DE EEMLANDEB
Zaterdag 9 Augustus 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 35
FiLMA DUIM BURGER
ARNHEMSCHE WEG 2
DAMES MODEZAAK
Noodlottige Overvloed
Buitsnlandsch Overziet?!
fortmann en
hehenkamp
verstelbare tuinstoelen,
tuinparasols,
Restaurant
Lunch
Amersfoortsche Sohsolvereenig;
Aanmelding van Leerlingen.
BUITENLAMP
KONING CAROL'S
AVONTUUR
Fa. L. J. Luycx en Zn.
RICO.
AMERSFOORTSCIi DAGBLAD
ABOMMtNlSPRIJS pet 3 niaandeD voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegeo ongelukken I f 0.171/».
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-% Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 IILEFOON INTERC JIJ
PRIJS OER AOVERTENTIEN I-*-*» f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnutnmff
- elke regel meer f0.25Liefdadigheids-advertentie* voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5
50 cent, elk* regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extw f 0.05
REUZE UITVERKOOP
door
H. G. CANNEGIETER.
Wanneer men in den vollen zomer door
de rijpende velden loopt, kan men wonder
lijk aangegrepen worden dpor en gevoel
van erkentelijkheid. Dan wordt men ont
vankelijk voor de stemming, waarin de
oude volken hun goden dankoffers brachten
voor den groei van het graan; dan begrijpt
men de beteekenis van de bid- en dankda
gen voor het gewas; dan ervaart men den
zin van de liederen der dichters, die zich
verlustigen in de weelde en den overdaad
van de natuur.
Men moet, al is het nog slechts in zeer
geringe mate, zooals wij tijdens de mobiii-
satiejaren, den angst ondervonden heb
ben van dreigenden hongersnood, om iets te
beseffen van den zegen, welke een goede
oogst voor het meiisehdom is. Wat is er ge
zwoegd en gezweet voor de grondstoffen
van het dagelijksch brood! En wat is de
uitkomst van dezen harden arbeid van
wisselvallige oorzaken afhankelijk. Onze
kere factoren als het weer bepalen het wel
slagen. Is 't niet begrijpelijk, dat. de groote
godsdienstige feesten der menschheid voor
't meerendeel oorspronkelijk oogstfeesten
geweest zijn?
Met een bitter gevoel zullen ditmaal na
denkende mensehen door de bloeiende vel
den loopen. Het rijpende koren zal hen her
inneren aan de klacht, welke hen van t
voorjaar bedroefd en verbijsterd heeft. Nog
klinkt zij hun als een vloek in de ooren,
de verzuchting over de overvloedige oog
sten, welke de prijzen hebben doen dalen en
de producten onverkoopbaar hebben ge
maakt. Weer staan ze in al hun afschu
welijkheid voor hen, de berichten, dat men
de groote hoeveelheden, welke ongebruikt
overbleven, heeft weggeworpen of heeft ver
brand.
I-Iet is of de wuivende korenaren ditmaal
een trieste melodie ruischen. ,.Als ge naar
het koren luistert", heeft de vrome dorps
priester Guido Gezellc destijds: gezongen.
Geen taal vond hij zoo zoet om, te hooren,
als 't fijn ge lisp el-van die dunne halmen,
die den landman 't leven winnen. En hij
bad: „Laat de zonne uw' lenden laven,
eof»tjes, en de zomerwind!"
Moeten wij nu bidden, dat de oogst moge
mislukken, opdat, de prijzen weder omhoog
zullen gaan? Zou het niet God verzoeken
wezen?
Kort is het nog slechts geleien, dat men
elkaar bang maakte met de vrees voor oer
bevolking. In honderd jaar is de bevolking
der aarde bijna vcrdrievuldigd. Kr zou,
vreesde men, binnenkort geen voedsel meer
wezen voor die steeds toenemende men-
schenwereld. En nu blijkt er overvloed te
zijn.
De mensch heeft een nieuwe wijze van be
bouwen geleerd. Chemie en techniek, die op
alle gebied de productie tot in 't fabelach
tige hebben vermeerderd, hebben ook den
landbouw haar diensten bewezen. Zij zijn
het toovermiddcl gebleken, dat den mensch
uit. zijn benardheid verlossen kaïi.
