ons helpen, zoo gij dit zelf wcnscht Klectrisch koken is nog lang niet algemeen
door het schenken van Uw vertrouwen, dat, bekend, doch deze stand zal de belangstel-
wit wij doen toch immer in het belang van: bng ervoor zeer zeker opwekken. De clec-
het algemeen geschiedt. tro-econoom is een geheel electrisch jiook-
Wanneer die sfeer geschapen is. twijfel apparaat dat een complete maaltijd zonder
ik er niet aan of de electriciteitsvoorzieningomkijken klaar stoomt,
zal in goede banen verder gaan. 1 Door de zeer bijzondere constructie behoeft
Mocht het dan nog voorkomen, dat aan
bepaalde collectieve of individueele wen
schen op een bepaald oogenblik niet kan
worden voldaan, dan kunnen in de sfeer
van dat vertrouwen de motieven ontwik
keld worden en de zekerheid worden ver
ook alle direct of indirect den aangeslote
nen ten goede.
De lust cn dc opgewektheid, waarmede
men n.l. geen acht ie slaan op het koken
zei/. Wanneer de spijzen eenmaal in het
toestel geplaatst zijn en de stroom irige-
j schakeld is. behoeft men niet meer op het
gereed maken van do maaltijd te letten. De
1 spijzen worden er koud in geplaatst, alle
kregen, dat geen bureaucratische willekeur ingrediënten toegevoegd en het tocs.el zorgt
doch technische of economische wetten een voor de verdere bereiding. Zoodra dc spij-
hinderpaal vormen. j zen koken, dit gescliiedi na 50 minuten,
Ik wil van deze plaats geen propaganda schakelt het toestel zich automatisch uit.
maken voor alles wat U hier zult zien; daar Per volledige maaltijd verbruikt dit toestel
dient m.i. de Tentoonstelling zelve voor. Ik i maximum 1 K.W.U., dus men kan zelf be-
heb gemeend mij tot een korte uiteenzetting rekenen wnt de verbruiksprijs bij een vast
van het doel van ons werk tc moeten be- recht van 5 cent is. Inderdaad een zeer be
perken. j langwekkend cn interessant apparaat.
Er rest mij thans nog de aangename taak I Nadat men bij z;jn rqndwandcling een
om allen die tot het welslagen van deze ten- j aardige stand mot allerlei vernuftige kleine
toonstelling hebben medegewerkt mijn har-j apparaatjes Is gepasseerd als aardappellc-
telijkcn dank te betuigen en zeer speciaalpeltjes, garneermesjes, aardappelbóortjcs,
stel ik er prijs op den lieer Beltman, onzen huishoudmesscn enz. dc firma Bieder-
geachleit Directeur van Openbare werken, i m a n te Amsterdam exposeert deze handi-
te danken voor de zoo prettige wijze, waar- 1 ge apparaatjes wordt terstond de aan-
op hij heeft medegewerkt de duizend en dacht gevraagd voor de grootc stand van de
een moeilijkheden van grooteren en kleine- N.V. Philips tc Eindhoven. Allereerst
ren omvang uit den weg te helpen ruimen. do afdeeling e t a 1 ag e - v e rl i c h t i n g.
Ook den Gemeente-Secretaris wil ik dank Ter demonstratie is hier opgesteld een
zeggen voor zijn krachtige hulp en goeden j transportabele etalage, die gebruikt wordt
raad. Ook de exposanten dank ik voor debij het houden van lezingen, liet is hierbij
prettige wijze van samenwerking en ook zou j mogelijk verschillende bclichtingsmogclijk-
ik hier nog een speciaal woord van waar-' heden toe tc passen om de uitwerking der
deering willen richten tot de N V. Philips, verschillende lampen op de te etaleercn ar-
die op de bekende energieke wijze mot deze tikelcn te demonstreren. Wij memoreeren
tentoonstelling heeft medegedaan en ons op! m dit verband het gerichte licht, liet dif-
dc meest aangename manier in de uitvoe- fuus licht, het verkrijgen, van glanseffectcn
ring gesteund. I enz. Ook van diverse Uleurcnbclichting
En zoo genaderd zijnde tot eigen kringen j worden hier vers-killende combinaties ge-
rnoet ik ook den chef van onze afdeeling Ac-demonstreerd. De geheele achterzijde van
quisilie, den heer Boomsma, dank zeggen ilf;t gebouw is gewijd aan de Philips Win-
voor dc toewijding, waarmede hij de goede kol- cn fabrieksverlichting. Een uitgebreide
geest van deze tentoonstelling is geweest, collectie armaturen »s hier opgehangen, die
Het is mij onmogelijk om allen, die hunne het verschil tussciien directe, half directe-
goede krachten aan deze tentoonstelling (.11 indirecte- en geheel indirecte vcrlich-
wijdden, afzonderlijk te bedanken en hunne ting duidelijk aantoonen. De N.V Philips
namen naar voren te brongen. Laten zij er padio is vertegenwoordigd met een grootc
echter van verzekerd zijn, dat hun arbeidsorteering radio-apparaten, die zich in een
daarom niet minder is geapprecieerd en dat alecmccne bekendheid mogen verheugen en
bij ons liet gevoel van dankbaarheid oor j wej geen nadere omschrijving noodig zullen
hunnen arbeid niet minder levendig is."
