DE EEMLANDER
[Woensdag3 September 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a29e Jaargang No. 55
Buitenlandsch Overzicht
ZUID-AMERIKA NOG STEEDS
IN BEROERING
Het bewind te Lima roept tal
van gezanten terug
BUITENLAND
fortmann en
hehenkamp
Merkwaardige rede te
Nottingham
Vakvereenigingsleider gispt de
starre theorieën op dit gebied
Een aanhouding te Aken
Kansoe opnieuw in
ellende gedompeld
De oogst, die veel beloofde,
volkomen vernietigd
Wijzigingen in den Duit-
schen luchtscheepsbouw
De ervaringen, met de R 100
opgedaan, zu'n van veel
nut geweest
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort t 2.10. per maand 0.75, per
week (met rat la ver:ekerl«g teQeo ongelukken) t 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden I ).-* Afsonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 71LEF00N 1NTERG 315
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN van I—4 regels f 1.05 met Inbegrip van eeo bewijsnummer
1elke regel meer f0 25 L«e/dadlghe.dsadvertentieo voord*
helft van den prlja Kleine Advertentlén ,,KE1T)ES' bij vooruitbetaling 1—5 regain
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—Bewijsnummer at» f 0.0J
Do vorming eener Chineesche
Noordelijke regeering. Maar.
schalk Tsjang Hsoe Liang kan
den doorslag geven.
Iir is reeds gemeld, dat de leiders van
Noord-China te Peking definitief een zelf
standige rsgeering hebben gevormd. Aan
vankelijk was deze stap bedoeld als een
bekroning eener militaire overwinning op
de centrale regeering te Nanking. In dit ge
val had men de vorming der afzonderlijke
regeering inderdaad moeten beschouwen
als een gebeurtenis van groote politieke be-
teekenis. Nadat echter einde Augustus de
centrale rogesring door de verovering van
Tsinanfoe, dc hoofdstad van Sjantocng, haar
voorloopig militair overwicht had bewezen,
mag men in de stichting der Noordelijke re
geering terecht een laatste poging zien, om,
ondanks bet militaire échec, de in de Noor
delijke groep vereen igde partijen van zeer
uiteenlobpende schakeering bijeen te hou
den niettegenstaande hun groote principiec-
le verschillen.
Het was al een heele toer de verschillen
de klieken tot elkaar to brengen voor den
strijd legen den gemeenschappelijke»
vijand, de centrale regeering te Nanking en
daarom moet men wel ecnigszins sceptisch
zijn ten aanzien van h2t regeeringsprogram-
ma, waarin al die afwijkende meeningen
moeten worden belichaamd.
Belangrijker dan dit verlegenhei dapro-
duct, dat in den vorm van een Noordelijke
regeering tot stand is gebracht, is dc hou
ding, die Tsjang Hsoe Liang, de maar
schalk van Mandsjoerije, bij de verdere
ontwikkeling van den toestand zal aanne
men. Tsjang. gewaarschuwd door de erva
ringen van zijn vermoorden vader Tsjang
Tso Lin, is tot dusver zoo verstandig ge
weest niet daadwerkelijk in te grijpen in
den strijd tusschcn de Nankingsche regee
ring en de Noordelijke groepen Van zijn
beslissing, welke partij hij zijn leger en fi
nanciën, die allebei in orde zijn, ter be
schikking zal stellen, zal het afhangen, hoe
het lot van China in dc naaste toekomst zal
zijn. Sluit Tsjang zich bij de centrale regee-
ring aan, dan is het lot der Noordelijke
groepen, ook zonderdat de oorlog wordt
voortgezet, beslist; kiest hij echter openlijk
jiartij voor het Noorden, wat echter niet tc
verwachten is. gezien zijn sympathie voor
Tsjang lCai Tsjék, dan moet men rekening
houden mét het voortduren van <ten bur
geroorlog ih China.
