DE EEMLANDEü
Garage Molenaar
Er is sprake van
Vaugoin's aftreden
Woensdag I 9 November 1930
Uitgave: VALKHOFF Co. ❖Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 121
BUITENLANDSCH OVERZICHT
BUITENIAMP
van Luxe Automobielen
Anti-fascist voor het
gerecht
Groote belangstelling van
pers en publiek
Noodlottige vergissing
van een dokter
fortmann en
hehenkamp
Palestina punt van
discussie
De rechten der Arabieren
zijn echter ook heilig
Rondom de Ronde Tafel
L. J. LUYCX ZOON
Zullen Christelijk-socialen
en Schoberblok samengaan?
amfrsfoortsch dagblad
ABONNEMENTSPRIJS pe. maandea vooi Atnersfoor: I 2.10. per maand l 0.75, per
week (ruet gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 natode» I 3.-» Alsonderli)ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 -XttEfOON INTERC 5»
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels l 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer;
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlto voor dé
helft van dea prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regain
50 cent, clbf regel mttr 10 cent, dricauj plaatsen f Lr. £««rilsnummcr «at» t O.Of
De politiek der Labour-regee
ring tegenover Palestina.
Op 17 November heeft Macdonald, de En
gelsche eerste minister, in het Lagerhuis
verklaringen afgelegd over de politiek der
regeering ten aanzien van Palestina, welk
hij het public! over hetalgemeen in goede
aarde zijn gevallen en sommige bladen la
ten dan ook uitkomen, dat de verzekcrin
van den premier, dat de regeering nooit
van plan is geweest ook maar eenigszms
van de mandaatsopdracht af te wijken,
zoo'n nadrukkelijk karakter droeg, dat aan
de eerlijkheid ervan niet kan worden
twijfeld.
De bedoelingen van de regcering, aldus
wordt betoogd, zijn weer eens aanmerke
lijk beter geweest van haar verklaringen.
Met. deze verklaringen wordt het beruchte
witboek bedoeld, waarvan de formuleerin
gen zooveel kwaad bloed hebben gezet
De Engelsche bladen zijn loyaal genoeg om
cr zich toe te bepalen dc onhandige en on
duidelijke redactie van dit witboek te la
ken.
De aankondiging van den onderstaats
secretaris van koloniën, Shiels, die ver
klaarde, dat de regeering na Kerstmis een
wet zal indienen, om het departement van
financiën te machtigen een lecning van
twee millioen pond sterling to waarborgen
voor de ontwikkeling van den landbouw in
Palestina, wordt opgevat als een bewijs,
dat de regeering er ernstig naar zal stre
ven op onpartijdige wijze de Arabische en
•Toodsche belangen met elkaar in overeen
stemming te brengen.
Door de lecning zal namelijk aan tien
duizend gezinnen land kunnen worden ver
schaft; Arabieren, die kunnen aantooncn
dat zij hun landbezit aan Joden hebben
verloren, zullen den voorrang genieten,
terwijl de overige Joden en Arabieren op
gelijke wijze zullen worden behandeld.
De rede van den- onderstaatssecretaris
van koloniën en die van den eersten mi
nister, welke als een antwoord aan den
conservatieven spreker Amery waren be
doeld, hadden verder het oogmerk blijk te
geven van den wil der regeering om de
samenwerking tusschen de Arabieren en
de Joden in Palestina te bevorderen, daar
alleen op dezen grondslag de verdere ont
wikkeling van het Joodsche Nationale Te
huis mogelijk is.
Macdonald maakte dan ook de opmer
king, dat de regcering het zou toejuichen,
wanneer zij van gedachten kon wisselen
met de Arabieren op .dezelfde wijze als zij
besprekingen had ingeleid met dc vertegen
woordigors van het Zionisme.
