DAT IS IETS
VOOR
HOLLANDSCHE
JONGENS...
ons album:
CARL HAGENBECKS
"DIERENVANGST"
Busgroenten
Boekhouden
Boekenbons Nationaal
HET 50-JARIG BESTAAN
DER NED. TRAMWEG Mij.
Een overzicht harer
geschiedenis
SPORT
EEN NEDERLANDSCH
RECORD VERBETERD
ZEEPPOEDERtyETLOOGMEEL
Beroemd sinds 1889
L. C. Schoenmaker
GEVEN O.S. FIRMA'S
VERZAMELT ZE!
Zij brengen U de mooiste boeken
„De vlucht uit de Poppenkast van Jan Kiaassen en Trijntje"
JDe financieels ioesland liet
gee,! feestelijke hen
denking toe
Men schrijft aan de Standaard:
Daar de finnntieelo toestand niet toeliet,
dat het 50-jarig bestaan der Ned. Tramwog
Maatschappij, de grootste Tramweg Maat
schappij in Nederland, op feestelijke wijze
kon worden herdacht, is dit jubileum dan
ook in alle stilte gepasseerd. Voor de Noor
delijke Provinciën heeft, deze Maatschappij
zeer veel bijgedragen tot hunne ontwikke
ling en vooruitgang in het algemeen, en
\an Friesland in i bijzonder.
Toen in het Noorden nog niet aan aan
leg cn exploitatie van tramwegen werd ge
dacht, waren het de hceron Leopold Mor
tens en Louis Tinst te Brussel, dio het dui f
den te ondernemen een tramnel voor de
provincie Friesland lo ontwerpen, welke
later aan de N.T.M. werd overgedragen
Na zorgvuldige voorbereiding werd op 21
'April 1SS0 de Maatschappij geconstitueerd,
met zetel te Utrecht, en, werd tot directeur
benoemd tic lieer S. Hamelink Op 20 Juli
d.a.v. werd met den aanleg van de eerste
lijn, n.l. de poardcnlramiijn Dokkum—
Vëdnwoudcn. begaancn. welke lijn op 5 Oc
tober 1SS0 feeste^k werd geopend en op
G October in exploitatie werd genomen.
Al spoedig werd tot uitbreiding overge
gaan en in ÏSSl werd do lijn Yccnwouden
Bcrgumerdam in gebruik genomen. Het gc-
lieele jaar 1SS1 kenmerkte zich door grootc
activiteit, waardoor tol exploitatie van de
lijnen Sneek—Bolsward, Heeronvecn—Jou-
ie. Bolsward—-Harlingen cn Gorredijk—
lteercnveen kon worden overgegaan In
1SS4 volgde Di achten—Gorredijk. in 18SG
•tourcSneek. in 1S96 do lijn Bergumer-
dam—Drachten, waardoor een rechtotreek-
sche verbinding van Dokkum tot Harlin
gen tot stand was gekomen.
In latere jaren volgden nog de lijnen
Makkum—Harkezijl paardentram). Leeu
warden—St. Jac. Parochie, mot een zijlijn
(eveneens paardentram) van Bciiikum naar
St. Anna Parochie ^lezc lijn werd op 1 Ja
nuari weer opgeheven). Jou re—Lemmer en
Franekcr—Arum Met deze laatste aanslui
ting, welke op 1 September 1902 tot stand
kwam, was vrijwel dc geheola provincio
Friesland met een net van tramwegen
doorkruist.
Maar zeer veel geschikt terrein bleef er
voor dc N.T.M. over om havo lijnen uit te
breiden. Vooral dc Zuidoosthoek van Fries
land zag reikhalzend uit naar verbeterde
communicatie.
Vol goeden moej ging men dan voort
nieuwe lijnen te ontwerpen en bet was in
de jaren 1911—1916, dat de lijn Drachten—
Groningen en dc z.g. Drcntsch Friesche lij
nen werden aangelegd.
Was dc aanleg van laatstgenoemde lijnen
voor de betrokken 6trcek oen belangrijke
vooruitgang, voor do Maatschappij zelve
was het resultaat negatief. Dc slechte fi-
nancieelc uitkomsten, waren van funcsten
invloed.
