DE EEMLANDER
Donderdag 17 Juli 1930 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 15
iüitenlandsch Overzicht
ARTIKEL 48 IN WERKING
GETREDEN
BOOTEN ILAN©
Noodverordening afgekondigd
Terugkeer der rust in
Alexandrië
Hoe de relletjes werden
ontketend
LUCHTVAART
De Zeppelin opnieuw
naar het Noorden
22 passagiers aan
boord
Fa. L. J. Luycx en Zn.
KRAGEN EN JABOTS
BONINBNIAMP
S0DALITAS MEDIC0RUM
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 oiaandeo voor Amersfoort f 2.10 per maano 0.75. per
wcck jme| q r a t i 3 verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maandeo f J.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met tnbegilp van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.23. Llefdadigheids-advertentlën voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—# Bewijsnummer exts* f 0.05
De Duitsche regeering zoekt
liaar toevlucht tot een nood
verordening. De Stahl-
helm weer in Westfalen en
Rijnland toegelaten.
Er n gisteren nog pogingen gedaan om
door concessies de sociaal-democraten te
bewegen hun stem tc geven aan de dek-
kingsontwerpen der Duitsche regeering,
maar de onderhandelingen, die te dezer
zake tusschen het centrum en de sociaal
democraten werden gevoerd, hebben niet
tot positieve uitkomsten geleid. De laatstcn
stelden, o.a. op fiscaal gebied, zoodanige
eischen, dat de icgccring er zich onmogelijk
mee kon \creenigcn. Het gevolg van het
feit. dat er geen verzoening tot stand kwam
tusschen het rijkskabinet en de roode op
positie, is geweest, dat art. 2 van de dek-
kingsvoorstellcn met een vrij groote meer
derheid werd verworpen. De verdere par
lementaire behandeling bleef daarna achter
wege; onder normale omstandigheden zou
het voor de hand hebben gelegen, dat de
rcgecring terstond haar ontslag indiende,
vooral ook omdat tevens de rechtsche op
positie (Duitsch-nationalcn) tot de verwer
ping bijdroeg, maar Brüning, de rijkskan
selier, heeft in overleg met zijn minister-
collega's besloten de dekkingsvoorstellcn
buiten den rijksdag om toch in werking te
doch treden. Dit kan geschieden door mid
del van een noodverordening, welke kan
worden uitgevaardigd op grond van art.
48 der constitutie. Het ligt 111 de bedoeling
deze noodverordening ten allerspoedigste
af te kondigen. Vrijdag zal zij ter kennis
van het parlement worden gebracht en den
dag daarop zal worden gestemd over een
voorstel der sociaal-democraten, waarvan
de strekking is de verordening terstond
weer op te heffen. Laatstgenoemde partij
Breitscheid heeft dit o.a. in den rijksdag
reeds betoogd is van gevoelen, dat de
toepassing van art. 48 onder de gegeven
omstandigheden indruischt tegen de grond
wet, omdat het doel ervan niet is den staat
te redden, maar om een regeering, die ook
door rechts in den steek wordt gelaten, uit
de verlegenheid te helpen, die zij aan zich
zelf heeft te wijten.
Natuurlijk bestaat nu nog steeds de mo
gelijkheid, dat de regecring-Bruning ten
slotte toch nog aftreedt. Dit zou geschieden,
wanneer een motie van wantrouwen in de
règeering werd aangenomen, of wanneer
het sociaal-democratische voorstel, dat dc
noodverordening onverwijld,wil annuleeren,
werd aanvaard. Veel' hangt nu af van de
houding der Duitsch-nationalon, die tot dus
ver voortdurend in de oppósilie waren, doch
van wie men thans niet met stelligheid
weet, of 7.ij dc sociaal-democraten al dan
niet zullen bijvallen. Dc ontbinding van den
rijksdag zou onvermijdelijk nieuwe verkie
zingen tengevolge hebben en in dien tus-
schentijd zouden allerlei maatregelen ach
terwege moeten blijven. Wij herinneren al
leen maar aan de steunvcrleening, waar
van dc Oostelijke provincies zouden pro-
fitceren en aan de tenuitvoerlegging van het
agrarische programma.
