De ontdekking van
Andrée's lijk
m
DE EEMLANDER
Donderdag28Augustus 1930 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 51
Buitenlandsch Overzichl
Een proces tegen
terroristen
Naord-Daitsche bommen
werpers voor den
rechter
PROCLAMATIE VAN PERU'S
REVOLUTIONAIREN
President Leguia zal
worden uitgeleverd
Pilsoedski laat weer eens
van zich spreken
De landdag vergeleken met
een varkensstal
Belangstelling van allen kant
Atlantis, het achtste
wereldwonder
Stoute droom van een ingenieur
uit Marseille
ERNSTIGE VLIEGRAMP,
IN FRANKRIJK
Zes militairen om het
leven gekomen
De kabinetscrisis in
Beieren
De sociaal-democraten pogen
haar op te lossen
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 manndeo voor Amersfoort f 2.10 per maaad 0.75. per
week (met gratis verzekering tegeo ongelukken) f 0AV/r
Binnenland franco per po* per 3 maanden I I.-» Ahonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING «7910 TELEFOON INTERC SIS
PRIJS DER ADVERTENTIEN van I—i regels f f.03 met inbegrip van een bewijsnummer t
elke regel meer f0.25. Lle/dadlgbdds-advertentHhi voord#
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 t
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f J.—JftcwUsnummer otö f OJtf
Angst in Frankrijk voor de
Duitsche rijksweer.
Al weken lang houden de hoofdartikelen
in-de Fransche bladen zich bij voorkeur be
zig met de Duitscho rijks weerbaarheid. In
Duitschland vindt men het een vrij belache
lijke zaak, dat op hef oogenblik talrijke
deskundigen in Frankrijk, militairen zpo-
wel als "leden van het parlement, de Duit
sche. rijksweerbaarheid (een ..SÖldnertrup-
pe", die het verdrag van Versailles Duitsch
land heeft opgedrongen) wordt voorgesteld
als het werktuig voor de .moderne oor
logsvoering. Bovendien trekken de schrij
vers in de Fransche pers een heel betrok
ken gezicht, als zij het hebben over de
Fransche legerorganisatie, welke op den
éénjarigen dienstplicht is opgebouwd en
waarvan wordt gezegd, dat zij ontoereikend
en inferieur is.
De gevolgtrekking is tenslotte meestal,
dat. ook Frankrijk, voor welks grensbe
scherming de contingenten, die krachtens
den algemeenen dienstplicht onder de wa
penen zijn, niet vpldoende kunnen worden
geacht, met bekwamen spoed het stelsel van
het beroepsleger moet invoeren, aangezien
dit alleen in staat zou zijn niet succes het
hoofd to bieden aan plotseling^ vijande
lijke overvallen. Natuurlijk, aldus een iro
nisch bericht van cjen Ullstein-Nachrichien-
dienst, moet dit niet zoo worden opgevat,
dat Frankrijk daarom den algemeenen
dienstplicht wil afschaffen: integendeel:
beroepsleger en volkslegpr moeten naast
elkaar bestaan en Frank rijks overwicht met
betrekking tot de andere Europeesche mo
gendheden nog verdubbelen. Het feit, dat
Frankrijk reeds nu een leger van honderd
duizend beroepssoldaten op de been houdt,
waarvan echter de helft dienst doet in de
koloniën, wordt echter verzwegen.
Volgens de Voss. Ztg. bevinden de discus
sies over vorenaangeroerde kwestie zich
voorloopig nog in een beginstadium, doch
er zijn teekenen te over, die erop wijzen,
dat deze besprekingen moeten dienen om
bepaalde bewapeningseischen te rechtvaar
digen, waarop de openbare meening voor
zichtig moet 'worden voorbereid en die bij
het parlement misschien reeds middcn-No-
vember als een kleine vacantieverrassing
zullen worden ingediend.
