M f ERSFOöKFS CH DAOTLAB
NIEUWSTE STOFFEN
Fa. L. Haubaer
NIEUW PARIJS
Zaterdag 19 April 1930
28e Jaargang No. 247
DERDE BLAD.
glNNiMAND
GROOTE BRAND IN DE
HELDRINGGESTICHTEN
I Steeds hst nieuwste
op Heeren modegebied
ra
I Fa. B. KRAAL
ra
B. RUITENBERG Hzn
Huizen te koop en
te huur
N. HEILIGERS
Heeren sn Jongansklesding
ACTIE IN HET THEATER
BEDRIJF
HOWARD POTTERY
-DE EEMLAISDEft*
Het Magclale nahuis een
laaiende vuurzee
Het kinderhuis gespaard
Zetten, IS April. Hedennacht heeft een
jello brand gowocd m het Magdalenahuis
•an de Heldring-gestichten. De brand werd
veroorzaakt door zelf ontbranding van boen
ateriaal. Door den hevige» wind werd het
uur aangewakkerd en nam de brand snel
i omvang toe.
Op voorbeeldige en ordelijke wijze xver
en vele vrouwelijke verpleegden in veilig-
eid gebrachl. Ook het naastgelegen kin
irbuis werd ontruimd. Onmiddellijk no
£t uitbreken var» den brand werden de
otorspuitcn van Kist en Nijmegen geular
ieerJ üe motorspui' uit Kist was spoedig
r plaatse, terwij! de brandweer van Nij-
:egen Iets later kwam, daar zij verdwaald
as. Het gehcelc massief gebouwde Magda
nahuis werd een laaicndo vuurzee, waar
in niets viel te redden. Het kinderhuis
oef gespaard.
[Vooi familie van Je verpleegden in den j
ndo behoeft geon enkele vrees te bestaan. I
geen enkele vorpleegde lichamelijk
isel opliep. Zij zijn allen in de omgeving
idergebracht.
De schade is zeer aanzienlijk en wordt
jchts matig door verzekering gedekt Tij
•ns den brand wer len reeds grooto schcn
ngcü gedaan voor den wederopbouw De
rgemcester. de heer Van Valburg, do di
recteur der Hehlrlnggestichten, ds. I.am
srts van Bueren cn ds. Heldring waren
den brand aanwezig.
rader vernemen wij, dat van de 30 ver
eeg.len en van de verpleegsters, die on
ig"!bracht waren in het Magdalenuhuis
Ie Kledingstukken zijn verbrand. Kh van
i verpleegsters zijn bovendien nog alle
Iweubels een prooi dei vlammen geworden
In verband daarmede is do heer Kohlbrug
Nieuwegracht 5 to Utrecht, gaarno be
id kleeding- of meubelstukken in ont
Ingst te nemen van hen. die willen mede
ïrken, om in den nood te voorzien.
ZAANDAM ZET DE WERKLOOZEN-
UITZENDING NAAR DRENTHE STOP.
Zaandam, 18 April. (V.D.) De gemeen
teraad van Zaandam hesft in de Vrijdag
avond voor dit doel belegde vergadering, op
Voorstel van de sociaal-democratische frac
tie, met 12 tegen 7 besloten, do uitzending
van werkloozen naar de werkverschaffing
to Witteveen in Drenthe stop te zetten; na
dat burgemeester ter Laan cn anderen met
nadruk erop haddsn gewezen, dat daardoor
de crieis-steun van het Rijk aan de ge
meente ernstig In gevaar is gebracht.
Dr. Ir. F. G. WALLER
Heden 70 jaar
VERBETERING VAN
I SPRAAK EN STEM
Vereeniging voor
Logopaedie en
Phoniatrie
••Gravenhage, 18 April In de heden
louden algemeeno vergadering der Ver
enging \oor Logopaedie cn Phoniatrie
'raak- en stemverbetering), welke door
groot aantal leden werd bezocht, wor
de jaarverslagen van secretaris en
'ningmecster goedgekeurd. Uit het ver-
g van de" secretaris bleek o a.. dat de
eeniging sterk groeiende is n leden-
i al en dat de belangstelling voor haar
rk steeds grooter wordt. Enkele malen
n het advies van het Bestuur ingewon-
r 'n zake organisatie of reorganisatie
1.8®raeonteliJk sprcekonderwijs. De poli-
mek, welke de vereeniging te 's-Gra-
1 'ace exploiteert, verheugde zich in een
r druk bezoek. Mot het gemeentebe-
ir van Utrecht werd een overeenkomst
'den in zake do stichting van een poli-
lek voor spraakgebrekkigen aldaar; de
og van doz*> instelling kan reeds won-
'™cht 'n het begin van de volgende
n e 0P'eiding tot spraakkundige,
c hans s-Gravenhage is gevestigd,
f waarvan binnenkort ook te Utrecht
ceninjH, 2aj Wor(jen go vorm dh'cck een
Van do door deze opleiding ge-
m e spraakkundigen mochten zich cn-
n reeds een waardevolle positie vcrwer-
°P dezo wij zo kunnen do ideeën der
eaiging worden verspreid In het be-
van don spraokgebrekkige
id van het bc<tu>ir werd gekozen de
J- H. Harmsen te Utrecht,
vergadering machtigde het bestuur
huishoudr'ljk reglement zoodon;-
'jz Ren. dat het oprichten van nfdcelin-
moRohjk wordt. De vorming van nf-
ge», o a. te 's-Gravenhage. Utrecht.
