4M ERSFOOKISCH DAGDIAD
VAN GERSTEKORREL TOT BIERTJE
Zaterdag 28 Juni 1930
pp FFM' ANDER'
28e Jaargang No 304
BIJ HET 300-JARIG BESTAAN VAN DE
REMONSTRANTSCHE GEMEENTE
PROCES DAT GR00TE
ZORG EISCHT
Een kijkje in de Phoenix
brouwerij
Eet brouwen.
STADSNIEUWS.
proces men „oosten noemt. L)c mout wordt
achtereenvolgens op drie boven elkaar ge
logen vloeren verhit resp. op 50, 70 en SO-r-
100 graden Celsius.
Naarmate nien minder hoog en lang ver
hit ontstaat de Münchener'of Pilsener Mout
hetgeen afhankelijk is aan 'lo hoeveelheid
„caramel"'(dit is de suikerslof welke dooi
de hooge temperaturen hij het eesten ont
staat). Bij het Muh'chëiier mout duurt het
eesten dan ook soms wel 48 uur Na. hot
eesten wordt het rnout gereinigd en gepo
lijst. Tegenwoordig wordt het mout vervaar
digd in afzonderlijke» moutfabrieken. Ons
land hooft ze iGk, doch belangrijke hocveol-
heden mout worden echter ingevoerd uit
Tsjccho Slowakije en Üuitschlföid.
AMERSFOCXRTSCHE REDDINGSBRIGADE
Men schrijft ons, dat de Hulpploeg dei-
Am. Reddings Brigade, saamgeötcld uit ge
diplomeerde leden, bereid is tegen vergoe
ding van reiskosten, mm te gaan met boot-
toahten, schoolreisjes, zwemwedstrijden enz.
om bij evcntueole voorkomende ongevallen
hulp te vcrlecnón, speciaal op het gebied
fa n verdrinkingegevallcn.
AANBESTEDINGSNIEÜWS.
Gunningen.
De bouw van een ziekenhuis tc 'sGravcn-
hage is opgedragen aan den aannemer J.
de Vos. alhier, voor liO.010.
Dc bouw van 29 woningen en een winkel
huis to Huizen (Gooiland) is opgedragen
aan den aannemer C. Blocmheuvel, alhier,
voor 71.800.
Kerkgebouw Ie Zeist.
Gisteren werd door den architect B. W.
Plooij (Amersfoort) aanbesteed de bouw van
een Geref. Kerk met toren dienstvertrekken
en kosterswoning.
Bij de 20 inschrijven waren van Amers
foort J. van Keulen met 75.980. E. Kwant
met 71.000 en II. Barton met 68.-195.
J. W. van Westrevcn had laagste besom
ming met G6.500.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
Aanvragen van werkgevers.
Boven de IS jaar:
7 dagmeisje?, 4 dienstboden, 3 hulp i.d.
huishouding, 1 colporteur, 1 buffetjuffrouw,
4 kamer-werkmeisjes, leerl. verpleegster, 15
spinsters, 15 inpaksters, 1 boekbindster,
sorteerders,- Twijnstcrs.
steno-typiste, 1 kindermeisje, 1 kok, 6or-
teersters, twijnstcrs, eenigc strijksters.
Beneden de 18 jaar:
1 leerl. heli. stoffeerder, 2 leerl. timmer
lieden, 1 leerl. horlogemaker, 1 jongen
voor de bottelarij, 2 loopjongens, 3 fabrieks-
jongens, 1 losse arbeider. 7 dagmeisjes, 10
ispinsters, 15 inpaksters, 1 boekbmster.
Aanbiedingen van werkzoekenden.
