DE EEMLANDER ETOCHTVANGANDHI GEEN SUCCES vrijiL] 2 Mei 1930 Uiigava: VALKHOfF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 28e Jaargang No. 257 r i'tsnlandscli Overzicht SPOEDIGE ARRESTATIE GEWILD Hst rapport-Simons STEM LAM© Economisch samengaan van Midden-Europa WILLEM GROENHUIZEN HET PROCES TEGEN DE KR0ATEN VOORKOMING VAN DEN OORLOG ,Een vergaan systeem" Fa. L. J. Luycx en Zn. KINDERKOUSEN, SPORTKOUSEN FELLE BRAND OP HAITI HEVIGE AARDBEVING IN JAPAN WÖl)MÜl£MfcNfSP8!J$ "Pelden voo» Amcisfoon I 2.1»), pc» maand 0.75, per - week (met giatls verzekering tegen onqeluklceD' I 0.17'/,. linnen land franco oer post per 3 maanden 1 3 Afzonderlijke nummers f 0.05 toSrRKKHNlNG 47910 TELKFOOM INTERC 513 DAGBLAD PRIJS OER AOVERTENTIEN «.1-4^1, 1 1.05 met inbegrip van een OCWUSnummCT elke regel meer f0 25 Liefdadigheids advertentiën voorde hdft van den pnjs. - Kleine Advertentiën „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regel» 50 cent, elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen I 1.- Bewijsnummer extra I 0.05 Een bedenkelijke toestand ln Brilzch-Indië. Be crreslaüc van Gandhi wordt niet uitge- cloten geacht. Engelsche pers wordt over het ïop het oogenblik in Britsch-lridic op zeer onvolledige en vertraagde velichti. De censuur in Britsch-ln- er voor, dat niet steeds. terstond, ils gevolg van Gandhis actie iets voorvalt, Engeland en de overige hl hiervan op de hoogte wordt ge- |ijacliï. .'.is enkelo dagen later lekt een en urder - •- Daarom is de openbare mee ding in Engeland eenigszins verontrust, wout men heeft het gevoel, dat de ernst rad den omvang der Indische-nationalisti- fccho beweging tof dusver "nicer of-minder Jvordl verzwegen. Er wordt van Eng'elsrhe tijde wel g'Miggereerd, dat Gandhi s actie Jii'et zooveel oir. het lijf heeft en dat zijn Ictie'rée'ds nu op "een mislukking is uiige! ■ijopen, rnnar het is de vraag, of deze voor- Ifclling van zaken wel met de werkclijk- Rèfd overeenkomL Tot dusver hebben de overheden Gandhi relf ongemoeid gelaten en ervan afgezien |:>ri zeer-vereerden Britsch-Indischcn lei- i?r gevangen te nemen. Mohammed AII.de vroegere voorzitter van het al-Indische iongres cn leider der kalifaatsbeweging, Ion "Muzèlmaii derhalve', juicht de houding, icr regeering in dezen ten zeerste toe cn lieeft in een brief aan lord Irwin; den Kn-, fulschen onderkoning, den raad gegeven Ijn toestand in Indie niet door de nrresta- li? van Gnndhi to verscherpen. Gandhi zou liin eon martelaar worden van de zaak, die |i.j voorstaat cn dit zou de Britsch-Indischo weging, die op volledige onafhankelijk fio;d aanstuurt, slechts ten goede komen. Dit neemt niet weg' dat er thans niet kllcen hoe langer hoe meer stemmen op- Irian om Gandhi in verzekerde bewaring f stellen, maar dat tevens deze aanhou lllng reeds als zeer aanstaande wordt voor gesteld. Dit zou beteekenen, dat Gandhi's Bctie wel zeer zeker is uitgcloopen op een lucces der Britsch-Indische nat;onalistcn pn dat men van Engelsche zijde liever het pevanr loopt ontstemming to wekken door arrestatie dan den leider ongestoord fijn gang te laten gaan. Op 30 April heeft1 ncn in eon Engelschen kabinetsraad zich fcitvoorig bezig gehouden met den toestand In Indie naar aanleiding van een mede- fccelinj (icr Biitsch-Indischo regeering, dat pze zich genoodzaakt zag ook met betrek-1 png tot Gandhi tot beslissende stappen ■•ver te gaan. Wel heeft de Indische regee- "7 volkomen vrijheid, van handelen, maar |ia onderkoning heeft het niettemin raad Mam goachl zich vooraf ervan to vergewis