HAWEKO
BUITENLAND
NIEUW PARIJS
AMEPSFQOETSCH DAGBLAD
MET DE „DO X,? BOVEN AMSTERDAM
lc.DEJA6EI?ff
Franklin Bouillon hakt
erop los
Zaterdag 8 November 1930
..DE EEMLAJSDE.R'
29e Jaargang No. 112
IN RAZEND TEMPO
OMHOOG
Per Zeppelin naar Oost-Indië
DE POSTVLUCHTEN
Alle soorten
Wollen Handschoenen
Fa. B. KRAAL
LANGESTRAAT 26
Kinder- en Dames-
taschjes
Portemonnaie's
Lijstenmakerij en Kunsthandel
B. RUITENBERG Hzn
Kleeding naar maat
Boodschaptasschen
Leer diverse uitvoeringen
Roofoverval op een exprestrein
Geen meerderheid voor de
democraten
Vaugoin over den toestand
in Oostenrijk
HET GIFMOORDPROCES
TE AUGSBURG
Indrukken aan boord van de
grootste vliegboot ter
wereld!
Allerwege groote belangstelling
Een redacteur van het Persbureau Vaz
Diaz heeft Vrijdagmiddag deelgenomen aan
de rondvlucht van do „Do X" boven de
hoofdstad. Hij schrijft ons hieromtrent het
volgende
Tegen tien minuten voor twaalf werden
de trossen, waarmede de "Do X" aan den
boei gemeerd lag, los gegooid en terwijl de
passagiers het zich in het ruime interieur
van de vliegboot gemakkelijk maakten,
koerste de vliegboot op eigen kracht in ma
tig tempo in de richting van de Zuiderzee.
Dof gonsden de motoren. Ware het niet? dat
men uit de patrijspoorten de vleugels van
de „Do X", waarop deze wonderlijke vogel
straks in de lucht zou drijven, kon zien,
dan zou men zich aan boord wanen van een
der booten van de Holland—Friesland lijn,
die dagelijks het buiten II passeeren. Bo
vendien werd deze mcening versterkt door
het feit, dat juist boven ons hoofd het al
reeds beroemde kanarie-vogeltje van do
Do X lustig zat te zingen.
Enkele motorbooten begeleidden op veili-
gen afstand do vliegboot, die gedurende het
eerste kwartier met een vaart van nog geen
30 K.M. per uur door het water kliefde. Te
ruim vier minuten voor twaalf werd het
vuurtoren-eiland bij Durgcrdam gepasseerd
Even later was men dwars van Muiden en
kort daarop konden wij van onze plaats de
omtrekken van Pampus duidelijk waarno
men. Een drietal militaire vliegtuigen cir
kelde aan den gedeeltelijk bewolkten hemel
hoven de groote broer op het water, die nog
steeds geen aanstalten scheen te maken om
het luchtruim te kiezen. Dwars van Pam
pus begon het echter ernst te worden. De
DO.X maakte een vollen cirkel, waarbij de
door haar zelf veroorzaakte golfslagen met
groote kracht tegen do enorme drijvers
klotsten.
De lacht ia.
Te dertien minuten over twaalf kwam
het groote moment. In razend tempo draai
den de motoren en reeds enkele seconden
later Werd de vaart van de „Do X" ver
meerderd tot ver over de 100 K.M. per uur.
Nog een halve minuut! Toen was de Do X
los van het water en vloog statig omhoog.
Bij wijzo van afscheid aan zijn tijdelijke
verblijfplaats koerste de vliegboot eetst te
rug naar het vliegkamp. Te 12.16 uur werd
over het kamp gevlogen en toen ging het
verder. Rustig lag het gevaarte in de lucht.