Boven de IS jaar:
2 banket- en broodbakkers, 2 banketbak
kers. 2 bahkwerkers, 1 bookbinder. 1 boek
houdster 4 broodbakkers. G chauffeurs. 7
fabrieksarbeiders. 13 grondwerkers, 1 hulp
i.d. huishouding, 7 kantoorwerksters, 1 kap
persbediende, 4 kellners, 1 lenzenslijper,
1 granietschuurder, 1 opz. teckenaar, 1 pan-
nendekker, 1 auto-monteur, 1 metaalboor-
der,2 kleermakers, 1 letterzetter, 99\ losse
arbeiders, 2 magezijnkncchts, 2 metaal-
draaiers, 13 metselaars, 2 meubelbeitsers, 2
meubelmakers, 1 naaister. 15 opperlieden,
2 rijwielherstellers, 6 schilders (huis), 2
venv. monteur*, 1 kistenplakker, 1 pakhuis
knecht, 1 venter, 1 expeditieknecht, 1 koet
sier, 2 colporteurs, 1 schilster, i schoenma
kers, 1 sigarenmaker, 4 smeden, 1 slager, 2
stokers, 1 stukadoors, 22 timmerlieden, 3
tuinlieden, 1 veldarbeider, 3 voegers, 2
voerlieden, 10 werkvrouwen, 3 wevers, 1
kraamverpleegster, 1 afwaschster, 1 leerl.-
verpleegster, 1 steno typiste, 1 journaliste,
correspondente, 5 kantoorbedienden (mann
Beneden de 18 jaar:
1 leerl. lood- en zinkwerker, 1 aank. tim-
merman, 1 leerl. timmerman, 1 aank. stu-
cadoor, 2 aank. auto-monteurs, 1 mach.
bankwerker, 1 aank. rijwielhersteller, 1
aank. kantoorbedienden, 2 fabrieksarbeid-
sters.
Voor aanvragen om werkkrachten door
patroons, woonachtig buiten de gemeente,
raadplege men de opgave op do stads-aan-
plakplaatscn
POSTKANTOOR.
Lijst van onbestelbare brieven
en briefkaarten torug ontvan
gen over de eerste helft van
Juni.
Brieven Binnenland:
Advertentiebureau no. 500, waar? Gien,
Amsterdam. Catriena Henneman, Hilver
sum. J Meyers, Wageningen. M. T. v. d.
Möhlen, Oisterwijk N.B. Officier van Justi
tie, Utrecht. Van Mens-Vernooy, Zeist. Raad
van Arbeid, Amersfoort (wegens port gewei
gerd). Raad van Arbeid, Aihersfoort (wegcm
port geweigerd Amersfoortsch Dagblad.
Amersfoort (wegens port geweigerd). J. Vos.
Amersfoort, (wegens port geweigerd). Jan-
liie van Niekerk, Amersfoon (wegens port
geweigerd).
Briefkaarten Binnenland
M. Bakker, Utrecht. J. Blok, Amersfoort.
Fam. Doyer, waar? Jan Duin. Amersfoort.
L. v Gorcum, 's-llertogenbosch. A. Harder,
Leeuwarden. M. Verstëgé', Amersfoort,
Brieven Buitenland:
E. Spoelstra. Kapunhasing Canada.
Briefkaarten Buitenland:
Anne Bóckenkoe, Duitschland (waar?) Tri.
Drop, RheydL C. Engelman, Mainz. Hen-
rioty Giliz, Praha Tsjecho^Slowakije. Rosa
llemig, Gera Reus. Anna Krufe, Bremen.
Restaur Brigade, Dresden.
Joha'n van Oldcnbarnevelt: ,,'s Vrijdoms sint cn Hollants vader" (Joost van den Vondel).
