VtKHUUK BRIEVEN VANEEN BRABANTSCHEN BOER U F SR) IJ i 1 n van ®-uxe Automobielen Garage Molenaar BUITENLAND DE EEMLAMDEE Maandag 17 November 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. ❖Bureau: Arniiemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 119 BUITENLANDSCH OVERZICHT fortmann en hehenkamp Bandieten slaan hun slag Ernstige beroering te Madrid Memellands kust door storm geteisterd L. J. LUYCX ZOON Zullen Engelands mijnwerkers staken DOOR A. A. L. GRAUMANS AMER SFOORTSGH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pci J maanden voor Amersfoort i 2.10 per maand 0.75. pet wcek (rQCt gratis verzekering «egeD ongelukken) f 0AV/r Binnenland franco per post per 3 aaandeo 13.-» AfaMderlljke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 -XIIEFOON INTERC 5» PRI.IS OER ADVFRTENTIEN van 1—5'tegels f 1.03 met Inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f0 25. Llefdadlgbelds-advertentilo voor<U helft vnn deo prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regale 50 cent, dkc reyel meer 10 cent, drieigaaj plaatsen Bewijsnummer eatra f 0.05 De verkiezingen in Polen. Ge kenmerkt door een mateloozc terreur. Op het oogenblik, dat -wij dit overzicht schrijven, beschikken wij nog niet over de officiecle cijfers, die betrekking hebben op den uitslag van de verkiezingen, welke op 10 November te Warschau zijn gehouden. Feitelijk doet het er ook niet ai te veel toe, omdat reeds vooraf zeker is, dal de regcc- ringspartijen met het mcerendecl der man daten zullen gaan strijken. Dit ..succes" is geen zuivere weerspiegeling \an hetgeen cr in het Poolsche volk leeft, want minister president Pilsoedski en zijn aanhangers heb ben voor de verkiezingen een terreur zonder weerga uitgeoefend, zoodat feitelijk de beslis sing reeds voor de verkiezingen is gevallen en reeds nu vast staat, dat in den Poolschen scjm (landdag) de regeeringsaanhangers ver re in dc meerderheid zullen zijn. Enkele feiten mogen in herinnering wor den gebracht: voor de verkiezingen is dc persoonlijke vrijheid op een niets ontziende manier aangetast, dc bladen van de opposi tiepartij zijn op onverbiddelijke' wjjze ge muilkorfd en de vrijheid van vergaderen werd opgeheven. Al deze buitensporige maatregelen troffen niet de regeeringspartijen, maar hadden lou ter en alleen het oogmerk om dc activiteit van dc Poolsche oppositie volkomen lam te slaan en ook aan de minderheden te belet ten vrijelijk propaganda te maken. Terwijl aan den ccncn kant de lijst \an Pilsoedski, Polens premier en dictator, offi- cieelen steun genopt, heeft mén de'tegen standers op een ontstellende manier dwars gezeten door niet minder dan 2G van hun kieslijsten ongeldig te verklaren. Deze stap alleen al brengt al mee, dat. dc rcgccring van ongeveer een derde deel der -Ui zetels reeds bij voorbaat verzekerd is. Het democratisch verkiezingsblok der ar beiders en boeren, dat geleid wordt door da socialisten en de gematigde clcricalc Piasl- partij, zal, naar dc Vossische Zcitung giste ren voorspelde, ongetwijfeld ernstige verlie zen lijden, omdat er zeer sterke druk op is uitgeoefend. Dc actiefste leiders juist van deze groepen zitten sinds dc ontbinding van den ouden landdag in de vesting Brest—Li towsk. Juist den laatsten tijd zijn enkele betrouwbare, maar niet bepaald stichtelijke bizonderheden over. hun behandeling als mi