Vermeld dient nog to vvordon, dal in 1910
de tramverbinding Drachten—Leeuwarden
tot stand kwam. waarbij tusschcn Leeu
warden en Yeenwouden gebruik gemaakt
werd van den Staatsspoorweg Om dit_docl
1c bereiken werd de paardcntramlijn Sun-
3neer—Veen wouden in dat jaar veranderd
in een stoom tramlijn.
De eersto jaren waren voor dc Maat
schappij alleszins gunstig, maar in 1900
kwamen grootc finanticcie moeilijkheden,
die een reorganisetio noodzakelijk maak
ten.
Concurrentie van andere openbare ver-
voormiddelen, do invoering van wettelijke
bepalingen, rogclendc do looncn en werktij
den van het porsoncol. benevens velschil
lende veiligheidsvoorschriften, waren do
oorzaak.
Na de definitieve regeling dezer organi
satie in 1900, ging de Mij. oen meer bloeiend
tijdperk tegemoet, waarin men van dc pro
v ueie Friesland rijkelijk steun ontving. Tal
van belangrijke verboteringsworken wer
den uitgevoerd.
In 1912 kwain do meerderheid van de aan
doelen in handen vuri de N.C.S., on in ver
band daarmede werden tot mede-diiecteu-
ren benoemd do hoeren Mr. J. L. Amnshoff
cn Jhr. Ir J. A. van Kietschmar van Vcon.
In 1909 was do keer S. llumclink overle
den. Als diens opvolger werd benoemd zijn
zoon, de hoer C. A. S. Ilamelink. Laatstge
noemde trad met ingang van 1 Januari 1910
af als directeur.
Zoor mooilijke jaren breken dan voor de
N.T.M aan bij bet uitbreken van den we
reldoorlog. cn vooral in deze jaren is in
standhouding van dc Mij te danken aan de
Ne cl Spoorwegen, welke in ruime mate fi-
nancieelc stouri verleenden.
Dc tegenwoordige directeur, dc hoer H. N.
Biczcvcld, dio in 1920 word benoemd, kwam
;voor een moeilijke laak to staan.
Niet alleen, dat do grootc concurrontio
jvan autobus- cn vrachlnulodionstcn dc ont
vangsten doden dalen, ook het steeds druk
ker wordendo snelverkeer langs do open
bare wegen maakte liet noodlg, dat ver
schillende verbeteringen in het belang van
'dc veiligheid moesten worden uitgevoerd,
welke werkzaamheden zware lasten voor
liet bedrijf meebrachten. De voornaamste
.verbeteringen zijn wel dc omleg te Jou re
en te Leeuwarden, cn de thans onder han
den zijnde belangrijke verbeteringen to
IJeerenveen.
Daarbij kwam. dat voor het roodoren-
maar vooral voor het personenvervoer oen
belangrijke uitbreiding van de cLcnslr.-gc-
Jing moest plaats vindon. Mede vws .li1, aan
leiding tot de vervanging van 'An yoar-leM-
/tramdienst DokkumVeen wou den d"or
Snotortractic in 1926, terwijl dit jaar voor
de paardentram Makkum —Ilarkezijl een
autodienst in dc plaats is gekomen, de eer
ste der Maatschappij.
Do taak werd in erge mate nog verzwaard
toen de Ned. Spoorwegen het vorig jaar het
besluit namen, aan do N.T.M. geen steun
meer te vcrlecncn. Ook het grootc gebrek
aan locomotieven, waardoor do Mij. genood
zaakt werd op enkele lijnen liet spoorwa-
penvervoor in rcchUtrocksch verkeer stop
te zetten, was van nadeeligen invloed. Ge
lukkig werd di! gebrek, dank zij het vcrlec
ncn van rontcloozo 'voorschotten door Dijk
eii Provincie, spoedig verholpen.
Door al dezo factoren is de Mij dan ook
in een zoodanig slechten finantieclcn toe
stand geraakt, dat liulp dringend nood
zakelijk is.
