Dinsdag 21 October 1930 AMERSFÖÖRIBCH DA6BUSB 29e Jaargang No. 96
V -DE EEMLANDER"
HET FEEST DER i
Een plechtigheid in het
Concertgebouw
UNIVERSITEIT
- -
De autobuskwestie te
Groningen
Behandeling voor den
Hoogen Raad
Herdenkingsrede van den
teciornnagnificus.
In hoeverre heeft de V. U. aan
haar roeping voldaan?
"A fn s t e v tl a m, 19 Oct. Hot gouden feest
va nde Vrij6 Universiteit, dat drie dagen
zal duren. is hedenmorgen begonnen met
een gebedsure in do Kcizorsgr.iHhtkerk.
Ilot bedebuis was geheel gevuld mei de
vrienden van dc Iloógêöchool. Naast do di
recteuren waren er vele hooglcornron en
studenten. Voorganger in dit gebedsuur
was ds. J. D. van der Velden, emeritus-pre
dikant van de Gerei'. kerk van Kralingcn,
een dor oudste leerlingen der jübilecrendo
lloogcfcchool.
In hei Concertgebouw hield 's middags de
Academische Seha-.l een openhaia zitting.
Kon klein doel der zaal en liet podium
was gereserveerd voor speciale genoodlg-
den en voor de officieele gasten. Onder de
speciale genoodigden, die hier plaats In do
zaal hadden, bevonden /.iclt verschillende
loden der familie Kuypcr cn do familie
Kutgors, de dames van de leden dei- col
leges van directeuren en curaiomi on
hooglecraren flor Vrije Universiteit, leden
>nn den Ainstordauischen gemeenteraad,
hooglecraren dor Gom. Universiteit enz.
Enkoly der speciale genoodigden als het
lid van den Itnad van State, mr. O. P. D
Fabius, oud-noogloernar der Vrije Universi
teit, do deputaten der Generale Synode van
de Gercf. kerken tot oefening van het Ver
band tusschen do Gercf. kerken oil de
Thcol. faculteit der V. U do vertegenwoor
digers van de collegos van Regenten en Be-
v. indvoerders dor Coevorden- Ulrianistich-
ting, do vertegenwoordigers van do Vet
ecniging tot Chr. Verzorging van Krank
zinnigen en van „Gereformeerd School ver-
Prof. Dr. A. KUYPER.
band" cn dc personen, wier antwoord op
do uitgeschreven prijsvragen een eervolle
vermelding hebben verkregen, hadden hun
plaats op het podium evenals de studenten
der V. U., voor wie do vakken links en
echts van het orgel waren geresorvoerd.
Dc officieelo gasten werden aan den in
gang J. W Brouwersstraat ontvangen en
door ordecommissarissen geleid naar een
der zijzalen.
Te half tweo bot raden dc rcctoi-magnifi
cus prof. dr. II. H. Ivuyper, dc hooglecraren
der V. U., allon in toga cn mot. baret, de
zaal aan dc zijde Van Baerlcstraat en ach
ter dc hooglceraren volgden do hoeren,
wier promotic tot ecrcdoctor in deze Se
naatszitting zou plaats hebben en do Senaat
an het Studentencorps „N. 1). D. D." Langs
het middenpad begaf dc stoet zich naar het
podium, waar dc rector-magnlficus zich
naar dc katheder begaf, terwijl do hoog
lecraren links on rechts daarvan plaats
namen.
Daarna betrad de tweede stoet de zanl.
Zij bestond uit den Minister van Justitie
mr. J. Donner, den Minister van OK. en
,\V., mr. Terpstra, dc vertegenwoordigers der
Commissie van Toezicht ad art. *201 der H.
O'.rwot. de burgemeester van Amsterdam,
dc heer W. do VlUgt cn de wethouders de
heeren J. Douwes Jr.. E. Polak en mr. G. C.
J. D. Kropman en verschillend* A.-R.
Eerste en Tweede Kamer-leden.
Ook deze groep begaf zich midden door
'do zaal naar het podium, waar links en
rechts vóór de katheder de plaatsen voor do
officieele gasten waren gereserveerd.
Toen dit deel der officieele gasten geze
ten was, betrad een derde stoer dó zaal. Zij
bestond uit twee afgevaardigden der Kon.