In verband met zijn afkeer van verdere
militaire experimenten in China, zijn poli
tiek beleid, dat hij tot dusver bij de binnen-
landsch- staatkundige aangelegenheden aan
den dag heeeft gelegd, zal Tsjang Hsoc
Liang aldus hoopt een blad als dc VossL-
sche Zeitung den toestand meester
kunnen blijven, nu het lot van China in
zijn handen ligt. Op grond van zijn sterke
militaire en politieke politie zou hij de
beide partijen ertoe kunnen brengen mat el
kaar te gaan onderhandelen en 'n oplossing
kunnen forceeren der hmnenlandsch-politie-
ke crisis, die n einde maakt aan den burger
oorlog en een gemeenschsppelijken grond
slag vormt; waarop, rekenihg houdende
met de gerechtvaardigde belangen 2» op
vattingen der Noordelijke groepen, de regee
ring te Nanking den economischen en poli-
tieken wederopbouw van China ongestoord
kan voortzetten. Voor alle betrokkenen
diende in elk geval de steeds levendiger
wordende activiteit van 'troode bandietenle
ger en de ondragelijke nood der bevolking
een uitvloeisel van de voortdurende beroe
ring oen waarschuwing te zijn. Worrlt
daarnaar niet geluist?rd, dan zal hij een
voorzetting der binnen'.andsche troebelen
het aanzien van China in het buitenland
en zelfs het voortbestaan van den Chinee-
••■chen staat in gevaar komen.
De Argentijnsche regeering
neemt militaire
maatregelen
WERVELSTORM BOVEN RIO DE
JANEIRO.
Vele doodon en gewonden.
P a r ij s2 Sep t. (V. D.) Naar uit Rio de
Janeiro gemeld wordt, is d*ze stad door een
lievigen wervelstorm geteisterd, die groote
schade hoeft aangericht Er zouden vele
personen gedood en gewond zijn.
NIEUWE BETOOGINGEN
VOORBEREID.
Maatregelen te Boedapest.
Boedapest, 2 Sept. (V. D.) Reeds vóór
1 September hadden de Hongaarsche com
munisten vlugschriften in omloop gebracht,
waarin zij tegen f* September oen „Rooden
Dag' aankondigden. Op dien dag zullen dc
communisten in groepen door de straten
van Boedapest marcheeren. aldus heet het.
De politic heeft besloten op energieke
wijze op te treden. De autoriteiten hebben
de burgerij order gegeven op dien dag voor
opstootjes uit den weg te gaan, daar door de
politie zonder aanzien des persoons zal
worden opgetreden. Voorts zijn de noodige
maatregelen getroffen om de teraardebestel
ling der slachtoffers van gisteren ordelijk
te doen verloopen. De communisten hebben
Ji.l. het voornemen bij die gelegenheid op
nieuw te demonstreerea.
Londen, 1 Sept. (V. D) De nieuwe
Peruaansche ministerpresident, kolonel
Cerro, heeft de invrijheidsstelling van den
gearresteerden Amerikaanschen marine
officier Grow geweigerd cii heeft aange
kondigd, dat tegen Grow een vervolging
zal worden ingesteld. Hij zal voor den
krijgsraad terechtstaan.
Grow was onder dc regeering van presi
dent I.eguia instructeur van het Peruaan
sche vliegercorps. Hij wordt er van beschul
digd tijdens de dagen van de revolutio hot
voornemen te hebben gehad over Arcquipa
tc vliegen en hommen op deze stad te wer
pen Door do nieuwe regeering wordt ver
der een Amerikaansche ingenieur vastge
houden, die zich voor particuliere doelein
den in Peru bevond.
President Leguia zou volgens in Peru
loopende geruchten op verschillende ban
ken te Londen een vermogen van 25>S mil-
lioen pond gedeponeerd hebben.
