GROOTE COLLECTIE WINTERMANTELS firma duim burger
PLYMOUTH
Fa. M. A. Ramselaar
DE EEMLANDEU
UITSTEKENDE PASVORM
6UITENLANDSCH OVERZICHT
BUSTIIMSAINIP
J. i. MOLENAAR
Zaterdag 18 October 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. o°o Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 94
ARNHEMSCHE MEG 2o
DAMESMODEZAAK
MISVERSTANDEN
ONTPLOFFING TE LOS
ANGELES
Ontevreden arbeiders
DE FRANSCH-DUITSCHE
TOENADERING
Wirlh staat een interview toe
DE DORST NAAR HET
GOUD
,,Er is weer een Duitsche partij
in den rijksdag"
L. J. LUYCX ZOON
CHRYSLER-NIEUWS.
PARFUMERIE „APOLLÖ"
BIJOUTERIËN
'Btül1
WIJ ALLEEN
IJmuider Vischhandel H. GLASTRA Co,v
AMERSFÖORTSttï DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort l 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/*
Binnenland franco per po* per 3 oatodea f 3,-> Afnondcrlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 XREFOON INT ERG 315
PRIJS OER ADVERTENTIEN van I—regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
L elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlto voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" b4j voornltbctollng 1—5 regels
50 cent, dkt regal meer J0 cent, driemaal plaa^ea I*r-< Bewijsnummer «tra f 0.09
door
H. G. CANNEGIETER.
Op eon der drukste punten van dc stad
steekt een .man met twee kleine kinderen
dc straat over. liet geschiedt met de noo-
digc omzichtigheid en een oude lieer, die
een paar passen achter liet drietal aanwan
delt, heeft blijkbaar schik in V geval. Het
is een ontroerend gezicht, dc twee kleintjes
aan dc hand van hun vader daar tusschcn
die bres van trams en automobielen, angst
wekkende monsters, welke ziel- nauwelijks
den lijd gunnen, het teere goedje tc laten
passeerên.
Het oog van den grijsaard kan liet tafe
reeltje niet loslaten; zelf is hij een harte
lijk grootvader en de kindertjes doen hom
aan zijn driejarige kleindochter denken.
Maar, o schrik, op der. vluchtheuvel aange
land, weet het handje van eón der kleinen
vaders' knuist te ontkomen. Bedenkelijk
nadert het dartelend kind.. het gevaarlijk
gebied. En de vader schijnt dit niet i be
merken.
Met een vriendelijk gebaar leidt. dc oude
heer de afgedwaalde kleine naar Kaar
vader terug cn vertrouwelijk zegt hij lot
dezen: „Ja. je moogt liier wel bppnsacn. Je
bent ze kwijt voor dat je liet weet".
Dc dankbetuiging, welke hij voor zijn
zorgzaamheid oogst, verrast hem. Dc
vader, die nu weer het kleintje vast .n dc
hand heeft geklemd, staart den grijsaard
aan als een verscheurend dier loert naar
zijn prooi. Dan barst ov een onweer ios tus-
schen zijn lippen. Met vloeken on harde
woorden overstelpt hij den argclóoz.?, die,
niets van dozen uitval .bcgrijpenil, bedrem
meld zich terugtrekt. Deeds heeft hij dc
treeplank der trajn bestegen, én' nog siaat
»op den vluchtheuvel de woedende vader en
/endt hem onverstaanbare dreigementen
na.
Dit tafereel doet mij denken aan hetgeen
ik eens van nabij heb beleefd. Jvm werk
man, die met zijn gezin ineen beruchte
volksbuurt woonde, had een fortuintje ge
had cn ging met zijn vrouw aan den zwier.
Ken paar dagen en nachten bicyen /ij on
der water. En hoelcmaal v. aren zij in Iniii
feestroes vergeten, dat ze thuis een paar
kinderen hadden achtergelaten.
Gelukkig ontdekte een buurvrouw aan
liet onafgebroken gehuil dc aanwezigheid
van het verwaarloosde kroost. Met haar
man ontfermde ze zich oxer de kindoren en
haalde deze bij zich in huis. Toen dc feest
gangers goed cn wel thuis terug waren en
hun roes hadden uitgeslapen, kwam dc
goedhartige buurman het kroost weder af
leveren.
Maar dc vader was over deze inmenging
in zijn huiselijke aangelegenheden zoo
boos, dat hij den buurman te lijf ging en
hem een gut in liet voorhoofd sloeg. Met
drie weken hechtenis moest hij dc/.c zon
derlinge wijze \an dankbetuiging booten.