Academie van Wetenschappen, de rectorcs-
magnifici en de secretarissen van rle Sena
ten der Rijksuniversiteiten te Leiden,
1 ti echt en Groningen, der Gem Universi-
irit te Amsterdam, der Technische Hooge-
school to Delft, der Handelshoogcschool te
Rotterdam, der Landbouwhoogcschool te
iWageningen, der Keizer Karei Universiteit
to Nijmegen, der R.-K. Handelshoogeschool
te Tilburg en der Theologische School van
de Geref. kerken te Kampen cn prof. dr.
Stoker van de Zuid-Afrikaansche Universi
teit. (De vertegenwoordiger van dc Thcol.
School te Budapest, prof. dr. J. Sebcstijen
was reeds, in verband met zijn promotic
tot eeredoctor bij dc eerste groep' de zaal
binnen gekomen).
Nadat ook deze officieele gasten hun
plaats op hol podium hadden ingenomen,
nam do roctóf«magnificus, prof. dr. II. II.
Kuyper hel woord tot het houden van zijn
rectorale oral Ie.
De herdenkingsrede van den
Rector-Magnlfious.
De Hcötóï Magnificus dor Universiteit,
Prof. Dr. II. II Kuyper sprak vervolgens do
herdenkingsrede uit. Nadat hij alle aanwe
zigen, inzonderheid don hooge gasten, had
welkom g'oheeten, wees dc hooggeleerde
spreker erop, (hit, al worden do jubilea
eenor Universiteit ilict naar decenniën,
maar naar do eeuwen van haai bestaan ge
rekend, ei- toch veden was. nu deze Hoogo-
school een halve eeuw bestaan heoft, dit
feit op feestelijke wijze to gedenken. Haar
s;lichting was een geloofsdaad. De toekomst
moest uitwijzen, ot' het, horoiokö pogen ge
lukken /.OU, om zonder stantsubsidió en
••iaatspi ivllego, alken steunende op de
kracht van haar beginsel en do offervaar
digheid van lief Gereformeerde volk zulk
een hoogcschool in stand te houden. Zij
heeft die krachtproef glorieus doorstaan.
Nu zij haar gouden feest vieren mag. beo
hóeft aart haar vitaliteit niet meer getwij-
ieïd te worden. Het steltje toon in Noer-
land's tuin geplant, groeide op. wel niet
met don snellen wasdom van Jona'fi won
derboom, maar toch zoo, dat er gestadig?
toeneming was. En hoe zwaar do stormen
ook zijn geweest, die over haar zijn heenge-
gaun, stormen, die haar menigon kostbaren
lak hebben ontroofd on lol m den wqrtef
hebben geschokt, hot bleek, om het schoo-
no beeld van Je soja over te nemen, dat
evenals in den haageik. nok nu de afwer
ping der bjaderen nog stcunsel is. zoo ook
voor haar het heilige zuad, haai toever
trouwd, zijn levenskracht niet höofC verlo
ren. De dank daarvoor komt niet ons toe.
maar Gocl den lloore. diè~ naar het woord
vuil haar stichter uit genade haar aan ons
volk schonk cn trots al onze zwakheid
haar in stuud hield en bewaarde.
Bij den oorsprong der School stond spr.
vervolgens uitvoerig stil. Hij schetsto den
toestand fluit de openbare universiteiten,
wees op de mislukte poging tot stichting
mui een eigen inrichting onder ecu kring'
nli Christelijke vrienden te Amsterdam en
memoreerde de stichting v.in hel z.gn.
Schotsche Seminarie, welks doel was evan
gelisten en zendelingen ie kweeken. Met
Da Cosla's dood stierf liet weg en dc orva-
Mtig, mot dit Seminarie opgedaan, heoft
Groen on J-.lout zoo teleurgesteld dat de
actie vleugellam geslagen werd.
Een nieuwe phns trad in. toen Dr. A.
Kuypcr reeds iii de Heraut van 1870 cn
daarna nog bi cede r in de Standaard vuil
1872 het pleit \ooren kwam voor do oprich
ting ocner vrije Christelijke -Universiteit als
eisch Aan liet anti-revolutionuir beginsel.
an het zich terugtrekken in eert seminarie
a.ikln hij niots ^voten. Het doel moest zijn,
n- koincn tol oen Vrijö Universiteit, niet gc-
octroieerd. maar erkend door den Staat,
allo vakken van Aveten&chappon omvattend
en gesticht door vrijwillige schenkingen en
bijdragen.
