Costumes Regenmantel s.
mie
Fa. M. A, RAMSE! AAR
DE EEMLANDER
Zaterdag 13September 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepcortwai 2a
29e Jaargang No. 64
Groote keuze Tricot deux-pièces en FIEESA I0UIIVI BU RGER
NAAKTHEID
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Anti-kaüaansche betoogingen
Restaurant
blijft geopend tot
begin November.
y KUNT
min
Wiegen
Kinderledikantjes
Roofmoord te' Kerten
De zuigelingensterfte
te Liibeck
L. J, LUYCX ZOON
Nieuwe Zijden en Wollen
Stoffen en Fluweelen.
Wolkbreuken teisteren
Noord-ltalië
Het verkeer door het hooge
water ontredderd
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
1 week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.l7*/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-% Afionderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 <<4.XtL£FQ0N INT ERG 513
PRI.IS DER ADVERTENTIFN van l-4 rtgtlj f 1.05 mi lebegrip van een bewijsnummer;
eikc mcer fö.25. Llefclodlghelds-advertentito vcor dn
helft van den prijs. Kleine Advertentlön „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50_cent^eU^ntgel meerJO cent, driemaal pjnntsca I.—. B«w1lanummer ertuv f 0.05
1 "WW1- - - arnhemsche WEG 25
door
H. G. CANNEGIETER.
Een merkwaardige ervaring zullen diege
nen onzer landgenootcn hebben opgedaan,
diein den afgeloopen zomer de Duitsch
sprekends landen hebben bereisd. Mis
schien zal in andere streken hetzelfde ver
schijnsel zijn op te merken geweest, maar
of de zoogenaamde naaktcultuur daar zoo
ver is gevorderd als in Duilschland en
Oostenrijk, is schrijver dezes onbekend.
De betrekkelijkheid van alle maatstaven
werd hem duidelijk, toen hij roet zijn vrouw
als gast van een Weensch gemeenteraadslid
op een warmen Zondag een bezoek bracht
aan een van de stedelijke baden.
Men baadt daar niet alleen in het water,
maar ook op het land. In een uitgestrekt
weiland lagen, zaten, stonden en liepen dui
zenden menschen, allen in niets dan een
zeer bescheiden badpakje gekleed. Hier was
men aan 't zwemmen, daar aan het wande
len, ginds aan het gymnastiseeren, voetbal
len of tennissen. Elders zat men onder het
genot van een verfvisschenden drank in
een gezellig hoekje bijeen. Er lagen men
schen te lezen, er zaten er handwerkjes te
doen, er waren er met kinderen aan 't spe
len. Sommigen hadden zich roerloos uitge
strekt op het brandende zand in de zon.
Maar al dezer menschen, mannen, vrouwen
en kinderen, waren behoudens hun korte
badpakje naakt.
Nu was het vreemde van het geval, dat
wij met zijn drieën, de eènige gekleedën
tusschen deze massale naaktheid, ons ge
geneerd voelden om onze kleeding. Men
keek ons er op aan. Zooals bij ons op den
openbaren weg een naaktloopër een ver
schijnsel zou zijn, was daar in die naakt-
looperskolonie een gekleed mensch een ver
schijnsel. Wanneer onze gastheer werd aon-
g esproken\door kennissen onder liet publiek
en hij stelde, ons Herr Doctor Zoo-en-zoo in
zijn zwembroekje voor en wij voerden met
een diep g'edecolïeteerden en gededeseerden
Wcensclicn autoriteit op .leeftijd een gesprek
over de politiek en deze bracht ons terloops
in kennis met zijn over lijf cn leden ge
bruinde zoon en schoondochter. dan ver
ging het ons omgekeerd als Adam en Eva.
Wij schaamden ons, omdat wij gekleed
waren.
En wij dachten, waneer wij het straatver
keer op een drukken werkdag aanschouw
den, hoe ten onzent een burgerjuffrouw zou
griezelen, indien de vrachtrijder haar met
een naakt bovenlijf zijn pakket zou afleve
ren cn de bakker cn slager in hetzelfde
tenue aan de deur zouden verschijnen. En
hoe de dorpsjongens de boeren zouden uit
jouwen, als die in een zwembroekje aan 't
hooien waren.
Alles went en men is een dergêJijken aan
blik gewoon 111 een land, waarin, gelijk ten
onzent de kikkers, uit elke plas cn elk sloot je
naakte menschen opduiken en op elke zon
nige plek zich, gelijk ten onzent de katten
en kippen, naakte menschen behaaglijk lig
gen te koesteren.
In hun gewoonte verkeerd of de onze?
