AT IEOSFOOOTSCH DAGW 4!)
BINNENLAND
De Verdwenen Delora
Donderdag 23 October 1930
-DE EEMLANDEft-
29e 'aar ang No. 38
TWEEDE BLAD
Het interneeringskamp
te Boven Digoel
Pi
Eet meer
DE „NATIONALISTISCHE
MILITIE"
ezond
f risch l
TYPOGRAFENCONFLICT
OPGELOST
Calvinistische geestdrift voor
de wetenschap
N.V. COMPAGNIE LYONNAISE
De v.roouwing is nog niet geheel gereed, doch onze
cliënten ondervinden daarvan geen h nder meer.
FEUILLETON
TWEEDE KAMER
De motie Cramer iol opheffing
verworpen met 56 tegen
22 stemmen.
Het vlootwetdebat
voortgezet
Aan de agenda wordt toegevoegd het
voorstel-Do Visser inzake de regeling van
pachtcommissics
De algemeene beschouwingen daarover
zullen vermoedelijk gehouden worden tege
lijk met die over de regeenngö voorst ellen.
De motie-Cramer inzake opheffing van het
interneeringskamp in de Boven-Digoel cn
vrijlating der geïnterneerden wordt ver
worpen met 36 tegen 22 stemmen.
Voortgezet worden daarna de algemeene
beschouwingen over het Vlootontwerp.
De heer Braat betoogt dat de land
bouw van het ontwerp peen voordeel on
dervindt. JIct geld is beter te gebruiken en
als er een schuit voor Indié noodig is. moet
Indie die zelf maar betalen.
De heer F 1 o r i s Vos acht het ontwerp,
dat uitbreiding der bewapening brengt,
een stap in achterwaartsche richting.
De heer Til an us bestrijdt uitvoerig
het ontwapeningsstandpunt en vraagt wat
de sociaal-democraten nu eigenlijk willen
als er oorlog dreigt. Spr. wensclit, dat zij
zich nu eens duidelijk zullen uitspreken.
Hij bestrijdt in het bijzonder den heer
Merchant, die betoogde dat de neutraliteit
een waandenkbeeld zou zijn. Spr. meent,
dat bij een geweltigden oorlog de gewettig
de neutraliteit mogelijk is, en wijst op
de duidelijke taal. welke uit de buRen-
landsche marinebegröotingen spreekt. Ne
derland moet met zijn uitgestrekt eilanden
gebied zijn eigen weg gaan. In dat ver
band juicht spreker het toe, dat het hui
dige plan sober is opgezet.
Wat do kruiser betreft zou spreker liever
een paar ton meer willen uittrekken om
dan een volwaardigcn kruiser tc krijgen
ne heer Al bard a betoogt dat men hier
voor de vraag staat of de Indische zeeva
rende vloot met de helft zal worden ver
groot. Feitelijk wordt hier beslist over het
gehccle vlootplan. Wie de elf aangevraagde
schepen niet wil, moet ook den kruiser wei
geren. De voorstanders betoogen nu, dat dP
vloot niet uitgebreid wordt, maar spreker
meent dat het varende gedeelte uitgebreid
wordt als men de reserve vergroot.
GLDEN8ARNEVELDT CAKE
KONINGINNE8ROOD
VRUCHTEKCAKE
De heer A1 b a r d a bepleit ontwapening
ook voor Indié, met handhaving van politic-
vloot en stelt de beïeekenis van de petition
iicmcnsactic in het licht, die door tegen-
-tanders onderschat wordt.
De heer Van I'oll ontkent, dat hier van
vlootuitbreidir.g sprake is. Als het heek-
plan uitgevoerd is, is er 20176 ton nieuw
bouw, waartegenover 22535 ton oud-mate
riecl wegvalt.
Het thans voorgestelde, is reeds in 1927
looi* de regeering aangekondigd en dus niet
in strijd met het voorloopig plan dér vo
rige regecring. doch daarvan uitvloeisel. Het
petitionnement richt zich tegen zaken, die
niet voorgesteld worden. Een kruiser acht
spr. niet het beste wat binnen financicclo
draagkracht is f- bereiken. Tegen een 'flot
lieljevaartuig voor Curacao, heeft spr. een
bezwaar daar het to duur is. Spr. bestrijd!
