K0NING1NNEWEEKTE AMSTERDAM
Slaapkamermeubelen. - Matrassen. - Dekens.
A. Schoterman Zoon
Fa. J. W. VAN ACHTERBERGH,
WestsingeB 12-13. Telefoon 238.
DE V. A.R. A.-V00RZITTER AAN 'T WOORD
HET GLEICHWELLENPLAN
ONBRUIKBAAR?
FABRIEKSBRAND TE
KAATSHEUVEL
Brandstichting niet
uitgesloten?
De Erfgooierskwestie
Tocht naar het einde
DE KON. FAMILIE IN DEN
SCHOUWBURG
HUMORHOEKJE
I ü-- I 3
II III ■llllil i IB—IWftH \*TfflJEBMUMMMMBaMM
Wijnhandel Utr. Str. 17 Tel. 145
Gevestigd 1878
Bijzonder aanbevolen
BEAURIVAGE Gewas 1926\ St.EMILIONGewas 1924
Per flesch 7.- Per anker 40.- Per flesch 1.40. Per anker 56.-
„De A.V.R.Ois alle perken
te buiten gegaan'
Innerlijke bescbaviog
Zaterdagavond heeft de voorzitter van de
V.A.R.A de heer J. de Vri ee. voor de
microfoon gesproken over de verdeeling
van den zendtijd. Hij betoogde in den aan
vang zijner rede, dat het optreden van de
A.V.R.O. in deze dagen grenzeloos onbe
schaafd en beleedigend is. Reeds de Zwol-
sche rede van den heer Vogt, zoo betoogde
hij, heeft velen onzer leden naar de pen
doen grijpen, om daartegen te protesteeren.
Ook op de Haagsche bijeenkomst heeft do
A.V.R.O. zich misdragen, doch het hoogte
punt is Zaterdagmiddag in Amsterdam be
reikt. Spreker achtte het verkeerd, om op
alles, wat daar gezegd is, een rechtstreeks
antwoord te geven. .,Men is zich dermate
te 'buiten gegaan, en heeft do perken van
het fatsoen zoo overschreden, dat het mij
niet lust om met dit geestelijk A.V.R.O. mi
lieu in discussie te treden". De heer de
Vries verklaarde het goed te kunnen be
grijpen, dat Minister Reymer de audiëntie
aan „De vrije Luistervink" heoft geweigerd
Hoe klaar treedt nu aan den dag zoo
vervolgde hij het verschil in innerlijke
beschaving tusschen de leden van de A.V
R.O. en die van de V.A.R.A. Nimmer heeft
een onzer zich zoo vergeten als nu de lei
ding van de A.V.R.O. Maar wij zien er nog
meer in dan alleen een gebrek aan inner
lijke beschaving. Wij zien er ook uit spre
ken een gebrek aan vertrouwen in de zaak,
die de heeren nu verdedigen. Men komt
maar telkens terug op 't Gleichwellenplan,
terwijl uitgemaakt is, dat het totaal on
bruikbaar is. Laat de A.V.R.O. eens publi-
ceeren het rapport, dat daarover in haar
bezit is. Dan zal men wat anders hooren.
dat zal een fel licht werpen op de A.V.R.0.-
mentaliteit. En dan dat geleuter over het
bloeiende A.V.R.O.-bedrijf! Is de V.A.R.A
soms niet de vrucht van particulier initia
tief; is zij soms geen bloeiend bedrijf? Het
offer, dat door onze leden voor de V.A.R.A.
■wordt gebracht, is heel wat grooter, dan
het offer van de A.V.R O.-leden. Dacht men,
dat een gift van 1000 door een belang
hebbend millionair eenigen indruk op ons
maakt? Veel meer indruk maakt het te
ontvangen een kleinigheid \an den arbei
der, die ons ideaal wil dienen met een
trouw, die de A.V.R.O. niet kent. De A.V
R.O. kan rammelen met het geld van de
kapitalisten, doch juist dat maakt, dat de
V.A.R.A. niet meer gemist kan worden. Een
instituut, dat zoo vertroebeld wordt door
bet kapitaal, is het onze niet.