En deze nieuwe weldaden ontvangt men
meteen verzuchting! Met een klacht
over overvloed!
Hoe verbijsterend klinkt het! Maar is,
hetgeen zich ten opzichte van het koren
openbaart, niet eveneens op te merken bij
alle overige stoffelijke en ook geestelijke
levensbehoeften? De onlangs overleden pro
fessor Hevmans heeft de moderne cuituur
vergeleken bij een Sinterklaasavond, waar
op de kinderen met zulk een overdaad aan
geschenken verwend worden, dat ze niet
weten, wat ze er mee moeten beginnen.
Ja, als zulke kinderen staan wij, moderne
menachen, op dit oogenblik in het leven.
Onze akkers, onze fabrieken, onze studeer
kamers en laboratoria, de werkplaatsen van
onze dichters, wijsgeeren en uitvinders, de
gelegenheid tot ontspanning en vermaak,
de verkeersmiddelen, de scholen, alles
staat op zijn weelderigst in bloei. En wij
weten geen weg met den overvloed, die ons
in den schoot valt.
Wij staan als pruilende kinderen bij hun
stapels speelgoed op den Sinterklaasavond
en wij trappen den boel uit louter brood
dronkenheid stuk; wij vernielen de voor
raden en staken de voortbrenging, om de
gezegende schaarschte terug te doen kee-
ren, waarbij wij ons zooveel gelukkiger voel
den dan bij onzen overvloed.
„Als gij naar het koren luistert
Arme, dwaze, onmondige menschheid, wat
ruischt het koren u een droef en een ern
stig lied toe. Hoeveel moet ge nog leeren
en hoeveel nog lijden, voordat gij het ver
stand en de gezindheid zult hebben verwor
ven om uw overvloed waardig te zijn.
(Nadruk verboden).
Jhaotische toestand in China.
Hankau verkeert ernstig in
gevaar.
Voor den zooveelsten keer heerschen er
!n China weer zeer verwarde toestanden
tn de positie der Nankingsche regeering,
die zich gaarne als de centrale regeer ing
beschouwt, is dan ook verre van aange
naam. Zij zit lang niet vast in het zadel en
dit is zoowel te wijten aan de omstandig
heid, dat de Noordelijke generaals een
grootscheepsche actie op touw hebben ge
zet als aan het feit, dat een communistische
opstand van zeer ernstigen aard is uitge
broken.
De Noordelijken, die Nanking de macht
betwisten, zijn geenszins te onderschatten
tegenstanders en in den loop der gevechten,
die den laatslen tijd hebben plaats gehad,
wisten zij menig succes te boeken. Doch in
China, waar de omkooperij schering en in
slag is, wisselen de krijgskansen voortdu
rend en zoo kan het dan ook gebeuren, dat
het nationalistische leger, d. w. z. het leger
van Nanking, thans in staat is een over
winning te melden, die waarlijk niet ge
ring is. De regeringstroepen zouden den
Noordelijken in llocnan een geduchte ne
derlaag hebben toegebracht en de offi'cieele
Nankingsche berichten gewagen dan ook
van een geweldige buit aan wapenen en
munitie, terwijl enkele tienduizenden ge
vangenen zouden zijn gemaakt. Aan de des
betreffende berichten wordt nog toege
voegd: „De Noordelijken trekken in groote
wanorde terug.'
Dat ziet er allemaal heel fraai voor Nan
king uit, maar de berichten, die zich met
de Chineesche krijgsoperaties bezighouden,
munten niet steeds uit door betrouwbaar
heid, zoodat ook nu w^er de verklaarbare
twijfel .rijst, of Nanking wel inderdaad de
zege heeft behaald, althans in den omvang,
zooals die in de berichten wordt aangege
ven.
Overigens zou Tsjang Kai Tsjek, den
Nankingschcn leider, een dergelijk succes
wel te pas komen, want hij heeft ook ont
zettend veel te stellen met de communis
ten, die een ernstigen opstand in het leven
hebben geroepen. In groote deelen van het
Chineesche rijk treken zij moordend en
plunderend rond en een tijdlang is Tsjang-
tsja in hun bezit geweest, waar zij een
bloedbad hebben aangericht en ook overi
gens als barbaren hebben huisgehouden.
