FIRMA DUIM BURGER
abonnementsprijs pei 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand .f 0.75, per
DE EXMLANDER
prijs der advertentien f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer j
Zaterdag
17 Mei 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 28e Jaargang No. 270
ARNHEMSCHEWEG 26
DAMES MODEZAAK
Blijft alles bij 't oude
HUIZE „DE STICHTSCHE HEUVEL"
VLOEREN EEN
SPIEGELGLANS
DONKERE
MANSSOM
Buitenlandsch Overzicht
BUITENLAND
ENORME BRAND TE
BERGEN
Fa. L. J. Luycx en Zn.
VOS of kraag van ZOMERBONT
Mislukte aanslag op het
zoutdepot
Verscherping van den strijd
voor de vrijheid?
- week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/j.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertentltn voor da j
helft van den prijs. Kleine Adverttnticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 rcgd«'j
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewtlsnunjper extra f 0.05
Fleurige Zomerjaponnen
door
H. G. CANNEGIETER.
Er zijn menschen, die niet in ontwikke
ling gelooven Het streven haar jvorboteiing
geeft niets, zeggenze. Alles blijft bij h?t
oude, want de mënscheiijkc' natuur besten
digt zich onveranderlijk. Wat heeft het
voor zin, nieuwe vormen en toestanden voor
te bereiden? Men zal er geen vermeerdering
van het geluk mee bereiken; wat het ver
leden geopenbaard heeft, zal dc toekomst
weer openbaren, zij het op. andere wijze.
Deze menschen hebben ten deelo gelijk.
In wezen blijft de rhënsch en ook de wereld
zichzelf. Maar de uiterlijke veranderingen
oefenen toch voldoenden invloed uit op het
karakter en op dc gohccle levensbeschou
wing, om een nieuw type mensch te schep
pen. Doordat ons dé gelegenheid tot verge
lijken ontbreekt, kunnen wij- het ersphil
tusschen den ouden mensch en den nieuwen
niet opmerken. Maar alk wij eens plotseling
in de omgeving van onze voorvaderen wer
den verplaatst, zouden wij vrijwel verbijs
terd staan.
Het onderscheid tusschen; dc oude on de
nieuwe levenshouding uit'zich vooral in den
omgang tusschen de menschen van ver
schillenden leeftijd, .kunne qn stand in hun
onderlinge betrekkingen. De wijze, waarop
volwassenen en kinderen, mannen en vrou
wen, bedrijfsleiders cn ondergeschikten zich
jegens elkander gedragen, verschilt hemels
breed van den oudervvelschcn omgang-
Kinderen, dje in het bijzijn van volwasse
nen moesten zwijgen en die,hun man:! al
leen mochten openen, idat, hun iets vac
gevraagd; die staande aan tafelmoesten
eten en die met slaag werdengeregeerd;
wie men. onbescheidenheid verweet, wan
neer zij een voor de hand liggende inlich
ting verzochten, kunnen wjj ons haast niet
meer voorstellen. Evenmin als vrouwen, die
slechts leefden bij dc gratie van hun echt
genoot..En toch, boe kort nog is het gele
den, dat zelfs vooruitstrevende jjnanuen do
rouw onbevoegd achtten om er een eigen
overtuiging op' na te houden' En ae laat
dunkendheid, \\aarhVc'c 'men Vroeger lieden
behandelde, die ..van minderen stand"
heetten te zijn! Dienstboden, arbeiders, ze
telden niet, mee in.do maatschappij oh
moesten, al tevreden vveZcti, zco se bij onaf
gebroken arbeid een karig stuk brood ..ver
dienden".
De emancipatie, van'hél;'kind. dc'. vrouw
en dc maatschappelijk 'ondergeschikt-? is wei
de groote omwenteling in dc mienschheids-
geschiedcnïs geweest. Betreft zij louter uiter
lijke gedragingen? Maar ook het karakter
heeft zij gewijzigd. Onderdanigheid, vroe
ger de deugd bij uitnemendheid, is oen on
deugd geworden. Men waardeert slaafscli-
heid en kruiperigheid niet meer in die
mate als het vorige geslacht.
liét nieuwe tvpc mensch stelt prijs op
de erkenning van zijn persoonlijkheid. De
arbeider, de vrouw, ook het kind beroept
zich op elementaire rechten, welke de maat
schappij dient te eerbiedigen De menschc-
lijko vrijheid is onaantastbaar geworden.
lerdoyor zijn fierheid en zelfstandigheid in
de plaats van dc voorinalig-e deugden ge
treden.'