•onzijdige ontwapening.
De lieer Zandt verheugt zich over het
voorstel cn bestrijdt do ontwapenaars, die
ten onrechte vertrouwen op den toekomst
van recht en gerechtigheid.
De heer Schaapman betoogt dat di
zeggenschap van den defensieminister over
de vloot in Indié zeer gering is cn betreurt
dat niet tegelijk met dit, een ontwerp be
treffende kostenverdeeling tusschen Indié
en Nederland wordt behandeld.
Spr. vraagt zekerheid, dat geen perso
neelsuitbreiding zal komen en betoogt dat
een vloot voor Indié noodig is om baas in
eigen huis te blijven.
Spreker acht klein materieel beter dan
een kruiser, doch zal zich daartegen niet
verzetten. Aandrang lot sterkere bewape-
ling van Curacao acht hij overdreven.
De heer Van der Heide bestrijdt het
ontwerp op ethisch religieuse aiondcn, daar
do christelijke moraal geen rechtvaardige
oorlog meer kent.
De \ergadering wordt verdaagd.
Het africhten van particiu
lieren door militairen
Opnieuw vragen van den
heer Mendels
De lieer Mendels heeft aan den minister
van Defensie de volgende vragen gericht*
1. Heeft de minister die op de des
betreffende vragen van ondergetcckende
volstaan heeft met tc antwoorden, dat hem
van een „nationalistische militie", met wel
ker africhting zich beroeps- en reserveper
sonecl der Nedvlandsche landmacht zou
hebben belast, niets anders of meer bekend
was dan hetgeen daaromtrent voorkwam in
De Nieuwe Vaderlander van 6 Scptembei
j.l. in deze mededeeling in het officieel
orgaan van het Verbond van Nationalisten
en in de dienaangaande door ondergelee
kendo gestelde vragen aanleiding gevonden
om een onderzoek te gelasten naar dc2r
aangelegenheid, ten einde uit de resultaten
van dit onderzoek zijn conclusies te trek
ken omtrent de wettigheid cn geoorloofd
beid van zulk eon semi militair instituut?
2. Moet ondergetcckende het aangehaal
de antwoord van den minister op zijn vroe
gere vragen aldus opvatten, dat dergelijk
underzoek inderdaad is ingesteld, doch dat
het geenerlei positief resultaat heeft opge
leverd?
3. Zoo neen, acht do minister deze aan
gelegenheid dan niet van voldoende princi-
nioel belang om alsnog zulk een onderzoek
te gelasten en de resultaten daarvan met
zijn oordeel tor openbare kennis te bren
eren?
'k. Acht dc minister het afgescheiden van
de resultaten van zulk een onderzoek, niet
in alle geval onoorbaar, dat beroeps- cn re
servepersoneel der Nederlandsche land
macht zich zou belasten met de africhting
van dergelijke particuliere „militie"?
IJMUIDER Vischhandel H. GLASTRA Co. N.V.
ALLEEN: Ulrechlschestraat 40 Telcf. 92.
Prijzen voor deze week:
OESTERS „Zceuwsche Imperialen" s.v,p. TIJDIG bostellen.
per pond per pond
Kabeljauw, niet uitgesneden 10 et. Kookscliclvisch, vanaf 20 ct.
dikke moten of staartstuk 50 ct. Tarbot, 70 ct
Rakschol, vanaf 20 ct. uitgesneden S5 ct
Kookschol, vanaf 35 ct Kook- en baktong 160 ct.
Bakschelvisch, vanaf 16 ct
Zce-carbonade zilverblank, zeer fijn, tegen dagprijs Verder alle soorten vcrschc
Noord- cn Zuiderzeevisch. lederen dag aanvoer levende Zuiderzee-bot, versche garna
len, zoutevisch,. stokvisch, gerookte zalm enz. Alle soorten vischconscrven. „Drovi,
steeds visch in huis".
THUIS BEZORGEN ZONDER VERHOOGING.
Heerlijke gebakken visch, crociuetten visch koekjes, gemarineerde haring en rolmops.
IJmuider Vischhandol H. GLASTRA Co. N.V. Alleen: Utrcchtschcstr. 40, Telef. 92.
HET VERDWENEN DIENSTMEISJE.
