f LllilUUH Garage Molenaar
DE EEMLANDEU
Vrijdag 7 November 1930 Uitgave: VAIKHQFF Co. Bureau: Arniiemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 111
8UITENLANDSCH OVERZICHT
ITEM LAM©
De onderscheiding voor
Sinclair Lewis
Een satirisch hoonen van de
bourgeoisie
1 f F O RJ111 invan *~uxe Autom°']ie'en
QR mm I II I SjpgP per rit, per dag ei) voor langere termijneD
fortmann en
hehenkamp
raTHHTrra
Herriot thans ock voor
verdragsherziening?
HET INCIDENT MET DE
RUSSEN
W
U
LUCHTVAART
DE AANKOMST DER
DO X
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maandeo voor Amersfoort t 2.10 per maand 1 0.7). per
week (mc, grat|9 verzekering tegen ongelukken» O.!?1/»
Binnenland fra^to per post per 3 maande» I J.-» Aftonderlljke oumracra i OM.
POSTREKENING 47910 XSLEFOON 1NTERC JU
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 cnet inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0 25 Liefdadlghelds-odverteotlto voor dt
helft van den prijs. - Kleine Advertenties „KEITJES bij vooruitbetaling I4 regeb
50 cent, elk» regal meet 10 cent, driemaal plaatse» I LBewilenammer e*tr* f 0-01
Nogmaals dc verkiezingen in
Amerika. De buitenlandsch-
politieke beteekenis ervan.
Ofschoon slechts enkele uitslagen der
Amerikaansche verkiezingen, die op dc*
vingers van één hand kunnen worden af
geteld, nog niet bekend zijn, kan thans met
vrij groote zekerheid worden aangenomen,
dat de republikeinen zich nog net op het
nippertje in dc beide huizen van het con
gres als meerderheid kunnen handhaven.
Deze omstandigheid verandert inmiddels
niets aan het reeds eerder door ons vastge
stelde feit-, dat de successen der democraten
buitengewoon groot zijn en door de thans
regecrende partij, die der republikeinen,
worden opgevat als een waarschuwend tee-
ken voor de eerstvolgende verkiezing van
een bondspresident.
Wat de vraagstukken der buitenlandschc
staatkunde betreft, heeft het Huis van Af
gevaardigden niet al te veel in de melk te
brokken, maar de mogelijkheden van den
Senaat, om invloed uit te oefenen op dit
stuk van zaken, zijn zeer groot. Hij is name
lijk in staat, in verband met de volmachten,
die do grondwet den Senaat verleent, dc
buitenlandsch-politieke bedrijvigheid der
regeering in belangrijke mate te remmen.
Hoover's positie is in 't vervolg dan ook
verre van aangenaam, want liet zal voor
hem nu een heele toer zijn met een Senaat
te regeeren, waarvan het thans gekozen
derde gedeelte grootendeels uit nieuwe man
nen bestaat, die niet .zijn inzichten doelen.
Bovendien mag men niet over het hoofd
zien, dat in den Senaat toch reeds personen
zitting hadden, die, ofschoon zij republikei
nen zijn, een zeer onafhankelijk standpunt
innemen en ielkens opnieuw bereid zijn
met do democratische oppositie gemeene
zaak te maken. Het gevolg hiervan is, dat
de president nu lieelemaal niet over oen
meerderheid in den Senaat beschikt. Zijn
politiek, in de eerste plaats zijn buiten
landschc politiek, zal hij dus zoo moeten
inrichten, dat de meeste senaatsleden en
dus ook van de oppositie er hun goedkeu
ring aan kunnen hechten.
