Nieuw Parijs
AMERSHMMSCH DASKLAD
TROELSTRA'S UATSTE GANG
Défilé op de begraafplaats
AMICITIA
Zaterdag 17 Mei 1930
i .DE EEMIANDEU:
28e Jaargang No. 270
Een schier eindeloze
rouwstoet
B. RUITENBERG Hzn
Huizen ie koop en
te huur
N. HEILIGERS
Schiller
Overhemden
Fa. B. KRAAL
D rinkserviezen
Slechts één bloemstuk op de
baar: „van de partij die
hem zoo lief was"
Vertegenwoordigers van
Duitschhnd en België
in de volgrijtuigen
Gravcnhage, 16 Al Onder even
rnorrae als ontroerende belangstelling heeft
heden de Nedorlandscho arbeidersbeweging
haar stichter cn oud-leider mr. P. J
Troelstra ter laat6te rustplaats gebracht.
Zooalö te verwachten was heeft de soc.-
democratische arbeiderspartij met do socia
listische vakbeweging deze gelegenheid aan
gegrepen om nog cons te bewijzen, hoezeer
lur. Troelstra in den kring zijnor geestver
wanten als ec-n der grootsten werd be
schouwd en aan zijn nagedachtenis op
plechtige wijze dank tc brengen voor het
onschatbaar vele, wat luj voor do arbeiders-
wereld heeft gedaan.
De begrafenis is dan ook geworden tot een
jjiasaalo en indrukwekkende manifestatie
trouw cn liefde van tienduizenden
jegens den ontslapen staatsman.
Reeds in de vroege ochtenduren was het
merkbaar dal er iets bijzonders to doen wns.
Kr hecrschto een ongewone druk to in do
straten, want reeds hooi vroeg kwamen
velen uit alle streken dcsTonA* in Den Haag
J aan om bij de begrafenis vegen woord ig te
zijn. Vooral bij de stations hecrschto een
ongewone drukte. Met talrijke voortreinen
«n met versterkte treinen kwamen do tien
duizenden belangstellenden aan.
Het weer, dat in den vroegen ochtend
nog grauw cn somber was, klaarde op cn
onder etralenden zonneschijn trokken de
groepen in de richting Scheveningen.
De geheele weg, van het centrum dor stad
naar het Belgische Park. was een groote
trek van menschen. Allerlei organisaties, af-
deelingen der partij en socialistische ver-
eenigingen waren ract omfloerste vaandels
en banieren naar Den Haag getrokken om
den beminden-volksleider- de Jaatste.ocr tc
bowljzen.
Overal zag men partijrouw dragen, een
rood strikje met zwarten achtergrond
Vele par tij gen oo te n waren met autobus-
een uit omliggende plaatsen gekomen; de
intercommunale' lijnen der H. T M. en Z. H.
voerden c\enccns talloozcn naar Den
Haag.
Langs de gansche ronde, van Konings
kade, Raamweg en Badhuisweg was één rij
van standaarden, \laggen en banieren.
Naarmate liet dichter naar twaalf uur liep,
groeide de menigte aan en conccntreerdo
zich allee meer cn meer op den Badhuis
weg.
De politie had;onder leiding van hoofd
inspecteur Sncthlage zeer uitgebreide maat
regelen getroffen om alles een geregeld ver
loop te doen hebben.
De A. J. C. verzamelde zich afzonderlijk
op den Porapstationeweg om zich later bij
don stoet aan te sLuitcn.
Om even één uur werd de kist met het
zielloos hulsel van den grooton soc.-demo-
craat het sterfhuis uitgedragen.
Als elippendrgers gingen ter weerszijden
van den rouwwagen de Kamerleden Vlie
gen, Wibaut cn Suze Groene weg, zoomede
Ie oude vriend van Troelstra, de redacteur
van het Het Volk, Jan de Roodc.
