De benoeming van Prof.
De Hartog
DE MOORD TE BENNEKOM
Het pleidooi van Mr. Maten
De nieuwe Poolsche zender
UIT MOOI
AMLRSFGDKT
RADIONIEUWS
Vervormingen door den
luidspreker
HUMORHOEKJE
Onze Reclame Beuken garnituur, eiken
gebeitst, 2 fauteuils met 4 stoelen, holle
rug met ieerbekieeding 31.50
A. H. van N1EUWKERK
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
Tt^at er aan deze benoeming is
v oorafgegaan.
Do gemeenteraad van Amsterdam heeft
naar wij reeds meldden gistermiddag tot
gewoon hoogleeraar in do wijsbegeerte van
den godsdienst on do ethiek buiten de
voordracht om benoemd, prof. dr. A.
H. de Hartog, bizander hoogleeraar in de
apologie van het Christendom aan de uni
versiteit te Utrecht en predikant te Amster
dam. Hij kreeg 10 van de 34 geldige uit
gebrachte steramen.
Men putte zich uit in gissingen, hoe de
19 stemmen, die op prof. De Hartog zijn
uitgebracht, bij elkander gekomen waren,
en men berekende: 13 kerkdijken, 3 mid
denstandei's, maar wie waren de 3 anderen?
Niet de liberalen, zoo verzekerde een in
gewijde aan de N.R.Ct.
Aan de benoeming was voorafgegaan een
kort betoog van den heer Wijnkoop. Hij
opponeerde tegen de eventucele benoeming
van dr. Snethlage, daar deze een aanhan
ger is van het Amerikaanschc pragmatis
me, terwijl voorgegeven wordt dat hij so
cialist is. De voorzitter antwoordde, dat
hem niet bekend was, dat dr. Snethlage
speciaal is aanbevolen als socialist.
VAN VROUWEN DOOR VROUWEN.
Een coöperatieve ziekte
verzekering.
Gedreven door het besef van de veran
derde positie der vrouw in het gemeen
schapsleven, waarbij zij hoe langer hoe
moer voor moeilijke vraagstukken komt te
staan, hebben vele vooraanstaande vrouwen
zich vcreenigd en opgericht de Coöperatieve
vereeniging Ziekte-verzekering voor de
vrouw en het gezin „Waarborg" (U.A.)
Het doel dezer vereciiiging, waarbij winst
maken is uitgesloten on alle bestuursleden
geheel belangloos haar werk verrichten, is,
tegen een zeer geringe' bijdrage het gezin
cn verder don vrouwen, die daarbij belang
j hebben, vrije geneeskundige hulp on ver
zorging to verzekeren. Het bestuur bestaat
uit de dames: M. Polak-Swaab, voorzitster,
Den Haag; C. Colem-Piromeisecretaresse,
Kijkduin; M. Willink-Altes, penningmeeste-
resöc, Amsterdam en verder nog een aantal
bekeude vrouwen uit den lande
Prof. Dr. A. H. DE HARTOG,
In de Woensdagavond gehouden besloten
zitting van den gemeenteraad van Amster
dam is, naar liet Ubl. meldt, de lor vervullen
vacature in het professoraat der wijsbe
geerte van den godsdienst, andermaal ter
sprake gebracht. In een vorig comité-gene
raal had in dit opzicht het raadslid J. Rus-
fige de candidatuur \an prof. dr. A. II. de
Hartog naar voren gohracht. Toen werd
besloten dat aan curatoren der,universiteit
advies zou worden gevraagd over deze can.
djdatuur.
In haar eerste advies had de facultoil ge
wezen op de wenschelijklicicj, dat de le be
noemen hoogleeraar niet zou zijn mqh ver-
gevorderden leeftijd.
In het tweede advies dat liét college van
curatoren uitbracht, waarbij een brief w&s'
van de faculteit, werd uitdrukkelijk ver
klaard, dat die leeftijdspassus vierd bedoeld
in algemeenen zin en niet slocjg op een be
paald persoon.
Het college van curatorcai verklaarde
geen enkele reden te hebb^i el' te wijken
van zijn eerste bcnoeniing^oordracht.
