DE EEMLANDEü
de duïtsche econo
mische crisis
de r00de 0pmarsch in
china
de boycot van duitsche
goederen
japan opn::uw door
een ramp bezocht
hevige aardbeving
bij de kaspische zee
Dinsdag 5 Augustus 1930 Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 31
Buitenlandsch Overzicht
Plundering bedreigt Hankau
Overstroomingen vergen vele
menschenlevens
Fa. L. J. Luycx en Zn.
HANDWERKJES.
fortmann en
hehenkamp
repareeren, bijvullen en
vermaken van uw ma
trassen in één dag.
Een ramp die duizenden heeft
getroffen
AMEOSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pei 3 maanden voor Amersfoort t 2.10. per maand 1 0.75. per
week (met grat|S verzekering tegen ongelukken) f 0.l7l/r
Blnmnland franco per po» per 3 maande» I 3.-. Afionderlifke nummers f O.OS.
POSTREKENING 47910 IILEfOON INTERC JIJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN 1w» een bewiisnumirt
elke regel meer f0 25 Liefdadigheid*-MrtWMM war <3*
helft van den prijs. Kleine Advertentién „KEITJES" bij voorwwMiLlng f ragda
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—* Bewtlwemm» f O-Of
De overzeesche politiek van
Italië. De fascisten voor
de vrijheid van Egypte.
De gebeurtenissen, die zich in het verre
en nabije Oosten afspelen, hebben zeer de
aandacht der Italiaansche pers. Wanneer
in China en Indie de toestand zeer gespan
nen was, kon men dag na dag kolommen-
lange berichten in de Italiaansche bladen
lezen. De tijd, dat het fascistische Italië
geestdriftig voor Europa opkwam en op de
onvergeeflijke fouten wees, die de Euro-
peesche volken, beïnvloed door de demo
cratische beginselen, bij de behandeling
der z.g. exotische volkeren zeer tot hun
eigen nadeel begingen, is al lang voorbij.
Europa is niet meer in staat iets te leeren,
aldus het oordeel der fascisten, die het
nimmer hebben kunnen verkroppen, dat
Italië werd uitgesloten, wat het verwerven
betreft van waarlijk belangrijke koloniën
cn wien het evenmin aanstaat, dat enkele
staten, Frankrijk b.v., de bruine, zwarte en
gele bevolking der koloniën opvoedt voor
den strijd tegen de „Latijnsche zuster.''
Het fascisme, door de feiten daartoe ge
dwongen, is nu zelf overgegaan tot een „de
mocratischc buitenlandsche politiek'. De
immigratiegebieden worden Italië door de
imperialistische mogendheden evenals de
grondstof- en afzetmarkten, steeds meer
versperd: alleen wanneer de exotische vol
keren, die aan de heerschappij van impe
rialistische staten zijn onderworpen, weer
vrij worden, kan Italië hopen werkelijk
weer de vorengenoemde markten te ver
krijgen. Zoolang de imperialistische staten
tegenover Italië hun houding niet veran
deren en het niet met gelijke rechten in
hun kring opnemen, heeft het zoowel in
als buiten Europa belang bij de bevrijding
der onderworpen volken.
Toen eon blad in den tijd, dat Gandhi's
beweging op de overwinning leek uit te
loopen, dit voorstelde als een ernstig pres
tigeverlies voor Europa, werd het onder
handen genomen door andere kranten, dip
erop wezen, dat Italië het aanzien van
Europa heelemaal niet aanging en dat het
slechts profiteeren kon van het 6ucces der
beweging, die streeft naar onafhankelijk
heid. Daarom heeft Italië, nadat liet nog in
1927 een verdrag* had gesloten met Enge
land inzake de verdeeling van Abessynië,
waarmee het zooveel strijd heeft, gevoerd,
van een exp<ansiepolitiek in Ethiopië vol
komen afgezien fn d» ir..--'-
ten te verwerven van den nieuwen negus
Ras Tafari, dien het hielp om aan de macht
te komen.