Van „dumpings" was geen sprake. Alleen
het donderend lawaai van de motoren maak
te elke conversatie vrijwel onmogelijk. De
Do X zette van het vliegkamp weer koers
naar Pampus en het eiland Marken, waar
over to 12.20 uur gevlogen werd. Drie vlieg
tuigen, een driemotorig en tweo eenmotori-
ge, van het vliegkamp te Soesterberg es
corteerden do vliegboot op haar vlucht
De vliegboot koerste eenigszins naar het
Noorden en te vijf minuten voor half één
werd over Volcndam gevlogen; eenigo mi
nuten later was Monnikendam gepasseerd
cn toen ging het in een groote boog weer
over de Zuiderzee in de richting van de
hoofdstad. De Do X vloog over het IJ tot
aan de Petroleumhaven waarna naar bak
boord werd gestuurd in de richting van
Slotcrdijk. Hier volgde de vliegboot den
Admiraal do Ruytcrwcg orn zoo naar dc
binnenstad te vliegen.
Boven de hoofdstad.
De belangstelling in dc hoofdstad voor
liet vliegwonder was enorm. Duidelijk kon
den van de Do X uit dc duizenden op de
straten cn op de daken worden waargeno
men, die het overvliegen van do vliegboot
gadesloegen.
Spoedig was de binnenstad bereikt en
hier scheen dc belangstelling nog grooter
te zijn In enkele minuten waren wij over
de stad en daarop stuurde de Do X naar
het Gcoi. Naarden Bussura en Hilversum
waren spoedig gepasseerd cn over Bun
schoten koerste de vliegboot weer naar de
veilige Zuiderzee.
Te 1.03 uur liet de eerste piloot van de Do
X Merz zijn groote vogel in de onmiddellij
ke nabijheid van het vuurtoren-eiland van
Durgcrdam vlot op het water neerstrijken.
De vlucht met co grootste vliegboot ter we
reld was weer geëindigd.
Sensationeel kunnen wij deze vlucht al
lerminst noemen. Zij was nagenoeg gelijk
aan vluchten met de moderne groote vlieg
tuigen, die ook vast in de lucht liggen. In
druk maakte het feit, dat wij ons aan boord
bevonden van de grootste vliegboot ter -we
reld. De groote inwendige ruimte bood den
24 passagiers ruimte te over.
Tijdens do vlucht hebben de film- en ca-
meramcnschen van de Hearst-pers aller
lei vroolijke tooneeltjes geënsceneerd, welke
zij op de film cn op de plaat hebben vastge
legd voor de gcheele wereld.
Nadat de Do X veilig op het water was
neergestreken, voer de vliegboot op eigen
kracht naar het vliegkamp, waar zij te 1 20
uur weer aan den boei meerde. Het duurde
echter tot half twee voordat do passagiers
de boot mochten verlaten cn zich per mo
torboot aan land mochten begeven.
Zooals reeds gemeld, ligt het in de be
doeling, dat de Do X Zaterdagmorgen van
Amsterdam naar Calshot bij Southampton
vertrekt.
Niet voor 16 November a.s.
B e r 1 ij n, 7 No v. (V.D.) Dc vlucht van
de DO X van Lissabon uit naar de Vcr-
ecnigdc Staten is uitgesteld en zal waar
schijnlijk niet voor 16 November plaats heb
ben. De termijn voor do postzendingen, die
het vliegschip zal meenemen, wordt tenge
volge hiervan van 8 tot 12 November 14 uur
verlengd.
De plannen van Dr. Eckener.
Omtrent plannen tot het organise eren van
een luchtroute Nederland-Nederl.-Indic per
Zeppelin, deelt de Anglo-American News
Service mede, dat op verzoek van de Ne-
derlandsche belanghebbenden dr. Hugo
Eckener, die ook als meteoroloog goeden
naam heeft, zich in het begin van Januari
1931 naar Java zal begeven om de lucht
route ook van meteorologisch gezichtspunt
uit te bestudeeren en dc atmosferische toe
standen in het algemeen eveneens nauw
lettend te onderzoeken.
De Anglo American News Servico ver
neemt, dat do route zal gaan van Neder
land over het Rhóne-dal. vervolgens in
Oostelijke richting naar Marseille; vandaar
over de Middellandsche Zee naar Alcxan-
driö over Egypte en de Roodc Zeo, zuide
lijk van het Suez Kanaal en langs de Afri-
kaaneche kust naar Britscli of Italiaansch
Somaliland en dan rechtstreeks in Ooste
lijke richting langs de Zuidkust van Suma
tra naar Java.