Het klaarblijkelijk streven der rcgccrintj
om dc schade, die zij met haar witboek
heeft aangericht, te herstellen, heeft onge
twijfeld tot gevolg gehad, dat het verzet dei-
beide andere partijen, conservatieven en li
beralen, eenigszins is geluwd. Dit verzet
was ditmaal niet een voorwendsel om de
regcering te verzwakken, maar een eerlijke
bezorgdheid om het aanzien van Engeland,
welken staat nooit mocht worden verwe
ten de belofte van Balfour tc hebben ge
schonden en afgeweken tc zijn van dc
mandaatsopdracht.
Een andere vraag is ondcrtusschén, naai
de Fr. Ztg. heden vaststelt, of de verbitte
ring der Zionisten, die haar duidelijkste
uitdrukking heeft, gevonden in het aftre
den van dr. Wcizmann, daarmee uit de
wereld is geholpen. De Engelsche pers is
in dit opzicht nog al sceptisch gestemd. De
Times b.v. is van oordeel, dat onder do
Zionisten een gevoel van onbehagen zal
blijven bestaan en ook de Daliy Telegraph
spreekt als haar opvatting uit, dat de ont
stemming in Zionistische kringen voort
zal duren. Of dit pessimisme op zijn plaats
is, zal wel blijken bij de besprekingen, die
tusschen de regcering en dc vertegenwoor
digers van de Jewish Agency zijn ingeleid
en verder bij de tusschcntijdsche verkie
zing, die op 3 Dec. in de Joodsche wijk
Whitechapel moet plaats vinden.
TREINGE VECHT BIJ LONDEN.
IVXotorbandiet gedood.
Lond.c n, 18 November (Y.D.). Heden
werden onder bewaking van twee beamb
ten i motorbar. lieten uit Winchester naar
Princetoun overgebracht. De gevangenen
hadden dc handboeien aan. Desondanks
wierpen zij zicli op een gegeven moment op
hun bewakers, met wie zij een hevig ge
vecht voerden, in den loop waarvan de be
wakers het onderspit zonden hebben gedol
ven, wanneer oj) het kritieke oogenblik niet
een treinconducteur tc hulp was gekomen,
die de kansen deed keeren. Hierop wist een
der bandieten zich toch nog los te rukken
en uit den trein tc springen. Hij was op slag
dood.
MIJNONGELUK IN CPPER-SILEZIE.
K a 11 o w i t z, 18 Nov. (V.D). Gisteravond
vond in de nabijheid van Sosnowitz een
ernstige kolenstof ontploffing plaats, waar
door, naar nun aanvankelijk geloofde, de
geheele in de mijn aan het werk zijnde
ploeg mijnwerkers werd bedreigd. Geluk
kig hadden de meeste mijnwerkers kans ge
zien nog tijdig tc ontsnappen; twee arbck
dors werden echter gedood. Hun lijken kon
den tot nog toe niet worden geborgen.
verhuur
3 er rit, per dag en voor langere termijnen
_Telei 1211
Bassanesi geeft toe pamfletten
uit zijn machine ie hebben
geworpen.
Lugano, 17 November. Onder buitenge
wone belangstelling van het publiek cn dc
internationale pers begon heden het pro
ces tegen den anti-fascisfischen advocaat
Bassanesi, die op 11 Juli j.l. met een vlieg
tuig boven Milaan vloog cn de stad met
een vracht anti-fascistische pamfletten
.bombardeerde", bp zijn terugreis stortte
dc vlieger neer op Zwitsersch grondgebied.
Het vliegtuig was eigendom van den direc
teur van het Fransche sportblad L'Avion
Gaston Brabant, die er van verdacht wordt
aan het pamfletten-bombardement te heb
ben deel genomen. Brabant, die zich des
wege te verantwoorden had, was niet ter
rechtszitting verschenen.
Bassanesi wilde geen zijner helpers ver
raden en bleef op alle vragen het antwoord
schuldig.
Evenmin kreeg de rechtbank te hooren
van wicn de pamfletten afkomstig waren en
waar dc machine ze aan boord had geno
men. Zelfs weigerde Bassanesi een beschrij
ving te geven van zijn tocht, nadat hij het
Zwitsersch grondgebied verlaten had.