De rouwstoet, gevormd door tienduizen
den. waarbij de arbeiders jeugdccntrale ook
een belangrijk aandeel had, ivas verschei
dene kilometers lang. Behnlvo uit (Te groote
steden Amsterdam, Rotterdam, Don Haag
enz. waren ook uit de provinciën, vooral
uit de noordelijke met name Friesland, hon
derden opgekomen Overal zag men partlj-
iouw dragen, rood strikje op zwarten ach
tergrond. Do onafzienbare menschenmassa,
waarboven uit staken tallooze omfloerste
banieren en vaandels, maakte een machti
gen indruk. Onder hen, die met de familie
leden en cenigo vooraanstaande personen
der arbeidersbeweging in volgrijtuigen za
ten, behoorde ook Em Vandevelde. In de
voorste gelederen van den stoet bevonden
zich de Belgische oud-minister Kamiel
Huysraane, cn Wels, de vertegenwoordiger
van het Duitsche soc.-dem. partijbestuur.
Door het partijbestuur is op de algemeene
begraafplaats een grafkelder voor den ont
slapene gekocht, die nis familiegrafkelder
is bestemd.
Het stemmengegons der duizendkoppige
menigte verstomde., de hoofden werden ont-
bloot cn onder een plechtige, aangrijpende
stilte zette de stoet zich in beweging.
De kist in den rouwwngen was overdek'
met do partij vlag en daarop bevond zich
slechts één bloemstuk, 't Was oen groene
krans met een kleine tuil roode bloemen,
terwijl van de krans neerhingen roode lin
ten waarop geschreven stond: „Van de
partij die hem zoo liet was".
In de volgrijtuigen hadden plaats geno
men met de nabestaanden eonige vooraan
staande personen uit de ebeiaal-democrati-
sche beweging, o.m do hoer Oudegoest.
voorzitter van het partijbestuur der- S.D.
AP.; Ir. Albarda, 1 ?ider van do soc.-dem.
Tweede Kamer-fractie en de hoeren Kapers
cn Van der Walle, van het N.V.V.
Achter de rijtuigen volgden to voet leden
van bet partijbestuur, snpinal-democra: i-
ache afgevaardigden uit beide Kamers der
Statcn-Generaal, bostuurderen van het
Vakverbond en verder honderdtallen die
waren opgekomen om de laatste eer to be
wijzen aan den man die schier een halve
eeuw gestreden heeft voor het doel dat hij
zich had gesteld, verheffing van liet prole
tariaat.
Langs den weg welken de stoet volgde
stond ter weerszijden een dichte haag van
toeschouwers, die bij het passeeren van den
rouwwagen eerbiedig het hoofd ontblootten.
Tegen 2 uur werd do begraafplaats be
reikt, waar de kist. gedekt met de vlag cn
krans, geplaatst werd op een verhevenheid,
waaromheen zich gegroepeerd hadden in
halven cirkelvorm, familieleden cn naaste
vrienden van den ontslapene, zoomede een
aantal andere belangstellenden, uit onder
scheidene maatschappelijke kringen, die
door hunne aanwezigheid op den doodenak-
ker van hunne deelneming wilden doen
blijken ln bet verlies dat do sociaal demo
erotische partij door het verscheiden van
hun ouden beproefden leider, heeft geleden
Dadelijk daarop ving het défilé aan van
de talloozen, die in den stoet waren mede-
gekomen. Bij het voorbijtrekken langs de
kist waarin het zielloos hulsel van den
door hen zoo geliefden leider rustte, brach
ten allen een stillen laatsten afscheids
groet en werd met do vele omfloerste vaan
dels cn vlaggen welke in den tocht graf
waarts waren medegevoerd, gesalueerd.
Dit, défilé duurde ongeveer anderhalf uur
en zoo verliet de stoet aan de zijde van het
Bahkaplein weer de begraafplaats cn
schreed voort naar het Gebouw voor Kun
sten cn Wetenschappen, dat zich daarop
allengs vulde met hen die getuigen wilden
zijn van da plechtige afscheidsbijeenkomst
die door het partijbestuur was belegd cn
waarin ter huldiging van de nagedachtenis
van den ontslapen voorman der SDA.P.
achtereenvolgens ova. het woord werd ge
voerd door den heer J. Oudegeesl, namens
het partijbestuur, door ir. Albardn, namens
de Kamerfractie, door Lm Vandevelde. na.
mens de Socialistische Arbeider- Interna
tionale en door den heer Van der Walle,
uamens het Xederlandsch Vak Verbond.
