DE.EEMLANDEU
BRUNING SPREEKT IN DEN RIJKSDAG
Woensdag 16 Juli 1930 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e jaargang No. 14
Buitenlandsch Gverzicht
EEN
NEDERLAAG IN
H00GERHUIS
HET
EEN
NIEUWE RUW0LIE-
M0T0R
MAC bONALD'S KABINET
OPNIEUW BEDREIGD
Lloyd George aan de zijde
der conservatieven
ER ZIJN GEEN ANDERE
MOGELIJKHEDEN
Schorsing der debatten
Fa. L. J. Luycx en Zn.
PRIJSVERMINDERING
Dames- en Meisjes
BADPAKKEN
fortmann en
hehenkamp
DE FINSCHE RIJKSDAG
ONTBONDEN'
ABONNEMENTSPRIJS per 3 tnaaodco voor Amersfoort f2.10, per maand 10.75, p«/
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*»
Binnenland franco per post per 3 maanden i 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 .JJtLEJFOON 1NTERC 511
PRIJS DER ADVERTENTIEN van I—4 regels f 1.05 met lnbeg*4p van een bewijsnummer,
1 elke regel meer f 0.25. Llcfdadlghelds-ndvertentlën voor dt
helft van den prijs. Kleine AdvertentiCn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent, el kt i*gtl meer 10 cent, drieman! plaatsen i 1.— Bewijsnummer extf.i f 0.05
Hindenburg zorgt voor een ver
rassing. Zijn bezoek aan de
bevrijde steden afgezogd. Mi
nister-president Braun houdt
voet bij stuk.
t)e politieke verwarring, die al sinds gc-
ïuimeu tijd m Duitschland heersoht, heeft
jecn nog bedenkelijker karakter aangeno
men, nu Hindenburg een opzienbarenden
(brief, ten aanzien waarvan bij niet eens
joverleg beeft gepleegd met rijkskanselier
JJrüning, aan Braun, den Pruisiscben pre-
ttnier, beeft gezonden. Men weet, dat de
•pjjksprêsident daarin te kennen geeft, dat
ïilj verschillende ontruimde steden, waar bij
iaan de bevrijdingsfeesten zou deelnemen,
Kinder de gegeven omstandigheden niet zal
bezoeken. Als reden daarvoor geeft bij op,
Slat dc St a-hl helm, waarvan bij eerelid is,
ïiog steeds lot dc verboden organisaties be
hoort cn dat zijn reis naar Coblcnz, Trier.
(Aken -en W iesbaden alleen kan doorgaan,
fwanneer dit \erbotl, dat voor Rijnland cn
iWeslpbalen gold cn zoowel door de rijks-
jals door dc Pruisische regeering werd uit
gevaardigd, wordt opgeheven. Braun is wel
till beginsel tot toegeven bereid, maar alleen
wanneer van dc zijde van den Stahlhelm
Bfdoendc waarborgen worden geboden. Hij
heeft den Stahlhelmleiders dan ook gevraagd
jeen bepaalde verklaring te leekenen, doch
tdcs formulccring dier verklaring kan vuor-
tloopig nog niet de goedkeuring wegdragen
ftran genoemde leiders zoodat Braun nog
Ijiet beschikt over afdoende beloften, die
Ihcni zouden kunnen bevredigen. Wel heb
ben de kopstukken van den Stahlhelm toege-
Eegd zich in den vervolge van militaire
oefeningen te zullen onthouden, doch deze
toezegging alleen aclit. bij geen voldoende
fcapitulalie; in menig ander bpzicht houden
£i.j nog een slag om den arm.
