BRIEVEN VANEEN BRABANTSCHEN BOER DE EEMLANDEü Maandag 30 Juni 1930 yitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 28e Jaargang No. 305 Buitenlandscli Overzich WILLEM GROENHUIZEN Gouden- en Zilverenwerken. HET ANTWOORD VAN SPANJE Een trein bedolven DE REVOLUTIE IN BOLIVIA CURTIUS BLIJFT AAN Tu i n artikelen Grasmachineslijpen. Zijn keus niet twijfelachtig Fa. L. J. Luycx en Zn. KOUSEN en ONDERGOED fortmann en hehenkamp „inrusa" AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pei 3 raaandeo voor Amersfoort f 2.10 per maand 0.75. per - wccfc (mcl gratii verzekering tegen ongelukkenl f 0.171/*. Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-% Afzonderlijke oummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC JIJ PRIJS DER AOVERTENTIEN van *re9«Ij f 105 met «abegdp vao een bewijsnummer elke regel meer 40-25 Llefdadlghelds-advertentlën voorde helft vnn den prijs. Kleine Advertentiün „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extfj» 0.01 Een vreugdedag voor het Rijnland. De dag van morgen beteekent \oor hel schoone Rijnland een dag van \reugde; immers officieel eindigt vannacht tc 12 uur de vreemde bezetting, die dan piet minder dan 12 jaar heeft geduurd. De Gezantenraad le Parijs heeft den Duit- schen gezant aldaar een nola doen over handigen, waarin de betrokken kennisge ving is vervat. Niet alleen beteekent dat het einde van de bezetting door uilheernsche troepen, maar ook het einde van de werk zaamheden der Rijnlandcommissie. De secretaris-generaal der Rijnlandcom missie Eveillard cn luitenant-kolonel Tardy hebben Zaterdag reeds een afscheidsbezoek gebracht in het bureau van den regeerings president te Trier, waar zij bij diens afwe zigheid door zijn plaatsvervanger te woord werden gestaan. Da&rna hebben de twee vertegenwoordi gers van de bezettingsnutoriteiten hun kaar tje afgegeven in het bisschoppelijk paleis, daar de bi=schop zelf zich eveneens op reis bevond. Vandaag trekken de laatste Fransche troepen uit Mainz. De opperbevelhebber der bezettingstroepen Guillaumat heeft ver klnard, dat hedenmiddag na drie uur zich geen Fransch soldaat meer te Mainz be inden zal. Wanneer de poilu 's verdwenen zijn. zullen de voor Mainz bestemde politie manschappen om 5 uur 's middags over de Rijnbrug d- stad binnentrekken vooraf gegaan door muziek. Terstond daarna wordt van de openbare gebouwen de Duitsche vlag gestoken. liet wordt morgen voor het Rijnland een feestdag. De Duitsche vlag zal overal vrij uitwapperen cn op het middaguur, van twaalf tot één, zullen de kerkklokken van alle gezindten, over de schoone oude steden langs de rijkbegroeide bergruggen, en het trotsche water luide verkondigen, waar naar de bevolking van deze gebieden zoo lang heeft gehunkerd: het Rijnland vrij' Wie de laatste jaren als vreemdeling de Rijnstreek bezocht, cn op verschillende pun ten nog de uiterlijke verschijnselen der be zetting waarnam: de tricolore op den top van een bergvesting, een Fransch of Bel gisch uniform voor een oude kazerne of een modern hote' 'n troep piepjonge Fransche lecruutjes, die ergens aan 'n naamloos sta tlonnetje in het stille Lahndal uit den trein "stapten, in burgerkleeren nog en met bun deltjes bagage van moeder-thuirf qnder den arm die heeft onwillekeurig iels van ver zet in zich voelen opkomen. Wat Dit schoo ne vredigs .nr, nu nog nü, zooveel jaren na den vrede ender controle