BRIEVEN VAN EEN BRABANTSCHEN BOER miYEMim® m DE EEMLANDEU Dinsdag2September 1930 j Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 54 Buitenlandsch Overzicht TSJOENG KING DOOR BRAND GETEISTERD Duizenden dooden te betreuren FLYING SCOTSMAN" GEDERAILLEERD Dertig gewonden Terugkeer der rust in Argentinië? Opnieuw een sprong over den Oceaan DOOR A. A. L. GRAUMANS AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 uaandcn voor Amersfoort f 2.10. per raaano 0.75. per week (mei gratis verrekerlag tegeo ongelukken) f 0.171/»» Binnenland franco per post per 3 maande® f 3*-% Afionderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 IILEfOON INTERC JIJ PRIJS DER ADVERTEHTIEN regels f 1.03 met Inbegrip van eeo bewijsnummer^ mmmmmm—m elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-ad verteotien voord® helft van den pri)«. Kleine Adverttntièn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regtfe 50 cent, elk® regel neer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer eita f C.0S Poincaré tegen de minderheden. rrHet gaat om den wereld- vrede." De Fransche staatsman Poincaré i6 den Iaateten tijd druk in de weer. Niet alleen houdt hij voortdurend redevoeringen, doch ook schrijft hij artikel na artikel. In fan daarvan houdt hij zich ook bezig met het vraagstuk der nationale minderheden en hij grijpt daarbij tevens gretig de hem geboden gelegenheid aan om verzet san ti teckenen tegen het streven, hetwelk aanstuurt op ver andering der vredesverdragen. Niet alleen het \erdrag van Versailles wil men onder ste boven gooien of verminken, aldus laat hij uitkomen, doch tevens de verdragen van Saint Germain, Neuilly, Sèvres en Trianon. De gezindheid om veranderingen iu de tractatcn aan te brengen heeft volgens Poincaré de neiging zich te ontwikkelen tot een streven van verstvekkenden aard. Nadat hij heeft vastgesteld, dat voor 1911 geen enkel vredesverdrag in staat is ge weest ten allen kant bevrediging te wekken, maakt hij het den lezers duidelijk doch hiermee zal geen enkele Duitscher het eens zijn dat het meerendeel van de bepalin gen der verdragen van 1919 en 1920 een nobele poging waren om een vernieuwing tot stand te brengen, waarbij met de oude tradities werd gebroken, niet alleen wat de toegepaste methodes betreft, maar ook wat de doeleinden aangaat, waarnaar werd ge streefd. De verdragen hebben zoo beweert Poincaré alles van de hand gewezen, wat ook maar zou kunnen lijken op veroverin gen: zij hebben de oude Europeescho theo rie van het evenwicht opgegeven, die inder daad al te dikwijls moest dienen als voor wendsel bij willekeurige versnipperingen en onrechtvaardige v?rdeelingcn. Tegenover de nationale minderheden neemt Poincaré een weinig welwillende houding aan en wanneer Duitschland en Hongarije aankondigen, dat zij ernaar stre ven de verdeeling of regeling der nationale minderheden te reorganiseeren, dan is dit hetzelfde volgens Poincaré als wan neer de Franschen zouden worden uitge- noodigd om een wandeling te maken op een vulkaan; de erupts zou overigens, naar liïj van gevoelen is. ti 4 zoo gevaarlijk voor de D.'itselmrs en Hr iren als voor de Fran schen zijn. Poincaré besirij 't /lat men li?t begrip der nationale minderheid nader kan bepalen. Uit al zijn boschouwingcn blijkt in elk ge val, dat hij' wordt geleid door de vrees, dat de