DE EEMLANDEU Woensdag 8 October 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. o°o Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 85 BiliTENLANDSCN OVERZICHT BINNENLAND „Amerika streeft niet naar overheersching" Autonome volksregeering door hem aangeprezen fortmann en hehenkamp Wat was de oorzaak van de ramp? Storm en regen bezoeken Frankrijk Op tal van plaatsen veel schade aangericht Muiterij aan boord van een Engeisch slagschip Klachten over slecht voedsel en strenge maatregelen AMEKSFODRTSGH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pci 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75. per week (met gratis verzekering tegen ongelukken I f O.lT1/» Binnen laod franco pet post per 3 maanden f J.-» Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 XILEFOON INTERC 313 PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer 10 25 Lle/dadlgheldsadvertentltn voorde helft van den prijs. Kléine Advertentlén „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regeU 50 cent, elke regal meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—. Bewijsnummer e*t?A I 0.03 Het resultaat van de verkiezin gen in Finland. un sociaal-de mocraten de sterkste partij in den staat. Zeer schaarsch zijn tot «lusver de b {zon derheden, welke de telggraafageiUschap- pch weten mede te declen omtrent dc ver kiczingcu in Finland. Nochtans is het mo gelijk zich op grond van dc beschikbare ge gevens een beeld te vormen van den thans ontstanen toestand. Allereerst dient opgemerkt tc worden, «lat de Lappobewcging, die dc laatste tijden het middenpunt was \an veel gerucht in verband met het feit, dat haar aanhangers op een zeer onstuimige .en onvcrbiddellijke wijze te keer ging«-n tegen alles wat com munistisch was of daarop slechts leek, niet den sprong vooruit heeft gedaan, welke in de kringen der beweging werd verwacht. De cijfers toonon namelijk aan, dat dc so ciaal-democratcn minstens tien zetels heb ben gewonnen. Zij beschikken er nu over ongeveer een zeventigtal, hetgeen betec- kent, dut zij numeriek op het oogenblik het sterkst zijn-,waardoor zij in het parlement de eerste plaats innemen. Pas in de tweede plaats komt. de Lappopartij, die dus thans uit haar bevoorrechte positie is gedrongen, hetgeen voor de strijdbare aanhangers de zer groep natuurlijk een hard gelag is. I'rct tig voor dc Lappb-manneii is ondertus- schcn, dat de Finsche uniepartij. die met hen sympathiseert, nummer drie, wat' sterk tc betref!, is geworden, terwijl dc Zweed schc volkspartij nummer vier -werd. Vooral zal liet echter voor de Lappo-menseheh een genoegdoening zijn, dat dc communisten meer dan gedecimeerd zijn. Terwijl deze ra dicale partij, dio een folio, vervolging dar Lappomenschen had tc verduren, hetgeen vooral in sovjet-Rusland een lievige ver ontwaarcliging heeft cow ekt, hij de \orige verkiezingen 128000 stemmen konden ver ven, behaalden zij 'er thans slechts, een tien duizend, zoodat zij feitelijk uitgeschakeld zijn. De uitslag der verkiezingen heeft inmid dels tengevolge gehad, dat de Lappo -partij de oppositie, die liooftlzakelijk door de so ciaal-democraten wordt 'gevormd, niet naar believen kan ringt'looien Dit wordt duidelijk, wanneer men be denkt, dat liet Finsche parlement.Tweehon derd afgevaardigden lelt. In hol vorige.par lenient w ilden de Lappo raenschcn dc com munisten door bepaalde wetten, waardoor d«- constitutie zou worden veranderd, in den vervolge volkómen onmogelijk maken, maar zij slaagden in dézen opzet