Signalement van don aanrandot.
Men meldt uit Apeldoorn aan het Hbld
Het Apeldoornscho dienstmeisje, dat na
een aanranding in het Leesten werd terug
gevonden, heeft aan do politie verklaard,
dot zij den aanrander reeds drie malen voor
Zondagavond heeft ontmoet, steeds des
avonds. De eerste maal, drie weken gele
den, toen l ad hij haar per rijwiel ccn eind
weegs op zijn verzoek vergezeld. Toen reeds
waren er termen aanwezig om de politie te
waarschuwen Daarna had hij haar nog
tw<e malen aan haar dienst opgewacht, en
was hij, hoewel tegen haar zin. aangezien
zij geen verkeering met hem wenschte, een
eind met haar opgeloopen. Grpassoerden
Zondagavond, op weg naar haar dienst
zijnde, reed deze. persoon haar in de Jacht-
laan achteroj) en ging zij, uit vrees voor
hem, en op zijn sterk aandringen, met hem
mede, totdat zij ten slotte op het Leesten
aankwamen.
Zij beschrijft den man. dien zij echter
niet van name kent. als volgt: circa 35 A
JU jaar, lang circa 1.75 m., gezet postuur,
gezonde kleur, baard noch knevel, donker
blond, neus tamelijk groot cn krom,
spreek de r opvallend uit, spreekt af en
toe dialect. Donker cosluum, gekleurde slap
pe deukhoed, geel grijsachtige regenjas, ver
mocdclijk lage schoenen. Eveneens vermoe
(lelijk slap liggend boord op gekleurd over
hemd. Berijdt een rijwiel zonder ketting-
kast, cleclrische lantaarn.
Zij. die omtrent «leze .man inlichtingen
kunnen verstrekken, ji erzocht zich
to wenden tot het buiw=f* \*.\n pplitic afd.
recherche. Vermoedelijk is do man een in
woncr van Apeldoorn of van ccn der aan
grenzende gemeenten
DE VLUCHT VAN DEN HEER
VAN TIJEN.
Het onbeioikbarc Perzische
visum.
Zooals bekend waren alle papieren van
den lieer Van Tijen in orde, behalve de
toestemming om in Herzie per vliegma
chine aan tc komen. Dat visum zou in
Berlijn verleend kunnen worden. De Perzi
sche ergetring deelde onze gezant mede,
dat de Lk-otemming al veertien dagen ge
leden naar Berlijn verzonden was.
De Perzische gezant in Berlijn \vist ech
ter van niets. Telogrammen zijn nu ver
zonden en diplomatieke betrekkingen zijn
doende om te zorgen, dat het visum nu
gereed zal liggen in Constanlinopel. waar
heen de heer Van Tijen zich begeeft.
Het onbere.kbare visum brengt geen na
deel. Wolkendek en mist zijn van dien
aard dat de amateur rustig in Weenen
blijft wachten. Het gaat hem immers niet
om een recordvlucht, aldus het Vaderland.
De rijksbemiddelaar brengt pan
tijen weer tot elkaar.
Amsterdam. Gistermiddag heeft de
Rijksbemiddelaai mr. S. de Vries Czn. ge
confereerd eerst met de Federatie van Werk
gevers en daarna mot de vertegenwoordi
gers van de werknemers. Tenslotte had om
kwart voer vier een conferentie plaats van
bcido partijen, waarbij naar wij vernomen
een volledige oplossing van het conflict is
kereikt.
Het resultaat is dat de partijen zich ver
binden om in hun organisaties do volgende
punten ie verdedigen:
a. do collectieve arbeids-overeenkomst
wordt wederom aangegaan voor den tijd
van ongeveer drie jaar, en wei tot den eer
sten Zaterdag van October 1933;
b. het uurloon voor volwassen werkne
mers (vanaf 24 jaar), wordt verhoogd cn
wel met ingang van 17 November 1330 met
2 cent per uur en met Ingang van 17 No
vember 1932 nog eens met 1 cent per uur.
Voor de j'ongere werknemers zaJ het bureau
der Centrale Commissie een daarmee even
redige verhocging vaststellen.
Uit het bovenstaande volgt, dat tot 17
November as. de thans bestaande C. A. O.
wordt verlengd.