Elzas een gebied, dat. zoowel wat taal als ras betreft, Duitsch is plotseling als een nationale minderheid zou kunnen wor den bechouwd. De Fransche staatsman schrijft onder meer; „Wat is nu het kenmerk van een natio nale minderheid? De taal? Maar zou een veroverd en onderdrukt volk. dat gedwon gen is een vreemde taal te spreken, tegen f-ïjii wil een nationale minderheid kunnen worden? Het ras? Men moet mij eens zeg gen. hoe men dit nader wil aanduiden. Ik herinner mij. dat even na den oorlog mij een man, die zicli als een uitstekend vader lander beschouwde, schreef: In uw hoe danigheid van Lotharinger is u minder dan twee eeuwen Franschman. Ik van mijn kant •achter ben het al meer dan tien eeuwen. Uw meening heeft niet dezelfde waarde nis de mijne!" Een dergelijke bewijsvoering zou wat al to ver voeren. Er is geen natie, die eensgezinder is dan Frankrijk en toch is zij slechts do gelukkige samensmelting van eens zeer uiteenloopende bevolkingen." Poincaré heeft op het begrip „nationale minderheid" aan te merken, dat hst een be letsel is voor de toenadering der volkeren, deze in elk geval bemoeilijkt en een voort durende oorzaak van koortsachtige opwin ding in Europa is. De Fransche staatsman Poincaré eindigt zijn beschouwingen met een beroep op den Vokenbond en zegt, dat de Assemblée te Ge neve er goed aan zal doen de ooren te slui ten en noch den aanhangers der verdrags wijziging, noch don al te handigen en harts tochtelijken verdedigers der nationale min derheden ook maar de geringste hoop te la ten; „I-Iet gaat om den wereldvrede! Drieduizend huizen verwoest Parijs, 31 Aug. (V.D.) Uit Sjanghai wordt gemeld, dat do hoofdstad van de Chincesehe provincie Szetsjoean, Tsjoeng King, door een geweldigen brand is geteis terd. Drieduizend huizen zijn vorwoest. Duizen den menschenlevens zijn te betreuren. De schade is niet te overzien. ZOON VAN INDUSTRIEKONING BIJ AUTO-ONGEVAL GEDOOD. Parijs, 51 Aug. (V.D.). In de nabijheid von Bordeaux" is een auto. waarin twee Amerikanen zaten, tegen een boom gereden en volledig verwoest, Eén der inzittenden was op slag doocj, de tweede kon nog juist bijtijds door oorbljgangers uit de branden de overblijfselen gered worden Wel is hij zwaai gewond. De omgekomene was een zoon van den bekenden Amerikaanschen koperkoning Dodge. FAMILIEDRAMA. Be i l ij li. 31 Aug. (V.D.). In Alt Gleinicke, in het Z. O. van Berlijn, heelt een tramcon ducteur zijn vrouw en beide kinderen ver moord* waarna hij zich verdronk in het Tel- towkanaol. Zijn lijk is opgehaald. Huiselijke oneenlgheden schijnen de oorzaak te zijn. Londen, 1 S e p t. (H. N.) De bckendo ex- pressetroin do „Flying Scotsman", dio van morgen kwart voor acht to London aan kwam, is waarschijnlijk door het weigeren van de remmen op het Eustonstation in vol le vaart op de stootblokkcn gereden, daar de snelheid van den door twee locomotieven getrokken niet verminderd kon worden. Ge lukkig liep do botsing betrekkelijk goed af, wat te danken is aan de bizondcro vcilig- heidsconstruciie van den Iwecden wagon in den trein, een goederenwagen. Deze wagen ving den schok op, doch werd zwaar bc- chadigd, daar hij door den daarop volgen en wagen getclescopeerd werd. Do reizigers ie zich reeds gereed gemaakt hadden om it den trein te stappen, kwamen er betrek- olijk goed af. Een betrekkelijk klein