Fier aaus daarmede de Koninklijke banier
d-jr vrijheid opgeheven. Toch heeft het nog
tien jaat geduurd, voordat het doel Averd
bereikt.
Oyer de geboortóAvocëu, die aan do stich
ting onzer Hoogcschool zijn voorafgegaan,
zal spr. maar kórt handelen.
Van belang is alleen erop te wijzen,
waarom dc poging door Dr. A. Kuyper in
1875 bejiroefd, om te komen tot stichting
eerter Christelijke Universiteit op breed go-
plaveiden grondslag met medewerking van
heel ile Protcstantsche orthodoxie, niet ie
gelukt.
Het \a otdonlavc) p door Minister Heems
kerk Azn." ingediend, om tot ccn nieuwe
regeling van het Hooge;' Onderwijs lo ko-
m«m, waarbij voorgesteld werd de Theolo
gische faculteit, aan dc Rijksuniversiteiten
op te heffen, maakte het vraagstuk urgent,
hoc men voorkomen zou, dat de Theologie
uit, den kring der Avetcnschoppcn verban
nen en naar een seminarie verwezen word.
Dr. Kuypcr, die voor het behoud der Theo
logische faculteit aan dc Rijksuniversitei
ten niets gevoelde, evenmirt als Groen, om
dat ze tot knechting der Kerk leiden moeot,
meende, dat thans het oogenblik gekomen
was, om tot stichiing der Vrije Universi
teit over te gaan. Met Groen cn Klout \verd
het. plan, hoe dit geschieden kon, breed
voerig besproken cn vastgesteld. De anti
revolutionaire Kamorclub zou in de Twee
de Kamer het pielt voeren, dat in do Wet
het recht tot stichting eencr Vrije Univer
siteit zou Avordon opgenomen. Men roken
de daarbij op don steun dei Amstcrdam-
sche hooglecraren, die hun Atheneum tot
Universiteit wilden verheffen en met een
liberaliteit. Avaapaan spr. hulde brengt, niet
alleen voor hun Hoogcschool. maar ook
vcor de Vrije Universiteit het ju» exami
nandi cn promovendi roegen Om ook de
medewerking der ethische orthodoxie te
winnen, trad Dr. Kuypcr nu zelf op den
achtermond en liet de leiding over aan Dr.
I. H. Gunning, onder Aviens auspiciën de
Vrije Christelijke Universiteit zou Avordcn
gesticht. Maar hoe warm de sympathie ook
Avas. waarmede dit plan in hoei de Chris
telijke peis werd begroet, het stuitte af op
do besliste weigering der ethisch-ironische
gioep om haar medewerking te verleenen.
Hoe bitter door deze mislukking ook te
leurgesteld, waardoor zijn levensideaal ver
nietigd scheen, Dr. Kuyper gaf den moed
niet op. al dwong een ernstig zenuwlijden
hem anderhalf jaar in het buitenland te
vertoeven, zelfs daar liet de idee om tot
eigen Universiteitsstichting te komen, hem
rx-i inet rust. En nauwelijks teruggekeerd,
Avijdde hij daaraan al zijn kracht. Alleen
Prol. Dr. H. H. KUYPER.
het zou nu Avordcn een Gereformeerde
Universiteit Hot fundament, waarop het
geboiiAv verrijzen zou, wor.l smaller maar
hechter
Spr. zou to kort scljtelon in den plicht
der dankbaarheid, wanneer hij niet naast
Dr. Kuypci als de geestelijke vudcr dor
Hoogcschool, met ccrc den naam van Dr.
F. I,. Rutgers noemde, op -vions schouders
9chioi de hcele taak van de orgnnisatio der
eroeniging kw am te rusten. Hanteerde Dr.
Rutgers dert troffel spreker ontleent dat
beold aan den herbouw van Jeruzalem -
Dr. Kuyper voorde liet zwaard, om de aan
vallen o11 de jonge stichting af to weren.
Welk een schitterend wetenschappelijk
tournooi toen plaats vind, eerst mot
van Toorononbergen over Oen confessionee-
len grondslag, daariiy mei Dr. Bronsveld
over hei recht tot t'nlvcrslteitsstiuhtiiig
zelf. behoeft spr. wel niet ie herinneren
Meer gevaar bestond in het verleidelijk
aanbod door Dr. Vos aan de héeren Kuyper
cn Rutgers gedaan, dat liet Classicaal Be
stuur Ironie der geschiedenis hen als
kerkelijke hoogloeraron a in de Synode zou
voordragon, met de bijvoeging, dat Amster
dam.-. Gemeentebestuur hen gaarne als
lioogleeraar aan zijn Universiteit zou ont
vangen, maar voor dit slrenonlied bicken
de hoeren doof.