In do laatste besprekingen van gister
middag hebben de beide partijen medege
deeld, dat zij de voorgestelde overeenkomst
v/elke in de gezamenlijke bespreking was
ontworpen, en die daarna door de partijen
afzonderlijk was besproken, aanvaarden.
Ds. T. Ferwerda spreekt voor de
Vereeniging van llooger
Onderwijs
Arastordam, 22 Oct. Onder leiding an
<rof. mr. A Anema werd hedenmiddag oen
vergadering gehouden van do Vereeniging
van llooger Onderwijs.
Door ds. T. Ferwerda werd ccn rede o-
houden. Daarna maakte hij allereerst cn lo
pmerkingen over Calvinistische gcestmift
voor do wctenscl
Die geestdrift -s hierom zulk een opmer
kelijk verschijnsel, omdat zij zich niet be
perkt tot een kleine keurbende van ge' er-
den, maar leeft in do harten van duize:. len
eenvoudigen. Op de vraag, hoj die g st-
drift gewekt is, vinden wij het. antwoor bij
Groen, in het inleidend hoofdstuk van zijn
..Ongeloof en Itcvolutle".
Gevoed wordt deze goestdrift verder loor
door den strijd die zij ontmoet, gelij ver
zet altijd tot hoogcr bedoeling prikkelt.
Dat proces heeft sindsdien, nl nai i het
ook in sommige opzichten andere yormen
tan, niet stilgestaan. In de toonaangevende
kringen wordt met. de openbaring Gods op
schier geen enkel terrein meer rekening
/ehouden.
Dit ontstellende verschijnsel maakt op den
Calvinist diepen indruk; het bindt hem te
sterker de roeping op het hart om midden
in het leven voor zijn God uit te iromon en
prikkelt hem tot nog dieper en sterker
-'eestdrift.
Dat overigens do oude geestdrift or nog
s dat hebben d«ze feestdagen ons duidelijk
loen gevoelen. Wij zijn weer verkwikt cn
verfrischt door het herdenken van al liet.
iroede/ dat God ons in het achter ons lig-
zond verleden heeft geschonken.
Deze bijeenkomst word opgeluisterd door
solozang van den heer Jac. P. Caro uit
Utrecht.
DEFECT AAN EEN BOOTTREIN.
Overdreven berichten.
Een der rijtuigen van den boottrein Hoek
van Holland—Amsterdam is, zoo meldde
Vaz Dias, Dinsdagmorgen, ter hoogte van
het station Schiedam ontspoord.
In verband mot dit bericht hebben wjj
ons om inlichtingen gewend tot het station
tc Schiedam. Diar.deelde men ons mede.
dat van ccn ontsporing of iets dergelijks ab
soluut geen sprake was geweest. Het go
i'ftiirdo kwam hierop neer, dat tusschen
Vlaai-dingen en Maassluis het rcrawcrk van
het restauratierijtuig niet voldoende func-
tionneerde Gevolg daarvan was, dat de
trein met 20 minuten vertraging in Schie
dam arriveerde, waar dc trein n.l. eon ge
leelte voor Amsterdam en een voor Rotter
lam wordt gesplitst. Beide defecte wagens
behoorden tot het Amsterdamsche deel.
Aanvankelijk heeft men gepoogd bet de
fect ter plaatse, waar beide wagens uitge
rangeerd zijn.
Gevolg van een en ander was, dat de trein
met 5S minuten vertraging naar Amsterdam
vertrok. Doordat hij aanvankelijk op het
hoofdspoor had gestaan ontstond er ook in
het cleclrische treinverkeer mar do hoofd
stad stagnatie. Deze was echter na vrij kor
ten tijd weer opgeheven. (Maasbode).
UTrlïCHTSCH^WEG 10 - TEL. 179 - AMERSFOORT
Nog moeilijker dan dankbaar te zijn is
dc aanspraken op dankbaarheid niet tc
overdrijven. HEBBEL.
Door E. PHILLIPS OPPICNHF.IM.
Geautoriseerde vertaling van
Mr. G. KELLER.
„Maar daarom behoeft mijnheer niet op
zelfmoord aan te sturen", opperde Louis.
„Er zijn velerlei avonturen tc zoeken zon
der levensgevaar."
Ik haalde do schouders op.