van ..vijandige" troepen? De Fransche recruutjes gingen zelf nog op de lagere school, toen de vrede var Versailles geteekend werd zij zullen niet hebben gedroomd dat zij hun vaderland nop eens in den vreemde zouden krijgen te dienen." Waar dit verzet hij een ..neutrale" op kwam. daar kan men zich begrijpen, dal de bevolking zelf de bezetting haatte met een diepen haat. Natuurlijk men went aan alles, en lijd slijt. Eros deed 't zijne en het was geen ongewoon schouwspel in een straat van Coblenz een goudblond Gret- chen te ontmoeten, vertrouwelijk gearmd met een kwiek donker militairtje in veld grauw. Welke taal zij spraken? Och liefde heeft weinig woorden noodle;! LANGESTRAAT 43. Het juiste adres voor Uw TEL. 852. Maar al voelde men de laatste jaren den druk niet zoo sterk, al kwamen er geen tooneelcn meer voor, dio kort na den vrede aan de orde van den dag geweest zijn, en waarvan ieder Rijnlander wel iets weet te vertellen de ömaad blééf; en het ongelijk werd niet hersteld. Thans gebeurt dit eindelijk; ingevolge een verklaring, den 30en Augustus 1929 door de drie bezettingsmogendheden op de Haag sche conferentie aan Stresemann afgelegd liet is de Duitsche pers niet kwalijk te nemen, dat zij deze dagen een lyrischcn toon laat hooren. Verschillende Duitsche bladen hebben extra-nummere uitgegeven met speciale artikelen. Bittere herinnerin gen spreken hier een woordje mee. voorai aan het sombere jaar 1923 toen de Rijn de finitief verloren werd geacht. Onverbloemd zegt men het, dat de Franschen meerdere pogingen in 't werk hebben gesteld om hei Rijnland tot Fransch bezit le maken, en dat do Fransche militaire autoriteiten de woe lingen der separatisten op alle mogelijki manier hebben ondersteund. Maar de Duitsche dichter Rudolf G. Binding spreeki in de Frankf. Zeilung uit uvt ieder Dui: scher weet: ..Deutscher kann kein Volk kein Land sein als Jeutsches Volk und Land am Rhein. Es ist fast gut, dasz Frank- reich zich in eier z.wölfjahrigen Besat zung und Durchdnngung davon überzeugt hal. Maar de algemeene toon is die van ver zocning. En al blijft de wensch naar revi sie levendig ieder weldenkend Duitsch blad werpt de onvruchtbare revanche-ge dachte verre van zich. Terecht wordt Stresemann geëerd als d* man, die deze bevrijding bespoedigd heeft Gustav Stresemann, in den strijd gevallen, heeft dezen kamp gewonnen, schrijft dr GUnther Erdmann in de Kölnische. Rijnland juicht. De vreugde is nog niet onvermengd. Men blijft in zekere bepalin gen eenige controle van Fransche zijde duchien, en bovendien is het gevoel var. weerloos te zijn legen een Franschen muur van vestingen niet erg behaaglijk, maar toch- Rijnland is vrij. Het is een juichkreet, die niet alleen door Duitschers met blijdschap wordt ontvancen, maar door ieder man die den vrede lief heeft. een Vlaamschc en een niet-Vlaamsche com pagnie van verfianschtc Vlamingen cn Wa len tot ecu incident gekomen. Na een vrij heftige woordcmviseling hieven de Walen cn franskiljons de Marseillaise aan. terwijl de Ylaamsclir soldaten, van hun kant, de Vlaamschc Leeuw zongen. De tuschenkomst van enkele meerderen maakte aan dit inci dent echier een einde. Door den kolonel is nu 't zingen van alle liederen ten strengste verboden, door welk verbod de Vlaamschc millieiens zich echter niet gebonden achten daar het, in strijd mei de rrjilitaire taalwet, welke, in dit regiment evenals in de meeste andere, met de voeten wordt getreden, alleen in dc Fransche taal werd uitgevaardigd cn dus, ingevolge de verklaringen van den minister van lands verdediging zelf, niet beschouwd kan vvor den als zijnde eveneens gericht tot de Vla mingen. Op het memorandum van Briand Waarschijnlijk 50 slachtoffers Londen. 