Specialiteit in winkel- en kamerbetimmeringen
Vitrines voer alle doeleinden. Veis referenties
A. HL vat! N1EUWKERK
UTFt:SrFi:l7 Tel:l'i5
COGNAC VIEUX XXX per flesoh f 3.75
MAX VAN POLL EN 'T KAPITALISME
Het moet den mensch
dienen
Drang naar Dictatuur
Handelsfirma gedupeerd
door een kaslooper
De viersporen-kwestie
B. SCHOOLEMAN
De Zeppelin Loven
Venlo
Beekensteinscheiaan Beekstraat Te!. 543
HUMORHOEKJE
de oplossing van sociale vraagstukken we
der als leiddraad dienen.
Spr. hoopt, dat zijn gehoor door studie cn
medewerking zal bijdragen tot oplossing
dei- hangende kwesties te komen.
Naar aanleiding dezer lezing werden
eenige vragen gesteld, welke door spr. wer
den beantwoord.
's-Gravcnliage, 11 Nov. Onder leiding
van don heer R. Peeters hield de Club tor
bcstudcering der Katholieke Democratische
Beginselen gisteren in Amicitia een bijeen
komst de eerste in dit seizoen alwaar
het Tweede Kamerlid de heer Max van Poll
ccn lezing hield over: liet Kapitalisme.
Spr. ving aan met op Ic merken, dal
naast „democratie" het woord knpitalisme
het meest als slagwoord wordt gebruikt. Sii
Alfred Mond heeft den oorsprong van liet
kapitalisme reeds in het Paradijs gezocht.
Onder den term kapitalisme worden zee]
vele verschillende zaken verstaan. Waar
spr. voor een studieclub staat geeft hij do
boteekonis van het woord kapitaal vanaf de
eerste tijden en in den loop der eeuwen cn
de evolutie welke dit begrip onderging,
waardoor het een andere, zelfs een tegen
overgestelde beteekenis kroeg.
Een tijd lang is er verwarring geweest,
waardoor valsche definities van het woord
kapitaal ontstonden.
Spr. stelt dan vast, wat heden ten dage
onder kapitaal en kapitalisme moet worden
verstaan. Volgens de nieuwste uitgave van
het Nederlandsch Woordenboek bcteekent
dit, macht (overmacht) als maatschappe
lijke toestand cn grondslag dei productie.
Bij de bespreking van het kapitalisme gaat
het niet aan den rijkdom, welke op eerlijke
wijze is verkregen, te bestrijden, wel de wij
ze waarop deze soms is tol stand gekomen.
Spr. ontwikkelt voorts het begrip onder
nemer cn productie, zooals dit in vorige
eeuwen cn ook thans nog wordt verstaan,
llij wil dan ook niet spreken over privaat
bezit, liever dan persoonlijk bezit, doch over
dc door hem vastgestelde overmacht pluto
cratie". waarbij de doode stof in waarde bo
ven den mensch wordt gesteld. Spr citeert
cenigo schrijvers, die verklaarden, dat in
Katholieke landen de slaafschc onderwor
penheid van den mensch aan het kapitaal
liet geringst is In dit verband wees spr. op
de enquête omtrent de arbeidstijdvn van
kinderen, in Engelschc fabrieken en ook
hier tc lande.
Spr wijst er op dat de productie den
mensch moet dienen en derhalve niet omge
keerd, cn zegt dat het productic-proccs zoo
moet worden ingericht dat daardoor de be
langen van allen worden gediend.
Vervolgens geeft spr. dc beweegredenen
aan, die verschillende groepen van men-
seken er toe brengen te arbeiden, n.l. in hun
behoeften to voorzien. Anderen zijn er op
uit winst te maken, zooale b v. iemand, die
geldt belegt in bedrijven, door hem zelf niet
uitgeoefend.
Tegenover winst staat steeds verlies, zoo
als b.v. bij ruil of spel, (lucratieve winst}.
