AMÊDSFOODTSCH DAGBLAD
Zandvormen
NIEUW PARIJS
CINEMA ROYAL
I
AMICITIA
DE PORTÜGEESCHE BANKBILJETTEN
aterdag 25 Januari 1930
..DE EEMLANDER'
28e Jaargang No. 176
tweede blad
ONGEVALLENWET 1921
De cevarenclassificatie
MISS HOLLAND NAAR
PARIJS
OVERBRUGGING VAN
RIJN EN WAAL
Emmers - Gieters
Fa. B. KRAAL
a
B. RUITENBERG Hzn
C~lbert-Costumes,
Te Koop of te Huur
BURGERWOQNHUIS
Fa. L. H0UBAER
GOEDKOOPE AANBIEDING
I VRAAGT AMESSFORTIA'S
GORTEPAP en YOGHURT
HEINEKEM'S BAR
Gezoete Citroen Jenever
CIVIEL GEDING VOOR DE
RECHTBANK
Geen tarief-reductie in 1930 voor
bij de R.V.B. aangesloten
werkgevers
Dezei dagen is verschenen liet Konink
Jjjk bïsluit van IC December 1929. S. no.
1533, «aarbij de gevarenclassificatie der be
drijven voor de toepassing van de Onge-
vallonwet-1921 is herzien Bij besluit van
denzelfden datum (S. no. 534) is liet pre
mietarief opnieuw vastgesteld en vycl op
o.io per ƒ100 loon \oor elk eenheid van
het gevarencijfer.
Deze herzieningen zijn de door de wel
[voorgeschreven periodieke herzieningen,
welk} m verband staan met het opmaken
van de wetenschappelijke balans van het
Onge\ allenfondsper 31 December 1927. Zij
gelden met ingang van 1 Juli 1930. De lan
ge termijn, liggende tusschen den datum
van de herzienlngsbesluitan on den da
tum. waarop deze besluiten in werking
zullen treden, is gekozen ter tegemoetko
ming aan den van werkgeverszijde geuiten
wensch. om van komende wijzigingen in de
te betalen premie tijdig op de hoogte te
worden gesteld.
Ten einde dien wensch nog vollediger
te vervullen dan door de enkeb publicatie
van de nieuwe classificatie mogelijk is,
heeft het bestuur der Rijksverzekerings
bank besloten, voor zoover de indexing
van elke individueele onderneming van de
normale indeeling volgens het classificatie-
besluit mocht afwijken, daarvan, zooveel
mogelijk voor 13 Maart a s., aan de betrok
ken werkgevers medcdecling te doen, met
dien verstande, dat zij die niet rechtstreeks
bij de Rijksverzekeringsbank zijn aangeslo
ten, bedoelde mcdedeeling zullen ontvan
gen door lusschenkomst van de particu
liere verzekeringsinstelling, waaraan zij
het risico der bij voornoemde wet geregel
de verzekering hunner werklieden hebban
overgedragen.
De werkgevers van bovenbedoelde onder
nemingen, voor zoover zij bij de Rijksver
zekeringsbank zijn aangesloten, ontvangen
ma de inwerkingtreding van het herziene
classificatiebasluit (derhalve niet vóór 1
Julil930) de door de wet voorgeschreven
mededeehng van.de met betrekking tot dc
indeeling van hunne onderneming nader
genomen, voor beroep vatbare, beslissing.
Zoodanige mcdedeeling zal te zijnertijd ook
worden gezonden aan dc bij de Rijksver
zekeringsbank aangesloten werkgevers van
de ondernemingen, waarvoor wel is waar
de normale indeeling volgens het classi-
ficatiebesluit geldt, doch waarin een lc-
drijf wordt uitgeoefend, dat met ingang
■van 1 Juli 1930 in een andere gevaren-
klasse is geplaatst. De werkgevers, die on
der normale omstandigheden een bedrijf uit
oefenen, waarvan de thans geldende geva-
a-mklaese met ingang van 1 Juli 1930 niet
wordt gewijzigd, ontvangen van de Barik
terzake geen enkel bericht.