2S Juni (V.D.) Volgeius tele grammen uit Tokio i6 een trein bij Yama guchi tengevolge van een groots aardver schuiving lotaal bedolven. In den trein be vonden zich vijftig passagiers, wier lot tol nu toe onbekend is. Acht-hondcrd arbeiders zijn met koortsachtigen ijver bezig den trein uit te graven zonder dat het tot nu toe gï- iukt is de passagiersafdeelingen tc be reiken. Het land in handen der rebellen liet antwoord van Spanje op het memo randum van Briand is gepubliceerd. Ten aanzien van de door Briand gedachte uitvoérende organisatie (een permanente politieke commissie) zegt de Spaansche regéèring dat het noo dig is. dat de a.s. volgenbondsvergade ring zich niet alleen bozig houdt met alle kwesties betrpffendc de samenstelling van deze commissie en de benoeming van haar leden, maar ook met die kwesties, weike verband houden met de principes van be perking, welke het memorandum bevat. Men moet rekening houden met de met den Volkenbondsraad en don Volkenbond opge dane ervaringen De Spaansche regeering meent, dat de eerste werkzaamheden, die door de in het memorandum genoemde commissie verricht zouden moeten worden, even goed door den Volkenbondsraad gedaan kunnen worden. In het bijzonder kan de Volkenbond6raid de uitwerking van het algemeen programma voor Europeesche samonwerking op zich ne men. INCIDENT IN EEN GEMENGD REGIMENT De Marseillaise en De Vlaam schc Leeuw verboden. De N.R.C. correspondent te Brussel meldt: Bij het 2e regiment infanterie, te Gent. dat, op twee compagnies na, geheel uit Vlaamschc miliciens is samengesteld, is het, tijdens een corvée in de kazerne, tusschen Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat de re volutionairen geheel meester zijn van Boli vin, doch dat het kalm is in het laud, behal ve tc La Paz, waar bloedige gevechten plaats zouden hebben. Een oproop van den Boliviaan- schcn Vice-President. B u en os-A i r cs, 2-S Juni (V.D.) Het blad „La Prensa" te Buenos Aires bevat een oproep van den Vice-President van Bolivia, dr. Ardon Saavedra, die door president Siles werd uitgewezen en te Buenos Aires vertoeft waarin hij zijn aanspraken uiteenzet op den prcsidentszetel van Bolivia. Saavedra heeft in Bolivia talrijke aanhangers. bkmrtrre ZAvc-£5T/?. QOJfet-288 De N.R.Ct. correspondent te Berlijn meldt Gistermiddag was de politieke tinnegie- erij nog doende de kansen af te wegen v.tlke Trevlranus, de man van net afge leiden deel der Duitsch-nationalen, zou tezitten om als opvolger van Curtius rijks minister van buitenlandsche zaken te vvor den. Intusschen schijnt deze zorg overbodig te worden, in zooverre minister Curtius heeft besloten aan le blijven. De heer Scholz 'oorzittcr van de Rijksdagfractie van do Duitsche volkspartij, heeft hem medege deeld dal de partij, die reeds tegen do voor ïtellen van Mnldenhauer gekant was, ook appositie z*.u vocien tegen dc voorstellen an diens opvolg, r Dietrich, welko slechts ■cn weinig veranderde nieuwe uitgaaf daar van zijn. Hierop heeft Curtius gemeend, dat hij thans de keus had tusschen het neer leggen van zijn