Dergelijke gevallen loeren ons de onbe
rekenbaarheid van dc reacties op onze
goede bedoelingen. Al komen deze ons ge
lukkig niet steeds op scheldwoorden of oen
gat in het voorhoofd te slaan, loch ervaren
wij elk op zijn bcurl, dat ondank
s werelds loon is. Ook door deze ervaring
mogen wij ons niet laten verbitteren; wij
moeten trachten haar tc lcer'en aan. aar
den.
De onberekenbaarheid van dc reacties op
onze daden cn. woorden belemmert ons
voor een oogenblik wel eens in ons optre
den in 't openbaar. Wij gevoelen ons on
zeker. Wij weten niet, hoe onze opmerkin
gen er invallen; hoe in.cn onzen goeden raad
zal opnemen, of men van onze hulp of
bemiddeling gediend zal zijn. Hoe vaak
onthutst ons een onwelkome verrassing;
hoe vaak barst een bom verkeerd! I)e gees
tesgesteldheid van onze omstanders is ren
onbegrijpelijk-raadsel; xxii schijnen volgens,
verschillende categorieën tc denken, van
tegenstrijdige normen uit te gaan; naar on
gelijksoortige registers tc zijn gestemd.
Vreedzaam wandelen wij onzen v.eg te
midden der mcnschcn. Wij hebben het
beste voor. Met, genegenheid zijn wij bezield
jegens onze broeders en zusters. Vol goe
den wil trachten wij den naaste van dienst
tc zijn. Maar hij snauwt ons af, lacht ons
uit, voelt zich belcedigd.
Gedragen xvij ons op onze beurt even
eens tegen op liün beurt goed willende rnen-
sclien? Verschrikkelijke gedachte! Dat dc
man, op vvicn wij verbitterd zijn, met zijn
bcleedigend gedrag het misschien even
goed met ons heeft gemeend als »lc oude
heer met den vader der twee kleine kinde
ren. Dat de vrouw, uit wier houding xvij
vijandigheid aflazen, ons misschien juist
bizonder genegen kan zijn! Dat de ontvan
gen hoon als hartelijkheid bedoeld is ge
woest!
Wat is omgang met mcnschcn toch moei
lijk. En welk een tragisch karakter draagt
deze moeilijkheid. Wij bereiken met onze
uitingen het omgekeerde van hetgeen onze
gevoelens bedoelen. Wij miskennen elkaar
in het wezenlijkste van ons gemoed En het
ergsto is, dat deze miskenning ®n dc daar
uit voortvloeiende misverstanden noodwen
dig schijnen tc zijn.
De gedachte, dat niet jalicon wij misver
staan worden, maar dat wij op onze beurt
ook anderen dikwijls verkeerd begrijpen,
zal ons toegeeflijk tegenover dc omstan
ders doen staan, ook xvanneer zij het slacht
offer zijn van oen tragisch verschijnsel, dat
immers ook ons parten speelt.
(Nauru k xorboden).
Dc terreur in Polen duurt
voort. „Erger dan het
tsarisme!"
Er stroomen nog voortdurend berichten
binnbn, die oenig denkbeeld geven van den
abnormalcn toestand, die op het oogenblik
in Polen hecrscht en die wel gescliiki is het
régime van den dictator en premier Pil
soedski in opspraak tc brengen.
Het schijnt, dat dc regcoring van gevoe
len is, dat tegenover dc oppositie van demo
craten en Vlinderlieden alle middelen, tot
de meest barbaarschc toe, geoorloofd zijn;
dc geestelijkheid tracht dc overheden xvel
lot gcmalighcid aan tc sporen, doch dezen
laten zicli door niets vermurwen en gaan
door met hun krasse, strafexpedities tegen
dc bewoners van de Oekrainc cn Oost-Gali-
cie. Mishandelingen, vrijheidsbeioovingen,
vernieling xan persoonlijk bezit en tuchti
gingen van allerlei aard zijn schering en
inslag.
Meer dan eens is door ons bericht, dat de
regcoring van Pilsoedski, teneinde dc op
positiepartijen x .in haar kopstukken te hë-
rooven, dc leiders gewoonxveg gevangen
heeft gönonïcn cn op deze xvijze hun belet
actie tc voeren in verband met dc verkie
zingen, die vccfr ile deur staan. Dc gevan
gen genomen politici zijn zoogenaamd le
Brest-Litowsk geïnterneerd en thans cloct
plotseling het bericht dc ronde, dat zij van
een candidatuur voör den nieüw'eii landdag
hebben afgezien. Dc openbare mecning in
Polen is door dit bericht ten zeerste getrof
fen. Behalve dc vroegere (minister-president
Witos en dc nationaal-deniocraat Dcmbski
hebben, naar dc criminuclc autoriteiten be
richten, ook verschillende sociaal-dcmocra-
tiselie afgevaardigden, in strijd niet hun
houding tot op den dag hunner arrestatie,
zicli als candidaat voor het parlement te
ruggetrokken.