De heer Rustige heeft n.i de mededeelin-
gen van de tafel van B. on W. nog warm
voor prof. De Hartog g^>leit.
De zaak gaf tot cenifle discussie aanlei
ding; door een onkel tfd werd de tweede
candidaat der aanhangige voordracht: dr.
T. L. Snethlage, terlcpps aanbevolen; een
proefstemmirig is collier niet gehouden.
Dr. A. H. de Ifrrrtog werd in 1869 geboren.
Ilij studeerde aanvankelijk aan de Vrije
Universiteit, vervolgens te Utrecht. In 1903 i
promoveerde hö cum laude tot doctor in de
theologie op oen proefschrift: „Het probleem i
der wilsvrijheid naar Schopenhauer'
Zijn eerste gemeente was Ommeren;
Heemstede cy Haarlem volgden. Dc laatste
dertien jaar is dr. Dc Hartog predikant te j
Amsterdam, waar hij aldus het Hbld. j
een zeer gutfieid prediker is, die steeds eer. I
bijzonder groot gehoor heeft. In 1926 is hij
door de Dr. A. II. de Hartog stichting be-
noemd tot bijzonder hoogleeraar in dc apo-
logie van hot Christendom te Utrecht.
Dr. De. Hartog is de oprichter van dc j
Vereenig^ng „De Middaghoogte", wier doel j
het is de christelijke wereldbeschouwing te
verdedigen en te verdiepen en meer in het
bijzondrr aan te toonen, dat de godsdienst
door de wetenschap wordt gehandhaafd,
In 1925?, toen De Middaghoogte V2l/j jaar he
ston ck. is dr. De Ilartog zeer hartelijk ge-
hulöflgd door een groot aantal vrienden cn
vereerders. Bij die gelegenheid werd een
boot uitgegeven met de bedoeling de per
soon en dep arbeid van dr. De Hartog beter
te leeren waardecrcn, samengesteld door
Jqjc. Rustige.
Ter gelegenheid van het jubileum van
,,De Middaghoogte" werd door de Dr. de
Hartigstichting uitgegeven „Grondbeginse
len der Dogmatiek", een verzameling van
artikelen in „Nieuwe Banen".
Onder de voornaamste werken van dr. De
Hartog rooeten verder genoemd worden
„Noodzakelijke aanvulling op Calvijn's In
stitutie'", „De Iïeilsfciton'', „Redelijkheid dor
Religie*", „Philosophie en Religie". Verder
„De 7in van ons Leven", „Een bundel over
denkingen" cn tal van kleinere werken cn
brochures. J
De behandeling voor hel z\rn-
hemsch gerechtshof.
Wij maakten reeds melding van 't requi
site» voor het Arnhemsche gerechtshof
De Tel. weet over het pleidooi nog liet vol
gende mede le doelen
Mr. Maten betoogde in zijn pleidooi, dat
verdachte, wanneer men liét gebeurde re
construeert niet als do eerste dc boste voor
het daderschap kan worden aangewezen.
Daan oor is iets moei noodig dan de ge
wone durf, die Hoek eigen was. Hoek is
door do psychiaters absoluut normaal be
vonden. Afwijkingen van het sexucele kun
nen noch kwantitatief, noch kwalitatief
worden aangetoond. Spreker betoogde, den
innerlijke» toestand van Hoek nagaand, dat
alleen een gek dit misdrijf had kunnen ple
gen. Uitvoerig stond spreker otil bij de ver
klaringen van de verschillende getuigen,
vnaai- deze betroffen een ipgave van tijd
stippen, waarop Hoek zou zijn gezien vlak
vóór en na den moord Hij concludeerde,
dat hieromtrent grootc tegenstrijdigheden
bestaan. Voorts legde spreker er don nadruk
op, dut verschillende getuigen een persoon
hebben opgemerkt dicht bij de plaats, waar
dje dader het eerst door de verpleegsters is
gezien die zich steeds op verdachte wijze
opstelde.
Dat was ongeveer een kwartiei voor den
moord cn Hoek had toen in elk geval geen
reden om geheimzinnig te doen. Lr moei
dps een dubbelganger zijn geweest,.want.
dje -persoon is wel niet herkend, iriaarhij
leek op Hoek. Ook uit hot rapport van dr.