Gaarne voldoe ik aan do uitnoodiging
van de redactie van dit blad om aan den
vooravond van de herdenking van het 300-
jarig bestaan onzer gemeente een korte in
leiding to schrijven over dc-betcekenis van
deze gebeurtenis. Dat daarboven, evenals
op het feestprogramma, de beeltenis van
Johan van Oldcnbarnevelt is aangebracht,
zal niemand verwonderen dm iets van de
bewogen geschiedenis van het ontstaan der
Remonstranfsclic Broederschap kent en
weet hoo dezen eminenten Amersfoorter, de
ontwerper van de Unie van Utrecht, wiens
geweldige beteckoniö voor ons land tlians
meer en meer aan het licht wordt gebracht,
de eenheid in Staat en Ivcrlc door middel
van vrijheid en verdraagzaamheid met zijn
leven heeft verdedigd, beginselen die van
zijn tijd af tot op heden door de Re
monstranten zijn gehandhaafd en gepropa
geerd. Feitelijk is de gemeente ouder dan
300 jaar, daar zij reeds bJ^tlc stichting van
de Rcmonstrantsche Broederschap in 1019
ontstond. Doch eerst sedert 25 Juni 1030
krijgt zij een regelmatig bestaan, wanneer
de Remonstrantéche predikant Ilenricus
Welsing met de leiding wordt belast cn
wekelijks godsdienstoefeningen worden ge
houden in het kerkgebouw aan de Vijver-
straat, dat eerst in 18S3 door het kerkje aan
de IIeerenslra.it is vervangen. Is de tijd
vóór 1030 voor de groeiende gemeente fel
bewogen geweest en heeft ze veel te lijden
gehad van smaad jm verdachtmaking, na
dit jaar leidt zij in het kleine siadje een
rustig beslaan, slechts nu cn dan bemoei
lijkt door andersdenkenden. Klein in getal
heeft ze oiider haar Jeden velen geteld die
in Amersfoort een leidende plaats hebben
bekleed. Met vreugde en dankbaarheid zal
zij morgen herdénken dat zij gedurende
drie eeuwen een geloofsgemeenschap .heeft
{mogen vormen die) geworteld in hél Evan
gelie van Jezus Christus, er. geitouw aan
haar beginsel van vrijheid'en verdraag
zaamheid. God wil voreeren en ITcm die
nen. En met vernieuwde kracht zal zij zich
daarna wijden aan do taak waartoe zij zich
geroepen weet. het brengen van liet Evan
gelie der liefde m uijc vroomheid, het be
strijden van de „partincliteildoor tc stre
ven naar eenheid, maar bovenal: het bele
ven van cleze beginselen dooi en in hot
voüp leven.
Dr. R. MIEDEMA.
STADSNIEUWS
Wanneer het mcut in de. brouwerij aan
komt, wordt het. direct weer gereinigd om
vervolgens ie v. orden gemalen in de mout-
molen, welke u;t 3 paar walsen bestaat,
waaronder zich een schudzcef bevindt, liet
gemalen mout loopt uit dc molen in een
vergaarbak, welke in verbinding staat met
do op een :ager gelegen verdieping gelegen
brouw pannen, welke zijn- opgesteld in het
brouwhuis.
Do hygiene in het brouw huis is hetgeen
dat naast dc warme atmosfeer onmiddellijk
opvalt. Alles bestaat in deze ruimte uil wit-
geglazuurde tegels én blinkend koperwerk.
Vier van deze brouwpannen, waarvan er
twee lioogcr zijn geplaatst daD dc heide an
deren, verrichten den gcheelcn dag hun
werk. Binnen m do ketels zijn roerwerken
aangebracht, ter-vijl zij voor do verhitting
zijn omgeven door een stoommantei. Alleen
do beide lager gelegen ketels zijn verhit. De
bedoeling van het brouwen is om d'e inout-
bcstanddeclen om tc zetten in stoffen, wel
ke door de p.aats hebbende scheikundige
omzettingen geschikt zijn om le kunu'-n
norden vergist. De vtrsuikering Is oij deze
omzettingen vin het grootste belang, aan
gezien daardoor de zoogenaamde maltose
entstaat, waaruit tenslotte weer do alcohol
un het koolzuur worden gevormd.
Van het gemalen mout wordt dan met
water een beslag gemaakt, dat tenslotte door
dc verhitting op een temperatuur Van 73 a
78 graden Gueius wordt gebracht. Daar
mede is het uittrekken \an het mout afgo-
loopcn.