De regeeringspers x.ect needs mede tc
deelen, dat, ook verscheidene parlementsle
den, clic tot de boerenpartij bchooren, de
zelfde beslissing zullen nemen. De cenige
bemiddelaars, wat liet. verkeer tusschcn de
geïnterneerden en dc buitenwereld betreft,
zijn speciaal daarvoor uitgezochte criminia-
listcn cn ambtenaren der gevangenis, zoo
dat het voor de liand ligt, dat men niets
verneemt over de beweegredenen, die heb
ben geleid tot hot verrassende cn gelijktij
dige besluit van mannen, die. voor het. mcc-
rendcel al decennia lang het beroep van
parlementslid uitoefenden. Ilun vrienden
staan, zooals de Voss. Ztg. dat uitdrukt,
voor een raadsel.
Onder deze omstandigheden spreekt, het
vanzelf, dat allerlei geruchten dc ronde
doen omtrent pressie, die op de gevangenen
is uitgeoefend. Het is naturlijk onmogelijk
de juistheid dezer geruchten tc toetsen Hoe
streng dc gevangenen ondcrtusschcn wor
den behandeld, kan blijken uit het feit, dat
de jonge socialistische afgevaardigde Du
bois, die wegens ernstige ziekte zijner
vrouxv een tijdje de gevangenis mocht ver
laten, met de patiënte slechts mocht spre
ken onder toezicht cn niets mocht mede
deel cn over zijn toestand in dc gevangenis.
De oppositiepers van links cn rechts
maakt een vergelijking tusschcn de prak
tijk der regeering van Pilsoedski en die der
tsaristische heerschappij. Zij vindt de be
ruchte methodes, van dc tsaristische over
lieden thans achteraf betrekkelijk humaan.
Het meer dan scherpe optreden der re
geering en haar aanhangers tegen de op
positie heeft Donderdag tot een bloedige
gebeurtenis geleid. Te Czcnstochau, waar
enkele dagen geleden het partijlokaal door
volgelingen van Pilsoedski xvcrd bestormd
cn vernield, heeft een groep socialistische
arbeiders wraak genomen. Zij overvielen in
een zickcnfondsgcbouxv een aantal functio
narissen der regecringspartij cn schoten
hen neer. Vier dooden, waaronder drie land-
dagcandidatcii van liet. Pilsoedski-bl.ok, cn
twee gexvonden waren de slachtoffers.
Te Sosnoxvice schoot de plaatsvervangen
de burgemeester op zijn eigen vrouxx, die
hem wegens' politieke meeniug&vcrschillcn
wilde verlaten, verwondde haar ernstig cn
pleegde daarna zelfmoord.
Zoo zouden er tal van gevallen genoemd
kunnen worden, waaruit blijkt lioc hoog de
politieke hartstochten in Polen thans op
laaien.
Daar voor de verkiezingen nog een vier
tal weken moeten verstrijken, heorscht tc
allen kant de vrees, dat van heide zijden
de strijd op een bedenkelijke xviize z a Lay or-
.den .verscherpt-
N c xv York, 17 0c t. (V. D.j In een xvoon-
huis in dc iridustriexx ijk van Los Angelos
heeft een hevige gascxplosie plaats gehad,
tengevolge waarvan .33 personen 'gewond
werden. Dc explosie kon vcr:irr den omtrek
xvorden waargenomen. Alle ruiten van do
omringende huizen werdén verbrijzeld. De
schad, bedraagt verscheidene honderddui
zenden dollar.
Omtrent het ontploffingsongeluk te Los
Angeles wordt nader gemeld, dat dc ontplof
fing niet in een xvoonhuis, doch in een fa
brieksgebouw heeft plaats gehad
De politic is van meening. dat 'er geen
gasontploffing heeft plaats gehad, doch dat
cr sprake is van een dynarnictaanslag door
ontevreden arbeiders.
Zij is een der belangrijkste
factoren voor den vrede
in Europa
Parijs, 17 Oct. (H.N.) De bizondëre cor-
recpondcnt van de Volontc zet vandaag
zijn reeks van interviews Piet Duitsche mi
nisters en staatslieden voort. Ditmaal zijn
de minister Wirth on do secretaris van het
Deutsche centrum Vockel aan hel. woord.