„Zoo die dame mij ccn briefje mocht zen
den, zou het niet beleefd van mij zijn bet
j t tc willen aannemen."
„Kr zijn nog andere wegen, die iot avon
turen voeren in plaats van naar den dood
in de Seine."
De vrouw wa6 intusschen klaar gekomen
met haar briefje on vouwde het op. Zij koek
achter zich naar het andere einde der zaal,
waar alleen de breedc rug van Bartot te
bespeuren was. Daarop wendde zij haar
blikken tot mij en een glimlach, wel zwak
maar toch volkomen duidelijk, teekand e
zich op haar gelaat af. Ik was volstrekt
niet verliefd op haar. Wat er gebeurde boe
zemde mij alleen in zooverre belang in, dat
het mij een oogenblik afleiding bezorgde.
Maar desondanks gevoelde ik. toen zij glim
lachte, dat mijn hart sneller begon le klop
pen cn ik booa mij haastig naar voron alsof
ik het briefje verwachtte. Zij wenkte een
kcllner en ik zag haar iets tot den man
fluisteren. Ik las op zijn gelaat, dat hij eerst,
angstig keek en onwillig, cn zelfs aarzelend,
toen zij hem een paar blijkbaar gerust
stellende woorden had toegevoegd. Hij keek
eerst nog eens naar de plek waar Bartot
stond. Het scheen mij toe, dat hij nog een
protest deed hooren, maar dat '.ij met ge
fronst gelaat uitdrukkelijk iets beval. Ten
slotte nam hij een wijnkaart cn ging naar
ons tafeltje. Maar alvorens iet6 te zeggen
keek hij nog eens achterom naar Bartot's
rug.
„Als het u blieft, mijnheer", prevelde hij,
de wijnkaart op de tafel leggende, terwijl
hij het briefje er onder schoof.
Ik knikte en hij spoedde zich weer weg.
Op dat oogenblik keerde Bartol zich om en
ging door de zaal naar zijn plaats. Dichter
bij gekomen keek hij nog eens naar mij,
alsof hij of de een of andere «eden meer
dan gewone belangstelling koesterde voor
mijn aanwezigheid. Het kan verbeelding
van mc geweest zijn, maar het scheen rr.ij
(oe, dat hij bijzondere aandacht wijdde aan
de wijnkaart, die voor mij lag.
„Pas op", prevelde Louis, „pas toch op!
En vernietig in 's hemelsnaam dat briefje!"
Ik lachte en toen Bartot om zijn stoel te
bereiken mij den rug moest tockeeron, hief
ik mijn glas op cn met de oogen op haar
gericht nam ik een teug er uit. Vervolgens
deed ik het briefje van onder de .vijiiknart
m mijn zak glippen. Zij gaf mij een bijna
inrnerkbaar teeken, maar ik begreep het...
ik mocht het niet eerder lezen aleer ik al
leen was.
„Ga naar buiten", fluisterde Louis mij
toe. „Lees uw briefje en zie het daarna
kwijt te raken."
Ik volgde dezen wenk. Eeu gedienstige
kellner schoof de tafel ter zijde cn ik be
gaf mij naar de voorkamer. Hier stak ik
een sigaret op. haalde het stukje papier
voor den dag cn las de volgende regels,
met fijne letters in haast neergekrabbeld:
„Mijnheer verkeert in slecht gezel
schap. Met zou gewcnscht zijn lat hij
morgen zijn lunch gebruikte in café de
Paris en daar naar Léon vroeg."
Dat was alles. Ik scheurde het flietertje
popier in kleine stukjes en keerde naar
mijn plaats terug, niet recht begrijpende
wat dit beteekendc. Het scheen mij toe, dat
Lcuis met haast onbegrijpelijke angst op
mij zat te wachten, toen ik mijn plaats
hernam.
„Als mijnheer voor vanavond er genoeg
van heeft." opperde hij, „dan zou het mis
schien wel het beste zijn als we thans het n-
gingen."
Ik 6tond met eenigen tegenzin op cn
zeide: „Nu zooals je wilt, Louis."
Maar het oogenblik van vertrek was voor
ons nog niet aangebroken.
HOOFDSTUK V.