Op overeenkomstige wijze is Italië tegen
over de Arabische staten te werk gegaan,
met wie het eveneens handels- cn vriend
schapsverdragen heeft gesloten. Ten op
zichte van Indië heeft het Vaticaan, dat
tegenwoordig op het gebied der buitenland
sche politiek volkomen in het vaarwater
van het fascistische Italië is geraakt, ver
klaard, dat het heelemaal geen bezwaar
had tegen de Indische nationale beweging,
wanneer deze het Katholicisme vrijheid op
het gebied van den godsdienst garandeer
de. Met Engeland ligt Italië wegens Malta,
dat in de Italiaansche schoolboeken reeds
als een aanhangsel van Sicilië wordt be
schouwd, openlijk overhoop, al wordt deze
strijd voorloopig door het Vaticaan en de
Katholieke kerk uitgevochten.
Egypte is, afgezien van Albanië, heteeni-
ge land aan de Middellandsche Zee. ten
aanzien waarvan het een actieve handels
balans heeft. In geen enkel ander gebied
der Middellandsche Zee heeft het zoo'n tal
rijke kolonie als in Egypte. Aan den ande
ren kant is dit het buurland van het nog
steeds niet volkomen onderworpen Cyre-
naika en de Egyptische nationalisten heb
ben den opstandelingen op de meest uiteen-
loopenüe wijze telkens weer steun ver
leend. Maar de bezorgdheid, dat een vrij
Egypte gevaarlijk zou kunnen worden voor
de Italiaansche kolonie, is thans op den
achtergrond gedrongen.
Italië kan er zich thans tegenover de
Egyptische nationalisten op beroemen vijf
tig jaar geleden de uitnoodiging van
Engeland, om mee deel te hebben aan de
bezetting van het Nijlland, van de hand te
hebben gewezen. Het had den Engelschen
alleen vazallcndicnsten bewezen, zooals in
Chasalla, dat de Italianen bezet hebben
gehouden cn dat zij na de herovering van
den Soedan door Engeland weer hebben
moeten ontruimen.
Een volkomen vrij Egypte, dat niet meer
rekening heeft te houden met de vier re
serves, die de Egyptische onafhankelijkheid
beperken Engelsche bezetting, heerschap
pij over het Suezkanaal, heerschappij over
den Soedan en handhaving der capitula
ties), zal, naar de Romeinsche correspon
dent der Köln. Ztg. opmerkt, stellig een
voordeel voor Italië zijn. Als gevolg van
de bevrijding van Egypte on van 't Suez
kanaal zou Italië een uitgang krijgen naar
de Middellandsche Zee. die het den weg
naar het Oosten zou openen. Wanneer do
capitulaties in Egypte zouden worden af
geschaft en het zich kon vereenigen met
de kalocngebieden van den Soedan, zou
het Italiaansche kapitaal veel grooter mo
gelijkheden krijgen om zich in onderne
mingen te steken dan tegenwoordig, daar
dank zij de capitulaties het Engelsche kapi
taal cn dank zij de Engelsche heerschap
pij over den Soedan de economische in
vloed van Engeland overheerschend is, zoo
dat er voor Italië nauwelijks een kans be
staat. Wanneer de Italiaansche pers den
Egyptischcn nationalisten den raad geeft
den boog niet te strak te spannen, dan ge
schiedt dit alleen om het succes der Egyp
tische nationale beweging niet in gevaar
te brengen. Want voor het fascistische
Italië geldt het beginsel: „De vrije Middel
landsche Zee voor de vrije Middellandsche
Zee-volken", vooral daar Italië verreweg
de sterkste van hen is en bijgevolg als
primus inter pares de lakens zou kunnen
uitdeelen.
„De toestand niet zoo slecht als
beweerd wordt'
De regeringstroepen worden
niet betrouwbaar geacht
Uit Sjanghai wordt d.d 3 Aug aan de
Courant gemeld:
Het zakenleven in Hankau ligt stil. De
militaire autoriteiten treffen zenuwachti
ge voorbereidingen tegen het optrekken der
communisten vanuit het Noorden en Wes
ten, waar greote benden rooden verschei
den dorpen in brand hebben gestoken. Ten
zuiden van Hankau legeren de regec-
ringstroepen, die eigenlijk naar Tsjangtsja
gezonden moesten worden, doch die nu.
met het oog op het gevaar, dat de stad zelf
bedreigt, worden achtergehouden.