In dc laatste jaren werd het premietarief
der Ongevallenvvel-1921. geldend voor bij
dc Rijksverzekeringsbank aangesloten werk
gevers, onder bepaalde omstandigheden
met 25 procent verlaagd. Dc Regeering
heeft echter besloten, dat over liet jaar
1930 geen reductie op bedoeld tarief wordt
verleend.
7loc Rotterdam ham ontving
Het ..aardige
incidentje"
liaaklc raaien gekiekt door allerlei fotogra
fen, die daarvoor zelfs op het dak van het
K. L. M.-gebouw cn op de auto gekloinnjcn
waren. En immer weer was Miss Holland
bereid om haar glimlachende snuitje op te
heffen naar dc lenzen van die dienaren van
een andere koningin, waarbij die van
„Schoon Holland" nog maar kinderspel is,
die dor Aarde!
Wat nu nog te vertollen van het belang-
njke interview dat haar afgenomen werd.
Dat /.ij bij de Ufa is geweest als danseresje
is bekend, dat zij op het oogenblik in Parijs
werkt als mannequin is ook bekend cn mis
schien is alleen de mededeeling nieuw dat
zij er pogingen voor doen zal om bij do
film te komen, maar dan zeker niet in Hol
lywood, want dat was haar veel. „trop
legére". Dat klonk heel aardig. Zoo echt
Frausch!
En verder kregen we de confidentie van
«ie pilletjes, die haar broer haar had gege
ven voor de Juchtzickte, pilletjes die net
Onze Lieveheersbeestjes waren, en waarvan
7.0 er plichtsgetrouw con slikte, toen piloot
van Onlangs met het toestel op Waalhaven
unhoog ging. Heel veel meer heeft dat in
terview ook al niet opgeleverd. Majesteiten
kunnen zwijgen, vooral als ze niet veel te
zeggen hebben.
liet „aardige incidentje" ontbrak ook nu
niet. Op de veerpont sloot II. M. dc schoon
heidskoningin gauw vriendschap met een
paard, hetgeen weer een prachtig object
voor een fotograaf opleverde. Het dier heet
te Gcrrit en boozc tongen beweren dat het
den geheelen dag verder zijn soortgenootcn
niet meer heeft willen aankijken, omdat
het door een vorstin was gestreeld!
Goed twaalf vertrok de vliegmachine, die
de hope Hollands naar Parijs bracht.
Waarschijnlijk dit jaar
aanbesteed
Nijmegen, 2 4 Jan. Naar dc „Gelder
lander" uit goedo bron verneemt, zal de
overbrugging van den Rijn in geen geval
geschieden buiten de gemeente Arnhem.
Zooals men weet is er ook sprake geweest
van een plan om de Rijnbrug te bouwen bij
Oosterbeck.
liet staat thans vast. dat inzake de Rijn-
overbrugging te Arnhem het Lauvvers-
grachtplan zal worden uitgevoerd. Voorts is
het zeker, dat de overbrugging van de Waal
bij Nijmegen zal worden uitgevoerd vóór do
overbrugging van den Rijn bij Arnhem.
Bij informatie te bevoegder plaatse, of
men nog dit jaar de aanbesteding van Je
brug ever de Waal kan verwachten, deelde
men aan de „Gelderlander" mede, dat dit
zeer waarschijnlijk het geval zal zijn. Eerst
moet echter de Rijnvaartcommissie gehoord
worden.
J.C. VAN KEMPEN f
Oud hofmeester ten
Paleize
R o tte r d a m, 2» Jan Hedenmorgen heb
ben wij een onderhoud gehad met de jongste
majesteit van ons kleine landje, een majes
teit die pas sedert nkele dagen zich van
haar waardigheid bewust is geworden, zij
liet dan dadelijk toegegeven dat zij die waar
digheid hanteert als had zij haar gelicelo
leven niets anders gedaan. Men begrijpe ons
goed, mcj. Marie van de Rest, het Neder-
landsche schoonhcidskoninginnetje, is van
daag naar Parijs gevlogen, op vereerende
uitnoodiging van dc K. L. M., voor het uil-
zoeken van een paar nieuwe costuurns en
voor hel zich installceren. voordat do wed
loop om den trccin van het vorstendom
Europa begint, mijnheer Briand van den
.volkenbond ten spijt.