aan- tVil. naar schatting 25 ïi 30, werden door de scherven van de stuk springende ruiten ge wond. De machinist, die het gevaar zag, is op het laatste oogenbük van de locomotief op liet perron gesprongen. Daarbij is hij echter vrij ernstig gewond. Onder do rei zigers bevond zich ook" do bekende couran- tcneigenaar lord Rothermerc. SNELTREIN OVERRIJDT EEN AUTO. Een drietal dooden. M n cli en, 1 S opt. (V".D.) Zondag werd op den spoorweg-o\ erweg bij Laufcn in Bo- vcn-Beieren een auto door een sneltrein ge grepen. Do drie inzittenden, twee mannen cn een yxottw, werden gedood. Dc snel trein had twee uur vertraging. TREINBOTSING IN FRANKRIJK Twee man van het treinperso neel gedood. Parijs. 1 Sept. (V.D.). Zondagavond is op het 6tation van Charlres oen sneltrein in vrij groote vaart op een stilstaande locomo tief ingereden. De locomotief cn een perso nenwagen van den sneltrein ontspoorden 1 cn werden ernst,k,-beschadigd. De machi nist en een conducteur van den sneltrein werden gedood. De stoker werd ernstig ge wond. Een aantal reizigers kreeg evcnoens min of meer ernstige verwondingen. COMMUNISTEN CONTRA NATIONAAL- SOCIALISTEN. S(ormaanval op een partijbureau. Dessau, 1 Sept. (V. D.) Vanmiddag was in do Fürstenstrasse alhier een 100-tal com munisten samengestroomd om een storm aanval te ondernemen op het partijbureau der nalionaal-socialistcn. Daar dc politic niet voldoende sterk in aantal aanwezig was werd een „ovcrvalcommando" gealarmeerd, lat de communisten met den gummiknup pel terugdreef. Verscheidene personen wer den gewond. DE ONDERHANDELINGEN MET GANDHI AFGEBROKEN. Londcn.-l Sept. (V. D.) Uit Allahabad wordt gemeld, dat dc onderhandelingen met Gandhi zijn afgebroken. Dit heeft groot opzien gebaard in ver band met het optimisme dat in deze aange legenheid heeft gehccrscht. Gemeld wordt verder, dat de N'chroes de voorwaarden van don onderkoning tot op heffing van dc ongehoorzaamheidscampag- no van de hand hebben gewezen. V oorloopig echter handhaving der veiligheidsmaatregelen Londen, 1 Sept. (V.D.) Uit Bucno6 Aires wordt gemeld, dat de toestand oldaar weer tamelijk rustig 6. De regeerihg hand haaft voorloopig de veiligheidsmaatregelen, doch niets duidt erop, dat er onmiddellijk evaor voor eon omwenteling bestaat. De re geering heeft tot nu geen verklaring afge legd over do door haar genomen voorzorgs maatregelen. ONLUSTEN TE BEKESCSABA. Boedapest, 1 Sept. (V. D.) Terwijl de relletjes te Boedapest later op den dag kal meerden, is het in de llongaarscho stad Be- kescsaba tot botsingen gekomen tusschcn politie cn betoogers. De bevolking wilde een arrestant ontzetten, doch zij werd door de politie uiteengedreven, waarbij drie perso nen gewond werden. Do straten werden daarna met behulp van een machinegeweer- afdeeling ontruimd, waarna de orde spoe dig hersteld was. DE PRINS VAN WALES VICE-VLOOT-ADMIRAAL. Londen, 1 Sept. (V. D.) De prins van Wales is benoemd tot vico-admtraal van de vloot, luchtmaarschalk en luitenant-gene raal. MOORDENAAR CEVONDEN. Hamburg, 30 Aug. (V.DUit Edenko- den wordt gemeld, dat de Ilamhurgscho moordenaar Paul llackcr. die onlangs zijn vrouw cn kinderen om hot leven heeft ge bracht, dood in een boscli is gevonden. Zijn slapen waren door revolverkogels door boord. SOLDATEN DOOR ZONNESTEEK GE TROFFEN. Parijs, 31 Aug. (V.D.). Bij een transport