Een diepén- indruk heeft ook het artikel
van de Germcmia gemaakt, waarin werd
gerept van sympathieën voor de sovjets, die
bij de rijksweerbaarheid zouden kunnen
worden vastgesteld. Er is nogal vefontrus-
terid commentaar geleverd op de geruch
ten, dat de vervanging van den republi-
keinschen generaal Heye, die aanstuurde op
verzoening met de Westelijke mogendhe
den, door kopstukken van de „militaire
camarilla" door de Wilhelmstrasse zou zijn
goedgekeurd of zelfs uitgelokt. Hieruit
wórdt van zekere zijde in Frankrijk opge
maakt, dat onder den invloed van de ster
ke rechtsche stroomingen Duitschland het
breken met de politiek van Locarno voor
bereidt en in plaats daarvan nauwere aan
sluiting zoekt bij Rusland.
Zoo ziet men, dat er in Frankrijk nog
steeds voor Duitschland een ernstige vrees
wordt gekoesterd. Gedeeltelijk wordt die
bezorgdheid misschien ook wel kunstmatig
gekweekt, opdat bepaalde Fransche kringen
op grond van beweerde gezindheden in
Duitschland een levendig propaganda kun
nen maken voor een tot de tanden gewa
pend Fransch leger.
Te Altona. is Dinsdagochtend het proces
begonnen tegen 23 menschen, die in 1928
en 1929 in de provincie Slécswijk-Holstein,
Hannover en Oldenburg bomaanslagen heb-
gepleegd. Alleen het O.M. heeft tot dtis-
ftr reeds 60 getuigen opgeroepen. In den
loop van het proces zal dit aantal nog veel
grooter worden. Men rekenfc er op, dat bet
proces wél vier weken zal duren.
Na voorlezing van de acte van beschuldi
ging gaf beklaagde RehÜng enkele inlich
tingen over het ontstaan \an zijn betrek
kingen met dc andere beklaagden Hij be
strijdt den hem ten laste geleiden diefstal
van ontplofbaar materiaal te Mülheini aan
de Roer. 0\er zijn verblijf ten (ijdc van de
daad legt hij bepaalde verklaringen af om
zijn alibi te bewijzen.
Beklaagde Heim verklaart, dot hij niets
wil zeggen. De beklaagden zien in de recht
bank de vertegenwoordigster van een stel
sel, dat zij bestrijden en daarom zijn zij
overtuigd, dat de rechters zich niet in hun
toestand en hun handelingen kunnen in
denken.
Daarop werd de zitting lot Woensdag
ochtend verdaagd.
New-York, 26 Aug. (V.D.) Volgens be
richten uit Lima hebben de revolutionairen
een proclamatie gepubliceerd, waarin o.a.
gezegd wordt, dat de internationalo verdra
gen volkomen zullen blijven gehandhaafd,
dat. echter de monopolies zullen worden af
geschaft cn dc vermogens van alle aanhan
gers der vorige regeering in beslag zullen
worden genomen. Verder zullen in de diplo
matieke vertegenwoordiging persoonsver
anderingen worden doorgevoerd, terwijl al-
gemecne verkiezingen zullen worden uitge
schreven. Binnenkort zal politieke amnestie,
worden afgekondigd. De vroegere president
Leguia. welke zich thans op een oorlogsschip
bevindt, zou, naar verluidt, ernstig ziek zija
N e w-Y o r k, 26 Augustus. Blijkens een
bericht uit Arequipa heeft de kruiser, waar
op president Leguia zich bevindt, zich aan
de nieuwe regeering onderworpen en stoomt
naar Peru terug. Men neemt aan, dat de pre
sident daar uitgeleverd wordt.
N e w-Y ork, 26 Augustus Uit Lima wordt
gemeld, dat twee dochters en een schoon
zoon van Leguia een toevlucht vonden bij
den Amerikaanschen zaakgelastigde.
Generaal Ponce verzekerde een deputatie
van vertegenwoordigers van vreemde mo
gendheden, dat dc bezittingen van buiten
landers voldoende beschermd zullen worden.
N e w-L o r k, 26 Augustus. (V.D.) Uit Lima
wordt gemeld, dat de regeering van Peru
den slaat van beleg verzacht heeft. ITet
grootste deel van het leger en van de be
volking staat aan de zijde van de nieuwe re-
geering.