Het geheele zuidelijke gedeelte der pro
vincie I-Ioepeh is vol benden communisten
en bandieten, die hun kans afwachten om
de stad Hankau te plunderen. Bijzonder
verontrustend is het feit, lat groepen sol
daten in de laatste maanden voortdurend
naar d? rooden zijn overgeliopen, met me
deneming van hun wapenen en ammunitie
cn vaak zelf met machinegeweren. liet. ge
vaar is niet geheel denkbeeldig, dat voor
de met de communistische propapanda
doordrenkte troepen, wier soldij reeds ge-
ruimen tijd achterstallig is, de verleiding
te sterk wordt en dat zij naar de rooden
zullen overloopen om hun aandeel te heb
ben in de plundering
Daar alle troepen voor den strijd, tegen
plaatflélijke garnizoenen enorm verzwakt
en wanneer de rooden geconcentreerd op-,
trekken, zullen zij geheel Hoepeh gemak
kelijk kunnen veroveren
De regeering van Nanking heeft haar
verontschuldigingen aangeboden aan de
Ver. Staten en Japan voor de door hun on
derdanen in Tsjangtsja geleden verliezen.
Er zullen nu eischen tot schadevergoeding
door beide regeeringon worden ingediend,
doch het totale bedrag der Chineesche
schulden voor onbetaalde goederen en aan
gerichte schade is reeds zóó hoog, dat
geen enkele Chineesche regeering dit ooit
zal kunnen betalen
De Noordelijke generaals en ook de lei
ders van den linkrvleugel der Tvwomintang
erkennen nadrukkelijk, dat het noodzake
lijk is de communistische beweging te on
derdrukken. Het is evenwel ternauwer
nood tc verwachten, dat zij gemeene zaak
met Nanking zullen maken, nu zij er in
hun eigen strijd zoo goed voorstaan.
Londen, 4 Aug. (H. N.) Volgens be
richten uit Shanghai acht men daar een
versterking van de buitenlandsche strijd
krachten in dc Chineesche wateren in de
kringen der buitenlanders noodig, daar de
toestand voor de buitenlanders tengevolge
van de plichten tusschen de Chineesche cen
trale regeering, de Noordelijke generaals en
de communisten zeer netelig begint te wor
den. Men acht hot onvermijdelijk, dat de
buitenlandsche handel nadeel zal lijden,
evenals de buitenlanders zelf. indien het
aantal buitenlandsche oorlogsschepen op dc
Yangtse niet belangrijk versterkt wordt.
Aangedrongen wordt ook op versterking
van het garnizoen te Ilankow, dat door de
communisten bedreigd wordt, door regee-
ringstrocpen, omdat men daarvan grootere
veiligheid voor de buitenlander^ verwacht,
'terwijl ook de betrekkingen tusschen de
buitenlanders en toonaangevende Chinee
sche kringen daardoor verbeterd zullen
worden.
In tegenstelling met andere berichten
wordt uit Peking gemeld, dat Tsjangsja nog
steeds door de communisten bezet wordt.
Bij de beschieting van Tsjancsja door een
Chineesche kanonneerboot zijn wel ver
scheidene burgers gedood, doch dc commu
nisten niet verdreven. Communistische troe
pen hebben in de buurt van Tsjangsja op
onbeschrijfelijke wijze huisgehouden Ge
heele dorpen zijn geplunderd en platge
brand.
Congres van christelijke mijnwerkers
Aken, 4 Aug. (II.X.) Op het congres der
christelijke mijnwerkers van Duitêchland,
dat te Aken wordt gehouden, heeft dc
voorzitter Imbusoh het jaarverslag uitge
bracht. Hij wees er daarin o.a. op, dot de
groote economische crisis ook op den Duit-
schen mijnbouw niet zonder invloed is
gebleven. De economische toestand in
Düitechland is volgens ïnibusch niet zoo
slecht als beweerd wordt. Het aantal wer-
keloozen in den Du'tschen mijnbouw i6
grooter dan eigenlijk noodig zou zijn. In
verschillende gevallen is de rationalisee
ring in een te snel tempo gegaan De vak-
vereenigingsbeweging is juist in de tijden
van een crisis proefhoudend gebleken. In
de eerste helft van dit jaar zijn in het Roer
gebied 50.000 en in Opper-Silezic 14.000
mijnwerkers ontslagen, terwijl nog verzoe
ken voor nieuw ontslag zijn ingediend Bij
de lage loonen in den mijnbouw kan er
van loonsvermindering geen sprake zijn eri
de vakvereenigingen zullen zich daarom
met alle middelen tegen een loonsvermin
dering verzetten Imbusch drong aan op
een internationale overeenkomst tusschen
werkgevers en mijnwerkers over produc
tie, afzet, loon en arbeidstijd in den mijn
bouw.