Het meest bevreemdende der historie is,
Bat de rijkspresident, die den Siablbelm
wel-is-waar een goed hart toedraagt, maai
tegen het verbod zich nooit nadrukkelijk
(beeft gekant, thans plotseling bet doorgaan
jvan zijn voorgenomen reis afhankelijk stelt
van de opheffing van 't verbod der Stahl-
lielmorganisatie. Het is dan ook aan te ne
men. dat Hindenburg met zijn brief een
politieken zet beeft willen doen en een po
ging beeft ondernomen om bij de Duitsch-
aiationalen in bet gevlei te komen. Laatst
genoemde partij neemt namelijk sinds gc-
iruimen tijd een houding aan, waardoor dc
aanvaarding, in bet parlement, der dek-
kïngsvoorstellcn zeer twijfelachtig wórdt.
De economische en financieele toestand van
Duitschland is op bet oogenblik verre van
rooskleurig, zoodat zonder overdrijving van
een crisis kan worden gesproken. Misschien
heeft Hindenburg nu op deze buitengewone
wijze den steun der Duitseh-iïaftionalen wil
len verwerven. Dc leider dezer rechtsche
groep, Hugenbcig, heeft ook reeds meer dan
leeens laten uiikomen, dat de rijksregcering
sstaat kan maken op den algebeclen steun
id er Duiüsch-nationnlen, wanneer er slechts
boor wordt gezorgd, dat er in Pruisen een
Seinde komt aan de tot dusver bestaande
jCoalitie tusschen sociaal-democraten cn
tent rum.
Zal Iiindenbeurg's brieft nu tengevolge
ffïebben, dat aan liet samengaan van cen
trum en sociaal-democraten een einde komt?
Dit wordt over hel algemeen nog zeer twij
felachtig geacht, daar er talrijke centrums
teden zijn, die niet erg gesteld zijn op een
samenwerking mei de Duitsch-nationalen
fin Pruisen, temeer daar do getalsterkte van
deze laatsten geen waarborg kan bieden
ft oor een duurzame en stevige meerderheid.
Zoodoende is er in Duitschland een uiterst
fvervvarde loestand ingetreden, daar de rijks-
aegeering zelve een houding aanneemt, die
[wijst op een verregaande besluiteloosheid.
Ondertusochcn zou uit verklaringen van
Brüning, den rijkskanselier, tevens zijn af
4e leiden, dat aan een aftreden der regec-
aing, als uitvloeisel der politieke crisis, niet
behoeft te worden gedacht; veeleer zal er
Zijnerzijds waarschijnlijk naar gestreefd wor
den, desnoods tegen de verlangens van den
U'ijksdng in, bet begrootingstekort weg te
werken; het zal niet behoeven te verbazen.
Wanneer de rijkskanselier ten slotte in
arren moede zijn toevlucht neemt tot het be
kende artikel IS der constitutie, waarvan
de toepassing de aanvaaidig der financieele
pn t werp e n vv a a rb o rg t
Ondértusschen wacht ieder met spanning
af. hoe de aanval der Duitsch-nationalen.
die de sociaal-democraten uit do Pruisische
regeering willen werpen, zal nfloópen.
DE ONRUST IN EGYPTE.
Ernstige ongeregeldheden in
Alexandrië.
Londen ,15 Juli. Heden vonden te
Alexandria ernstige ongeregeldheden plaats
Volgens officieele meldingen zijn 14 perso
nen gedood, waaronder 8 Europees'che on
derdanen. 25 personen werden gewond. Dc
beurs van Alexandrië cn talrijke zaken zijn
■gesloten. Onder dc acht gedoodo Europeanen
(bevindt zich ook een Italiaan.
DE VOORUITZICHTEN VOOR HET
LONDENSCHE VLOOTVERDRAG
VERBETERD.
New-York, 15 Juli (V.D.) De vooruit-
aiflnen voor het aannemen van het Lon-
densche Vlootverdrag zijn in zooverre ver
beterd, dat president Hoover op advies van
senator Borah het voorbehoud heeft aan
vaard \nn Non is, n.l. dat de geheime do
cumenten niets mogen bevatten, waardoor
de beteekenis van liet vlootverdrag vermin
derd zou worden. Nog Zondag j.l. weigerde
président Hoover dit voorbehoud te aan
vaarden omdat hij het als een belecdiging
beschouwde. Men rekent erop. dat het
vlootverdrag 25 Juli a.s. zal worden aange
nomen.