Zij voor wie de ruime zaal en gaanderijen
van het Gebouw v. K. en W geen plaste
boden, gingen naar het Volksycbouw aan
de Prinsegraclït waar in den uitgéstrek-
ten tuin het in het Gebouw v. K. en W. ge
sproken afscheidswoord door luidsprekers
word overgebracht
Inmiddels was, nadat de laatste man in
het défilé de kist was gepasseerd op het
kerkhof het stoffelijk overschot van mr.
Troelstra, in tegenwoordigheid van familie
leden cn verdere belangstellenden aan den
schoot der aarde toevertrouwd.
Tot hen die op dan doodenakker de komst
van den stoet afwachtten, behoorden de Ka
merleden prof. v. d Bilt. mr. Boon, beiden
van den Vrijheidsbond, do hcoren Snocck
Henkemans van de Chr HisL. Kamerfrac
tie; mevr. Van Itallic—Van Embden van
de Vrijz.-Dcm. partij, de oud-Kamerlcdcn
M I. W. J. Bijlcveld en Drion. Voorts dr.
Bevlage, ds. S. Baart de la Faille, oud-pre
dikant der Ned. Herv. gem. te Londen, no
taris A. Pb. Ridder uit Utrecht, A. Ver
schoor, commissaris van do Onderlinge
Brandwaarborg Mij. Nccrlandia, waarvan
mr. Troelstra directeur was, (mr. .T. Lim
burg. eveneens commissaris dezer maat
schappij, was verhinderd wegens verblijf te
Geneve), de lieer Schippers, assuradeur te
Amsterdam en meer anderen.
In het Gebouw v. K. en W.
Bij de inrichting van de groote zaal had
mon zich bepaald tot een sober, stijlvolle
versiering van het tooncel, die er een sfeer
schiep, welko geheel in overeenstemming
wns mei het karakiar der rouw plechtigheid.
Een in strakke plooien neerhangend paars
achterdoek omsloot liet tooncel; voor het
doek waren in een hal ven cirkel onaf loc vsfe
lichtzuilcn geplaatst. Ter rechter- cn linker
zijde op den voorgrond was een versiering
van blauw-sparretakken cn laiix aange
bracht, met groote tuilen donkerblauwe iris
sen ervoor. In de groenversioring rechts
hing het portret van mr. Troelstra, links de
partijvlag. Blauw voetlicht zette hot tooncel
m een doffen gloe i vanlgedernpte kleuren.
Geheel op den voorgrond was het spreek
gestoelte opgesteld.
Langzamerhand vulde de zaal zich met
een groote schare. Het voorste gedeelte w erd
ingenomen door de Kamerleden, partijbe
stuurders en hoofdbestuursleden. Het ver
dere gedeelte der zaal en de galerijen waren
spoedig dicht bezet.
Een der loges wns voor de familie gere
serveerd.
Door den organist der Luthcrschc kerk,
de heer Gravclotte, werd zachte muziek op
het orgel ten geliooro gebracht.
De lacer Gravclotte speelde de Mnrche
funèbrc van Guilmont en die van Beetho
ven. Voorts werd ten gehoore gebracht de
Traucrniarsch van Mendelssohn en verder
verschillend*» fantasieën in treurtoon.
In oen eerbiedig zwijgen wachtte men
de aankomst der naaste familieleden af.
Even voor vier uur hadden de laatste deel
nemers van den stoet den doodenakker ver
laten. De hekkon werden voor het publiek
gesloten cn de naaste familieleden en vrien
den schaarden zich rond do kist, die ten
grave word gedragen door dc liecren Vlio-
Utr. straat 26
ONTVANGEN DE
Tel, 243
MAATKLEEDING
voor direct of later te aanvaar
den, Huurprijs vanaf f 34,-
KAPELWEG 42 - Telefoon 1053
Zalen voor Vergaderingen
concerten 'ooneei- tn
f ces tui tvoennoen enz.