Dc directeur verzocht hierna den Burge
meester deze gemeente de tentoonstelling
daadwerkelijk te willen openen.
Alvorens hiertoe over te gaan hield dc
Burgemeester een korte toespraak, waaraan
wij iiet volgende ontleencn.
Toespraak van den Burgemeester.
De Burgemeester herinnerde er aan, dat
de gemeente Amersfoort afstand heeft ge
daan van haar clcctricitcilsbedrijf. In De
cember 1928 nam de Ilaad het definitieve
besluit. In verband met de overname van
het bedrijf van «le P.U.E.M. wenscht spie
ker met nadruk te vermelden het uitste- j soorten waschmachines, kaasroer- en karn-
kendc werk van het P.U.E.M.-personeeI, installations, pompinstallatie's enz.
hier ter stede, van de bcdiijfschef den heer De heer P. L Emmcn te Rcnswoude
Soinus en diens getrouwe helpers, wicn hij toonde ons een reusachtige clectrische
dank brengt voor alles wat zij hebben ge- broedmachine, voorzien van een dubbele
daan voor het clcctricileitsbedrijf. Als ge- zekering schakeling, dio een 3000 tal eieren
inccntebedrijf heeft de clcctricileitsvopizie- tegelijk kan hergen. Ilct toestel is stevig
ning het uitmuntend gedaan cn kon dit he- van constructie en is volgens dc nieuwste
drijf in alle opzichten zeer lucratief worden toepassingen samengesteld
genoemd. Spreker wees verder op het groo- Bij de firma Peck en Co. te Amsterdam
le belang van een goed funetioneerend clec- zagen we een complete installatie voor
triciteitsbedrijf, waarom do Raad dan ook plaatselijke watervoorziening voor plaatsen
hebben. Wij vermelden in «lit verband nog
do mooie, rustige reclame verlichting met
de Philips-neon-lampenletters, die men bij
verschillende stands aantreft cn die het ge
heel een fleurig aanzien geeft. Tevens staat
hier de 50 Watt gramofoonversterker, die
haar geluid middels een drietal luidspre
kers over dc zaal doet galmen.
De firma Louis Nagel Co. tc Arn
hem exposeert de elcctrischc melkmachine
Wes'.falia'", die zoowel door middel van n
electro motor als door -een benzine motor
kan worden aangedreven.
De Gebr. Bakker ój Zn, te Haas
trecht demonstreen 11 met verschillende
ergegaan tct het overdoen van liet ge
meentelijk bedrijf aan dc P.U.E.M. Door
deze o-.ergang vvoxden de winsten omgezet
in eer*, vast bedrag, dat wel is waar wat
lager is, doch daartegenover staat, dat deze
wijziging voor Amersfoort nog veie voor
waar geen waterleiding is. Verder clcctri
sche gereedschappen van Black en Dekker
als handboor-, slijp-, tapmochines, schroe
vendraaiers cn andere werktuigen.