van militairen naar Lotharingen zijn 30 soldaten van het 21sto regiment infanterie door een zonnesteek getroffen. Een van hen is reeds aan dc gevolgen overleden. Drie anderen verkeeren in levensgevaar. Dc an dere herstelden na korten tijd. WEERBERICHT. Hoogste Barometerstand: 772.1 te Maastricht. Laagste Barometerstand: 719.1 te Vardö. Verwachting: Zwakke tot matige, uit eenloopcnde wind. meest licht tot half bewolkt, droog weer, iets warmer overdag. Twee Fransche vliegers vanochtend vertrokken Pal-ijs, 1 Se jit. (V. D.) De Kransclie vliegers Diendonné, C.osles on Bellonte zijn hedenmorgen om 1110 gestart voor do vrucht over den Atlantischen Oceaan naai» New Vork. Dc vligérs hadden reeds gcrui- men tijd hun voorbereidingen getroffen. Toen Zondag de weersvoorspellingen beter werden, verklaarden zij, dat zij zeer waar schijnlijk Maandagochtend vroeg zouden vertrekken. Het vertrek had echter eeist te ruim H uur plaats, toen do laatste weer berichten hekend waren geworden. GEVECHT TUSSCHEN SMOKKELAARS EN GRENSWACHT. Innsbruck, 30 Aug. ''V.D.) Tusschcn een Italiaaii6ch? patrouille en een groep smokkelaars heeft een hevig gevecht plaats gehad. Mot vuur weid door de smokkelaars geopend, waarop de patrouille terugvuurJo. Een smokkelaar, die op Zuidtirolsch grond gebied gewond werd, is naar het hospitaal te Brixen overgebracht. TOENEMEND AANTAL VERKEERS ONGELUKKEN IN ENGELAND. Londen, 31 Aug. (V.D'. Het aantal doo-* cloIijko ongevallen tengevolge van mechani sche voertuigen op den weg is gestegen van 4192 in 1927 tot 5251 in 1928 en 5799 in 192'), gelijk blijkt uit de statistische opgaven voor Engeland en Wales. Ulvenhout, 2G Augustus 1930. Me nier, Gij mot me tocli \s zeggen, amico, waar 't töch allemaal aan leet, teugeswoorig, dat do menschen teugenovcr mekaren zoo ver- gimd onviindelijk zijn Kcb 'l daarover al meer willen ommen in m'nen brief, maar dan docht, ik weer, „ollee. Dié, go zul 't 'n hiel.je zwart bezien; 't hee meschient wel aan oew eigen gelegen van den mèrgen, da Jan, Piet of Kluas zoo onvrindlijk is ge- wiest, teugen oew!" Waant, niewaar. *t is 'l eerste wa me lecren: ge mot altijd 't eerste bij pew eigen beginnen! En zonder nouw m'n eigen 'ri plïinike te geven, keb da-d-altij as 'n heel wijze les, as 'n heel goei beginsel in 'r leven onthouwen en toegepast. Keb er dan ook dikkels plazier van beleefd, dikkels! Maar en daar wouw 'k 't. deuzen keer 's over emmen: waar zouw 't. nouw vandaan komen, da ge da plezier bekaanst niemeer ondervindt Waar zou t nou avndann komen, dat as 'nen menseh 's vrindelijk op oew afkomt en ge bij oew eigen denkt: ollee, das weer nen ouwei wetschen, netten kaerel, da ge cl at» dalek, of wa later in de gaten krijgt, tl atr);» vrindclijkL^d olleen bedoeld was om wa bij-oew te leenen of beter van oew te worren Waar zou 't vandaan komen, teugeswoo rig, da-ge op 't vrindelijkste briefke, 'n goei-bedoeld protje, 'nen gemoedelijken goeiendng en zoo, da go dnarveur trug- krijgt: gin antwoord, 'nen snaauw of 'n leu gentje. Waant- amico. keb er dikkels zeivers "de pest over in,wezenlijk waar jonk, da k teugenover 'nen mensch staai, die vrien delijk doet. oew op oewen schouwer klopt, „amico" leugen oew speelt en Dré veur en na staal te ouwewijven, terwijl ge op 't zelf- ste mement aan z'n ogskes ziet, dat ie oew staat te belaailafelen