II M do schoonheidskoningin heeft zicii
.verwaardigd aan enkele van haar bewonde
raars een interview toe te daan. Dal hooi t
er zoo bij tegenwoordig. Ze kwam iri den
ochtend aan, hecit ccn rustig op-> koffie
gcdronki-n o:i toen er mnnrchcn bij
een waren is zij naar het Llo r.e gebouw!je
.van de K. L. M. a®n den Coclsiugel gegaan,
iwaa:- het toen al vol rr.et publieic ri-ncb Zij
.werd hartelijk toegejuicht, zaoal.* het be
taamd en zij sprak volgaarne haar Lcv.cn-
(lering uit voor de lieve Rotterdam.vihe be
volking. Die zich klaarblijkelijk zoo ge
streeld voelde door dat compliment, dat er
vier agenten te paard nooüig waren, voor
dat de auto waarin zij gezeten was mét
naar familie, naar Waalhaven kon vertrek
ken. Maar voor het zoover was, is zij licr-
's-G raven hage, 24 Jan Gisteren is al
hier plotseling overleden op 59-jarigen leef
tijd de heer J. C. van Kempen, oud-hofmees
ter ten Koninklijken paleize, die, toen hij op
Juli 1928 gepensionneerd werd, meer dan
10 jaren met trouw en toewijding bij de
hofhouding werkzaam was geweest. Hij was
nog onder nu wijlen Koning Willem III als
aidc-kok op 1 Februari 1S88 in dienst getre
den, werd 2e hofmeester op 1 Januari 1909
en kreeg op 1 October 1919 de functie van
hófmeester.
Do heer van Kempen, die bij de Konink
lijke familie door zijn plichtsbetrachting cn
akkennis in aanzien stond cn ook bij dc
leden der hofhouding, het officianten- en
erdere beambten-pc-rsoncel ten paleize zeer
sympathiek stond aangeschreven, droeg de
gouden medaille der huisorde van Oranje,
hem geschonken bij zijn zilveren dienstjubi-
cum op 3 Februari 1913 en het zilveren
ccrckruis dier orde, dat hem werd toege
kend op 1 Februari 1928, toen hij onder veel
belangstelling zijn 40-jarig dicnsljubileum
vierde.
Een viertal jaren geleden overkwam hem
een noodlottig ongeval, waardoor hij een
been moest missen, doch met behulp van
oen kunstbeen bleef hij zijn werk doen
lot aan zijn pensionncering.
DINER TEN HOVE.
's-G r a v enha ge, 24 Jan Hare Majesteit
de Koningin en Zijne Koninklijke Hoogheid
tie Pi ins der Nederlanden boden heden
avond een diner aan, ten jialcize Noord
einde, aan de hoofden der bij ITarcr Majes
teit s Hof geaccrediteerde gezantschappen
en hunne echtgenooten, waartoe eveneens
waren uitgenoodigd de Minister van Bui-
tenlandschc Zaken en mevrouw Beelacrts
van Blokland.
De Koninklijke Militaire Kapel voerde
daarbij een muziekprogramma uit.
ZOLDER INGESTORT.
Drie arbeiders nog juist ont
komen.
In een der groote pakhuizen dyr firma de
wed. Smits te Ellen is gisterennamiddag
een der zolders onder den zwaren last van
den daar opgQstapcldcn voorraad bloem be
zweken cn mei donderend geraas naai be
neden gestort Drie der werklieden, die p
een dei zrldvrs van dit pakhuis bezig
war. n, hoorcien een kraken van balken,
vvacicp z j ijlings de vlucht namen om zich
in veiligheid te stellen. Nauwelijks waren
zij buiten of dc zolder met zijn geheelen last
kwam naar beneden. Gelukkig deden zich
geen persoonlijke ongevallen voor.
LAN2ESTR 35 - TEL 308
Ijsmutsen, Bivakmutsen, Leeren
mutsen met bontrand,
Petten met oorlappen vindt U
in ruime keuze bij de
LANGESTRAAT 26
?0aESai33s3a,3EI3S3)S3Ü333 ETasaafj
LANGESTRAAT 129
STEEDS GOEDE EIM ACTU-
EELE PROGRAMMA'S
GEZELLIG ZITJE
GOEDE MUZIEK
Utr. straat 2o - Tel. 243
Gedurende Jan. en Febr.
