BESCHOUWING OVER JUST HAVELAAR
VflUonair Uglii wil ut dank
Ot toOMeaivlfeeniging „Kunst na Arbeid'
t«r plaAta» geelt in den loop van de maand
April in Amieitia eon tweetal opvoeringen
yen het bekende blijspel in drie bediijvon
„MUllonalr tegen wil en dank".
Op Maandag 7 April a.s. geelt bovngo-
noomd* (ooiiMlvereeniglng een opvoering
van,. „Allerzielen'' van Heljerraans
„MltMa Sacrvm te Baarn.
VAN ONB GYMNASIUM.
De leeraren van liet Gymnasium alhlar
niten in een open brief aan de leden
den gemeenteraad hun grieven tegon
treurigen toestand waarin bet gebouw
het meubilair van het gemeentelijk gymna-
eiuru verkeeren. De Inhoud van deren brief
is als votgU
Ondergeteekenden, leeraren aan hot
Gemeentelijk Gymnasium hiar ter sta
de. richten bij deze bet dringende ver-
xoek tot U om vbér de eerstvolgende
raadszitting ecji bezoek to brengen
hat Gymnasium, ton einde U tc o
tuigen van den deplorabelen toestand
waarin gebouw on meubilair zich ba-
vinden.
Jarenlang hebben ondergeteekenden
gewacht op den bouw, van een nieuwe
bol, opkomendo onlcvfodcnheld met
bestaande toestand is steeds mir.
onderdrukt door db goilaehte:
wel spoedig verbetering komen
r, wat er kwam, da verbetering
bet Gymnasium bleet ondanks her-
klachten men sla de Jaar-
Gemeanteverslagcn achter-
,oe3tnnd is nu van dien a»fd, int
enkele moreelc vcrantwootife-
mecr willon en kunnen dragen
gevolgen, verbondon aan hol
■erbüjf in dit gebouw. zoowel
leerlingen als leeraren betrefti 'b
idergetoekenden hcrtaplen niet de
leste kiem hun veriook tot U', omdat
ze overtuigd zijn, dat een beznok anrv
het schoolgebouw, het zoogenaamde
„Werkhui»'' Inbegrepen, U zal laten
zien, wat woorden slechts onvolledig
'V uitdrukken.
De brief ja -voorzien van de volgende
jtah&teekeningen:
A. M. Wolf—Borkelbach vaa der Spren
kel; E. van Teulciu; J. do Vries; H. E,
Becht; P. t. van Dam: TJ. Klelstra; R.
v. d. Velde; J Segaar; D, v. d. Haar; J.
C. Snouck; W. It. Moll, B. Keulen. A. J. Mei
link; F. C. lingers, P. Schut.
RAMBELAAR'S NIEUWE MAGAZIJN
Nu het archlteetenburcau Herman roes
en Zoon het nieuwe modepaleis der firma
heeft afgeleverd. Is het op slag veranderd
in een bloemonpaleis. Hot was gistermid
dag bij de opening een dorado om lunchen
deze schat van bloemen en mode-artikelen
door lo loópen. Van allo zijden had mon
de firma met bloemen gehuldigd hij de
opening van deze nieuwe zaak. Dat ook tal
van bekende stadgenooten hunne goluk-
wenschen met deze belangrijke gebourtenis
kwamen aanbieden behoeft zeker geen be
toog. Wij zagen o.a. de heeren Spiekerniaim
en Bons, leden van don Raad, notaris te
Leuken, een vertegenwoordiger van de
R.-K. Middenstendsvereoniglng en vel*
deren.
Ook buiten het gebouw was een groot
aantal belangstellenden verzameld. ZIJ ui
len zullen in den loop van vandaag wel het
nieuwe gebouw hebben bezichtigd.
Wij herinneren er nog even aan. dat d(
«aak ook morgenmiddag van 3—5 uur door
belangstellenden bezichtigd kan worden.
Wii zullen maar niet raden hoeveel Amers-
foorters van deze gelegenheid gebruik zul
len maken, want de raming zal vermoede-
li|k Maandag wel blijken te laag geweest
te zijn'
4'. HET NIEUWE THEATER.
Aan den WestslngaL
In het bericht ven de vestiging van bios
coop „ModeGn"' aan den Westsingel is hel
„xetduiveltje'' niet achterwege gebleven.