Ondertusschcn is er op ander terrein een
ontspanning ingetreden. De leiders der
Stahlhclmorganisatie hebben tenslotte eie
ren voor hun geld gekozen en aan Braun,
den Prüisischen minister van bmnenland-
sche zaken, laten weten, dat zij in den ver
volge zullen afzien van alle handelingen,
die aanleiding hebben gegeven tot ontbin
ding van den hond. Dit beteekent, dat de
Stahlhclm weer in Rijnland en Westphalen
als een wettige organisatie zal worden toe
gelaten cn dat zoodoende voor Hindenburg
de reden is vervallen om af te zien van
zijn bezoek aan de bevrijde steden. Men
neemt dan ook aan, dat de rijkspresident
de reis naar de West-Duitschc gebieden zal
ondernemen volgons de plannen, zooals die
aanvankelijk werden opgesteld.
groot Engelsch blad verbonden is. was hij
op weg naar Rotterdam. In de Pyreneeën
gleed de auto in een ravijn dal 60 M. diep
is. De chauffeur kou het meesterschap
over het stuur bewaren en een val op den
bodem van het ravijn vonrkomen. Niette
min deden zij een geweldige smak. De heer
Van Duiken werd ernstig, maar niet le
vensgevaarlijk gewond. Zijn broer en de
chauffeur kwamen er met talrijke kneuzin
gen af.
De Rijksdag verwerpt artikel
2 der dekkingsvoorstellen
SPOORWEGONGELUK IN
LINCOLSNSHIRE.
Talrijke gewonden.
Londen, lp Juli. (V. D.). Op het station
Grimsby (Lincolnshire) is een personen
trein uit New Holland op een anderen trein
ingereden, waarbij 4U personen werden ge
wond
MOTORRIJWIEL RIJDT OP EEN AANTAL
WANDELAARS IN.
C a s t r o p R e u x c 1. l i Juli. Een ernstig
motorongeluk heeft zich gisteravond dicht
bij den straatweg Schwerin-Castrop voor
gedaan.
Bij het inhalen van een aantal van een
uitstapje terugkeerende jongelieden reed
de motor in snelle vaart op deze groep in.
Acht hunner werden tegen den grond ge
slagen en voor een deel doodelijk gewond.
Bij overbrenging naar een ziekenhuis is
een hunner reeds aan de bekomen kwet
suren overleden.
AUTO-ONGELUK IN DE
PYRENEEëN.
De N R.C.-corrc-spondent te Parijs'meldt:
De bladen vernemen uit Toulouse, dat
den Nedcrlandschen consul Ie Malaga, den
heer Van Duiken, een ernstig auto-ongeluk
overkomen is. Met zijn broer, die aan een
Berlijn, 1G Juli. (V.D.) Na beëindiging
der debatten werd in den Rijksdag onder
algcmcenc spanning overgegaan tot de stem
ming inzake artikel 2 van de Wet op de
Rijkëhulp.
Artikel 2 werd met 256 (die der Duitsch
Nationalen, Sociaal Democraten, Communis
ten, Nationaal Socialisten, alsmede der bei
de leden van de Volksrechtparty) tegen 201
stemmen verworpen.
Hierna legde de Rijkskanselier Dr. Brü
ning de verklaring af, dat de rcgecring geen
waarde hecht aan de verdere behandeling
van de dekkingsvoorstellen.
De Rijksdag stemde vervolgens nog slechts
over het voorstel der Economische Partij be
treffende ontbinding van den Rijksdag en
over de Communistische motie van wan
trouwen.
Het voorstel der Economische partij werd
verworpen.
Het Communistische votum van wantrou
wen werd verworpen met de stemmen der
Communisten en nationaal-socialisten tegen,
terwijl do sociaal-democraten zich van
stemming onthielden.
De stemmehcijfers betreffende
artikel 2.