Wat zal de Engelsche
regeering doen?
Londen, 15 Juli (V.D".). IIcl Hoogcrhuis
heeft de door het Lagerhuis gewcnschtc re
dactie van bet. wetsontwerp op den arbeid
in dc kolenmijnen met 1 US tegen 3d stemmen
verworpen cn den 90-urigcn werktijd over
li dagen in plaats van den 734-u ragen ar
beidsdag aangenomen
Dc regeering staat thans voor de keus of
liet Hoogcrhuis ter wille tc zijn en dc mijn
werkers tot een 90-uiigen arbeidstijd te be
wegen, of geheel van de voorstellen af te
zien. Daardoor zou zij zich evenwel aan een
scherpe critiek in eigen partij bloot geven.
Totale bezuiniging
van 70 procent
CLUB IN EEN VRACHTAUTO
VERONGELUKT.
Te Slockclsdorf is een vrachtauto, waar
mede een „spaarclub" uit Hamburg een uit
stapje ondernam verongelukt.
De bestuurder, die vreesde tegen een an
deren auto te botsen had zoo hard geremd
dat de wagen omsloeg cn de buitlenden er
allen onder geraakten.
De chanteur was terstond dood. zijn
vrouw en andere passagiers werden zwaar
gewond, terwijl zeven der inzittenden lichte
verwondingen opliepen.
HET MOEILIJKE BERGINGSWERK
IN DE WENZESLAUSMIJN.
II a u s d o r 1 15 Juli. (V. D.) De direc
tie van de Wenzeslausrnijn deelt mede, dat
de geruchten, als*£ou de mijngang, waarin
het groolc ongeluk voorviel, onder water
staan, onjuist is. Wel is de gang over be
paalde gedeelten ingestort, waardoor de
reddingsbrigades op nieuwe moeilijkheden
zijn gestuit. Zij moeten het puin opruimen
en voor hun eigen veiligheid de gang mof
hout schoren Door dit alles duurt het zeer
lang, voor men de 41 lijken, die zich nog
in de schacht moeten bevinden, bergen kan.
HET RELLETJE MET ENGELSCHE
MATROZEN TE DANZIG.
Danzig, 11 Juli. Van dc 3 Indische ma
trozen, die bij een vechtpartij met messen,
bij gelegenheid van het bezoek van Biitsche
oorlogsschepen, zwaar gewond worden, is
le matroos Johnson aan zijn verwondingen
bezweken; dc tweede matroos, Dauner, ver
keert nog in levensgevaar, terwijl de derde,
Musker, herstellende "is.
Stockholm, 15 Juli. (II. N.) De
Zwcedsche ingenieur K. J. L. Mosselman, een
bekend houwer van Dieselmotoren heeft een
nieuwe ruvvolic-rnotop (vervaardigd die be
looft een gehecle ommekeer in de motor-
industrie te brengen. De nieuwe motor heeft
ongeveer hetzelfde gewicht per P.K., dezelf
de constructie cn hetzelfde nuttige effect als
de benzinermotor maar wordt gevoed'met
gewone Dieselmotoren olie. Zij heeft dezelf
de ontsteking cn kan piet de hand of een
èifectrische starter in beweging worden
bracht. Behalve dat die olie maar een der
de kost van de vroeger gebruikte benzine is
bovendien bewezen dat zij 20 a 30 pet. min
der verbruikt dan met benzine gedreven
motoren. Dit beteekent een lotale bezuini
ging van 75 pet. cn zaj mogelijk maken dat
motorbooten met een motor van grootcr
kracht worden uitgerust dan lot nu toe liet
geval was.