portefeuille en van zijn Rijksdagmandaat. Daar hij in tegenstelling met zijn fractie steeds voorstander geweest v as van de voorstellen van Moldenhauer en dienovereenkomstig thans ook van de plan nen van Dietrich, kon zijn keus niet twijfel achtig zijn Curtius behoudt dus buiton- ïndsche zaken en intusschen vvorrlt met hel zoeken van een opvolger voor Dietrich als minister van economische zaken niet veel naast gemaakt. Waarschijnlijk wil de re geering deze zetel nog vrijhouden om te ge .cgenertijd aan den meestbiedende partij te vc-rgevcn WEERBERICHT. Hoogste barometerstand: 7GÏ.G te Hamburg. Laagste barometerstand: 7ÖCU te Blacksod. Verwachting: Meest zwakke O. tot Z. O. wind. helder tot licht be wolkt. droog, warm weer. LANGESTRAAT 49-51. Tel. 190 WILT U GOEDKOOP KOOPEN Bezoekt dan onze OPRUIMING. langestraat 63 - - tel. 88 aluminium divanbedden, licht opvouw baar, zeer solide, te gebruiken als ruststoel en als bed f 21.50. EEN RUSSISCH JAPANSCH INCIDENT. Tokio, 2S Juni. De reeds geruimen tijd bestaande geschillen tusschen Japansche visschers en Sovvjet-Russischc autoriteiten over de vischcrij rechtcn in de wateren van Kamsjatka hebben heden tot een incident geleid. Een Russische vcrkenningsboot heeft zonder voorafgaande waarschuwing het Ja pansche stoomschip Mikoeni Maroe aan dc Westkust van Kamsjatka beschoten. Ecu van de opvarenden is dadelijk gedood, dc overigen zijn gevangen genomen. EEN EXEMPLAAR VAN HET SIMON- RAPPORT IN HET OPENBAAR VERBRAND. Londen. 27 Juni (V.L.). Heden vond te -^mla een groote betooging plaats tegen de conclusies van hel Simon-rapport. Na af loop der bctoogkig werd een exemplaar van iic-t Simon-rapporl plechtig in het openbaar v erbr'and. DOOR A. A. L. GRAUMANS Ulvenhout, 23 Juni 1930 Menicr, Wat 'r allemaal aan 'i liaan.dje-n-is, d n duvel mag 't weten, maar us k 'r de kraan 'en allemaal zoo op nalees, dan zou 'k zoo zeggen: wij gaan meetellen! 1 Is 'n mirakel, maar d r zijn al Ollaan J- sche kraanten. die over ons wel 's 'n aan der stuksko schrijven, dan over messenste- kenjen, die en da zeggen ze "r don nie bil. die kraantcn-zwommers, hier dikkcls gebeuren deur amderen dan sjuust Bra baanders. Go zul misschient denken, amico: „vva 2" d'n Dré op z'n perdje! Xouvv, amico, da lijk lichl'n bietje erger dan 't is, maai,- 'lc wil 't genogt weten: j a, ik zit op 't perdje! •laren laank al komen ier 's zomers eiken dag barstensvolle treinen uit Ollaand rue«' O'laanders die ier komen proffiteeren van ons schoone la and mee n zeldzaam mooie bosschen. mee z n aariga durpkes, z'n sjar loaanto stedekes. Ze komen genieten van de starkc bosch- luchi, die, deurdrongen van d'n zuutgeureu don hars, die ier or daar as klonters stroop 2oo maar uit dc mastenboomen vloeit uren V|,r in dc rondte veur t opsnuffen s! O" laandüche kinderkes, mee gezichtjes as vuii ernmekes, „blecknuskes" noemen ze die daar. komen in zwermen elk jaar naa- (ie Ulvcnhoutsche bosschen on as die schaapkes weer v.