DE.EEMLANDEü
Dinsdag 22 Juli 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 19
Buitenlandsch Overzicht
De onlusten in Egypte
Henderson beantwoordt
eenige vragen
Italië's socialisten
vergaderen
Scherpe kritiek op
het fascisme
BÜITEIMLANE)
Fa. L. J. Luycx en Zn.
Dames- en Kinderkousen,
ARGENTINIË BEZOCHT
DOOR KOUDEGOLF
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 naand« voor Amersfoort 12.10. per maana I 0.75. per
week (met gratis verzekering tcgco ongclokkcn) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG JIJ
PRIJS OER ADVERTENTIEN regels f Ï.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llcfdadlghcldsadvertentlën voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaaljjlaatseo f l.-i Bewijsnummer eit» f 0.05
Een kritieke toestand in Egyp
te- Ernstige relletjes in ver
schillende steden.
Dal het gisteren.te Cairo lot botsingen
zou komen. Mas te voorzien. Den'nationalis
ten, den leden d'er Wafdpartij, is het een
doorn in het oog. dat koning Focad op 21
Juni voor den tijd van oen maand de volks
vertegenwoordiging naar "huis heeft ge
stuurd. De nationalisten, die de overgroote
meerderheid hebben in het parlement, ach
ter dezo handeling ongrondwettig; één
hunner gedelegeerden is naar den koning
gegaan en heeft dezen verzocht een buiten
gewone zitting van 't parlement bijeen te
roepen. Het verzoek was belichaamd in een
document, dat de" handteckeningen droeg
van meer dan twee dorde der afgevaardig
den; de grondwet schrijft Voor, dat e.cn der
gelijk verzoek, wanneer dit uitgaat van
zoo'n groot aantal volksvertegenwoordi
gers, behoort te worden ingewilligd. Op het
oogenblik, dat wij dit overzicht schrijven,
weten wij nog niet, welke houding de ko
ning zal aannemen, doch zeker is in elk
geval, dat Sidki pasja's dagen in politiek
opzicht geteld zouden zijn, wanneer met
het verzoek der nationalisten rekening
Meid gehouden. Weigert de koning, die
zich tegen het. nationalistische parlement
reeds bij voortduring heeft gekant, den
Wafdisten ter Mille te zijn, dan is het te
.vreezen, dat dezen zich zelf recht zullen
verschaffen.
De Egyptische rcgceringsaulonteiten
.vreezen eveneens, dat de nationalisten het
niet bij dreigementen zullen laten; van
daar dat zij in tal van steden, vooral in
Cairo, heel veel politie en militairen op de
heen hebben gebracht om op alle gebeur
lijkheden voorbereid te zijn. Dn- afweer-
maatregelen te Cairo droegen zelfs .zoon
duidelijk karakter, dat genoemde stad
reeds is vergeleken met een versterkt le
gerkamp.
Gelijk Mij in den aanhef reeds opmerk
ten, zijn de botsingen niet uitgebleven; de
aankondiging, dat de nationalisten er des
noods niet tegen op zónden zien om niet
geweld in het parlementsgebouw door te
dringen, had ontzettend veel volk op tic
been gebracht Hei publiek heeft zich niet
kunnen beheerschen, heeft her en der ver
nielingen aangericht en het, gevolg was,
dat liet slaags raakte met de. politie. Van
■weerszijden is erop los gescholen cn heel
do botsing droeg nog al een bloedig karak
ter. Het aantal doodön heeft wel-is-waar
niet veel te beteekenen, maar het aantal
gewonden is des te .groot er. Dat de politie
lot talrijke aanhoudingen overging, be
hoeft niet te worden vermeld.
Te Port Said hebben eveneens buiten
sporigheden plaats gehad en ook daar droo
gen de kloppartijen een ernstig karakter.