Het is ook niet waar, dat heel Nederland
achter de A.V.R.O. staat. Men moet toch
wel erg van de kook zijn, om dat te bewe
ren. Het moet nu maar eens precies gezegd
worden: de A.V.R.O. heeft niet meer dan
op den kop af 100 000 luistervinken, en
maakt dus een heel gewoon figuur tusschen
de andere omroepverecnigingen. Ook wat
haar grootte betreft heeft de A.V.R O. pre
cies gekregen, wat haar toekomt. Zij heeft
immer geleefd boven haar stand, ten koste
van de V.A.R.A. Nu heeft de V.A.R.A. ein
delijk recht gekregen, en dat zullen wij ons
nooit meer laten ontnemen.
Tot zoover de voorzitter van de V.A.R.A.
Naar aanleiding van zijn woorden over een
rapport betreffende het Gleichwellenplan
hebben wij ons ter bevoegder plaatse om
informaties gewend.
Men deelde ons daar mede, dat de A.V.R.O.,
zoo zij van den Minister vergunning krijgt,
de bruikbaarheid van het 6vsleem in de
praktijk zal bewijzen. Bovendien zijn er ter
/.ake in samenwerking met de N S.F. elec-
trische metingen verricht, die geen nega
tief resultaat hebben opgeleverd.
Ten overvloede drukken wij hieronder
nog af, wat de bekende radio-expert, de
heer J. Corver, in het jongste nummer van
„Radio Express" schrijft. Een lezer had hem
gevraagd:
„In tal van couranten zie ik een dagblad
bericht overgenomen, bewerende, dat de
heer Corver, waarmee ongetwijfeld de re
dacteur van Radio-Expres w".>rdt bedoeld,
verklaard zou hebben ,,dat het Gleichwel-
lensysteem volgens de deskundigen misluk
ken zal''.
„Daar mij dit een grove leugen lijkt (ge
heel in strijd met uw artikelen in R.-E.)
meen ik. dat het wel van belang is in
dien ik het bij het rechte eind heb dat
de heer Corver persoonlijk hiertegen pro
testeert/'
De heer Corver antwoordt daarop:
Inderdaad is het bedoelde dagbladbericht
volkomen onwaar. Een dergelijke verkla
ring is nooit van mij uitgegaan en kon on
mogelijk van mij uitgaan, want al zijn mij
deskundigen bekend, die tegenover moge
lijke resultaten minder optimistisch staan
dan anderen, ik ken niemand, die na
behoorlij'ke kennisneming van het ontwik
kelde 2-golvenplan als deskundige de voor
spelling ©ener mislukking voor zijn reke
ning nam.
Maar ik wil bij deze tegenspraak nog wel
een stap verder gaan. Wanneer men mij
vraagt of mijzelf sedert de artikelen in
R.-E. feiten bekend geworden zijn, die mijn
eigen inzicht hebben gewijzigd, dan zeg ik
nogmaals: neen. Op de niet volkomen vlek
keloosheid van het systeem heb ik ook
vroeger gewezen, maar van één centralen
29S-meter-zcnder verwacht ik al even min
een vlekkelooze bediening van ons geheele
land; vlekkeloos is geen enkel zenderstelsel.
Overigens kunnen de lezers van R.-E. er
op rekenen, dat als mij gegevens bekend
zouden worden, die mijn inzicht wèl zouden
wijzigen, ik niet zou aarzelen, dit openlijk
mede te deelcn. Dan zal men dat niet langs
een achterweg vernemen.
Schoenenfabriek in de asch gelegd
Kaatsheuvel, 25 Mei. Hedennacht om
half vier brak brand uit in de Stoomschoe-
nehfabrick van de N.V. M. Zacht, gelegen
aan de Hoofdstraat, alhier.
In'een half uur tijd was de fabriek, die
een oppervlakte beslaat van ongeveer 1200
vierkante meter, geheel in den asch gelegd.
De plaatselijke brandweer was spoedig ter
plaatse, doch bepaalde zich met de vier
stralen, die te liarer beschikking stonden,
tot het nat houden van de omliggende ge
bouwen. Om kwart over vier was reeds de
Tilburgsche brandweer, die eveneens gealar
meerd was met een stoomspuit ter plaatse.
Aan haar krachtig optreden is het tc danken
dat het woonhuis voor het vuur gespaard
bleef.
De schade wordt geraamd op 2/2 a 3 ton.
