Nieuw Parijs
AM ËPSFOOKTStöH DAGMAD
BUITENLAMP
Tweede staatsgreep in
Roemenië
B. RUITENBERG Hzn
Fa. B. KRAAL
Zaterdag 9 Augustus 1930
..DE EEMLANDER'
29e laargang No. 35
DERDE BLAD
Zomerspeeigced
Schopjes - Harken
Gieters - Emmertjes
DE TYPHUSEPIDEMIE
TE LENINGRAD
SPORT" EN
RIJKLEÈD3NG
Beroering in Britsch-
Indië duurt voort
De Afridi's beginnen zich
weer te roeren
Schoenfrande' L C.SVIees
Schiller
OVERHEMDEN
Politiek en klankfilm
DREIGENDE VERKOOP BIJ
EXECUTIE
Hertogelijke heerlijkheid
onder den hamer
FEUILLETON
De Louteringkuur
Oud-Hollandsche en
moderne Kapstokken
Koning Carol zou voornemens zijn
nu zijn kroning de dictatuur te
proclameeren
Londen, 7 Aug. (Volk.) Do correspon
dent van de Daily Herald te Boekarest scini,
dat men in de Roemeensche hoofdstad de
meening is toegedaan, dat koning Karei
voornemens is het voorbeeld van zijn zwa
ger, Alexander van Zuid-Slavië, to volgen,
en zich tot dictator uit te roepen Iloewel
do huidige regeering over 333 van de 3S7
zetels in het parlement beschikt, gelooft nie
mand, dat zij nog lang aan het bewind zal
blijven, Hoewel Maniu, de eerstc-ministcr,
beweert, dat do nationale boerenpartij aan
het roer zal blijven en haar program zal uit
voeren, is men algemeen van mecning. dat
dit slechts giooUpraak is
Titulesco is inmiddels teruggekeerd. Men
meent, dat koning Karei in. hem den per
soon heeft gevonden om de huidige rcgee-
ïing en haar parlementsmcerderheid weg te
bezemen. Het feit. dat koning Alexander
van Zuid-Slavic tegen liet eindo van deze
maand naar Boekarost komt, geeft, even
eens stof lot nadenken. Men gelooft echter,
dat Karei tot nu zijn kroning in September
zal wachten met zijn tweeden staatsgreep.
DE NIEUWE PRESIDENT VAN
COLUMBIA.
Londen. S Aug. (V.D.) Uit Bogota wor«ll
gemeld, dat tol president van den Staat
Columbia is gekozen Dr. Henrique, llcrrera.
Dr. Herrera is de 51ste president van Co
lumbia.
KRITIEKE TOESTAND IN AFGHANISTAN
Londen, S Aug. (II.X.) De opmars^i der
Afridi's wekt ie Londen groote bezorgdheid,
niet in het minst om de gevolgen, welke
liet optreden der Afridi's in Afghanistan
kan hebben. liet is den Afridi's echter tot
nu toe niet gelukt den machügcq bergstam
der Orakzai te bewegen zich lii.i hen aan te
sluiten. Tc Kaboel moet de toestand wegen?
de geldelijke moeilijkheden van koning Nar
dil* zeer kritiek zijn. De bazars van-de stad
zijn gesloten.
TWEE NEGERS GELYNCHT.
Londen, S Aug. (M.N.j Uit New York
wordt gemeld, dut weer een lynchpartij
Jiceft pleats gehad, dit maal te Marion in
den staat Ohio. Een menigte van ettelijke
duizenden personen bestormde de gevange
nis, waar twee jonge negen» opgesloten za
ten, die beschuldigd werden een blanke te
hebben gedood. Zij zijn voor het gerechts
gebouw gelyncht.
BRüNING OVER DE WERELDCRISIS.
De oisch der Centrumsactie.