ten, of de Londcnschc regeering de te ne Jmen 'maatregelen goedkeurde. Uit l.on- Iknsche berichten zou zijn af te leiden, dal liet kabinet van Macdonald besloten heeft Von vice-koning cn diens raadgevers volle- jtlisr' te steunen. Dit besluit zal het arbeiderskabinct niet pniakkelijk zijn gevallen. Dc ministers we f('n vooraf, dat de evcntucele 'arrestatie van Tandhi groot misnoegen zal wekken bij tal hm Laboür-rncnschen, met name bij don pker vleugel der partij. De toestand in In- pic schijnt echter zoo gespannen te zijn, Jda» Mncdonald's regering er goed aan •ueent ie doen tegen de wcnschen van een hirer aanhangers te moeten ingaan, ^ok wordt thans onthuld, dat een com- >agnie van het achttiende Garhwal-infante- Iricrcgimont zich op een „onbevredigende pijze' heeft gedragen. Volgens nadere he- pichtcn heeft dit regiment geweigerd te fksjawar op een opstandige menigte te fchieten. liet behoeft geen betoog, dat dez- pouding von Indische troepen zoowel In Pnceland als Britsch-Indié groot opzien feeft gebaard, daar de onbetrouwbaarheid Jinan thans voor den eersten keer is ge- Rkkcn. Zelfs deelt dc Daily Telegraph zij fiet onder voorbehoud mede, dat in som- Sikh bataljons, die doorgaan voor de '^l? Indische troepen, welke ook in den wereldoorlog op P.uropecsche slagvelden dapper aan. Britsche zijde hebben gc- dragon, gevallen van „ohtevreden- p'd hebben voorgedaan. Dat de Engelsche regeqring in Indiö den pestend in de Noordelijke cn Noord wc6té- jbjke grensgebioden als ernstig beschouwt, ï&'ijkt uit het feit, dat alle Europeèsche Lrouwcn cn kindeven nl 'nar aanzegging pjbbên gekregen om bij de eerste waar- •dwing hun niiizen te verlaten cn zich aar versterkte plaatsen te begeven. Zijn befaamde brief aan den onderkoning ÏMIIÏF.OOF NABIJ LIVERPOOL. Cassette gestolen. Von,]cn, Mc j (V_ D 0p hc( boanVak |..J"d*n"-Stialtnrd. op onge\eoi zes kilome- Iheij3-S var" station f :vcrpool, 'd J-'n^ c"^F^rlimeni eerste klasse l.ün(.5f)00rw'eg':rnp!cyé overvallen. De aan- I. "'JOr maakte zich m-ester van een ijzeren lih^i nic' die bestemd waren om I, \°°ben 10 word r. uitbetaald op verscbil- Iknde stations Do beambte werd in bcwus- |hef°2Cn ,oesldn^ 'iingctrokkeïïl Men had 1eon slag met ccn zwaar voorwerp toe- den didcr is geen spoor te Een Londansch corr. sohrijft d.d. 26 April aan het V a d.: Men kan niet ontkennen, dat Gandhl'ö tocht tot nu toe geen groot öuccee geweest is. Dat blijkt alreeds uit de uitingen van Gandhi zelf, die nooit een blad voor zijn mond genomen heeft en. in redevoeringen of in geschrifte, ni3t alleen zijn in felheid toenemend misprijzen van het Britech be wind. maar ook zijn verwijten tegen zijn eigen lnhdgenooten. van wie hij iets beters gehoopt had. onbewimpeld uitdrukt. Dat het met de overtreding van de zout wet niet zoo heel goed gegaan is. kan men trouwnes ook hieruit afleiden, dat Gandhi, waar over treding der zoutwet plaats had. den ann- drijvenden invloed van jvolitioneel ontreden daartegen klaarblijkelijk onbevredigd acht te, cn tot een ruimere bepaling van geoor loofd verzet overging, en dat hij. waar over treding der zoulwet nial in voldoende ma te plaats greep, naar andere vormen van lijdelijk verzet of tegenwerking omgezien heeft, als dip oproep aan de vrouwen om voor tapperijen te poften, een oproep, waaraan ook al niet in bevredigende mate voldaan is. liet aanvankelijk wansucces der onderneming blijkt.niet in de laatste plaats hieruit, dot zoo weinig gemeenteliike' be ambten bij den doortocht van Gandhis Sn- tyagrahis hun ambten neergelegd hebben