In de akte van beschuldiging wordt o.a.
ezegd, dat Bassanesi boven Zwitsersch
rondgebied .heeft gevlogen, zonder in het
bezit te zijn van een vliegersbrevet.
Zijn verdediger overhandigde den presi
dent der rechtbank echter een brief waar
uit viel op te maken, dat Bassanesi w;el
het vereischte brevet bezit.
Volgens een later telegram heeft Bassa
nesi tenslotte toegegeven, dat hij boven Mi
laan heeft gevlogen. De lucht werd vol
gens hem niet te Parijs georganiseerd,
maar in Tessino.
Kinderen een verkeerd serum
ioegediend.
Londen, 18 No v. (H. N.) In de repu
bliek Columbia is door een geneesheer een
onbegrijpelijke vergissing begaan. Deze
diende n.l. in een particulier ziekenhuis
aan 49 kinderen een virulent serum met
diphteritisbacillen toe in plaats van een
antidiphteritissèrum. Zestien kinderen zijn
reeds overleden, terwijl do overige in le-
ensgevaar verkeeren. De politie moest het
ziekenhuis onder haar bewaking nemen,
daar dc ouders het dreigden te bestormen.
STERKE SNEEUWVAL IN OOST-PRUISEN
Ernstige vertraging van
treinverkeer.
Koningsbergen, IS Nov. (V. D.) De
hevige sneeuwval gisteravond en in den
fgeloopen nacht in Oost-Pruisen heeft door
het opwaaien van snecuwhoopen op som
mige spoorwegen het spoorwegverkeer in
de provincie Oost-Pruisen groote moeilijk
heden in den weg gelegd, speciaal op liet
traject Koningsbergen-Insterburg. De trei
nen hadden belangrijke vertragingen, die
aak op korle trajecten reeds langer dan
een uur duurden. Voorloopig is dc weers-
erwachting vorst en helder weer.
ONGEWOON LAGE TEMPERATUUR
IN ENGELAND.
Londen, 17 Nov. (V.D). In Engeland is
iet op voor dezen tijd -van het jaar buiten
gewoon strenge wijze gaan vriezen. In het
observatorium van Kcw (ten W. van Lon
en) werd 9 graden Celsius onder nul gere
gistreerd. De treinen liepen in Londen met
ijs bedekt binnen.
STAKING VAN BETALING.
N e w-Y o r k, 8 No v. (V. D.) Uit Louisville
wordt gemeld, dat 30 banken, behoorende
tot een combinatie in den staat Kentucky,
haar betalingen hebben gestaakt. Ook de
National Bank of Kentucky heeft haar be
talingen gestaakt.
langestraat 63 - tel. 88
fantasiekussens
schoorsteenranden
dressoirloopers
ronde en ovale kleeden.
De Joodsche belangen bij de
Labourregeering in veilige
handen.
Londen, 17 Nov, In het Lagerhuis heeft
Lloyd George omtrent Palestina verklaard,
dat het witboek zoowel voor Arabieren als
Joden onrechtvaardig is. De declaratie van
Balfour is een ecreplicht. Indien de regee
ring het mandaat niet kan uitvoeren, zou
zij het weer moeten overdragen aan den
Volkenbond.
Shiels, onderstaatssecretaris van koloniën,
loochende nadrukkelijk dat de regcering
van plan zou zijn van het mandaat af te
zien. Dc bedoeling van den minister van
koloniën is altijd geweest, dat de Joden cn
de Arabieren de gelegenheid zouden heb
ben hun standpunt uiteen te zetten, vóór
er niéuwe .administratieve of .wetgevende
maatregelen genomen werden.
Shiels kondigde aan, dat cr een plan be
staat voor een crcdlet van 2y2 millioen pd.
st., met behulp van een door de Engelsche
regeering gewaarborgde leening, voor de
vestiging op Paiestijnschen bodem van on
geveer 10.000 gezinnen.
Het plan van Shiels komt in de eerste
plaats den Arabieren ten goede, die geen
grond bezitten of onteigend werden. Het
geheele overschot zal beschikbaar zijn voor
dc vestiging van Joden cn Arabieren.