De moderne zakenman streeft naar lucra
lieve, naast dc productieve winst. Spr. toont
dit aan door enkele voorbeelden van rente
berekening bij banken en de thans gelden
de meening dat elk winstbejag binnen de
perken van de wet, geoorloofd zou zijn.
Spr. bestrijdt deze meening die den
mensch de stof doet dienen.
Het overgroote deel dór massa heeft nim
mer den kans winst tc maken. Zij arbeiden
voor bun persoonlijke behoeften.
Ook de arbeider cn dc ambtenaar kan
kapitalistisch zijn door te veel loon te
cischen, doch zij vinden of do wet ot' den
werkgever tegenover zich.
Doch dc producenten, die liet grootst
deel van het volkevermogen naar zich toe
halen, worden ongemoeid gelaten.
Vervolgens beantwoordt spr. de vragen:
Is het kapitalisme er altijd geweest? Wat is
er van gemaakt? en Zal het altijd blijven?
Spr. gaat de verschillende perioden na
waarin het kapitalisme in den Romeinse hen
tijd en later een rol speelde cn de strijd
door de kerkvaders a's Ambrosius en au
deren daartegen gevoerd, welke strijd ein
digde met dc overwinning der kerk, om tc
komen tot den overgang van het Romein
sche eigendomsbegrip en dc Germaansche
opvattingen.
Ook de Hervorming (löl?) bracht wijzi
ging in de opvattingen over kapitaalvor
ming. Het Calvinisme wilde in zekeren zin
in kapitaalbezit ccn soort van uitverkiezing
zien.
Het stelsel, waarbij eigondomsvorming
wordt nagestreefd zonder met dat geld
cenig risico tc loopen is onvcrccnigbaar
met Christelijke opvattingen.
De begeerlijkheid toch heeft stand tegen
stand, volk tegen \olk, klas tegen klas, op
gezet, straks werelddeel tegen werelddeel
Waar zullen wij heengaan? vuagt spr.
Naar zijn ineening is de meeste kans in do
parlementaire landen een drang naar dicta
tuur, zooals weleer het absolute keizer
schap van Rome.
Doch deze oplossing, hetzij in ia. cisli-
schen als bolsjewistischen geest, acht spr.
den ondergang van de volksvrijheid '-n de
oprichting van een despotisch bewind.
Naar het inzicht van spr. mort de vraag
in Christelijken zin worden beantwoord. Dc
beginselen van het Christendom moeten Jxij
Geraffineerde wijze om 3000
machtig te worden
Amsterdam, 11 Nov. Dezer dagen
peelde zich hier tor stede een merkwaardig
voorval af, waarvan een handelsfirma de.
dupe werd, een zaak, die de firma op f 3000
kwam tc staan. Dc firma gaf in den loop
van dc vorige weck aan haar banklooper
opdracht, ccn wissel ten bedrage van f 3000
tc innen bij een hank tc Ticl. Dc man ver
trok met den op zijn naam gcendosseerden
wissel naar Ticl, inde de som cn kwam
weer in Amsterdam terug, dochweiger
de het geld af te geven, voorgevende dat
hij, dc wissellooper, nog ccn vordering op
zijn patroon had. De firma gaf hot geval
onmiddellijk in handen van twee advoca
ten, die do politic verzochten ccn strafver
volging tegen den man te doen instellen
wegens verduistering. Hieraan werd echter
aanvankelijk geen gevolg gegeven, daar dc
politie van raeening was, dat het hier een
civiele kwestie betrof; ook het parket van
den officier van justitie gaf -geen gevolg
aan het verzoek der advocaten. Zaterdag
ontving een deurwaarder machtiging van
den president van de civiele kamer der
rechtbank tot het leggen van een conser
vatoir beslag. Dit beslag werd Zaterdag
nacht te omstreeks een uur, met medewcr
king van commissaris Hulscboom. gelegd.