Sterk verlaagde pr:izen
LAIMGESTRAA1 26
®±®a®53 ïsts ia •jffisssissaass'.gEEsa 5BGS
KRISTAL EN GLAS
LANGESTR. 35 - - TEL. 308
gen. Van Zadelhof f, Schaper, Wibaut, Molt-
niakor, K. ter Laan. Mendcls, Hermans, Ku
pers. Ankersmit. Do Boer, Van Lek cn dc
Roode. Nadat de kist langzaam was gezakt
werden do weinige medegevoerde bloemen
Oj) hef graf gelegd Hierna dankte dc zoon
van den ontslapene. JeUe Troelstra, voor
do aan zijn vader bewezen oer, waarmee de
hoogst eenvoudige, treffende plechtigheid
geëindigd was.
Op de begraafplaats hebben, bcbalvo dc
Tncds genoemden, ook nog van hun belang
stelling doen blijken de Kamerleden, dc liep-
reu Marchant en Oud, Scverijn en I-Toris
Vos.
Tc half vijf kwamen zij, dié bij dc begra
fenis tegenwoordig waren geweest, in het
Gebouw voor Kunsten on Wetenschappen.
De partijvlag werd ter linkerzijde van het
podium geplaatst, de cenige felle klcur-
plek in het donkere, stemmige décor en kort
daarna nam dc familie Troclstra, die in
de kamer van commissarissen was ontvan
gen, haar plaatsen in de voor haar gere
serveerde loge in.
Toen allen gczetcji waren, zong achter de
schermen do Ilaagsche Stem des Volks
„Aan do Strijders", dat in diepe stilte werd
aangehoord.
Toespraak van den heer Oudogeest.
Daarna betrad de heer J. Oudegoest, voor
zitter der S.D.A.P., het podium. Deze sprak
ongeveer als \olgt:
Er waren er millioenen, mannen, vrouwen
n kinderen, wier hart vreugdeloos was cn
hun ziel was dood, want in hun woning
was geen licht en hun leven was ontbering,
gebrek, armoede. Want voedsel en klecding
waren schaarscli en slecht. Er was geen ge
luk in hun huis en geen troost in hun ziel.
VA) leefden zonder licht, zonder zon cn zon
der vertrouwen in hot leven hier op aarde;
donker was het heden en de schaduwert des
doods zweefden over hun roekomst. Gesla-
goncn door he'. lot, wanhopigen van dc wieg
tot het graf, verdoemden, wicn de godde
lijke adem ontnomen was.
Toen kwam hij. Priester der inenschhcid
offerde hij zich zelf op het altaar der naas
tenliefde. Hoogc'priestcr in het socialisme,
fakkeldrager van den nieuwen tijd ontstak
bij de toortsen van het socialisme, die alom
warmte cn gloed erspreidden. Dichter cn
ziener, wéeJ hij den weg naar de zonnige
hoogten van wolvaart, geluk cn liefde waar
onze kinderen en kindskinderen zullen wo
nen. Profeet, gceseldo hij gemakzucht,
traagheid cn moedeloosheid. De harten wer
den ontvlam J, dc wil werd sterk als een
sterke veer als hij sprak. De goddelijke
vonk van het socialisme wekte de harten
tot geloof in de toekomst. Het ruwe mate
riaal van het proletariaat heeft hij samen-
gekneed tot het hechte cement, dat bet fun
dament en (le organisatie vormt. Zoo zijn
er thans duizenden in wier hart vreugde, in
wier woningen licht is. Hij heeft hoop cn
moed cn leven gewekt in de zielen. Trocl
stra, gij die hier zij», zie ons hier vcega'derd.
Wij zijn hier, je vrouw, jo kinderen cn jo
kleinkinderen, je discipelen cn jo mede
werkers cn je volgelingen. Maar onzo oogen
zijn leeg van tranen, onze bandon daden-
loos, onzo knieën wankel. Want Troclstra,
v ij zien je niet meer. Maar wij strijden don
strijd verder, wij dragen je werk voort. Wij
kunnen dit, omdat jij jewonderen geest
m ons hebt gelaten, je geest, die nooit rus
ten kon.
Troclstra, heb dank.
