MEDEZEGGENSCHAP BIJ
„DE ARBEIDERSPERS"
iCrOLVLDLLNIGINGik
fflAAMNO-DIWG VAHj|
■ULELPI-IMGr^MM
ZIJ WORDT 1 JANUARI
INGEVOERD
De vorsten van Sedan
en Turenne
NIET VOOR MILITAIREN
TE HUUR OF TE KOOP
Brand in den Haag
Vischrookerij in
vlammen
HUMORHOEKJE
M II II I (I'll CLBCNCAEMEVELTl:
T wee vertegenwoordigers
van het personeel in den
Raad van Commis
sarissen
Een ondernemings-, een groeps-,
en een centrale ondernemingsraad
..Volk" en „Voorwaarts" berichten
liet volgende:
Toen de N.Y. Drukkerij en Uitgeversmaat
schappij „De Arbeiderspers", liet gezamen
lijk bezit der moderne Nederlandsche arbei
dersbeweging, in 1920 werd opgericht, was
bij commissarissen en directie de wil aan-
iwczig, ten spoedigste de medezeggenschap
jn het bedrijvencomplex in te voeren. Een
commissie, bestaande uit mr. dr. G. van der:
Bergh, II. Lindeman en V. G. van der Veen
ging aan den ai beid en stelde het Medezeg-
genschapsrapport van S.D.A.P. en X.V.V. als
basis ccn reglement op, dat na overleg met
do betrokken vakbonden in de vergadering
Aan den Raad van Commissarissen van 2
September 1930 definitief werd vastgesteld
Besloten is tevens, dat dit reglement in
M ei king zal treden op 1 Januari 1931, zoo
dat met ingang van dien datum de mede
zeggenschap aan onze Arbeiderspers en
daarmee in liet Xederldiidschc bedrijfsleven,
baar intrede doet.
In artikel één wordt liet doel der instel
ling als volgt omschreven:
Teneinde een zoo goed mogelijke samen
werking te verkrijgen tusschen de directie
en het personeel en ter bevordering van den
bloei der onderneming en dc belangen van
bet personeel, worden in overleg met de
vakvereen., ondernemingsraden, groepsra
den en een centrale ondernemingsraad ge
vormd.
Taak en samenstelling dezer raden wor
den in dc volgende artikelen nacler omschre
ven.
Ondernemingsraad.
Een ondernemingsraad wordt met een zit
tingstermijn van 2 jaar in iedere stad geko
zen, waar een onderneming der vennoot
schap met ten minste 20 werknemers geves
tigd is. In ondernemingen van 3 tot 10 man
wordt een vertrouwensman met de bevoegd
heden van een ondernemingsraad gekozen.
Een ondernemingsraad zal voorloopig dus
bestaan te Amsterdam en te Rotterdam, ter
wijl tc Groningen, Enschede en Den üaag
ccn vertrouwensman zal worden gekozen.
De ondernemingsraden worden samenge
steld uit cn door de verschillende perso-
3iceIsgroepcn: redactie, administratie cn ex
peditie, typografen cn lithografen cn wel in
verhouding tot het aantal personeelsleden.
Zoo zal dc ondernemingsraad in Amsterdam
beslaan uit tien leden: 5 typografen, 3 le
den van administratief cn expedilie-perso-
heel cn 2e redactieleden.
Stemgerechtigd is het personeel boven IS
Jaar, dat dc volle werkweek in dienst staat
van dc Arbeiderspers en lid is van een vak
bond. Om verkiesbaarheid te verkrijgen,
moet men minstens iwee jaar in dienst zijn.
Dc taak van den ondernemingsraad is
veel-omvattend; hij kan voorstellen doen
ten aanzien van dc meest economische
werkwijze in dc onderneming; houdt toe
zicht op het naleven der wettelijke bepalin
gen cn der collectieve arbcidsoverccnkom
sten; brengt dc verlangens van het perso
neel ter kennis van de directie; houdt loc-
zicht op alles wat de veiligheid cn hygiene
van het personeel betreft en de omstandig-
Jiedcn waaronder dc arbeid geschiedt. Ilij
staat dc directie bij in het bevorderen van
den bloei der onderneming neemt in het
beheer van de ten behoeve van het personeel
aan do Arbeiderspers verbonden instellin
gen. De ondernemingsraad is bevoegd inza
ge tc nemen \an de loonlijsten \an het per
soneel ter plaatse.
Dc directie is verplicht, tenzij het zaken
geheim zich in ernstige mate hiertegen ver
zet, om de door haar noodzakelijk geachte
belangrijke wijzigingen van tcchnischen en
administraticven aard in de bedrijven met
den ondernemingsraad tc bespreken cn ern
stig rekening tc houden met cle inzichten
van dien raad.