Amic.o, waar is da veur. As 'k d n duuvel aan iemand eb, dun zeg ik 'ni da-d-in z'n gezicht. Of ik gaai 'in uit d'n weg en laat 'ni naar d n ge-wil-wel loo- pen En l is teugeswoorig verdijd: as d'n eöiie van d'n andere denkt„keb oew nie noo- dig'\ dan wordt d'n aandere behaundeld as 'n hopkc smurrie. Allemaal piek en pook Afgunst En nóg 's: waaróm dan toch 'k Moest, van d'n mergen in de stad cfkes op 'n kantoor zijn. om d'n baas te spreken, 'k Zal verders gin namen noemen, 'k Zette m'nen gruuntenwagel zoolaank wa schoor, teugen 'nen baand van de stoep, zee: „koest Blek, leggencn gong dan naar binnen, 'k Wier ontvangen deur nen menier van om- mebij veertien, veftien jaren, die op mc-n-af kwam en zee „enn?" Meteen keek ie naar m'n klompen, en laankzaam „liepen" z'n ogskes omhoog, tot aan m'nen nek. 'k Sting effen verbouwereerd te kijken, waant die apen, amico, die kunnen .'nen ouweren mensch dikkels behaandelen dat ie 'r be duusd van wordt. Toen zee-t-ie: „nouw?" 'k Docht: zou 'k oew'n watjekouw om oew ooren geven da-d-eel oew kiifke in de wcèr gaat. of zou 'k maar doen of ik gek hen. Ik bleef verstaandig en hiew me dus gek „Is d'n petroou d'r al?'1 vroeg ik. „Mcnir?" zee-t-ie. „wocht dan effe? za'k 's zien veur oew." En as n heel klein, jonk Duitsch ginneraaltje keerde-n-io z'n eigen sneidig om en liet me verders staan. Hij kwam weer terug en zee; „waar is 't veur?" Da ga-d-oew nie aan, ventjemokte-n-ik 'm duidelijk, „maar zeg maar aan oewen petroon da'k centen koom brengen!" Da-d-had z'nen baas zekers gebeurd, want ineens kwam ie d'n gang opgerend en zee „Kom binnen, kom toch binnen, menier Dré„Ga zitten, ga zitten en elijuffrouw Schrijvers, ga nog 's kijken of 'r koffie is veur menier! Ge lust toch wel 'n kommekc, Dré? Rooken?" Amico, as 'k vruuger zoo ontvangen wier, dan dee me da goed! Dan wiest. ik nie wa'k allemaal tiug zouw doen veur vrindelijk- hedens en. dikkels beloofde-n-ik dan ok 'nen haas of 'n benneke erebeesjes te zul len sturen, navenaant os d'n tijd van 't jaar meebrocht. Maar teugeswoorig ben 'k nie op m'n gemak als ze d'r eigen zoo uitsloven veur me. Dan denk ik „goeie genode, w a- d-haangt er nouw weer boven m'nen kop!" Waant da-d-emmon ze mijn wel geleerd na heel veul scliaai: niks zoo duur as siga ren en kommekes koffie, die ge veur niks krijgt! En niks zoo lekker as 'n pepke tabak uit oew eigen builtje. „Menier,'! zee ik, „mokt asteblieft gin druktcs veur me. waant m'nen wagel sta buiten alleen; - k. kan 'm nie te la ank laten staan.'' Toen moes da klein menirke da me zoo deftig ontvangen had, binnenkomen en op d'n wagel gaan letten. ...lonk", zee ik teugen 'm, „onder de maand mee snijboo- nen leggen de pirkes. nimt ei- maar 'n paar van." Hoef nie'' zeo-t-ie Lu net wou 'k teugen z'nen baas zeggen: „w a-d-is toch veur 'n lanimelingske toen hij zee: „du's toch zon aarig, rap ventje, Dré!'' „Zoo", antwoordde-n-ik maar, „da zou-de zoo op 't eerste gezicht nie zeggen!" Maar laat ik oew zeggen, amico, da-d- ónze jongste bediende, onze koeischèèper mee z'n klompkes mee es6etee, veul beleef- dr is as da menirke en as g'ooit 's op m'nen hof komt, da ge da-d-ok wol merken zu't. En as ie da ii e was, wel, dan kreeg ie var. mijn of van Trui. z'n loon en 'nen schup onder z'n ge-wit-wel, dat ie midden op d'n wel sting na^st m'nen hof! ,,'k Koorn