Dc fabriek was verzekerd tegen brand- en
bedrijfsschade. 150 arbeiders zijn tijdelijk
buiten werk gesteld. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor. Omtrent de oorzaak
van den brand is nog niets bekend. Door het
feit, dut een dezer dagen reeds een begin
van brand werd ontdekt, dat men tijdig
heeft kunnen blusschen, acht men brand
stichting niet uitgesloten.
PHILIPS* PHOHI-ORKESTEN ONTSLAGEN.
Cnzekerheid na min. Rcymer's
zendtijdbesluit.
Amsterdam, 24 Mei. Naar de Tel. ver
neemt heeft dc beschikking van den minis
ter van Waterstaat in zake de verdeeling
van den zendtijd op de Ncderlandsche zen
ders, ook voor het algemeen programma op
den Phohi-kortegolfzender naar Indië zulke
onzekere vooruitzichten geopend, dat de di
rectie van Philips daardoor genoodzaakt is
geworden om haar beide vaste orkesten:
één van 34 musici onder leiding van den
heer Jaap Spaanderman en één van
14 man onder leiding van den heer Lou
Co ro n, niet ingang van 1 Juli a.s. collec
tief te ontslaan.
MOTORBOTSING TE HEEMSTEDE.
Berijder gewond.
Heemstede, 25 Mei. Zondagmorgen om
12 uur reed dc 22-jarige motorrijder D v. d
V, uit Rotterdam met een 50 K M. vaart te
gen een auto, welke van de andere zijde in
de richting van de Kcrklaan reed. De mo
torrijder bekwam een dijbeen-fractuur en
eenigc hoofdwonden. I-Iij werd naar de Ma-
ria-stichting vervoerd. De motor en de auto
bekwamen schade.
WONING TE GRONINGEN AFGEBRAND.
De bewoner gered.
Groningen. 25 Mei. In don nacht van
Zaterdag op Zondag is brand uitgebroken
111 het perceel Boterdiep 72, terwijl de 72-
jarige bewoner reeds te bed lag. Een agent
van politie heeft den man uit het branden
de huis gered. De woning is geheel afge
brand. De oorzaak is vermoedelijk te zoeken
m het feit, dat de man, veronderstellende
dat er dieven in huis waren, met een lamp
je de zolder is opgegaan, waar vonken van
het licht zijn gevallen.
Het behoud van de
Cooische heide
Men schrijft aan de N. R. C.
In de Erfgooicrskvvestio is binnenkort
een wending te wachten, die eindelijk het
uitzicht op een goed einde zal openen.
De voorzitter van Stad en Lande van
Gooiland, de heer E. Ludcn, en de voor
zitter van de Vereeniging tot behoud van
natuurmonumenten, mr. P. G. van Tien
hoven, hebben reeds geruimen tijd geleden
overleg gepleegd terzake het behoud van
do Gooische heide. Als gevolg hiervan zijn
er zooals wij al eens hebben gemeld
besprekingen gevoerd met den commissaris
der Koningin, den burgemeester van Am
sterdam en de Gooische burgemeesters. Men
was van meening, dat het behoud van de
heidevelden in aller belang gevvenscht is
en dat men de financieele consequenties
hiervan niet uit den weg mag gaan.
Aan den verkoop van het heidebezit van
Stad en Lande zit natuurlijk de gansche
Erfgooierskvvestio vast en er ligt nu na
veel beraad een ontwerp gereed dat hierop
neerkomt:
De provincie Noord-Holland, de gemeen
te Amsterdam en de Gooische gemeenten
zullen het grootste deel van do heide koo-
pen, teneinde dit als natuurschoon te be
houden. Het bepalen van ieders aandeel in
den prijs biedt geen moeilijkheid meer;
over de wijze van beheer is nog geen beslis
sing genomen. Eenerzijds acht men een ge
meenschappelijk beheer van de genoemde
drie organen zeer wel mogelijk, anderzijds
acht meu de Vereeniging tot behoud van
natuurmonumenten het aangewezen orgaan,
gezien haar ervaring in het onderhoud van
dergelijke complexen. Het spreekt vanzelf
dat dc vereeniging, die financieel buiten
deze quaestie blijft, voor haar beheer aan
provincie en gemeentebesturen rekenschap
zal moeten geven.