Bij den verkiezingsvcldtocht heeft ook het
vraagstuk der internationale schulden ge
diend om stemming te maken. Do groote
Amerikaansche financiers, in tegenstelling
met de regeering te Washington en dc in-
dustrieelen, voelen er wel voor om te dezer
zake tót een herziening over te gaan. Demo
cratische kranten en enkele democratische
candidaten hebben dan ook het standpunt
ingenomen, dat revisie zeer wenschclijk is
De successen der democratische partij zou
den dus in Europa kunnen worden uitge
legd in dezen zin, dat op het gebied der
schadevergoedingen en dat van de schul
den der geallieerden onderling het herzie-
nings-verlangen der Amerikaansche kie
zersmassa's aanmerkelijk is toegenomen De
Frankfurter Zeitung waarschuwt echter
zeer heslist voor dergelijke optimistische
gevolgtrekkingen. Zeker: in Amerika komt
men hoe langer hoe meer tot inzicht, maar
het bekecringsproces kan zich uit den aard
der zaak slechts langzaam voltrekken. Ook
de omstandigheid, dat uit een verminde
ring van de oorlogs- en Iicrstelschuldcs
misschien een verhooging van de inkom
stenbelasting in Amerika zal voortvloeien,
hetgeen hat publiek in Amerika stellig niet
prettig zou vinden, is geen gunstige factor
voor Europa. Bovendien: voorloopig regee
ren Hoover en de republikeinsche partij
nog steeds. De verwachtingen dient men
daarom niet al te hoog te spannen.
GENERAAL BLISS IN LEVENSGEVAAR.
Washington, 5 Nov. Generaal Bliss,
de chef van den staf van het Amerikaan
sche leger in Frankrijk tijdens den oorlog
en lid der Amerikaansche delegatie op de
vredesconferentie te Parijs, is zeer ernstig
ziek. Men verwacht weldra zijn overlijden.
Babbitt wordt gekenmerkt door
een bijna wreeden spot.
Dc Nobelprijs voor letterkunde voor 1930
is, gelijk wij meldden, toegekend aan den
Amerikaanschen schrijver Sinclair Lewis,
die thans 45 jaar oud is.
Sinclair Lewis, zoo lezen wij in de N. R.
Ct., is op 7 Februari 1885 te Sank Center,
Minnesota, geboren. Hij behaalde een graad
aan de Yale Universiteit in 1907 en was ge
durende eenigen tijd verslaggever; vervol
ens redigeerde hij verschillendo tijdschrif
SINCLAIR LEWIS
tèn. In dezen tijd begon hij belletrie te
schrijven, maar zijn werk trok niet zeer de
a 4ndacht, ofschoon toch „Our Mr. Wrenn"
(1911) en „The Trail of the Hawk" (1915) be
loften inhielden. Hij maakte voor het eerst
naam met „Main Street" (1920), een roman
waarin hij de bekrompenheid van de geze
ten burgers in het „Middle West" hekelde
en tevens de half beschaafden, die de bur
gerij verachten, zonder zelf in den grond
beter te zijn. Vele Amerikaansche critici zijn
het er over eens, dat „Main Street" een dei-
voornaamste voortbrengselen van het ont
wakend nationale zelfbewustzijn is, in de
Vereenigdc Staten, na den oorlog. Het hoek
gaf aanleiding tot tallooze aanvallen op pro
vincialisme door het geheelc land.
In 1922 gaf Lewis zijn „Babbitt" uit, waar
schijnlijk zijn beste en zeker zijn meest ge
lezen roman. Hij teekent daarin met bijna
wreeden spot den zelfvoldanen Amerikaan,
zijn verouderd idealisme, zijn zinlooze effi
ciency, zijn bedenkelijke moraliteit. De
naam Babbitt is onmiddellijk een soortnaam
geworden, dien iedereen gebruikt en de ro
man, zegt men, heeft een diepen indruk ge
maakt op het Amerikaansche leven.
In 1924 verscheen „Arrowsmith", een sa
tire op doktoren. Zijn volgend boek. „Elmer
Gantry" (1927), was nog heftiger, eigenlijk
niet beschaafd meer. Hierin worden som
mige onwetende, ruwe en baatzuchtige
voorgangers van de protestantsche kerk
aangevallen. Men heeft het er wel voor ge
houden, dat het de reactie vertegenwoordigt
tegen het „droogleggen" en de politieke kui
perij van godsdienstige verecnigingen. Het
boek heeft tot veel strijd aanleiding gege
ven, maar als kunstwerk staat het aanzien
lijk bij de vroegere romans achter. „The
Man who knew Coolidgc" (1928) keert terug
naar het thema van Babbitt. „Dodsworth''
.Tele. 1211
iangestraat 63 - tel. 88
balatum stragula
1.09 per el 1.35 per el
1.59 per meter 1.98 per meter
linoleum
2.60 per el
3.80 per meter
Wij vertegenwoordigen de orgineels
FRISIA HAARDEN
voor district Amersfoort.