Rede van den heer J. W. Albarda.
Do lieer'J. W. Albarda, voorz. der Twee
de Kamerfractie van de S.D.A.P., sprak ver
volgens.
Hij, dio nu opgenomen is in de wijde stil-
t<- waaruit niemand wederkeert, was de
gróótste leider der soc-democratie, cn een
der grootste mannen van Nederland. Meer
dan veertig jaren van zijn leven waren ge
wijd aan den stiijil voor dc arbeidersklasse,
die hij bezield heeft met idealisme cn ge
loof in do toekomst.
Ook zonder Troelstra zou cr een arbei
dersbeweging ontstaan zijn, maar zonder
Troelstra zou zij niet zijn wat zij nu is. Hij
was haar baanbreker, haar gids, haar vlam
In bem was alles van haar, in haar was
Mies van hem. Toen 40 jaar geleden dc ar
beidersklasse het socialisme nog niet ken
de, verscheen hij. Do schitterende toekomst,
die de burgerlijke maatschappij hem waar
borgde. versmaadde hij. IIij moest, een die
pe, innerlijke drang drong hem. Smaad cn
wantrouwen ontving hij veel, medewerking
en steun weinig. Maar hij deinsde niet te
rug; hij moest. Aan zijn gemoedsdrang
paarden zich groote gaven, die hij volko
men k-.i ontplooien.
Toen hij in 1894 erin slaagde dc Ned. ar-
bc-idsklasso to redden van dc verwarring
waarin zij dreigde onder te gaan, verzamcl-
do hij slechts enkele honderden om zich
heen Thans wordt hij uitgedragen door
een partij, die 66.000 leden tolt.
Wat hij als verkondiger van het socia
lisme, nis leider der partij, als denker en
schrijver, als staatsman, nationaal cn in
ternationaal. heeft gewrocht is niet op te
«ciiimen. Hij is een dio geschiedenis heeft
gemaakt, een die land cn volk heeft ver
anderd en verbeterd. Men za' hem ccren tot
in lengte van dagen.
Spreker schelste zijn laatste lijdensjaren
cn ging voort:
Honderdduizenden wisten cn voelden het:
m de stille ziekenkamer klopten nog voor
ons dat edele hart, daclil nog voor ons dat
diepe, schoono verstand. De onvergankelijke
herinnering aan den forschqn leider, den
edelen goest, den lieven vriend zal blijven
een der grootste drijfkrachten in onzq bewe
ging, in z ij n e beweging, de beweging voor
het socialisme.
Emile Vandevelde aan het woord.
Dc lieer Emile Vandevelde, voorzitter der
Socialistische Arbeiders - Internationale,
sprak namens het executief comité dezer
organisatie, dat in Berlijn vergaderde, toen
de doodstijding kwam. Wij wisten reeds,
zeido spreker, dat dc toestand ernstig was,
maar het bericht viel als een schaduw over
In 1914 was Troelstra lid van het execu
tief comité,.waar spreker hem heeft loeren
kennen als een oudere broeder; in 1919 her
telden de socialisten hun eenheid cn onder
de mannen, die dc incarnatie waren van dc
ziel van het proletariaat, was ook Troelstra.
lij was een wereldburger en tegelijk een
zoon van zijn land, van het Friesche ras,
dat in het verleden de vrijheid van zijn land
nvoudig heeft verdedigd tegen onderdruk
king. Hij was een idealist en tevens een
sterk en moedig man, sterk door de inwen-
digo vlam, die in hem brandde.
Spreker wilde niet sproken over wat
Troclstra geweest is voor Nederland, maar
wat zijn internationalen arbeid betreft ge
loofde spreker, dat cr gedurende dertig
jaar geen congres geweest is. waar hij niet
aanwezig was en waar hij zich niet onder
scheidde door zijn welsprekendheid cn zijn
theoretisch inzicht.