r am enz, waarvan de wenscholijk-
raeds sedert eenlgen tijd werd bespro-
nrt!r !erd°0r geworden.
tegenwoordigheid van een groot
uord hierna door d»
ekV' jtor ,n. de experimcnteele pho-
Inl rin Universiteit te Amsterdam,
1 'Hg gehouden over het onderwerp
men in Weenen aan begrippen en
e zangtechniek hotreffende, ora-
en geformuleerd heeft."
'nIoidinK. welke onder groote
rhLj werd aftdRehoord, volgde een
wp,;t !elin?' waaraan velen der
bezigen deelnamen.
Dr. ir. E G Waller, gedelegeerd comml9
saris van de Nederlandsche gist en -piri
tusfabriek te Delft, viert heden zijn TOsten
verjaardag.
Dr. Waller werd geboren te Locnen, en
loorliep dc H.B.S. te Haarlem Op 18 jarigen
leeftijd trad hij als adjunct scheikundige in
diensi bij genoemd bedrijf. Tegelijkertijd
studeerde hij aan do Polytechnische school
ro Delft, waar hij 'n 188? het diploma voor
Icchnoloog behaalde Op 7 September 1884
werd hij benoemd tot onder-directeur cn
roods in 1S85 volgde zijn benoeming tot me-
le-diiecteur van de Nöderl gist- en spiritus
fabriek. Tevens werd hij in 1891 benoemd
tot directeur der lijm- cn gelatlnefahrick
Delft, welke functie hij bekleedde tot 1916.
Na op 29 April 1905 te zijn benoemd tot
cenig directeur van da gistfabriek, werd hij
op 30 April 190Ü benoemd tot president rii
rectcur, wolbe functie hfj lot 3 Mol 1925 be
kleedde.. Ook was dr. Wallet nog. van 1902
tot 1908 lid van de centrale commissie voor
•Ie statistiek en den centrale» gezondheids
raad. Op 1 Juli 1914 werd hij benoemd tot
doctor honoris causa in de chemie aan de
Groningsche Universiteit cn op 25 Mei 1925
werd hem het ecre-ductoraat in de technl
sche wetenschap aangeboden door do Tech
nische Hoogeschool te Delft. Tevens werd
hij benoemd tot cere lid van do Chemische
vereeniging van het Kon. Instituut van In
«enleurs. De regeering erkende zijn verdien
den door hem to benoemen tot ridder 'n de
orde van den Ncderlandschen Leeuw en tot
commandeur van de Oranje-Nassau arde.
De Belgische regeering benoemde hem tot
commandeur der Orde van België en tot
ridder der Leopoldsorde.
UIT DE STAATSCOURANT,
Voorn«iar>«to Kon. besluiten
'i enz. nit de Staatscourant
van hedenavond.
Mei ingang van 1 Mei op verzoek eervol
ontslagen dc luitcnan' kolonel 11. Bierman,
commandant van het lide regiment .nfan-
terie cn is hij benoemd tot reserve-luitenant
kolonel bij dat regiment;
Benoemd tol commandant van het 14e re
giment infanterie de tot luitenant-kolonel
benoemde majoor C A. van Beugen Bik
zulks met intrekking van zijne benoeming
tot commandant van het 17de regiment In
fanterie;
met ingang van 2 Mei benoemd bij het wa
pen der infanterie: a. tot luitenant kolonel
majoor op nonactiviteit J. J. Wittermans
an dat wapen; b. tot 'uitenant kolonel com
mandant van het 17«!o regiment infanterie
de majoor N. J. Schellenberg van dit korps.
op verzoek eervol ontslagen met dank
J. C. H. Scholten als lid van den voogdij-
••a*d tc Rotterdam.