Keulen, S Aug. (V. D.) Rijkskanselier
dr. Brüning heeft vandaag voor de provin
ciale eommissie der Contrumsparlij van het
Rijnland een programmarede gehouden,
waarin hij het memorandum van Briaud
besprak en verklaarde dat Inj dit plan van
de grootste bcteckenis voor de ontwikkeling
van Europa achtte, vooral m verband met
dc ernstige crisis, die zich over dc gehcclc
wereld doet gevoelen. Voor een duurzame
stabilisatie van den economischen toestand
in Europa is echter een politieke stabilisa
tie onvoorwaardelijk en in ieder geval ge
lijktijdig noodig. De crisis, die thans sedert
maanden het economische leven van de gc-
hcelo wereld teistert, was in zekeren zin
vooruit ie zien en daarom heeft de Con
ti umsactie bij dc aanvaarding van Jiet
Youngplan ook de oisch gesteld, dat hier
een bevorderen van het financieele en van
het economische leven in het algemeen
moet gepaai d gaan Dat liet Centrum juist
heeft gezien, is door de sedert gevolgde ont
wikkeling bevestigd en de rijkskanselier
vertrouwt, dat het instinct van het volk
juist x.il voelen en de politiek van het Con
ti um zal goedkeuren,1 zonder zich door over
wegingen van partij-politiek te laten leiden
LANGESTR. 35 - 1 TEL 303
Zij moet onheilspellende afmetingen
aannemen
Utr. sti-aat 26 - Tel. 243
Parijs, S Aug. (V. D.) Volgens mede-,
deelinge'n van uit Sovjet-Rusland aangeko
men reizigers zou de typhus-cpidcnue te
Leningrad sedert het begin van Augustus
onheilspellende afmetingen hebben aange
nomen. Hel aantal zieken, dal officieel op
76*5 wordt gesteld, moet echter veel grootei
zijn.
De toestand ie Soekkoer
moet zeer gespannen
z'jn
K a a t s j i. 7 A u g. Tc Soekkoer, in
do provincie Sind, heerschl een gespannen
atmosfeer. Ongure elementen wachten op
ccn gelegenheid om dc relletjes te herval
len. Dc winkels zijn gesloten Niemand
durft zich op straat vertoonen. Troepen en
politie doen do ronde in de stad. Men meldt
gevallen van plundering en cenige moor
den.
Vólgens berichten uit' Engelse he bron wa
ren den laatstcn tijd dc grcns-Afndi's opge
zweept dóór vijandig gezinde priesters. Dc
grensbewoners daalden in kleine groepen
uit liet gebergte af en verschenen langs
weinig bekende paden 111 de Bara-vallei,
ten Noord-Westen van Pes ja war- Hun plan
was geweest zich Woensdag 111 do vlakte
van Khaguri te vereenigen. De totale krijgs
macht van de bcrg-Afridi's bedroeg onge
veer 5000 man.
Langs dc wegen waren hier en daar waar
schuw ineen aangeplakt; maai c!e Afridi's
sloegen daaarop geen acht. Dc Britsch-ïn-
dischc grenswacht was, bij wijze van voor
zorg, versterkt en men had vliegtuigen uit
gezonden ter verkenning. Uit deze vliegtui
gen. ten getale van 50, werden bommen op
do Afridi's gestrooid.
Volgens een bericht ui' Londen geloofl
men hiermee don vijand te hebben afge
schrikt.
DE PRINS VAN WALES EN ZIJN
NIEUWE SPORT.
Over het Kanaal gevlogen.
Londen, 8 Aug. (V D.) Dc Prins van
Wales vloog gisteravond over het Kanaal;
hij startte te Le Touquet. waar lui golf had
gespeeld. Dc Prins landde veilig 111 dc na
bijheid van Windsor, voor deze vlucht ge
bruikte hij zijn nieuwe Moth-toestcl.
Onder Rijkstoezicht
gediplomeerd schoenhersteller
- Tel. 2162 -
Hebt gij last var. pijnlijke voeten, pro
beert dan Professor Muller schoenen.
Voorkomt vermoeidheid. Zoel vlak met
juisten pasvorm en steun brengt den voet
in normalen stand.
Voor Amersfoort bij
Aldegondestraat 53 Tel. 1162
BTSiSSJSSjïLz.' 1. I- jL"f;*i:^3333EB®313a
W 3
S)
§j LAPCGÜCTF5AAT £3
;«i a
3
&2®339 33irJü G Rli ft 3 3* 3 ES SE32® 0SS
zich tijdig z.g. om gezondheidsredenen in
een sanatorium teruggetrokken. Laue zou
persoonlijk financieel betrokken zijn ge
weest bij het aankoopen van electriseho
apparaten van allerlei soort, welke aan
koopen hij deed in zijn functie 'van direc
teur; tegelijk trad lui als verkoopor van
deze apparaten op. Hei zou hierbij orn
groote bedragen gaan. Ook de firmant
Roehricht van den metaalhandcl Prions
Wessels is in verband met deze 'zaak
aangehouden.