niet, daar dergelijke wctsonlw orpen moeten worden aangenomen met «ten twee-derde-mceider- l'Oid, die niet gehaald kon worden, liet parlement werd daarop ontbonden in dc hoop. dat de verkiezingen een resultaat zouden opleveren, dat den Lappo-menschcn een kras optreden tegen uiterst links zou mogelijk makch, zonderdat zij met de grondwet in strijd kwamen. Het succes der sociaal-democraten, die waarschijnlijk dit- mnal voel stemmen hebben verworven van communisten, verijdelt de hoop der Lappo- licden, aangezien de sociaal-democraten thans, dank zij hun grootc zetelaantal, in staat zijn de aanvaarding- te beletten van alle wetsontwerpen, die een constitutie-wij zigend karakter dragen. Zullen de Lappo-menschcn, nu dc com munistische partij feitelijk om hals is ge bracht, den strijd aanbinden tegen dc so ciaal-democraten? Dit zaL natuurlijk de toekomst moeten leeren, doch een feit is, dat laatstgenoemden eveneens felle tegen standers zijn van do Lappobew eg ing. Het bestuur der sociaal-democratische partij van Finland nee ft nog dezer dagen hij t ministerie van justitie oen memorandum ingediend, waarin al de wandaden worden opgesomd, waaraan de aanhangers der Lappobew'egingzich hebben bezondigd. Op dc lijst, welke is overhandigd, komen 116 gevallen van den meest uitccnloopendcn aard voor. De meeste daden van geweld golden de communisten, maar ook de so ciaal-democraten zijn er niet steeds zonder kleerscheuren afgekomen, terwijl ook en kele aanhangers van burgerlijke partijen kwalijk werden behandeld. Genoemd partij bestuur dringt dan ook aan op liet nemen •\an maatregelen „tér waarborging Aan de wettelijke orde." Ondertusschon heeft in Finland grootkop- zien gebaard liet feil. dat baron Von Man- nerheim, dc bekende en zeer populaire aanvoerder der Finsche troepen in den on afhankelijkheidsoorlog tegen Rusland, een verklaring in de pors heeft gcp.ubliceciJ, waarin liïj zich,uitspreekt ten gunste „n tic Lappobowcging. Deze stap trekt te meet .ie aandacht, daar Von Mannerhcim zich sinds langen tijd verre had gehouden van dc politiek. DE BRITSCHE RIJKSCONFERENTIE. Het vraagstuk der Engelsche nationaliteit. L on dan, 6 Oct. (V.D.) Bij Afwezigheid von Macdonald, die dc conferentie van de arbeiderspartij to Llandudno bijwoonde, en ven den Canadeeschen premier Bennett, die als leider van de delegatie van het oudste dominion hem zou hebben moeten vervangen, werd do rijksconferentie heden gepresideerd door S cull in, den Australi- echcn premier. Dc voorloopigo besprekingen over de ver schillende constitutioneele aspecten '.m ie betrekkingen tusschen do deelcn van het rijk, welke besprekingen de vorige week aangevangen waren, werden heden geein digd. Verschillende punten werden tot nader onderzoek overgedragen aan een commissie onder leiding van lord 'Sank.»y, die hierover rapport moetuitbi-ngea. Re- sproken werden o.a. de problemen betref fende de nationaliteit. Vroeger hadden de burgers van het gc- mecnebest allen de Britsche n3iiona*'te!t, doch ïp den laatstcn tijd hebben de domi nions zich ontwikkeld tot zelfstandige na tionaliteiten. welke .afzonderlijke eenheden vormen binnen het gemeenebeet. De vraag is nu opgekomen, of er niet meer voor- deelcn in gelegen zouden zijn. om zeven nationaliteiten té scheppen binnen het Engelsche onderdaanschap Dit laatste zou nu uitgebreid besproken worden, waarbij rle nadruk za.1 worden gelegd op de voor deden; gelagen zoowel in het Engelsche burgerschap in een of anderen vorm, cn de afzonderlijke