Gandhi bad spoedig gearres teerd willen worden. De algemeen heerschende overtuiging is, dat Gandhi bij den aanvang van zijn tocht op spoedige arres'atie rekende en hoopte. Men wees twee motieven aan. In de eer ste plaats omdat hij zelf met zijn bewe ging. haar methode en haar gevilgcn, in zat, in de .tweede jitaats omdat hij van een spoedig? arrestatie op grond van op zich zelf onbelangrijke «wetsovertredingen, een zeer snelle toeneming van aanhangers verwachtte. Zijn verwondering over het feit, dat men hem niot in hechtenis geno men he?ft, is door hem ai meermalen uit gesproken. Door den eenen leider na den anderen te arresteeren en aan den rechter ter ver oordeeling over te leveren Gandhi's zoon. den jongen Nehru, die president van h?t congres is. Bose, do leider van hen die volledige onafhankelijkheid e:6cheti;Das Gupta, den met een Brilsche getrouwden burgemeester van Calcutta. Patel den broer van den zooeven afgetreden president van het centraal wetgevend lichaam maar slechts Gandhi zelf nog in vrijheid to la ten. hebben lord Irwin en zijn adviseurs zich zeker aan het verwijt van inconse quentie bloot gesteld. Evenzoo ann het ver wijt. dat zij de wet naar hun eigen hand .T?tlcn. door den een na den and?r te doen arresteeren. maar den hoofdleider, den hoofdschuldige, ongemoeid te laten. Maar dcor zoo te handelen is do onder koning in waarheid wijs opgetreden cn heeft zich zelf en Groot-Bn an'e oen mas sa onaangenaamheden bespaard Tuist een gebeurten's als het aftreden van Patel, den eerwaardig grijswee aar den president van het wetgevend lichaam, dio pas geleden tegenover het congres rog zulk een onaf- hankclijke houding innam, bewlj6t hoe ge makkelijk Irwin ook de andere Indische partijen van zich kan vervreemden cn die eenigc kans op een ietwat bevredigende regeling, de Pound Table Conference, voor goed verspelen. De gebcurteniss?n in Chiltagong en Pe6- jawar moet men niet met Gandhis optre den in onmiddellijk verband brengen. Gan dhi zelf heeft eenige maanden geleden in zijn befaamden brief aun den onderkoning nog g?zegd. dat hij zijn ongewelddadige be weging becon. ten einde die velen, die al les van geweld verwachten, vóór to zijn, cn aldus te trachten bet ergste te voorko men. In Indiê zijn allerlei groepen van na tionalisten, die de vervulling van hun ver langen zonder geweld niet mogilijk ach ten. cn wier doel het is, een revolutie te verwekken, die aan het Brit6che bewind een eind zou maken. Het kan zijn. dat deze groepen nu de neiging vertoon?n tot .actie over te gaan. nu GancLhi zijn beweging I nonnen is, cn zij deze kunnen «ane-rnpen hun eigen plannen '9 bevordc-«n. Ook ie het ongetwijfeld waar dat vele leden van het congres dicht bij deze revolutioralren staan. Dat is bfj de laatste vergadering klaar genoeg geblpken. Toch ls dit op zich zelf weer een beweging, die met die van Gandhi niet verward moet worden. De Indische regeering, die dit natuur lijk zeer goed weet. zal er dus voor terug-, deinzen zich door de bloedige onlusten van Chittagong en Pesjawar iot snellere arres tatie van Gandhi te laten prikkelen, wiens optreden daar maar zijdelings mee ;n ver band staat Te meer nog, omdat Gandh wijd en zijd dö eenige populaire figuur cn ook in elk geval nog steeds een matigende figuur ls. Wanneer, nadat al de voornaamste on derleiders als van de baan geholpen zijn, zijn arrestatie de uitwerking zou hebben, dat zijn beweging in elkaar ploft dan wöre dat precies, wat de Indische regeering wcn schen zou. Echter, wanneer zijn arrestatie, nu die onder-leiders