Wirth heeft vooral over aangelegenheden
van binnënlandschc politiek gesproken. Hij
hecht veel gewicht aan het besluit van dc
sociaal-democraten oru dc moties van xvnn-
trouwën tegen hot kübinet-Brüning niet te
steunen en twijfelt er niet aan, of dc socia
listen zullen een xveg vinden om deze mo
ties tc doen mislukken. Ook hoopte Wirth.
dat do socialisten .*1011 tegen de opheffing
van dc noodverordeningen zullen verkla
ren. Omtrent een Samenwerking met de
nationaal-sccialistcn koestert Wirth geen
grootc verwachtingen. Men moet eerst een
paar gewone zittingen van den rijksdag af
wachten, alvorens men zich een duidelijk
beeld zal kunnen vormen. Aan ccn crisis
van het parlementarisme, waarvan zoo
veel xvordt gesproken, gelooft Wirth niet.
Het gezond verstand heeft de terzijdestel
ling van het parlement verhinderd cn hot
kabinct-Brüning schijnt than6 goede kan
sen tc hebben om zijn werkzaamheid tc
kunnen voortzetten. Wat. de betrekkingen
tusschcn Duitschland cn Frankrijk be
treft, verklaarde dr. Wirth. dat ccn ver
koeling af en toe xvel kan intreden, doch
dat liet steeds noodig zal zijn voor dc ver
betering van deze betrekkingen tc xverk- n,
aangezien cr' geen nuttiger xverk in het
belang van den Europecschen vrede kan
xvorden verricht. De secretaris-generaal
van de centrumspartij sprak vooral over
het onrecht van liet verdrug van Versailles.
Hot centrum wenseht den vrede cn een
goede verstandhouding onder de volken,
ook tusschcn Polen en Duitschland, .want
het centrum krijgt vele leden uit de Oosfe-
üjko provinciën. Men moet echter verlan
gen, dat- Frankrijk steun zal verlcenen in
Jen strijd tegen bolsjewisme cn chauvinis
me.
Plo tsel inge volks ver/i ui zing
in Canada
New-Yok, 17 Oct. (V.ü.) Uit Toronto
in den staat Ontario xvordt gemeld, dat
in het Noorden van den staat onder de
gemeente Banhockhurn, - district Matachc
xvan, goud is gevonden. Het gevolg van
deze vondst xyas ccn xvaro volksverhuizing
naar het Noorden. Wie maar even kans
ziet, trekt naar dc vermoedelijke goudvel
den. Al naar dc financieele positie van de
goudzoekers trekken zij per vliegtuig, auto,
boot of te voet naar de goudvelden toe
Heele dorpen zijn door bijna alle in'wo
ners verlaten cn is zoo snel mogelijk tem
po trekt men naar dc velden, xvaarvan
zelfs nog niet eons bekend is. of de goud
voorraad er loonend is. Dit is echter zeer
xx aarschijnlijk, aangezien -genoemde streek
bij geologen als zeer jgpudhoudencl bekend
.staat.
BELANGWEKKENDE VONDST VAN DE
NEW-YORKSCHE POLITIE.
Bij een inval in een verbeden
brouwerij.
Ncxv-York, 17 Oct. (V. D.) De Ncxv-
Yorkschc politic heeft, ccn inval' gedaan in
een gebouwencomplex, waarin, naar zij
vermoedde, een grootc geheime bierbrou-
xvcrij gevestigd bleek tc zijn. Zij nam voor
een waarde van meer dan een millioon
dollar aan opgeslagen bier in beslag. Bo
xendien ontdekte zij echter ecu pijpleiding,
die via andere brouwerijen naar verschil
lende etablissementen liep, xvaarheen het
bier onder koolzuurdruk gedistribueerd
kon xvorden. De pijpleiding xvas aangelegd,
in de. tunnels van de stedelijke rioleering.
Vinnige discussies in het
parlement
Berlijn, 17 Oct. (H.N.) Dc rijksdagzit-
ling begon vanmorgen reeds om 10 ütir,
teneinde don noodigen tijd tc hebben voor
dc discussies over de regcei ingsverkluihig.
die xvanrschijnlijk veel.-tijd in beslag zulivii
nemen. De beraadslagingen begonnen i iel
een debat over het reglement van orde tot:
vaststelling van den spreektijd bij liet wets
ontwerp voor de aflossing xan schulden.
Dc Duilsch-nalionaal - Quaatz noemde dit
wotsóntxverp beslissend voor liet best iaii
van dc regcoring. Met de stommen Ucr na-
tionaal-socialiston, Duitsch-nationalen on
communisten tegen, xvercl dc spreektijd-op
ccn half uur vastgesteld.