nationaliteit. De commissic-Sankey, waarnaar dit pro bleem verwezen is, zal morgen hoor eerste zitting houden. Hoover voor beperking der bewapening en democratie. D o s t o n"(i Oct. In een rede op het jaarlijksche congres van het Amerikaansclic legioen heeft Hoover opgemerkt, dat het verdrag van Briand en Kellogg, alsmede de vloótoverecnkomst an Londen belangrijke overwinningen zijn op den weg naar den vrede. De vrede \an ons land is nooit zoo vcrzckcril geweest als thans. Door de loot- overeenkomst hebben wij do gröóte gevaren bezworen van den wedstrijd in bewapenin gen en onze verdediging gewaarborgd dooi de pariteit mel de grootste zeemogendheden ter wereld. Door onze strijdkrachten te be perken, hébbén wij aan heel de wereld laten zien, dat wij niet naar overheersching stre ven, maar enkel naar een behoorlijke ver dediging. Dc elf jaren na den oorlog zijn een perio de Aan uitdaging «Ier dcmocratischo instel lingen geweest. Wij zijp getuige geweest van dc oplichting van talrijke nieuwe democra tieën; sedert den oorlóg zijn de eene inge stort, de andere zijn voor een sterken man bezweken. Nieuwe en zopderlingo leeringen worden ons in verleidelijke taal aangepre zen. Dc autonome volksregeering wordt in twijfel getrokken, maar wij in Amerika, wij hebben er 150 jaren lang den voorspoed door gekend. Wij gelooven er in. New York, C Oct. (V. D.) President Hoover heeft op het jaarcongres van het Amerikaansche legioen gewezen op dc noodzakelijkheid van een sterke \loot en oen slagvaardig leger, ten einde dc veilig heid van de Vereenigdo Staten onvoorwaar delijk te kunnen beschermen. Deze eisch beteekent natuurlijk geen dreigement voor andere volkeren. De opvatting van sommige buitenlandsche politici, al zouden dc Ver- ccnigde Staten imperialistische doeleinden najagen, is echter van allen grond ontbloot, aldus dc president. Boston, 6 Oct. Het woord voerend op het. congres der federatie van den arbeid, zeide lloovcr, dat de uiting van samen- hoorigheid en samenwerking van de zijde der geheele natie en hét uitblijven van ge schillen tijdens dc tegenwoordige depressie de stabiliteit van dc Amerikaansche indus- tricelc en sociale structuur bevestigd heb ben. lloovcr prees de Amerikaansche opvat ting, volgens welke de ïjjjverheid onophou delijk vernieuwd moet worden door experi menten en wetenschappelijke uitvindingen en dat de bezuinigingen, voortvloeiend uit een vermindering van de onkosten, verdeed moeten worden tusschen werkgever, arbei der en verbruiker. De president was van oordoek dat Amerika daardoor sneller op weg is,naar dc veiligheid, betere levensom standigheden en meer vrijen tijd. dan dc landen, die de verouderde opvattingen toe passen en de oude systeem herstellen door werkoloosheidsvergoedingen, die de zelf standigheid der menschen beperken. DE MOORD OP DEN FASCISTISCHEN ONDERWIJZER. Rome, 7 Oct. (V.D.). In verband met. den moord op den fascistische onderwijzer bij Gorizia heeft dc Italiaansche politic talrijke arrestaties verricht. Zoo werden er ook twee vrouwen aangehouden, die heimelijk de grens wilden overschrijden. Voorts is dc plaatselijke Slovccnschc geestelijke in ar rest gesteld. Dc bladen beweren, dat dezo geestelijke zich in smalende bewoordingen over den Duce heeft uitgelaten cn een te genstander van het huidig regiem is. langestraat 63 - tel. 88 repareeren, bijvullen en verma ken van uw matrassen in één dag, vraagt prijsopgave. Frankrijk bewijst den slacht? offers van de R 101 de laatste eer Bijzetting