Volgens de officieels gegevens zijn bij dc
hoofdelijke stemming over artikel 2 van dc
Dekkingsvoorstellen 193 stemmen voor en
256 stemmen tegen uitgebracht.
De Noodverordening afgekondigd.
Het Rijkskabinet heeft in zijn zitting van
Woensdagavond besloten de Dekkingsvoor
stellen deer middel van de Noodverorde
ning op grond van artikel 48 van de Rijks
grondwet van kracht te doen zijn, nadat dc
poging om deze Dekkingsvoorstellen in den
Rijksdag te doen aannemen, als mislukt
was te beschouwen.
Op grond van het Noodverordcningsrecht
worden de Rijkssubsidies, de toeslagen op
de inkomstenbelasting, de toeslag voor Vrij
gezellen, vergunningsbclasting e.d. van
kracht verklaard.
De Amnestiewet verworpen.
De beslissing over de bezwaren van den
Rijksraad tegen de Amnestiewet is heden
gevallen.
Tegen dit bezwaar werden 296 stemmen
uitgebracht, met 146 stemmen voor. Tien
afgevaardigden onthielden zich van stem
ming.
Rijksdagpresident Locbc constateerde, dat
de noodzakelijke meerderheid voor de ver
werping van het bezwaar 301 stemmen zou
geweest zijn en dat daarom het bczw ur van
den Rijksdag is ingewilligd.
Het resultaat der stemming werd met ge
loei op de banken der rechterzijde ontvan
gen.
De toestand blijft echter
nog steeds gespannen
BANDIETEN BEROOVEN EEN BANK
VAN 50.000 DOLLAR.
New-YorK, 16 Juli. (V.D.) Uit St. Paul
wordt gemeld, dat zes bandieten de bank
van het stadje Wilmar iri den staat Min
nesota binnendrongen en kans zagen
50.000 dollar uit de kas te rooven. Met be
hulp van hun revolvers wisten zij de
straat te bereiken, en al schietende wisten
zij zich alle vervolgers van het lijf te hou
den, tot zij, mot hun auto uit de stad wa
ren gevlucht. Twee passeerende dames wer
den rloor verdwaalde kogels licht gewond.
DE AMERIKAANSCHE VLIEGER
STIMSON GEVALLEN.
New-Yprk, 16 Juli. (V.D.) Het vlieg
tuig. waarmede dc Ainerikaansche piloot
Stimson heden startte voor een duurvlucht
naar Buenos Aires, is hij Bestvvick (Geor
gia) omlaag gestort. De inzittenden vver
den licht verwond.
HINDENBURG ONTVANGT BRÜNING.
Berlijn, 16 Juli. (V.D.) Rijkspresidant
von Hindenburg ontving hedenmiddag deri
rijkskanselier Brüning voor een langdurige
bespreking van den politicken toestand.
Hoewel officieel geen enkele mededecluïg
is gedaan, twijfelt men niet, of de noodige
maatregelen zijn besproken voor de toepi,
sing van artikel 48.
Londen, 15 Juli. (V.D) Nader wórdt ge
meld, dat het aantal doóden, dat bij de on
geregeldheden Ic Alexandrië gevallen is, 17
bedraagt, terwijl verscheidene politieoffi
cieren en soldaten gewond werden.
De ongeregeldheden hadden plaats na een
algemecne staking van twee uur, welke ge
houden werd als een demonstratie voor de
slachtoffers te Mansouriah. De Egyptische
troepen hebben den toestand weer geheel
in handen. Britsche troepen werden niet tc
hulp geroepen.
Alexandrië. 15 Juli. Om half twee
as de toestand nog onrustig. De straten
liggen vol stcenen cn glasscherven. Dc aan
vallen op de politic verminderen, maar af
cn toe moet dc politie schoten lossen op de
menigte. In de voornaamste straten wordt
gepatrouilleerd door militairen.