Nad kt dc verceniging' geconstitueerd was,
haar statuten bij Koninklijk Besluit van 12
robruuri 1S79 waren goedgekourd, Direc
teuren en Curatoren AVnron benoemd, kon
men thans, Avat zeker hoi gewichtigste was,
tot benoeming der hooglecraren overgaan.
Spreker"zal iiièt trach'rëirte vcrhaltrti, lioo-
Veel vorgoefsche pogingen jneu heeft gedaan
om 'mannen A an avcI oh schappol ijken naam
als prof. Bom te. Weóhcn en jonge vóel be
lovende krachten als dr. Bavinck voor do
universiteit to winnen, hop men Duitsch-
ïand en Zwitserland hoeft afgereisd op pro
fessorenvangst, maar zonder de begeerde
buil te vinden. Voor dc theologische fa
culteit was men bet eerst gereed. Dat dr.
Kuypcr en dr. Rutgers benoemd Aveidcn,
sprak van zelf. Dr. Hocdcmnkcr wefd hier-
aun toegevoegd, evenals dr. Van Konkel,
die echter, na eerst de benoeming te hebben
uungenomen, zich op het laatste oogenblik
terugtrok om gezondheidsredenen. Dc litto-
rarischc faculteit, kreeg een scmiticus licen
tiaat 'i' W. Dilloo uit Solcliiii.do juridische
faculteit één hoogleeraar voor staatsrecht
en canoniek in mr. D F. D. Fabius.
Sproker toekent hierna in het kort do
opening dor universiteit. Op een enkelen
dissonant, nu, viel over de ontvangst, die de
jongo stichting ten deel viel, eer te roemen
dan ic klagen. Ook in het buitenland werd
dc stichting der christelijke hoogcschool
met Avanno ingenomenheid begroot. Do
Schotspho zendingskerk toonde niet alleen
in woorden, maar ook m daden haar sym
pathie. Ze bood haar zondingskerk, waarin'
oens Da osta's seminario gevestigd was,
ter huisvesting aan cn beloofde een fonds te
stichten tot steun voor do studenten dor V. U.
Spreker schetste daarna in de tweede
plaats de lotgevallen der universiteit in
deze halve eeuw. Zij trad op, zooals dr. Kuy
per in zijn openingsrede zei, met haar eigen
kleinheid tot blozcns top verlegen. oor
haar drie faculteiten had zij slechts vijf
hoogleeraron. Toen ze in de December
maand haar colleges opende, (varen nog
slechts drie .studenten op huar Album Ci
vium ingeschreven. Al kwam in den loop
van den cursus er nog een drietal bij, het
gotal was toch luttel genoeg en onder hen
was niet ccn litterator of jurist. Kr behoor
de geloofsmoed too, om aan de hoogcschool
te komen studecron. Dc effcctus civil is %oor
haar graden Avas nog niet verkregen. Al
konden haar litteratoren desondanks oen
plaats Aindcn op dc christelijke gymnasia,
a'oor do juristen stond dc advocatuur niet
open, zooals de Hooge Raad had hcslist.
Konden litteratoren en juristen althans nog
door den zwaren gang vnn dubbele examens
en promoties den effcctus civilis \crkrij
gen, voor de theologen, dio predikant wil
den Avordcn in de Ncdorlandsoh Hervormde
kerk, had de synode dc deur op dubbel slot
gedaan. Voor hen heeft de geloofsproef niet
te lang gechiurd; toen dc eersten hunner
gereed waren, hrak 'liet kerkelijk conflict
uit, dat voor hen den toegang tot hot ambt
in de nu vrij gemankte kerken ontsloot. De
litteratoren en juristen hebben langer ge
duld moeten oefenen. Het heeft 25 jaar ge
duurd, voordat de vrijmaking van het hoo-
ger onderwijs werd doorgezet cn de cffectus
civilis Averd vorkregen. Al is de venvach-
ting,- dat dientengevolge het getal juristen
en litteratoren belangrijk stijgen zou, niet
geheel vervuld, de hoogcschool tolt toch,
zooals haar vorige rector in de annales me
dedeelde, thans 452 studenten, av. o. 271 the
ologen, 98 juristen cn 13 litteratoren. Het
totaal gotal studenten van den aanvang af
bij haar ingeschreven bedraagt meer dan
1500. Met blijdschap mag spreker vermel
den. dat daaronder een niet onbelangrijk
aantal studenten uit Zuid-Afrlka, Nooid-
Aincrik.'i, Duitschirmc! en Hongarije is ge
weest. Thans hoeft zo zelfs een Israëliet uit
Palestina en (jen Chinees uil onzo koloniën
onder haar studenten.