Bij K. B. 16 toegekend de zilveren ecre-
medaille der Oranje-Nassau orde aan M.
Visscher klerk bij het Rijksarchief in Ovcr-
ijeel te Zwolle;
is aan P. G Molenaar op zijn verzook met
ingang van 1 Mei 1930 eervol ontslag ver
leend als tijdelijk leeraar aan de R.H.B.S.
te Wageningen;
Is aan J. J. Loopetra op zijn verzoek met
ingang van 1 Sopt. 1930 eervol ontelag ver
leend als leeraar aan de R. II. B. S. te Mep-
pel;
is benoemd tot tijdelijk controleerend ge
neeskundige bij de Rijksverzekeringsbank
I)r. Vrolijk, arts te Amserdanr
is bij het Departement van Buitenland
sche zaken met ingang van 1 Januari 1930
bevorderd tot hoo'dcommies Mr. C. J. M.
Schaepman thans commies;
is met ingang van 1 Mei 1930 Mr. M. A.
Lorcnz. thans consul-generaal te Pretoria in
de persoonlijke titel van buitengewoon ge
zant cn gevolmachtigd minister benoemd tot
buitengewoon gezant cn gevolgd minister
daar ter plaatse.
PERSONALIA.
Zierikzoe. De gemeenteraad heeft
aan den heer H. E Bcelaerts van Emmicho-
ven met ingang \an 1 Augustus op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als gemeente
ontvanger,.welko functie dezo bijna 25 jaren
heeft vervuld.
15ffi2S®BB3STEa2.0E53ESE®SSail3SffiBï
3
a
LANQESTRAA7 26
2 33Si3S33-2Sffi$S3E,3l33'*,HI3 3
Gedip! Schoeuhersteller.
ALDEGONDESTHAAT 58. TEL. 1162
Het ui ros vooi reparaties aan Welfschoe
nen. Wij gebruiken da*.r speciaal gebouwde
:ecsfcn voor. waardoor model en steun vol
ledig blijft behouden: Gelijmd en gonaaid
werk
Utr straat 26 - Tel. 243
ONTVANGEN DE
MAATKLEEDING
voor direct of later tc aanvaar
den. Huurprijs vanaf f 34,-
KAPELWEG 42 - Tolefoon 1053
Lan :j33>aat 62-S4-88
TelepJiDon 12D.
'Ar/isfen contra de theater
agenten
Te hooge provisie
Onze Jongenskleeding
kenmerkt zich door goede af
werking en soliede stoffen.
Aparte afdeeling Bonneterie.
Moderns vazen
in effen kleuren
LANGESTR. 35 - TEL. 308
Amsterdam, 18 April. Er i9 dooi
de variété- en cabaretartisten, georganiseeru
in do koninklijk goedgekeurde „Nederiand
sche Artisten Organisatie een actie inge
zet, tegen de hier to lande bekendo theater
agenten wegens de volgens de artisten
te hooge en onredelijke heffing van provisie
voor het afsluiten van contracten.
üp do jaarvergadering van de Nederland
sche Artisten Organisatie, gehouden 11
Maart 1930 to Amsterdam, is o.a. het bestuur
ipgcdragcn, een verandering aan tc bren
gen in het tot heden geldende „agentenstel
sel" en wel als volgt:
Er zal, door de iheateragentcn. voor hun
arbci isbciniddeling, geen hoogero percen
tage mogen worden geheven, dan 6 van
de netto gage Do netto-gage wordt vorkre
gen door het in mindering brengen van
reis- en verblijfkosten. Voor verblijfkosten
zal niet meer dan f 3 50 per dag en per per
soon worden berekend.
Tot heden wordt door den theateragent,
oor zijn bemidde'ing 10 geheven van
de bruto gaga
Do verhouding van den Ncderlandschcn
artist, in vergelijking met zijn b.v. Duit-
scho collega, is zeer in zijn nadeo' In
Dullschland toch betsalt, bij do thans wet
tigo regeling op de arbeidsbemiddeling, de
irtisc slechts 3 aan den door do reget-ring
loegelatcn theateragent, terwijl ook de di
recteurwerkgever den agent met 3 be
taalt, zoodat dc agent in Let geheel 6
trekt
Dok is één der ergsto grieven van de ar
tisten, dat hier in Nederland IW theater
agentschap kan worden waargenomen door
edereen dio er maar lust toe gevoelt
De georganiseerde artisten willen aan dc
zen wantoestand een einde maken en zijn
een actio begonnen tegen dit onduldbare
agenten3telsel Daar de hier te lande wer
kendo theateragenten hier niet georgani
•cerd zijn en, zooals hierboven is omschre
en, iiun aantal onbegrensd is, heeft de Ne
dcrlandscho Artisten Organisatie den strijd
niet collectief, doch partieel ingezet. Dit in
hoofdzaak om het bedrijf niet aan te tas
ten en de directeuren niet in het conflict
tc betrekken, daar deze laatsten hun zaken
voorloopig kunnen blijven doen met die
agcn'en. die nog niet in hot conflict zijn
betrokken.