Afgezien van het klimaat, in dezen een
voorbe6chikkenden factor, heeft men hier
ook met e.en mode te maken. Is 't niet
merkwaardig, dat terzelfder tijd waarop de
Neger, de "Indiaan en de Oosterling zich
gaan kleedcn. dc Europeeër zich van zijn
kleeding begint te ontdoen? Zou met deze
omwisseling van gewoonten de kleurling
zedelijk cn de blanke zedeloos zijn gewor
den? Maar was in zijn vorigen staat de
kleurling zooveel onzedelijker cn dp blanke
zooveel zedelijker dan thans? Men zou, met
de ervaring voor oogen, tot dc overtuiging
komen, dat kleeding cn zedelijkheid minder
met elkaar hebben te maken dan ;mcn door
gaans meent.
De in vele opzichten gezonde gewoonte
om zijn lichaam aan de buitenlucht blopt
te stellen is misschien mee een reactie op
de overwegende beteokenis. welke men te
voren aan de kleeding gehecht heeft. De
vjaag, of het lichaam niet meer dan de
kleeding is, heeft men eeuwen aaneen met
een stellige ontkenning beantwoord. Men
mat den mcnscli niet af naar hetgeen hij
was, maar naar hetgeen hij droeg. Men
kende zijn eigen lichaam veelal zelf niet
eens. Het van nature geschapene achtte,
men minder belangrijk dan de emballage,
waarin de kledingfabrikanten het hadden
verpakt. Terwijl men prat ging op hetgeen
de coupeur of de modiste hadden tot stand
gebracht, schaamde men zich over het werk
van den Lieven Heer.
Misschien slaat de evenaar, nu weer Ie
veel den anderen kant uit. In elke reactie
ligt overdrijving. Maar toch mag men zich
over een dergelijke reactie verheugen. Want
het betréft hier niet het lichaam alleen. I)e
nieuwe levenshouding strekt zich ook uit
over den geest. Ook in geestelijk opzicht is
het met bedekken cn verhullen gedaan. Het
verjongde men6chengeslacht. is door een
hartstocht naar waarheid bezield, liet
neemt geen genoegen meer met hetgeen
sluwheid en.preutschheid daaromheen heb
ben gehangen. Het heeft zich ontworstelt aan
valsche schaafntc en aan schijnheiligheid.
Het waagt het met de dingen zooals ze zijn
cn laat de zon schijnen, die dc troebele ge
dachten- van vroeger doet opklaren en laat
de wind waaien, die zuiverheid brengt in
tevoren onfrissche- gevoelens. Ook in dit op
zicht beleven wij een beteren tijd.
(Nadruk verboden).
Een gespannen toestand in
Polen. Krasse maatrege
len legen de oppositie.
Éen jarenlange strijd wordt er reeds in
Polen gevoerd tusschen de regeering cn een
onwillig parlement, dat terecht staat op
zijn zelfstandigheid en niet wenscht gerin
geloord tc worden door de regeering. Dic
tator Pilsoedski heeft meermalen de volks
vertegenwoordigers als kwajongens naar
huis laten sturen cn het schijnt, dat. nu
hij bovendien promier is geworden, het
bestaande geschil een nog scherper karak
ter zal gaan aannemen.
Eén zijner eerste maatregelen was de
ontbinding van don scjrn, den landdag en
hiermee had de maarschalk een bedoeling,
die men makkelijk kan raden. Daar de af
gevaardigden door hun parlemantaire im
muniteit een groot deel des jaars be
schermd worden, is het moeilijk tegen hen
op te treden, maar wanneer de landdag
ontbonden is, lioudt dozo bescherming ook
terstond op, zoodat politie cn justitie in de
gelegenheid zijn tegenover hen stappen te
ondernemen. 4
Dit is nu dezer dagen ook reeds geschied:
enkele tientallen afgevaardigden zijn on
verhoeds door de politie overrompeld: in
het middernachtelijk uur werden zij als de
ernstigste misdadigers uit het bod gelicht
en in verzekerde bewaring gesteld. Op deze
wijze word het den kopstukken der oppo
sitie den eersten tijd onmogelijk gemaakt
de activiteit te ontplooien, die de regeering
zoo ducht. Nauwelijks kan erop gerekend
worden, dat de aangehoudenen eerlang weer
!n vrijheid worden gesteld en stellig zal,
zoolang de verkiezingsveldtocht duurt, er
voor gezorgd worden, dat zij niet met de
buitenwereld in contact komen.