in de gevangenis zit ten, het gevolg zou hebben, dat een groot deel van Gandhi's aanhang onder den in vloed der gewelddadige revolutionairen zou raken, zou die arrestatie de regeering licht duur te staan kunnen komen.' Het rapport-Simons komt mis schien te laat Nu intussohen de toestand er erger op geworden ie wordt het den Indischen ge matigden moeilijker gemaakt direct na het verschijnen van het rapport-Sirnons om de groene tafel (e gaan zitten II >e sterkJ grieven er onder de Nationalisten, die tot nu tóe met de regeering samengewerkt hebben, heenschen. blijkt uit de klacht var» Patel in den brief waarin hij ontslag neemt als president Ook dit wijst er op,, dat be vrediging ni?t gemukkelljk zal zijn. Ia het waar. dat het rapport Inderdaad door all< commissieleden onderteekend is, dat bij voorbeeld ook dè steun van I.ord Burnham. den vroegeren eigenaar van de Daily Te legraph, \erkregen is, dan lijkt mij de kans dat dit rapport een vruchtbaar uit gangspunt van besprekingen zou kunnen zijn, niet zoo bijzonder groot Tenzij Lord Burnham veranderd is Een merkwaardige pessimistische uitla ting over het rapport bracht deze weak de New Statesman. Men weet dat dit blad van des status van Dominium in Indie ni?t hooren wil. eenvoudig, omdat het dien eta- us een op Indië volstrekt ontoepasselijk begrip acht en ook iets wat er op lijken zou, niet tot de praktische politiek rekent Wat het rapport der commissie b?treft is het. volgens het blad. blijkens zijn laatste nummer, niet erg waarschijnlijk, dat de daarin vervatte aanbev.j..ngen. wat zij-ook, zijn mogen, over een paar maanden met betrekking tot de feiten der Indische situa tie nog onmiddellijk ter zake dienen zullen. Evenwel Ttr het de noodzakelijke en menige grondslag van een mogelijk vergelijk, en daarom wordt het volgens het blad tijd. dat men er nu eindelijk mee voor den dag komt ën spreekt het dc hoop uit. dat de B'ritsche regeering, nu de vlootcoaferentie voorbij is. haar volle aandacht aan dit grootste ?n dringendste van alle Imperiale problemen zal wijden. Loucheur ontvouwt y.ijn denkbeelden Boedapest, 30 April. Oud ministei Loucheur hief. in een onderhoud met den Darijschcn co»respondent van de Az Kat neegedeeld dat, nu inzake de Oostelijke herstelkwertie te Ta. :js overeenstemming is bereikt, thans eindelijk dc economische iraanisatio van-Midden Europa aan de beurt s> Volgens Lt uchnur dienen een of twee economische deskundigen van internatio naai aanzien minstens een jaar lang dit vraagstuk »e hostuiieeien, om daarna ver -lag uit te brengen aan don Volkenbond Deze bezit oldncn> c gezag, nldus Loucheur. m de uilkomst van dezen arbeid in de oiactijk tot uitwerxuvg te doen komen. Voor het plan van Briaud 'nzako een Europee ■vcho douanu-fHderatie is het een eerste ver -ischte, dat men -en duidelijk overzicht heeft over de hizotide'heden Voor een dou ine vrede ach'.v Loucheur dc toestand thans riog gëens-t.ns rijp F.prst moest orde ge bracht worden in de tegenwoordige anar chie, die ontdaan is na hel ineenstorten van de Oostenrijk Hongaarsehe monarchie Volgens Loccheur moet het bedoelde onder zoek zich uit-'rekten tot nijverheid, land bouw en handel r ouoheur verklaarde, dat le eerste comm-emie, din na het opstellen -*tn dit verlag zal bijeenkomen, wanrschijn Ijk op eon fiasco zal uilloopen. Men moet het werk erhti.r siicds opnieuw aanvatten Ten slotte verklasrdi Loucheur, dat hij ln '0 naaste toekomst cm reis door Midden Europa zal maken en daarbij Draag, Boe Lipcst cn Uel?.rado zai bezoeken. Langestraat 43. Het juiste