Het is daarom, dat het bestuur der N A.O
zich tot dc Nederlandsche directies van bio
topen en cabarets heeft gericht met het
erzoek, om den Ned.Tiundschen variété en
cabaretartist in zijn strijd bij te staan en
geen bemiddeling Ie aanvaarden, (dus geen
artisten to betrekken) van dio agenten,
waartegen de actie is ingezet.)
en W. te 's-Gravenhage, is thans verwezen
naar de terechtzitting van de llaagscho
rechtbank van Donderdag 24 April a.s., Jes
middags om 3 uur.
Aangezien Ghanbnrlan slechts Russisch
en gebroken Frnnsch spreekt, zullen de ver
klaringen door een beêedigd tolk worden
vertaald, als hoedanig is aangewezen do
heer Wassili Soudhinine.
Door het O M. zijn in deze zaak 7 getui
gen gedagvaard^ alsmede een deskundige
In verband met dc zeer bijzondere inrich
ting van het smokingcostuum, dat ver
dachte op den avond van zijn aanhouding
droeg.
Het O. M. wordt waargenomen door mr.
Polman, terwijl als verdediger optreedt mr.
K. F. Katz.
G. W. JONGEJAN
Hoofdcommies ter
Haagsche gemeente
secretarie
OP HET BRAZÏLIAANSCH
CONSULAAT INGEBROKEN.
De brandkast rondom het slot
opengeboord.
Rotterdam, IS April. Hedenmorgen
orvoegde zich een rechercheur van den
vreemdelingedlenst met een gearresteerden
Braziliaanschen zeeman aan het Brazi-
lioanschc consulaat in de Mauritsstraat 48
alhier.
Hij bemerkte dat er niemand In het kan
toor was en dat de deur open stond Er
bleek dien nacht te zijn ingebroken. De die
ven hebben zich vermoedelijk toegang ver
schaft door pand 47, waarin een polikliniek
is gevestigd cn waarvan zij dc buitendeur
met een valschen sleutel hebben geopend;
vervolgens zijn zij over* het dok geklommen
en hebben daar een zolderraampje van
pand 48 geforceerd.
In het consulaat zijn ze regelrecht op
de brandkast afgegaan, die ze rondom het
slot hebben opengeboord.
Er kon vandaag nog niet vastgesteld wor
den wat er aan waarde is vermist
De consul is op reis en vertoeft in het bui
tenland. Zeer groote geldsommen kunnen
het in ieder geval niet geweest zijn.
BRAND TE LAGE ZWALUWG.
Lage Zwaluw e, 18 April Gistermor
gen is te Terhelde bet burgerwoonhuis, be
woond door P. S., staande in de kom van
het dorp, tot den grond toe door brand
vernield.
Aangewakkerd door den feilen wind
greep het vuur zoo snel om zich heen, dat
aan redden van den inventaris niet viel te
denken. Do bewoners konden zich ternau
wernood redden. Voor de belendende per-
ceelen bestond groot gevaar, doch door het
krachtig Ingrijpen der brandweer konden
deze behouden blijven. De oorzaak is on
bekend.
UIT HET RAAM GEVALLEN.
Haarlem, 18 April Donderdagmid
dag Is het 8-jarig zoontje van den heer Van
HUsteren. wonende in do Dr Leydsstraat
te Haarlem, tijdens afwezigheid der ouders
uit het raam gevallen. Het kind kreeg een
zware hersenschudding, waaraan het des
avonds in het Elisabetbsgasthuis is overlc
den.
ZAKKENROLLER VOOR
DE RECHTBANK.
's-G ravenhage. 18 April. De zaak te
gen den Armenier Ghanbarian, die, zooals
men weet, verdacht wordt van verschillen
de gevallen van zakkenrollerij in den Prin-
cesse-Schouwburg en het Gebouw voor K.
's-Gravenhage, 18 April. Na een on
gesteldheid van eenige weken is in den af-
geloopen nacht op 56-jarigen leeftijd over
leden do heer G W. Jongejan, hoofdcom
mies ler gemeentesecretarie te aezer stede.