Shiels is ervan overtuigd, dat alle Brit-
sche regeeringen faciliteiten zullen verlee
nen voor dc ontwikkeling van het Joodsch
Nationaal Tehuis, voorzoover zij vereenig
baar zijn met de verplichtingen tegenover
dc andere partijen, die eveneens heilig zijn.
Trouwens: de verstandigste cn bezadigste
Zionisten geven er zich rekenschap van, dat,
zonder een tevreden Arabische bevolking,
een volledig succes voor het Joodsch Natio
naal Tehuis onmogelijk is en dat al wat ge
daan zal worden om Engelands plicht als
mandaatsmogendheid tegenover dc Arabie
ren na te leven, bij zal dragen tot 't succes
van het Joodsch Nationaal Tehuis.
Amery, vroeger conservatief minister van
koloniën, bepleitte handhaving der sinds
tal van jaren in Palestina gevolgde politiek.
Macdonald huldigde dc Joodsche kolonies
voor de ontwikkeling van den landbouw
in Palestina en zeide, dat de regeering thans
overleg pleegt met de vertegenwoordigers
der Zionistische beweging cn op dezelfde
wijze in contact zou willen komen met dc
Arabieren. De regeering zal krachtige po
gingen doen om de ontwikkeling van Pales
tina mogelijk tc maken en een steeds inni
ger harmonie tusschen Jood en Arabier, op
dat dc Arabieren 'verder do voordeelen zou
den kunnen genieten, die zij steeds van de
Joodsche immigratie cn het Joodsche kapi
taal geplukt hebben cn de Joden Palestina
meer en meer zouden zien worden tot hun
ideaal van een Nationaal Tehuis.
,,Het is van het grootste belang
wanneer Indië vandaag krijgt
wat het verlangt"
Stemmen voor een dominion-status
Londen, 17 Nov. (V.D). In de plenaire
zitting van de Indische ronde-tafel-confe
rentie werd een belangwekkende bespre
king gevoerd over de toekomstige consti
tutie van Indië. Als eerste hierover sprc
kende, zeide sir Tej Bahadoer Saproe, dat
het volkomen natuurlijk was, dat een land
als Indië onder de tegenwoordige omstan
digheden naar vrijheid streefde binnen
eigen grenzen als intcgreercnd deel van het
Britsche gemcenebest. Indië verlangde cn
was bereid den status te aanvaarden van
gelijkheid met de drie andere leden van
het gemeenbest, hetgeen met zich zou bren
gen een regeering, niet alleen verantwoor
delijk aan, doch ook in overeenstemming
met het volk. Persoonlijk is hij van mee
ning, dat het niet voldoende zal zijn pro
vinciale autonomie toe te kennen, tenzij
dit verbonden wordt met een besliste en
algehecle verandering in de constitutie van
de centrale regeering, die verantwoordelijk
gesteld moet worden aan do wetgevende
macht. Hij geloofde sterk in een federalen
bestuursvorm cn meende, dat daarin de red
ding van Indië lag.
De maharadja van Bikanir zeide, dat hét
bereiken van den dominion-status inhaerent
was aan de verklaring van 1917 en onlangs
wederom bevestigd was.
Naar dezen dominion-status moet worden
gestreefd, doch men moet hierbij in het
oog houden, dat de zusterstaten dit ook
niet ineens hebben bereikt. Sprekende voor
de Indische staten, zeide hij, dat er, ge
paard gaande met trouw aan den kroon,
een omwankelbare aanhankelijkheid be
stond aan het Britsche gemcenebest van
volkeren.
Jayakar bracht het gezichtspunt der jon
gere generatie in Britsch-Indië naar voren,
dat, naar hij zeide, van het grootste belong
was, aangezien, wanneer Indië vandaaj
kreeg wat het verlangde, het tevreden zou
zijn met vele zaken, die over zes maanden
niet meer tot tevredenheid zouden stem
men. „Wanneer gij Indië vandaag den do
minion-status geeft, zal de roep naar onaf
hankelijkheid vanzelf uitsterven. Wanneer
wij aan den anderen kant met leege handen
terugkomen, zal die roep naar onafhanke
lijkheid zonder eenige twijfel in omvang en
kracht groeien".