Na van do Verschillende hoogloerarcn,
die aan de V. U. hebben gedoceerd, oen
opsomming te hebben gegeven, wees Spr.
op voorbeelden in het buitenland. AVaar «Ie
V. U. gestound wordt. BIJ ons bepaald do
wet, dat de bijzondere Universiteiten jaar
lijks 5000 ontvangen tot tegemoetkoming
in dc kosten der lokalen en dc regccriilg
heeft dnarnnn nog een bedrag toegevoegd
vnn ƒ20.000 voor wetenschappelijke onder
zoekingen. Sjir. hoopt dat hierin spoedig
verandering mag komen ten goede. - Wat
vooral boAVondering afdwingt Is, dnt het Ge-
reformeerdo volk, dat niet uit vele edelen
en rijken bestaat, aan contributios en col
lecten anderhalve ton voor zijn Mooge
school schenkt.
Na dit hietorischo overzicht beantwoordt
Spr. de vraag in hoovorro de V. U. aan
haar looping hooft voldaan en trouw aan
haar beginsel is gebleven. 'Ac trad op als
Vrije Universiteit, zc wilde noch
ovorhoorsching van Staat, noch vart Kork!
Do cffoctus civilis van haar gradon heoft
haai onder toezicht van den Slaat gebracht
cn hot contract, dat zij mol do Gcrofor-
moerde Kork sloot, stelde haar theologi
sche facultoit onder toozicht dezer kerken.
Al te zwaar zijn de eischen die de regeo-
rlng gesteld heeft voor dc erkenning der
graden niet. Spr. bracht dank a oor dc hof
felijke en vriondolijko wijze waarop Xij hnnr
taak heeft opgevat. Moeilijker was het
vraagstuk van de verhouding tot do Kerk.
Door Dr. Kuypcr is nooit betwist, dat de
Kerk toezicht moest kunnen uitoefenen,
doch do wijze waarop Doputaton dit toe
zicht hebben uitgeoefend, gedenkt, spreker
dankbaar. Hoe groot het aarttal is van pre
dikanten, dot in ons vaderland en als mis
sionaire dienaren de» Woords in Indiè
dient, dio aan onze Hoogcschool opleiding
genoten, behoeft Spr. wel niet te zeggen.
Van haar leerlingen is meer dan één hoog
leeraar geworden.
Dc tegenwoordige Minister van Onderwijs
is oen discipel onzer school. Op vele voor
aanstaande plaatsen vinden wij onze oud-
lcCrlingen terug. De tijd, dat men verach
telijk Van ona gcroformccrdo volk ale van
een nachtschool sprak, ie voorbij, en het
is niet het minst aan onze V. U. te danken,
dal wij Attn ellen smaad zijn ontkomen.
Onze V. U. - aldus spreker trad ech
ter niot alleen op om voor do wetenschap,
do souvorciniteit in eigen kring te beplei
ten, ook niet om voor liet geioforlnoerdo
volk do wetenschappelijke leiders te vor
men, maar bovenal, om op liet gebied dor
wetenschap zelf op te komen voor de sou-
AGróinitoit van Christus «len Koning dor
Wetenschappen. Zo wilde niet alleen do
schatting van haar eerbied en hulde aan
de voeten van den door God gezalfden Kó-
ning neerleggen, maar ze wilde ook hot
licht, dat door Hem ons ontstokén is. op
heel het gebied der wotenschup .vóer «loon
uitstralen.
Zoo treedt zó dc nieuwe poridde van itAftr
bestaan in. Den oinst van do tiTak die haar
wacht in deze moeilijke tijden ontveinst
Spr. zich niot. Do fundamenten zijn gelegd,
maar de opbouw tier Christelijke Wéten-
schap is niet minder kracht inspannend.
Spr. eindigt met den ouden hêilwcitóch
haar toe to roepen: vivat órescat florcat
univórsitas nostra.