N e w York, 1 September. Volgens de
laatste berichten uit Buenos Aires heett do
regeering dc rust weten te handhaven. Wel
zetten de rcvolutionnairen tc Buenos Aires
hun pogingen voort om de bevolking tegen
president Irigoyen op te zetten. Een aantal
personen, die strooibiljetten voorvdit doel
uitreikten, werd in hechtenis genomen. De
regcering gaat voort met versterkingen te
laten aanrukken. Alle reserve-officieren
hebben bevel ontvangen zich bij hun regi
menten aan tc melden. Twee Argentijn
sche oorlogsschepen hebben bevel ontvan
gen in de haven van Buenos Aires voor an
ker tc gaan.
jonden, 1 September (H.N.) Volgens
een bericht uit Buenos Aires moet president
Irigoycn ontevreden zijn over de militaire
maatregelen van den minister van oorlog
omdat bij daardoor de sympathie van velen
heeft verloren. Een aftreden .van den minis
ter van oorlog wordt daarom waarschijnlijk
geacht.
B e r 1 ij n, 1 September (H. N.) Naar dit
Lima wordt gemeld, is do nieuwe regeering
terstond begonnen met een reorganisatie
van den diplomatickon dienst. De gezanten
tc Parijs, Madrid, Rome, Londen en Wee-
ncn worden teruggeroepen, evenals talrijke
consuls, o.a. de consul-generaal te Ham
burg.
De nieuweregeering tracht een leening
van 15.000.000 soles (ongeveer 15.000.000 gul
den) op te nemen bij de nationale bank van
Peru, teneinde aan haar verplichtingen te
kunnen voldoen.
De Argentijnsche regeerlngs-
kringen bezorgd.
New York, 2 Sept. (V.D). Naar uit Bue
nos Aires gemeld wordt, ziet men den toe
stand in regeeringskringen zeer ernstig in.
Elk uur komen vrachtauto'6 met troepen
uit verschillende garnizoenen in de hoofd
stad aan. Gedurende den geheelen dag heb
ben in het ministerie van binnenlandsche
zaken besprekingen plaats gevonden over
de door de autoriteiten t2 ncracn veilig
heidsmaatregelen.
Irigoyen legt zijn ambt neer.
New York, 2 Sept. (VD) Volgens een
telegram uit Buenos Aires heeft president
Irigoyen, die lijdende is aan griep, in ver
band met de toenemende oppositie in over
eenstemming met de regecring besloten zijn
ambt neer te leggen. Zijn functie wordt
thans waargenomen door den viccpresident
Martinez.
(Een bevestiging van dit bericht ont
breekt. Wel wordt gemeld, dat de voor
naamste regeeringsleden cn het congres zijn
aftreden wenschelijk achten).
DE STRIJD TEGEN DE KOERDISCHE
OPSTANDELINGEN.
Parijs, 2 Sept. (VD) Volgens een tcie-
gram uit Constantinopel hebben do Turk-
sche troepen Maandag een grooten aanval
uitgevoerd op dc opstandige Koerden, die
nog fteeds een deel van Ararat bezet hiel
den. Na de onderwerping der Koerden zul
len de Turksche en Perzische deskun
digen bijeen komen om te trachtte tot een
nieuwe grensregeling tusschen Turkije en
Perzië te komen.
HET ANTWOORD VAN DANTZIG
AAN POLEN.
Dantzig, 2 Sept. (V. D.) De Senaat
van ,fle vrije stad Dantzig heeft Maandag
zijn antwoord op het Poolschc tegen-voor-
stel in dc Gdingen-kwestie aan den com
missaris van den Volkenbond voor Dantzig
Graaf Gravina overhandigd. Het antwoord
beslaat tachtig bladzijden. Het antwoord
komt daarop neer, dat Dantzig zijn voor*
stel handhaaft
langestraat 63 tel. 88
repareeren bijvullen en verma
ken van uw matrassen in
één dag
vraagt prijsopgave
Kritiek van een Labourman op het
redeloos verafgoden van
den vrijhandel
Londen, 1 September (V.DV De hou
ding der Vakveréenigingcn ten aanzien
van den tarievenstrijd werd heien door
John Beard in zijn openingsrede op het
vakvereenigingscongres te Nottingham be
sproken.
Beard zeide, dat hij niet van meeninc i6,
dat er ook maar de gering-j.ewenschelijk-
heid bestaat, dat de vafcvereenigingsbewe-
ging de politiek van „all round "-protectie
overneemt.