Het meest trekt bij deze relletjes dc aan
dacht, dat de 'Erigelsclfc 'strijdkrachten, .die
tich op het oogenblik in Egypte bo\inden,
■wel op hun qui vive zijn, maar bij de rel
letjes, die plaats vinden, zich van elk in
grijpen onthouden. Engeland schijnt zoo
angstvallig mogelijk een volstrekt onzijdi
ge houding te willen aannemen, omdat de
regeering van Macdonakl inziet, dat hot
zeer onverstandig is de nationalisten, die
'de meerderheid in Egypte uitmaken, voor
het hoofd tc stooten. Ondertusschen hou
den de Kngelschcn een oogje in het zeil om,
mocht de toestand al te ernstig worden,
eert regelende rol te kunnen spelen.-Nahas
pasja is Engeland uil dezen hoofde zeer
erkentelijk, maar Sidki pasja, die feitelijk
'door koning Focad als dictator is aange
steld en niet op hei volk, maar slechts op
het leger steunt, kan het niet verkroppen,
dat Engeland oorlogsschepen heeft gezon
den. Immers: dit kan worden uitgelegd als
twijfel van Engelschc zijde of Sidki
pasja en de zijnen wel in slaat zijn do
.veiligheid van lijf en goed der buitenlan
ders te waarborgen. Voor de positie van
Sidki pasja is het gelukkig, dat dc eerste
botsing, die Ie Cairo met Europeanen plaats
vónd, door het optreden der politie nog
binnen redelijke grenzen kon worden ge
houden, zoodat buitenlanders lot dusver
nog geen haar is gekrenkt.
Doch dit laatste kan veranderen en liet
5s zaak dc gebeurtenissen in Egypte thans
niet de grootste aandacht te volgen. Feite
lijk wordt een strijd uitgevochten tusschen
de democratie en een reactionair koning
schap. De symphatie der tegenwoordige i
Britsche regecring gaat uit haar dc Egyp-
tische nationalisten en wanneer Engeland.
dat niet alleen te waken heeft over do vei
ligheid der vreemdelingen, maai ook moe<
zorgen, dat zijn belangen in Egypte niei i
in het gedrang raken, zoo weet to raanoeu-
vrecrcn, dat een eventueel optreden niei
kan M'orden uitgelegd als een imperialis
tisch gebaar, zal zij dc genegenheid dor na
tionalisten verwerven. Dit kan een v lot
verloop der onderhandelingen over het En-
gelsch-Egyptisch -verdrag ten goede komen.
Cairo en Port Said boden
een waren oorlogsaanblik
Londen, 21 Juli. (V. D.) Hel aantal
slachtoffers van de onlusten, welke heden
te Cairo en Port Said hebben plaats gehad,
staat nog niet geheel vasl. In totaal werden
er (ot dusverre 123 personen als gewond
gerapporteerd. Beide sleden boden een wa
ren oorlogsaanblik, daar de. politie onder
steund wordt door troepen in veldtenue met
sla Ion helmen. Dc Engelschc troepen zijn in
dc kazernes geconsigneerd. Alle strategische
punten Ie Cairo on Port. Said zijn door troe
pen en politie bezet. Op tal van plaatsen
zijn pantserwagens opgesteld.
In do nabijheid van het gebouw van den
Brilschcn lioogcn commissaris heeft dc me
nigte dc Egyptische politie met stecncn ge
worpen, waarop met een vuursalvo geant
woord werd.
Nabij het ministerie Van binnenlandsehe
zaken te Cairo vuurde dc politie op een me
nigte van 500 personen. Op liet plein van
El Askar verbrijzelde het publiek dc straat
lantaarns en velde de hoornen, liet aantal
Vernielde winkelruiten loopt in de honder
den. In de buurt von het Abdin paleis ver
schanste zich eenf groote menigte, waarbij
in den strijd tegen dc politie van alle mo
gelijke cn onmogelijke voorworpen gebruik
werd gemaakt. Dc politie greep energiek in
en arresteerde in totaal 323 personen. De
officieele verlieslijst, die nog niet «geheel
compleet is. rapporteert één doodc cn 87
gewonden. De troepen cn dc politic zijn den
toestand volkomen meester.