Met de celluloidband den
verkiezingsstrijd
tegemoet
In de „Vorwarts" lezen wij, dat het partij
bestuur der Duitsclio sociaal-democratie,
speciaal voor den verkiezingsstrijd een
klankfilm heeft laten vervaardigen, geti
teld; t,De sociaaldcmocraiic in den strijd
voor dc Rijksdagverkiezingen 1930". De
klankfilm is goed geslaagd. Dc beelden zijn
buitengewoon helder cn de redevoeringen,
die dooi vcrschilende bekende voormannen
worden afgestoken, maken grooten indruk.
Een scene stelt een sociaal-democratische
verkiezingsvergadering voor. Aan do tafel
zit de voorzitter met dc bel in de hand,
naast hem de spreker en de vertegenwoor
digster der sociaal-democratische vrouwen.
Ozang van een arbeiderskoor gaat aan
de handeling vooraf. „Ontwaakt volk, ont
waakt', klinkt het. Dan spreekt de voor
zitter dei vergadering ecnigc krachtige
woorden ter inleiding, 0111 dan het woord te
geven aan dc paitijgenooton Rudolf Wi9scll.
Paul Hertz, en Rudolf Breitsclicid. De drie
leiders behandelen achtereenvolgens de
volgende onderwerpen, sociale politiek, fi
nancieele politiek cn'de algcmecno binnen-
cn buitcnlandsche politiek.
Nadat dc redevoeringen zijn afgosloken,
slui de voorzitter do vergadering met dc
volgende woorden: Kiezers en kiezeressen,
\oert den strijd tegen de fascistisch-kapila-
listische dictatuur. Op voor de overwinning
van de Duitsclie sociaal-democratie". Het
arbeiderskoor zingt dan „Biüdci zur Sonne,
zur Freihcit", waarna do voorzitter de bij
eenkomst sluit.
Deze klankfilm zal ongcvvijfeld een groote
10 spelen in den komenden verkiezingsstrijd
MIDDELEEUWSCH.
Vijf bandieten geëxecuteerd en de
lijken tentoongesteld.
Mexico C i t y. 8 A 11 y. (V. LV Te Tcno
godcl allo zijn 5 i-a,:iilc:e:i. die cenige
dagen geleden, een ivI op deze nl: .its uit
voerden. gevangen ...nomen m slaantic
voet geëxecuteerd.'
Do lijken werd als afschrikwekkend j
voorbeeld op een plein tentoongesteld.
KNOEIERIJEN ET J EREMENS ELEU-
TRICITL1-3BEDRIJF.
Bremen, GAiu li.j de .slcuciïjko clcc-
triciteitsbedrijf zijn naar aan dc 'lel wordt
bericht, omvang» ijke knoeiereijen ontdekt
van den tweeden directeur Laue; als ge
volg van deze ontdekking i<= het gshecle
vermogen van La-uè in beslag genomen.
De belrokkcnnc Jiceft cp zeer grooten voet
geleefd; toen ontdekking dreigde, heeft hij
AMAN OELLAH NAAR ROME
C 0 n s ta n t i nfp p e 1, 7 Aug. Aman Ocl-
lah, de gewezen lieerscher van Afghanis
tan, is van hier plotseling naar Rome ver
trokken.
ENGELSCH-RUSSISCHE HANDELS.
CONCURRENTIE.
L 011 d e n, 7 Augustus. (H.N.) olgens
een mededeaïing van het departement
voor don overzceschm handel is do uit
voer van Engeland naar Perziö dc laatste
vijf jaren met bijna de helft verminderd.
Daaren legen is de uitvoer van Rusland
naar Perzic in hetzelfde tijdvak, bijna ver
vijfvoudigd. Rusland tracht onder allo
omstandigheden den loef af ie steken, zon
der er daarbij tekening mede te houden,
of het aan zijn kosten komt.