I In een ruime stand is hiernaast do A 1 f a
[Melkmachine opgesteld van dc Kon.
declcn biedt. Spreker vertrouwt dat de Handelmaatschappij Uoeke cn Iluide-
1MJ.E.M. even goed voor de electriciteits- I koper. Deze installatie bestaat uit een
voorziening van Amersfoort zal zorgen als cmmer-pulsntormachine een vacuummo-
voorheen steeds door het gemeentebedrijf tor met vacuum^egulateur enz Ongetwij-
is geschied en is cr van verzekerd, dat dc fold bijzonder interessant deze installatie
gemeente baat zai vinden hij deze verande- in werking te zien.
ring. Deze machine is, zooals dc afbeeldingen
Hierna ging de Burgemeester over tot de
daadwerkelijke opening van de tentoon
stelling. Door het drukken op een knop
worden tegelijk alle lampen cn verlichtin
gen in het gebouw ontstoken, terwijl tevens
I11 de stand laten zien zoowel berekend
voor gebruik in de stallen als in weide. Het
zou ons te ver voeren over de techniek van
deze installatie verder uit tc wijden, doch
in de verschillende lectuur ter expositie
alle werktuigen en machines in beweging aanwezig kan men alle bijzonderheden, rap
porden, genomen proefnemingen enz. nauw
keurig naslaan.
Dc heer G. N. VC ijntjès, le Achter
veld, demonstreert een voor Jlollnnd nieu
we broedmachine, die echter ï'ecds in vele
landen 111 gebruik is genomen Deze broert-
tentrale met warme vochtrcgëlin'g verwerkt
di-;zenden k-bieke meiersluclil iii be
trekkelijk korten tijd.
De bank'ct- en br o0 d b a k k e r ij
,.'t Smul huis' stelt gebak cn koek in
alle soorten ten toon. Specialo aandacht
wordt gevestigd op dc bekende „Smul
huisjes". Alle producten dezer zaak wor
den bereid met boter van dc modelboérde-
ïij „Oud Bussum".
Electro-medischc apparaten worden ge
demonstreerd door de fa. C. F. Dolin,
Amsterdam. Mgn treft cr aan o.a. hoogte-
zon, diathermic, lichtbaden en vcrsscliillen
de hoogfrequéntapparaten.
Een bijzonderheid is hier de elcctrischc
handdroogmachinc, die de natle( handen
ongeveer 25 seconden totaal droog
maakt.
De fa. M ij 11 ssc 11 en C0., Amsterdam
heeft een stand met koelkasten, waarvan
dc onderhoudskosten tot een minimum
bedrag beperkt blijven. De General Elec
tric Refrigerator werkt gcruischlops en
storingvnj. Alle bewegende deelcn zijn
hermetisch ingesloten en in verbinding
met een oliereservoir van ongewoon groo
tc capaciteit.
De hygiëne wordt door deze elcctrischc
kasten ten zeerste bevorderd.
Ecu stand, bijzonder geschikt om het be
zoek tc ontvangen van fijnprqcvencle da-
mos, is die van dc fa. Joh. B. S c h 0 11 e n
uk Amsterdam. Men vindt er allerlei meel
soorten, speciaal zelfrijzend bakmeel. Pro
ducten, vervaardigd uit die grondstoffen,
worden den bezoekers ter keuring aange
boden.
De „Oco" stofzuiger treft men aan in
den stand van den heer S. D. J. Ver
vloei. Deze aantrekkelijke expositie geeft
verder een overzicht van tal van clectri
sche apparaten cn installaties, b.v. ketel
tjes, theelichtjes, kachels, broodrooster,
kookplaten, en nog vele andere huishou
delijke artikelen.
Een bijzonderheid is dc oco-de luxe stof
zuiger 111 combinatie aan te wenden met
de oco-dc luxe boenmacliine. Ook vindt hen
hier een clectrische vvasch- cn droogmachi-
ne. „Easy" geheetcn.
Dc importeur D. Bieder m an n uit
Amsterdam vestigt de aandacht op een
verzwaarde mocrsleuteï, die zich aan alle
maten van moeren zonder beschadiging
aanpast.
Voor gasbuizen en andere zwaarwich
tige stukken wordt een „Plattina" sleutel
gebezigd, die eveneens in den genoemden
stand te bezichtigen valt.
De „Etlan' -melkmachine wordt geïmpor
teerd door den heer J. van Bergen.
Deze machine, die reeds ecu dertigtal ja
ren in het buitenland in '-gebruik is, is
in ons land nog geheel nieuw. Het nainel-
ken is door liet gebruik van deze instal
latie geheel overbodig geworden. .Wij twij
felen niet of deze stand zal een druk be
zoek van de veelioj.leis deelachtig v\ o; -
den.
Een zestal installateurs te dezer atcde;
de firma's J. Bockcnoogen, G. J. va 11
Harten, R. Koning, E. J. Kr au se, F
II. Lomans en B. Schooolcmai:,
liebben tijdens dc E. T. A. een gezamelijke.
groote. attractieve «stand onder den naam
vau „Vereenigdc Installateurs Amersfoort".