Betreffende het minderheden-probleem
merkte spr. nog op, dat dit kan worden op
gelost door den Indiërs de gelegenheid te
geven zich gezamenlijk krachtig aan dit
probleem te wijden, hetgeen alleen kan ge
schieden door het toekennen van volledige
vrijheid in den vorm van dominion-status.
Jong-Indië za! niet hardnekkig vasthou
den aan onmogelijke voorwaarden voor fe
deratie, doch alleen aan die, welke de mees
te Indische staten op het oogenblik bereid
zijn to aanvaarden.
Naar een federale constitutie?
Londen, 18 Nov. (V. D. De Indische
Bondc-Tafclconfercntie heeft hedenmorgen
de algemecne besprekingen over het vraag
stuk der Indische grondwet voor do loc
komst, en wel of deze gebaseerd zal zijn op
federalen of eenheidsgrondslag, voortgezet.
De gisteren gehouden redevoeringen over
dit onderwerp wijzen erop, dat alleen eer,
overeenkomst kan tot stand komen op den
grondslag van een federale constitutie en
dc „zaken-commissie" van do conferentie,
die later is bijeengekomen, heeft geadvi
seerd tot de benoeming door dc conferen
tie van een commissie, nadat de algemeenc
debatten zullen zijn geëindigd, ter bestu
deering van de federale betrekkingen.
Een resolutie hieromtrent werd ter be
handeling in dc zitting van heden gereed
gemaakt.
WEERBSRIfcET
Hoogste Barometerstand:
771.6 te Lacoruna.
Laagste Barometerstand:
74-6.1 te Shields.
Verwachting:
Matige tot krachtige, Z. W.
wind, later tijdelijke afne
mende en krimpende wind,
neveling tot zwaar bewolkt,
met tijdelijke opklaring, aan
vankelijk nog regenbuien en
zachter.
Langestraat 49-51 -- Tel. 199
Speciaal Adres voor
BUIKBANDEN,
CORSETTEN,
CORSELETTES,
BUSTE-HOUDERS
We enen, 17 Nov. Dc Wiener Sonn- und
Montagszeitung verklaart uit parlemen
taire kringen, waar de laatste dagen dc
mogelijkheid van de samenstelling eener
eoalitie-regcering van de christelijk-socia
len en het Schoberblok druk besproken
wordt, de zekere mededeeling te hebben ont
vangen, dat het kabinct-Vaugoin in den
loop van deze week zal aftreden.
De regeering zou met den loopenden gang
van zaken belast blijven, tot dc onderhan
delingen, die de christelijk socialen voor
nemens zijn met dr. Schobcr te beginnen,
geëindigd zijn en een nieuwe regeering ge
vormd wordt.
Het kabinet-Vaugoin zal, volgens het
blad, niet voor het parlement verschijnen
en Starhemberg zal geen deel uit maken
van de nieuwe regeering.
Daarentegen zouden de christelijk-socia
len er prijs op stellen dat Vaugoin minis
ter van oorlog zou blijven; men gelooft niet,
dat de onderhandelingen met het Schober
blok hierop zullen stranden.
Wat het Heimwehr-blok betreft, dat zal
zich niet bij de regeeringsmeerderheid aan
sluiten, maar een afwachtende houding
aannemen.
NOG STEEDS STAAT VAN BELEG
TE HAVANNA.
IJ a v a 11 n a, 28 Nov. (V.D). De staat van
beleg te Havanna en in eenige andere doe
len van Cuba duurt nog steeds voort; aan
gezien de toestand echter reeds verschei
dene dagen rustig is, zijn verschillende
troependeelen teruggeroepen cn worden de
stralen van Havanna niet meer door mili
taire patrouilles doorkruist.
BRUTALE ROOFOVERVAL TE ERFURT.