in een gemeen schappelijk graf Parijs, 7 Oct. (II.N.) Dé commissie, wel ke een oncjarzoek naar de oorzaak van de ramp van de R 101 instelt, heeft gisteren den geheelcn dag gegevens verzameld. De Voorzitter der commissie deelde aan de pers mede, dat het onderzoek waarschijn lijk nog geruimdn tijd zul duren Men schijnt echter reeds geconstateerd te heb ben, dat een deel der stuurinrichting reeds beschadgd was, voordat do botsing tegen den grond plaais had. Tot nu toe zijn 16 lijken geborgen cn niet 47, zooals aanvan kelijk werd aangenomen. Eén dar lijken is n.l. in twee stukken uiteengevallen cn mé.ii had elk dezer stukken in een afzon derlijke lijkkist gelegd, wat tót de veron derstelling aanleiding gaf, dat er 47 lijken waren. Hst is dus zeker, dat zich geen blinde passagier 'aan boord heeft bevon den. De lijken wórden vandaag overge bracht naar Boulogne-sur-Mer, vanwaar zij aan boord van twee Engelsche torpedoja gers naar Engeland worden vervosrd. P n r ij 7 0ct. (V. D.) Tc Beauvais heeft- heden dc plechtige overbrenging plaats ge had van het stoffelijk'overschot der 47 om gekomen opvarenden van het luchtschip R 101 naar Botifogne-aui^Mer. Reeds in den vroegen morgen hadden de bewoners van Beauvais zich voor liet' Raadhuis verzameld, waar de lijkkisten sedert gisteravond in een grootc'zaal opgebaard stonden. Even na elf uur verscheen dc Minister-President Tar- dieu in gezelschap van den Franschcn Mi nister van Luchtvaart cn vertegenwoordi gers van de Ministeries van Oorlog en Ma rine. Van alle gebouwen woei de tricolore halfstok. Twee Fransche vliegtuig-escadril les, die te Lo Bourget waren opgestegen, cirkelden boven dc stad om den dooden dc laatste eer-te bewijzen. Tegen liet middag uur verliet dc droeve stoet het Raadhuis om zich naar hel station te begeven, terwijl'ecn militair muziekcorps den Doodenmarsch van Chopin ten gehooro bracht. Onmiddel lijk achter de lijkkisten volgden drie licht gewonde leden van de bemanning van hel luchtschip, die het stoffelijk overschot hun ner makkcrè en van de passagiers naar En geland begeleiden. Daarachter volgden de officicclc Fransche en Engelsche personen cn tenslotte een onafzienbare stoet van in woners van Bcauvais. Ruim een uur.duurde de rondgang door dc stad en te 14 uur wer den eindelijk dc kisten in den trein gebracht nadat zij eerst nog op liet perron waren op gesteld en een laatste défilé der Fransche troepen had plaats gehad. Onder eerbiedige stilte, welke eensklaps verbroken werd door het, dreunen van saluutschoten, reed de trein te li. 15 uur langzaam liet station uit. De overbrenging der kisten aap boord van Engelsche destroyers te Boulognc-sur-Mer zou hedenavond plaats hebben. Beide bo dems, do. „Tempest" cn de „Tribune" waren in dc ophtenduren reeds aangekomen. I)e Franscho torpedovernicler „Senlincllc" zal bij liet,aan boord brengen Aan de lijkkisten een 15-tal saluutschoten lossen; de muziek zal het Engelsche-Volkslied spelen. Het uit varen heeft direct daarop plaats. Op order van Tardicu zullen er geen redevoeringen gehouden worden. Lijkdienst ie Beauvais. Parijs, 7 O c t. (H. N.) Vanmorgen werd in de kathedraal van Beauvais con lijk dienst gclioudcu voor dc slachtoffers van den ramp van de R 101. De dienst werd o.a. bijgewoond door minister-president Tardieu en den Engclschen gezant te Parijs. Na af loop van den dienst overhandigde de gezant aan Tardicu een schrijven van den Koning van Engeland, waarin deze aan de Fransche rcgcéring zijn dank betuigt voor de