Voor dc exploitatie van dc nieuwe uitvin
ding if> een Engelsche maatschappij in Lon
den in het leven geroepen onder den r.aam
„Hessélman Motors Corporation".
uitwerpen van anti-fascistische pamfletten
boven die stad, in het Gotthardt-gebied
neerstortte. Daar de noodigo gegevens nog
niet binnen waren, kon de bondsraad geen
besluit nemen.
Bassanesi wordt voorloopig als geïnter
neerd beschouwd. Inmiddels wordt onder
zocht, in hoeverre hij zich schuldig gemaakt
heeft aan overtreding van het volkenrecht
Dinsdag zal de regeeringsraad van liet
kanton Tcssino in het bondshuis verslag uit
brengen over het resultaat der onderzoe
kingen.
ZEILBOOT OMGESLAGEN.
Londen, 15 Juli. (II. N.) Naar uit
Boston wordt gemeld sloeg in le haai van
Massachusett een zeilboot om. waarbij G van
dc 7 inzittenden verdronken.
VECHTPARTIJ TUSSCHEN DE BE-
WONERS VAN TWEE NABURIGE
DORPEN.
Tien personen gedood, velen
gewond.
X e vv-Y o r k, 15 Juli. (V. DUit Ayutla
in den Mexicaanschen staat Guerrero wordt
gemeld, dal bij een vecht partij luschcn de
bewoners van dc in eikaars nabijheid ge
legen dorpen Zoyatlan en Cahuatache tien
personen werden ged'jbd en een twaalftal
gewond.
EEN MOTORBOOTJE GEZONKEN.
Bij het vuurwerk op li Juli
in Parijs.
Parijs, l'i Juli (II N.) Tijdens het vuur
werk ter gelegenheid van den nationalen
feestdag liep een vrachtboot tegen een met
12 personen bezet motor-bootje en hoorde
hel in den grond. Tien schipbreukelingen
konden met moeite worden gered; twee
vrouwen, die bij de aanvaring waarschijn
lijk vorv. ondingen hadden opgeloopcn, ver
dwenen ia de diepte cn verdronken.
DE ANTI-FASCIST DIE BOVEN
MILAAN OPEREERDE.
Voorloopig in Zwitserland
geïnterneerd.
Bern, li Juli. De bondsraad behandelde
vandaag het geval van den vlieger Bas
sanesi, die over Milaan vloog cn na liet
Een nieuwe samenzwering
van conservatieven en
liberalen?
Lo n d en, 15 J u 1 i. H. \Y.) Voor het
Engelsche kabinet Macdonald dreigen nieu
we moeilijkheden in verhand met de En
gelsch-Indische conferentie. Dc conservatie
ven zullen een motie van wantrouwen in
dienen, wanneer het kabinet de eiscli van
de conservatieven tot deelneming van de 3
politieke partijen aan de Engelscii-Indische
conferentie niet. toestaat.
Het blad van dc Engelsche arbcidcrs-
parlij spreekt van een nieuwe samenzwe
ring tegen de regccring. liet kabinet Macdo
nald staat op het standpunt, dat zij alle
verantwoordelijkheid voor de Engelsch-In-
dische conferentie moet dragen. Wanneer
de conservatieven met hun mol ie een meer
derheid verkrijgen, zal het kabinet zonder
twijfel aftreden.
Lloyd George, de leider der liberalen,
staat in deze zaak aan de zijde van de con
servatieven Het zal er van afhangen, hoe
veel liberalen zijn voorbeeld volgen.
Snowden spreekt scherpe
woorden.
Snowden, Zaterdag to Milnsbridgc het
woord voerend, heeft naar aanleiding van
het jongste votum in het Lagerhuis, waarhij
het slechts twee stemmen scheelde of de
Vrbeidërsregeering had dc nederlaag ge
leden, een scherpen aanval gedaan op Lloyd
George. Snowden noemde het votum de
vrucht van een samenzwering, die, naar zijn
meening, reeds eenige weken van te voren
met voorbedachten iade was gesmeed tus
schen Lloyd George cn de conservatieve
partij.