Voor dit uittrekken bestaan 2 systemen,
doch in ons land wordt vrijwel uitsluitend
bet eene het dococtiesysteem toegepast
liet beslag wordt hierbij gemaakt in een
niet verhitte ketel om daarna in gedeelten
te worden geleid naar dc Ingcr gelegen ke
tel, die wel verhit is. Hierna wordt dut deel
weer opgepompt naar dc niet-vcrwarmde ke
tel, waardoor de tenineiatui.tr in deze laat
ste gaat stijgen. Zoó.dra do vereist hte tem-
'peratuui is b. i'éik? vvóriV: 'd'e extruct-ojilos-
|sihg van de uitgetrokken huizén afgezweefd
o n door' verschillende kranen naar do bier
ketel gevoerd.
Het laatste proces in liet bouwhuis is hot
Koken van de afgetapte extractoplossing ot>
der toevoeging van lion. Van deze hep
spelen drie beslan.ddcelcn een rol bij do
bierbereiding-
1. De aé the rise.he olie, welke een speciaal
aroma aau liet hier geeft.
2. De looistof, welke tijdens het koken
een deel der mouleiw itstoffen uitvlokt.
3. De bitterharsen, die het bier bitter ma
ken cn die het door hun antiseptische eigen
schappen resistent maken tegen infecties
met bacteriën.
Hot koken, dat o m. dient voor het uit
trekken der hopbcstanddeclcn eri voor hef
steriliseeren duur: ongeveer IA 2A uur
De extractoplossing, verlaat dan liet brouw
huis om tc worden onderworpen aan
De gisting.
Hygiëne en accuratesse de
voorname factoren voor
de bierbereiding
De warme dagen van deze maand hebben
duizenden, ook hen dio andci-s zulks niet
doen, een gang naar een gezellig gelegen
café-restaurant doen maken om daar hun
verkwikking te zoeken in een of andere ver
koelende drank. Eén van dc meest populni-
ie dranken in ons land is nog steeds.het
biertje. Het isrdan ook otn die reden, dat)
v.'ij dezo weck onze 9eric artikelen over dc'
Amersfoortsche bedrijven vervolgen met een
beschrijving van de Phoenix bierbrouwerij.
Het is vrij eenvoudig als men z n pilsje
bestelt en na het gebruik het-bedrag aan
den kellner overhandigt, maar minder een
voudig is dc bereiding van dat pilsje. Wie
in do gelegenhoid is een bierbrouwerij tel
bezoeken, zal zich daarbij afvragen, hoo hot i
mogelijk is, dat het bruino vocht, dat men
bier pleegt te noemen, zooveel verzorging
cischt voor het geconsumeerd kan worden.
Enfin, wij zuil m bij dez-e vraag niet langer
stilstaan, maar melcen onze wandeling dooi
de brouwerij aanvangen.
Het uitgangsproduct voor de bierberei-
ding is dc gerst, waaruit men door een
kiemproces dc mout verkrijgt; uit deze
mout wordt een suikerhoudend extract ge
maakt, dat men laat vergisten en rijpen.
Hoe nu precies het mouten geschiedt, zul
len wij in het midden laten, aangezien dit
van weinig belang is voor den lezer, die
vermoedelijk ailecn de hoofdzaken van het
brouwen wil v.ctcn. Alvorens dc gerst aan
hot kiemproces wordt onderworpen wordt
zij geweekt, hetgeen een tijd van 48 tot 72
uur vordert. Het kiemen kan echter op drie
manieren plaats vinden, n.l. op kiem vloeren.