Hessólink kan men volgens pleiter, geen
bewijs putten. Spreker pleitte ten slotte vrij
spraak.
ECHTSCHEIDING BIJ ONDERLING
GOEDVINDEN.
Onwaardige practijken cp dit
gebied.
Vole leden, aldus zegt het voorl. verslag
der Tweede Kamer .over de lusiitiebegroo-
ting, wenschon den minister tc vragen of
do bij do Kamerdebatten door hein toege
zegde nauwgezette overweging van het
vraagstuk der echtscheiding, voor zooveel
betreft den door de rechtbank gesanction*
lieerden toestand, dat echtscheiding bij on
derling goedvinden feitelijk plaats vindt,
hoewel zij bij de wet is uitgesloten, hem
reeds aanleiding kan geven tot eonig con
creet voorstel.
Vele leden willen aaii de onwaardige
ïraamdêu vierpoligen luidspreker hetgeen
ook hieruit blijkt, dat meerdere luidspre-
kerfabrikaten zoogenaam lo krachtsystemen
f in den handel brengen, welke beter zijn
dan hun vierpotige typen Bij beide syste
men evenwel is het doel, het anker te ont
lasten van den magnctischen krachtstroom
De sinds eenigen tijd in den handel
zijnde systemen met acht polen bieden te
genover de beiden vorengenoemde syste
men gcenerlei voordeel, daar de telling van
acht polen daarop berust, dat de spoelen
zoo opgesteld zijn, dat eiko poo! van een
vierpolig systeem door een inkeping van
het spoel lichaam in twee helften verdeeld
vvordtwordt en dan elke helft als een pool
gerekend wordt.
Een radiomeus
ie Raszvn
steld
ONDERMIJNING VAN HET GEZAG.
Binnen «er korten tyd zal in Uet plaatsje
Haszyn, nabij Warschau, een nieuwe Pool
praktijken op dit gebied een einde z'.cit ge- i.,!?6, 5~nc?ei' <Bo oen vermogen beeft van
'-u "V, m gebruik worden genomen. Men
venvacht dot deze .zender met zoor prnnl
lieve ontvangmiddelcn in geheel Polen uit
slckend gehoord zal kunnen worden. Men
Door sommige leden werd volgens het Hoopt dut de zender in het begin van 1'ttl
V.V. der Tweede Kamer over Af-
bcgrooting
contrólc is uu inneming van het stationsgebouw, dat
gaderingcii. Gepleit werd niet voor proven- uVCe verdiepingen l.oog is, te voltooien Het
tieve maatregelen, wel .ooi een repressief grootste deel der apparaten is reeds in het
toezicht. Men tnoet bijtijds Optreden en niet gebouw geïnstalleerd. De technische direc-
siap zijn. ml men toestanden als 111 andore ,cul va„ „Po)3kk, ltndjo-. Wa(lysaw
landen zijn ontstaan en die vooi U, «ara Heller heeft persoonlijk tie zendinstailaiie
geestelijke vrijheid «enig ot geen ruimte gecontroleerd en volkomen in orde bevon
laten, vorkomen. Ook slapheid kan een dcM
reactie in het leven roepen. Tegen onderniij- IJc. anlcnnetorons van liet nieuwe omroep
ning van gezag en wet moet worden opga- s(ation ,iebbc„ cen boogtu van 200 nieter
,1e,- Tweede hamer over ,1c- Justitie- ,-ceds officieel in gebruik genomen zal kun
rooting gevraagd, of ei wal voldoende „en worden. Op hei oogenlilik is men bezi-
trble IS Oj. de uitingen hi pers cn ver- de inrichting van liet stationsgebouw dat
«roden.
De ontwikkeliing der verschil
lende systemen
Als wij, de ontwikkeling van den iatd-
spreker nagaan, dan zien vij als het proto
type daarvan den hcornluidjspreker, daar
do luid^prekcr-conetructcurs aaiminkol'jk
Ben dezer torens is reeds geheel gereed, ter
wijl de tweede binnen zeer korten tijd even
eens klaar zal zijn. Do torens zijn gebouwd
op ecu bctonlaag cn zijn geïsoleerd dooi
middel van ij grootc porceleinen isolatoren.