Aan de Staatscommissie voor het Tram-
wcgvraagsluk zal overgelaten moeten
worden om de Mij. op een gezonder basis
te brongen. Of daarbij toet. afsnijding van
de. Drcntsch-Friescho lijnen, welker exploi
tatie van zoo'n ongunstigen invloed is op
dc uitkomsten van het bedrijf, zal worden
overgegaan, moet nader worden uitge
maakt.
UIT VECHTLUSTIG ROTTERDAM.
Een man die zijn vrouw „be-
cr:" werkto'.
Rotter d a m, 15 October. De sterrencon-
stcllntic schijnt gisteren boven de Maas
stad wel bijzonder ongunstig gowoest te
zijn voor gehuwde paartjes uit Arnhem.
Want niet alleen dat een Arnhomscho
chauffeur gisteravond zijn vrouw op den
Dijk'* met een mes in den bovenarm heeft
gostoken tengevolge waarvan zij een be
trekkelijk onschuldige verwonding opliep,
maar ook heeft een ander echtpaar uit die
zelfde plaats twist gehad in een café op
de Hoogstraat. De vrouw van den fabrieks
arbeider L. was er n.l. ecnigc dagen tevo
ren vandoor gegaan. Zij werd door haar
man in Botterdam weer „opgeduikeld" in
een café aan de Hoogstraat waar niet do
oude liefde, mnar wel de oude twist op
vlamde. De ma i heeft daarop op voorhis
torische wijze -n eind aangemaakt: hij
heeft zijn vrouw bij de haren gepakt en haar
al gillend naar binten gesleept waar zij door
hem werd afgeranseld. Terwijl hij met dat
werkje bezig was, haalde hij een mes uit
clen zak en maakte aanstalten om haar
daarmee ook nog eens te bewerken. Voor
bijgangers die zich aanvankelijk niet al te
veel met het geval hadden bemoeid, vol
gens don gulcn stelregel dat je bij man en
vrouw niet tusschenbeido moet komen voor
dat zo elkaar doodmaken, grepen nu don
man on namen hem hot mes af. Ken van die
voorbijgangers werd daarbij nog licht ge
wond. De man wist zich echter los te ruk
ken cn is gevlucht. Hij liep naar den Groe-
ncndaal waar hij op een tram sprong. Zijn
achtervolgers bleven de tram echter achter
na loopen, totdat zij op het Oostplcin een
agent zagen die toen snel den vluchteling
uit dc tram heeft gehaald. Hij is daarop
in verzekerde bewaring gesteld.
VALSCEE BANKJES VAN TIEN.
Een inval te Rotterdam.
Botterdam, 15 October. In verband
met het in arrest stellen van twee mannen
die in Bcnkum valschc briefjes van tien
gulden hadden uitgegeven hoeft do Rotter -
damschc politic vandaag een inval gedaan
in een pand aan de Marincstraat, waar een
van deze mensehen zou hebben gewoond.
Kr is niets govonden, dat van eenigc be-
teekenis is, maar wel is toevallig bekend
geworden, dat er te Rotterdam ook eenige
valsche bankjes van tien in omloop zün. Er
schijnen er n.l. te zijn uitgegeven op den
Schiedamschen dijk cn aan het hoofdpost
kantoor waar men dc vervalsching evenwel
heeft bemerkt.
ZWEMMEN
Het IJ zwemt de 4 200 meter
vrije slag in 10 min- 44 sec.
Amsterdam, 1G Oct. Ter gelegenheid
van liet twintigste behaaldo waterpolokam-
pioonschap van do zwemvereeniging „Het
IJ" had clozo v, reeniging hedenavond in
het Sportfondaenbad zwemwedstrijden ge
organiseerd, dio sportlef een succes zijn go
worden. Voorzitter G. Blitz hcotto de aan
wezigen hartelijk wolkom, on doolde mode,
dat het IJ oenlgo honderdtallen schoolkin
deren lmd uitgenoodigd ter propageering
van de zwemsport.