Het theater zal niet onder leiding slaan van
den heer Jochinus, doch van J. Jochcm, uit
Arnhem.
zj» Het aan de Stationsstraat govestigde wo-
ninghureau „Amersfoort", door wiens be
middeling de verkoop tot stand kwam, was
zoo welwillend ons inzake der tcekenmg tc
geven. Daarbij bleek, dat onze stad bin
nenkort een modern de naam wijst
a) op en fraai amuscmentstheater rijker
zal zijn.
Nic. Bovée
AMEBSrOORTSCHE MOTORHANDEL
Lavendelstraat 9b—12
TeL 1092.
D.K.W. Motor
ia unehlUcnd* modern* uitvoeringen.
Uitslag dar
Hedenmorgen heeft de bevordering
ten hoogero klasse plaats gehad, me
volgende resultaat:
Van d« eerste naar de twsoda klasse
Aldeeling timmeren:
J. Barton, H. Bonenbcrg (Ntjksrk), G. Bos
huizen, J. Boshuizen, 15. Brouwer (Nijkerk),
G. van Daatselaar (Woudenberg), J. van Eg-
dom (Woudenberg), K. van Esveld, K. van
Eykclenburg, W. Heilygers. H. Kaal. W.
Kamphorst (Hrmelo), C. Kiekens (lluie ter
lioidc), L. Kroon, J. G. van Moorsclnar, P.
G. Riphogen, L. M. Tiggelmnn, C. Vonhof
(Voorthuizen), T. R van Willigenburg en J,
Zwaan (Spakenburg).
Af deeting Ms chine-Bank war ken:
D. van den Brink, W. van Borland, H.
Gerritsen (Vecnendaal), A. de Groes, P.
Hennessen, 11. van Ingen (Woudenberg),
J. P. de Jager. D. Kaijec, D.
(Harder-
an der Vegte, W. H.
(Harderwijk) en J
Lubbersen, D. va:
wijk), E. RIJnders, W.
Vervloei, J. Jansen
Kummu.
Aldenllng
G. A. Corisen, W. Doornekamp (Hoevela
ken), H. G. van Kolfschoten (Hoevelaken),
N. Morren (Woudenberg), F. Smit (Hoeve
laken),
Eleetrotachnlek-Instramenlma-
W. de Bakker, S. Dijkstra, E. II. Elzcnaar,
J. W. van do Hooff. J. T. van der Ilulst, H.
•n Leeuwen, N. J. van do Meent (Doorn)
C. G. Onder de Linden (Soest), J. J. Ripken,
J. Smit, A. II. M. Vierdag en B. Wetmcrs.
Afdeeling Maubelmakea.
G. H. van den Hooff, W. J. van Nieuw-
kerk en C. van der Sluis.
Afdeeling Sohllderen.
G. de Kruiff, J. Pot, H. J. Rones, (NiJkcrk),
W. Vahstal, C. H. Veenviiet (Scherpenzcel),
G. Hop (Erroelo) on C. C. Veldkamp.
Bevorderd van de tsreede naet de derde
Afdeeling Timmeren.
D, H. Ier Burg, J. van Eist (Scherpenzcel),
W. Elzcnaar (Soest). II. Jansen (Voorlhui-
;cn), G. Klcinvcld. (Woudonhcrg), G. van de
Kleut (Barneveld), A, G. van Leeuwen (Leus-
don), lil. K. van Mcciielen, II. Muycn, F. II.
Pommer (Hoogland), J. Prins (Soest), J.
Roerssen (Hoevelaken), H. H. J. Tiemens
(Harderwijk), S. Volp, M. Vonkeman on C.
,-an Zoeren (Woudenberg).
Afdeeling Machlne-Bankwerken-
A. C. Beyer, A, J. Boon, G. van den Bor
(Nijkerk), W. F. Bührman, J. G. F. Buys, J.
Croon, F., A, van t Hul, P. Mertz, D. van
venhuizen (Baarn), M. C. Onder de
Linden (Soest), W, A. Pater (Krmelo), G. L.
Plateringen, B. de Rcgt, J. W. Rouwen-
(lal, G. van Schalm, H. J. Smit, G. Volthuy-
m en D. van Wclie.
