BUiTimATO
Fa. M. A. Ramselaar
MANSION POLISH
Oarage Molenaar
DE EEMLANDEü
PRIJS OER ADVERTENTIEN vaul-4™flel»"<" inbegrip v«n een bewijsnummerj
Zaterdag 8 November 1930 Uitgave: VALKH0FF Co. 8 ureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 112
Geëtaleerd:
Tricot Japonnen
Deux piecès
Vesten
Jumpers
Onderjurken FIRMA DUIM BURGER
Directoires ARNHEMSCHE WEG 26
Handschoenen
Kousen
ÊDAMES MODEZAAK
ALLEDAGSMENSCHEN
van Luxe Automobielen
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Regeling der talen bron
van moeilijkheden
Er wordt rekening gehouden
met een kabinetscrisis
Hitier kan het met Hervé
niet eens worden
L. J. LUYCX ZOON
CHKYSLER product
voor slechts
J. J. MOLENAAR
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekeriag tegeD ongelukken) f 0.17*/*
Binnenland franco per poel per 3 SHnde* f 3.-, Afaeodt rli|ke nummers f 0J3J.
POSTREKENING 47910 -ïlLEfOON INTERC SU
DAGBLAD
1 elke regel meer f0.25. Llefdadigbelds-advertentlCn voor da
helft van den prija. Kleine Advertentien „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 rtgtta*
50 cent, clka regel steer 10 cent, driemaal plaatsen (Lr. Bewijsnummer extra f 0.05
door
H. G. CANNEGIETER.
King Vidor, dc schepper van De groote
parade, liecft een film vervaardigd, welke
hij „de menigte" heeft genoemd. In deze film
rolt het leven van een menseh ens voorbij,
zooals er milliocncn zijn en zooals ook wij
zelf zijn. Het is een troostëlodze aanblik, dit
voorbijvliegen \nn liet gewone, doodgewone
leven der duizenden. Het brengt ons in dc
stemming van den Oud-Testamenlischen
Prediker, die de ijdclheid van! liet bestaan
doorvoelde, wanneer bij lette op den een
lonigen gang van de dingen. Dc zon komt
op en zij gaat weder onder en spoedt zich
naar hare plUats, waar zij alweder opgaat.
De wind gaat naar het zuiden en loopt om
naar het noorden; altijd door loopt dc wind
rond en telkens opnieuw vangt nij zijn om
loop aan. Alle stroomen vloeien naar zee,
maar de zee wordt niet vol.. Al die dingen
zijn vermoeiend onuitsprekelijk; het oog
krijgt niet gedaan met het zien, hot oor
geen rust van. liet liooren. Wat er geweest
is, dat zal er weder zijn en wat gebeurd is,
dat zal weder gebeuren
Aldus heeft ook de filmkunstenaar het.
leven bezien; nooit heeft de ««entonighcid
van liet bestaan zich zoo neerdrukkend ge
openbaard als in de moderne maatschappij.
Als de vader zijn pasgeborene op de armen
houdt, prevelt hij, dat dit kind nu eens niet
zal worden als alle anderen, want dat er
voor zijn jongen wel iets grools zal zijn
weggelegd. Maar er gebeurt niets groots
met den jongen.
Wij zien hem als employé op het kantoor.
Hij zit aan een tafeltje met honderden an
deren, die elk aan ccn gelijkvormig tafeltje
zitten mot een gelijkvormige kantoorjas en
een gelijkvormige schrijfmachine. We zien
ze allen tegelijk van hun tafeitje opstaan
hij het slaan van het sluitingsuurwe zien
ze allen tegelijk door de wenteldèur komen,
allen tegelijk hun handen wasschen cn hun
hoed opzetten, allen tegelijk met..een meisje,
op stap gaan uit de rij gelijkvormige kan
toormeisjes, die terzelfder tijd uit ccn an
dere kantoordeur to voorschijn treden.
liet zijn dezelfde aardigheden, welke ze
vertellen; dezelfde liefkoozingen, dezelfde
kibbelarijen. Als ieder ander verloven ze
zicli, houden ze op dezelfde manier bruiloft,
maken ze dezelfde huwelijksreis naar de
Niagara, waar het paartje als ieder ander
paartje kiekjes neemt, vrijt cn boudeert.