Ponce, die het hoofd i9 van de groep, die
Leguia teïi val heeft gebracht, heeft een. rede
gehouden tot de studenten.
Hij beloofde hun, dat Leguia, die zich
thans aan boord van een Pcruaansch oor
logsschip bevindt, zal worden teruggehaald
om te worden gestraft
New-York, 26 Aug. Leguia is thans de
gevangene van, de militaire junta, daar hij
uitgeleverd is door de officieren van den
kruiser, die slechts 12 mijlen buiten dc kust
was, toen een draadloos bericht ontvangen
werd, dat de officieren met een krijgsraad
bedreigde, wanneer zij niet binnen -18 uur
terugkeerden.
Zal Amerika de nieuwe regeering
erkennen.
New-York, 27 Aug. (V. D.) In regec-
ringskringen te Washington wordt ver
klaard, dat dc kwestie der erkenning van
de nieuwe regeering te Lima nog niet ur
gent is. De Amerikaanschc gezant te Lima
heeft opdracht gekregen alle maatregelen
te nemen voor de invrijheidstelling van den
Amerikaanschen kapitein Grew, die door :1e
opstandelingen gevangen genomen is.
Naar uit Lima gemeld wordt, zouden he
den, Woensdag, onderhandelingen plaats
hebben lusschen vertegenwoordigers van
beide revolutionaire groepen om het uit
breken van een burgeroorlog te vermijden.
Leguia overleden?
New York, 27 Aug. (V. D.) Volgens een
nog onbevestigd bericht uit Lima, zou de
afgetreden president van de Perumaansclie
republiek, Leguia, aan boord van den krui
ser overleden zijn.
Het zakenleven te Lima
staat stil.
De berichten omtrent den opstand zelf
luiden nog steeds tegenstrijdig. Ontkend
wordt, dat men met een opstand van com
munisten heeft te doen. Sommige berichten
melden, dat de leider der opstandelingen in
het Zuiden, kolonel Cerro. geweigerd heeft
de militaire junta te Lima te erkennen, doch
volgens andere berichten heeft de militaire
junta vier officieren naar Arequipa gezon
den en is het resultaat van de onderhande
Üngcn geweest, dat kolonel Sanchez Cerro
er in heeft toegestemd de junta te erken
non. TeL ima zelf is het gisteren opnieuw
tot straatgevechten gekomen, waarbij acht
personen gedood cn een groot aantal ge
wond zijn. Het zakenleven in de stad staat
stii. De nieuwe minister-president Ponce
heeft echter scherpe maatregelen getroffen
om de orde en veiligheid te handhaven. Ook
zijn maatregelen getroffen om de vlucht van
aanhangers van Leguia te beletten. Zoo
werd gisteren scherp toezicht gehouden op
het stoomschip Santa Maria, dat uit de ha
ven van Callao naar New-York vertrok.
N e w Y o r k, 27 A u g. (H. N.) Volgens de
laatste berichten uit Lima schijnt een bur
geroorlog tusschen de verschillende mili
taire partijen vermeden te zijn. Sanchez
Cerro, de leider der opstandelingen in het
Zuiden van Peru, heeft het compromisvoor
stel van de militaire junta te Lima aange
nomen en zal thans lot het militaire direc
torium toetreden. Over het algemeen schijnt
do rust in Peru hersteld. De geruchten over
het lot van den vroegeren staatspresident
Leguia zijn nog steeds tegenstrijdig.
De militaire junto afgetreden.
L o n d e n, 27 Aug. (H.N.). Volgens een As
sociated Press bericht uit Lima is do mi-
litairo junta afgetreden en zal generaal
Sanchez Cerro, de leider der opstandelingen
in het Zuiden, de nieuwe regcerlng vormen.
Sommige afgevaardigden aangeduid
als „schooiers met verscheurde
pantalons"
Warschau, 26 Aug. Over de wijziging
der Poolsche regeering door maarschalk
Pilsoedski schrijft een met de regeering
nauw verbonden blad, dat er in de Poolsche
buitenlandsche politiek en in de economi
sche politiek geen verandering zal komen.