Het kleinste deel van do heiden en wel
dat deel, dat voor uitbreiding van de ge
meenten onmisbaar zal worden geacht, zal
ten bate van Stad en Lande worden ver
kocht.
De opbrengst van alle terreinen zal onder
alle leden van Stad én Lande van Gooiland
worden verdeeld. Doch dit kan alleen ge
schieden als Stad en Lande wordt ontbon
den of indien een wijziging van dc Erf-
gooiersvvet van 1912 üitkeering mogelijk zal
maken.
De regeering zal naar men verwacht haar
medewerking tot wetswijziging willen ver-
leencn, mits alle partijen tot overeenstem
ming zijn gekomen.
Men is thans bezig met elkaar in het
reine te geraken. De niet-scharende leden
zijn het er onderling over eens, dat zij al
leen toestemming tot verkoop van het hei
debezit zullen geven, indien zij binnen
uiterlijk één jaar geld zullen ontvangen.
Het effectenbezit van Stad en Lande be
draagt op het oogenblik ongeveer een mil-
lioen gulden. Do opbrengst van dc heide-
lerreinen is nu nog niet nauwkeurig te
bepalen de voor bebouwing bestemde ge
deelten zijn nog niet getaxeerd maar ze
ker zijn hiermee eenige millioenen gemoeid
Daar het totale aantal Erfgooiers ongeveer
2100 bedraagt, zal er een aardig sommetje
zij behooren tot de arbeiders of kleinen
middenstand tc verdoelen zijn.
De niet-scharenden willen aan den ter
mijn van één jaar vasthouden, omdat zij
vreezen dat anders vele erfgooiers. die zich
buiten het Gooi hebben gevestigd waar
door zij het lidmaatschap van Stad en
Lande hebben verloren zullen terugkee-
ren. Dezen kunnen dan na ec-n jaar als lid
toetreden en dc spoeling zal dan sterk
verdund worden. Met ontbinding zou eenige
jaren gemoeid zijn, dus aan een spoedige
wetswijziging wordt in afwachting hiervan
de voorkeur gegeven.
Inmiddels formeert de leiding van Stad
en Lande zeer voorzichtig de tocht naar het
einde, dat door de wending waarvan wij
in den aanvang spraken in zicht is ge
komen. De volgende week zal het bestuur
waarin de vertegenwoordigers van gemeen
ten, scharendcn en niet-scharenden zitting
hebben bijeenkomen en dan wordt de
datum bepaald waarop het ontwerp (dat
men reeds het plan-Röcll genoemd heeft,
naar den Commissaris der Koningin, die
zich veel moeite getroost om deze ook voor
de provincie zoo gewichtige zaak tot oplos
sing te brengen) in behandeling zal wor
den genomen.
VERDUISTERING BIJ HET ARMBESTUUR
TE GRAVE,
De verdachten voorwaardelijk
veroordeeld.
De Bossche rechtbank deed uitspraaak in
de strafzaak tegen W. C. Th. L., gewezen
rentmeester bij het Burg. Armbestuur te
Grave, thans wonende to Utrecht. Aan ver
dachte werd ten laste gelegd verduistering
van geld en vervalsching van een belasting
biljet. Ten nadcele van de armen van
Grave werd een tekort ontdekt van 72.000.
De zaak loopt'over vele jaren.
Verdachte word veroordeeld tot twaalf
maanden gevangenisstraf voorwaardelijk.
Het O. M had dezelfde straf gecischt, doch
Bezoek aan de Rodindentoonstelling
Kerkdienst op Zondagmorgen
Amsterdam, 24 Mei. Een feestelijk
beeld, waarop een cachet van deftigheid
gedrukt was. boden hedenavond zaal en
gangen van don Stadsschouwburg. Do gan
gen door de pracht der Perzische tapijten,
en het groen d?r palmen, de zaal door haar
versiering met blauwe irissen, theerozen,
witte lathyrus on witte hortensia's en la6t
not lea6t, door haar publiek, de hoe
ren in rok of smoking, de dame6 in rijko
avondtoiletten. Al deze kleur cn schitte
ring golden het feit, dat de Koninklijke
Familie de Haar ter eere g?geven gala
voorstelling zou komen bijwonen. Het was
bijna half negen, toen alle hoofden zich
naar de koninklijke loge wendden, waar
da hooge bezoekers zichtbaar werden. Di
Moorlag, 6taande ter linkerzijde van de
overdekte orkestruimte, zong onmiddellijk
hierna zuiver en heldor als men van haar
gewend i6, twee coupletten van het Wil
helmus.