litaire gestraften bekend geworden. Dc oppositiepartijen van rechts zullen het er misschien wat beter afbrengen, vooral dc nationaal-dcmocraten, die fel anli-Duitsch zijn en van dc regceringsmaatregelen minder hadden te lijden clan de links zich oriëntec- rencle partijen. In elk geval is het een feit, dat economi sche zorgen ook in Polen den middenstand van stad en land naar dc rcchtsche oppositie hebben gedreven, terwijl bij dc arbeiders dc communistische propaganda niet zonder suc ces is geweest, daar in x ersclullcnde groote nijverheidsdistricten de candidalcnlijsten der onwettige communistische partij officieel zijn toegelaten; het clocl hiervan was duide lijk: een poging werd op deze wijze gedaan, om dc kansen voor de socialisten minder gunstig te maken. Het tegenwoordige militaire en politie-ró- giirie heeft echter ook de Duitsche minder heid in Oppcr-Silcsic en den corridor ern stig getroffen. Zij, die van deze minderheden deel uitmaken, vervullen veelal een zooda nig beroep, dat dc overheden gemakkelijk vat op hen kunnen krijgen, waardoor zij in hun economisch bestaan worden bedreigd .Tele) 1211 langestraat 63 tel. 88 dressoirs en buffetten in prijzen van f 32.- tot f 175.-. Zij slagen erin te ontkomen A 11 o n ali Nov. Op een bijkantoor van dc Vcreinsbank Hamburg te Altona versche nen heden twee jongens van 20 tot 25 jaar en bedreigden de kantoorbedienden met een revolver. Zij losten een aantal schoten, waardoor een der bedienden aan het hoofd gewond werd, zoodat liij naar het zieken huis moest worden vervoerd. Een andere bediende had nog dc tegenwoordigheid van geest, om een ensterruit in te gooien met een presse-papier en orn hulp te roepen, waardoor het publiek, dat op straat liep, op den overval opmerkzaam gemaakt werd. Dc bandieten namen de vlucht en slaagden er in tc ontkomen. L u cl w i g s h a f c nli Nov. (V.D.) Gister avond is in liet liulppostkanloor aan den Ruprcchtplatz door onbekende daders inge broken. Dc indringers maakten zich meester van een voor transport gereed staande ijzeren geldkist met zesduizend mark. Dc dieven waren nog niet verdwenen, toen de misdaad reeds ontdekt werd. Zij werden door voorbijgangers achtervolgd, die licn echter niét meer konden inhalen. MET EEN VLIEGESKADER OVER DEN OCEAAN. Grootsche luchtvaartplannen van Italië. Rome, 14 Nov. (V.D.) Tot dc luchtvaart- plannen van Italië voor het jaar 1931 be hoort een vlucht van een vlicgeskacler over het Zuidelijk deel van den Atlantischcn Oceaan, van Rome naar Rio de Janeiro. Dc minister voor de luchtvaart, Balbo, zul zelf het commando van het eskader op zich nemen, dat zal bcs'aan uit twaalf groote Savoia Marchctti-walervliegtuigen, een gewijzigd type bommenwerpers. Het plan bestaat om 15 December van Orbotcllo tc starten voor Cartagena in Spanje. Vandaar zal de tocht gaan langs dc Afrikaansche kust tot Bulama in Portu- gecsch Guinea, vanwaar men tusschen 5 en S Januari naar Port Natal denkt te ver trekken. Hoewel niet getracht zal worden snelheids- of afstandsrecords te breken, is een dergelijke massavlucht \an zulk een uitgebrciden omvang te beschouwen als een bewijs van betrouwbaarheid van de luchtvaart en een demonstratie van de mo gelijkheden op luchtvaartgebied. De arbeiders proclameeren de algemecne staking Madrid, 15 November (V.D.) Nadat dc bouwvakarbeiders, in verband met dc bloe dige