hulp, bij den ramp verleend Bijzetting in een gemeenschappelijk graf. Londen, 7 Oct. (V. D.) Dc beideEngel sche torpedojagers „Tribune" on ..Tempert" hebben in den laten namiddag do slacht offers van de R 101 aa.n boord genomen. Van beide oorlogsbodems wapperde dc vlag halfstok. De tocht over het Kanaal heeft met zeer geringe snelheid plaats, zoodat de lijkkisten eerst na middernacht het Victo ria Station to Londen zullen bereiken. De nagelaten betrekkingen der slachtof fers hebben goedge\onden, dat de kisten in een gemeenschappelijk graf in de nabijheid van Cardinglon zullen worden bijgezet. Bij de godsdienstoefening in St. Pauls Cathe dral zal de Koning door den Prins van Wa les vertegenwoordigd worden. Naar uit Parijs wordt gemeld heeft het aan boord brengen van het stoffelijk over schot der slachtoffers van dó ramp van avond tc Boulogne-sur-Mcr in tegenwoor digheid van ecnigo vertegenwoordigers der Fransche regeering plaats gehad. Nadat een cerc-salvo was gelost, kozen dc beide oor logsschepen onverwijld zeo. Vier zwaar gewohdc leden der bemanning' liggen nog in hot ziekenhuis. Een van hen, de mecanicien, dio zeer ernstig gekwetst werd; bevindt zich in een particuliero kli niek ter observatie. Zal Engeland de luchtschc- penbouw voortzetten? Londen, 7 October (H.N.). Dc Londen- schc ochtendbladen behandelen de vraag, of Engeland zal voortgaan met den bouw van luclitschcptfn of dat het zich op dit gebied als overwonnen moet beschouwen. De Daily Iicrald is van oordeel, dat men eerst den uitslag van het onderzoek moet afwachten, dat thans wordt ingesteld naai de oorzaak van den ramp, alvorens men1 zich een definitief oordeel óver deze kwes- tio kan vormen. Een onder blad wijst er op, dat Engeland dpor de verschillende on gelukken ongeveer van-zijn luchtvaart- deskundigen cn technici heeft verloren, zoodat men zorgvuldig dc vraag moet over wegen, of het w el de moeite'loont, op den ingeslagen weg voort te gaan. Indien vol doende helium voor de luchtvloot beschik baar kan worden gesteld, zal de vraag wel licht opgelost kunnen worden. Geen uitnoodiging aan dr. Eckener. F r i e d l i c li s h a f e n, 7 October (V.D.). Naar aanleiding van Engelsche persberich ten, volgens welke dr. Eckener. zou worden uitgenoodigd deel.te nemen aan het onder zoek naar do catastrophe van do R. 101, deelde dr. Eckener ons mede, dat hem van een uitnoodiging niets bekend is.. Wanneer hij uitgenoodigd wordt, zal hij natuurlijk gaarne aan deze uitnoodiging gevolg ge ven. Eén der torpedobooten aan den grond geloopen. Londen, 7 October (H.N.). Bij het over brengen der dooden van «Je verongelukte R 101 liep de torpedojager Tribune buiten Boulogne sur Mer aan den grond, zoodat dc kisten moesten worden overgenomen door de Tempest, die daartoe terugkeerde. Drie der gewonden waren reeds zoover her steld, dat zij do terugreis op do Tempest konden meemaken. Op voorstel van de re gearing heeft de Koning zijn goedkeuring gehecht aan het beschikbaar stellen van Wcstminsterhall voor hel opbaren der slachtoffers. Parijs, G Oct. (V.D.) Storm on regen hebben op tal van plaatsen in het land verwoestingen aangericht. Te La Bourget werden geleidingen van tram cn telefoon vernield. Ook in de omgeving van Rémie- mont en Bar-le-Duc is de schade groot. Het water in dc rivieren is aanzienlijk ge stegen. In verschsidcne plaatsjes nabij Bar-le-Duc zijn de huizen overstroomd. Aanvullende berichten behelzen, dat als gevolg van een wolkbreuk een modder stroom ter hoogte van één