Dc kaslooper, die in dc Rijnstraat woont,
had aanvankelijk geweigerd dc deur to
openen. Hij gaf toe het geld niet tc hebben
afgedragen, óók weigerde hij zulks alsnog
te doen, hij had het niet meer in buis, het
was door hem. volgens zijn zeggen, aan een
familielid medegegeven, die het in veilig
hcid had gebracht. Er was weinig of niets
om beslag op te leggen, de man, die onge
huwd is, woonde op kamers. Dicnzelfden
avond tc omstreeks half elf zou dc man dc
bankbiljetten nog aan ccn rechercheur heb
ben getoond.
Onverrichter zake vertrokken deurwaar
der, commissaris cn de beide ad\ocatcn
weer. Maandagmorgen deden dc advocaten
opnieuw pogingen om den man gearresteerd
te krijgen, daar zij vreesden, dat R. de vlucht
zou nemen. Tenslotte werd door het parket
een bevel tot arrestatio gegeven, doch het
bleek te laat te zijn, de vogel was gevlogen.
Men vermoedt, dut dc man naar het buiten
land is gegaan.
Naar aanleiding van de ver
klaringen van den Belgi
schen minister Lippens
BEHOUD VAN GELDERSCH
NATUURSCHOON.
Een onteigeningsontwerp inge
diend.
Ingediend is een wetsontwerp ter verkla
ring van het algemeen nut der onteigening
\an onroerend goed onder dc gemeente
Arnhem ter bewaring van natuurschoon, j
gevormd door bosschcn en andere houtop
standen.
In dc Memorie van Toelichting wordt het
volgende opgemerkt:
De stichting „het Gelclcrsch Landschap",
dio bij K. B. Nan 21 December 1929 is toe
gelaten als uitsluitend werkzaam in lint bo-
iang van het natuurschoon, wcnscht den
eigendom te verkrijgen van de landgoede
ren Warnsborn cn Vijverberg onder de ge
meente Arnhem, teneinde het natuurschoon
tc behouden.
Vermits de eigenares de betrokken goe
deren niet wil afstaan op' voorwaarden,
welke voor dc stichting aannemelijk zijn,
zal toepassing van de Onteigeningswet moe
ten plaats hebben.
VERNIELING VAN EEN RUIT.
Amsterdam, 11 Nov. Op Oudejaars
avond van het vorige jaar zaten in een
woning tc Houten bij Utrecht dc bewoners
rustig Ic kaarten, toen plotseling een ruit
werd ingeslagen.
Als verdacht van vernieling stond dc 23-
jarigo II. K. voor den politierechter tc
Utrecht terecht. Deze veroordeelde hem tol
een geldboete van 20.—.
Het jongmensch betoogde echter, dat hij
volkomen onschuldig was en heden voor
het Hof in hooger beroep terechtstaande,
hield hij deze verklaring vol. Volgens hem
was zijn vader, met wien hij de woning pas
seerde, dronken geweest, hij was gestruikeld
cn met het hoofd door de ruit gegaan. Zeer
toevallig was het een ruit in de woning van
oen familie waarmee hij in onmin leefde.
Dc advocaat-generaal Mr. Bauduin elsch
tc bevestiging van het vonnis.
Zooals men ook in ons blad liecft kunnen
lezen, is de Belgische minister van verkeers
wezen, do heer Lippens, ertoe overgegaan
in een persgesprek met liet Belgisch Tele
graaf Agentschap te Brussel tc loochenen,
dat de berichten over strategische werken
nabij dc Nederlandschc grens waarheid
zouden bevatten.
O. a. zeide hij:
„Het Nederlandschc blad, dat liet
eerst de kwestie der strategische spoor
wegen aansneed, maakt toespelingen
op de cventueelc verdubbeling van de
lijn Turnhout— Baarlc-Nassau. Er is
geen sprake van vordubbeling dezer
lijn, zij voldoet cn zal nog lange jaren
voldoen aan de behoeften van het ver
keer tc Turnhout cn de Nederlandschc
grens."