Dan gaan ze trouwen en riclitcn hun
thuis in, dat zich in niets onderscheidt van
de milliocncn tehuizen in de woningkazer-
ncs der wereldstad. Ieder venster uil dc
ontelbare vensters der wolkenkrabbers geeft
uitzicht op hetzelfde familie-tafereel: angst
en blijdschap om de geboorte \an een kind,
krakeel met de aangetrouwde familie, ech
telijke verwaarloozing, nadat dc liefde tot.
sleur is geworden. Achteruitgang in de
financiën, hoop op promotic, cn, als eens
klaps de groote verrassing van het for
tuintje gekomen is, het noodlot in den vorm
van een verkeersongeluk.
Wanhoop bij liet plotseling verlies van
een kind; dc wreedheid der wereld, die zich
van zoo'n duizendmaal op ccn dag voorko
mend geval niets aantrekt; tobberij, waar
onder de arbeid lijdt; ontslag cn werkloos
heid. Het langzaam lieelen van de "\vonde;
herstel van de breuk; een nieuwe vleug
levensvreugde, zich uitend in het avondje
naar dc bioskoop, waar een hcelc zaal ge
lijkvormige menschen na gelijksoortige lot
gevallen met dezelfde grijns op 't gelaat af
leiding zoekt vooY hetzelfde verdriet
Weer is een kind geboren, weer maakt dc
vader zich de illusie, dat deze jongen tocli
iets bizonders zal worden. Straks zit hij
met honderd gelijke jongens op school, gaat
hij met duizend gelijke jongens de maat
schappij in, tobt hij, worstelt liij, deelt hij
lief cn leed met de milliocncn.
Wie telt dc gelijkluidende zerken der een
vormige graven op dc massa-kerkhoven der
wereld? We zullen er één van zijn, één
korreltje zand uit dc stille vlakte, zooals wc
nu één eendagsvlicgjc zijn in den gonzen-
den zwerm
Troosteloos is het leven, dat zichzelf ge
lijk blijft mn den Oud-Testamentischcn
Prediker tot de film van King Vidor. Alle-
dagsme'nschen, is hun bestaan wel de moeite
waard?
Tocli treft den toeschouwer in dit stuk
rauwe werkelijkheid, dat tragischer aandoet
dan de avonturen van al dc filmromanhcl-
den tezamen, iets opbeurends, dat hem ook
in de waarneming van de grauwe wereld
daarbuiten dikwijls een opwekking geeft.
Hr ligt tenslotte iets grootsch in Jc volhar
ding,' waarmee dc allodagsmenscli strijdt
tegen zijn lot. Iets grootsch in dc gulle aan
vaarding van 't doodgewone, in het dapper
aangrijpefi van iedere kans Iets grootsch in
dc echtheid van zijn smart en zijn liefde,
in dc overgave aan het oprecht gevoel.
Dc alledagsmensch, wie hooghartig
buiten het leven staat cn den banalen strijd
om t bestaan niet kent, schildert hem af
als verachtelijk en ontwijkt zijn gezelschap.
Maar wie zich als één van de millioencn
met licm verwant voelt, die houdt van hem,
zooals hij daar ploetert en tobt cn verslagen
wordt cn weer opstaat cn op het punt staat
VERHUUR
per rit, per dag en voor langere termijnen
„Telef 1211
om zich uit wanhoop te vfUrinken, maar
dan, door zijn kind bij de hand gegrepen,
den kop weer omhoog steekt, de tanden op
elkaar klemt, en opnieuw den strijd aan
bindt,, om bij de eerste kleine triomf lachend
al zijn leed alweer vergeten te zijn. Ook
het alledagsleven is een roman cn de alle
dagsmensch kan een lield wezen.
(Nadruk verboden).
Stalin maakt schoon schip.
Hij ontslaat zich van zijn
tegenstanders.