Zooals men zich herinnert, aldus het
Ilbld., hebben een poos geleden ten huize
van mrs. Snowden conferenties plaats, ge
had, waaraan ook Lloyd George deelnam
en naar aanleiding waarvan men sprak van
een zekere verstandhouding tusschen de ar
beiders cn de liberalen. Klaarblijkelijk is
daarvan thans in geen geval sprake meer.
De dekkingsxoorstellen
aan de orde
B.erlijn, 15 Juli. (V. D.) In -.le zitting
van den Rijksdag van heden nam Rijks
kanselier Dr. Bruning het eerst het woord
hij de debatten over dc dckkingsvoorstel
len. Hij constateerde, dat liet in verband
met den algemecnen politieken toestand cn
de wekenlange onderhandelingen niet noo-
dig is, over déze aangelegenheid veel te
zeggen. Het \olk cischt de beslissing cn geen
opgave van redenen. Op het land rust een
gevoel van onzekerheid, dat voor de ont
wikkeling van het bedrijfsleven remmend
werkt. Helaas is het een feit, aldus Dr.
Bruning, dal. de motieven der llijksrcgee-
ring voor haar urgente maatregelen niet
overal worden begrepen. Onze economische
toestand heeft zich ontwikkeld op een wijze
zooals we de laatste drie decennia niet heb
ben beleefd Wij staan voor een prijsrevo-
lutie van internationalen aard. die niet al
leen de Duilsche regeering zal dwingen zich
bij de staatsbegrip,oting met dc uiterste
nauwgezetheid van haar taak te kwijten.
Een groot aantal producten wordt reeds
beneden vooroorlogsche prijzen verkocht.
Steeds meer wordt het duidelijk, dat wij
niet met een conjunctuur depressie van
vporbijgannden aard hebben tc doen, maar
met een gehcelc wijziging in dc structuur
van den wereldhandel. Om dezen reden
staat iedere rijksregcering voor ontzaglijk
moeilijke problemen. Wanneer in deze mo
ment cn een rijksregcering er van zou afzien
alle noodzakelijke maatregelen direct uit
te voeren, dan zou zij haar plicht tegenover
de geschiedenis en het Duilsche volk sma
delijk verzaken. Daarom moeten wij don
moed hebben voor de sancering der finan
ciën en de sociale verzekering nieuwe offers
der partijen te verlangen. Als wij allen onze
plicht doen, is er geen reden om tot onbe
perkt pessimisme te vervallen. Voor de bl-
zonetere structuur van het Duilsche bedrijfs
leven beteekent de prijsdaling geen helling,
maar hel begin van een opwaarlscho hel
ling.
De bedoeling van dc uil voering van al
deze maatregelen, aldus de Rijkskanselier,
ook van die door de regccring voorgestelde
verdere hervormingen, is evenwél allereerst
hei deficit van de Rijksb'ogrooting wordt qe-
dekt. Daarvoor zijn geen andere mogelijk
heden dan die door de regeering zijn voor
gesteld. Het doel der regcenngspoliliek is
een politiek op langen termijn volgens een
omlijnd plan uit te voeren. Alle werkzaam,
heden zouden tcvergcefsch zijn, wanneer
het parlement thans niet de verantwoorde
lijkheid zou willen dragen, zijn plicht te
vervullen. De Rijksregeering is er vast van
overtuigd dat de Rijksdag'' .ille moeilijk
heden ten spijt, zijn medewerking zal ver.
lecnen. Er is voor den Rijksdag een be
langrijk oogenblik aangebroken. Democra
tie cn parlement zullen door den moed, de
verantwoordelijkheid ook voor -«npopulaire
maatregelen te dragen, het best worden ge
diend. Mocht dc Rijksdag deze verantwoor
delijkheid niet op zich nemen, dan zal de
rijksregcering in het belang der democratie
van alle constiiutionneele middelen ter dek
king van het deficit op dc Rijksbcgroóting
gebruik maken.