ITALIAANSCHE TROTS.
Japansche giften van de hand
gewezen.
Parijs, 7 Augustus. Het agentschap
Indo-Pacifique mclclt uit Sjanghai, dat
Mussolini geweigerd heeft de door het Ja-
pansche Iloode Kruis voor de slachtoffers
der aardbeving in Italic verzamelde be-
d'-zgen aan te nemen. Hij zou verklaard
hebben, dat bij dc ramp. die het Italiaan-
sche volk getroffen heeft, de Italiaansche
rëgëèring zelf voldoenden steun kou vei-
leencn.
B r e s 1 a 11, 7 Aug. (V. D). Op liet landgoed
van dc in Silezió wonendo schoonzuster van
den vroegeren keizer, dc hertogin weduwe
Dorothea Maria zu Schleswig-Holstein, zal
binnenkort een gerechtelijke verkoop plaats
hebben, liet, betreft hier dc heerlijkheid
Primkcnau in liet .distric t Spro.ltau.
Deze bezitting is, naai thans gebleken is,
met niet minder dan 4Ü7.0Ö0 Mark vorde
ringen belast. De voornaamsto crediteur, die
de executie gevraagd heeft, is de Prousischo
Pfandbriefbank. Toen ruim een jaar gele
den het landgoed in een toestond kwam to
verkeeren. die steeds meer zorg baarde, be
sloot do hertogin-weduwe tot verkoop. Na
langdurige onderhandelingen met dc stad
Glogau, kwam ten laatsto inderdaad een
koopcontract met deze stad tot stand. Glo
gau verzekerde zich voor oen bedrag vau
1.535.000 Mark van het bezit.
De stad moest een aanzienlijk crcdiet op*
nemen om dit bedrag te kunnen opbrengen.
Men nam echter aan, dat het landgoed wel
zou rendeeren en vestigde speciaal zijn hoop
op do exploitatie van het bosch.
Nauwelijks was do koop gesloten, of do
hertogin-weduwe kwam met voorstellen tol
terugkoop voor den dag. die klaarblijke*
lijk door haar naaste verwanten geïuspi*
reerd waren. Met name do cx-kroonprins,
die met een hypotheek van 300.000 Mark
hij deze aangelegenheid betrokken is, schijnt
zich voor don verkoop te interesseeroh. Do
hertogin-weduwe betaalde alle door de stad
Glogau gemankte onkosten en stortte boven*
dien nog een bedrag van cnkclo hondderd-
duizenden Mark. Zoo maakte Glogau gocdo
zaken, doch het landgoed van dc hertogin-
weduwe was wederom zwaai* belast
Na deze ietwat zonderling aandoende
koop- en verkoops-affaire ging do hertogin
weduwe zich nog aan enkele andere trans*
acties te buiten, die echter niet in slaat wa
ren de débilcle tegen te houden. Oj) 20 Sep
tember zal nu dc executoriale verkoop to
Sprottaü plaats hebben.
EINSTEIN IN DE VERDRUKKING.
Einstein, die op her ocigenblik in Geneva
vertoeft, om de zittingen der commissie
voor intelloctueele samenwerking bij 10
wonen, is in een zeer onaangename situ*
a tie geraakt. Toen hij door een gang van
het paleis van den Volkenbond ging, weid
hij door een groot aantal Amerikaansche
toeristen overvallen, die er op stonden zijn
handteokeriing cn zijn portret te hebben.
Bizonder stormachtig 'traden ecnigc meis
jesstudenten op. Een van haai haalde een
schaar ie voorschijn, manoeuvreerde daar
allergevaarlijkst mede cn trachtte een
haarlok van hem weg te knippen. Tot zijn
gelijk kwam net madame Curie er aan. Zij
ijlde haar in de verdrukking geraakten
collega te hulp en wist hem dooi een han
dige beweging weg te loodsen uit den
kring der opgewonden bewonderaar
slem.
ARBEIDSVERKORTING EN
LOONVERMINDERING.