adres voor Uw Gouden- en Zilverenwerken TEL. 852. De beklaagden gewagen van mishandelingen B e 1 g r a d o, 30 Mjri O'-D laatste dag van het proces-Matsjek begon met oen in cidcnt. Een der verdeligers verklaarde n.l dat de aanklacht onjuistheden bevat. Hier na ontstond et-n scherpe woordenwisseling tusschen Iv-m en den officier van justitie Er ontstond groet tumult, dot eer9t be Jaarde, toen de president hel (LM. in het ingelijk steldé wegens de scherpe opmer kingen, die h- t tot de verdediging gericht had. Eindelijk werd het verhoor van Iladsjia tot een einde gebracht Hij verklaarde nog, lat do politie nem clementie in het vooruit zicht zou hebben «es:eld, indien hij dr Matsjek wi'de coniprjmuteeren. Daarna weiu do verdachte Frantilsj v/- hoord Hij gat toe de ontplofbare stoffen voor de helscne mnch.ne verschaft te heb ben. waarmede de ^poorbrug inoest worden •jpyeblnzcn. D^ aan-lag had evenwel slechts »-en demonstrbiieif óóej. Alle overige beken lenissen had do p-ditie hem afgeperst Zij had hem geboeid, >v\aar mishandeld en hem niot minder dan d:iemaa' opgehangen Voorts vver len lal van processen verbaal in zake de instructie* f rhooren voorgelezen. Cecil tegen de instelling van een controle en sanctie systeem Genève, 1 Mel. (V.D.) In de zitting van heden van de Commiesie voor Veiligheid en Arbitrage over het verdrag der maatrege len ter voorkoming van den oorlog vanvve- den Volkenbonderaad. namen do verkla ringen van den Engelschen vertegenwoor diger Sir Robert Cecil geruimen tijd in beslag. Cecil stelde zich tegen den Pool- schen vertegenwoordiger, die zooale be kend is, op het Fransche standpunt 6taat, volgens hetwelk de instelling van een sanc tie- en contróle.6.vsteem absoluut noodza kelijk wordt geacht. Cecil wees er den Poolschen vertegenwoordiger op. hoe ge vaarlijk het in het belang vezi de alge meen? veiligheid zou zijn. tot de instelling van een zoo ver gaand systeem over te gaan. De ervaring leert, dat thans in ge- allen van geschil, als bijv. het Bulgaro- Grieksche en het Toegoslavo-Albanische een verschil besloat tussohen vrede en open lijke oorlog. Dikwijls is het ook geschied, dat vijandige handelingen, zelfs militair optreden hel gevolg zijn g?weest. zonder dat de Volkenbondsraad in staat is ge weest. den strijd te behandelen als een openlijken schending van het Volkenbonds statuut Het is reeds vele malen voorgeko men, dat vaak plaatselijke geschillen zon der uitgesproken oorlogskarakter, zich tot een olgemem conflict tusschen de naties ontwikkelden Cecil wees er den Poolschen vertegenwoordiger verder met nadruk op de poging der voorafgaande onderhande lingen nader te komen. Anders zou men in het geheel geen rpsultaat bereiken. De voorafgaande pogingen tot de instelling an e?n algemeen veiligheidsvoorschrift hebben gefaald. Verder verk'aarde Cecil, dat bij van meening is, dat de veiligheids garanties een stap in de richting van een algemeene bewapening beteekant, al 6tnat hij daarmede tegenover de' gangbare op vatting in zijn eigen land Thans kan men 6lechts met kleine schreden voortgaan. Het voorgenomen verdrag, dat de staten ver plicht In een geschil de weloverwogen be slissingen van den Volkenbondsraad te executeeren, teneinde een uitbreiding van het geschil te vermijden, moet onvoorwaar delijk o)e een wezenlijke en veelbete?ke- nende 6tap tot de instelling van de veilig heidsgarantie worden beschouwd. WEERBSntcaT. Hoogste barometerstand: 767.2 te Sevdïsfjord. Laagste barometerstand: 756.2 te Haparanda. Verwachting: Meest zwakke verander lijke wind licht tot half be wolkt, waarschijnlijk droog weer, iets koeler des nachts, overdag zachter. LAN-ESTRAAT 49-51 - TEL. 109 IVIacco en Fil, zeer voordeelig. NIEUWSTE DESSINS. Theater in asch gelegd N e w-Y o r k, 30 Apr;! (V. D Naar gemeld wordt is te Po:t-au Prince (Hmtij. een groo- te brand uitg«*brok« n. Het Parisians Thea- er werd v ilkumen in de asch gelegd. Met iet oog op het gevaar van overslaan van het vuur werden het in de nabijheid gele- -••.