Zaterdagmiddag hebben wij ons nu
zoo teekent het Dagbl. v. N. Drab. hierbij
aan naar Turnhout begeven en ter plaat
se ccn onderzoek ingesteld. Dc toestand is
daar als volgt:
„Vanaf het stationscmplacemcnt tc Turn
hout loopt reeds tot ccn eind over de brug
van de Antwcrpschc Vaart ccn dubbelspoor,
welk dan overgaat in enkel spoor. Tot dus
ver wordt liet tweede spoor enkel gebruikt
om het elkaar passeeren van treinen moge
lijk tc maken. In den allerlaatste» tijd is
men echter overgegaan tot bet verbroeden
van den spoordijk cn het verzwaren van de
brug over de Antwerpschc Vaart De ver
breeding van den spoordijk tot aan de brug
is reeds, klaar en door iedereen te contro-
lecrcn. Met dc verzwaring van do brug is
men op dit oogenblik nog bezig en deze w er
ken zijn eveneens door iedereen te contro-
leercn. Zoowel autoriteiten als eenvoudige
arbeiders van dc werkzaamheden op de
hoogte, hebben ons medegedeeld dat het in
de bedoeling ligt het werk aan den spoor
dijk aan de overzijde van dc brug voort te
zetten. Deze verbreeding van den spoordijk
is niet noodig voor de huidige verkeers! ja
en heeft niet enkel reden van bestaan voor
een cventueele verdubbeling van deze lijn
Turnhout—Nederlandschc grens.
Wanneer nu minister Lippens zegt, dat
er geen sprake is van verdubbeling dezer
lijn, omdat deze lijn voldoet en nog lar.ge
jaren aan de behoeften van, het verkeer tus-
schcn Turnhout cn dc Nederlandschc grens
voldoen zal, dan constatcercn wij, dat er op
de lijn Turnhout-Nedertandscbe grens niet
temin werken worden uitgevoerd, dio het
mogelijk maken in een minimum van tijd
een tweede spoor aan tc leggen cn tc laten
functionnccren en dat deze maatregel niet
door economische of verkeerstechnische
motieven is ingegeven.
liet wil ons dan ook voorkomen, dat de
verklaring van minister Lippens over dc
lijn Turnhout—Baarlc Nassau geenszins
geschikt is den indruk, die door dc werk
zaamheden bij Turnhout hier tc lande is
gewekt, uit den weg tc ruimen.
Een andore verklaring van minister Lip
pens houdt m, dat cle berichten over het
plan van ccn vierdubbelspoor tusschcn Ant
werpen cn Esschcn „volkomen ongegrond"
zijn. y
Ten overvloede hebben wij ons weer lot
een terzake kundige persoon in België ge
wend cn deze verzekert ons met dc grootst
mogelijke stelligheid, dat op dc staat van
voorgenomen werken, die bij dc oplossing
van do verschillende spoorwegmaatschap
pijen in do thans bestaande Maatschappij
van Nationale Belgische Spoorwegen opge-
sield is, wel degelijk het op vier sporen
brengen der lijn Antwerpen—Esschcn voor
komt Men zal zich trouwens herinneren,
dat bladen, die bij het verschijnen onzer be
richten voor de goede bedoelingen der Bel
gische regoering zijn opgekomen, zonder
aarzelen hebben, toegegeven, dat inderdaad
het op vier sporen brengen van de bespro
ken lijn in de bedoeling ligt.
Wil men de woorden van minister Lip
pens voor juist houden, dan zullen zij dus
wel zoo moeten worden verstaan, dat er
thans nog geen vier sporen op deze lijn
te venvachten zijn, doch dat do voltooiing
van het v iersporenplan, dat nu reeds tot
Ecckcren verwezenlijkt is, voor een min of
meer verre toekomst bewaard blijkt. Het
geen trouwens volkomen klopt niet dc me-
(ledccling van onzen eersten zegsman in
België een bekend voorstander van bet
I'ransch-Bclgisch militair verdrag dat in
de toekomst zou worden overgegaan tot
het op vier sporen brengen van dc lijn naar
Esschcn.
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd tot ridder in dc Oide van Oranje
Nassau, H. II. Kramer, architect te Leeu
warden.
tot hoofdinspecteur der directe belastingen
te Rotterdam met 1 Januari a. s. dc inspec
teur der directe belastingen, invoerrechten
en accijnzen J. Andreae, ter inspectie der
directe belastingen eerste afdceling te Nij
megen.