Uit nadere berichten blijkt, dat de onlus
ten te Alexandrië een groot aantal slacht
offers hebben geëiscttt. liet nationalistische
comité, dat do staking en bclooging op
touw had gezet, had gewaarschuwd om niet
builen de perken der wet te gaan en leven
en eigendommen tc ontzien. Toen een me
nigte van eenige duizenden betoogers echter
bijeen was, kregen de jonge, roerige elemen
ten spoedig dc overhand, do waarschuwing
werd in den wind geslagen en als bij af
spraak vlogen duizenden straatstcencn door
de ruiten van het hoofdbureau van politie
en cenige andere openbare en particuliere
gebouwen, in het laatste geval bij aanhan
gers van de tegenwoordige regeering.
Engelsche troepen hjebben zich strikt on
zijdig gehouden cn slechts ecnige consula
ten cn magazijnen aan de havens be
schermd. De onlusten zijn ten slotte door de
politie met de hulp van militairen onder
drukt, maar de stemming der bevolking
is zoo verbitterd, dat zij bij de geringste
aanleiding weer kunnen opvlammen.
Londen, 16 Juli (V.D.). Volgens de
laatste berichten heeft de regeering het
verschijnen van drie groote bladen der
Wafd partij verboden. Ondanks de heer-
schcnde spanning waren de onlusten voor
cle autoriteiten een volkomen verrassing.
De politie werd op Mohammed Ali-plein
door de studenten 111 een ommezien over
meesterd. Ook "t optreden van een kleine
afdeeling Egyptische soldaten bleef zonder
resultaat. Van dc aangevallen politiepost-
huizen werden verschillende geheel ver
nield.
DUITSCHE HOOGLEERAREN TE PARIJS.
Parijs, 15 Juli. De minister van onder
wijs heeft een afvaardiging ont\angcn van
Duitsche professoren, die een bezoek zijn
komen brengen aan do „Cité universitaire'
AUTO, DIE VAN EEN HOOGTE STORT.
Vier inzittenden gedood.
Sydney, 15 Juli. Niet ver van de stad
stortte een automobiel van een hoogte van
15 meter naar beneden. Van de inzittenden
werden drie vrouwen en een man op slag
gedood, terwijl een vijfde passagier met
levensgevaarlijke verwondingen moest wor
den opgenomen.
DE OPSTAND DER KOERDEN.
Een strafexpeditie der Turken.
Constantinopcl, 15 Juli. Na de Koer
dische opstandelingen vernietigd tc hebben
ten N van het Van-meer, hebben de Turk-
sche troepen een strafexpeditie op groote
schaal ingezet op de hellingen van den berg
Ararat. Ettelijke dorpen, wier inwoners zich
bij dc opstandelingen gevoegd hadden, zijn
volkomen vernietigd. Bericht wordt, dat
meer dan 3000 lijken van Koerden gevon
den zijn in de Silan-vallei. De Turksche
verliezen zijn niet zoo groot, dank zij het
doelmatige optreden van de vliegtuigen, hoe
wel ecnige machines verloren zijn gegaan.
BOMAANSLAG OP EEN RIJDENDE AUTO
W a rs cbau. 16 Juli (V.D.) Gisteren
werd op den grooten straatweg bij Posen
voor de derde maal in korten tijd een bom
aanslag op een rijdende auto gepleegd. De
auto vloog in brand en brandde geheel uit.
Dc chauffeur kwam er niPt ecnige lichte
verwondingen af. Het onderzoek, door de
politie ingesteld, bleef zonder resultaat.
GEVECHTEN IN MAROKKO.
Verliezen aan Fransche zijde.
Parijs, 16 Juli (V.D.) Uit Casablanca
wordt gemeld, dat in de laatste dagen
eenige hevige vuurgevechten hebben plaats
gevonden tusschen Fransche troepen en
eenige nog niet. onderworpen stammen. De
Franschon maakten hierbij gebruik van 'n
paar bombardementsvliegtuigen. Voorts
wordt gemeld, dat bij een gevecht tusschen
een ver geavanceerde Fransche voorpost .en
een opstandigen stam aan Fransche zijde
een officier, een onder-officier, een Euro-
peesche en 11 inlandsche soldaten werden
gedood. Bij een botsing tusschen een Fran
sche afdeeling van het vreemdelingen
legioen met 400 opstandelingen verloren
dc Fransche troepen twee legionairen cn
twee inlandsche soldaten, terwijl zes sol
daten gewond werden.