Afdesling Auto-herstellera,
J. Uartemink (Nijkerk). J. Ilomsveh!
(Soest), G. B. Kulk Harderwijk), N. Spalnk
a D. J. Veerkamp.
Afdeeling
L. Duyzf (Spakenburg),' If. de Grnaff, L.
ir Horst, A. H. Koetsier, T. van Lcuvcren,
F. Meyer, D. van OpiJnen, S. P. Sparenbcrg,
TeL 1W2.
F. N. Motor
vanaf f 444.—
ling In overleg met den kooper.
Truyera, H. Vlym (F.rmelo) en A. E. van
wol.
AJdeellng Meubelmeken.
J. Bosman en J, C. Vecnendaal.
Aldeeling Sebllderen.
A. van Geonhuizen, (Vecnendaal), J. Kas-
perts. W. J. Timmermans, T. A. van de Wa
ter (Nijkerk) en W. Zandvliet.
Voor de nieuws cursus werden ingeschre-
Afdeellng Timmeren 38 candtdaten 54,
toegelaten 21. afgewezen plaatsgebrek 17.
Afdeeling Macklnebaakwerken 54. toege
laten 18, afgewezen plaatsgebrek 36.
Afdeeling Electro techniek, enz. 20. toege
iten 14, afgewezer. plaatsgebrek 6.
Afdeeling Aatohentsllen 18, losgelaten 10
afgewezen plaatsgebrek 8.
Afdeeling menbelmeken ingeschreven en
«gelaten 7 candidate».
Afdeeling schilderen ingeschreven en toe
sloten 6 enndidaten.
Voor de afdeeling meubolmaken en schil-
;ron zijn nog enkele plaatsen beschikbaar.
Toegelnten zijn de volgende leerlingen.
Afdeeling timmeren:
L. Ballintyn, J. de Bode (Rhcnciij, G. van
don Bosch (Veenendaul), C. van den Broek
(Soesterberg). J. Budr.elaar, R. G. Dekker
(Barneveld). B. van Donselaar (Scherpon-
zeol). A. van Engelenhoven (Amerongen), R
ran den Hoof (Barneveld). R. W. P. Hulst,
B. J. Kamphorst (Nijkerk), H. Kasports, C.
Klok, P. van Minnen, II. van Oest (Soest),
li. van Schie (Harderwijk), J. Tiggelavon, R.
Vecnendaal (Leusden), J- E. Vos, W. van de
Wrerdhof, T. Wouters.
Afdeeling Maehlns-bankwsrken:
J. Boa, J. I'. F. Clifford. G. J. van den
Esschert, A. B. H. Hagens. G. de Jong, F. N.
Kiesewetter, D. H. KeKizer (Oldonbroek), J.
J, G. Kroeze, H. Lapondcr, A. van der Maat,
J. Me»riling (Soest), G. Mclchlor (Vecnen
daal). C. W. van Nieuwenhuizcn, J. G. Post-
van Spengen. J. Timmerman, E. Veldhui-
in on A. D. Viezee.
Afdeeling AutohersteUeu
D. A. Bouwmeester, J. Drieficuhuizen, M.
Koudijs, J. Kuiter, G. Lenaink, H. van der
I.ugt (Soesterberg), 1'. A. Mastenbroek (Bar
neveld), T. Oort, T. den Oudon (Soest) on W.
Ram (Scherpenzcel).
Afdeeling Electrotecbnlek-lnslrumentme-
kani
C. J. Boorome, P. Foppen (Harderwijk), L.
H. A. Friinssen, A. Fltskie, N. van Gronln,
gen (Soest), D. van Kerkfort (Erroelo). D.
Los (Soesterberg). W. A. Meyer. N. Pol
man. D. van Ronti (Voorlhulzen), If. van
der Snag i'NunspeeH. A. M. var der Spaa, J.
Vingerhoets en T. VIviA.
Afdeeling Menbelmakec:
K. Bikkers. J. A. van Doom, J. van El
ect, F„ van de Pol (Baarn). A. Slagter, H.
Tiggers en C. H. Veldman (Soest),
Afdeel ie Schilderen:
G. Abelrnan. W. Bont, J. du Pree, T. J.
Rams en T. vVcratoeg (Hoevelaken) en A.