Officieel is lo Moskou medegedeeld, dat
aan Rykof, den voorzitter van den raad
van volkscommissarissen dér Sovjet-unie,
een maand ziekte-verlof is verleend, omdat
zijn gezondheidstoestand te -wcnschcn over
zou laten. Niemand ter wereld gelooft ech
ter, dat deze voorstelling van zaken juist is
cn dc berichten, dat Rykof niet alleen aan
den dijk is gezet, maar zelfs naar een klein
dorp aan de Wolga is gestuurd, hetwelk
hij als zijn verbanningsoord heeft te be
schouwen, zijn dan ook betrouwbaarder.
De Gepeoe, de politieke politie derhalve, zal
er wel voor zorgen, dat hij daar in dc een
zaamheid geen staatsgevaarlijke dingen uit
haalt.
liet is trouwens een algemeen bekend feit,
dat Stalin, dien wij het best den bolsjewis
tische» staatspresident kunnen noemen, den
laatsten tijd voortdurend met verschillen
de kopstukkon onder zijn partijgangers, die
tot den rechtervleugel beliooren. overhoop
lag. Rykof heeft bovendien een tijdje gele
den te Moskou een rede gehoudeh, die don
Stalinisten niet bijster aangenaam was. Dc
bolsjewistische pers heeft toen blijkbaai*
van hoogerhand order gekregen Rykof eens
ferm de les tc lezen en de afzetting van
liet hoofd der regeering is daar toen spoe
dig op gevolgd. Hoe vreemd de locstanden
in Rusland zijn, blijkt vooral uit het feit,
dfit in dc Iswestia, liet regccringsorgaan,.
niet alleen do rechtsclie leiders Tomski cn
Boccharin met verbanning werden bedreigd,
wanneer zij Slalin niet gehoorzaamden,
maar dat dit dreigement ook werd uitge
strekt tot Rykof, die tot dusver een functie
vervulde, welke gelijk staat met liet rninis-
tcrprcsidentschap in de andere landen.
De maatregel, die thans tegenover Rykof
is genomen, is dan ook geen op zich zelf
staand verschijnsel, maar ccn schakel in
den keten der zuiveringsactie. Dc Stalinis
ten toch beschouw cn ieder, die liet niet vol
komen rnet hun politieke richting eens is,
als afgedwaalden cn vele van de leidende
sovjetfunctionarissen zijn den laatsten tijd
dan ook van hun posten verwijderd. Dui
delijk treedt liet streven aan den dag om,
gelijk op het oogenblik ook in Polen ge
schiedt, de oppositie onschadelijk te maken.
Zoo hebben kort geleden opzienbarende
wijzigingen plaats gcliad bij dc volkscom
missariaten van financiën cn liandel. Het
behoeft niet uitvoerig uiteen te worden
gezet, dat dc toestand in den boezem der
communistische partij in Rusland zich op
zeer ernstige wijze heeft verscherpt en dat
men binnen afzienbaren tijd allerlei bot
singen kan verwachten. Onmogelijk is het
ook niet, dat eerlang Tomski. Boecliarin,
R> kof on anderen als onwaardige» over dc
grens worden gezet cn verder als ballingen
m den vreemde hun leven zullen moeten
slijten. Trotzki is, zooals men weet, deze
twijfelachtige eer reeds eerder tc beurt ge
vallen.
Dc Russische emigranten volgen de ont
wikkeling van den toesland, zooals gemak
kelijk tc begrijpen valt, met zeer groote
belangstelling, omdat dc onecnighcid in de
gelederen der bolsjewistische leiders voor
hen wellicht een toeken is, dat het commu
nistische bewind zich in Rusland op den
duur niet zal kunnen handhaven cn zijn
gezag reeds bezig is af te brokkelen. On
getwijfeld houden dc ruzies in eigen kring
verband met liet feit, dat de toestand in
Rusland op liet oogenblik in dc verste verte
niet beantwoordt aan liet ideaal, dat dc
machthebbers te Moskou zich hebben ge
steld. Hun economische polilick cn ook hun
staatkunde op ander gebied heeft geenszins
tot successen geleid; integendeel: zij is eer
der-op ccn fiasco uitgeloopen. En in deze
stemming nemen dc leiders, die zich het
krachtigste voelen, maatregelen van wraak
tegenover lien, die den moed hebben er
zelfstandige inzichten op na te houden.