Berlijn, 7 Aug. (V.D) Dc Vossischo
Zeilung weet mee tc declen, dat dc Bei lijn*
fiche Verkehregesellschaft. zich gedwongen
ziet mol den bedn'jfsraad in onderhande
ling te treden over een verkorting van den
arbeidstijd met twee dagen per maand,
welke gepaard zal gaan niet een belang
rijke verlaging der loonon. Niet alleen bij
het rijdend personeel, maar ook bij het
•administratief personeel zal deze maatre
gel worden toegepast.
De noodzakelijkheid ervan is een gevolg
van den achteruitgang van het verkeer, dat
vooral in dc' laatste maanden, sedert de
verhooging van de passagiers tarieven der
gemeentetram, sterk achteruit is gegaan.
Het geheim om vervelend te wezen is:
alles ie. zeggen.
Voltaire.
door
CISSY VAN MARXVELDT.
10
,.Zie jij ergens een gelegenheid, die ons
vervoeren kan?'
Iiuib speurde door de sneeuwvlokken
heen de landelijke stationsweg af.
,,'k Zie niets.' ilij lachte even. „Dat is
vv,at anders dan een auto met een chauf
feur en een palfrenier. Zeg, wat is T op
eens bar koud geworden."
„Ik vind toch, dat ze best voor een rijtuig
hadden mogen zorgen", zei Mary.
Ti'ix, die nog niets gezegd had, stak diep
de handen in de zakken van haar jas. De
villa weg, een paai musschen, die rond-
tripten, de schemering, die langzaam viel,
e:M nu het gepuf van dc trein was verstor
ven, een w eldadige onzegbaie still Ie rond
om hen.
nO. wat is 't hier zalig", zei ze.
„•Gelukkig", zei Huib, „éen, die 't hier
tenminste zalig vindt. Ik zal maar eens
zien, of die vrijer daar ons een „vehikel
hij bouwe Tiix 11a bezorgen kan
De vrijer was dc stationschef, die een
weinig opgewekte man leek.
Huib beende op hem toe. De chef likte
met een vinger aan zijn pet. en deed zicht
baar moeite zich uit zijn indolentie los te
rukken.
„Die man lijkt wel bevroren", zei Mary,
haar gezicht diep wegduwend in het warme
bont van Kaar kraag.
„O, wat is het hier zalig", zei Trix nog
eens, dc sneeuw vlokken vangend op haar
neus en haai kin.
„.N'ee, niet stoeien", dreigde Frank. „Wat
wou je Sneeuwballen gooien Ei ligt toch
nog lang geen sneeuw genoeg. Kees, blijf
bij me asjeblieft."
„Dollywaarschuwde Mary. Ilièi blij
ven. Mn ik zeg 't niet nog eens. Dot."
Huib voegde zich weer bij de wachtenden.
..En wat zegt de vrijer? vroeg Trix.
..Bij Pietor v.in Jan om #e hoek kunnen
we een rijtuig krijgen.'
„Wip is Pieter v an Jan om de hoek
vroeg Trix.
Huib stampte een klonterig eigenwijs
snee uw klompje van zijn rechterschoen.
..Woef ik dat Ik ken dc inboorlingen
hier toch zeker niét."
„Je moet die'man uit de weg blijven,
Puck", ried Mary.
„Hij is een brioschende leeuw gelij'v.
Maar 't kan me niets schelen." Ze haakte
haar arm door de zijne „Kom maar mijn
engel, zullen wij vast voorgaan naai Pieter
van Jan om de hoek Wat loopt het leuk
in deze plakkerige sneuw. Yin je niet
Iiuib Net of je in stijfsel wandelt."
..Ta precies. Zou je niet liever wat op je
kinderen letten
„Hè, wat onaardig. Dat doet I rank toch
immers.
Natuurlijk sloeg op dit fatale moment
Kees Dolly met de city-bag op haar rug.
Dolly krijschtc cn Mary zei wat beda
rende woorden. Maar Tiix liet fluib s arm
los. „Ik zie hei alweer. Nergens kan ik
gemist worden. Kom hier Kees. Geef je
moeder een arm. En je trapt niet achter
uit hoor
Frank had Jan nog intijds bij een zielig
slóólkantjc vandaan gevischt.
Iiuib beende met groote stappen voor hen
uit.