BRüNING
r?T': De Rijksdagdebatten een uni
geschorst.
Na de rede van den Rijkskanselier stelde
dc Centrumafgevaardigde Esser voor niet
over tc gaan tot de algcmccnc debatten over
de dekkings.voorstellcn, maar slechts over
de eerste paragraphen tc debatlecrcn met
spreektijden van een kwartier en dan direct
dc beslissing over deze paragraphen te ne
men. Door de sociaal democraten werd hier
na ecu voorstel ingediend, dc zitting voor
den tijd van een uur te schorsen, opdat de
fractie allereerst haar meening zou kunnen
bepalen tot het voorstel van afgevaardigde
Esser.
Dit schorsingsvoorstcl werd met dc stem
men der regeeringspartijen aangenomen.
WEERBERICHT.
Hoogst e Ba rometerstand
707.7 te IsafjorcU
Laagste .Barometerstand;
7ii.6 to Holyhead.
Verwachting:
Matige tot krachtige W.
tot later mogelijk X. W.
wind, zwaar bewolkt met
regenbuien cn tijdelijke op
klaringen, mogelijk onweer,
weinig verandering in tem
peratuur.
VERKEERSGEBOD:
Wie regels win den weg negeert
Te voet of met gerij,
Ilij hoort niet in de Langestraat
Doch op de Lcusderhei
LANGESTRAAT 49-51. - Tel. 1E0
langestraat G3 - - tel. 83
repa.reeren, bijvullen en ver
maken van uw matrassen in
één dag, vraagt prijsopgave.
Ifenriyfle/jer:
iefiier fu:4'%rh-%iuw
vanrijikren
mechanists» t
Onmisbaar'voor iederen Auto-eitfennar.
raagt Uv LooUundolitr. Vit1:VilkW/t!*;4nv?foorl
De \'ereischte meerderheid
voor de beschermings
wet niet bereikt
Lappo-leiders naar Helsingfors
Kopenhagen. Ij Juli (V.ilJ. Volgens
de laatste berichten, uit Helsingfors wordt
het lot van den l inschcn Rijksdag als be
zegeld beschouwd. Bij de stemming over het
regeringsvoorstel om dc wet tot besclicr-i
ming van dc republiek in dc derde lezing
dringend tc verklaren, werd de vereischte
meerderheid van 5/G voor dit grondwettelijk
wetsvoorstel niet bereikt.
Men verwacht thans dut de president den
Rijksdag zal ontbinden.
Aan do verkiezingen zullen de commu^
nisten wederom deelnemen, hetgeen in ge
heel Finland onrust verwekt.
Helsingfors, 10 Juli (V.D.). Tc mid
dernacht werd do Finschc Rijksdag op voor
stel van den staatspresident ontbonden.
Naar verluidt zullen do verkiezingen wor
den gehouden volgens dc Lappo-vvct, die la
ter door den Rijksdag van kracht zal wor.
den.
De reden van de ontbinding van den Rijks
dag is hierin le zoeken, dat door de oppo
sitie der socialisten, voor de door de re-,
geering voorgestelde cn door do Lappo-re-
geering goedgekeurde wet op de bescher
ming van den staat geen grondwettelijke
meerderheid werd verkregen. De leicLers der
Lappö-partiJ Cospla eii Ilcrtua zijn le Hel
singfors gearriveerd om de gebeurtenissen
ter plaatse gade te slaan.
RUDOLF SCHILDKRAUT OVERLEDEN.
Hollywood, 15 Juli (V.D.). De bekendo
filmacteur Rudolf Schildkrnut is ten ge
volge van een hartverlamming overleden.