Speciale aanbieding
f 55.-, f 65.-, f 75.-
VACANT
op het Zuiden mooi gelegen
met voor-, zij- en achtertuin. Spoedig
te aanvaarden.
Te bevr. Kapelweg 42. Tel. 53
Zalen voor Vergaderingen
concerten tooneel- en
f eestuitvoeringen enz.
Sterk verlaagde prijzen
l AAAAAA4.A A£AiAAAAAAA4<> AAAAAAS
Langestraat 62-S4-66
KLEEDING OP MAAT
Voor Jan./Febr.
65.-. 75.-, 85.-
1e klas kleedermakerij
Bediening m. 40 wagens 3
door de geheelestad
Utrechtschestraat 29 - Tel. 37
Geheel iets aparts is onze
1e kwaliteit
j f 3.- per Liter Zakflacons 60 ct.
Dc bank van Portugal vraagt
sch adevergoed ing
Verboor op vraagpunten
gevraagd
s-G rave n h a g c, 24 Jan. lieden is voor
f-* Ilaagsche rechtbank gepleit in de civiele
procedure betreffende dc Portugccsche
bankbiljetten. Men zal zich in dit verband
het groote strafproces herinneren, als ge
volg waarvan de heer K. Marang vart IJs-
selveere in hooger beroep door hel gerecht
hof wegens opzettelijke heling is veroor
deeld tot 2 jaren gevangenisstraf
Daarna heeft de Bank van Portugal ccn
civiele vordering ingesteld tegen Marang,
Reis, Hennics, José dc Santos Soussn Ban
deira en Antonio de Santos Soussa Bander
ia, waarbij zij stelde, dat ze door deze bank
biljetten-affaire een schade heeft geleden
•.an 12 millioen gulden.
Voor dc Portiigeesche Bank werd heden
gepleit door mr. Asscher uit Amsterdam,
voor Marang door mr. Rolandus Hagcdoorn
en voor Anionio de Santos Soussa Bandeira
door mr. Rayznakers»
Mr. Asscher merkte op, dat thans nog
met over de hoofdzaak gepleit wordt, doch
uitsluitend over het incidentcele verzoek
van de Bank van Portugal om een verhoor
cji vraagpunten cc gelasten. In verband met
dit verzoek zijn door ecnigc. der wederpar
tijen excepties opgeworpen, cn wel door Ma
rang dc exceptie van niet ontvankelijkheid
cn door Antonio Bandeira de exceptie van
onbevoegdheid der rechtbank te zijnen aan
zien.
Pleiter herinnerde er vervolgens aan, dat
m het najaar van 1924 in den Haag bijeen
komsten hebben plaats gehad, waarvan het
resultaat was, dat Marang zich naar Lissa
bon zou begeven Marang ging daarop naar
Portugal en in Lissabon werden hem twee
contracten ter hand gesteld, een tusschen
den gouverneur van Angola en Alves Reis
en het ander tusschen den gouverneur van
Angola cn den gouverneur van de Bank van
Portugal
Het eerste contract hield in, dat Reis aan
Angola goudwaarden tot een bedrag van 1
roillioen pond sterling heeft geleverd.
Daartegenover zou ongeveer 1 millioen
aan waarden in papier worden gedrukt
Met deze contracten begaf Marang zich
r.aar dc drukkerij van Waterloo and Sons
te Londen. Uitdrukkelijk werd er hierbij op
gewezen, dat de emissie geheim was. Wa
terloo ging op de overeenkomst in, drukte
de in de contracten opgegeven bankbiljetten
van het type Vasco da Gama, en leverde de
ze af aan Marang. Later bleek, dat de biljet
ten valsch waren cn de Bank van Portugal,
welke daardoor schade heeft geleden, heeft
thans het bedrag dier schade van Marang
c.s. teruggevorderd.
Nu heeft Marang opgemerkt, dat dc door
dt Bank van Portugal uitgegeven biljetten
nietig zijn, omdat zij niet zijn geregistreerd
en aan de uitgifte dus geen openbaarheid is
gegeven. Maar daarbij komt hij in flagran
ten strijd met de verklaringen uit het straf
proces. waaruit bleek, dat de emissie ge
heim moest blijven.
Daarna kwam pleiter aan de exceptie van
onbevoegdheid ten aanzien van Antonio
Bandeira, welke z. i niet opging.