Dc ondernemingsraad wordt, zoo mogelijk
tevoren, gekend bij govzallen van schorsin
cn hij ontslag
Minstens twee maal per jaar vergadert
het personeel onder leiding van den voorzit
ter van den ondernemingsraad.' In zulke
vergaderingen brengt de ondernemingsraad
verslag uit van zijn werkzaamheden. Elk
stemgerechtigd personeelslid kan voorstel
len op de agenda doen plaatsen. Besluiten
van deze vergadering hebben adviseerende
bclcekcnis.
De ondernemingsraad houdt elke 14 dagen
een zittingsavond ten einde gelegenheid te
geven klachten cn verzoeken met hem te
bespreken..
Groepsraad
Wanneer iméén der ondernemingen, waar
een ondernemingsraad bestaat, een groep
van minstens 10 stemgerechtigde werkne
mers door den aard van hun werk een af
zonderlijke eenheid vormt, kan deze groep
zich oen groepsraad van 3 tot 5 leden kiezen,
die minstens eens per kwartaal vergadert cn
die verantwoording schuldig is aan den on
dernemingsraad.
Dc groepsraad kaai vergaderingen beleg
gen met het personeel van zijn groep. Hij
behandelt uitsluitend die onderwerpen, die
met dc groep in \crband staan cn kan zich
met voorstellen, verzoeken of klachten wen
den tot dc directie of den groepschef wan
neer het bestuur \an den ondernemingsraad
daarmede accoord gaat.
De Centrale Ondernemings
raad.
Dc Centrale Ondernemingsraad wordt ge
vormd door de voprzitters cn een deel der
secretarissen van dc ondernemingsraden. De
vertrouwensmannen maken daarvan geen
deel uit.
De taak van dezen centralen raad is hei
plegen van overleg met de directie omtrent
al die zaken, die het gehecle bedrijvencom
plex raken. Hij vergadert minstens eens per
halfjaar.
De directie geeft tweemaal per jaar aan
den centralen ondernemingsraad een mon
deling overzicht van don stand van zaken,
die clan besproken wordt. Ook de balans en
winst- cn verliesrekening worden met hem
besproken.
Twee commissaris-plaetsen.
Een belangrijke functie van het medezeg
genschaps-instituut is de vertegenwoordi
ging van het personeel in den Raad van
Commissarissen. Deze is als volgt geregeld:
cle centrale ondernemingsraad maakt een
voordracht op van twee dubbeltallen, één
voor een vertegenwoordiger van de handar
beiders en één voor een vertegenwoordiger
van de hoofdarbeiders. Door de besturen van
S.D.A.P. cn X.V.Y. worden daaruit, in over
leg met elkander, de twee vertegenwoordi
gers gekozen, die dezelfde rechten cn plich
ten hebben als de andere commissarissen,
die, zooals men weet. ook allen door S.D.A.P.
en X.V.Yals ecnige aandeelhouders, zijn
aangewezen.
De kosten van de mcdezeggenschaps-orga-
ncn worden bestreden uit een bedrag van
één ten duizend van het iotale loonbedrag
in een vol jaar in het bedrijf uitgekeerd. Is
dit bedrag tc gering, dan is voor verdere
uitgaven de toestemming van dc directie en
van dc betrokken vakbonden noodig, welke
laatste dan de helft dezer kosten dragen.
Een scheidsgerecht beslist, zoo noodig, om
trent geschillen omtrent de uitlegging van
het reglement.
Er kan ten slotte worden medegedeeld, dat
de verkiezingen voor de ondernemingsraden
in den loop van dezen herfst zullen plaats
vinden, zoodat het mogelijk zal zijn, dat
deze colleges op 1 Januari a.s. hun werk
zaamheden aanvangen.
j
Een herdenkingsplechtigheid,
waarbij de Koningih ven
tegenwoordigd zal
zijn
Zondag 12 October a.s. zal ecu plechtig
heid plaats vinden ter gelegenheid van het
overbrengen van het stoffelijk: overschot der
prinsen van Sedan, die tot 1641 regeerden
over dit oude vorstendom der Ardennen.
Een vertegenwoordiger van H. M. dc Ko
ningin Wilhelmina zal tegenwoordig zijn
bij deze plechtigheid.
Daar koningin Wilhclmina een der na
zaten is van cle prinsen an Sedan cn Nas
sau, was haar loostemming noodig, om dc
overbrenging van het stoffelijk overschot
van deze beroemde personen, die zulk een
groote rol in cle geschiedenis van Frankrijk,
cn ook van ons land hebben gespeeld, te
doen plaats vinden.