Te Port Said werd hel F.uropeosch kwar
tier door troepen van dc inlanderswijk af
gescheiden. liet publiek trachtte cn masse
het cordon te doorbreken, hetgeen door ver
scheidene salvo's verhinderd werd. Twintig
personen werden daarbij gewond, terwijl de
politie lf> gewonden had. De troepen hebben
tezamen mei dc politie dc rust hersteld.
Londen, 2 J. Juli (V. D.) lieden heeft
de minister van bnitcnlandsclie zaken in
liet lagerhuis eenige vragen beantwoord
mei betrekking lot den toestand in Egypte.
Ten aanzien van dc recente onlusten le
Cairo cn Port Said, verklaarde Henderson
o.n., dat geen Britsche troepen zijn gezon
den. De Engelschc. regeering is ook niet ver
zocht troepen te zenden.
Op een vraag van een conservatief afge
vaardigde of de Britsche regecring gclïi.K
voorheen bereid is met de Egyptische re
gecring te onderhandelen Jop de basis van
het ontwerpverdrag, antwoordde dc minister
van bujtehiandschc zaken, dat dc houding
der regeering te. Londen geenszins is ver
anderd.
Dc regecring van Groot-Britannic moet
zicli evenwel bij de bepaling van haar ver
dere houding laten leiden door de laatste
gebeurtenissen.
Deze opzienbarende modedceUng werd op
dc banken der conservatieven ontvangen
met „hear, hear''.
L on den. 21 Juli. (FI. X.) Volgens be
richten in de Engelsche bladen is de toe
stand in Cairo zeer gespannen. De regee
ring heeft uitgebreide maatregelen getrof
fen om dc oide 1c handhaven cn Cairo ge
lijkt wel op een versterkt legerkamp. Op
verschillende punten slaan wachtposten
met dc bajonet op hun geweer. Ook de
spoorwegen worden door troepen bewaakt,
dio bevel hebben om op ieder te vuren, die
tracht den spoorweg te vernielen. De dag
van vandaag wordt als hijzonder critiek be
schouwd, omdat dc Wafdpartij gisteren een
vergadering heeft gehouden, na afloop
waarvan een afgevaardigde naar den koning
is gegaan om dezen een door meer dan
twee derde dor parlementsleden ondertec-
kond verzoek lo overhandigen, om liet par
lement i:i buitengewone zitting bijeen te
roepen.
Volgens dc grondwet is do koning ver
plicht aan een dergelijk verzoek gehoor te
geven. Men wacht dus met spanning af,
welke beslissing de koning zal nemen.
Mocht lot bijccnroepuig van het parlement
worden besloten, dan,is een nederlaag van
het nieuwe kabiriet-Sidki Pasja zeker, aan
gezien de Wafdpartij de gróóte meerder
heid in het parlement bezit.
Uit Palestina wordt gemeld, dat «alle ver
loven voor de Engclsche luchtstrijdkrachten
in Palestina ingetrokken zijn, wal in ver
bond wordt gebracht mot den gespannen
toestand in Egypte, Nahas Pasja, de leider
der Wafdpartij, die een schriftelijke waar
schuwing van do Engelsche regeering tegen
eventucclo onlusten heeft ontvangen, heeft
daarop in vricndschapplijkcn toon geant
woord. Hij zegt daarin, dat het feit. dat En
geland nooit do democratie heeft bestreden,
de beste waarborg is voor het beslaan van
goede betrekkingen tusschen Engeland en
Egypte en ook hij, toen hij nog minister
president was, steeds er naar heeft ge
streefd om goede betrekkingen met Enge
land te onderhouden. Hij betreurt dc on
lusten te Alexandric, doch verklaart, dat
alleen do dictatuur daaraan schuld heeft
en de oppositie de dictatuur met alle wet
telijke middelen zal blijven Bestrijden. Al
leen de democratie kan een rustige ontwik
keling van het land waarborgen.
Botsingen in Cairo.