Op verzoek eervol ontslagen uit 's Rijks
dienst met 1 Januari a.s. G. ten Bruggencate
als ontvanger der successierechten no. 2 tc
's-Gra venhagc.
Bij beschikking van den minister van fi
nancien is dc inspecteur der directe belas
tingen enz. G. J. R. Slotboom, hoofd van
de inspectie der directe belastingen enz te
Valkenburg, verplaatst naar Alkmaar en
aangewezen als hoofd van dc inspectie der
directe belastingen tweede afdceling aldaar
Op verzoek eervol ontslagen uit hunne
betrekking van stationscommandant de ge
pensioneerde luitenant-kolonel van het Nc-
derlandsch-Indischc leger J. J. T. M. Ooster
man en de gepensioneerde kapitein van het
leger hier te lande W. Kr van Borselen,
wien sedert dc titulaire rang van luitenant-
kolonel werd toegekend;
benoemd tot kantonrcchter-plaalsvervah-
gor in het kanton Hoogevcen B. S. A. Klop,
inspecteur der directe belastingen, invoer
rechten cn accijnzen te Iloogcveen;
benoemd tot reserve vcldpredikc voor
den tijd van oorlog bij liet leger te velde ds.
M. Onnes Mzn., predikant te Zutphen;
alphabctische aanbevelingslijst voor jech-
ter in de rechtbank te Arnhem mis. L. van
Lookeren Campagne, advocaat mi procu
ï'cur, kantonrechter plaatsvervanger en
secretaris van den raad van beroep voor
directe belastingen tc Alkmaaif Fcitsma,
kantönrechter-plaalsvervanger to Gronin
gen, oud-officier van justitie te Makassar;
Th. R J. Wijers, advocaat cn procureur tc
'6 Hertogenbosch;
herbenoemd tot kantonrcclitcr-plaalsvor-
vunger in het kanton Breukclcn Nijenrode
mr. W. baron Röell.
VRAAGT UWENHW0"^/ WINKELI ER
OF NV HULSKO TEiTgoo AMER5FOORT
KUNST IN INDUSTRIE.
Vergadering op de Philipsiabriekcn.
De Nedcrlanasche Bond voor Kunst in Indus
trie (B. K. I.) heeft Donderdag zijn Alg. verga
dering in de aula van de Philipsfabrieken te
Eindhoven gehouden. Dc B. K. 1. is ccn Bond
van industrieelcn en uitgevers, die in samen
werking met kunstenaars streven naar de voort
brenging van een fabriekmatig vervaardigd
schoon en deugdelijk product. Deze industriee
lcn hebben zich dus ten doel gesteld de idee
van het aesthetischc massaproduct nader tot
zijn verwezenlijking tc brengen en met de daad
tc toonen, dat het fabrieksproduct een schoon
en verzorgd voorwerp kan zijn.
Na afloop der Vergadering werden, onder
technische leiding, verschillende der Philipsfa-
brieksgebouvven, opleidings- en ontspanningslo
kaliteiten van deze zoo belangrijke Nederland-
sche industrie bezichtigd. Zoowel uit bouw, in
richting als uit organisatie en wijze van fabri-
ceeren dezer fabrieken blijkt, wat samenwer
king tusschen wetenschap en techniek vermag
ter verkrijging van een product, dat aan de
hoogste eischen van deugdelijkheid cn praktisch
nut moet voldoen.
Het dagelijksch bestuur van den B. K. I. is
thans samengesteld uit de Heeren: P. M. Co-
chius, Leerdam, Voorzitter; G. Pelt Jzn., te Oos-
terbeck, Vice-voorzittcr P. Fentener van Vlis-
singen. Helmond, Secretaris; J. E. van Dissel,
Eindhoven, Penningmeester; J. de Leeuw, Laren
en \V. Gispen, Rotterdam, Tcntoonstellingsbe-
langen; G. R. Tierie, Haarlem, Administrateur.
•-vi
VAN PERSEINSTRAAT 19,
Telefoon 423.