gebeurtenissen van Vrijdag, in staking zijn gegaan, is thans ingevolge een beslis sing van dc leiders der georganiseerde bon den dc rilgemecne slaking afgekondigd. De staking is te 17 uur begonnen en zal lot Maandag 17 uur duren. De gas- en clec- trieiteitsbedrijvcn en de openbare verkeers middelen zullen slechts 24 uur staken. De avondbladen zijn lieden niet verscho nen. De eerste kranten zullen niet vroeger dan Maandagavond verkrijgbaar zijn. In den loop van lieden is het in do stad meoimaien lot ongeregeldheden gekomen. Op vele plaatsen werden auto's omverge worpen cu tramwagens inet stecncn beko geld. Vrijwel alle winkelzaken zijn gesloten. De studenten hebben zich met de stakers so lidair verklaard. De politicmacht is gecon signeerd. Op het oogenblik staken 100.000 arbeiders. Dc regeering licelt laten mededeelcr:, dat zij bij de eerste ernstige botsing onverwijld den slaat van beleg zal doen afkondigen. Intus schcn heeft de stakingsbeweging zich ook tot Bilbao en Valladolid uitgebreid, waar eveneens dc algemecne staking is geprocla meerd. Barcelona zal zich waarschijnlijk Maandag bij de beweging aansluiten. Nog geen staking ln de provincie? Madrid, 10 N o v. (V. D.) Dc slakings- lciding te Madrid heeft in den afgeloopcn nacht voor de provincie liet parool uitge geven, aldaar voorloopig een afwachtende houding aan tc nemen, omdat de algemecne staking in dc hoofdstad voorloopig als een plaatselijke actie is bedoeld. Dc communis tische vakbonden stellen ecliter alles in het werk om de staking ook naar de provincie uit te breiden. Te Madrid zelf is alles stop gezet en Madrid maakt den indruk van een doode stad. Winkels, magazijnen, theaters, bioscopen en cafe's zijn gesloten. Met uit zondering van dc spoorwegen staat alle ver keer stop. Zelfs dc bezorging van brood cn de distributie van andere levensmiddelen is stilgelegd, waarvan men ernstige onlusten vreest. Tot incidenten is het tot nog toe echter niet gekomen. MASSAVERKOOP VAN GASMASKERS TE LENINGRAD. Zaterdag „gasmanoeuvre" K o w n o, 15 N o v. (V. D.) Naar via Mos kou gemeld wordt, is tc Leningrad een aan vang gemaakt met den verkoop van gasmas kers aan dc bevolking, die zich in dcri loop van do cerslxolgendc twee jaar met gas maskers moet uitrusten, naar liet heet „met het oog oog op een mogelijken gas aanval op Leningrad". Dc OUsodviachim- Maalschappij verkoopt do gasmaskers tegen een bc-drag van ongeveer zes Ncderlands- sclie guldens per stuk, desgewcnscht op ge makkelijke betalingsvoorwaarden. Heden zouden te Leningrad gasmanoeuvres begin nen. Ook Polen door de elemeiu ten be/.ocht Memel, 14 Nov. (V.D.) De reeds twee dagen woedende Westerstorm aan dc kust van Memclland heeft speciaal in dc haven van Memel groote schade aangericht. Do havenwerken van de Poolsche vrijhaven, de tankinstallaties en dc toegangsdammen heb ben zwaar van het noodweer geleden. Dc straatweg van dc stad naar den vuurtoren staat geheel onder water en ook verder het land in zijn wegen overstroomd en bouw werken geheel verstoord. De boor-installn- ties voor dc gasleidingen zijn onderspocld cn in dc stad zelf heeft de storm eveneens danig huisgehouden. Vele schoorslccncn en gevclstukken zijn naar beneden gekomen Ook dc schepen in de stadshavcn moesten van den wal wofden losgemaakt en op stroom gebracht, aangezien dc .trossen hei niet hielden. Warschau, 14 Nov. Polen