Mr. Rolandus Hagedoorn wees cr
cp, dat bij dc behandeling der strafzaak-
voor het Hof uitdrukkelijk is komen vast te
slaan, dat de Bank van Portugal bankbil-
P-tton niet alleen in duplo, maar zelfs in
tiiplo hoeft laten drukken en heeft uitgege
ven. In dit verband merkte pleiter nog op,
:'at toen er op een gegeven oogenblik in
een klein land als Portugal niet minder dan
110,000 duplicaten circuleerden, en daardoor
het gerucht liep, dat er valsahe biljetten
van 500 escudo's in omloop waren, de direc
tie van de Bank in een officieelc verklaring
heeft gepubliceerd, dat dit gerucht eiken
grond miste.
Mede op grond hiervan heeft pieiter op
het oogenblik nog de overtuiging, dat de
bankbiljetten, waarover deze procedure
gaat, geen imitatie-biljetten zijn.
Vervolgens merkte mr. Bolander op dat
mr. Asscher heeft gezegd, dat dc Bank
niet verplicht is haar eigïn biljetten in te
wisselen tegen specie, hoewel de onder
havige vordering er juist op gebaseerd is,
dat de Bank schade licèft geleden, omdat
zij de biljetten heeft mosten aannemen.
Hoe men deze twee beweringen met el
kaar in overeenstemming wil brengen, is
pleiter niet recht duidelijk.
Pleiter wees vervolgens op de onmoge
lijkheid van een verhoor op vraagpunten.
In de eerste plaats betreft het hier twee
personen, die op gezag van de Portugesschc
Regeering gevangen worden gehouden en
hel zou wel zeer vreemd aandoen, wan
neer de rechtbank zou gslasten, dal deze
personen hier voor haar zoude-, moeten
verschijnen. Ook Marang kan niet hier ko
men in verband met zijn veroordeel'ng.
terwijl Hennics niet. zal kunnen verschij
nen, omdat tegen hem nog altijd een bevel
tot aanhouding bestaat.
Mr. Ray makers wees er vervolgens
op, dal een gezant in een zeer uitzon icr-
lijkc positie verkeert ten aanzien van liet
recht en op grond hiervan heift pleiter
de exceptie van onbevoegdheid ten opzichte
van zijn cliënt opgeworpen.
In de eerste plaats merkt pleiter nog op,
dat zijn cliënt gezant was te 'sGravenha-
■'anbjiutuoiiltp scüna uv.\ ua^ap ua
en dat >.y bij iedereen de hoogste achting
genoot Van zoo iemand kan toch nW. ver
ondersteld worden, dat hij zou hebben mee
gedaan ain handelingen als waarvan de
dagvaarding gewaagt.
Daarom vvenscht pUiter uitdrukkelijk le
proteslceren tegen de voorstelling Ln de
dagvaarding, als zou oo.-. de gezant een
complotteur zijn.
De handelingen, door hem in dc bank
biljetten-affaire verricht, heeft hij uitslui
tend als gezant gedaan, waarbij hij er van
overtuigd was, dat deze handelingen be
troffen de vitale belangen van zijn land.
Mede hierom is het niet aan de recht
bank om te oordeelen over de vraag cl
dc gezant handelingen heeft verricht in
strijd met zijn ambtsplicht
(Tijdens dit gedeelte van het pleidooi
gaf mr. Asscher toe, dat ook volgens hem
dc gezant iinmuum is, wanneer de hande
lingen inderdaad door hem zijn verricht
als gezant).
Mr. Raymakers wees er vervolgens op,
dat de Bank van Poi tugal ook in Londen
een schadeproccs is begonnen tegen Sir
VrUliam Waterloo, den tegenvvoorevgen
T.i-vd-Mayor. en dat de Bank dezen daarbij
zelfs een bandiet heeft ganoemd.
Ken eigenaardig licht wordt verder wel
geworpen op de houding der Bankdirectie,
dia in een aandeelhoudersvergadering me
dedeelde. dat het proces in Londen eon
schitterend verloop heeft, terwijl aan plei
ter bij informatie is gebleken, dat gedu
rende al den tijd. dat het proces reeds
aanhancig is. daarin nog niots is gebeurd.