REGEERINGSCRISIS IN BEIEREN
M u n c h e n, 16 Juli. (V. D.) De econo
mische boerenbond heeft heden besloten, in
verband met constitutionneele meeningsver-
schillen besloten uit de huidige regeering tc
treden. Dit beteekent het aftreden van Dr.
Fehr, den minister van Landbouw, uit oe
regeering.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Leipzig, 15 Juli. (V. D.) Hedenmor
gen is een auto, waarin twee personen wa
ren gezeten, in cle nabijheid van Bcelitz te
gen een boom gereden. Dc inzittenden, de
zanger Naumann en mevr. Langheinrich,
beiden te Leipzig woonachtig, werden zeer
zwaar gewond. De dame overleed korten
tijd na het ongeval. Do ande/e gewonde be
vindt zich in hopeloozcn toestand in het
ziekenhuis te Bcelitz.
NOG 39 MIJNWERKERS TE HAUS-
DORF BEDOLVEN.
Hausdorf, 16 Juli. (V.D.) In den
afgeloopen nacht werden door de reddings
brigades te Hausdorf wederom vijf lijken
uit de Kurtschacht geborgen. Gisterenmid
dag werclen de lijken van de later gevon
den slachtoffers in de dorpjes, waar zij hun
woonplaats hadden, bijgezet.
Men vermoedt, dat er thans nog 39 slacht
offers in de mijn bedolven zijn.
F r i c d r i c h s li a fe 11, 16 Juli. Heden
morgen tc 7.14 uur, dat is 7.34 Amsterdain-
sche tijd, is dc Graf Zeppelin bij prachtig
helder weer en stralendcn zonneschijn op
gestegen om zijn tweede vlucht raar 't
Noorden te maken, naar Tromsö en naai
de Noordkaap. De vlucht geschiedt onder
commando van kapitein Lchmann.
Aan boord bevinden zich 22 passagiers,
onder wie generaal Nobile. Gemold wordt,
dat het luchtschip dezelfde route zal vol
gen als de vorige week.
Fried richshafen, 16 Juli. (II.N.)
Het luchtschip Graf Zeppelin passeerde om
half tien Neurenberg. Het zette zijn reis
in Noordelijke richting voort.
Eisleben, 1G Juli. (V.D.) Hedenmid
dag tegen 12 uur vloog de Graf Zeppelin in
Noordelijke richting over Eisleben.
Hamburg, 16 luli. (V.D.) Volgens een
modedeeïing vanwege de Hamburg—Anic-
rika-lijn, bevond het luchtschip cle „Graf
Zeppelin" zich om 1 uur hedenmiddag bo
ven Westerland, waarbij het koers zette
naar Egersund.
HULDIGING VAN E. VAN DIJK.
In de gemeente Wassenaar heeft zich een
comité gevormd, bestaande uit do heeren
A. Boichel, J. A. M. van Es en J. II Kruse-
man Aretz, met het doel om den koenen
Oceaanvlieger cn plaatsgenoot den heer E.
van Dijk bij diens terugkeer hier ter plaatse
te huldigen.
Aan alle ter plaatse bestaande vereeni-
ginpen wordt een circulaire gericht om
medewerking, opdat deze huldiging zoo
grootsch mogelijk zal zijn.
EEN VLIEGTERREIN BIJ EINDHOVEN.