Tijdens den oorlog heeft spreker liem dik
wijls ontmoet, en hoewel hun sympathieën
niet altijd denzelfdon kant uitgingen, als
socialisten hadden zij slechts één verlan
gen: een rechtvaardigt» vrede, die een eind
zou maken aan de verschrikkingen van den
oorlog. Dc Internationale had vele mannen
als Troelstra, dio niet wanhoopten aan do
toekomst; enke'c van hen zijn gedood, zoo-
ols Jaurès en in den storm der revolutie
Rosa Luxemburg, Liebkneclit, vele an
deren zijn gestorven voordat dc oorlog ge
ëindigd was. Zii die overbleven hebben de
international© hersteld. Troelstra was onder
ben; de arbeiders der Internationale zullen
aan hem blijven denken.
De woordvoerder der Duitsche
partij.
Namens de Duitsche partij sprak de heer
W e 1 s.
Een vorst van den arbeid is gestorven,
zeido spreker, en als een vorst hoeft dc ar
beidersklasse Troclstra ten grave gedragen,
Hij heeft, mee de sociaal-democratie opge
bouwd van oen sekte tot een wereldomspan
nende Internationale cd mee gestaan aan
dc wieg van het socialisme. Als een edel
mensch leerden wij Duitschcrs hem kennen
toen hij leed droeg om dc verscheuring (lor
banden, als do macht der vernieling over
Europa lag. Hij was een der eersten, die den
weg bereidden, welke do socialisten der
wereld weer tot elkaar kon voeren..
Spr. heeft Troelstra nader loeren kennen
tijdons het Internationale Vredescongres in
Deu Haag en hij voelde, dat hij een mensch
was, groot-er dan alle anderen, een mensch,
die mot zijn denken door de materie heen
dringt, voor wien de duizenden Jaren van,
niouschelijken nood als een boek openge
slagen waren, een mensch ook vol goed
heid, die uit goedheid zijn arbeid vormt.
Wij danken hem voor wat hij reeds tijdens
den oorlog wilde, doch toen nog niet kon
bereiken. Hij zal het zinnebeeld, het sym
bool blijven van den eeuwigen vrede. Daar
om nogmaals den bijzonderen dank der
Duitsche sociaal-democraten, waarin zij
declen met allo internat ionaio socialisten
wien hij zijn leven en zijn liefde gewijd
heeft.
c- s
De heer v. d. Walle spreekt
namens het N. V. V.
De heer v. d. Walle, tweede voorzitter
van hot Ned Verbond van Vakvereenigin-
gen, sprak het laatst.
In deze droeve uren, nu wij onzen groo
ton voorganger ten grave gebracht hebben,
nog enkele woorden aan zijn nagedachtenis
namens de moderne vakbeweging.
Troelstra is de man geweest, die arbei
ders opgewekt heeft tot den strijd, toen zij
nog niet meer dan een willooze troep wa
ren, geen organisatie hadden en niet naar
deu roep tot organisatie luisterden. Troel
stra kwam en heeft zich mét zijn geheele
lichaam en geest gewijd aan den strijd, oo
arbeidersklasse geroepen, gewekt en aange
voerd cn al die duizenden in een organisa
tie vereenigd. Troelstra was de man. die eer
dan allo anderen begreep, dat een sterke
vakbeweging op den bodem van den klas
senstrijd staande, onmisbaar was. Hij heeft
voor dc vakbeweging zoo groote verdienste
gehad, omdat hij de verbinding bewerkte
tusschen de politieke partij en de vakbe
weging. In moeilijke oogenblikken was hij
de man, die met onverbiddelijke kracht
wees naar dc organisatievormen, dio wij
thans kennen.
Hij was een trouwe vriend, ecu wegwijzer
voor alle richtingen in de vakbeweging, die
onze organisatievorm hebben overgenomen.
Daarom was hij de leider van het gansche
proletariaat. Alles wat hij ons loerde is ont
sproten aan zijn edel gevoel, zijn grooten
geest, daarom is hij.in do vakbeweging go-
eerd als geen ander.
Wij rouwen vandaag in het geheele land.
Ook op Troelstra-oord, waarin de geest des
overledene voortleeft, heerscht diepe rouw.
De hoornen hebben takken gelaten, die zijn
baar versierden. Hot. moge zijn vrouw on
kinderen tróósten, dat tc zijner eere dit.
monument is ges'irht. Zijn naam en geest
leven voort op de stille hei.