*n paleis vati dou president det republiek n enkele huizenblokken, ontruimd. Het be lieft hier zeer waarschijnlijk een geval van brandstichting L o n d e1 Mel (ILN.) Uit Tokio wmlt gemeld, dat daar kort voor middernacht een aardbeving van buitengewone st-vkto en langen duur waargenomen is. NaUero bizonderhfcden ontbreken nog. ERNSTIGE 0VER5TR00MINGEN IN SPANJE. Uit do Spaanschr provincie Logrono wor den ernstige ovcrstroomingeji gemeld. Vol eens dc ccrsto berichten zijn een aantal ste den geheel door het water ingesloten Op het platteland zijn groote verwoestingen aangericht. Een brug over de Leza is door het water meegesleurd. Bij Calahorra is dc Fbro buiten de oevers getreden. DE ONRUST Dr CHINA. Londen. I Mei. (H.N.) Generaal Jen heeft de douaneautoriteiten van verscha lende provincies gelast de opbrengst der douanerechten, voor zoover niet voor den dienst der leeningen bestemd, aan hem nf te dragen. Ook de douane te Tientsin heeft een dergelijk hevel ontvangen. Jen beweert, dat Tsjang Kai Tsjek de opbrengst der dounnegeldcn slechts gebruik voor oor logsmaatregelen. - - - KERK DOOR INBREKERS GEPLUNDERD B o r 1 tj n. 30 April (V.D.) In de katholieke kerk te Oramenburg is, naar Berlijnscho bladen melden, in oen afgeloopen nacbt in gebroken. De inbrekers zijn door vernieling van een kostbaar glas in lood, de maagd Maria voorste»;ende de kerk binnengedron- :cn, waar zij het ai laar vernielden en waar devolle gouden cn zilveren voorwerpen sta- 'en Ook in de sacnstia hebben zij alle kas ten opongebruKcn, terwijl oos de collecte» pbrengst werd gerooid. HET GEVANGENISOPROER IN COLUMBUS. Do belegoring geëindigd. N e w Y r r k. 1 Mei. (V.D.) Woensdags hebben do muitende gevangenen in dc g< van genis van Columbu* zich onvoorwaardelijk overgegeven. Totdat het gedeeltelijk afee- brande gevangenisgebouw herbouwd zal zijn, worden de gevangenen voorloop!? In cellen ondergebracht. Met de overgave der gevangenen is do belegering, die negen da gen geduurd heeft, geëindigd. ERNSTIGE MOTORONGTVALLEN. Vier slachtoffers. Breslau, 1 Mel. (H. N.) Uit Hlr^ch- berg wordt gemeld, dat in de buur.t \an den bekenden Adersbachterrots een motor rijder, die twee jongelui op zijn rijwiel meevoerde, met groote snelheid teg^n een paal is opcereden. De twee jongelui wei-den van het rijwiel geslingerd ci. op slag ge dood. De bestuurder bleef als door een 'on der ongedeerd, doch trachtte zelfmoori to plegen door zich met een mes drie maal in de borst te steken. Zijn wonden zijn éch* Ier niet levensgevaarlijk. B e t 1 ij n, 1 Met. (TLN.) Vannacht verioir- de 23-jarige mo«orrljder He'bert Mulle, dio van den Kottbu«ser Daram kwam, de heer schappij over zijn stuur en reed op oen Herrmannplatz het station van den onder- grondschen spoorweg binnen, juist toen een trein aangekomen was en de passag.ers Ie trappen opkwamen. MvllJer tuimelde met zijn motorrijwiel van de trappen en kwam onder de reizigers terecht. Hij zelf en en lO-jar-ge dame werden gedood, terwijl ver- ?cheidcne personen licht gewond werden.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1