Stoomschepen hebben voor de reis naar
Indië 21 dagen noodig. Een lu.chtschip zou
de route in ongeveer 5 dagen kunnen afleg
gen. Een station voor aanvulling van gas
en dergelijke en twee of drie ankermasten
zouden voldoende zijn.
Dr. Eckener zal ook op dc heen- of de
terugreis een enkele landing willen maken
en wel ongeveer half weg, in Egypte. Ilij
zal eerst de luchtstroomingcn cn de weers
gesteldheden in Britsch en Italiaansch So
maliland grondig bestudeeren, om de gun
stigste landingsplaats voor de vestiging
van zulk een tusschenstalion te bepalen.
De Anglo American News Service ver
neemt ten slotte, dat de Hollandsche be
langhebbende groep de onderneming met
een kapitaal van 40 milliocn Mark zal fi-
nanciceren.
's-G r a v c rik age, 7 Nov. Hot ierde
postvliegtuig is heden om 5.43 uit Allaha
bad vertrokken cn om 14.37 te Akiab aange
komen. Alles is wel aan boord. Morgen
worden de reis voortgezet.
Het tweede retourvliegtalg.
Volgens bij de K'.L.M. ingekomen bericht
i6 het tweede retourvlicgtuig, de 1MI.-A.E.O.,
hedenmorgen om 5.20 uit Kairo vertrokken
en om 8.05 to Mersa Matruh geland. Van
daar werd om 8.35 weer opgestegen en om
13.50 is het vliegtuig te Athene aangekomen.
Alles wel aan boord. Morgen wordt dc
reis voortgezet.
DE VLUCHT VAN DEN HEER VAN TYEN.
Te Djask aangekomen.
Naar uit Bushir aan het Persbureau Vaz
Dias wordt gemeld, is dc heer van Tyen,
die als exportmanager van de firma van
Houten te Weesp een zakcnvluclit maokt
naar Nederlandsch-Indié, hedenmorgen om
,43 van Bushir vertrokken en om 15.20 te
Djask aangekomen.
TUSSCHENTIJDSCHE VERKIEZING
TE SHIPLEY.
De conservatieven veroveren
een zetel op Laboor.
Londen, 7 Nov. (V. D.) De gisteren ge
houden tusschentijdsche verkiezing te Ship
ley is een nederlaag voor de Arbeiders Par
tij geworden. De conservatieven veroverden
den Lagerhuiszetel van dit district, dat tot
nog too door Labour in het Lagerhuis ver
tegenwoordigd was. De uitslag luidt
Lockwood (Gons.) 15.238 stemmen. Vorige
verkiezing Gons. 13.693 st.
Robinson (Labour) 13.573 stemmen. Vori
ge verkiezing Labour 18.693 stemmen.
Davy, (Liberaal) 12.785 stemmen. Vorige
verkiezing Liberalen 11.712 stemmen.
Callachcr (Communist) 701 stemmen.
DE EERSTE SNEEUW IN WESTFALEN.
Munstcr, 7 Nov. (V. D.) Op niet groo-
ten afstand van do Nederlandsche grens is
in den afgeloopen nacht in Munsterland, in
de omgeving van Munster, terwijl er een
temperatuur kcerschte van 1 graad boven
nul, sneeuw gevallen. Heele gedeelte van
het landschap zijn door een wit sneeuw
kleed gedekt. Dit is de eerste sneeuw, die
dit jaar in West Duitschland gevallen is.
Utrechtschestraat Tel. 633
Arnh. weg 32 Tel. 1069
Het adres voor cadeaux.