de beroemdste koppen van Amerika zoo
als de beide bovengenoemden en Lindbergh
waren opgesteld. Eén van die vragen,
dienende om de algemeene intelligentie van
de candidaten te toetsen, was de vei gen de:
De geëxamineerde moest veronderstellen,
dat hij aan het hoofd stond van één of
andere expeditie, die gestrand was in do
woestijn, met nog net voldoende water en
voedsel om drie menschen in staat te stel
len de bewoonde wereld te bereiken. Het
ging er nu om, wie dc leider zou redden,
aangenomen, dat de expeditie verder uit de
volgende personen bestond: Een groot ge
leerde van 60 jaar, twee half-bloed gidsen,
de vrouw van den geleerde, 39 jaar oud, heel
bekend in de groote wereld. Haar zoontje
van vier jaar, de verloofde van den leider
en een jonge man van zijn eigen leeftijd, die
veel beloofde voor de wetenschap.
De meeste candidaten waren het in zoo
verre eens, dat ze althans hun verloofde bij
zich wilden houden in de woestijn om sa
men te sterven. Met Engelsche blad, waar
aan wij dit bericht onlleenen, verzuimt te
vermelden hoe dc prijswinnaar de moeilijke
vragen beantwoordde, maar wat zou uw
keuze geweest zijn?
Een adres van den Rijksbond der
Duitsche industrie
Berlijn, 4 Aug. (H. N.) De Rijksbond
der Duitsche industrie heeft zich in een
zegging van tïët uuirsxiprm stole uaïiue.-s-
verdrag verklaard, waarbij erop gewezen
wordt dat de verschillende handelsverdra
gen onderling nauw samenhagen cn de op
zegging van één verdrag de eerste stap zou
zijn om alle verdragen aan het wankelen
te brengen. In verband hiermede wordt ook
gewezen op de dreigende teekenen van een
boycotbeweging voor den Duitschen uitvoer
in Nederland. De Bond constateert, dat na
de mislukking van de particuliere overeen
komsten met Finland, op welke overeen
komsten in Nederland scherpe critiek is
geoefend, iedere aanleiding voor een eco-
nomischen strijd en een boycotbeweging in
Nederland vervallen is. Van dc loyaliteit der
economische kringen in Nederland, met wie
de Duitsche industrie het geheel eens is
over het beginsel van de meest nauwgezette
vervulling van alle plichten, welke uit de
handelsverdragen voortvloeien, moet der
halve worden verwacht, dat terstond de te
gen Duitschland gerichte beweging zal wor
den gestaakt Uit politieke kringen tc Ber
lijn wordt hieraan nog toegevoegd, dat de
kwestie der Duitsch-Finsciic handelsver
dragbetrekkingen op het oogenblik nog niet
duidelijk is, ook nog niet in zooverre, dat
op het oogenblik kan worden gesproken
van een mislukking van de particuliere
onderhandelingen met Finland. Deze kwes
tie is nog hangende.
In ieder geval heeft dc Rijksbond der
Duitsche industrie hierin volkomen gelijk,
dat zij protesteert tegen de in Nederland
door belanghebbenden kunstmatig en op
onjuiste beweringen verwekte boycot-be
weging. Hoe verkeerd de betrokken kringen
in Nederland daarbij te werk gaan, blijkt
reeds hieruit, dat tot de boycot-beweging
werd aangespoord voordat nog vaststond
van welke inhoud de particuliere overeen
komsten met Finland zijn en of deze wel in
het geheel tot stand zullen komen.