70 H.A. groot
De aeroclub Eindhoven heeft onder de
gemeente Best van het gemeentebestuur
aldaar een terrein gehuurd ter grootte van
70 H.A., dat spoedig zal worden ingericht
als landingsterrein Het terrein ligt rechts
van den spoorweg Eindhoven—Boxtel. In
middels hebben reeds verschillende perso
nen zich beschikbaar gesteld om gratis in
structies te geven bij het zeilvliegen en
straks ook bij het motorvliegcn. Zoodra het
landingsterrein gereed is en de financiën
het toelaten, zal worden overgegaan tot
den aankoop van een motorvliegtuig. Reeds
kan begonnen worden met den aankoop van
een zeilvliegtuig.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
765.8 te Isafjord.
Laagste Barometerstand:
74 4.6 te Blacksod.
Verwachting:
Meest matige tijdelijk
wellicht nog toenemende
Zuidelijke lot Westelijke
wind, zwaar bewolkt mei
opklaringen cn waarschijn
lijk regenbuien, mogelijk nog
onweer, weinig verandering
in temperatuur.
LANGESTRAAT 49-51. - Tel. «0
Wij ontvingen nieuwe
Alle prijzen
VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Onder de gemeente Etten en. Leur (N.
Br.) is Maandagavond een vliegtuig, toebe-
hoorende aan het circus Alfred Snijder,
neergestort cn over den kop geslagen, waar
bij een der inzittenden een hoofdwond op
liep. Het toestel is gedemonteerd cn naar
Breda vervoerd.
NEW YORK—BUENOS AIRES DOOR
DE LUCHT.
Een ononderbroken vlucht.
New York, 16 Juli (V.D.) De Ameri-
kaansche vlieger Stinsford ls hedenmor
gen te een uur van het vliegveld tc New
Vork opgestegen, ten einde een non-stop-
vlucht naar Buenos Aires te maken. On
derweg zal de vlieger eenige malen in de
lijcht door andere vliegtuigen zijn benzine
een olievoorraad laten bijvullen.
De algemeene vergadering
van obligatiehouders
's-G r a v e n h a g e. 16 Juli. Zooals men
weet. heeft de commissie uit de obligatie-
houders der Sodalitas Medicorum, als haar
meening te kennen gegeven, dat het drin
gend belang van aandeelhouders mede
brengt. dat deze zooveel mogelijk tegen
woordig zijn op de algemecne vergadering
van obligatiehouders op Maandag 21 Juli
a.s. te 's-Gravc-nhage te houden. Voor zon»
ver men niet tegenwoordig kan zijn, heeft
de commissie verzocht haar in de persoon
van haar voorzitter jhr. mr. J. M M. van
Asch van Wijrk te 's-Gravenhage, volmacht
te geven, door het deponeeren van obliga
tion te zijnen name, bij het bijkantoor van
de 's-Grayenhaagsche Middenstandsbank.
Aan dezen oproep is door verscheidene
obligatiehouders in den lande gevolg fo-
geven.
Men hoopt dat een voldoend aantal obli
gatiehouders van de déconfiture, waarin
hun belangen geraakt zijn. zullen hebben
kennis genomen cn de wettige besluiten
zullen kunnen worden genomen op de
vergadering op Maandag 21 Juli as.
DE ROZENTENTOONSTELLING.
Prinses Juliana stelt even
eens een medaille beschik
baar.
6-G ra ve n h age.. Behalve de drie
reeds vermelde cerc-medailles door het Ko
ninklijk Huis voor de rozèntentoonstelling
van „\os Jungunl Rosae" geschonken,
mocht liet bestuur nog oen zilveren medail
le van H.K.IL Prinses Juliana als eere-prij6
voor de tentoonstelling ontvangen. Met nog
enkele andere schenkingen is het aantal be
schikbare prijzen tot 45 gestegen.
DOODELIJK ONGELUK OP DE
ZUIDERZEEWERKEN.
^Vieringen, 1G Juli. Op het werk van
de M. U. Z op het eilhnd Breezand kreeg
de heer P. Kamma, varende op een onder-
losser een zoodanige slag tegen zijn voor
hoofd van een slinger der voorlier, dat de
dood onmiddellijk intrad
De getroffene was ongehuwd, ongeveer 20
jaar oud cn woonde sedert kort te Medcm-
blik.