Ka ïr o. 21 Juli. (VI).). Nam* aanleiding
van een besluit der Waf-partij om ondanks
de ontbinding van het parlement den loe-
gang tot hel parlement le forceefen, had
zich hedenmiddag een groote menigte voor
hel: gebouw opgehoopt. Langzamerhand
vormden zich groote stoeten, waarin dc
jeugd den boventoon voerde. De demon
stranten trokken door de hoofdstraten der
slad. Op verschillende plaatsen werden win
kelruiten cn lantaarns vernield, terwijl de
trams tot stilstand werden gedwongen. In
sommige straten bleef van de winkels geen
ruit heel.
Dc politie arresteerde een groot aantal
personen.
Tegen den middag namen de betoogin
gen een ernstiger karakter aan. In ver
scheidene straten kwam het tot Moedige
gevechten, waarbij aan beide zijden, van de
vuurwapens werd gebruik gemaakt. Een
groot aantal demonstranten werd gewond.
Nadere berichten ontbreken nog.
L o n d c n» .21 Jul i. (V. D.) Naar uit Cairo
wordt genVelcl, heeft dc tóéMand irv Egypte
zich wederom verscherp!. 'J'e Port Ba id
bleek de politiemacht niet öpgewa^sén te
gen de volksmenigten, zoodat assistentie
uit Cairo moest worden verleend.
Te Cairo zelf kwam het hedenavond (ot
verdere botsingen, waarbij een aantal Euro
peanen door een vrij groote menigte werd
aangevallen.
B e r 1 ij n, 21 .lui i. (V. D.) Uit Cairo
wordt gèmcld. dat opstandelingen zich van
de stad Suez meester hebben gemaakt.
Inboorlingen zijn derwaarts gezonden om
de opstandelingen tc verdrijven.
De eenheid in de partij
thans ireer hersteld
Parijs, 21 Juli (UW Z.ilerdag cn Zon
dnor is le Parijs onder voorzitterschap van
Tui'Rti het congres der Italiaansche socia
listen gehouden, waarin besloten is lot ver-
ecniging \an alle Italiaansche socialisten
onder den naam van Italiaansche socialis
tische partij, welke zich bij de socialistische
internationale zal aansluiten. Zooals be
kend, bestond er sedert 1923 een scheuring
onder do Italioanschc socialisten. Pictro
Nenni. dc hoofdredacteur van de Avarti,
bracht op het congres een uitvoerig rapport
uit over dc betrekkingen tusschen Italic en
Frankrijk, die dank zij de opgezweepte im
perialistische cischen van het fascisme zoo
slecht zijn als nooit tevoren en den vrede
van Europa bedreigen. De Italiaansche so
cialisten zullen met alle energie dit streven
van het fascisme bestrijden. Een motie word
aangenomen om do tweede Internationale
uit tc noodigen ecu nlgemeenen propagan-
dadag tegen het oorlogszuchtige drijven van
het fascisme In organisecren. liet congres
werd besloten met een banket, waaraan ook
de socialistische leiders Vandcrvelde, Adlei
en voorts vertegenwoordigers van de Duit
sche, Belgische, Ooslonrijkschc en Engelschc
socialisten aanzaten. De Brouckfnc hield
daarbij een toespraak, waarin hij zijn
vreugde over l.cl herstel der eenheid van
de twee Italiaansche partijen betuigde,
waarin hij een voortockcn zag voor de spoe
dige verdwijning van het fascisme.
DE MIJNRAMP TE HAUSDORF
HERDACHT.
Ook waarrieering der levende
mijnwerkers bepleit.