LflVGC vr». OQyï' ?Pr
beschrijft dc ervaringen van een Ameri
kaanschen auto-fabrikant, die zicli uit de
zaken heeft teruggetrokken, en van zijn
vrouw op een reis in Europa en geeft den
schrijver gelegenheid, om de manieren en
levenswaarden van de Oude en de Nieuwe
Wereld te vergelijken.
Sinclair Lewis is dus hoofdzakelijk een
satirist, die de bourgeoisie van een demo
cratisch volk tot onderwerp heeft gekozen
en eerder een caricaturist dan een kunste
naar. Hij is een scherp opmerker en vooral
zijn dialoog heet levenswaar.
Sinclair Lewis en een „jonge
Amerikaansche schrijver".
Stockholm, G Nov. (V.D.) Het bericht
dat de Nobelprijswinnaar Sinclair Lewis,
zijn prijs ter beschikking zou stellen van een
jong Amerikaansch schrijver en diens fami
lie, is thans door Lewis zelf verduidelijkt.
Hij is van plan den prijs voor zichzelf tc
behouden. Mett den jongen Amerikaanschen
schrijver en diens familie, bedoelt hij zich
zelf. Lcewis zal naar Stockholm vertrekken
ten einde persoonlijk den prijs in ontvangst
to nemen.
Deze mag echter nooit *door
geweld geschieden.
Parijs, G Nov. (H.N.) Herriot, die on
langs op het radicale partijcongres te Gre
noble zich nog tegen een herziening van dc
verdragen verklaarde, is thans blijkens een
artikel in de Ere Nouvelle blijkbaar tot een
andere opvatting gekomen. Hij verklaart,
dat de verwijten van Léon Blum hem ter
harte zijn gegaan. Hij heeft nooit gezegd,
dat het politieke beeld van Europa onder
geen omstandigheden meer gewijzigd mag
worden. Tot nu toe hebben echter torrito
riale wijzigingen slechts langs den weg van
geweld plaats gehad. Thans, nu men door
den volkenbond oorlogen wil vermijden,
moet men langs vivdelievcnden weg te
werk gaan. Aangezien men echter voor
iedere wijziging een juridischcn grondslag
noodig heeft, moet aan den eerbied voor dc
verdragen worden vastgehouden. Men kan
en mag derhalve slechts binnen het kader
van het pakt van den volkenbond hande
len.
DE ACTIE TEGEN SEVERING.
Berlijn, G November. (H.N.). De Pruisi
sche landdag heeft de motie van wantrou
wen tegen minister Severing met 229 tegen
1^6 stemmen verworpen. Daarop werden de
beraadslagingen over de mijnrampen van
den laatsten tijd voortgezet. De moties van
de verschillende partijen, om de veiligheiu
in den mijnbouw te verhoogen, werden naar
de commissie verwezen.
Er was voor vertaling niet
voldoende tijd meer
Geneve, G Nov. (V.D.). Omtrent het in
cident, dat zich in dc zitting van heden van
de voorbereidende ontwapeningsconferentie
heeft voorgedaan, tóen do voorzitter jhr
Loudon weigerde dc in het Engclsch uiige
sproken redevoering van den leider der So\
jct-dclcgatie Litwinof in het Fransch te
JHR. LOUDON.
doen vertalen, vernemen wij nader, dat Lit
winof's redevoering meer tijd in beslag had
genomen dan dè voorzitter hem had toege
meten, terwijl Litwinof in algemeenc be
schouwingen verviel, wat volgens den voor
zitter niet de bedoeling van de discussies
van hedenmorgen was. Toen Litwinof zijn
rede beëindigd had, verklaarde de voorzitter
dat er voor een vertaling niet voldoende tijd
meer was. Vooral do pers protesteerde t*
gen dit besluit van den voorzitter, omdat
men aan dc perstafels het niet geheel on
berispelijk Engclsch van Litwinof vrij slecht
had kunnen volgen. Toen do voorzitter bij
zijn besluit bleef, verlieten bij wijze van
protest alle aanwezige journalisten de zaal.
In dc perskamer vonden zij echter dc Fran-
sche tekst van de rede van Litwinof, die hun
door den persdienst der Russische delegatie
werd verstrekt. Na eenigen tijd keerden de
journalisten dan ook weer naar de zit
;ingszaal terug.
Een al ie voortvarend
persfotograaf.