Steeds iets aparts tegen
BILLIJKE PRIJZEN
Utr. straat 26 - Tel. 243
Semisaisons Najaarscostumes
'-ANGESTR. 25
TEL 308
LAIMGESTRAAT 19
Groote keuze
Sjaals, zijde, flanel en wol
Cachenez,
nieuwste dessins
iHeeren Mode Magazijn
Een buit van 100.000
dollar veroverd
New York, 7 Nov. (V.D.) Dij Berkeley in
Californië hebben heden 5 met machinege
weren en bommen bewapende bandieten
den machinist van den exprestrein der Sou
thern Pacific op dc lijn Oakland—Stockton
overvallen cn gedwongen den trein tot staan
te brengen. Zij slaagden er in den postwa
gen leeg te plunderen en met een auto te
ontkomen. Het geheel speelde zich zoo snel
af, dat de passagiers niets bemerkt heb
ben. Naar schatting is den bandieten een
buit van 100.000 dollar in handen gevallen.
AARDSCHOK IN APULIfi.
Geen slachtoffers to betreuren.
i
Rome, 7 Nov. (V. D.) In den afgeloopen
nacht werd te Spinazzola, een plaats met
12.000 inwoners in Apulië een hevige aard
schok waargenomen, waardoor enkele hui
zen zwaar beschadigd werden. Er zijn ech
ter geen slachtoffers te betreuren.
De aardbeving werd ook in andere plaat
sen waargenomen.
EERSTE RUSSISCH LUCHTSCHIP
Berlijn, 7 Nov. (H.N.) Het eerste Rus
sische bestuurbare luchtschip zal dezer da
gen zijn eerste groote vlucht maken. Het
luchtschip zal van Moskou een vlucht naar
Zuid-Rusland maken.
Volstrekt tegenstander van de
herziening der verdragen.
„De Fransche grens is niet aan de
R\jn, maar aan den Weichsel"
Uit Parijs wordt d.d. 6 -Nov. aan het Va
derland gemeld:
Bij do bespreking der buitenland3che po
litiek in dc Fransche Kamer hield Cachin
een lofrede op Rusland. Z.i. kan niet van
een dumping van Russische artikelen ge
sproken worden. Met dc stukken probeerde
hij aan te toonen, dat de betrokken Fran-
scho handelaren dien invoer wenschen,
vooral dien van vlas. De invoer van Russi
sche petroleum zou Franxrijk beschermen
tegen het overwicht van de Koninklijke en
Standard Oil. Cachin ziet in Europa een
groote samenspanning tegen dc sovjet-re
publiek en critiscert do houding van de
Fransche pers tegen de Russische ambas
sade te Parijs naar aanleiding van ie ont
voering van Koetjepof. Hij legde den na
druk op dc moeilijkheden, die 'lc sovjets te
overwinnen hebben ter verwezenlijking van
het 5-jarig plan cn schetste aan de hand van
een niet communistischcn verslaggever den
toestand daar in lichtero kleuren dan ge
woonlijk geschiedt. De kamer hoorde hem
kalm aan.
De radicaal prof. Nogaro spoorde tot
voorzichtigheid aan inzake dc vredespoli
tiek. Ontwapening acht hij daartoe niet
den aangewezen weg. Daarboven verkiest
hij een supra nationale krijgsmacht cn her-
loving van het bekende protocol.
Laatste spreker was Franklin Bouillon.
Deze sprak met. groote gebaren en brullen
de stem een requisitor teg^n Duitschland
uit. Zijn verontwaardiging geldt vooral het
optreden van de Stahllielm na de ontrui
ming van het Rijnland. Hij is vierkant te
gen elke herziening van dc tc Versailles
vastgestelde grenzen en staat op het stand
punt, dat dc Fransche grens niet aan den
Rijn, maar aan den Weichsel is. Voor
Frankrijk zal een Duitschc aanval op Polen
de onherroepelijke casus belli scheppen.
Franklin BOuillon meent, dat Frankrijk
zich met het plan Young heeft laten dupee-
ren en maakt zich over dc Duitschc bewa
pening ernstig ongerust. Tijdens zijn rede
voering werd het woelig aan de uiterste
linkerzijde. Franklin Bouillon hield daar
tegenover kranig stand. Eenige malen nam
liet gejuich het karakter van ccn ovatie aan.