-rom gaan, na onkeld- ttekciii dan emmen ze kopkes waar do ge zondheid as klaprozen op dc wangeskes lc-et. Dan schitteren die oogskos as twee sierrekes aan d'n donkeren hemel En dan zee Trui altij, as die troepkes opgefleurde Kinderkes weer over d'n weg gongen nies I r neten kofferkes in d"r starkc knusjes .Zundc veur God, dal die schapen van kicn- ilers weer naar die stinkende stad trug motton, iusschen o! die steenen en stoffigen smurrie". Da's al jaren zoo. jaren! En toen t pa- bcgon, die z.g. gezcndjieidskolonies ier, toen he k dikkels gedocht g'ad: as die kiendcr t\Cs groot zijn, as ze dan d'i eigen zullen herinderen de schoone urén en dagen ei eken ier deurgebrocht, as ze zullen besef feu hoe goed 't ier toch voor ze gewiest is. dan zullen me in Oollaand veul menschen krijgen, die gin kwaad meer van ons Bra- haantschc Jaand heuren willen! Genogt is er over onze kontrijen geschre ven en gedrukt gewiest. Genogt 't schoon geprezen. As ik ailecn m'n eiges at uagaa' dan lic'k in jouw kraant al 'n dikke veftig brieven van mijn gezien en keb, naar m'n beste weten, oe zocveul schoons verteld as maar meugelijk was! Ollee, laat ik 'nen keer 's vva (rotsig zijn da-d-alleen moest genogt zijn gewiest da iedereen, maar veural de kraantenmannen ons schoone laand 's mee 'n aandcr ogske bekeken. Da ze nic t as d'r vaders cn grot vaders, geregeld z.-itten te schempcn en te klieren teugen ons. D'r eigen op de hogte .-lelden, daar betalen de abbenees toch zekers de centen veur. Waant, amico, al zee ik aan 't begin van m'n briefke: „wij gaan meetellen", alles bij mekarc mokt ccncn zwaluw nog ginneu zomer! Nog veuls te v»ul zijn wij 't vijfde wiel aan d'n vva gei! As ze van onze schrijvers en dichters vva goeds motten zeggen, dan doen ze da-d op ii toontje van Tien ouwen heer, die genu.lig n plümpke vveggift en as ze veul goeds motten zeggen, zooas lest mee dieèn Teun Cóolcn, dieën boekenschrijver, dan sta-g et w out „Brabantscb" zoo vet gedrukt, dat de vervvondcrink al u't d'n diukinkt le zijn da-d-ok i'cjr menschen wonen, die iets kennen zooas :n Ollaand! Onze ververs, die ier blijven wonen, om- da ze ier zoo schoon vinden en dT eigen laand nie in d n steek kunnen laten n eigenschap, tusschen twee hokskes die ollecn geprezen wordt van 'nen buiten- laanderl), dan kunnen ze mee de grotste moeite soms gin ordentelijke zaal huren in Ollaand, om d'r schildorstukken op te haneen om vva van da goed te slijten. Ge mot nie denken dak da zoomaar neer kalk. 'k weet et van de ververs zeivers ui 'k zou nie graag de kunstzalen noemen, waar aan die jongens gevraagd wier: „ge zij toch nie Romsch? Onzen Vincent, de grotste verver van deus eeuw, wilde geleuvcii da ze boven d'n Moerdijk maar aamperkes weten dat .e i eencn van ons is. As ze over hum -.(blijven, dan staat er nie mee zukke verwonderde dikke drukletters: „n BRA- BANTSCHE" schilder van Goch. Dan is t. „dn Nederlander van GoclT'. Keb ze in m'nen zak, amico! Iloe zouw da komen? Ik denk van ons eenvoudig taaltje Eik veugeltje zingt zooas 't gebekt is, maar d'n zang van 't Brabaantsche veugeltje schij nen ze nie tc willen belüsteren! 't Mot Viómsch zijn' Dan is 't schoon! Veur t Brnbaantsch schamen ze d'r eigen. As ge da sprikt, dan bende 'n érmielielid da nie aangekeken wordt of, as ze 'r nie buiten kunnen, bekijken mee n klopke op z'ncn schouwer en 'n mee lijdend lachske van: „och, 't is ok wel 'n aarig mennekc? nie hoelegaar goed wijs, maar idioten motton er ok zijn! Wij zijnn 'n bietje le veul tegoeieitrouw, gelcuf ik. Wjj schenken te gaauvv in en zet ten te vlug de frèèt op tafel. En me zeggen t te vierkaant in d'r gemasseerd bakkes waar i op staat! Allemaal dings- kes die z'oevv nie vergeven. En dak daar zoo allemaal op koom, dat s ie zoeken in Ti stukskc da k ergens g' lezen eb. in 'u