Men krijgt een goeden indruk van de hoogte
van deze geweldige masten, wanneer men
weet. dal liet beklimmen van de torens door
middel van een ladder, die in bet inwendige
is aangebracht, ongeveer 40 minuten in be
slag neemt.
l-Iet centrale gebouw van den nieuwen
zender is wan buiten reeds geheel gereed
De zendapparaten worden in een grootc zaal
ondergebracht, waarin ook dc versterker-
installaties gemonteerd zijn. Op do tweede
verdieping worden kantoren ingericht en
woningen voor het techisch personeel. Het
gebouw wordt centraal verwarmd en voor
dc clcctrische leidingen zijn speciale voor
zieningen getroffen.
Op het grootc terrein nabij het zonderee
de banen volgden, welke waren aangege- bQUW bovmm zich 6nn oq m hooge kocl.
ven door de telefoon-techniek 'toren, die het koelwater voor de zëndlam-
Do eerste luidsprönets behoorden alle pcn |CVert. Het water voor dezen koeltoren
tot bet electro-magnctisch tvpe en helton- -%NOrcj^ verkreeen uit een Artesische put van
den juist als de gewone telefoon uit een -6 djepto
eicctro-magneetje. vóór dc poten waarvan j c]ec^,-iscIie energie voor dezen zender
dc trilplaat of membraan (een Jun p.aatje wordt geleverd door de electrisehe centrale
week ijzer) was- opgesteld De ontvang- Pmszków. Op geringen afstand van den
stroompjes doorloopon da tpoelen van «e zender bevindt zich ooit Irarisformatorsta-
A AN RAN DING EN CHANTAGE.
Twee beruchte typen aange
houden.
Men meldt uit Overscbie aan dc N. R. Ct."
Het is do politie tc Ovcrschie gelukt de
hand tc leggen op twee zeer bekende types
uit het Rotterdamschc nachtleven, die zich
op den K&naahveg' te Overscbie als straat-
roovers hebben ontpopt. Toen de heer M.
zich langs dezen weg huiswaarts begaf,
werd hij door hen beiden aangevallen cn
beroofd van zijn horloge en verschillende
papieren waarna zij den heer M. mot chan
tage dreigden. De heer M. liet zich geen
angst aanjagen on heeft onmiddellijk aan
gifte gedaan. Daarna zijn de mannen aan
gehouden. Het horloge cn de papieren wer
den op de beide verdachten gevonden. Vrij
dag zullen zij voor den officier van justitie
tc Rotterdam worden geleid.
SCHEEPSBRAND.
liet motorschip Ludovicus *!»cobus, schip
per Franken, thuisbehoorend to Nieuw-
Namen en geladen met bieten, op wee naar
Sas van Gent, is gistermiddag in de bui
tenhaven tc Hansweert in brand geraakt.
Het achterschip is geheel uitgebrand. De
bemanning is gered.
DE WEG WESTKAPELLE—MIDDELBURG
Ingediend is een wetsontwerp houdend
verklaring van het algemeen nut der ont
eigening van perceelen erfdienstbaarheden
en andere zakelijke rechten, noodig voor
den aanleg er. de verbetering van den weg
van Westkapclic naar Middelburg in de ge
meenten Westkapello, Zoutclande, Biggc-
kerke cn Koudekcike.
In dc Memorie van Toelichting wordt ge
zegd, dal het werk zal bestaan in liet ver
flauwen van bochten, het aanleggen van
nieuwe wegvokken, bot verbroeden, van de
kruin tot ten minste 10 M., het wijzigen 011
verbreede» van de kunstbaat? tol tenminste
4.5 M cn het aanloggen van rijwiel- on
voetpaden.
DE INBREKER TE ROOSENDAAL.
Hij beeft bekend maar is
ontsnapt.
Dc te Roosendaal aangehouden Belg, ver
dacht van do aldaar in den nacht van
Dinsdag op Woensdag gepleegde inbraken,
heeft bekend hiervan dé dader tc ziju.