Londen, 4 Aug. (V.DOnmiddellijk na
de hevige typhoon, die de Noordkust van
Japan heeft geteisterd, volgden naar uit
Tokio gemeld wordt, overstroomingen, dis
in omvang alle dergelijke rampen, die Ja
pan in de laatste jaren hebben getroffen,
overtreffen. Minstens 50 personen zijn door
het instorten van huizen, door aardver
schuivingen of door verdrinken om het le
ven gekomen. Dc voornaamstè spoorlijn op
het eiland Hondo is op vele plaatsen ver
broken. Te Osaka staan 10.000 huizen onder
water, tc Tokio 4000 en de schade aan de
tê„ vClde_.stflaö ii—i-rvrer-iu:-wir~ftv.. .cjwnt
van Tokio in korten tijd ongeveer 5^ me
ter gestegen. De voorsteden van Tokio zijn
door de bewoners ontruimd.
JEAN JAURES HERDACHT.
Parijs, 4 Aug. (H. N.) De socialistische
partij hield gisteren te Parijs een door on
geveer vijfduizend personen bezochte ver
gadering ter herdenking van den hij liet
uitbreken van den wereldoorlog vermoorden
Jean Jaurès. Ook talrijke buitenlandsche af
gevaardigden waren tegenwoordig. Verschil
lende sprekers voerden het woord, terwijl
de arbeiderszangvereeniging uit Stuttgart
verschillende liederen ten gehoore bracht.
Na afloop van de bijeenkomst begaven de
socialistische leiders zich naar het Pan
théon, waar zij bij den urn van Jaurès een
krans neerlegden.
HET ETEN VAN VERGIFTIGE
PADDESTOELEN.
Vier personen ges*orven.
Berlijn, 4 Aug. (H N.) Tc Pillau bij
Koningsbergen in Pruisen zijn vier perso
nen ten gevolge van het eten van vergif
tigde paddestoelen gestorven, terwijl zes an
dere personen ernstig ziek zijn geworden.
SLACHTOFFER DER BERGSPORT.
Munchcn, 4 Aug. (H. N.) Uit Bozen
woidt gemold, dat bij het beklimmen van
de Ortlerspitze een 24-jarige dame uit Dres
den, die den tocht met een gids deed. door
het scheuren van het touw in een afgrond
is gestort. liet lijk kon nog niet worden ge
borgen.
WIE ZOUDT U GEKOZEN HEBBEN?
De intelligentste jongen van Amerika, de
toekomstige opvolger van zulke menschen
als Edison en Ford, en gekozen uit 49 can
didaten,. is een 17-jarige „boy", niet een ge
zicht vol zomersproeten. Ilij heet Arthur
Williams en is afkomstig uit East Provi
dence (Rhode Island). Ilij werd nummer
één op een examen, waarin de vragen door
WILD-WEST TE BERLIJN.
Een architect tweemaal overvallen.
De architect Waldemar Dietrich uit Ad-
Iershof is Zaterdagochtend nabij het Schlc-
sische Bahnhof door vier mannen overval
len en van 2000 mark beroofd. Volgens de
Berliner Zeitung am Mittag is Dietrich Za
terdagnacht voor den tweeden keer overval
len, waarschijnlijk door dezelfde bandieten,
dié hem te voren hadden geplunderd. Diet
rich had 's avonds om 11 uur het politicbu
reau, waar hij den geheelen avond over den
aanval was verhoord, verlaten en was op
weg naar het station Jannovvitzer Brücke:
Op weg hierheen is hij naar een prachtige
auto gelokt cn er in geduwd. Vier mannen
hielden den architect met revolvers in be
dwan* cn ontvoerden hem naar Kopenick.
Tusschen Kopenick cn Adlershof werd
Dietrich uit den wagen gezet en met be
dreiging van den dood eischten dc bandie
ten, dat bij vandaag op het politiebureau
zou weigeren het proces-verbaal van de po
litie to teekencn.