Inmiddels is Tsjangtsja weer op de rooden
heroverd, maar de macht van deze laatslen,
die talrijk zijn en blijkbaar over ferme wa-
penvoorraden beschikken, is nog geenszins
vernietigd. Er bestaat, groot gevaar, dat zij
thans Hankau hetzelfde lot a'ls- Tsjangtsja
zullen laten ondergaan.
Alle telegrammen, die de positie van
Hankau schetsen, gewagen dan ook van
een kritieken toestand. De buitenlandsche
mogendheden volgen met zeer veel aan
dacht den loop der gebeurtenissen, want in
Hankau hebben zij groote belangen en daar
kan lijf en goed der vreemdelingen be
dreigd worden. De vraag, die meermalen
wordt gesteld, luidt: is de regeering te
Nanking bij machte de veiligheid der
vreemdelingen in Hankau te verzekeren?
Kr zijn al berichten gelanceerd, hierop
neerkomende, dat Nanking den mogendhe
den zou hebben meegedeeld de veiligheid
barer burgers en het bezit van dezen niet
te kunnen waarborgen, maar vanuit de
verte kan de juistheid daarvan niet wor
den beoordeeld; zooveel is zeker, dat de po
sitie der centrale regeering wel buitenge
woon geschokt, zou moeten zijn, wanneer
zij openlijk tegenover het buitenland haar,
volslagen onmacht zou erkennen en feitelijk
langestraat 63 - - tel. 3-
f 1.88 - f 2.65 - f 3.65 - 4.65.
nieuwe uitvoeringen, vanaf f 5.90
gooosssosssaosoooaesooooaoooag
5 Huize „de Stichlsche Heuvel
Amersfoortsche Berg
Tel. 1290 Tel. 1290
I D1MANCHE 10 AOÜT 1930
Ilors (Tocuvre varié Maison
Real Turtle en lasse
Marmitonne de la Rpgence
Noisette de Veau Printanière
Selection du Vallé d'auge
Corbeille de Primeurs
Lunch-The-Diner Concert.
Soirée dansante
„TH E MO UNT Ml NSTRELLS
Grands et Petits Salons pour Diners, fétes.
Noces et receptions
aan rle vreemdelingen toestaan zich zelf
maar met behulp van soldaten en oorlogs
schepen te redden.
Engeland, Japan, en Amerika, het zekere
voor het onzekere kiezend, hebben in de
meeste gevallen er tot dusver wel-is-waar
van afgezien gewapenderhand in te grijpen,
maar niettemin oorlogsschepen en man
schappen naar de bedreigde streken gezon
den om bij de hand te zijn, als de nood
aan den man mocht komen.
Hoe dit zij: Tsjang Kai Tsjek verkeert in
een hachelijke positie en men mag be
nieuwd zijn, of zijn talenten en tact in
staat zullen zijn de beide gevaren, waar
voor zijn regeering zich ziet geplaatst, te
bezweren.
(Cursus 19301931) voor:
Ie. de KLEUTERKLASSE.
2ede LAGERE OPLEIDINGSSCHOOL voor H .B .S
Gymnasium - Handelsschool (van de 33 leerlingen
slaagden dit jaar 30)
Behalve in de eerste klasse kunnen nog enkele leer
lingen worden geplaatst in de klassen 2 en 3. Voor
de klassen 4, 5 en 6 kunnen alleen in bijzondere
gevallen nieuwe leerlingen worden aangenomen.
3e. de HOOGERE MEISJESSCHOOL voor voortgezet
onderwijs
In alle klassen is plaatsing nog mogelijk (leeftijd
12-17 jaar).
De aanmelding kan geschieden bij het Hoofd der school,
Oldenbarneveldtlaan 23, of bij den Secretaris JPhKORT
HALS ALTES Utrechtscheweg 80, die desgewenscht
gaarne bereid zijn, inlichtingen te verstrekken.