Maar men moet zich afvragen, zegt het blad
verder, of er niet iets nieuws moet komen
in dc binnenlandsche politiek van Polen,
want de vorige Poolsche kabinetten zijn veel
to toegeeflijk geweest tegenover het drijven
der oppositie-partijen.
Volgens sommige Poolscho bladen zou het
in de bedoeling van Pilsoedski liggen den
tegenwoordigen landdag te ontbinden en
nieuwe verkiezingen te laten honden en zou
de oplossing van het const.tutioneele vraag
stuk op het programma van het nieuwe ka
binet prijken. eDzelfde bladen schrijven.dat
wat de buitenlandsche politiek betreft, het
feit, dat Pilsoedski het bewind heoft aan
vaard. reeds een antwoord is op dc poging
van Duitschland tot het verkrijgen van her
ziening van zijn grenzen.
De sensatie van den dag te Warschau is
inmiddels, naar het Vad. bericht, 'het inter
view. dat Pilsoedski heeft verleend aan het
officieuze blad, de Gazeta Polska. Daarin
richt bij scherpe aanvallen op de grondwet
en den landdag. In het eerste gedeelte houdt
do maarschalk zicfh bezig met de tegen
woordige grondwet, die bij onzuiver noemt,
daar msn ze naar welgevallen kan interpre
teeren. Hij oefent vooral kritiek uit op de
bepalingen, welke betrekking hebben op de
parlementaire meerderheid. De maarschalk
noemt in dit verband de tegenwoordige
grondwet een constitutio prostitutio. Dc re
visie van de grondwet zal zijn voornaamste
taak zijn.
In het tweede deel richt Pilsoedski scher
pe aanvallen op het Sejm cn de afgevaar
digden der oppositie. Het Sjern noemt Pil-
soedki een varkensstal; de afgevaardigden
hebben volgens hem enkel geld en nog eens
geld noodig. Zijn voornaamste zorg zal
daarom zijn de staatskas tegen de aanval
len der afgevaardigden te beschermen, op
dat de staatsgelden niet. gebruikt zullen
worden voor de partij riolen.
In zijn verdere uiteenzettingen liet de pre
sident zich vooral smalend uit over het
linksche centrum, dat hij ec.w wangedrocht
noemde. Hij viel ook enkele afgevaardigden
met name aan, die hij schooiers rnet ver
scheurde pantalons noemde.
Ten slotte stelde de maarschalk vast, dat
zijn voornaamste zorg zou zijn om den staat
te hervormen en een nieuwe grondwet te
geven.
Dc inhoud van liet interview heeft na
tuurlijk in politiek-parlementaire kringen
groote sensatie verwekt.
S t o c k li o 1 m, 2 7 Aug. (V. D.) De coni-
missie-Andrée is Dinsdag benoemd. Zij zal
reeds binnen enkele dagen uit Tromsö ver
trekken. liet balsemen van het lijk van
Andrée zal door prof. Hedren geschieden.
Voor het verzorgen van dc voorwerpen, c.ic
dc expeditie heeft achtergelaten, heeft prof.
Litberg de leiding genomen. Een kanon
neerboot heeft opdracht gekregen zich ge
reed te maken \oor het vertrek naar
Troin6ö. Er is een wedstrijd om de
Bratvaag het eerst te bereiken. Verschillen
de Scandinavische en buitenlandsche kran
ten hebben schepen uitgerust, eenige zelfs
met vliegtuigen aan boord, die op weg zijn
naar Tromsö om het eerst de overblijfselen
van de expeditie te kunnen bereiken.
Léon Foenquinos, een ingenieur uit Mar
seille, heeft, aldus De Tijd, een fantastisch
plan ontworpen, welks ondcrdeelcn liij nu
in een Engelsch weekblad uiteenzet.
Het. gaat over de oprichting van een stad
op een stalen eiland, midden in den Oceaan,
tusschen de Oude cn do Nieuwe Wereld. Het
eiland zou op een niet al te diepe plaats
in den Golfstroom liggen, halverwege Parijs
cn New-York, op -13 graden Westerlengte en
i5 graden Noorderbreedte.