Aan den anderen kant heeft, aldus spre
ker, de vakvereenigingsbeweginir zich niet
gebonden aan ecnige starre doctrinaire
vrij handelstheorie. Board vervolgde: ,.Ecn
fetisj te maken van den vrijhandel cn de
zen te bandhaven, mag nimmer en onder
geen enkele omstandigheid het principe
zijn van een 100% \riihandel Dit stand
punt zou naar onze meening even dwaas
en onmogelijk zijn als te verklaren, dat de
tarieven een geneesmiddel zouden zijn voor
al onze induetrieele kwalen
Wij zien.niets nieuws of vreemds ih
weigering met betrekking tot de extreme vor-
men van hef vrijhandel* 1igma Doch dit be-
teekent nog niet,nidus Beard, dat wij one ten
gunste van cfe tarievenpolitiek hebben uitge
sproken Het tegenovergestelde van vrij
handel zijn niet tarieven.
Het tegenovergestelde van vrijhandel is
oen gereguleerde handel en er zijn vele
wegen om den handel te reguleeren en
daardoor vele methodes om economische
schakels met andere naties to vestigen,
met voorbijgaan van de methodes der ta
rieven.
Ons bij voorbaat vast te leggen om al
leen de vraagstukken te behandelen vol
gens de opvattingen van den vrijhandel,
zou een directe ontkenning zijn van ons
eigen recht ons met de economische voor
waarden in te laten. Dat kunnen en willen
de vakvercenigingen niet
Laten wij de voor- cn nadeelcn van ieder
ingediend voorstel onder oogen zien. Laat
ons ieder geval naar zijn verdiensten be-
oordeelen.
Het eigenbelang in den ruimstcn zin
moet ons daarbij tot richtsnoer dienen en
niet een of ander abstract beginsel, dat
geen onkel vei band houdt, met de tegen
woordige feiten en problemen
In vage termen sprak Beard vervolgens
klcincercnd over het ,.60ciaUsmo in onzen
tijd." Hij zeide, dat geen enkele soort or
ganisatie in de maatschappil in staat is
een verandering te weeg te brengen in dc
kapitalistische productiemethode zonder
het maatschappelijke en economische le
ven der natie ernstig tc ontwrichten.
Hij vergeleek de taak van do Labour-re-
geering met die van het verbeteren vop een
weg zonder het verkeer stop te zetten. Hij
wekte ten slotte op tot een lovalen steun
aan de regecring en haar leider Macdonald.
ln verband met een dief
stal te Rotterdam?
Do Duilsche politie te Aken heeft in ar
rest gesteld een Duitscher. die in liet bezit
werd gevonden van twaali NedarlancLschc
bankbiljetten van 1000 en over de her
komst van dit .bankpapier een zeer geheim
zinnige verklaring heeft gegeven Deze
Duitscher vertelde n dat het bankpapier
afkomstig is van een diefstal, welke op 12
Mei van dit jaar in de buurt van Rotter
dam heeft plaats gehad. De man. wien het
geld ontstolen is, kan niet meer spreken,
zoo heeft do Duitscher op zeer geheimzin
nige wijze verklaard Hij weigerde echter
nadere mededeelingen omtrent den diefstal
te doen Do politie vermoedt ook in ver
band- met zijn hou.ling dat hii de dader of
mededader van den di"fstal is
Do Nederlandsche politie heeft deze zaak
thans in onderzoek.
Voor de provincie Kansoe schenen betere
dagen aan te breken na den jpngstcn hon
gersnood. Een rykc oogst was te verwach
ten, maar deze is weer volkomen teniet ge
daan door hagelslag, regen en overstroomin
gen, waardoor geweldige gebieden zijn ver
woest. Men hoopt nu door steunvcrleening
het lot der slachtoffers te verzachten.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
772.2 tc Thoivshaven.
Laagste Barometerstand:
755.1 tc Yardó.
Verwachting:
Aleest zwakke wind later
uit Oostelijke richtingen,
licht tot half bewolkt, droog
weer, weinig verandering in
temperatuur, mogelijk nacht
vorst in het O.
ITALIAANSCH ANARCHIST DOOR
LANDGENOOT NEERGESCHOTEN.