De man die de zaak betaalde
De „Kath. Wereldpost" schrijft:
De man, die het avontuur van koning
Carol'van Roemenie heeft gefinancierd, is
eindelijk ontdekt. Nu klinken de berichten
daaromtrent wel erg onwaarschijnlijk, maar
zo worden toch geloofwaardiger, als men
wat meer weet. van den geldmagnaat Mar-
quet, den Belgischen groot-industrieel, die
den staatsgreep van Carol mogelijk heeft
gemaakt. 'I Is nu eenmaal een man, die een
zwak heeft voor romantische avonturen en
dat is geen wonder: z'n eigen leven heeft
zich afgerold als 'n film
Marquet is z'n carrière begonnen als huis
knecht in 'n obscuur hotelletje in Parijs.
Dus was 't voor hem een promotie, toen hij
vatenwass.cher werd. In de stationswacht
kamer van Namen, waar hij daarna een
baantje kreeg, hield hij het niet lang uit
Hij verstond de kunst, relaties aan te knoo-
pen met mcnschcn van de mecst-uiteenloo-
pende maatschappelijke kringen. Na een
jaar of wat, toen hij van alles en nog wat
aan de hand had gehad, bleek hij toch zoo
veel te hebben overgespaard, dat hij de
Kurzaal te Oostende kon pachten. En op den
huidigen dag vraagt niemand meer naar
het verleden van den hotelkoning Marquet,
die de eigenaar is van de grootste hotel
paleizen in West-Europa, zooals 't luxe
hotel „Negres.co" te Nizza en 't beroemde
..Claridge' te Parijs. Van koning Leopold
van België kocht hij het kasteel „Chateau
d'Ardênrie" en sedert kort is hij in 't bezit
van de meeste aandeel en der groote Bel
gische automobielfabrieken Maar voor
Marquets daadwerkelijke hulp heeft koning
Carol moeten beloven dat er in dc to.okomsl
in Roemenie voor Marquet flinke zaken te
doen zullen zijn
BESTRIJDING VAN DE WERKLOOSHEID
IN ENGELAND.
Voorstellen van de Kamers
van Koophandel.
Londen, 8 Aug. (Vad.) De Bond van
I'.ngelsche Kamers van Koophandel beeft in
\erband met het sterk toegenomen aantal
werkloozcn, dat, zooals gemeld, hot einde
van de vorige maand wederom de twee mil-
lioen heeft overschreden, aan de Britschc
regeering ingrijpende voorstellen gedaan. Dc
Kamers van Koophandel verklaren, dat de
moeilijke toestand in de Engelsche industrie
niet alleen het gevolg is van den wereld
oorlog, doch ook van het feit dat dc Engel
sche handel een groot deel zijner markten
■n het buitenland aan andere landen hecfi
moeten afstaan. Zij verlangen groote spaar
zaamheid bij de uitvoering van openbare
werken en stellen voor, steun te verlecnen
aan die jongemannen, die bereid zijn naar
andere deelen van het Britsche rijk te erni-
greerén.
Verder wordt dc regeeriiig aanbevolen,
dc bevoegdheden van de arbeidersvakbon
den te beperken, daar deze er in vele geval
len de oorzaak van varen, dat de productie
kosten vermeerderden. Ook is het volgens
dc Kamers van Koophandel noodig, dat de
wet tot bescherming der industrie wordt
uitgebreid.
SABOTAGE BIJ DEN RUSSISCHEN
LANDBOUW.
Gelden ter bestrijding uitgetrok
ken.
B e r 1 ij n 8 Aug. (IT. N.) Volgens een be
richt van het Russische tclegraafagentschan
heeft de raad van volkscommissarissen zich
in zijn laatste zitting bezig gehouden met
liet toenemende aantal gevallen van sabo
tage, in het bijzonder in de landbouwbedrij
ven, waar telkens tractors beschadigd wor
den. De raad besloot in de begrooting voor
het volgende jaar een bijzondere post op te
nemen tot bescherming van den arbeid.
Voorloopig zal daarvoor een bedrag van 20
milliocn roebel worden uitgetrokken met
het doel, den landarbeid in de coöperatieve
bedrijven en de stations, waar de tractors
worden bewaard, le beschermen.
VERVOLGING VAN EEN MACHINIST.