Gedurende langen tijd hebben de ge
meenten rondom Sedan zich reeds met deze
overbrenging bezig gehouden.
In 1841 reeds was het stoffelijk overschot
der prinsen, dat. tot dien tijd in dc oude
protestantsche kerk. gebouwd in 1593 door
IIcnry dc la Tour, had gerust, overgebracht
naar de protestantsche kerk in dc Ruc des
I-Ta ncs-Bourgeois.
I-Lar deze oude bouwvallige ruinc, die
steGus dreigde in Ie storten, is nu veroor
deeld om te verdwijnen en nicn zag zich ge
noodzaakt. een andore rustplaats voor het
graf der prinsen te zoeken.
Na lang onderhandeld te hebben met het
Koninklijk Huis to Den Haag, werd beslo
ten dc graven over tc brengen naar de nieu
we protestantsche kerk op de Place d'Alsa-
ce—-Lorraine, in de crypte, speciaal voor dit
doel gebouwd op last van Hare Majesteit
Koningin Wilhclmina.
Deze graven, zes in getal, vcrkccren in
zeer goeden staat. Ten eerste is daar het
graf van Henri de la Tour van Auvergnc,
burggraaf van Turenno, die Hendrik Ro
brecht van der Marek opvolgde. Deze laat
ste was de laatste spruit van het beroemde
geslacht dat twee eeiivvcn over Sedan had
geregeerd.
Henri dc la Tour. die in net huwelijk trad
met Charlotte van der Marclc, zuster van
Hendrik Robrecht, riep zeer vele nuttige in
stellingen in het. leven.
In 1001 stichtte hij dc Academie van Se
dan die zeer vele huitciilandsclic geleerden
naar deze stad lokte. Het gevoel voor kunst
cn wetenschappen breidde zich onder zijn
regeering zeer snel uit. Aan hem was het
te danken dat de handel en industrie een
tijd van ongekenden voorspoed genoten.
Henri de la Tour stierf in 1623 cn werd
begraven in de kerk door hem zelf opge
licht. Op zijn graf lrpmt liet volgende op
schrift voor:
Cy gist Messire Henry dc la Tour,
prince souvcrahi dc 'Sedan, vi coin te
de Turenne et premier maréchal de
France, decode lc 25 Mars 1623. (Hier
rust de edede heer IIcnry de la Tour,
prins souvcrcin van Sedan, jonkhcei
van Turenne en eerste maarschalk
van Frankrijk, overleden den 25sten
Maait 1623).
De zes andere graven zijn die van prins
Frédcric-Louis, graaf van ITanau; van de
gravin van Roucy, Elisabeth van Nassau,
moedor van Turenne; van prins Palatin
koning van Bohemen, die gedood werd in
den slag van Rethel in 1650; van Henrv dc
Ja Royc de la Rochcfoucaud, die stierf op
19-jarigen leeftijd aan ccn musket-schot in
de slag van Mouzon cn van Mgr. Guv dc
Royc, gedood bij het beleg van Luxemburg,
op 22-jarigen leeftijd.
Twee dezer zijn voor (le inw oners van Sc
dan van groote beteekenis geweest: Henridc
la Tour d'Auvergne, en Elisabeth van Nas
sau, vader en moeder van dc groote Tu
ien ne.
in 1759 trad Robert van der Marck-Scdan
in het huwelijk met Francoisc, dochter van
Louis dc Bourbon-Montpensicr.
Hun twee kinderen waren Guillaume
Robert VI en Charlotte dc Bourbon-Mont-
pensier. Deze laatste huwde onzen Prins
Willem van Oranje, de Zwijger. Een hun
ner dochters Elisabeth van Nassauu trad in
het huwelijk met Iienri dc la Tour d'Au-
ergnc, weduwnaar van .Charlotte van der
Marck, laatste souvercinc van dien naam
De geschiedenis van deze prinses van Se
dan." wier heldendaden legendarisch zijn
geworden cn die goduremde vele eeuwen
hun W2'lig bezit en Tiun fcouvcreinitcit wis
ten tc behouden men weet dat Frederic
Matinee van Sedan zich genoodzaakt zag
ramen tc zweren tegen Kardinaal de Riche
lieu opdat Sedan in 1612 als Fransch
grondgebied werd erkend zal worden
erdneht gedurende de pï6chtlgheid die op
12 October zol plaats vinden. \Y ij moeten
hier nog aan toevoegen, dat deze plechtig
heid, die bijgewoond zal worden door vele
miiitsirc cn burgerlijke autoriteiten zal
worden geleid door den Zccr-Ecrwaardcn
Heer Ds. P. Gouncllé, hofpredikant te Den
ling van deze daad van piëteit. Men hoeft
dc nagedachtenis der moedige zeevaarders
slechts willen ceren, door het plaatsen van
een herinneringsinscriptic aan cle haai, die
naar hen genoemd is.