Natuurlijk heeft de regeering, om haar
krasse houding te rechtvaardigen tegenover
het volk, een uiteenzetting gegeven van
hetgeen haar bewoog, toen zij tot de mas
sa-arrestaties besloot. Zij beweert nu, dat
de afgevaardigden in staat van beschuldi
ging zullen worden gesteld, omdat zij van
zins waren gewapend verzat te plegen te
gen de overheden en bovendien het voorne
men koesterden de tegenwoordige regee
ring omver te werpen. De uitkomsten van
het onderzoek, dat tot dusver is ingesteld,
zijn van dien aard althans volgens de
regeering dat er allo reden is de afge
vaardigden gevangen te houden; de voor-
loopigc hechtenis kan twee maanden duren,
maar wanneer zulks noodzakelijk wordt
geacht, ook nog willekeurig"" worden ver
lengd. Met andere woorden: de regecring
zal cr voor zorgen, dat de haar onwelge
vallige parlementsleden zich voorloopig niet
meer kunnen roeren.
Bovendien heeft de regeering-Pilsoedski
de vrijheden der Poolsche bevolking nog
mcer beknot; niet all6en zijn de vergaderin
gen in de open lucht overal in het la.nd
verboden, maar ook tal van bladen, die
niet schrijven naar den zin van den dicta
tor, is de mond gesnoerd. Op deze straffe
wijze hoopt de regeering haar macht te
handhaven en uit to breiden. Inderdaad is
het voor de oppositie een geduchte slag,
dat zij haar wieken nu niet naar behooren
kan. uitslaan, maar het is de vraag, wie
op den duur aan het langste eind zal trek
ken. De oppositie stelt werkelijk geen on
redelijke eischen, wanneer zij alleen maar
verlangt, dat cr in Polen weer constitutio-
necle toestanden zullen heerschen cn het
kan niet worden geloochend, dat de meer
derheid der bevolking op haar hand is.
Hel is dan ook te vroezen, dat de tegen
standers der regecring in het geheim een
buitengewoon felle actie zullen voeren, nu
hun feitelijk belet wordt openlijk blijk te
geven van opvattingen, welke indruischen
logen die der regecring. Dit kan op den
duur aanleiding geven tot spanningen en
botsingen, die in Polen den burgeroorlog
kunnen ontketenen. Pilsoedski huldigt ech
te]- blijkbaar de meening, dat hij te-allen
tijde op zijn sterke leger kan vertrouwen,
wanneer de oppos:tie een poging zou wil
len doon om op minder zachtzinnige wijze
zich eindelijk eens recht te verschaffen.
Opgewonden menigte
te Praag
Praag, 1? Sept. (V D.) In den afgelco-
pen nacht het te Praag tót anti-Itaïiaan-
fiche manifestaties gekomen; in verband
tnet de terechtstelling van dc Sloweonsche
terroristen te Triest.
Honderden anti-fascisten trokken over de
Wenzelplatz naar de Platz der Republiek
waar zij door de politie •vérden verspreid
Twee personen werden gearresteerd. Later
verzamelden de deirioristranjeu zich voor
de Itaiiaanschc ambassade. Lr werden
door de opgewonden demonstranten eenige
ruiten vernield Een andere groep anti-fas
cisten trok later cv-cnr.-ens langs do Ita
lian nsche ambassade
Tegen Vrijdagavond werden ophieuw ma
nif est alios verwacht.
Naar vsriuidl zal dcItaliaanse he gezant
geen stappen bij do regecring doen. aange
zien hij de mcideptcn van te geringe be-
teekenifi acht
Vrijdagmorgen heeft een ambtenaar van
hot Tsjechische ministerie van hultenl.md-
sche zaken, in opdrn.cbt van den u'iininter
van JJUitcnlandsch'q zaken, den gezant het
leedwezen der Tsjechc-Slowaakschc regee
ring over de incidenten betuigd cn de ver
zekering gegeven dat dc schuldigen ötreng
zullen worden gestraft
Op het oogenblik wordt de ambassade
door dc politie bewaakt.
DE COMMUNISTEN VERGADEREN.
Enorms belangstelling.
B e r 1 ij rij 12 September. (H. N.) De com
munistische partij hield vanavond lnk hel
Sportpaleis eeh verkiczingsvergadcrin
waarvoor zoo groote belangstelling bestond,
dat de zaal reeds lang voor het begin ge
sloten moest worden, omdat alle plaatsen
tot de laatste toe bezet waren De voorzit
ter der communistische partij, Tliaelmann,
hield een rede, waarin hij o.a. verklaarde,
dat de vooruitzichten voor het communisme
in de heele wereld nog nooit zoo gunstig
zijn geweest als thans. Tot veler verwonde
ring is de vergadering zonder incidenten
vcrloopen.