De officier van justitie, mr. Hermans,
zal volgende week conclusie nemen.
GELDLEENING VAN AMSTERDAM.
A rn s t e r d a m. 24 Jan De gemeenteraad
heeft hedenmiddag na eerst vergaderd te
hebben in besloten zitting goedgekeurd het
voorstel van B. cn W. om een leening aan
te gaan van ten hoogste 13.600.000. waar
van zooals we reeds meldden 10.000.000
zal geplaatst worden bij een consortium van
bankiers, 3.000.000 zal gegeven worden
door de Rijkspostspaarbank en 600.000
door het Burgerweeshuis.
DE LAATSTE AAPJESKOETSIER
UIT BUSSUM VERDWENEN.
Te Bussum heeft de laatste aapjeskoetsier
oftewel snorder zijn zaakje opgegeven. Toch
genoot hij nog tot het laatst het vertrouwen
en lieten velen zich nog door hem rijden. Hij
heeft ongeveer 40 jaar gereden.
VLIEGVELD IN LONNEKER.
Do Heide-Maalschappij, aan welke het
werk is opgedragen, is thans begonnen met
de werkzaamheden v oor den aanleg van een
liegveld in de gemeente Lonneker. Voor
een deel van den daarvoor benoodigden
grond, dat niet bij minnelijke schikking kan
worden verkregen, zal onteigening worden
aangevraagd. Dc werken worden uitgevoerd
met vvcrkloozcn uit Enschede cn Lonneker,
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd tot lid van het algemeen col*
lego van toezicht, bijstand cn advies voor
liet rijkstucht- cn opvoedingswezen. Jhr. M.
J. F. Levve van Mijenstein. raadsheer in het
gerechtshof te Amsterdam, mej. A. Meyer,'
lid van de 2de Kamer, wonende te Rotter-'
dam. en mr. H. dc Bie, rechter in de recht-'
bank te Rotterdam
Bij besluit van den minister van finanV
ciën, is de ontvanger der registratie en do-'
mcinen mr. W. \V. Osinga verplaatst van
Haarlem naar 's-Gravenhage en tijdelijk
werkzaam gesteld aan het departement van'
financiën.
Bij beschikking van dc minister van
Staat. Buitcnlandsche Zaken cn Land
bouw is voor het tijdperk van 1 Febr. 1930!
1 Febr 1931 benoemd tot phytopatholoog
aan de landbouw hoogeschool te Wagenin-
cn ingen. H. van Vloten, aldaar.
BESCHERMING VAN NATUURSCHOON
Beekhuizen en Herikhnizen be«
honden.
Naar de N. R. Ct. verneemt zullen de be*
kende landgoederen Beekhuizen en Herik*
huizen door aankoop eigendom worden van
de Ncderlandsche Vereeniging tot behoud
van Natuurmonumenten. Deze aankoop is
mogelijk geworden doordat de tegenwoor
dige eigenaar, de lieer Lüps, te Velp, bereid
is gevonden duzc landgoederen tegen den
prijs van ongeveer een half millioen, doch
op zeer aannemelijke voorwaarden wat be
taling betreft, af tc staan. 11ct gemeente
bestuur van Rhedcn zal over het beheer
van deze landgoederen ccn groote zeggen*
schap behouden.
VOOR DEN SCHILDER BIELING.
Confraters slaan de handed
ineen.
Rotterdam. 23 Januari Door een co*
mité waarin, behalve eenigc ofticieele per*
scnen ook verschillende vrienden en re la*
tics van den schilder II. F. Bieling hebben
zitting genomen is ccn manifest verbreid
in Rotterdam waarin mededeehng wordt
gedaan van het feit dat vele kunstwerken
van den schilder bij den brand in zijn
atei.-n* zijn verwoest. Het comité heeft een
tentoonstelling van de overgebleven vver-
tvn georganiseerd in den kunsthandel
Eckhardt, waarbij verscheidene werken
z.jn die door dc bezitters in bruikleen zijn
afgestaan. Zaterdagmiddag om drie uur
zal de opening plaats vinden. Het comité
wekt ieder op tot bezichtiging van de ex
positie en tot daadvverkelijkcn steun van
den kunstenaar die zoo zwaar is getroffen.