De gemeente verliest in dea thans ontsla
pene een kundig ambtenaar, die met groo-
ten Ijver en toewij iing do zaken verrichtte,
waarvoor hij zich gesteld zag Begonnen al6
klerk klom hij, ongeveer eon tiental jaren
geleden op tol den rang van noofdcommies.
Godutende het tijdperk van 40 jaren, dat bij
in gemeentedienst werkzaam was, was hij
voor het grootste geJrelte daarvan verbon
den, aan de afdeeling algemeeno zaken, en
meer speciaal was hem daarbij toevertrjuwd
de behartiging van do kieswetaangelegen-
heden.
Met hart en zie! is hij op dat gebied werk
zaam geweest. Hij heeft daarbij meegemaakt
de moeilijko overgangsperiode van het oude
kieswetstelsel, naar het'tegenwoordige >tcl-
scl van evenredige vertegenwoordiging.
Maar doorkneed in zijn vak wist bij aun
de moeilijkheden hoofd te bieden Veel heeft
hij ook bijgedragen tot het inrichten van
het zg kaartsysteem cn voor velen 1» de
heer Jongejan don ook op het gebied van
do kieswctvoorschriften een hulp en vruag-
baak geweest. Dat zuiks geapprecieerd werd
in de kringen van de bestuurderen van kies
verenigingen blefk ongeveer anderhalf
jaar geleden, toen de heer Jongejan door
hen gehuldigd weid op grond van zijn 25-
jarige aangename samenwerking met de
kiesverenigingen
Bij de viering van zijn zilveren ambts
jubileum trad duidelijk naar voren de sym
pathie die de thans ontslapene genoot, zoo
wel In de kringen van zijn supérieuren en
collega's en verder stadhuispersoneel, al=
van buitenstaanders.
Do teraardobestf Hing van bet stoffelijk
overschot zal plaats hebbon op 2en Paasch-
dag op de begraafploats Oud Kik en Duinen
Dc sioet verlaat te 11 uur het sterfhuis ln
do GdlileistraaL
DE KOLONISATIE VAN NIEUW-GUINEA.
Batavia, 16 April (Aneta). Naar
aanleiding van het telegrafisch verzoek
van den Gouverneur der Molukken om Aan
het. bestuur van üo Vereeniging Kolonisa
tie Nieuw-Guinea to doen weten, «lat geen
grond zal worden beschikbaar gesteld voor
de groep Kolonisten, die op 15 Mei a s.
voornemens was naar Nieuw-Guinea te
vertrekken, merkt het „N. v. d D." op, dat
de beweging tot kolonisatie in Nieuw-Gui
nea niet meer tegen te houden is. Zij zal
met of zonder medewerking van de Regee
ring worden voortgezet, omdat zij niet is
ontstaan, door propaganda, maar 'n gevolg
is te achten van do dringendo behoefte naar
emigratie bij een grooto volksgroep op Ja
va. Dc Europeescho paupers aldus het
blad vragen om grond teneinde in het
landbouwbedrijf tot regeneratie te komen.
Het blad vreest, dat als dc Regeering ni9t
spoedig de beweging h«dpt en erkent,
spoedig inderdaad onwettige occupatie van
gronden zal nlaats hebben. Het trachten nu
om dergeli e occupatie met den sterken
arm te voorkomen, zal meer ontstemming
wekken in de Indo-Furopeescho wereld
dan dc Regeering van een volkomen loyale
groep van onderdanen als deze zou mogen
risquecren.
DE MOORD TE BENNEKOM
MeJ. Boerwinkel voor horstel
buitenslands.
Mej. A. Boerwinkel tc Bennekom. dc voor
naamste getuige i.z. den op mej. Tino Ko-
perberg gepieegdon moord, vertrekt a.s. Za
terdag voor herstel van haar geschokte ze
nuwgestel, voor ccnigen tijd naar Wiesba
den.
DOODELIJK ONGEVAL AAN BOORD.
IJm u id en, 17 April Aan boord van
den heden te I Jinuiden binnengekomen
stoomtrawler „Trio' is «ie 35-jarige ma
troos Av. D, wonende Ie Katwijk aan Zee,
doordal hij kwam te vallen door het ra
derwerk van de winch gegrepen De onge
lukkige was op «lag «lood. Hij laat een
vrouw en een kind achter.
PERSONALIA.
Haarlem. De gemeenteraad heeft be
noemd tot hoofd van de stadsapotheek mej.
A. C. Honig, apothekeres, assistente i» het
laboratorium van het Nederlandsche In
stituut voor Volksvoeding to Amsterdam.