Na de rectorale oratie van prof. dr. II. II.
Kuyper word overgegaan tot de promotie
tot Doctór honoris van de heeren H. Colijn,
prof. dr. J. Sebestyon (Hongarije), Ds. D.
Bakker en Ds. j. C. Rullmaini waarbij do
promotierede werd uitgesproken door prof.
dr P. A. Diepenhorst, pl'Of. dr. F. W. Gros
heide, prof. dr. G. Lh. Aa!doi> en prof. II.
H. Kuyper.
OVERBOORD GEVALLEN.
Zie rik zee, 20 Oct. Tooit' Zondagmor
gen schipper G. van der Linde van hot mo
torschip „Nieuwe Zorg" uit Zierikzce, lig
gende in de haven te Bruinisse, zijn knecht,
den 21-jarlgon C. van Keveren uit Zierik
zce, ging roepen, kreeg hij geen gehoor.
Bij onderzoek bleek dc knecht overboord
gevallen en verdronken te zijn. Vermoed
wordt dut do jongeman zich omstreeks 3
uur naar boven heeft bcgoven, gestruikeld
en toen overboord gevallen is.
DE CONDUCTEUR VERGETEN!
Help a zeil.
Rotterdam, 20 October. Gisteren heeft
zich na afloop van een voetbalmatch op
hot Sparta-tcrrcin een eigenaardig voorval
voorgedaan. No a/loop stroomden de trams
stampvol en daardoor gebeurde hef op een
gegeven oogenblik, dat er ccn .Mjn 5 met bij
wagen wegreed, zonder dat do conducteur
van dc achterste wagen in den wagen was.
Hij bleef eenzaam op dc halte staan, cn de
tram reed zonder hem weg. Ken der passa
giers van dc tram heeft toen dubbeltjes op
gehaald onder de aanwezigen, die allen be
taalden en daarna is hij uitgestapt en heeft
den volgende wagen weer afgewacht. Het
govolg Avas dat dc voor dc maatschappij
bestemde gelden eerlijk op dc plaats waar
zij hoorden, i.e. in den zak van den conduc
teur terecht kwamen. En de R.E.T. geen
schade had.
TER NAGEDACHTENIS VAN WIJLEN
BURGEMEESTER VAN LEEUWEN.
Het raadslid Jac. Rustige heeft den Raad-
van Amsterdam voorgesteld B. cn W. uit
te noodigen als uiting van Avaardeering
aan de nagedachtenis van wijlen burge
meester mr. dr. W. V. van Leeuwen, aan
een belangrijken verkeersweg of plein den
naam te geven van Burgemeester van
Leeuwen.
Een dienst die niet overeenkom--
slig de vergunning kon
worden uitgevoerd
's-G r a v o n h a g c, 20 Oct. Van NAr
Damster Auto Maatschappij is door Gocle-
put. Staten van Groningen vergunning ver
leend tot het in working houden van
dageiljksche autobusdiensten op liet trajeer
Appingedam*—Groningen. Volgons dc goed-
gokounló dienstregelingen hooft de autobus
voor de beide lijnen als eindpunt een vaste
halte do Groote Markt te Groningen.
De oxplóitanto ondervindt echter moeilijk
heden ten gevolge van oen besluit van B.
on W. dol' gemcento Groningen van 31 De
cember 1029 betreffendo hot gosloten vér<
klaren voor hot berijden met motorrijtui
gen, op moer dan twoo wielen, wclko lan
ger dan 5 en breeder dart 2 Meter zijn in
beide richtingen, van alle straten, gelogen
binnen eon bepaald godpelto van do bebouw
de kom der gemcento. Dlontengovolgó kun
do dienst niet overeenkomstig do vergun
ning worden uitgevoerd.
De gcroquiroerdo, directeur der autobus-
ondornoming, had oen proces-verbaal uitge
lokt en werd door don kantonrechte* tot oen
geldboete veroordeeld. De rochtbnnk ver
nietigde dit vonnis cn sprak den directeur
vrij. De rechtbank overwoog daarbij, dal de
goedgekeurde dienstregeling als eindpunt
ort' vaste halte vermeldt de Groote Markt te
Groningen, zoodat verdachte verplicht was.
dc autobussen van zijn onderneming tot
dat eindpunt te doen doorrijden. De ge-
incontölijkc wetgever luid zich hieraan noar
hel oordeel der rechtbank te ólidórwerpen.'