wordt sinds gisteren door een hevigen storm cn onxve- ders geteisterd. Vooral in Noord-Polen heeft de storm groote schade aangericht cn tal rijke telefoon- cn telegraafverbindingen ver broken. Ook Oost-Galicie liceft van dc stor men te lijden gehad.' Eveneens groote schade te Danzig. Danzig, 14 Nov. (V.D.) Dc zware storm, die sedert enkele dagen de Duitsche Oost kust teistert, heeft ook te Danzig groote schade aangericht. Tallooze hoornen wer den ontworteld cn vele daken afgerukt. Ook dc St. Marienkirche bekwam aanzienlijke schade, met name aan dc glas-in-lood-rui- tcn. CHINEESCH STOOMSCHIP VERGAAN. Waarschijnlijk 27 man omgekomen. Tokio, 1G Nov. (V.D.) Gisteravond is een Chineesch stoomschip, op weg naar Wladiwostok, jn de Chineesthe Zee in een tyfoon geraakt cn gezonken. Ondanks dc po gingen van- een aantal in de buurt zijnde stoomschepen, orn de uit 27 koppen bestaan de bemanning te redden, is men hierin niet geslaagd. Door den hevigen storm kon men het in nood verkcercndc schip niet nade ren, zoodat de bemanning waarschijnlijk in dc 'golven is omgekomen. DE NAT. SOCIALISTEN BOEKEN SUCCESSEN. Bij de gemeenteraadsverkie zingen in Mecklenburg. Schwcrin, 1G November (II.N.). Bij de gemeenteraadsverkiezingen in dc beide lan den van Mecklenburg zijn dc nationaal-so- cialisten bijna overal aanmerkelijk 111 stem- mcnaantal vooruitgegaan, terwijl de sociaal democraten in vele gevallen verliezen te boeken hebben. De communisten wisten zich overal goed tc handhaven. De deelneming bedroeg tusschen 70 cn 75 zoodat de be langstelling niet zoo groot was als voor de Rijksdagverkiezingen. Eveneens in Baden. Karlsruhe, 13 November (H.N.). Dc ge meenteraadsverkiezingen hebben een kalm verloop gehad. De nalionaal-socialisten heb ben opnieuw aan stemmen gewonnen. Het centrum wist zijn positie goed tc handha ven. WEERBSP-f"-T Hoogste Barometerstand: 772.JS te Vcstmanoer. Laagste Barometerstand: 7i2~.5 te Vardö. Verwachting: Matige tot zwakke N'. W. tot W. later krimpende wind. met gedeeltelijk bewolkt, vvaarsc ii ij n 1 ij k regen bu i t j es of nalte sneeuw, later zach ter. Langestraat 49-51 -- Tel. 190 Speciaal Adres voor BUIKBANDEN, CORSETTEN, CORSELETTES, BUSTE-HOUDERS Regeeringstusschenkomst kan 'I conflict alleen verhoeden Cook, de secretaris van den Britschch mijnwerkersbond, heeft in een rede tc Fol kestone verklaard, dat, tenzij de regeering vóór 1 December tusschenbeiüe kwam. een stopzetting onvermijdelijk was in JG kolen-, districten,-waarbij bijna üólMXHJ man zijn be trokken en ongeveer twee derden van dg tonnage van alle kolengebieden. De voor-» stellen der werkgevers houden o.a. in loons verlagingen van 3 tol 12 shilling per week. Aan de regeering en aan de mijneigenaars is volgens Cook te kennen gegeven, dat, w el ke ook de gevolgen zouden zijn, er op 1 De cember niet zou gewerkt worden tcgon vcr- laagdc loonen. HET AANTAL SLACHTOFFERS TE LYON Parijs, 13 Nov. II.D.) Volgens de Ma- tin zal het aantal personen, die bij de ramp tc Lyon hot leven hebben verloren, waarschijnlijk in totaal 3G bedragen, rnct inbegrip van dc ,24 brandweerlieden en agenten, die bij liet reddingswerk omgeko men zijn. DES KONINGS BEROEP HEEFT SUCCES. De Rocmeensche liberalen weer in het parlement. Boekarest, 14 November De Jibe- ralc partij van Vintilla Bratianoe, die an derhalf jaar geleden uit liet parlement trad, heeft aan dc uilnoodiging van den koning gevolg gegeven en besloten opnieuw in het parlement zitting tc nemen. Ulvcnhout, 12 Nov. 1930. Mc mui', permis in... de hel! Gij docht natuurlijk weer maar dalek dal er in Ulvenhout kermis was! Neec, jonk. 