Dankwoord van Jolle Troelstra.
De zoon van mr. Troelstra, de heer J e 1! e
Troeis tra, dankte voor dc grootscbo en
sobere wijze waarop zijn vader do laatste
eer is gebracht. Dit was geheel in zijn geest.
Spr. had behoefte dank te zeggen aan allen
voor alle trouwe liefde, aanhankelijkheid en
verecring, die dc arbeiders hem bij zijn
leven hebben bewezen. Dot. heeft hem gedra
gen door moeilijke oogenblikken, gemaakt
dat hij hoeft kunnen doen wat hij gedaan
heeft.
Na de rodevocringcn, die in diep-ontroenJ
zwijgen werden aangehoord, zong de Stem
des Volks „Morgenrood", waarna men stil
en ordelijk de zaal verliet.
Plechtigheid in het Amsterd.
Concertgebouw.
Amsterdam, 16 Mei. Een overvolle
zaal de groote zaal van het Concertge
bouw alhier hooft hedenavond de bij-
oenkomst bijgewoond, welke ter herdenking
van den heden ten grave gcdaaMen stich
ter der S.D.A.P., mr. P. J. Troelstra, belegd
was door de faderatie Amsterdam der par
tij. Het podium was nagenoeg geheel bezet
met A. J. C.'ors. die daar, omgeven door
vlaggen cn strijdbanicren, bedden plaats
genomen.
Hierna sprak de voorzitter der federatie,
wethouder G. R. de Miranda. Op spre
kers verzoek verhieven vervolgens allen in
de zaal zich enkele minuten van hun plaat
sen, teneinde in eerbiedige stilte het beeld
van den grootan doode voor zich te halen.
Do heer de Miranda gaf hierna den recla-
mator Jo Sternheim gelegenheid tot het zeg
gen van enkele toepasselijke gedichten,
waarvoor de zaal volle aandacht had.
Vervolgens voerde als officieele spreker
van den avond, de heer W. H. Vliegen,
lid van de Tweede Kamer, het woord. Hier
ia een man zeido Spr. als een vorst
ter aardo gedragen. Troelstra zoo zcidc
de hoer Vliegen o.m. was dc groote agi
tator, er ging een tooverkracht van zijn
woorden uit, hot vuur in hem bluschte
nooit, zonder dat er iets nuttigs uit was
voortgesproten. Daarbij hoeft hij nooit zijn
kracht gezocht in het neerhalen van an
deren. Bahalve agitator was hij jurist met
prociese beschouwingen, hij was ook jour
nalist, dio met de pen even welsprekend
was al6 met het woord, een parlementariër
voorts, die in het parlement de kopstukken
van do bourgoisie kon te woord staan op
een wijze, dis ook den tegenstanders res
pect afdwong. Ook was hij partijbestuurder:
tal van moeilijkheden heeft hij in het par
tijbestuur door zijn vernuft en door zijn
kennis voor de ziel van het proletariaat we
ten op te lossen.
Een leven van een man van zijn karak
ter en kennis wordt niet geofferd voor een
hersenschim, nobeler ideaal dan Troelstra.
nastreefde, is niet denkbaar Zjjn idealism*
en durf in de beweging zijn één: een bron
van liefde voor de monschen.
Spr. eindigde met een woord van bemoe
diging. De beweging, zeide hij waar
van Troelstra de grootste bouwer ie ge
weest, kón hem missen, nu ze h$m mis
sen m o e.t Op één wijze kon zijn nagedach
tenis geëerd worden, n.l. door zich met hart
eji ziel te wijden aan de beweging. Het
socialistisch ideaal moet geen Ideaal blij
ven, hot moet werkelijkheid worden. Met
vereende krachten zal dit kunneu geschie
den. Strijders sterven, het beginsel sterft
niet, het beginsel zal leven voor altijd!'
Na deze rede schreden A. J. C.'ere op het
podium naar voren en brachten ze het sa
luut met de vaandels. Jan Wieland dot op
het orgel een improvisatie hooren van het
lied: „Aan de strijder»".'.
J