MARKTBERICHT.
29 Maart j
Appelen 8—13. peren 6—10. zandaard-1
appelen 2 per H.L.
Hoendereieien *20—3.30, eendeneieren
4—1.60 per 100 stuks.
Hooiboter 2 per K.G.
Kippen 1—2.60, hanen IjO—2,30,, tam-
..ic konijnen 1-2.70, oude tamme eenden
I.£20 per stuk.
Tamme duiven J 0.GO-0.80 per paar.
Magere varken» 10—55, zeugen drachtige
170-2*0. biggen 18—31 per stuk.
Aangevoerd waren ongeveer: 10 H.L. ap
pelen, 3 H.L. peren, H.L. zandaardappelen,
550.000 stuks hoendereieren. 1500 stuks een
deneieren, 50 K.G. hooiboter. 10 magere var
kens, 8 zeugen drachtige, 335 biggen, 2 gci-
PREDIKBEURTEN.
Amersfoort
Zondag 30 Maart 1930.
Nad. Harv. Kark.
St. Jorlskerk.
10 uurDienst
R uur nianat
Nic. Bovée
AMERSFOORTSCHE MOTORHANDEL
La vend el straat 9b—12
TeL 1092.
Rudge-Whitworth
Ds bekende snelle: motor vaZkl 770
250 C.M4
Vraagt demonstratie.
10 uurKinderkerk.
Gast huiskerk.
10 uur: DiensL
Gebouw „Kben Haêzcr.'
10 uur: Jeugdkark.
Wljkgebouw Monnikenpad.
10 u
Kinderkerk.
..Gebouw „Het Sluisje.'
10 uur: Kinderkerk.
Christ. School Rozenstr;
10 uurGeen dienst
Bethel.
10 uur: Klndorkerk.
Ds. J
(Radio-uilzending voor de V.P.H.O.
Vrijzinnige Jeugdkerk.
Gob. Tbeos. Ver, Regentessclaan.
0uurGeen dienst.
Remonstrantsche Kerk.
10H u
r: üs. R.
Doopsgezinde Gemeente,
10H uurDs. F. Kuiper.
Evang, Luthersche Kerk.
10 K uurDa de Jongh.
PRIMA ADVOCAAT
BOERENMEISJES,
BOERENJONGENS,
VOORBUROB,
MASSA's SCHILLETJE,
alsmede de bekende „OUDE KLARE"
merk „Ouwe Dnljs" I 229 per Liter.
Verkrijgbaar l <L SIIJt*rtl in Gedistilleerd
Havik 41 Tel. 292
EEN INTUÏTIEF MYSTICUS
Hij nam stelling tegen afle
dogmatiek en streefde
naar eenheid en
Voordracht van Dr. Ritter
voor den Kunstkring
Eau vrij groot aantal aandachtige hoor
der» had zich gisteravond in het Intieme
zaaltje In liet gebouw van do Theosofische
Vereenlging vereenigd om tc luisteren naai
dc beschouwing, welke dr. P. IL Ritter Jr..
hoofdredacteur van het Utrechlsch Dagblad,
op uttnoodiging van den Amersfoortschon
Kunstkring gaf over don korten tijd geleden
tslapen essayist Just navelaar.
Jr. lllttcr vestigde er in don aanvang
:i zijn betoog den nadruk op, dat men
Just Havelaar niet dikwijls behoefde te out-
en om het eigenlljkste van diens per
soonlijkheid te kennen, aangezien men hom
aanstonds kon kennen, omdat hij
'aarts, iets blonds had, iets lichts
glimlach, in zijn houding.
Nooit heelt spreker minder de waarheid
beseft, dal er uiots minder eenzaam is dan
lezen, dan bij liet verkeeren met llavelaar's
-rk. Hoewel dr, Ritter erkende, dat hij
zich in vele opzichten kritisch bevindt to
lver llavelaar's werk, protesteerde hij
tegen de Interpretatie, die de hoer du Per-
ion gegeven hoott van zijn herdenkingsarti
kel in „Den Gulden Wlnckel'.
velaar is degene, die na het verschel-
van Bolland üe leiding van ons goes-
talUk laven op zich hceil genomen.