Wij waren opgestaan en de bediende van
de vestiaire kwam al naar ons toe met
mijn hoed en mijn jas, toen Car vin, die een
oogenblik te voren naar buiten vas ge
gaan, terugkwam met een nieuwen gast
De gebeurtenissen, welke nu volg Jen,
leven slechts warrelig in mijn herinnering
voort. Mijn eerste gedachte was, dat ik het
inderdaad met een nachtmerrie te kwaad
had. De gansche omgeving bevorJerde dien
indruk, doch bovendien leek mij de per
soon. waarvoor ik zoo plotseling kwam ie
taan, een onmogelijkheid op zich zelf IK
heb hem vermoedelijk staan aankijken alsof
hij een soort wild dier was, want alle ge
sprekken in onze omgeving staakten plot
seling. Dagr aan den ingang stond, in oen
houding van een trouw bezoeker, die vrc.o-
lijk binnenkomt, de kerel, die oorzaak was
dat ik te Parijs toefde, de rnan dien :k ge
zworen had dat ik hem bij den keel zou
pakken zoodra hij nooi- mij stond Il> her
inner mij niet precies meer, wat ik leed,
maar ik weet wol, dat ik mij voor hem
had geplaatst nog vóór hij zich van mijn
aanwezigheid bewust was. Ik noemde hem
bij zijn naam cn ik geloof, dat ik daarbij
mijn stem niet eens verhief.
„Tapilow"' zeide ik.
Hij draaide zich naar mij om. Ik zag hem
zich plotseling opheffen, zag ook. hoe zijn
hand als werktuigelijk naar zijn heupzak
ging. Maai- ik was hem te vlug af. Het hired
bonsde in mijn ooren. Ik zag niets in de
heele zaal als dat bleeke, knappe gezicht
met die dunne lippen cn die donkere, hel
dere oogen. Ik zag hoe hij die oogen dicht
kneep alsof mijn hand, die hem den keel
'oekneep, inderdaad de hand des dooJs was.
ik schudde hem heen en weer totdat zijn
boord lossprong en zijn overhemd open
vloog, schudde hem totdat zijn slappe
lichaam geen schijn of schaduw van weer
stand meer 6cheen te kunnen bieden. Ver
volgens wierp ik hem een eind van mij af,
terwijl ik intusschen op hem lette, dat zijn
hand niet de opening van zijn zak zocht.
„Tapilow. lafaard", riep ik, „verdedig je!
Of moet ik je op de plaats wurgen?"
Hij plaatste zich voor mij als een man.
die geen anderen uitweg weet. Hij was even
sterk als ik en had het voordeel wat langer
te zijn. Een enkel oogenblik drong hij mij
achteruit. Hij gaf mij een hevigen slag in
het gezicht, terwijl ik zelfs geen poging deed
mij te verdedigen. Ik wachtte het goede
oogenblik af cn diende hem zulk een slag
toe, dat hij achteruit waggelde cn vóór hij
zich kon herstellen pakte ik hem van ach
teren bij zijn nek on wierp hem over de
tafel, die bij ons gevecht reeds half was om
gevallen, op den grond. Daar bleef hij liggen
ajs een vormlooze massa, te midden van
gebroken glas, plassen wijn cn een tui'tje
bloemen uit een omgevallen vaasje.
Daarop bedaarde het rumoer in dc zaal
plotseling en een dozijn handen grepen mij
vast. „In 's hemels naam, mijnheer!hoorde
ik Louis roepen.
Carvin bracht mij buiten de zaal. *k keek
nog eens naar het op den grond liggende
lichaam en volgde hem daarop.
..'t Is mijn schuld niet", zeide ik kalm.
„Hij wist zeer goed, dat dit gebeuren zou.
Ik had hem gezegd, dat waar xvij elkander
ooit. mochten ontmoeten, hetzij »p straat,
hetzij in eon salon of waar dan ook op dc
wereld, ik hem met eigen hand zou tuch
tigen, ook al was de dood er mee gemoeid
Misschien wensclit u nu de politic te laten
roepen. Indien u dat wensclit wil ik j mijn
kaartje geven."
(Wordt vervolgd).
VROOM DBEESMANN
Langcstraah
Gedurende onze Huishouiweek
Prima Kachalzecltje 0.53-0.39
Linoleiimzeüen 1.10-0.75