België's liberalen niet tot tegemoet
komendheid bereid.
De correspondent der N. R. Ct. te Brus
sel meldde Donderdagavond:
Deze Donderdag, in politieke kringen rnet
groote belangstelling tegemoet gezien, daar
twee belangrijke vergaderingen moesten
worden gehouden, heeft niet gegeven, wat
men er van verwachtte, 's Ochtends zouden
de liberale fracties van Kamer en Senaat
een bijeenkomst houden ter bespreking van
den meer dan ooit door liet talenvraagstuk
hehcerschten politieken toestand, maar te
elfder ure was deze vergadering om on
bekend gebleven redenen afgelast. Een li
berale delegatie, bestaande uit senator
Dierckx, burgemeester Max, tevens kamer
lid voor Brussel, Carpo^ticr, kamerlid voor
Gent en Baolde, kamerlid voor Aniwcrpen,
had echter een onderhoud met den minis
ter van kunst cn wetenschap, Vauthier, die
eveneens tot de liberale opinie behoort, ten
einde intrekking tc verkrijgen van bet mi
nisterieel besluit, waarbij aan professoren
van de rijksuniversiteit te Gent, die nu ge
leidelijk 'vernederlandscht zal worden, het
verbod werd opgelegd aan dc als vecht
machine tegen de Vlaamsche universiteit
door franskiljonsche geldschieters opge
richte Ecolc des Iiautes Etudes tc Gent te
docceren. De minister zeide de zaak nog
eens tc willen overwegen cn zijn antwoord
na nieuw overleg met de andere leden van
liet kabinet-Jaspar te zullen bekend maken.
In den loop van den middag hielden de ka
tholieke Vlaamsche fracties van Kamer en
Senaat in het parlementsgebouw onder
voorzitterschap van mr. van Cauwclaert en
mr. Lebon, presidenten der beide fracties,
een vergadering, in welke senator pater
Ruiten voorlezing deed van zijn verslag
over den stand van dc kwestie der regeling
van de onderwijstaal op de lagere school.
Dc door de katholieke leden der taalcom
missie van den Senaat aangenomen tekst
cn het verslag van pater Rutten vonden
een gunstig onthaal. Algemeen bleken de
aanwezige kamer-afgevaardigden cn sena
toren het eens met den rapporteur om voor
kinderen, behoorende tot zoogenaamde taal
minderheden, een transmutatie-regime te
eischen, waardoor zij bij het verlaten der
lagere school naar het middelbaar onder
wijs met de taal van hot gewest als onder
wijstaal zouden kunnen overgaan. De ver-
fransclite en Waalsche kinderpn, die in
Vlaanderen wonen, zouden aldus na zes
jaar tweetalig lager onderwijs voldoende
Ncderlandsch kennen om samen met dc
Vlaamsche kinderen naar de geheel te ver-
nederlandschcn middelbare scholen over te
gaan. Deze bespreking zal eerst binnen een
tiental dagen, nadat het rapport van pater
Rutten in druk zal zijn verschenen, worden
voortgezet.
Vrijdagavond 8 uur heeft een kabinetsraad
plaats ter behandeling van den politieken
toestand, die binnen enkele dagen, indien
de liberalen mochten blijven weigeren dc
formule-Rutten te aanvaarden, wat zij
reeds in de taalcommissie van den Senaat
hebben gedaan, een scherp karakter zou
kunnen aannemen en tot een ministercrisis
aanleiding geven.
Zijn bezAvaren in de pers
uitvoering toegelicht
München, 0 Nov. In de Völkischc
Bcobachter beantwoordt Hitler do jongste
uiteenzetting van den nieuwen Franschen
vredespropagandist, Hervé.
Hitler meent, dat Ilervé's voorstellen zeer
wei ccn uitgangspunt voor overeenstem
ming en verzoening tusschcn Duitschland
cn Frankrijk kunnen vormen, maar hij be
treurt den „uitgesproken wil van Frankrijk,
om onder geen omstandigheden te ontwa
penen."