Daarop lieten zij hem staan en reden naar
Berlijn terug. Dietrich was door dezen twee
den aanval zoo overstuur, dat hij vandaag
weigerde zich naar het politicbureau te be
geven. Met een politie-auto heeft men hem
gehaald. Naar vandaag eerst bekend wordt,
hebben Zaterdagmiddag drie vrouwen
Dietrich na zijn aangifte op het politiebu
reau. in de Fruchtstrasse aangehouden en
hem verzocht zijn aanklacht in te trekken.
Zij boden hem voor dezen dienst dc helft
van het gestolen gclrl aan. Dietrich ging op
dezen handel niet in. De vrouwen zijn in-
tusschcn reeds gearresteerd. (N. R. Ct.)
EEN NIEUWE AARDBEVING BIJ MELFI.
Gelukkig niet ernstig.
Rome, 4 Aug. (V. D.) Uit Potenza wordt
gemeld, dat er gisteren te 12.10 uur te Melfi
een nieuwe aardbeving is waargenomen,
die zich golfsgewijze voortplantte, vanuit
Rionero.
Onder de bevolking, die uiteraard nog on
der den indruk is van de laatste groote
aardbeving, veroorzaakte deze nieuwe ge
beurtenis natuurlijk dc noodigc consternn
tie, die tegen den avond een weinig bedaar
de. Te Rionero werd het stadhuis bescha
digd.
DR. GAAS OVERLEDEN.
K a r Is r u h e, 2 Aug. (V.D.). Hedenmiddag
is na een langdurig lijden te Karlsruhe in
den ouderdom van 55 jaar overleden de
voormalige rijksdagafgevaardigde dr. Lud-
;vig Haas, één der meest vooraanstaande
leden van de Duitsche democratische party.
De thans ontslapene was sedert 1912 lid van
den rijksdag.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometers tand:
764.3 te Jan Maycn.
Laagste Barometerstand:
742.7 te Skudesnaes.
Verwachting:
Matige, tijdelijk wellicht
toenemende, Z. tot Z. W.
wind, zwaar bewolkt met tij
delijk opklarende, waar
schijnlijk regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
LAN3ESTRAAT 49-51. Tel. 190.
Als het regent maakt U
Wij brengen vele soorten
Mandwerkgarens.
langestraat 63 - - tel. 88
vraagt prijsopgave.
n1 "-:J
™nC»ss.y van Marxvoldt
Emmy Belin tante Belin/anteV
feMMP
Vijfhonderd dooden en 4000
gewonden
B e r 1 ij n. 4 Aug. (V.D Naar de „Lokal-
anzeiger" meldt, zouden er door de aard
beving aan de Noordoostelijke kust van
de Kaspische zee ongeveer 500 personen
gedood en zeker 4000 gewond zijn. Twee
steden en talrijke dorpen werden zwaar
geteisterd De rivier de Oeral i6 Ibudten
haar oevers getreden.
Londen, 4 Aug. (H.NO Een hevige aard
beving moet in het Zuiden van Rusland
hebben gewoed, aan de Noord Oostelijke
kust van de Kaspische Zee. Twee steden en
verscheidene dorpen moeten verwoest zijn.
In het Oeralgebicd moeten de rivieren bui
ten haar oevers getreden zijn, waardoor een
groote oppervlakte overstroomd is. Het
juiste aantal slachtoffers, dat om het leven
is gekomen, is nog niet bekend, het aan
tal gewonden wordt op 5.000 geraamd.
VERVROEGDE BELASTINGBETALING IN
RUSLAND.
B e r 1 ij i), 4 Au g. (H. N.) Volgen6 een be
richt uit Moskou aan de bladen heeft de
Russische volkscommissaris voor financiën
een verordening uitgevaardigd, waarin aan
gekondigd wordt, dat de regeering in ver
band met den ernstigen financieelen en eco-
nomischen toestand op een stipte en zelfs
vervroegde betaling van de landbouwbelas-
tingen moet aandringen. Alle ondergeschik
te organen en de plaatsvervangende over
heid hebben den plicht de krachtigste maat
regelen te nemen, ten einde het binnenko
men van de belastingen te bespoedigen. Men
neemt aan, dat de bedoeling van deze ver
ordening is een druk op de boeren te oefe
nen, ten einde hen tot spoedige aflevering
van graan to dwingen.