Foenquinos zet uiteen, dat zijn stalen
eiland niet slechts een landingsplaats voor
luchtschepen en vliegtuigen bij hét over
steken van den Oceaan zal zijn, maar dat
er ook het heerlijkste ontspanningsoord ter
wereld zal verrijzen, een meteorologisch
station, een aanlcghaven voor schepen en
een centrale voor reddingswerk bij scheeps
ongevallen. De Golfstroom zal ervoor zor
gen, dat eeuwige lente op het eiland
heerscht. Er zullen verfijnde luxe-hotels ge
bouwd worden, theaters, bioscopen, danspa
leizen, boulevards met de filialen der mecst-
bekendo firma's van het vasteland. Langs
de boulevards zullen tropische gewassen
gezet worden. Het zal er mooier zijn dan
op Corniche en mondainer dan op dc pro
menade' van Monte Carlo
Om zijn stalen eiland voor de stormen te
beschermen heeft de Marseillaansche inge
nieur een eigen systeem bedacht: cirkel
vormige staaldammen, die in golfbrekers
uitloopcn..
Het fundament van het eiland zal uil
rniddelhavd staal bestaan, dat door stalen
scharnieren cn draadkabels samengehouden
wordt. Foenquinos wil zijn Occaanstad op
een geheel metalen fundament opbouwen.
Deze basis bestaat uit 96 cajssons, waarvan
elk meer dan twee honderd meter lang,
dertig meter breed en dertig meter diep is
cn die onderling verbonden zijn. Deze cais
sons vormen den kelder van de Atlantis-
stad; zij zullen' in zich bergen de kracht
werktuigen en de machinericn, die voor ver
lichting cn verwarming van het eiland noo
dig zijn.
Ónderdaarclscho straten, die door deze
kelder loopen, zijn met de bovengrondsche
boulevards verbonden.
Grootsche havenwerken zijn in het plan
opgenomen. Het gcheelc eiland zal worden
beheerscht door vier groote torens ieder
zoo groot als de Eiffeltoren waarin radio
installaties, vuurtorens en landingstations
voor luchtschepen ondergebracht zuilen
worden.
Foenquinos neemt aan, dat voor de be
diening van alle machines en voor de ver
zorging van do stedelijke inrichtingen on
geveer tienduizend families noodig zijn en
dat dc overige bevolking van het eiland on
geveer 200.000 personen zal bedragen.
De kosten van zijn ontwerp schat dc in
genieur op ongeveer 3.6 milliaid gulden en
hij is ervan overtuigd, dat deze reusachtige
som een goede rente en respectable winsten
zal afwerpen. Hij berekent de jaarlijksche
inkomsten der drijvende stad op 4.8 mil
liard gulden en hij gelooft, dat het stam
kapitaal in minder dan vijf cn zeventig jaar
afgelost zal zijn.
„De geheele wereld zal naar mijn stad
stroomen", zoo sluit Froenquinos zijn uit
eenzetting, „Ieder schip, dat voorbijvaart,
zal bij dat achtste wereldwonder aanleg
gen en de passagiers zullen hier vertoeven.
Atlantis zal een internationale stichting
worden cn ik hoop een comité., van mach
tige financiers bijeen te krijgen, die den
raad van toezicht en beheer der onderr.e
ming zullen vonncn"
DE VRIJHEIDSBEWEGING
IN INDIë.
Gandhi houdt aan zijn voor
waarden vast.
Londen, 27 Aug (V. D) Te Simla
vond gisteren wederom een langdurig on
derhoud plaats tusschen den onderkoning
lord Jrwin en de twee gematigde nationalis
tische leiders, die de onderhandelingen met
Gandhi hebben gevoerd.
Omtrent het besprokene is niet veel be
kend. maar vast staat, dat do beide natio
nalisten als Gandhi's standpunt konden
mededeclen, dat de Mahatma vasthoudt aan
de voorwaarde voor deelneming aan de
ronde-tafel-conferentic, dat daar ter sprake
moet komen de invoering van den domi
nion-status of van een vorm van zelfbe
stuur. waarbij Gandhi ten aanzien van de
regeling der defensie cn de behartiging der
buitenlandsche aangelegenheden lot een
compromis bereid zou zijn.