Ollaandscli blad. amico, w aarin die kraant veur z nen vrees uit kwam. da wij ons eigen hoe laanger hoe rncer trugtrokken. „Iloe zou da zoo komen, vroegen ze in da, stukske! Nouvv gij! Da's zoo op de manier as van die twee kwajongens op 'n kantoor, die, ofkes ol- leen gelaten, mee stoelen en lessenaars hadden gerauscht, dat de kachel d'r van omver gcsallemaandei d was. En toen d'n baas binnenkwam en vroeg: wa-d-is ier ge beurd tot antwoord kreeg: „wij zalen zoo cn de kachel viel om." Ollcc, hee-d-ier al s éjéncn Ollaander z'n oigen verveeld? Of emmen ze altij veul plezier g'ad? I Ozoo! Maar waarom dan in Ollaand zijnde, weer leggen te zeeveren teugen onzen Vastel- avond? Teugen onze kermissen en al onze fiestenWaarom? 'k Zou daar wel 'n antwoordje op kun nen geven, maar t is zoo wel te snappen. Is leut-emmen dan minderwèèrdig? Is 't dan kinderachtig om veul van oew eigen schoone laand le houwen? Is Tien kunste- nèèr, die z'n moerstaal sprikt, z'n werk daar dan minder om? Is ons laand nie schoon genogt soms om geschilderd en ok beschreven to vvorren? Breng-d-ons laani nie evengoed z'n kunstenéèrs. z'n perfes- ter s cn z'n menist er s op as Ollaand' En, om in de mode te blijven: nie even goed goeie voetbaldcrs? Zijn ons lanDdbouwpcrdukten soms min der? Onze èrebeesjes? Hadden ze die maar? En witte wel, da-d onze tulpenvelden en blombollcn in 't westen van Brabaant, gin horke onder ommen gedaan van 't jaar veur de Ollaandsche blommen? i Onze Zeuvenbergschc piepers, zijn ze nie gezocht En de indestrie, amico? De suikerfabrieken, die mee muljoonen en muljoenen gedreven vvorren? Eindho ven da-d'nen vvèreldnaam heet. onzen ka- nalenaanleg, is 't allemaal minder? Och man, ik kan zóó deurgaan, lot van avond toe, maar k maak zonde van 't kus- telijke weer- Ik gaai. as dn wiedervveergaai, 'n end aan dit brielke maken, waant 't zonneke slaat ons laand te beschijnen da-d-nlles trilt en fonkelt van gouwen licht. Van T spinneraggeskc da-d-as 'n pèèrl- moeren kanntvverkske in de struiken haangt; van t veugeltje da glaanst of T van fluweel is tot de vliegeskos toe, die ronddaanscn op d'r bronzen vleugeltjes, 't is allemaal zoo t>choon, da 'k er nie van binnen blijven kan! Ylecjc week, mee "t onweer, toc-n docht ik da-d-alles betooverd was. De natte pannendaken, beschenen deur d'n avondgloed, ze leken van rooi koper? Tempeltjes vnn goud, zoo waren de kleinste hïiskes. T Brons bestoof do boomonkruiner De takken zatten vol van 't gloeiend rood! En toen daar, over al die verniste pracht en pronk, over die torentjes en purperen weilanden, over de bosschen die gemon teerd leken mee gouwen zelfkaantcn, toen daar 'nen rengelboog over spande, die as non oorejool van bovcnëèrdsche pracht om de wereld henen straalde, die achter uit de bosschen opsteeg cn dwars over Ulvenhout kocpelde da ge stil cn klein wier van die goddelijke pracht, toen docht ik zoo: Onzcn- lieveneer telt ons wel mee. Veur hum is 't ier nog schoon genogt om er nog vva pracht en praal bij te zeilen on lead 'n hui. n hui. amico, om aan d'n eerste d'n beste nen rijksdaalder te leonon! Kom, ik schei dr af. 'k Gaai de velden op Me zijn aan 't hooien. De locht van 't hooi golft ier de kamer in, k kan 't nie mee houwen bij dat fleschke inkt. Dus veul groeten van Trui en as altij, gin horkc minder van oevven toet a voe DRé.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1