Dc rechtbank verkleurde dus het hudocldo
gemeentelijk besluit niet vorbindend.
In (leze zaak hoeft vandaag de udvocant-
gcncranl bij den lloogon Raad, mr. v. Lier,
conclusie genomen.
Mr. van Lier acluto hel beroep in cas
satie, ontvankelijk aangezien «le gegeven
vrijspraak berust op rechtskundige besóhon-
wihgOh on niot ls oen vrijspraak als bedoeld
in art. 130 Sv. Mij avoos erop, dat in der
gelijke conflicten, waarbij rle gemeentelijke
regeling, geen rekening hield inet door Ge-
depul. Stalen verleende vergunningen voor
intercommunale autobusdiensten db Hooge
Hóud reeds geoordeeld beeft bij het arrest
van 19 Maarf JÖ28 inzake Breda en bij ar
rest van 17 Maart 1980 betreffende Wijk aan
Zee. In deze arresten werd beslist, dat de
gemeentelijke overheid ook na de Avijzlging
der wet op de openbare middolcn van ver
voer in 1920 bevoegd is gebleven om naar
mate van plaatselijke omstandigheden en
behoeften hot openbaar verkeer binnort de
gemeente lo regelen, ook waar dit deel uit:
tnaakt van het intercommunaal verkeer,
doch oon regeling, krachtens die bevoegd
heid vastgostold, niet zoover mag gaan. dat
daardoor, do mogelijkheid om oen intercom
munale Rutobusdienst ovoroenkomstig de
daartoe verleonde vergunning te onderhou
den, feitelijk wordt opgeheven of geheel af
hankelijk gesteld van hot goedvinden van B.
on W. Krachtons het onderhavige besluit van
het gemeentebestuur van Groningen wordt
hot cle autobusdienst onmogelijk gemaakt,
hot eindpunt. n.I. de Groote Markt te be
reiken. De gemeentelijke overheid is hier
verder gegaan dan mot de Wet op de Open
bare Vervoermiddelen in overeenstemming
is te brongen. Indien zou moeten worden
aangenomen, dat do gemeentfliijko ovorheid
bij de uitoefening van de bevoegdheid, luiar
in art. 8 van het Motor- on RliAviclroglcmcnt
gegeven, zich niet zou hebben te bekomme
ren over hetgeen door Gedoput. Staten vast
gesteld is ten bolioevc van bei verkeer door
intercommunale autobusdiensten, dan zou
elk daarbij betrokken gemeentebestuur de
macht hebben, besluiten om Gedeput. Sta
ten ten aanzien van deze aangelegenheid
krachteloos te ntaken. Een dergelijke opvat
ting is, als niet te rijmen met de Staats
rechtelijke verhouding van de provinciale
on gemeentelijke organen, onaannemelijk.
Nu Gedeput. Staten van Groningen bepaald
hebben, dni dc intercommunale autobus
dienst D.A.M. op do Groote Markt te Gro
ningen een vaste halto cn zijn eindpunt
heeft, kan door geen gemeentelijke verorde
ning of besluit in deze regeling Wijziging ge
bracht Avordcn. Haar bezwaren tegen do
verleende vergunning heeft dc gemeente
geldend kunnen maken door van cle be
schikking van Gedeput. Staten in beroep
tc komen bij cle Kroon.
Mr. v Lier concludeerde op deze gronden»
evenals in een gelijkluidende zaak van een
andere autobusonderncming, tot verwerping
van de ingestelde beroepen.
De Hooge Raad zal op 1 December arrest
wijzen.
DOODELIJKE AANRIJDING TE
PAPENDRECHT.
P a p endree h t. 20 Oct. - Hedenavond
tusschen 5 en 6 uur stak de, 01-jaiige koop
man N'. Versluis, alhier woonachtig, plotse*
ling den Aveg ove- vlak voor een uit ch*
richting Sliodrocht komende luxe-auto, be
stuurd door clou heer L. W. A. M. van O.
uit Den Haag De bestuurder poogde nog
een aanrijding tc voorkomen, maar mocht
hierin niet slagen. V. word door d«»n auto
gegrepen en tegen don grond geslagen. Hij
bekwam een schedelbreuk en werd onmid
dellijk naar het Gemeentelijk Ziekenhuis te
Dordrecht overgebracht, alwaar hij heden
avond om S uur is overleden. Hof slacht
offer was gehuwd en vucler.