HET EERSTE POOLSCHE SCHIP OVER
DEN OCEAAN.
Xe w-Y ork, 26 Aug. (V. D.) Heden komt
in de haven van New-York het eerste schip
aan, dat onder Poolsche vlag den tocht over
den Oceaan heeft gedaan. Het komt uit dc
Poolsche haven Gdingen, die Polen een uit
gang naar zee verschaft heeft. De Poolsche
kolonisten te New-York zullen het schip
feestelijk ontvangen.
WEERBERICHT.
Hoogste. Barometerstand:
??2.7 te Kahlstadt.
Laagste Barometerstand:
751.1 te Reykjavik.
Verwachting:
Zwakke wind uit. Oostelij
ke richtingen, licht'tot half
bewolkt, droog zeer warm
weer.
Parijs, 27 Augustus (V. D.) Gisteravond
laat heeft in de nabijheid van'Chartres een
zeer ernstig vliegongeval plaats gehad. Gis
teravond begonnen groote luchtmanoeuvres
die den geheelen nacht zouden duren. Een
groot bombardeervliegtuig, dat aan de raar
noeuvres deelnam, vloog op eenige K.M.
afstand van Chartres boven hét dorpje
Chavannes, toen het vliegtuig plotseling
van ongeveer 300 M. hoogte naar benedon
stortte. Het toestel scheerde in zijn ffe) langs
eenige huizen, die beschadigd werd.cn,
doch gelukkig onbewoond waren cn kwam
geheel vernield in do alraat terecht. Met
veel moeite konden de lijken van de zes In
zittenden, twee officieren cn vier sergeants,
uit de puinhoopen van het toestel te voor
schijn worden gebracht. De manoeuvres
werden onmiddellijk afgebroken. Men ver
moedt, dat het ongeluk veroorzaakt werd
door motor-panne.
Parijs, 27 Aug. (H.N.). Behalve het
reeds vermelde vliegtuigongeluk bij Char
tres* hebben er Dinsdagnacht nog 2 vliegtuig
ongelukken plaats gehad. Een tweede bom-
baardeervliegtuig van het niéuwste type,
met eveneens zes inzittenden, is bij Dijón
op een hoogte van 800 meter neergestort. Do
stuurinrichting weigerde plotseling, waar
door het vliegtuig kwam te vallen. Kort
voordat het den grond raakte, had een ont
ploffing plaats, waardoor het vliegtuig ge
heel vernield werd. Van de inzittenden wis
ten er 2 zich te redden door met een val
scherm uit het vliegtuig te springen. De 4
overige werden gedood. Voorts is nog een
militaire tweedekker neergestort en geheel
vernield. De bestuurder van dit vliegtuig
werd slechts licht gewond, terwijl de 2 an
dere inzittenden als door een wonder on
gedeerd bleven.
M li n ch e n, 26 Aug. De soc.-democrati-
sche fractie van den Beierschen landdag
heeft in haar zitting van heden besloten de
'haar door den voorzitter van den landdag
verstrekte opdracht tot vorming eener re
geering aan te nemen cn haai pogingen
voort te zetten. Zij zal in. een brief aan den
voorzitter van den landdag haar standpurtt
uitvoerig uiteenzetten.
TALRIJKE BARAKKEN BIJ
EHRENBREITSTEIN VERBRAND.
Een groot aantal personen
dakloos.
Koblenz, 2 7 Aug. (V, DA Woensdag
ochtend omstreeks drie uur ontstond in dé
stedelijke woonbarakken bij Ehroribreii-
stein een brand, die in'korlen tijd de harak.-
ken in een vlammenzee veranderde. De be
woners konden zich slechts in nachtgewaad
in veiligheid brengen.
De barakken zijn tot den grond loc alge-
brand met allo have en goed dei bewfJÖr..-
Talrijke personen zijn dakloos geworden.
Omtrent dc oorzaak is niets bekend.