De sneeuw begon dichter tc vollen. Mary
moest opeens denken aan de Warmte van
haar gezellige huisknmei niet. de knusse
schemerlamp, die brandde up de schoor
steenmantel. En ze kon niet begrijpen,
waarom ze zich door Vera van Daal en's
opgewonden betoog zóo hadden laten be-
invloeden Of wa» het Puck geweest, die
haar door haar onstuimig enthousiasme
had meegesleept Dollv klaagde, dat ze
zulke koude voeten had, en Kees zeurde,
dat de sneeuw in zijn nek gleed, \lleen Jan,
nu aan Frank's hand gevangen nnde
onbewogen.
Dag Ilui-uib"', zong Trix.
Geen antwoord.
„Zeg Huib 1"
„Wat is er
..Zul jc niet plotseling om een duistere
hoek verdwijnen en nooit meer terug
komen
Huib keerde, zich even om IIii wischte
de sneeuw uit zijn wenkbrauwen.
„Daar heb ik verdraaid veel zin in", zei
hij.
„Hoe ver is "t naar Pieter van Jan om
dc hoek
„Die vrijer zei een kwartiertje."
,0, dan is '1 vast een slordig half uur",
beloofde Trix blij. „Zeg Hiiib
„Ja. wat is er nu weer 7
„Ik voel me net, of ik door de sneeuw
velden van Alaska dwaal
„Ik zal jc maai niet zeggen, hoe ik me
voel. Heb je ooit zoon hondeweor gezien."
„Ik vind het toch zeer onheusch, dat we
niet van het station /.ijn afgehaald", begon
Mary, die anders nooit gauw klaar stond
met een aanvallende opmerking.
„Ja, ik ook", zei Trix gedachteloos.
„Jc hebt toch wel duidelijk de tijd van
aankomst geschreven
„Ik
„Ja, dat zou jij toch immers doen.' Mary
bleef staan op de stille, besneeuwde land
weg.
Trix bleef ook staan. Dan keek ze ach
terom naar Frank, die met Jan gelukkig op
een behoorlijke afstand was.
„O Marv'zei ze dan. „Er zal straks
gloeiend wat voor me op zitten. Ik zou rnc
wel zoo in die sloot willen storten.
„Je hebt natuurlijk niet geschreven."
„Javvél. Maar nu opeens weet ik, dat ik
in die opwinding mijns gemoeds geschre
ven heb, dat we orn 12.10 zouden aanko
men."
„Maar kind, toen gingen we weg O jij
stoffel
„Ik schaam rne dood Hoe-zal ik dat ooit
Sveer bij Huib kunnen goedmaken?"
Mary zuchtte. „Jou zal ik niet gauw
weer wat toevertrouwt)."
„Nee, asjeblieft niet. Ik ben totaal onge
schikt voor vertrouwensopdrachtcn."
„En wat een akelige indruk maken we
daar."
„Ik zal alle schuld wel op mijn teere
schouders nemen. Gelukkig, dat w© entre
nous zijn. Stel je voor. dat er een gansche
familie zou vergaard zijn geweest Nog
duizend keer ijziger." Ze koek 'opzij naar,
Mary.
„Toe Mary, lach 'es."
„Ik vind jou ongelooflijk zorgclolos. Puck
Nu zuchtte Trix. „Ja. gek hè Maar zeg
Mary, wie weet welk een koninklijk vehikeL
ons om 12.10 wachtte .aan 't station. O, ik
durf het lluih nooit te bekennen."
„Hij zal het gauw genoeg weten", zei
Mary.
„Komen jullie nog riep Huib.
„Toe-öc riep Trix.
Zoo eenzaam, als die w eg was. Geen ster
veling te zien. Zouden alle menschcn zicli
al in bed hebben verborgen
„Ik heb altijd gedacht, dat een station
direct bij diet dorp was.' Mary's stem klonk
wat verontwaardigd.
„Ja, ik heb liet durp niet gebouwd", ver
dedigde Trix zich. .Trouwens, ik heb dat
ook altijd godacht."
„We zouden nog tandeborslels koopen'i
ontdekte Kees opeens.
(Wordt vervolgd).
VROOM DREESMANN
Langestraat.
Een zeer groot assortiment in
met en zonder spiegel, tegen
zeer lage prijzen,
f 6.50, f 4.90, f 3.50, f 2.90.