Meter de wo ningen binnendrong. Er moet nog al wat 'vee zijn meegeshurd. Parijs, G Oct. (H.N.) Een hevige storm, die van hagelbuien vergezeld ging, heeft van drie \liegtuigloodsen van het vlieg- regiment te Lo Bourget dc daken afgerukt. Twee vliegtuigen werden vernield en ver schillende andere ernstig beschadigd. DE A.S. VERKIEZINGEN IN POLEN. Pilsoedski aan het hoofd van de regeeringslijst. Warschau, G Oct. (V.D.) Heden heeft liet regecringsblok den algemecnen verkie- zingscommissaris de staatslijst doen toe komen voor de a.s. verkiezingen. Pilsoedski staat boven op deze lijst. In verband daar mede merkt liet regeeringsblad Kurjer Czerwony op, dat dit de eersta maal is, dat Pilsoedski zijn naam leent voor den ver kiezingsstrijd. Men kan deze verkiezingen dan ,ook beschouwen als een plebisciet voor Pilöoedski. AUTO DOOR EEN TREIN GEGREPEN. Drie slachtoffers. Par ij s, G October. (V.D.) Op een spoor wegovergang in de nabijheid van Bordeaux i6 een auto, waarin drie personen gezeten waren, door een sneltrein gegrepen. De auto werd geheel vernield en alle drie inzitten den waren op 6lag dood. De bestuurder werd levensgevaarlijk gewónd. WEERBERICHT I Ioogste Barometerstand 764.4 tc Marseille en Laco- runa. Laagste .Barometerstand: 732.6 to Malinheatl.' Veihvaehting: Krachtige, tijdelijk storm achtige Z. W. tot W. wind, betrokken of zwaar bewolkt, met regen, mogelijk hagel buien en tijdelijke opklarin gen, weinig 'veranderingin temperatuur. Later overdag igjs koeler. L. J. UJYCX ZOON Langestraat 49-51 -- Tel. 190 VELOURS CHIFFON, alle moderne kleuren, f 6.75 p. M. Velours Chiffon Fantasie. Lamê Brocaat voor Vesten en Jasjes. Londen, 7 Oct. (V. D.) De Daily Mail meldt uit Nicy, dat aan boord van het Britsche slagschip Revongé, liggende op de rcede van Nice, moeilijkheden zijn uitge broken. De bemanning klaagde over liet slechte, voedsel en de Strenge .disciplinaire maatregelen, welke aan boord werden ge-, nomen. Een gedeelte van de bemanning, dat Zaterdag, bij aankomst tc Nice, verlof kreeg om aan land te gaan, weigerde aan boord- terug te keeren. De commandant van de Revenge, Captain Group, ging aan land. en wrerd toen door meer dan honderd schepelingen uitgejouwd. Daarop werd dc-Fransche politie verzocht dc deserteurs te arresteeren. Veertig man werden in de schcepsgevangcnis in arrest gestéld. Vice-admiraal Kelly, de commandant van het eerste Britsche MiddellandscJie Zee-es kader, stelde gistermiddag aan boord van het schip een onderzoek naar de gebeurte nissen en het ontstaan orv.an in. De Re venge is het vlaggeschip van admiraal Kelly DE SAMENZWERING TE LISSABON. Madrid, 7 Oct. (V.D.). Volgens berich ten uit Lissabon hebben aldaar wederom arrestaties plaats gehad. Onder de gearres teerden bevinden zicli ook verscheidene of ficieren, o.w. kapitein Chaves. Zij worden ervan beschuldigd ccn samenzwering tegen de wettige regeering tc hebben gesmeed. Voorts hebben wederom botsingen plaats gehad tusschen aanhangers cn tegenstan ders der. dictatuur, waarbij herhaaldelijk van vuurwapens gebruik weid gemaakt. Dc politic kon echter, «lo orde herstellen. BOTSING TUSSCHEN TWEE AUTOBUSSEN. Drie dooden en 28 gewonden. Sydney, 6 Oct V.D.) In den nacht op heden zijn bij Rockdale twee autobussen met elkaar in botsing gekomen. De botsing veroorzaakte een paniek onder dc inzit tenden, heigeen tot gevolg had, dat er drie dooden vallen te betreuren, alsmede 28 ge wonden. van wie acht ernstig.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1