Een ander kenmerk van don modernen
mensch is zijn middelpuntvliedehdheid. De
oudcrwetsche mensch zocht het middelpunt;
hij voelde zich slechts thuis cp de plek.
aar God hem gezaaid had". Levenslang
bleef.hij aan deze plek gebonden; van de
rest der wereld nam hij geen kennis en het
récmdfe veroordeelde hij als dwaas of mis
dadig. Thans heeft het gemakkelijke cn
Snelle'verkeer den mensch los gemankt van
zuil middelpunt, dat hij thans vliedt om
zich langs den omtrek van den grooton
aardcirkol te bewegen. De radio en de mos-
koop brengen hem dagelijks met heel dc
ereld in aanraking en hij krijst hierdoor
een universëelen blik op hei menscheiibe-
taan. dat allengs ov eral gelijkvormig wordt
elk plaatselijk karakter verliest. De
roegerc mensch was inwoner van zijn s'.ad,
ijii zijn dorp of gehucht; de tegenwoordige
mensch voelt zich wereldburger. Zou ;ok dit
het mensclientypc niét in wezen hebben
veranderd?
Zoo zouden er meer verschillen te noemen
zijn Zeker, in dc groote dingen van leven
dood blijft alles bij 't oude, en het leed
zal bij de voortgaande ontwikkeling het ge
luk volgen als de trouwe schaduw van ouds.
Maar zelfs deze groota dingen dragen wij
anders. :Hct is niet hetzelfde, thans ziek te
zijn of ziek te zijn vijftig jaren geleden. Een
patiënt is een ander wezen, mede door dc
olmaakt verschillende behandeling. Mén
denke slechts aan dc verdoovende middelen
bij- een operatie.
Zelfs de dood is anders geworden. Zeker,
ij gaan. nog den weg van alle vlcesch.
maar wij aanvaarden het afscheid van 't
leven in een andere stemming dan onze
oorvaderen, die ook in hun rouw zich
moeilijk in onze houding zouden kunnen
6chikke.il.
Wij zouden een tijdje ons in hun ziele-,
leven' moeten kunnen verplaatsen om het
ontzaglijk verschil tusschen toen en nu te
ervaren.
(Nadruk verboden).
RESTAURANT
TEL. 1290 AMERSFOORTSCHE BERG TEL. 1290
GRANDS ET
DIMANCHB IS MA1 1930
PETITS SA
MENU
Vclouté Reine Margot
LONS POUR
Ttmbalc de Saumon
Chambord
NOCES,
Navarin d'Agnclct
Printanièr
FÊTES
Pommcs Copcaux
Soufflé glacé
ET
Praliné
Choix dc frontages
REUNIONS
de France
Corbeillc du Cap
LUNCH
THÉ
ET
DINER
CONCERT
Voor ALLE Donkere
Houtsoorten.
C ver al verkrijgbaar.
Importeurs: N. V. Handel Maatschappij Reckitts, Rotterdam
Dc definitieve ontruiming
der bozetto gebieden, Be
rokkenen de Franscho ge
neraals moeilijkheden?
De jongste bijeenkomst van den Volkcri-
bondsiaad te Geneve bood ook aan Cur-
tius. den Duitschen mirister van buitcn-
landsèhc zaken, en aan diens Franschcn
ambtgenoot, Brian-.l, dc gelegenheid met el
kaar van gedachten te wisselen. Zoo is er
onder meer gesproken over de bezetting
der West-Duitschc gebieden en tot dusver
luidden de bcricïpbm dienaangaande vrijwel
overeenstemmend, dat de Fransclïch er
voor zouden zorgen, dat op 30 Juni dc ont-
ru'ming een voldongen ïeit zou zijn ge
worden.
Er rijst cclitcr hier cn daar reeds twijfel;
de Pariische correspondent der Vossische
Zeitung is geenszins gerust. De Fransche
regccring zelf is wel voornemens zich te
houden aan de toezeggingen, dio zij ill Den
Haag heeft gedaan, maar dc militairen bie
den tegenstand en in sommige politieke
kringen in Frankrijk streeft men er met
man en macht naar het terugtrekken der
Franscho troepen, zij het slechts voor en
kele weken, te vertragen: Zal Tardieu den
toestand meester blijven? Wel heeft er Vrij
dag onder zijn voorzitterschap een confe
rentie over dc ontruiming plaats gevonden,
waaraan o.a. de minister van oorlog Magi-
not, Berthclot voor het ministerie van bui-
tenlandschc zaken,-do opperbevelhebber van
het Rijnlandleger. Guillauinat en de chef
van don generale» staf, Weygand, deelna
men, maar inmiddels is geen authentieke
verklaring der Franscho regeering versche
nen, dat zij besloten is dc hand tc houden
aan don overeengekomen eindtermijn.