P a r ij s8 Aug. (V. D.) Bij het onder
zoek naar de oorzaak van de ontsporing van
den trein Parijs—Nantes bij Maisons-Laf-
fitte is gebleken, dat de machinist de regle
menten overtreden heeft; o. a. heeft hij ge
reden rnet een grooterc dan de daar ter
plaatse voorgeschreven snelheid. Tegen don
machinist is dan ook een vervolging inge
steld.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
770.S La Coruna.
Laagste Barometerstand:
735.3 te Vcstmanoer.
Verwachting:
Zwakke tot matige W tot
Z. wind, gedeeltelijk bewolkt
weinig, of geen regen, iets
wanner.
VERKEERSGEBOD.
Rijdt bezadigd en verstandig
Als ge tuft door 'n drukke straat
Als ge al te hard gaat rijdent
Komt ge absoluut te laat!
LANGESTRAAT 49-51. Tel. 190.
Het best verkoopbare artikel wat we ooit
nahielden is ons geplatteerd ondergoed
Onderjurken f2.90 - Directoire f 1.90
Souple en sterk - Mooie kleuren.
MINISTERCRISIS IN CHILI.
Nieuwo studentenonlusten.
Londen, S Aug. (V. D.) Uit Santiago
wordt gemeld, dat de minister van binnen-
landsche zaken en de minister van finan
ciën van Chili ontslag uit hun functie heb
ben genomen. Beide ministerzetels zouden
inmiddels echter reeds weer bezet zijn. Te
gelijkertijd met de ministercrisis zouden ook
nieuwe studentenonlusten hebben plaats ge
vonden, die echter niets met de minislercri-
sis hadden uitgestaan. In verband met
eenige straatbetoogingen van studenten te
Santiago heeft de regeering besloten de uni
versiteit aldaar tijdelijk te sluiten.
EEN DRAMATISCHE ZET VAN
SIDKY PASJA VOORSPELD.
Zal hij een referendum uitschrijven?
Lon den, 8 A u g. Volgens den correspon
dent van de Daily Express le Cairo, bestaat
er reden oni aan te nemen, dat Sidky Pasja
een ernstigen en dramatischcn zet beoogt
om op een geschikt oogenblik dc kwestie
van het Engelsch-Egyptische verdrag op te
lossen. Een van de redenen, waarom do
Britsche regeering tegenover Sidky gereser
veerd optreedt, is, dat onder zijn dictatuur
de kans op een overeenkomst tusschen de
twee landen van de baan is. Groot-Britan-
niö immers, heeft niets aan een tractaat dat
niet de meerderheid van het Egyptische
volk achter zich heeft. Het zou nu, volgens
t Vad., Sidky's plan zijn, om over het trac
taat een referendum uit te schrijven en op
die wijze de leiders van de Wafd aan hun
woord houden, dat de Egyptische kiezers
best in staat zijn om over een kwestie van.
den eersten rang een politiek oordeel tc vel
len. Zou liet referendum vóór de overeen
komst uitvallen, dan zou de .overeenkomst
dus gesloten kunnen worden en de con
stitutioneel kwestie een intern Egyptisch
vraagstuk geworden zijn, waarmede Groot-
Britannie niets te maken heeft. Het spreekt
vanzelf, dat dit plan in Egypte een groote
jiolitieke onrust zou verwekken.
WOLDEMARAS IN BALLINGSCHAP.
K o f n o, 7 Aug. (V.D.) Door de voortdu
rende bewaking van Woldemaras' kuis
werd het geheele dorp, waar hij als ban
neling woont, dee nachts uit den slaap ge
houden. vooral doordat dc honden onop
houdelijk aansloegen. De bewoners hebben
zich nu tot den districtschef gewend met
een verzoek om hierin verandering te bren
gen. Dit verzoek is ingewilligd en Wolde-.
maras is aanzegging gedaan te verhuizen.
Na eenige mislukte pogingen heeft Wolde
maras ten slotte moeten besluiten om de
indertijd hem aangeboden gastvrijheid van
graaf Choeselle te aanvaarden. Zijn bewa
king wordt in tusschen even schern voort
gezet.