Post uitgeworpen en
Post ingenomen
Vcnlo, 11 Nov. Op de groote heide ten
O. van de stad was het hedenmorgen m de
vroegte bijzondor druk in verband met de
verwachte aankomst van het Duitsche lucht
schip Graf Zeppelin.
Honderden personen o.w. vele autoritei
ten waren naar buiten gegaan om de aan
komst van het luchtgevaarte tc zien. Te
'3 minuten voor 7 uur kwam dc Graf Zep
pelin in zicht. Een hoera ging op toen hel
luchtschip koit daarop boven de groote hei
de verschoon. To 7.13 uur heeft dc
Graf Zeppelin een postzak wegende 10
K.G. aan een parachute uitgeworpen. Het
luchtschip vloog met geringe vaart over de
heide en keerde daarna terug. Bovoifcde hei
heeft hel luchtschip op 60 M. hoogte
3 minuten nagenoeg stil gelegen. Te 7.28 uur
werd een kabel uitgeworpen en daaraan
werd de postzak met 1300 1400 poststukken
bevestigd cn opgetrokken. De Graf Zeppe
lin vloog daarna over de stad cn verdween
in ZAV. richting.
Tc S.09 uur hedenmorgen verscheen het
Duitsche luchtschip komende uit de rich
ting Venlo plotseling boven Roermond. Het
luchtschip vloog zeer lanazaarn en op be
trekkelijk geringe hoogte. F.r was zeer groo
te belangstelling. Met luchtschip verdween
in Zuidelijke richting.
Bovon Maastricht.
Maastricht, 11 Nov. Hedenmorgen te
kwart voor negen verscheen de „Graf Zep
pelin" boven Maastricht, juist op het uur
dat vele scholen cn ook kantoren aangaan.
Er was dan ook grooto belangstelling voor
het Duitsche luchtschip. Boven het centrum
der stad scheen liet alsof het gevaarte even
stil bleef hangen en met een groote boog
verdween de „Graf Zeppelin" over Houthcm
St. Gerlacli cn Valkenburg over dc O. grens
in de richting van Aken.
De „Graf Zeppelin" torug
naar Friedrichshafen.
Keulen, 11 Nov. (V.üOp den terugweg
van zijn vluqht naar Nederland vloog de
„Graf Zeppelin" Dinsdagochtend tc haif
elf voor de tweede maal over Keulen. Het
luchtschip werd door een groote menigte
toegejuicht „De Graf Zeppelin" vloog in
Zuidelijke richting.
INBRAAK IN DE R.-K. KERK
TE WOUW.
Ofterblokke» geforceerd.
In den naclu van Zondag op Maandag is
ingebrokon in dc kerk van den Heiligen
Lambertu: tc Wouw, bij Roosendaal. De in
brekers (uit do aanwijzingen moet men af
leiden, dat cr ten minste twee zijn geweest)
hebben zich toegang tot het kerkgebouw-
verschaft door in dc kapel van de Moeder
van Smarten ccn glas-in-lood-raampjc te
verwijderen. Het glas is uit het lood gelicht
cn beneden tegen een muur gezet, waarna
het lood is verwijderd. Voornamelijk hieruit
valt af tc leiden, dat meer dan Ccn persoon
aan het werk is geweest. Men heeft boven
dien eerst een gazen bescherming weg moe
ten nemen.
In de kerk zijn dc offerblokken geforceerd;
dc bovenstukken zijn cr afgenomen en van
twee blokken is do inhoud meegenomen
De inbrekers hebben ook getracht het ta
bernakel open te boren. Verder zijn zij ech
ter in het tabernakel niet kunnen doordrin
gen. Er werd op het altaar nog een olielap
gevonden, welke waarschijnlijk is gebruikt
voor het smeren van de boren.
„Ai
Versufte automobilist, tot zijn mede-slachtoffer bij
he: verschijnen van den politie-agent..Zeg is, van wie
va. ons was die wagen ook weer Ik weet alleen dat een
van ons beiden den ander had meegenomen
l Humorist).