Belangstelling in het
buitenland
Amsterdam, 6 Nov. Zooals gemeld,
hebben gisterenmiddag bij de aankomst van
dc DO X op het water eenige incidenten
plaats gehad. Dc motorbooten rnet belang
stellenden waren dicht bij de vliegboot ge
naderd, dat gevaar voor aanvaring ont
stond.
Wij vernemen hieromtrent nog nader, dat
de commandant van de Do X. niet zoo zeer
verontwaardigd was over het feit, dat
motorbooten in de nabijheid kwamen, doch
over het optreden van een persfotograaf,
die juist onder één der vleugels, waarin
zich de voedingsreservoirs voor de motoren
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
767.0 te Brest.
Laagste Barometerstand:
729.3 te Seydisfjord.
Verwacht in g:
Matige, later mogelijk
krachtige N.W. tot W. wind,
half tot «zwaar bewolkt, met
weinig of geen regen, in het
Noorden wellicht betrokken,
met eenigen regen, zachter
vooral des nachts.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Gebreide Dames en Kinder-
Handschoenen.
Zeer groote keuze.
Wanten voor de fiets.
bevindt, met kunstlicht werkte. Dc com
mandant vreesde, dat hierdoor gevaar voor
dc Do X had kunnen ontstaan. Ook de an
dere officieren van de Do X. waron hierover
zeer verontwaardigd en oischt.cn het on
middellijk verwijderen van den persfoto
graaf.
Londen, 5 Nov. (V. D.) De buitenge
wone belangstelling, die geheel Engeland
heeft voor de vlucht van den Do X, weer
spiegelt zich in de uitvoerige berichten in
de dagbladen. Alle bladen geven uitvoerige
beschrijvingen van alle détails van bet
vliegschip, waarbij zelfs niet vergeten wordt
melding te maken van het hoefijzer, dat
kapitein Christiansen in den oorlog aan hét
Westelijk front hoeft gevonden en dat, hij
op al zijn vluchten meenemen wil.
P a r ij s5 N o v. (V. D.) De start van den
Do X en diens vlucht naar Amerika, heb
ben in Frankrijk groote belangstelling ge
wekt. Alle bladen geven nauwkeurige dé
tails over den bouw van het vliegschip, en
reproduceercn afbeeldingen daarvan, even
als van do leiders. In Le Havre, waar de
Do X. in den loop van de volgende week
verwacht wordt, zijn allo voorbereidingen
voor do ontvangst reeds getroffen.
P a r ij s, 6 N o v. (H. N.) Naar do Franscho
bladen melden, zal de Do X niet alleen te
Havre, doch ook te Bordeaux een tusschen-
landing maken. Dc vliegboot zal aan de
monding van de Gironde landen en dan
met sleepbootcn naar de haven worden ge
trokken. Te Bordeaux zal een banket wor
den gegeven, waarvoor dc gasten met 2
extra-treinen naar Bordeaux zullen worden
vervoerd.
Amsterdam, 6 Nov. De belangstelling
voor de D. O. X, gemeerd aan de boei voor
de werf van het marinevliegkamp Schelling-
woude, ie enorm. Behalve dezo drukte van
belangstellenden, niet genoodigden, hcersch-
te er belangstelling van officieel genoodig
den. De Aviolanda, de vertegenwoordigster
der Dornierwerken In Nederland, had n.l.
een 700-tal personen, militaire en burger
lijke autoriteiten en andere vooraanstaande
personen uitgenoodigd een bezoek aan de
D. O. X te brengen.
Zaterdag vertrek?
Bij gunstige weersomstandigheden zal de
DO X" waarschijnlijk Zaterdagmorgen naar
Clsahot vertrekken.
Dr. Dornier te Amsterdam.
Amsterdam, 6 November. Met dén
Berlijnschcn trein is hedenavond de ontwer
per van de „DO X", dr. Dornier, in gezel
schap van zijn cchtgenoote, aan het Centraal
Station gearriveerd, waar hem door de of
ficieren van de vliegboot een hartelijke ont
vangst werd bereid. Van het gezelschap wer
den eenige foto's gemaakt Dr. Dornier be
gaf zich hierna met zijn echtgcnoote naar
Brack's Doelen Hotel.
De Do X
Direct na de daling wordt de vlag oeheschen.
een marine-boot op sleeptouw genomen, terwijl vice-admiraal Quant zich aan boord
van de vliegboot begeeft