Bij de bespreking van de vraag „Uoe heb-,
ben wij Havelaar tc zien?" wees dr. Hitter!
erop, dat hij n/et geweest is ds bouwer van
wijsgeerigc systemen, een wetenschappelijk
raar als Bolland; ovenmin Is hij gr
een man van de daad, een politieke
of Mcislo figuur. Hij staat daartusschen,
lilj vormde de verbinding
tolijk leven en de volkazl
leek llavelaar's karakter
schrijvers als Multatuli, Fredorlk van Eeden
Chesterton, Voltaire, o.a. Zij zijn de eigen
lijke verschaffer» van de eulluurklem. Ha
velaar was een kunstenaar, een gemoeds-
mensch, een man, bij wien voortdurende
rbytmisebe wisseling was tusschcn mijme
ring en ge iachtenvaart. Hij was geen ge-
ht'Ol filosoof, hij had wel kennis der wijsbe
geerte, doch is uitsluitend de dichterlijk uit
beeldende ossnyst gebleven, waardoor hij
zijn suggestief kunstenaarschap heeft be
houden. Hij ls oorspronkelijk gebleven en
geon parasiet op Bolland geworden, hij is
zijn eigen weg gegaan en zijn roeping teer
bewust geweest. Hoewel men zich in onzen
tijd vastklampt nan de historie, heeft Have
laar den moed gehad om de historie ais een
complementair iels te beschouwon. hij gaf
het heden voor de historie niet prijs.
Havelaan beteekonls,
De boteekenis ran Just Havelaar iigt vol
gens spreker in de volgende vier punten:
le. Zijn posltiefstelling nemen tegen alle
dogmatiek.
2e. Zijn uitgangspunt is het mcnschelijk
innerlijk in zijn ontwikkeling nasi- een har
monie met het kosmische leven.
3e. Zijn streven naar eenheid.
*o. Zijn streven naar de daad.
Havolaar is een intuïtief mysticus; als
ij de oude godsdienstvormen verwerpt, ge
tuigt hij meieen van zijn geloof aan een
nieuwe, universeels religieuze gemeen
schap. Hij behoort tot do Utopisten, die wol
beschouwd practici en realisten zijn. Hij
slaat een schakel tusschcn de liefde en het
leven; uit zijn figuur spreekt een tendenz
naar verecniging van geestelijken drang,
an geestdrift en realiteit
Havelaar ls do uitvinder geweest van hot
modern humanisme, het begrip dat de laat
ste 20 jaar de sociale ethiek in ons land
heeft bepaald. Yolgena Havelaar is er géén
feitelijk verschil tusschen hot katholicisme
en het Protestantisme ten aanzien van de
vrijheid der 'rhcnsehclljka psyche. Spreker
nosm.de het de vloek vtyi hot historisch®
humanism»* dat u» persoonlijkheid zich aan
do verstandelijke machten moest toovcr-
Irouwen. De ICe eeuw heelt ons ook het
ware humanisme niet gebracht;,i» plaats
van vrijheid, gelijkheid on broederschap
bracht zij ons slavernij, verdeeldheid en
viiandschap. Het socialisme heelt ons niet
volkomen losgemaakt van het scepticisme
van de vorige eeuw. Havelaar stelt nu het
nieuw Humanisme, het geloof aun do hoo
gero zelfbestemming van den afzonderllj-
Dr. Hitler bracht na de puuzo naai
hot nieuw-humariisme volgt, dat de Kerk
tuur. Havelaar heeft durven schrijven,
oen atheist aan God kan geloovon en
Ijverig priester vreemd kan zijn aan d
ligie.
Als Havelaar heeft vastgesteld, dat
hel sluitende systeem van hel dogma, i
do foltering ton de vertwijfeling den
gieuzen mensch vormt, stelt hij do vraag of
wij in deze eeuw van ijzerharde werkt
held en van fluwcelen leugens nog wel kun
nen vertwijfelen. Hy beantwoordt (leze
vraag ontkennend, omdat wij ons volgen»
hem, verstoppen in hot wetenschappelijk
ui. terwijl wij het religieuze denken
Wanneer wij echter het nieuw humnnis-
u* willen opbouwen, moeten wij ons aller-
erst wapenen tegen dc verleiding. Bij de
erdere bespreking van deze stelling van
Havelaar wees spi eker erop, dat de schoon
heid noodzakelijk is voor den religieuzen
opbouw.