In kasten cn in trommels. Het toenemende
streven naar mechaniscering heeft ook zijn
weg gevonden naar dc mouterijen. Hierdoor
kwam men tot lxet mouten in kasten, welke
voorzien zijn van een geperforcerdcn bodem
waar men lucht van een bepaalde tempe
ratuur en een bepaalde vochtigheidsgraad
door laat passeeren, terwijl men tevens dc
gorstlaag nog mechanisch kan laten keeren
Bij de trommelmouterij worden de trom
mels om hun lengte-as gedraaid, waardoor
de gerst eveneens gekeerd wordt. Door deze
laatste methoden spaart men ruimte en ar
beidskrachten. doch het nadeel hierbij is,
dat de persoonlijke, factor, welke bij de bier
her'eiding een groote rol speelt, grooten-
decls wordt uitgeschakeld.
Vervolgens wordt de gerst gedroogd, welk
Aangezien bij dit proce9 ook de levende
natuur zich doet gelden is dit wel het be
langrijkste en moeilijkste onderdeel der
bierbereiding. Alvorens met het gisten
wordt begonnen, wordt dc vloeistof over
koelapparaten gekoeld,tot 5 5 7 graden Cel
sius, opdat geen gevaar ontstaan kan door
de vorming van bacteriën. Het gisten heeft
plaats in grooie geëmailleerde gistkuipen.
Men brengt de benoodigde hoeveelheid zelf
gekweekte gist in het brouwsel, dat op tom-
peratuur wordt gehouden door koelers.
(Door het gisten ontstaat warmte.) Na deze
gisting, die 9 tot 11 dagen duurt, gaat het
bier naar de lager-).elders om eenige maan
den tc rijpen. Deze kelders worden weer ge
koeld door een buizennet, waardoor pekel
stroomt. Groote houten vaten cn metalen
lagertanks bevinden zich in deze kelders,
waar het bier koolzuur moet opnemen.
Dc lagertijd voor do gewone bieren is
2 a maanden, voor ue bieren welko naar
van 11000 Liter.
Voor iedere „ontdekking" wordt een premie
uitgekeerd!
Na het beplakken worden dc flesscbcn in
kisten gepakt on gereed gemaakt voor do
erz.ending naar Engelsch Indie, Ned. Oost
en West-Indie cn Afrika.
Enkele cijfers.
De Phoenix brouwerij, die zoowel Pils,
Lager, Dortmunder, Munchener als Stout
bereidt, produceert ongeveer 5 millioen li
ter per jaar. Ongeveer 75 5 80 procent daar
van wordt in flesschen gebotteld.
De hierboven bedoelde lager vaten heb
ben een inhoud van 11000 (houten) en 26000
liter (stalen geëmailleerde). De gehcclo la
ger kelder bevat indien hij gevuld is niet
minder dan l.iOO.OOO liter bier!
Bovenstaande beschrijving van dc bier
bereiding zal u zeker wel den indruk ge
ven, dat hot eenvoudige pilsje maar niet
zoo zonder meer op het tafeltje in het café
bomt, maar hcusch wel een groote zorg
•'ischl!
Een geëmailleerd stalen lagervat van 26003 Liter.
Een kijkje op enkele der 21 gistkuipen van elk 20000 Litor inhoud.
Een houten lagervat
do tropen geëxporteerd worden G a 9 maan
den.
Dan volgt nog om het bier zoo helder
mogelijk te m-iken het filtreeren, hetgeen
onder luchtdruk geschiedt om daarna naar
het vulapparaat voor de vaten te worden
geleid. Indien het gebottelde bier voor de
tropen bestemd is, wordt liet voor de ver
dere verzending neg gepasteuriseerd om te
voorkomen dat er levende gistccllen zullen
achterblijven.
In de bottelarij.
De flesschen worden zeer nauwkeurig
clcctrisch gcwasschcn en nagespoeld, daar
na voor een lamp gecontroleerd om vervo'-
gens langs mecbanischen weg te worden
gevuld en afg"s!otcn. Ook dit is nog niet
genoeg: dc jongens die de etiketten opplak
ken, moeten neg tegen een lamp dc fles
schen gaan langzaam over een ketting,
waaronder clectrisclie lampen branden
z.icn of er onreinheden in de flcsch zitten.