Zij dcmonstrcercn allo denkbare clectri
sche artikelen. Wij doen slechts een greep
uit het tentoongestelde door te nocm«m;
klokken, thermo-artikelen, stofzuigers, lam
pen, kachels, motoren cn verdere huishou
delijke artikelen.
De N.V. Invent um uit Bilthovcn
demonstreert clectrische verwarmingsappa
raten van allerlei aard. Speciale aandacht
wordt gevraagd voor een electrische kunst-
moeder, die geschikt is voor de verzor
ging van een 400-tal kuikens; evenals voor
een apparaat tot étalngevorw arming, dat
tijdens den winter het bevriezen van ven
sterglazen voorkomt.
Dc Prov. Utrecht sc he Electr.
Maatschappij zelf vestigt dc bijzondere
aandacht op het nachtstroomtarief. Er
worden apparaten gedemonstreerd, die het*
mogelijk maken» overdag in het genot tc
zijn van warm water, dat 's nachts tegen
het goedkoope tarief werd verkregen. Dc
sanitaire installatie dezer stand werd ter
beschikking gesteld door do fa. -I. F, v.
N 1 e.
I11 een zeer artistieke en tevens fraaie
uitvoering toont dc N ederlandsche
Kabel fabriek verschillende doorsne
den van kabels, die men voor cle bedrijven
bezigt.
Een bijzonderheid van dc E T A. is het
prachtige poppenhuis, in bruikleen afge
staan door het Gemeentelijk Elcctriciteits-
bedrijf te Amsterdam. liet is bedoeld als
model voor practische en doelmatige ver
lichting van de meest voorkomende huise
lijke vertrekken, waaronder men dan kan
\crstann: kamers, keuken, gangen, enz
Ook deze inzending genoot direct bij «le
opening van dc tentoonstelling een grootc
belangstelling.
Aan het einde van onze rondgang geko
men mogen we niet onvermeld laten dat
een strijkje met \roolijke muziek voor dc
noodige afwisseling zorgt.
Do sirene loeit.
Nadat dc genoodigden hun wandeling
langs de stands hadden beëindigd, werd dc
groote sirene boven op het dak van de
markthal in werking gesteld, waardoor
een geloei over dc stad en omtrek aankon
digde dat de expositie voor het publiek toe
gankelijk was. En het duurde niet lang
uf de eerste bezoekers traden binnen om
te genieten van al het schoons cn nuttigs,
dat deze tentoonstelling brengt. En al aan
stonds bleek het dat de belangstelling voor
de K T. A. niet gering was. Een goed tcc-
kon voor de komende dagen.
Schoolbezoek.
Naar wij vernemen, zal de E. T. A. Don
derdagmiddag huilen de gewone uren om,
bezocht worden door de leerlingen der mid
delbare scholen alhier.
=ffl.
KOFFIETAFEL:
Kond gehakt,
met Lomat n.
MIDDAGTAFEL.
Hutspot met klapstuk.
Rijst met koutte gestoofde
peren.
ZèM
LAWGESTRAAT 42 - TEL, 77
Een heerlijk Koekjes waarmede
wij zeer veel succes hebben
f 0.30 per 3/, pond.
TOONEEL.
Het Vereenigd Toonesl „De
heilige Vlam".
Somerset Maugham's laatste comedie:
„De heilige Vlam" is liet voorbeeld van een
stuk met uiterlijk brillantc kwaliteiten,
dat het critische ontleedmes niet verdraagt.
Wie zich door uiterlijkheden laat verblin
den vindt hier ten volle bevrediging, een
onderwerp waarvan men zich kan voo.-
stellcn dat er in brcede kringen belang
stelling voor zal bestaan uitgewerkt cj»
een alweer uiterlijk meesterlijke wij
ze.