De liturgie :s het magisch vermogen der
choonhetd, in dienst der religie. Voorts
,-erd de vraag besproken „Wat is heilig?",
.Barbij Dr. Ritter er de aandacht op ves-
igdc, dat de persoonlijkheid van Havelaar
p merkwaardige wijze tot Uiting komt, als
hij spreekt van de w isseling tusschen octi-
vlleit en passiviteit die in do overgave be
sloten ligt.
Nadat de heer Ritier eenige volzinnen
had 'voorgelezen uit Havclaar's essay over
derf,«rbcid, gaf hij een korte uiteenzetting
Havelaar als kunstbeschouwer en over
BwveUiar s verbintenis met Coster. Hierbij
gaf -hij »en 'overzicht van de overoertkoru-
n deze
W. den Be-er Poertugaal.
r van den kunatkriRg, dnnkje-.Dj'.
>or zUn interiasaBta voordracht
uurDs. Schouten.
uurDs. Schouten.
uurProf. Dr. G. Ch. Aaldcrs.
Geref. Kerk (Langegracbt).
uurGeen dienst
uur: Geen dienst
Geref Kerk in Hersteld Kerk-
verband.
uurDs. v. d. Woude.
Vrije Geref. Gemeente,
urGodsdienstoefening,
rGodsdienstoefening.
lud-Katb. Gemeente (Zond 131.
ir: Geen opgave ontvangen.-
Kerk voor allen.
(Soefie eeredionst).
Volksgebouw SnouckaartJ^m.
">ienst.
Vrije Kath. Kerk.
1 Geb. Tbeos. Ver. RegcntdBalas'lt
Geen opgave ontvangen
Leger des Heils (Lsnge»tf®|t'®4J.
10 uur: Dienst.
Christian Science Cl Laantje 3).
10M uurGoen opgave ontvangjsn.
BUITENGEMEENTEN.
1 11 u
Baarn
uurDs. Kievit,
uurDs. Adrian!.
Hoe vs) a ken.
Ds. Bartlema le Zeist,
10 uurDs. C. J. Warner®,
2 uurGeon dienst-: -
Leozdon.
10 uur Ds. Schallei^efg.
Nijkerk.
BH uur: Ds. van Melje. -
BH uur Ds. v. d. GraaL
8cherpSDZssL
BH uur: Ds. Warmolts.
6 uur: Da Warmolta.
6 uur Geen dienst
Soestdljk.
Rembrandt? vat.
10 uur Ds. Lodder ie Hussura.
7 uur. Ds. Van Schalk, (Jeugddienst).
Gebouw Religie en Kunst
Geen opgave ontvangen.
Woudenberg.
\i uur Ds. Klomp,
uurDs. Klomp.
AGENDA
20 Maart. De Valk, Kindermatinee dooc
Padvlndstor». Half drie.
29 Maart De Valk. Tooneelver. „P.T.T.",
29 en 30 Maart Concordia, Kunstbeschou
wing Smorcnberg.
29. 30 en 31 Maart Amieitia, Di09C00p.
1 April Amieitia. Ver. v. Huisvr. Lezing
J. O. W. F. Rcns. Half drie
2 April. Amieitia Holfufilm.
3 April. Nieuwe Kerk. Uitvoering Surtura 4
Corda van „de Opstanding' 8 uur. 4
3 April rtemonslr. Kerk. „Het Werk van
mijn Vader", voordracht met lichtbeelden, 1
Dr. II. Miedcma. 8 uur
5 April—21 April, De Poth schilderijen-
tentoonstelling Isa&c Israels. (Amerof.
Kunstkring.
5 April. Amieitia. Padvlnderssoirte.
UTRECHT.
Ver.
29 Maart. Stadsschouwburg N.V.
R damsch Hofstad Tooneel „Hier was een
mAn noodig." 8 uur.
30 Maart Stadsschouwburg. N.V. Nieunf
Nederl. Tooneel „De Violier®"- 8 uur.
-H
Nic. Bovée
ITSCHE MO)
mdelstraat 91
TeL 1042.
New Hudson
de meter voor 1920 roaat 020.
Betaling in overlég m«t
a— 5...SC. .'aflfr