1 p eoo
oossssso
Huize „de Slichtsche Heuvel'"
Amersfoortsche Berg
Tel 1200 Tel. 1290
o annex Berg-Hotel
Iedere dag in den Tuin
After-noon-tea
s>
In liet Restaurant
Lunch-Thee-Diner Concert
's avonds van S tot 11 ure
Soirée-dansante
H in Iluizc „Dc Slichtsche Heuvel"
Zondag 11 September 1930
Speciale Lunch en Diners 5
Groote en kleine Salons voor
Diners, Partijen, Recepties, etc-
GGGGGGGGGGGGGGGGBGGSSGGiJGGGGP;'!
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
mentsgelden automatisch cn
zonder kosten van uw giro
rekening aj te schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
machtigingsformulier in te
vullen, dal wij u met genoe
gen zenden.
Het spreekt vanzelf, dal de
machtiging vervalt bij de op
zeggingvan het abonnement
Mogen wij u zulk een formu
lier zenden?
Ook ons maakt u het daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
Adm. Amersf. Dagblad
LANGESTR. TE LET. 341
EABY-BOXEiM KINDERSTOELEN
De buil 1S0G Mar::
Keulen, 12 Sept. (Y D Vn
werd lp kantoorbcdi'Muic Willi-
die voor zijn patroon epn. l.-odi
markt van de bank had geil i
voorstad Lhrcufcl-.l. dooi - wn.
man aangevall n cn van zij.:
waarin zich het geld bevond
Toén Jiij zich verzette, schor
de hem neer on bocot' zich nu
tornjdor dié op den hoek 'van
baar op'hom wachtte, oir vluc
Dc kantoorbediende, die oen .-:
hoofd had bekomen/o i leed
gebeur.
Dc politie heeft leeds eon ve
arresteei :l
M,
rib
iil'
u!mi
ioi i
middag
K allien,
in 1300
in de
kenden
,'ruiasch,
nU.
mbeks-n-
on mo-
it, blijk-
in hel
na liet
nh'.chtc go-
Uit Berlijn wordt d.d. 11 Sept. aan de
N.R.C. gemeld-
Dc sinds geruimen tijd verwachte olfi-
ciéele verklaring over het resultaat van
het door den rijksgezondheidsdienst gevoer
de onderzoek naar aanleiding van het ster
ven van een zeer groot aantal zuigelingen
te I.übeck, is heden verschenen. Dc verkla
ring bevat weliswaar geen positieve gege
vens aangaande de eigenlijke oorzaak van
het overlijden, maar er wordt uitdrukkelijk
in bevestigd, dat. de noodlottige fout bij
ue behandeling van het serum niet te Pa
rijs, maar te Lübeck werd gemaakt De
culturen van Calniette waren geheel in
orde, toen men ze uit Parijs ontving.
WEERBERICHT.
lloogsto Barometerstand:
772.5 tc Haparnnda.
Laagste Barometerstand:
717.G te Valentin.
Verwachting:
Matige, tot krachtige Z. W.
tot O. wind, zwaar bewolkt
tot betrokken met tijdelijke
opklaring waarschijnlijk
0011 ige regen, later iets zach
ter.
Lsngestraat 49-51 -- Tel. 190
JUIST ONTVANGEN
BOUW VAN DRIE BRUGGEN
OVER DEN RIJN.
B e r 1 ij n 11 Sept. (V.D.) De rijksminister
van verkeerswezen deelt mede, dat thans
een definitieve overeenkomst is gesloten
voor den bouw van drie bruggen over den
Rijn bij Ludwigshafen-Mannhciui, Maxau
en Spiers. Onverwijld zullen dc werkzaam
heden voor de brug bij Ludwigsbafen-Mann-
heim worden aangevangen.
B ome, 12 Sept. (V.D) In het noorden
van Italië hebben wolkbreuken ernstige
schade aangericht. Uit Verona wordt ge
meld, dat het laag gelegen gedeelte van.
de stad tengevolge van den hcvlgen regen
val is overstroomd en dat het verkeer op
straat gedurende den gehcelen nacht ten
gevolge van de overstroomingen gestaakt
moest worden. Daar het water in een elec-
trische centrale drong, werd kortsluiting
veroorzaakt. De schade is hier belangrijk.
De stad Novate nabij Milaan is eveneens
ernstig geteisterd. De arbeiders moesten in
rocibootcn uit dc fabrieken vluchten. In
sommige huizen stond, het water meer dau
1 M. hoog.
- Jmporteurs: N.V* Handel Maatschappij Reckitls, Rotterdam