De Koningin droeg een avondkleed van
goudhrocaat, het kapsel was getooid met
de met diamanten bezette tiara, Haar in
1S98 als nationaal huldeblijk aangeboden,
de Prinses droeg ean eenvoudige, licht
blauwe avondjapon, de Prins was in gene-
raals-unifofrm.
Na de korte, treffende plechtigheid van
het volkslied, doofden in de zaal de lich
ten, en week het gordijn voor de opvoe
ring door het Vereenigd Tooncel van het
blijspel „Een huwelijk onder Lodewijk XV"
door Alexander Dumas Fils. in de verta
ling en regie van Eduard Verkade, die met
Nel Stants de hoofdrol vervulden. Het stuk
had veel 6ucces en het publiek viel telkans
krachtig bij, toen de Koningin 11a alk be
drijf het sein gaf tot applaus. Waar de
handeling dit eischte en ook in de entr?
actes. bracht een strijkkwartet muziek ten
gehoore.
In de pauze begaven de hooge gasten
zich naar den foyer, die op smaakvolle
wijze met bloamen, planten en Perzische
tapijten versierd was.
Bij de aankomst in de vestibule aan den
kant der Marnix6traat, waren de Hooga
bezoekers ontvangen door mr. II. M. Mer-
kelbach, directeur van den Stadss oho u\v-
burg. Made waren hier aanwezig de bur
gemeester, de heer W. de Vlugt. die met
den uit gesloten auto's beötaanden stoat
was meegereden, en mr. S. .T. \m I.ier,
directeur van Algemeene Zaken ten 6tad-
buize. Onmiddellijk na afloop der voor
stelling vertrokken de Hooge gasten per
auto naar het Paleis, waar ondanks het
ongunstige weer de aankomst, evenals dat
bij het vertrek van den schouwburg het
geval was, door e:n talrijk publiek ver 1
gadegeslagen.
In de Nieuwe Kerk aan don Dam.
Amsterdam, 25 Mei. De velsn, die
vanmorgen hun schreden gericht hebben
naar de Nieuwe Kerk aan den Dam, om
daar den lOGden jeugddienst medo te ma
ken, hebben het groote voorrecht mogen
smaken om lvet Koninklijk gezin in hun
midden te zien. Toen de voorganger ds. W.
van Limburgh aankondigde, dat de Kon.
Familie den dienst zou bijwonen, was in
la31 kerkgebouw ofschoon niet vooruit
bekend was gemaakt, waar de Hooge Gas
ten ter kerke zouden gaan geen plaats
onbezet, waarbij do jeugd natuurlijk do
mineerde. In de gereserveerde bank der
ouderlingen, tegenover den preekstoel, na
men Koningin, Prins en Prinses, die den
korten afstand van het Paleis naar do
Kerk te voet hadden afgelegd, te ruim 10
uur plaats, waarna de dienst onmiddellijk
•een aanvang nam.
Na de in den jeugddienst gebruikelijke
liturgie tijdens het gebed smeekte Ds.
Van Limburgh Gods zegen af over het Ko
ninklijk Iluis hield de voorganger een
predicatie over de beteekenis van den He
melvaartsdag, met als tekst „Jezus ach
ter een wolk". De dienst, welke door de
Landsvrouwe. Gemaal en Dochter met
groote aandacht werd gevolgd, werd met
gebed cn orgelspel gesloten. Onder deaan-
wëzigen bevond zich ook burgemeester De
Vlugt.
Terwijl allen zich van hun plaatsen ver
hieven, verlieten de Hooge Bezoekers het
kerkgebouw, vanwaar Zij, ten aanschouwe
van een talrijk publiek, dat zich op den
Dam verzameld had. met het gevolg naar
het Paleis wandelden.
Zondagscho visite aan de Rodln-
tentoonstelling en aan ,,Artl".