Erfurt, IS No v. (V. D.) In liet centrum
van Erfurt hebben drie gemaskerde ban
dieten gisteren een brutalen roofoverval
uitgehaald. Door een achterdeur drongen
zij een grooten verf- en oliehandel binnen
en wisten het personeel met revolvers in
bedwang te houden. De roovers maakten
zich meester van het geld, dat zich in de
winkellade bevond cn verdwenen. Hoewel
achtervolgd door een groote menigte men-
schen en een politic-agent, wisten de da
ders tc ontkomen, zonder eenige aanwij
zing omtrent hun identiteit achter te laten.
DE ONTBINDING VAN FETHI feEY'S
PARTIJ.
P a r ij s, 18 Nov. (H.N.). Met betrekking
tot de ontbinding van de nieuwe pas in
Augustus gestichte liberale partij in Turkije
heeft volgens een bericht uit Angora de
stichter der partij, Fethi Bey, een rond
schrijven tot de pariijorganisatics gericht,
waarin hij zegt, dat hij de liberale partij
met goedkeuring, ja zelfs op aandringen van
den staatspresident Kcmal Pasja heeft op
gericht in de overtuiging, dat de partij zich
politiek niet tegenover den staatspresident
zou stellen. Na dc jongste gebeurtenissen
zou de partij echter in de toekomst moeten
overgaan naar een aan Kemal Pasja vijan
delijk gestemd kamp en daarom heeft Fethi
Bey besloten de partij liever te ontbinden.
RUSSISCHE BESTELLINGEN IN
ENGELAND.
Londen. 18 Nov. (H.N.). De Engelsche
industrie heeft van Rusland bestellingen
tot een bedrag van 800.000 ontvangen. De
Engelsche firma, die de bestelling ontving,
heeft zich verplicht technische hulp te ver-
leencn bij den bouw en de inrichting van
fabrieken voor werktuigmachines in Rus
land. Voorts verleent zij aan dc Russische
handclsvertcgenwoordiging, die de bestel
ling deed, credieten tot het volle bedrag van
de bestelling.
„NOOIT MEER OORLOG I"
Een „grensbijeenkomst" te Aken.
Aken, 18 Nov. (V.D). Te Aken had j.l.
Zaterdag en Zondag de 3c grcnsbijcenkomst
van liet Vlaasch-, Waalsch- cn Neder-
landsch „nooit meer oorlog''-comité plaats.
Afgevaardigden van Duiischc, Waalsche,
Vlaamsche en Nedcrlandsche vredesvereeni-
gingen waren talrijk vertegenwoordigd.
Zondagmorgen werden dc deelnemers
door den eersten burgemeester van Aken
officieel op het stadhuis ontvangen cn door
hem toegesproken. Daarna trokken de deel
nemers in optocht naar het Alte Kurhau's
Met congres word gesloten met het aan
nemen van een motie. De 4c grensbijecn-
komst zal het volgende jaar gehouden w*»-
den tc Luik.
SCHOLZ NIET LANGER LEIDER DER
D. V. P.
Berlijn, IS Nov. (H.N) Dr. Scholz, da
voorzitter van de Duitsche volkspartij. di«
op het oogenblik voor horstel van zijn ge
zondheid te Locarno vertoeft, waar hij voor
loopig tot Januari zal blijven, heeft zijn ont
slag als voorzitter dor partij genomen. Het
partijbestuur zal vandaag over dc kwestie
van zijn opvolger beraadslagen. Voorloopig
zal de afgevaardigde Dingeldoy, die met zijn
collega Dauch dr. Scholz te Locarno hoeft
bezocht, de leiding over dc partij op zich
nemen
ZIJN DOCHTER GEWURGD.
Keulen, 18 No v. (II. N.) In den afge-
loopen nacht heeft een mijnwerker te Wuer-
selen zijn 16-jarige dochter op een weide ge
wurgd en daarna zich zelf hij de politie
aangemeld, nadat hij tc voren nog had ge
tracht iemand, met wicn zijn dochter om
gang had, te vermoorden. Bij de politie ver
klaarde hij, dat hij tot zijn daad gekomen
was, omdat hij het schandelijke gedrag van
zijn dochter niet langer kon aanzien.