Uok dc berichten der Parijsche peis laten
te dezen aanzien, \vat duidelijkheid cn on
dubbelzinnigheid betreft, de vvenschen over.
Wel wordt daarin verzekerd, dal het geens
zins in Frankrijks bedoeling ligt zich niet
te lioudcn aan den datum van 30 Juni en
dat alles zal gedaan worden, om non
Duitschlands vvenschen tegemoet tc komen,
doch daar staat tegenover, dat zij ondub
belzinnig laten doorschemeren, dat de lioo-
gq Fransche autoriteiten reeds rekening
houden mot dc vertraging zij liet slechts
voor enkele dagen van het terugtrekken
zoo niet van troepen dan toch van zekere
bestuursorganismen en commando-instan
ties.
Men zal in Frankrijk eindelijk moeten
begrijpen zoo vvoidt in een telegram van
den Ullstein-Nachrichtcndienst opgemerkt
dat de hezetlingsautoriteiten. dio al
maanden lang van de politieke overeen-
komsten afwisten, ruimschoots tijd hebben
gehad om do technische operaties voor te
bereiden. Ook nu nog hebben zij zes we
ker. te hunner beschikking en wanneer de
goede wil maar bestaat, i» deze tijd meer
dan voldoende om rustig en ordelijk troe
pen cn materiaal naar Frankrijk te ver
voeren.
Vooral echter wekt het. bevreemding, dat
zelfs bladen, dio anders beweren voorstan
dei's te zijn ecner politiek van overeen
stemming, hetzelfde standpunt blijkbaar
innemen als do obstructie voerende gene
raals. Ken blad- als de Volontó b.v. tracht
het Duitschand duidelijk tc maken, dat con
overhaaste terugtrekking der troepen, die
op een vlucht zou gelijken, niet vcrecnig-
baar zou zijn met de waardigheid van 't
Fransche leger. Het blad vergeet echter,
dal hier niet hel prestige van 't Fransche
leger op het spel staaf, maar het vertrou
wen in een door de Fransche rcgcering
plechtig afgelegde belofte, daar door uitstel
der ontruiming, onder welk voorwendsel
ook, niet alben Duitschland zou worden
geschokt, maar lieel de wereld.
Wat zou men b. v. tc Parijs wel zeggen,
wanneer Duitschland, dat de betalingen
moet doen, welke in 't plan-Young zijn
overeengekomen, zou wijzen op zijn pecu
niaire moeilijkheden en uit dezen hoofde
zou treuzelen met het voldoen aan zijn
financieelo verplichtingen? Onvoorwaarde
lijk ltyautcil aldus de opvatting der
Duitschcr,* moet aan beide zijdón licer-
schcn.
Enkele stadsdeelen reeds in
vlammen opgegaan
Oslo, 16 Mei (V.D.) In de Noorsclie 6lad
Bergen wosdt. een hevige brand en het 16
niet buitengesloten, dat deze dezelfde ca-
lastrophale afmetingen aanneemt, als die
welke verscheidene jaren geleden Bergen
teisterde De brand brak hedenmiddag te
lï'/j uur uit in een aan de haven staand
pakhuis, sloeg over op eenige in de nabij
heid liggende kolenopslagplaatsen en breid
de zich met groote snelheid uit langs de
uit hout opgetrokken gebouwen-complexen.
Er zijn reeds enkele stadsdeelen in vlam
men opgegaan. In weerwil van het krachtig
optreden van alle brandweerbrigades van
Bergen en omliggende plaatsen woedt de
brand nog steeds onverminderd voort,.
Een der grootste branden sedert
tientallen jaren.
Do brand die hc-den de oude Ilansestad
Bergen geteisterd beeft, is een der grootste
geweest, die in Scandinavië gewoed heb
ben sedert tientallen jaren. Do afgebrande
havenbuurten bestaan uit lage houten hui
zen, bovendien zijn er nog talrijke andere
huizen door water beschadigd. Meer dan
200 huisgezinnen, d.w.z. ongeveer duizend
menschen zijn dakloos Do geheelc stad
heeft zich ter beschikking gesteld voor het
blusschingswerk.
De brand beperkt.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
769.3 tc Weeneii en Müncbén.
Laagste barometerstand:
747.S tc Jan Mayen.
Verwachting:
Zwakke tot matige Z. tot 7.
W. wind, half tot zwaar be
wolkt, vvaarschijnlk droog
weer, iets warnier.