Deze instemming won zelfs eenige radica
len. Tardicu noch Briand heeft vandaag
den mond opengedaan. Men verwacht, dat
dit morgen anders zal zijn.
Nog enkele uitslagen zijn
onbekend
Uit New-York werd Vrijdagavond gemeld-
Volgens den laatsten stand der verkiezin
en zijn voor het huis van afgevaardigden
217 republikeinen, 213 dcmoncratcn en een
lid van de boeren- en arbeiderspartij geko
zen. Van vier districten zijn de definitieve
uitslagen nog niet bekend.
Het is echter zeker, dat een dcmocrati
schc meerderheid niet kan worden ver
wacht.
De afgevaardigde van do boeren- en ar
beiderspartij zal vermoedelijk op de wip
komen te zitten en dus grooten invloed
kunnen oefenen. Hetzelfde geldt voor den
senaat.
New York.TNov, (H. N.) De verkiezin
gen in do Vcreenigde Staten blijven tot het
laatste oogenblik toe spannend. Thans is
de uitslag der verkiezingen in den staat
Indiana bekend geworden, waar do demo
craat met de zeer geringe meerderheid van
3 stemmen dc overwinning op den republi
keinschen candidaat behaalde. De stand
voor het huis van afgevaardigden wordt
daardoor 217 democraten, 216 republikeinen
en één vertegenwoordiger van de boeren en
arbeiders. De uitslag van de verkiezingen
in den staat Illinois is op het oogenblik nog
niet bekend. De republikeinsche candidaat
heeft op het oogenblik een kleinen voor
sprong. De kans is dus groot, dat de repu
blikeinen en de democraten ieder 217 stem
men in het Huis van afgevaardigden beko
men, waardoor de vertegenwoordiger van
de boeren en arbeiders op den wip zal ko
men te zitten.
In den senaat, waarvan door de jongste
verkiezingen, zooAls bekend, een derde ver
nieuwd wordt, zullen 48 republikeinen. 46
democraten en 1 vertegenwoordiger van de
boeren en arbeiders zitting hebben. Tot nu
toe was de verhouding 55 republikeinen, 39
democraten cn 1 vertegenwoordiger van de
arbeiders en boeren. Aangezien er onder de
republikeinen 15 z.g. insurgenten zijn, is
hier de kans op een democratische meer
derheid bij dc stemmingen zeer groot.
DE ONDERGANG VAN DE R 101.
Twee rapporten bekend.
Londen, 7 Nov. (H. N.) In de vergadc
ring van de commissie, welke een onderzoek
instelt naar de oorzaken van den ramp
van de R 101, las de voorzitter, sir John
Simon, twee rapporten voor. die hij van de
luchthaven te Cardington had ontvangen.
Het ceno rapport stamt van den contruc-
tour van het luchtschip, Richmond, het
tweede van een ambtenaar van het lucht-
vaartministerio. In beide rapporten wordt
do mogelijkheid verondersteld, dat gas ver
loren is gegaan tengevolge van do wrij
ving van do gascellen tegen hot geraamte
van het luchtschip. .Zeer de aandacht trok.
de mededeeling, dat de ambtenaar van het
iuchtvaartministerie slechts tot 19 Juni ver
gunning had gegeven voor het doen vau
vluchten cn geweigord had dezen termijn
te vorlengen. Sir John Simon sprak er zijn
verwondering over uit, dat dezo rapporten
thans eerst door hem ontvangen waren.
Hij gelooft nietdat er een staatss
greep plaats vindt
We enen, 7 Nov. (H.N.) De Oo6tenrijk-
«?cho bondskanselier Vaugoin heeft in een
interview met den vertegenwoordiger van
de Petit Parisien over den toestand in Oos
tenrijk gesproken. Vaugoin verklaarde, dat
er van een staatsgreep in Oostenrijk geen
sprake kan zijn, want de burgerlijke par
tijen zijn sterk genoeg om iedere gedachto
aan toepassing van geweld te doen ver
dwijnen. Wel betreurde hij het. dat er voor
de verkiezingscampagne geen eenheidsfront
der burgerlijke partijen tegen dc sociaal
democraten gevormd is kunnen worden.