Br e sla u, 21 Juli (H.N.). Zondag is tc
Breslau de 27ste algemeenc vergadering van
den mijnwerkersbond geopend. In verband
met dc ramp te l-Iausdorf waren do talrijke
vaandels der vcreenigingen mei rouwfloers
bedekt. Dc voorzitter Hüsemann herdacht in
dc eerste jjïauts de slachtoffers van de mijn
ramp cn wees er op, dat in liet afgeloopcn
jaar in Pruisen 23 mijnongelukken hebben
plaats gehad, waarbij '250 mijnwerkers den
dood hebben gevonden, terwijl er 150 go-
wond werden. Hij sprak de hoop uit, dat
het land slechts een tiende van de waar
deering, welke het voor de dooden betuigt,
ten goede zal laten komen aan dc leven
den, in welk geval het met de levensom
standigheden en dc bescherming van dj le
vende mijnwerkers voel beter gesteld zal
zijn, dan thans het geval is.
BRAND IN EEN GRAANOPSLAGPLAATS.
Buenos Aires. 21 Ju If. 'V. D.) Nabij
(le dokken van Buenos Aires is brand uit
gebroken in een geheel gevulde groanop-
slagplaats, die door het vuur grootendeels
verwoest werd. De schade wordt geschat op
gen milliocu pesos.
EEN VLAGINCIDENT.
Parijs 21 Juli. (H.N.) Naar de bladen
uit Straatsburg melden, zijn Zaterdagnacht
van een tribune, welke opgericht was voor
de roei wedstrijden, welke Zondag le
Straatsburg zouden worden gehouden, de
Fransche vlaggen* afgerukt en in den Bij11
geworpen. Do daders zijn onbekend, docil
men vermoedt, dat dc daad gepleegd is door
de matrozen van een DuitsCh schip, dat in
dc haven van Antwerpen ligt.
BRUTALE TRUC VAN TWEE
OPLICHTERS.
Jong Nederlandsch echtpaar
er in geloopen.
Parijs. 20 Juli. Een paar brutale in
ternationale oplichters, heiden Tolen, zijn
gisteren dooi de Parijschc politie op hee-
terdaad betrapt.
De enne, Sclirnoo genaamd, sjofel ge
kleed, deed zich voor als Itussiscli vluchte
ling cn trachtte een gouden roebel le ver
knopen. Vond hij klanten, dan verscheen
de sjiek gekleede handlanger. Najack, die
zich als expert uitgaf. Mij jjrantte den koo-
pcr snel ook nog eenige vnlschc diaman
ten aan. Zoo werden twee Engclschen voor
50.000 francs, een jong gehuwd paartje uit
Nederland voor 150.000 francs en twee
Tsjechen zelfs voor 000.000 francs opge
licht Zij moeten hun Innuendo oplichterijen
vroeger reeds in Duïtschlnml, Zwitserland
cn elders uitgeoefend hebben. (Cour
EENHEIDSPOGINGEN DER GROEP
WESTARP MISLUKT.
weerbericht.
Hoogste Barometerstand:
765.5 te Lacoruna.
Laagste- Barometerstand:
750.9 te Blaavandkhuk.
Verwachting:
Krachtige tot matige IV.
tot Z W. wind, meest zwaar
bewolkt of betrokken, aan
vankelijk nog eenige regen,
weinig verandering in tempe
ratuur.
LANQESTRAAT 48-51. - Tel. 190
Nog groote voorraad
voor OPRUIMING.
iVórscliMtrii^llief ^'ezelli^e bock'
yim Ciss.y van Mnr.rx oldf
Emnr' lioliritnnfo-üclinfontoV
De hevige sneeuwval
stoort het rerkeer
Buenos Aires, 21 Juli (V.D.) l)c Pren-
sa meldt dat Argentinië op 't oogenblik
door een buitengewone koudegolf wordt
geteisterd. Te Buenos Aires is (Ié tempera
tuur 6 gr. onder nul.
Te Comodore Rivndayia. de petroleum
haven van Zuid-Argcntinië, daalde het
kwik zelfs tot 21 gr. onder 0 Tengevolge
van den hevigèn suenuwval zijn vele spoor
wegverbindingen verbroken. 'Groote be
langstelling bestaat er echter voor de ope
ning van de eerste .vvintersportgélègenhc?
den te Los Andes in do -Cordilleros de
Los Andes,
Berlijn 21 Juli (VD) Naar de
post uit betrokken kringen verne
de onderhandelingen, welke een
tie van den groep-Weetarp. dc C
Boeren- en Landvolkpartij, de g
viranus en de Chr. Soc. beoogden,
De kwestie, of bij de.verkiezingen
heidslijst der vier groepen oom;
orden, is nog niet besproken.