betalen", zee ik teugen d'n pe troon, ,,'t is d'n tijd'", cn 'k mokte m'n vest los cn graafde naar m'nenn portefullie. „Maar k staai er niet op te wachten., j Dré", en toen zette-n-ie groote oogen en 'stak z'n lippen veuruit, „gij zijt er wel goed veur, horrc!" en onderwijle pakte-n-ie 't kwetaansiekc, da-d-a- laank klaar lag 'k Zee maar niks, lec m'n scgorke weg en telde do pampierkes netjes veur 'ni uit. „Da's gepast", zee-t-ic en scheerde de buljetjes weg of 't pleepampicr was en sliugerde ze in 'n laai van z'nen buroow. „Juffrouw Schrijvers", riep ie, „.keb oew 't eerste kwetierke nie noodig" en de juffrouw was al weg, veur io uitgeprot was. Da kunsje kende ze. „Ziezoo'', docht ik. „nouw mot ik m'n segorke en m'n konimeko kof fie. betalen maai 'k liet niks merken; 'k ben méér i dc stad gewiest, amico! „Dré", ie en hij gong er echt gezel lig bij i, „Dré,ollee, nini-d 'n nuuwe jonk' en 't segarenkistje kwam veur d'n dag." „NeeS", zee ik, „veur c.n duuzend gulden", en ik sting meteen op. ,,'k Mot naar m'n klaanten, menier, dia zitten op de gruunteö te wochten, co' Toen kneep ie z'n oogen 'n bietje toe; om z'nen mond kwam 'n gemeen treksko en toen lachte-n-ie heel erg vrindelijk en zee: ,,'k zal oew nie langer ophouwen, Dré Hij gaf 'n hon'nd, 'n akelck zocht haandje» et klei, en zee: „tot ziens, beste kerel!' En toen 'k buiten kwam, amico, had Blek ruzie mee da kleine monirke, die stiekum aan de pirkes had willen zitten. Toen hc'k 'm 'nen sehup gegeven meo d'n teut van rn'nen klomp, dat ie moleen 't kantoor in vloog. „Kaffer", schold ie! Da was zooveul as de korting op m'n kontaante betaling, denk ik. Maar toen 'k d'n goeien Blek ge ruststelde en 'm in z'n eerlijke, trouwe oogen keek, toen kreeg ik toch weer 'n veuï frisscher gevoel over me. „Veuruit, Bleks- ke"', zee ik, „opschiet enjongen. dan kun nen me weor gaauw naar huis!" En toen me na 'n paar uurkes weer op onze reloer gongen, toen kwam ik d'n r.ie- nier teugen in 'n «choone nutoow en ree ie mee z'nen wagel bekaanst mijnen wagel aan. Mee z'n haand wuifde-n-io honzjoor en z'n oogen zeeën: (vier letterkes!) Zoo doen ze teugeswoorig mee'ncn mensch, die z'n verplichtingen nakomt, amico 1 l'oen 'k van den middag op j laand sting. te werken, 't woei was zoo schoon da'k de leste zes weken rcngcl lieelegaav ver-» geten was, toen spuide me da stuk vaa van d'n mergen maar allemaal deur m'nen kop. Maar na-d'n middag, toen 't. zonneke zak ken gong, toen 't boseh as rooi-koper te gloeien sting; toen 'k achter op d'n erft in Trui d'r hofke kwam, waar de zonnoblom- men, \er boven m'nen kop uit, in zuut- gelen bloei stingen; waar de gestokte gra- niejumplaantjes in vollen bloei op rijen in de perkskes vurig rood as vlanimekes teu gen 't gruun aanleunden; de leste dalia's «'is 'nen vüst zoo groot, bogen op 't zochte windeke, toen hè 'k die muizennesten uit m'nen kop gegooid en t zelfde gedocht as dieën vent in die autoow.... van d'u morgen En keb 'n pepke aangestoken, Trui teu gen d'r dikste gedeelte geslagen en d'n goei en Blek overz'nen kop gcrooschen dat ie me lekte van zuiver vrindschap waar 'k nie aan hoefde te twijfelen. Enhij hee nog nooit bij me geleend Amico, 'k schei d'r af. Vul groeten van Trui en as altij ging horko minder van oewen loet a voe DRé.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1