P a rij s2 Sept. (V. D.) GisterrAon'd
alhier een Italiaansch anarchist, die döoV
partijgonooten verdacht werd van verraad
door een landgenoot, neergeschoten. De
moordenaar is gearresteerd.
NOODWEER TE MüNCHEN.
Een arbeider gedood.
München, 2 Sept (H. N.) Een hevig
onweer, dat van zwaren. hagelslag en een
wolkbreuk vergezeld ging, heeft te Münchcn
cn omgeving veel schade aangericht. Door
het geweld van den storm werd een bouw-
steiger vernield. Twee arbeiders, die zich op
den steiger bevonden, vielen naar beneden.
Een hunner is aan de bekomen verwondin
gen overleden.
OFFICIEEL ENGELSCH BEZOEK.
Lord Alexander naar Italië.
Rome, 2 Sept. (V. D.) De eerste lord
van de Britsche admiraliteit Alexander is
heden, terugkomende van zijn officieel be
zoek aan Malta, te Napels aangekomen. Hij
wordt Donderdag te Rome verwacht, waar
hij twee dagen zal blijven voor hij naar
Londen terugkeert. Ofschoon in Italiaan-
sclie cn Britsche kringen wordt verklaard,
dat het bezoek'van Alexander een strikt j
particulier karakter draagt, wordt vorno-j
men, dat hij besprekingen zal hebben met
den Italiaanschen minister van Marine, ad
miraal Sirianni cn misschien ook met den
Italiaanschen minister van huitenlandsche
zaken Grandi. Deze besprekingen zouden
in verband staan met de maritieme en poli
tieke geschillen tusschen Italië en Frank
rijk.
L o n il e n, 2 Sept. (H. N.) Naar de Dai
ly Herald meldt, zal in den Duitschen
luchtscheepsbouw een principieelo wijzi
ging worden gebracht, daar dr. Eckener op
grond van de ervaringen, opgedaan bij de
vlucht over den Oceaan met het luchtschip
R 100. cle voordeden, welke dit luchtschip
.tegc.nuv.er cle Zeppelins bezit, heeft erkend.
Xanr harfldding^fall zljii 'jongste bezoek
nan Cardington heeft dr. Eckenor met do
Kngclsclio Iuchtschcepsbouwmaatschapplj
reeds de vraag besproken, hoe de voordce
len van beide typen van luchtschepen in
een nieuw typo vereenigd zouden kunnen
worden. Deze besprekingen zijn tntusschcn
voortgezet cn Woensdag zal thans te Bris
tol een nieuwe conferentie worden gehou
den. waaraan dc deskundigen van de En-
gelscho maatschappij cn dr. Dürr van de
Zeppelinmaatschappij .zullen, deelnemen.
Hierbij zal inbizonderheden worden be
sproken, hoe in de toekomst een nieuw typo
van luchtschip geconstrueerd kan worden.
Het nieuwe Duitsche luchtschip zal recd3
volgens dit nieuwe type worden gebouwd
en reeds in den aanstaanden zomer voor
het transatlantische verkeer in dienst wor
den gesteld.
DE MANOEUVRES IN SAVOYE.
Parijs, 2 Sept. (V. D.) Dc Fransche
manoeuvres in Savoye bestaan ten deele uit
oefeningen met groote tanks, die prestaties
schijnen te leveren, welke tot dusverre nog
onbekend- waren. De aanvallende partij
heeft onder het vuur van artillerie en mi
trailleur-pelotons derr opmarsch voortgezet
en in den loop van den middag na een
stormaanval Aussois ingenomen, w aarbij he
vige slag geleverd werd. De Fransche minis
ter van oorlog en dc chef van den gcneralen
staf, die zich op een-inspectiereis lan^s do
grens bevinden, zullen de laatste dagen van
de manoeuvres medemaken.
HET ONGELUK OP DE LOOSDRECHTSCHE PLASSEN. Links hei wrak van de W 54, op den voorgrond de W 66
waarvan de rechtervleugel door het govallea toostel werd afgerukt.