Amsterdam, 25 Mei. Als waardig6lot
van liet Koninklijk bezoek aan de hoofd
stad, hebben Koningin, Prins en Prinses
hedenmiddag een rijtoer gemaakt, welko
tweemaal geruimen tijd is onderbroken
door het bezichtigen van twee tentoonstel
lingen. n.l. die van Rodin in het Stedelijk
Museum en de voorjaarstentoonstelling
van „Arti" aan het Rokin.
Voor het museum het weer was in
middels wat opgeklaard stond een dich
te menschenniassa, wier toejuichingen voor
al de Koningin en de Prinses golden..
In de vestibule werden de Hooge Gas
ten ontvangen door den heer C. W. H.
Baard, directeur van het Museum, den heer
Geoigc Groppe, conservator van - het Mu
seum Bodin tc Parijs het bezoek gold
alleen de expositie van den grooten mees
ter den heer J. Sielenburg van den
kunsthandel Frans Buffa en Zonen, die do
tentoonstelling heeft ingericht, cn door den
heer E. Polak, wethouder voor de Ivunst-
zaken.
Op do bovenverdieping hadden een groot
aantal bevoorrechten een plaatsje gekregen
langs de balustrade bij de trap. Hare Maje-
stein werd rondgeleid door den heer Grap-
pe, terwijl voor de Prinses en den Prins
resp. als begeleider optraden de hoeren
Siedenburg cn Polak Met grooto belang
stelling bezichtigde het Hooge Gezelschap
de verschillende prachtige beeldhouwwer
ken, alsmede dc teckeningen en aquarellen
van den grooten meester; welko werken
alle afkomstig zijn uit het Museum Redin
tc Parijs.
Te half vier was het bezoek geëindigd ?n
begaven de Hooge Gasten zich met het ge
volg naar de rijtuigen. Toen Koningin en
Prinses zich in den ingang van het gebouw
vertoonden, steeg uit de buiten wachtende
massa een langdurig gejuich op
Door ccn gedeelte van het Vondelpark
trok de stoet vervolgens langs Vondclstraat
en Tcsselschadestraat naar het Leidscbe-
bo6chje, vanwaar langs het Leidscheplein
en door do Lcidschcstraat met een korten
omweg langs dc grachten over het Munt
plein naar het Rokin werd gereden, waar
voor de tweede maal op dezen middag ten
aanschouwo van een groote racnschen
menigte werd halt gehouden, ditmaal voor
het gebouw van „Arti en Amïcitiac". Gedu
rende het laatste deel dezer route viel er
weer een flink buitje.
In „Arti" werden de Hooge Bezoekers ont
vangen door de heeren C. G. 't Ilooft, voor
zitter, F. Bobeldijk, vice-voorzitter, Reicher,
secretaris, M. J. van Raalte, penning
meester cn G. Westerman, tweede secre
taris.
'Twee dames Boelen boden de koningin en
dc Prinses bloemen aan. Hierna werd on
middellijk overgegaan tot de bezichtiging
van de op de bovenverdieping onderge
brachte voorjaarstentoonstelling van schil
derijen en beeldhouwwerken van leden der
maatschappij.
Hier waren ook aanwezig de leden der
commissie voor Kunstzaken cn van het
Weduwen- en Weezenfonds. ITare Majesteit
werd rondgeleid door den heer t Hooft, de
Prinses door den heer Reicher en de Prins
door den heer Bobeldijk. Na do bezichti
ging werden in een ncvenzaal ververschin-
gen aangeboden door de dames Boelen cn
Teding van Berkhout.
Het liep naar half vijf toen het bezoek
was geëindigd. Langs oen dichte haag van
nieuwsgierigen legdo de stoet den korten
afstand naar den Dam af, waar bij aan
komst voor het Paleis de wjgit der infan
terie de gebruikelijke eerb^ijzon bracht.
Ook op het Damplein heerschte een groote
drukte.
Morgen heeft, naar men weet, het vertrek
uit dc hoofdstad plaats.
Afgewezen dinger „Nogal kras om me dc bons te geven
na me zoo te hebben aangemoedigd 1"
ZU „Aangemoedigd I wat ln de wereld bedoel Je daar
mee
HIJ „Nou Je zei toch dat Je vader millionair was 1" 1
(London Opinion),