Als leider der nalionaal-socialistische be
weging zou hij het niet kunnen verantwoor
den ooit een militair bondgenootschap, om
het even welk doel dezo alliantie zou na
streven, goed te keuren op zóó beperkten
grondslag, als Hervé bedoelt.
Een militaire conventie tot handhaving
van den beslaanden status quo van Europa
en tot afweer tegen het bolsjewistisch ge
vaar liecft z. i. alleen dan zin, wanneer alle
groote Europeescho naties met gelijke rech
ten in dien bond zitting hebben en de Ver-
ccnigdo Staten, zoowel als Japan, minstens
voor zoover de conventie de bescherming
der cultuur legen het bolsjewistisch barba
rendom ten doel heeft, er aan deel nemen.
Een verbond, waarvan deze staten zou
den zijn uitgesloten, zou, vreest Hitier, liet
tegendeel van het gewensclitc doel tot ge
volg hebben. Daarom, meent I-Iitler, moet
dit punt van I-Iervó's voorstel, zeer tot zijn
spijt, maar in het belang van dc overbrug
ging der Europcesche cn buiten-Europec-
schc geschillen, worden afgewezen.
WEEREERIGHT.
Hoogste Barometerstand:
775.3 tc Lacoruna.
Laagste Barometerstand:
712.4 te Vcstmanocr.
V e r w a c h t in g:
Meest krachtige, tijdelijk
afnemende N.W. tot W. of
Z. W. wind, meest zwaar
bewolkt, aanvankelijk met
regenbuien, later tijdelijke
opklaren, weinig verande
ring in temperatuur.
STEUN VOOR DE AARDBEVINGS
SLACHTOFFERS
R o rn e, G Nov. Do Ministerraad heeft een
wetsvoorstel aangenomen, dat uitgaven lot
een bedrag van 30 millioen lire toestaat
\oor de slachtoffers der aardbeving van 30
Oct. in dc provincies Ancona cn Pisaro.
HUWELIJKSDRAMA
Te Malinowa bij Rakonitz% heeft een 33-
jarige metselaar zijn vier kinderen en zijn
vrouw gedood en daarna zelfmoord ge
pleegd. De man, die tien jaar lang een ge
lukkig huwelijksleven had gehad, was kort
geledon werkloos geworden. Zijn vrouw had
toen in dienst moeten treden bij een boer.
Er ontstonden ongeoorloofde betrekkin
gen tusschcn de vrouw cn den boer cn dit
bad de treurige daad van den echtgenoot
tengevolge.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
GEBREIDE ONDERJURKEN
met bijpassende Directoires.
Alle kleuren.
LANGESTRAAT
Tel. 341
LODENSTOF REGENMANTELS
voor dames en kinderen.
CflWI
f ÏOO.— duurder dan de goed
koopste Amerikaansche Auto
Districts Importeur
Telefoon 1210 Amersfoort
DE WATERSTAND VAN DEN ODER.
Gunstiger vooruitzichten.
Frankfurt a. d. Oder, 7 Nov. (V. D.)
Tc Frankfurt a. d. Oder is het water blijven
vallen, zoodat men niet langer vreest voor
het doorbreken van den Oderdijk aan den
bovenloop. Ook buiten Frankfurt is de wa
terstand lager geworden. In de nabijheid
van het dorp Ostritz is echter in den afgc-
loopen nacht een tusschendijk doorgebro
ken. Het dorpje moest ontruimd worden
en de rijksweer en de technische noodhulp
moesten assistcnlio vcrleencn.
Kind: „Kijk eens naar Bello, hij schijnt tc weten <lat hij"
niet ineens uit den tuin binnen moet komen, nu U
den vloer zoo prachtig glanzend gemaakt hebt met
Mansion Polish."
HET WRIJVEN VAN VLOEREN WORDT 700 VEEL
GEMAAKT MET
GEMAKKELIJKER
liet eerste klas Was-preparaat, dat met weinig moeite Meubelen. Linoleum
en Parketvloeren zoo'n prettig glanzend aanzien geeft.
VOOR DONKERE HOUTSOORTEN GEBRtjlIKE MEN DONKERE MANSION
Overal verkrijgbaar.
Importeurs; N.V> Handel Maatschappij Reckitts, Rotterdam