Hef mooie succes, dat dc politic met clo
vlugge arrestatie van den dief had behaald,
is echter weer totaal bedorven door hoi
heerschap zelf, dat Donderdagavond tus-
schon 6 en 7 uur kans heeft gezien door het
raampje van zijn ce! uit het politiebureau
te ontsnappen. Begunstigd door dc duister
nis wist hij aan de nasporingen van de
agenten, die even later bemerkten, dat de
vogel gevlogen was, tc ontkomen.
To 8 uur gisteravond was men er nog
niet in geslaagd hem tc pakken te krijgen.
electro-mégneêt en dp°rt de sterkte van lion
waarin
transformatoren zijn ge-
het magnetisch veld variecren. waardoor de pjaa(S^ jccier tuOü kW kunnen leveren.
■trilplaat op dezelfde n., hftl1M. vnn ,lp/oli
wijze verandert. Deze plaat gaat dus tril- J
aantrekking van do "trilplaat op
plaat gaat
len cn geeft do 'trilling over aan de 'ucht, I
zoodat wij het geluid hooren Men
zich voorstellen, dat een dergelijke
kan
lele-
De bouw van dézen uicuwon zender'is
slechts een deel van het plan van „Polskie
Radjo" orn in Polen oen aantal uitmunten
de zenders to installeoren. Volgens dit plan
worden te Lemberg en Wilna twee 16-kW
foon, waarvan de afmetingen aan bepaal- vonders gebouwd, terwijl Torun oen pfaatse-
de grenzen gebonden zijn. slechte weitrg station krijgt.
BONTE KRAAIEN.
Ken bekend gezegde is: „Eén bonte kraai
maakt nog geen winter!" wat zeker wel
waar is, als we bedenken, dat we tot vor*
lcdeD Woensdag nog aan geen winter dach
ten cn het aantal bonte kraaien toch al
lang in de tientallen loopt. Bij iedere wan
deling buiten de stad kunt ge do sympa
thieke bontjassen te zien krijgen. Misschien
ls ieder ze niet evenzeer genegen én vooral
de landman is nog wel eens ontevreden
over ze, wanneer ze zijn gezaaide winter
rogge vernielen. Of het hun daarbij echter
om de roggekorrels to doen is, is nog altijd
een vraag. Nut of schade is niet zoo erg
gemakkelijk tc bepalen bij onze vogels en
het is bijvoorbeeld best mogelijk, dat de
kraaien het gemunt hebben op engerlingen,
wonnen, slakken, larven van allerlei insec-
ten etc. en bij het naspeuren van deze de
rogge wel niet geheel kunnen ontzien. Aan
gezien deze marodeurs echter zoowel vege
tarisch optreden als doodend levonde die
ren. ja zelfs dood vleescli niet versmaden,
moeten we nog heel wat nauwkeuriger ge
gevens hebben dan ons nu* ten dienste
staan, als wc een billijke bcoordceling wil
len uitspreken.
Echter was het niet in hoofdzaak deze be
spiegeling, die me u de bonte prachtig ge
bouwde vogels deed voorstellen. Het was
eigenlijk roeer om uw aandacht te vestigen
opkun trek dooi ons land, waarbij velen
hier achterblijven. Reeds de heelc maand
October hebt ge ze uit het Noordoosten hier
kunnen zien verschijnen, soms in grootc
vluchten on de geheele Novembcrmaand zal
dit nog wel voortduren, vooral sterk, als
dc vorst nog wat aanhoudt Ze komen uit
hun broedgebied omstreeks de Finschc
meeren en de Oost- en Zuidkust der Oostzee
volgend zakken ze al verder naar het. Zuid
westen af tot in bet Noorden van Frankrijk
om den winter door (c brengen. Want of
schoon geen koukleumen, zo vinden in hun
vaderland toch al te weinig voor hun steeds
hongerige, magen. Ik rnag ze graag, de ste
vige armoelijders, die zich zoo gemakkelijk
aan de omstandigheden weten aan te pas
sen. Letten we eens wat meur op deze win
tervogels, dan krijgen we zeker ook wel
schik in dc brutale bontjassen.
A. JONLViv
RADIOSTORINGEN.
Wat doet men in het buiten
land ter bestrijding?