Inmiddels meende de heer Voute, evenals
de Noorsche expert Birger Jacobscn. alsnog
ecnige reserve in acht te moeten nemen. Met
belangstelling wachten hij en zijn medebe
stuurderen nadere gegevens af. Mocht in
derdaad de identiteit der gevonden graven
bewezen zijn, clan is het niet onmogelijk dat
het bestuur van het Kon. Ned. Aard. Ge
nootschap zal overwegen, de overblijfselen
der „seven Dutchmen" een waardige laatsto
rustplaats te bezorgen, om in hen tevens de
andere ondernemende Nederlandsche zee
vaarders te eeren, die onzo vlag over dc
wijd© wereldzeeën, zelfs tot oncler den pool
en kei, voerden.
Eigenaardige clausule in een
contract
„Kerk en Vrede"' bevat do volgende ad
vertentie:
„Te huur of te koop te 's Gravenhags
Ileercnhuis met 14 kamers op druk
ken stand, op contract, waarin de vol
gende voorwaarden zijn opgenomen:
huurder
I. dat denoch militair, noch
kooper
gewezen militair zij, noch groep of in
stelling. welke rechtstreeks of zijde
lings in verband staat rnet. militaris
me of militaire aangelegenhcd?n;
II. dat huis cn erf voor geen mili
taire doeleinden gebruikt, afgestaan,
of overgedragen mag worden cn niet
verhuurd, verkocht, geschonken, ten
gebruiko gesteld mag worden aan per-
6oon(cn) of instellingen sub I be
doeld.
liet Vaderland teekent. hierbij aan:
Dit is tenminste consequent. Roei de mi
litairen uit. door zo dakloos te maken.
Of dit echter stiookt met cle Christe
lijke liefde, welke do grondslag van de actie
clezei heci'cn -godsdienstige voorgangers
beet te vormen, is een tweede. Ook of liet
klopt met Matth. Y 43 en 44, welke blij
kens liet titelblad de basis voor deze actie
uitmaken en welke leeren zijn vijanden
lief te hebben en te zegenen.
Aangezien de inlichtingen door een no
taris verstrekt worden, zal d© zaak juri
disch wel m orde zijn. Maar als nu oen©
- we maken maar oen onderstelling
een bouwondernemei het zoo incourante
pand, dat voor particuliere bewoning ln
dezen tijd vrijwel niet meer in aanmerking
komt, koopt cn 't dan tegen den grond
gooit, om op do vrijgekomen plaats etui
paar kleinere panden te bouwen, welkawei
vBihuurbaar en verkoopbaar zijn, en hij
verhuurt of verkoopt die aan militairen of
oud-militairen, wat dan?
Is het niet iets voor den Vrijz. Dem.
Bond om er zijn partijbureau in te ves
tigen?
DE ZEVEN HOLLANDERS OP
JAN MAYEN?
Een waardige rustplaats?
Naar aanleiding van de betichten van on
zen Noorschen correspondent over liet vin
den van de stoffelijke resten. der zeven Hol
landers, die in 1634 Ap Jan Ma yen-ei land om
kwamen, had dc Tel. een onderhoud met
den heer Yoinc, secretaris van het Kon. Xcd.
Aardrijkskundig GMiootscharp.
De heer Voüte bevestigde volkomen de
medodecling van (Ten marconist op Jan
Maycneiland, nl. dat de gedenksteen, die
vanwege het genootschap dozen zomer naai
de histoiische plaat* is overgebracht, niet
geplaatst is op het" graf der onfortuinlijke
poolvaardei'S. Dat was ook niet «Ie bedoe-
MR. W. C. WENDELAAR NAAR
's-GRAVENHAGE.
Zijn benoeming tot burgemeester
zou tc wachten zijn.
's-G ravenhage, 3 Oct Naar het Volk
verneemt, komt mr. \V. C. Wendelaar, bur
gemeester van Alkmaar cn voorzitter van
de Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten, zeer ernstig in aanmerking voor
bet burgemeesterschap van de residentie.
Zijn benoeming zou weldra te verwachten
zijn.
REGENPROEF VAN DEN HEER VERAART
UITGESTELD.
Bij gunstige bewolking heden.