Do volgende vèrecnigingen namen aan do
diverso wedstrijden deel: A.M.V.J., A.Z.,
II.en B.C., Den Haag, Loidsche Zwemciub,
Utrochtsche Zwom Club, D.J.K., Zian, Den
Ha.13, Dolfijn en hot IJ.
Na adspirantenwedstrijden voor IJ-leden
vond do wedstrijd -i maal 200 M. estafette
plaats vrije slag voor hoeren, waarvoor het
IJ cn do Dolfijn nan den start verschenen.
De Amsterdamscho Zwemciub kwam niet
uit. Bij het overnemen van don derden man
is liet IJ roods belangrijk voor. Brink, van
Dolfijn, woel den achterstand echter to
verkleinen. Henk van léssen ais laatste man
weel den voorsprong tc behouden cn Kui
per kan hem niet meer inhalen.
Het blijkt, dat de IJ-plocg de -1 maal 200
M. vrije slag in nieuw Xederiandschcn re
cordtijd heeft gezwommen, n.l. in 10 min. 44
sec. Oud record, oveneens het IJ, mot 10
min. 55'A sec. Een verbetering dus van niet
minder dan 1155 sec. Dc winnende ploeg be
stond uil. de boeren Hazenberg, Smit, Van
Oostrora Socde .en II. van Essen.
Dolfijn zwom met Pronk, Van dor Kamp,
lirmk cn Kuiper,
Dit prachtige album neemt jullie mee op de i
reizen waar je van gedroomd hebt! Met Carlt
Hagenbeek en de onverschrokken Ufa Film»
operateurs in de wildernis! Naar hun films zijn
de gekleurde Pleines' Dierenplaatjes gemaakt,,
die in het album moeten worden geplakt.
Hoe Plaatjes en Album te bekomen.
Gratis op elk pakje Zeeppoeder-Vetioogmeel
en in elke doos Duifzeep een dlerenplaatje.
Het album (zonder plaatjes) is verkrijgbaar voor
75 Zeeppoeder Duifmerken of 150
Duifzeep-doosmerken, of voor f 1.50.
Zie proefbladzijde bij Uw winkelier.
N.V. KON. ZEEPFABRIEKEN DE DUIF
DEN DOLDER - AFD. ALBUMS
1 Sill I
ONTVANGEN:
Dubbole Spcrciobaoneu
merk Woutorlood
32 cent per K.Cr.
Krommostraat 60. Tel. 794.
Fijne
Fieeschwaren
Opleiding voor examens,
22 geslaagden, w.o. staats-
Sraktijltdipl. en lager acto
ijboudon van boeken. Op
maken van balansen enz.
J. J. NAGELHOUT.
Loeraar el. O.
Prinses Marielaan 15,
Tel 1234.
COÖP. MELKCENTRALE „AMERSFORTIA", Tel. 2eT|
j Schoenenmag. C. H. VAN DOORN Zn., Utr. straat 91
Kleedingmag. Fa. L. HOUBAER, Langeatraat 62-64-66
W. R. J. KLAAS ING, Kinderwagens enz. Langeatr. 601
N.V. IVlodehandel L. J. LUYCX Zoon, Langestr. 49
„De Moor", Vijnen, Gedist., Tabak en 8igaren, Langestr.8
Fa. OOSTER VEEN,kolon. waren, Comestibles, Langestr.42 j
I A. VAN DE WEG, Drogl6terU Langeatraat 23 j
Over een breede sloot'sprong de dief nu. Hij dacht: „die sloot kom mij te sta. Ze kunnen daar niet overspringen,
dat kunstje doen ze me niet na." Doch de dief zou •weldra merken, zijn vergissing was zeer groot. De and'ren kon
den ook goed springen. Geen besletsel was de sloot
Na den dief volgde Jokko, hij nam 'n aanloop en sprong góed. Hij riep: „vooruit jongens niet dralen, ik toon hoé
je springen moet.' Met uitgestrekte armen sprong Jokko, kwam goed aan den overkant. De autodief dje Jokko zag
springen, had buitengewoon liet land. - e -* - -