213 \an het nieuwe Wetboek van Straf
recht voor Joego-Slavié zegt:
rrIlij. die opzettelijk of uit onachtzaamheid
de werking van een radio-ontvangtoestel
verhindert of belemmert, hij die door mid
del van eleclrisqhe installaties den stroom,
benoodigd voor de werking van deze ont
vangtoestellen, tot zich trekt, zal. ingeval
bot feit wettig bewezen is, gestraft worden
met gevangenisstraf van ten hoogste één
jaar of met cen boete van ten hoogste 10.000
dinars''.
Wanneer volgt de Nederlandachc Over
heid?
energie arm do omringende lucht kan afge
ven, zoodat daarmede geen grooie geluid
sterkte bereikt kan worden.
Het is een interessante bijzonderheid, dat
do radio-omroep in Polen, in tegenstelling
met vele andere landen, in handen van par-
Allereerst giiit? men er tob over om aan tieuH#ren is. 0ok alle senders zQ« liet
dit bezwaar tegemoet te komen door den -^gendom van die particuliere onderneming
weg lo volgen, die bij de luidsprekende to- 00iroepverceniging krijgt echter wel een
letmus reeds ge voted was Men plaatste ne bubsjllic vau den Sluul
trilplaat vau de telefoon in een geslóten
ruimte met een enkele opening, die uit- i 11
mondde in een geluidshoorn, waardoor dc
trilling beter op de omringende lucht, werd
overgebracht en een veel grooter geluicl-
steikte kan worden bereikt. Bij dergelijke
hoorn 1 uidsprekers evenwel zijn verschillen
de oorzaken van vervorming aanwezig,
welke ten deelc liggen in de conslruct'c
van de aandrijflTiriclitnig en wel voorna
melijk doordat de beweging van de tril
plaat niot zuiver evenredig is met den door
do magneetepoelen loopenden wisselstroom.
De magnetische aantrekkingskracht is om
gekeerd evenredig mpt het kwardrnat van
den afstand trilplaat—magneetpolen. Wordt
deze afstand tweemaal zoo klein, dan wordt
de magnetische kracht viermaal zoo groot
In de trilplaat is echter tengevolge van
de elasticiteit van het nnteriaa» ee.n kracht
aanwezig die tracht de trilplaat weder
naar den normalen stand terug te bren
gen. Deze herstelkracht is evenwel even
redig met de eerstp macht van de uitwy
king. In deze cn andere eigenschappen iigt
een allereerste bron van vervorming Een
tweede bron van vervorming te aanwezig
in de hoorn zelf daar deze bepaalde fre
quentics (dus bepaalde tonen) veel sterker
weergeeft clan andere.
I)o verdere ontwikkeling der tochniok
maakte, dat de hoorn-luidsprekers geheel-
in onbruik zijn geraakt.
In de volgende period* zien wfj, dat de
gebruikelijke hoorn vervangen worit door
een ander uitstralend orgaan, do ïnon-
braan met groot oppervlak, allereerst cen
vlakke schijf, later orn bepaalde, redenen
vervangen door do bekende trechter of
conus van papier of ander materiaal, het
geen eon belangrijke verbetering der weer
gave-kwaliteit met zich bracht. Ken afwij
king van dit principe vormt de Sihaphon
luidspreker (Teléfunken), welke oen vouw-
menbraan heeft cn daardoor oen nog be
tere waargeve mogelijk maakt
Dc toepassing van een grooto membraan
bracht tevens een groote verbetering in do
constructie van het aandrijfsysteem. Door
special»' constructie toch van de aandrüf-
inriclrting (dubbelpoliee magncetgestellen,
uitgebalanceerde ankers, enz) wist men
vete oorzaken van vorvorming te elimi-
neere».
Ken magnetisch uil gebalanceerd anker-
systeem. zooals de Telefunken-Sihaphon,
heeft enkele voordeden hoven den zoogc-
Bedeesd heer. voor het loket vaii het postkantoor'?
„Eb - lk wou u even zeggen dat lk bang Den. per onge
luk een lucht-postzegel te nebben geplakt op een brief
die ik net tn de bus deed en lk wou u even zeggen dao
geen moeite hoeft te doen om een speciale vlieg
machine te huren voor een brief van hier naar Steen-
wijk." (Humorist.)