Montags-
omt, zijn
combina-
!hr. Nat
roep-Tre-
mislukt.
een cen-
lakt zal
Hindenburg op zijn Iriurnfiocht door liet ontruimde gebied: de oud-veldmaarschalk be
groet te Spiers d,c veteranen van '06 cn '70-71
kunstenaars-tragedie.
E rfu r t, 21 Juli. (V.D.) Hedenmorgen
werd de operatenor Anton Wissmann dood
in zijn woning gevonden. Door gas had hij
een einde aan zijn leven gemaakt. Tot het
einde van het speelseizoen 1929 was Wiss
mann als hesldentenor verbonden aan het
Erfurter Stadstheater, waar hij een groote
populairiteit genoot. Nu had hij onlangs
een concert aangekondigd, dat wegens den
geringen kaartcnverkoop op het laatste
oogenblik niet door ging. Wissmann schijnt
ten zeerste onder den indruk hiervan te
zijn geweest. Bovendien had hij den laat-
sten tijd le kampen met matericele zorgen.
ongeval bij een uitstapje.
Een Nederlandsche omgekomen.
Muhlhausen, 20 Juli. (V.D.) Een uit
stapje van den Koningin Louise Bond uit
Frankenliausen eindigde heden met een on
geluk. In een bocht reed een dichtbezette
auto met leden van den M'eg af en sloeg om.
Alle inzittenden kwamen onder den Magen
terecht. Een Nederlandsch meisje werd ge
dood, drie personen zwaar gewond, terwijl
negen inzittenden licht letsel opliepen.
TREINONTSPORING IN CAItADA.
Een vijftal slachtoffers te betreuren.
In de Canndeesehc provincie Nieuw
Biunswijk ia een trein ontspoord, waarme
de de inrichting van oen circus werd ver
voerd. Vijf personen werden gedood. L)c
matericele schade is belangrijk
WRAAKNEMING OP SEPARATISTEN.
E u s k i r c hen, 31 Juli. (V.D.) In den
nacht van Zaterdag op Zondag werden op
drie verschillende plaatsen te Luskirchen
de ruiten van woningen van voormalige
separatisten ingeworpen. De politie trachtte
de daders te arresteeren, doch dezen M'isten
in het nachtelijk duister te ontkomen.
NOODLOTTIGE BRAND.
Parijs, 21 Juli, (H.N.) In liet Noorden
van Portugal zijn door een grooten brand
enkele wijken van ecu stad geheel in den
asch gelegd. Drie personen zijn in de
vlammen omgekomen, terwijl ruim 100 per
sonen dakloos zijn geworden.
EEN VLIEGBASIS IN GROENLAND.
De onderhandelingen tusschen
Engeland en Denemarken.
W a s iii li g l o n, 2 1 I u 1 i. <V. D.) De
berichten uit Londen over onderhandelin
gen tusschen Engeland en Denemarken over
het inrichten van een Engelschc vliegbasis
op Groenland worden in Vmerika met be
langstelling gevolgd. Hét inrichten van een
vliegbasis op Groenland zou zeer belang
rijk zijn voor de ontworpen luchtroutc En
geland Canada. Bevestiging der berichten
is evenwel nog niet ontvangen. Dc berich
ten, dat Engeland zou trachten Groenland
van Denemarken te koopen, acht men hier
zeer waarschijnlijk.
ZELFMOORD VAN DEN MILLIONAIR.
New York, 21 Juli (H.N.). De 67-jarige
millionair Harris S. Black heeft zich zelf
doodgeschoten. Men schrijft deze wanhoops
daad toe aan verliezen, welke hij op de
beUrs heeft geleden.