't is wa verders weg, hoewel, laat ik oew cr da maar gaauwkes bij-vcrtel- lcn 't is hier best tc merken. Wel drij\cn er gin lekkere, vette en zuutige olie-koeken geuren deur de blaauwe dreven; hour ik nic heel hoog boven me dc knallen spetteren van dn kop van .lut, ollce da gin van alle. Maar wel trekken dc luchten bij mokarc nouw-cn-dan, da-d heel dc wereld vei graauwt. En dan kiepert 'r 'non kwak mee hagel of water naar bene jen. of z'ocxv mee 'n karrewats in ocwen nek friemelen, Ier wijl enkele menuutjes later 't zonueke oew in oew bakkes uit slaan te lachen! Elke vijf menutcn aandoe w eer. Maar schoon! Prachtig! Brokken zuiver zuiver, as huizen zoo groot, die hengen aan d'n hemel. Oew oogon verdrinken erin, as gc 'r naar kekl, zo nen glaans straalt er uil. En vlak teugen die sneeuw blinkende plakalen aan, daar klon teren cèrde-zwarte klodders, waar telkens die bakken water uit kledderen in d'n pap- natten èé.rdc. De \eldon leggen blaank. I Hcmelzulver slaat er tc schijnen in 't cndergclcopen graslaand. Puntckcs gruun pieken d'r uit cn 't win- ileke dat cr overdrijft, trekt rimpeltjes iri die mecron En op elk vouwke, elk plooike van die w il te plassen, daar springen pieks- kes licht. 'I Is schoon! Hier cn daar scliècrt 'non grootcn, zwar ten eugel laag o\cr al da water. Dan gaat ie zitten op ncn struik of op 'n paaltje da beven uit het water stikt cn daar zit ie dan peinzen mee z'n groote. knippende kraal- oogen over da verzopen laand. Z'n \aste plckskes, waar ie steeds z'n eten pikt. die leggen overstroomd. Dan krijscht ie over do stille plek. klapt mee z'n wieken da ge 't heel ver beuren kunt. en giert dan mee 'non brcejen slag van z'n trolschc vlucht dc bos schcn in Dan is '1 efkes stillekcs. Of g ol- leen gelaten bent. Veural as dan de locht weer düstert cn d'n plas inktzwart gaat worren. En as d'n dikken rengel d'n plas mee striemen slaat. Dan wor 't koud om oew... Maar efkes maar. Waant as de locht weer breken gaat cn ronde plekken blaauw diep achter de troebele wolkenflarren staan, 't zonneke weer lichtjes aan gaat steken op d n plas, de bosschen in d'n dag gaan gruu- nen, dan brikfc oew haart weer open, dan schokt 'r weer 'n laciiskc deur oew ribben kast. Dan kleuren de glazen in 't kerkske weer blaauw, dan spiegelt er licht van dc ven sters, dan Ipeit 'r zoo wa goeds dc èerde over xvccr. Ja, is November; slachtmaand "t. De kilte-n-is gekomen. Do takskes staan kaal in 't zuiver der lochlen gegrift mee gouwen kontoerkes van 't zonneke soms. En as 't vier, vijf uren is geworren en 'l düstcr alles xvegöekt, d'n enkel lanièèrn z'n licht je laangst cle wegels strooil, dan wor 't goed in huis. Dan peuteren me de plattebuis 's in z'nen rooster, dan loei 't Novemberwindeke in 't vuur en blaast 't potje rood, dan piept dc valgordijn omlaag en dan is er gin beter plnkskc. op de groote wèrcld veur ons as da wèrm plakske bij 't vuur. Lot dan de stürni maar langs dc ramen spoken; d'n kalen notcnlèèr staan rauschcn; d'n rengel deur dc gootc kliederen, lot 't dan maar tobben, bij 't vuurke is 't alles kits. Dan lopt T 's 'nen buur op, of komt