Vervolgens nam tic communist Ncubaucr
.het xvoord, die den nalionaal-socialist div
l'cdcr vei xx eet, dat hij drie dagen voor den
ilitlcrputsch zijn tegoed bij de bank heeft
opgenomen om daarna minister bij dc HU-
lerbCTveging te xvorden. Dit bewijst voldoen
de de huichelachtigheid van de nalionaal-
socialistcn bij hun voorstellen tegen de
banken en dc beurs. Fcdci' antwoordt, dat
hij op (leze leugen niet zal ingaan. 11ij
vraagt dc regcoring of zij voor het verkrij
gen van het builenlandschc crcdict heeft
'afgezien van liet moratorium, dat volgens
het Youngplan mogelijk is. Onder luiden
bijxal van zijn partijgenooten gaat hij dan
verder: Er is thans eindelijk een Duitsche
partij in den Duitschcn rijksdag gekomen.
Dc regcoring moet verdxvijnciv.en dc leiding
overlaten aan het jonge Duitschland.
Toen verx'olgcns dc Duitsch-nationaal dr.
Quaatz weer. aan het woord kwam, riepen
de nationaal-socialistcn: „Wat wil die
Jood". Quaatz vraagt dc regcoring, xvic
eigenlijk linar geldgevers zijn. Do vlottende
schuld is met 1 milliard toegenomen en tic
rijksdag moet weten, xvic dat geld hegft ge
leend. Dietrich, dc minister van financiën,
neemt daarop liet xvoord en bcgyit met
eindcloozc cijfers den stancl van dc vlot
tende schuld uiteen te zetten. Hij xvordt
daarbij herhaaldelijk door interrupties van
dc nalionaal-socialistcn gestoord, terxvijl
van dc zijde van het centrum aan de
Duitsch-nationalen xvordt toegeroepen, dat
de Duitsch-nationalen als regecringspartij
hebben meegewerkt aan de politiek van
schulden maken, welke tot den tegenxvoor-
digen (nestand liceft geleid. Minister Diet
rich zet uiteen, dat de ondersteuning der
xvcrkloozcn een bedrag van 300 znilliocn
mark en dc crisissteun 100 rnillioeri mark
meer heeft gevorderd. Voor den winter kan
een maximum van 2.0 millioen wcrkloozen
en van 700.000 crisissteun!rekkers xvorden
verxvaclit.
HOCG WATER IN FRANKRIJK.
Parijs, 17 Oct. (II.N.) Het water van «le
Mar'nc i* order gexvassën, zoodat dc over
stroomingen grooteren omvang hebben aan
genomen. Talrijke huizen zijn tengevolge
van het hoqgc water van dc buitenwereld
afgesneden. Dc straatwegen staan gedeel
telijk onder water, zoodat liet autoverkeer
onmogelijk is gexvorden.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
7G5.S tc Müiu;hcn.
Laagste Barometerstand:
728.2' le' Thorshavn.
Yerxvachting:
Meest matige, Z. W. tot
W. wind, half tot zwaar be
wolkt, kans op regenbuien,
koeler vooral des nachts.
Él
TANKSCHIP IN -EE IN
BRAND GERAAKT.
Grootc schado.
I.ondcn, 17 O c t. (V. D.) Het tankschip
„Elkhound" is met een lading van 500 ton
benzol in zee in brand gevlogen. Daar het
vuur inde machinekamer niet gcbluscht
kón worden, verliet de bemanning het schip.
Zij blijven in dc nabijheid totdat het schip
uitgebrand is.
Dc schade is zeer groot.
Lsngestraat C3-51 -- Tel. 190
Zwarl en gekleurd
ASTRAKAN
voor MANTELS en KRAGEN.
f ICO.- duurder dan de goed
koopste Amerikaansche Auto
Districts Importeur
Telefoon 1210
Amersfoort
Langestraat 56
Koopt U het voordeeligst
20% besparing,
LANGESTRAAT Tel. 341
Wollen dekens
Gestikte dekens
Auto plaids
in Amersfoort koopen persoonlijk alle vischsoorten in de
Rijksvischhailen tc IJinuiden. U is dus steed verzekerd
van de billijkste prijzen en de noodzakelijke kwaliteits
controle Thuisbezorgen zonder verhoeging.
Alléén: Utr.straat-49 Tel. 92 Amersfoort
Hoofdkantoor IJmuiden Opgericht 1 Mei 1909
Steeds voorhanden: Tarbot-tong. Kabeljauw, Sclielvisch-
Schol. Bot enz. X'ischconserven. Warme Croquetten en
Vischkoekjes. Heerlijke gebakken Visch, gemarineerde
Haring, Rolmops.