I 'ERKEERSGEBOD:
Breng in bochten, weggebruikers
deen collega's in den nood.
Pocht naar rechts moet altijd
kort zijn
Bocht naar links steeds ruim
en grootl
Tegen acht uur hedenavond slaagde men
er in den brand in Bergen te beperken tot
het stadsgedeelte Nordness, daar gelukkig
de wind uit 't Zuiden woei. De groote ge
houwen, zooals het theater, zijn gespaard
gebleven, vijftig tot zestig hoofdzakelijk wo
ningen met één en twee étages zijn afge
brand. Mcnschcnlevens zijn niet te bctreu-
en. De schade wordt voorloopig geschat op
milliocn kronen.
WEER EEN KERK BEZOEDELD.
Berlijn, 15 Mei. Opnieuw is een gods
huis. de Christuskerk in de Strescmann-
strassc, ontcerd. Dc daders hebben blijkbaar
geprobeerd het boven het portaal aange
brachte transparant met het opschrift
Laat ons aanbidden" met verf tc beklad
den. Aangezien het kerkgebouw echter door
een hekwerk van dc straat is afgesloten, wer
den alleen 'do muren van het gebouw met
'oodc verf besmeerd. Het beeld, dat in het
tuintje voor do kerk stond, werd omge
gooid. Vroeger is dit beeld reeds negen
maal op een dergelijke wijze onteerd.
VERSCHERPING VAN DEN STRIJD?
De tocht van mevrouw Naidoo
verhinderd.
Londen, 15 Mei. De marsch der aanhan
gers van Gandhi onder leiding van mevr.
Naidoc naar do zoutfabriek van Dharasana
is door do politie door versperring van den
weg verhinderd Groote beteekenis wordt
door de Engelscho autoriteiten gehecht aan
een geheime zitting van congresleiders in
Allahabad, waar een besluit zou zijn aan
genomen strekkende tot verscherping van
den onafhankelijksstrijd. Tevens zou door
deze conferentie een oproep gericht zijn tot
de boerenbevolking in Bengalen en Bihar
om de belastingen niet te betalen. -
LANSESTRAAT 49-51. - TEL. 109
Op Uw nieuwe COSTUME be
hoort een aardige
BIJ ONS SLAAGT U.
De politie is zeer handig en
tactisch te werk gegaan f
Londen, 15 Mei. Hedenochtend begaf
mevrouw Naidoe zich met vrijwilligers op
weg naar het zoutdepot te Dharasana. De
politic vormde een kring om hen cn belet
te hun verder te gaan. Mevrouw Naidoc
weigerde terug te keeren cn gaf aan do
vrijwilligers bevel op den weg neer te hur
ken.
De poli He liet den heelcn stoet zich rus
tig opstellen, maar toen mevrouw Naidoe
het toeken van den opmarsch gaf, werd de
hoede troep omsingeld cn een commissa-
gaf mevrouw Naidoc tc verstaan, dat
hij alleen opdracht had haar ën haar vol
gelingen den opmarsch te beletten. Hij. be
riep zich op Gandhi zelf om mogelijk ver
zet tegen zijn orders Ie koeren, en, na kort
overleg met haar voornaamste volgelingen,
antwoordde mevrouw Naidoe dan ook, dat
zc geen poging tot geweld zou ondernemen,
maar zij 'wilde ock niet op deze wijze van
haar voornemen afgebracht worden, zoo
dat ze mededeelde tc zullen blijven, tot de
politie ten leste wel zou heengaan. De
commissaris heeft daarop het cordon van
zijn manschappen opgeheven en beide par
tijen wachten nu op 25 meter vin elkaar
op den openbaren weg. als in den tijd van
den loopgravenoorlog Nu moet dus blijk>n
wie het. meeste geduld heeft, maar voor
loopig heeft dc politic het zaakje handig
opgeknapt.
Groote beteekenis wordt door de EngeT-
sche-'- autoriteiten gehecht aan een geheime
zitting van congresleiders in Allahabad,
waar een besluit zou zijn aangenomen,
strekkende tot verscherping van den on-
afhankelijkheidstrijd. Tevens zou door de
ze conferentie een oproep gericht zijn tot
de boerenbevolking in Bengalen cn Bihar
om de belasting niet to betalen.
HET PROCES TEGEN MEVROUW
HANAU.
P a r ij s, 15 Mei. Na drie genceshecren
gehoord te hebben, die opdracht haddon
gekregen om mevrouw Hanau to onder
zoeken, heeft de rechtbank het proces vast
gesteld op 30 October,