d'n post- booi effen binnen, dan stikt Trui d'n rade- joow 'n uurkc-n-aan, kookt nog wa voeicr veur de bieslen cn is 't tijd veur de bedstee veur ge T wit. Nouw ik 't over d'n postbooi eb, amico, ol- lec, da s tegcswöordig eiken avond bekaant, 'n gezellig oogcnblikskc. Dc wefkes die deus briefkes lezen in jou wen kraanl en die „mijn op-zetten" (zoo noe men ze da), o]i d'rcn radejooxv nouw cn dan as ik er veur tc smoezen staai, die schrijven allcrhaande biiefkes. En as ik dan te lezen zit, dan vuül ik Trui il'r oogen over t raandje van d'r kraant deur m'n bricfke hencnpril. ken cn as ik dan 's of kes lach, dan mok ze 'ncn wind mee d'r kraant dat dc valgordijn er van te kleppe ren hangt. Ja, dan sla-de zoo wa uit Jonk! Deus weck schreef cr zoo centje, ze hiel Katrientje, da tiepeko ..lieve Pré, mag ik van d'n zomer bij oew komen logeeren." Ze wilde gèrc 'nen guWcn cf a ij f per «lag betaler.. Nouw, Iaat ik oew zeggen: 't kind kan nog \eur gin vijl guldens per wcèk opeten! Waaat dan mol ze wel 'n bükskc emmen zoo groat as ni'ucn gi uuntcnwagel, waant wa kost mijn 'n mud crpels, 'n maand spinazie, 'n stuk uit 't. ver ken, wa kos me da? Noeë Triencke, bij mijn is 'l j_in Scheve- ningschc zaak, waar ge veur "n glaskc kw ast veertig centen mol betalen. Veur veertig ccn- tcn, voer ik heel Ulvcnhout buikpijn aan d'n kwast, horre! T Kind is fel op de schoo- nc natuur. Zc zouw gèrc dc zomermaanden onder d'n notcnlèèr zitten, onder t zuiveren maantje, mee mijn en Trui. Ok had ze me treuren lachen deur d'rcn ra dejoow cn da vond zc zóó plazaant, da z<? zoo maar ijskoud de vraag doet of ik thuis ok al tij zoo lach en 't nic ollecn veur d'n ra dejoow zoo doei! Tiicn, da's 'n strikvraag! Maar ollce, as ge 't dan gère weten wilt: ik lach thuis dikkels zoó, da Trui d'r knantcri muts van d'r ééne naar d'r aandèr, oor ki üpt en as 't zóóxer is, ollee, dan gaai ik op d'n erft verders lachen....! Nouw snapt 'm wel! Trui moes 'm ok lezen. En toen gluurdc-n-ik ovci I raandje vnn ru n kraant. Maar op 'n moment ben 'k maar s d'n ei ft opgegaan. En daar hè 'k ofku* ril'ncn kop in d'n plooi wiesten zetten. Lieve l.ripsaus wa-d-eb ik gelachen! Of 'r "n touw- ke aan m ncn lever zat waar aan getrokken wier, zóó benanuwd ha k et! Toen 't eindelijk alles weer op z'n gewone plak had zitten, ben 'k naar binnen gegaan cn tóen., toen was zc nog nic klaar nice d'n brief, t Was ok 'nen kollesalen, cl aai1 nin van, inner ze heet 'in gelezen of zc 'm Zondag preken moest' En toen 'k «la gezicht van Trui weer zag. toen ben k m'n neus gaan snuiten. De iru nen liepen uit m'n oogen van benaauwdheid Eindelijk was ze klaar. Ze vouwde de vello- kes kalip cn laangsaam in mekare, dcc do boel in d'n envelop en gaf "m trug mee 'n ge zicht zóó sccrejuus of 't 'n rekening was. Ik zette t kocvèrtjc op dc schouw, keek onge merkt naar «lc lettcrkcs om te perbceren Ie weten of Triencke oud. jong of middelspprt was, en toen zee Trui: .Koffie." En mee «la k ...la zou zeggen, zag ik de loerendog*- kes van Trui en toen toen affijn, 'k had net zoogoed nie naar d'n miestkuil kun nen gaan. Keb me kepót geschaterd! Dèèr! Kom. laat ik er 's af gaan scheien. De post komt over d'n erft. 't Is weer zoo! Amico. as alt ij veul groeten van d'n mu seum-directeur en gin horke minder van oewen loet a vne dró;

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1