Het buitenland weet, dat het aan Oosten
rijk vertrouwen kan schenken. De commis
sie voncontrolo voor de volkenbondslee-
ning heeft nog onlangs verklaard, dat de
financieelc toestand van Oostenrijk geen
aanleiding tot bezorgdheid geeft. Men kan
dus hopen, dat het tweede gedeelte dpzer
lecning spoedig kan worden uitgegeven.
Oostenrijk, aldus besloot do bondskanselier,
heeft slechts een wensch, n.l. met de gc
heele wereld in vrëdo en vriendschap te
leven.
De eisch is twaalf jaar
tuchthuisstraf
Augsburg, 7 Nov. (V.D.) Heden is de
derde dag van de behandeling van het gif-
rnoordproccs te Augsburg. Gehoord werd
als getuige do rechter commissaris Schu
mann, die een verhaal deed, dat hij van den
vrocgeren echtgenoot van beklaagde had ge
hoord, waarbij beklaagde gezegd zou heb
ben, dat een gifrnoord haar best toever
trouwd was.
De volgende getuige was dr. Heindsen
uit Augsburg, die als deskundige de sectio
had verricht op de lijken van de beide ver
moorde Zcrle's, die geen bijzondere veran
deringen had kunnen waarnemen bij de lij
ken der slachtoffers, die na den dood waren
opgetreden. De deskundige dr. Sedlmeyer
uit Miinchen had een gevonden hoeveelheid
melk en aarduppelkruim onderzocht In 100
gram melk halbij 0.38 milligram ascnicum
gevonden. Ook 'in het lichaam van de slacht
offers zelf waren arscnicumsporen gevon
den. Bij onderzopk was gebleken dat het
gif in kleine hoeveelheden gedurende een
langere periodo was toegediend. Van de
beide gevonden fleschjes bevatte de eene
27 gram arsenicum, terwijl het tweedo een
useenhoudende vloeistof bevatte, die klnai
blijkolijk door een leek was samengesteld.
GEEN NIEUW PROCES TEGEN BOSS.
Berlijn, 7 Nov. (V.D.) In antwoord op
ccn verzoek van de nationaal-socialisten bij
den Pruisischen landdag om een nieuw
proces aanhangig te maken tegen den af
getreden Oberbürgemeister van Berlijn
Boss, aangezien in het eerste proces vol
gens de nationaal-socialisten „de ergste ver
duisteringen" van Böss niet in behandeling
zouden zijn gekomen, heeft de Pruisische
minister van binnenlandsche zaken Seve
ring medegedeeld, dat de Pruisische regee
ring een dergelijke nieuwe procedure on-
noodig acht.
SLACHTOFFERS VAN DEN STORM
IN SPANJE.
Madrid, 17 Nov. (V.D.) De hevige
storm aan de Noordkust en aan de N.-W.-
kust van Spanje heeft groote schade aan
gericht.
In de nabijheid van Vigo is een (reiler
gezonken en kwamen eenigo leden der be
manning in de golven om.
Nabij San Scbastiaan sloegen eenige yis-
schersschepen om; er worden nog 10 yis-
OVERVAL OP EEN GELDTRANSPORT,
Eisenbach, 7 Nov. (V. D.) Een 5-tal
gemaskerde mannen heeft op een stillen
landweg een overval gepleegd op een auto
mobiel, waarin tweè ambtenaren van het
arbeidsbureau van Eisenach gezeten waren,
die in een naburige plaats steungelden aan
werkloozen gingen uitbetalen. Onder bedrei
ging met geladen revolvers maakten zij zich
meester van twee geldcasettes en actentas-
schen, die slechts kaarten en formulieren
bevatten; het geld konden zij niet ontdek
ken. De roovers maakten zich daarop over
haast uit de voeten. Do politie zoekt de ge-
heele streek af, doch heeft nog niemand ge
vonden.