Maugham is de ideale schrijver van het
boeiende feuilleton, weinig kiesch in do
keuze van zijn onderwerp en zonder lijn
in de uitwerking ervan, maar met de vóór-
opgezette bedoeling vóór alles zijn lezers
of hoorders op een fascincerciidc wijze be
zig tc houden. Ook in dit stuk komt de
echtbreuk weer eens ter sprake, maar om
dat het nieuwtje hiérvan langzamerhand
wat afraakt, heeft dc schrijver het geval
bijzonder gecompliceerd cn komt nu, hoe
wel cle handige Maugham zich nimmer in
een conflict positief uitspreekt, kennelijk
tot de stelling, dat echtbreuk in het huwe
lijk veroorloofd is, wanneer een der ccht-
genooten niet in staat is bijdoor in
validiteit, zóoals in dit geval. aan de
erotische zijde van het huwelijksleven lc
voldoen. Hiermede begeeft Maugham zich
op gevaarlijk, moor actueel terrein, en hij
is cr de mail wel naar om zijn onderwerp
uit te buiten en zich nimmer blopt te gc-
ven. liet is in dit verband wel merkwaar
dig dat het onbenullige „Ehen werden im
Himinel geschlossen" van Ilasencleyer wèl.
verboden werd, terwijl dit stuk, waaruit
dikwijls een zeer avercchtschc moraal
spreekt en dat oneindig veel schade kan
doen, avond aan avond voor volle zalen
mag worden gespeeld.
Stella is getrouwd met den aviatuur
Maurice Tablet, die kort na het huwelijk
met zijn machine omlaag stort cn levens
lang invalide zal blijven. Aan het einde
van het eerste bedrijf blijkt, dat zij een
dubbel spel speelt, zij is de liefhebbende
echtgen'oóte van Maurice en heeft ccn ver
houding met zijn broer Collin, van wicn
zij ccn kind verwacht. In het tweede be
drijf zakt het stuk tot liet peil van ccn
detective-stuk, Maurice is gestorven en
z.ijn verpleegster, zuster Weyland spreekt
haar sterk vermoeden uit dat hij vergif
tigd is. Wié dé dader is, houdt ons twee
bedrijven in spanning, natuurlijk is het 1
degcen, van wie wij het minst verwacht-
teri; niet Stella, evenmin haar minnaar
Colli», maar cle moeder van Maurice, die 1
mei vele drogredenen hoar gelijk tracht 1
aan tc tooncn. Trouwens, de Tabrets, Ma- 1
joor Liconda, dr. Harvester, zjj allen zijn
paladijnen voor Maugham's verdekte theo
rie dat echtbreuk in dit geval toegelaten
1^. en zij komen er eerlijk voor uit. zuster
Weylands zoeken naar de waarheid hnper-
tinent te vinden.
Is het stuk verbluffend goed geschreven,
het werd ook merkwaardig goed gespeeld.
Cees Loseur gaf den invalide Maurice, die
met zijn sprankelende, cynische geest een
uiterste van menschoTijke ellende bedekt,
prachtig weer. Men weet hoe genuanceerd
en fijn hij zoo'n figuur tot leven brengt,
hoe doorvoeld en intuïtief juist. Minny
ten IIovc was Stella, met Laseur had zij
aan het einde van de eerste acte één van
haar beste momenten, toen /.ij na Mauri
ce's wanhopige scène zoo fijn zijn spotten-
den toon weer aangaf cn hij dien overnam.
Maai of het in een stuk als dit veroorloofd
is. ons al dit schrijnende leed en deze on
machtige ellende 7.0voor te zetten, is ccn
vraag, waarop wel direct een ontkenning
mag volgen Vera Bondam is zuster Wey
land, als altijd speelde zij heel knap, maar
geheel ontplooien kan zij zich in deze rol
niet, een rol* die slechts bestaat in een
scherp strijden, voor wat. zij als rechtvaar
dig voelt en verschuldigd aan dc herin
nering aan Maurice. Betsy Ronnuci Beek
man was dc oude mevrouw Tabrot, dio
onder het mom van levenswijsheid haar
drogredenen uitte, die kennelijk zoo netjes
op de omstandigheden pasten. Veel over
tuiging zat er bij haar niet achter. 1 wo-
r.otoon-berustend verdedig zij ho fan
deel in het onverkwikkelijk verloop. Dirk
Verbeek vond in dr. Harvester een van
zijn vele rolletjes, waarin hij zichzelf kan
zijn cn die liij zoo op ziin gemak, noncha
lant weg, volmaakt speelt. Dit is wel zijn
sterkste zijde. Richard Flink leidde, wan
neer dat zoo eens noodig bleek, met vaste
hand de detectivischc knnf \an de zaak cn
bracht al te lange gesprokken en tevens do
handeling zoo af cn toe weer eens in het
spoor Bij het publiek sloeg het stuk, blij
kens het warme applaus aan het slot zeer
in, voor de speler3 zeker een verdiend
succes. Slechts een opmerking tot slot aan
enkelen uit het publick, ook gisteravond