In verband met het geheel ontbreken van
bewolking moesten de op Vrijdag aangekon
digde proefnemingen van den heer Veraart
inzake het verwekken van neerslag uit de
lucht, welke proeven boven de Noordzee bij
Scheveningcn zouden plaats vinden, wor
den afgelast. Bij gunstige bewolking zullen
de proeven heden, Zaterdagmiddag, op den
oorspronkelijk vastgestelden tijd, 5 uur na
middag, gehouden worden.
VPAAGT UWEFNj j*/ WINKELIER
OF NV. HUL5KO tlCTzoo AMERSFOORT
's-Gravenluge, 3 Oct. Hedenochtend
zes uur werd ccn uitslaande brand gemeld
in de vischrookciij van den lieer II. A. Keg
ge aan den Westduinw eg 250—251.
In een afdeeling van dc aan dc achterzijde
van liet perceel gelegen rookerijruimte was
eon hoeveelheid van dc in bewerking zijnde
visch a/druipend vet in aanraking gekomen
met het vuur, dat lol hel produccercn van
den rook wordt aangehouden cn aldus ge
raakte deze afdeeling in lichte laaie.
Dc brandweer van liet bureau Duinstraat,
eon van de naaste buren van de rookerij,
wat met. een molorspuit zóó spoedig aan het
blusschou, dat do vlammen geen gelegen
heid kregen, hun verwoestend spel voort to
zetten; na enkele minuten blusschen, onder
toezicht van hun inspecteur Schilham, wa
ren de brandweer-agenten liet v,;ur meester.
Dc schade bleef daardoor beper'tct tot de in
deze afdeeling te rooken hangeude partij
„Harderwijkers" 'n paar duizend stuks).
Hoofdinspecteur Zimmerman woonde het
blusschingswerk bij.
OPGESLOTEN IN EEN BIOSCOOP.
Iemand die dc zaak laconiek
opvatte.
Rotterdam. 3 Uct. Vannacht is een
bezoeker van Thalia, die in beschonken toe
stand verkeerde, blijven slapen in de bio
scoop Thaiia. toen deze word gesloten. Het
personeel heeft don man niet opgemerkt cn
heeft hem ustig laten slapen Midden in
den nacht is de man wakker geworden on
heeft gezien dat liij er niet meer uil kon.
Toen heeft hij dc wijste partij gekozen, heeft
zich uitgestrekt op een van dc grJóte sofa's
in de vestibule en heeft zijn dutje voortge.
zet. liet personeel heeft liem vanmorgen verc
lost.
DE AMSTERDAMSCHE HOOFDCOMMIS
SARIS VAN POLITIE NAAR WARSCHAU.
A m sterdam, 3 Oct. Naar w ij verne
men zal de hoofdcommissaris van politie
te dezer stede, de heer H. J. Versteeg, Zon
dag a.s. naar het buitenland vertrekken, ter
bijwoning van het internationaal congres in
zake dc bestrijding van den handel in blan
ke slavinnen, hetwelk Dinsdag a.s. te War
schau aanvangt.
De heer Yei~stceg zal optreden als verte
genwoordiger van dc Nederlandsche regee
ring
MARINE-MUTATIES.
Bij beschikking van den Minister van De
fensie is de officier van administratie der
2c klasse S. Groot den 20sten October 1930
geplaatst aan boord van Hr. Ms. Heemskerk;
is de officier van den marine-stoomvaart
dienst der 2c klasse II. dc Vries Hzn. den
lGden November 1930 geplaatst bii dc Rijks
werf te Willemsoord en is de officier van
den marine-stoomvaartdienst der 2e klasse
B. Zietse, geplaatst bij s Rijks werf te Wil*
lerasoord, den 12dcn November 1930 ter be
schikking gesteld.
ERNSTIGE MISHANDELING TE
HEERLEN.
Om half twaalf werd Woensdagavond
aan dc Hecrlensche jjoliüp medëdccling
gedaan, dat in het logement van v. Z. aan
de Geerstraat een ernstige mishandeling
had plaats gehad.
De invalide mijnwerker K.. lie in dat lo
gement verblijf houdt, was op een dusda
nige wijze mishandeld.cn aan zijn hoofd
verwond, dat hij naar het hospitaal moest
worden vervoerd.
Verder werd overgegaan tot de arrestatie
van den vermocdelijkcn dader, zekeren M.
Eers.e socleteltsbezoeker.Ik zou wel eens willen
•neten wat ei waai was 5an net praatle. dat Kraak
en Knap tout U)n
Tweede societeiisoezoeSei (een pessimist) „Ds zou
liet niet denken. Ik neb geeD geld lp die firma".
.(Humorist).
