Fa. M. A. Ramselaar
DE EEMLANDEü
INDIE WIL DOMINION WORDEN
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Garage Moienaar
iimnniiMyyw
Donderdag20November 1930 Uitgave: ¥ALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e laargang No. 122
van Luxe Automobielen
ENGELSCH SCHIP OP DE
SCHELDE GEZONKEN
LEVINE VALSCHE MUNTER
OF NIET?
ZWEEDSCH SCHIP LANG
OVER TIJD
NIEUWE OPSTAND OP,
FORMOSA?
L. JJ. LUYGX ZOON
Tekort op Stake's
begrootmg
De roep naar autonomie
wordt steeds luider
„Gelijkgerechtigd deelgenoot
in 'i Britsche gemeenebest"
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort I 2.10. per rarand 0.75. per
week (met g t a 119 verzekering tegen ongelukken) f 0.17
Binnenland franco per port per 3 oaandeo I J.-% AfeooderlIJke nummers f OM.
POSTREKENING 47910 -*Bl£FOON INTERG JIJ
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
L elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds-odvertentlên voor d«
helft van den prlja. Kleine Advertcntiën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regale
50 cent, elke regel meer 10 cent, drknuaj plwtt^eo Urr* Bewijsnummer eat/3 1 0.05
De officieele ontwapenings-
politiek van Engeland.
Scherpe aanvallen op d£
arbeidersregeering.
Wie de berichten over de tegenwoordige
ontwapeningsdiscussies te Genève geregeld
volgt, zal lot het inzicht komen, dat zij,
wat dc ontwapening te land betreft, feite
lijk mislukt zijn. Het is, zoo wordt meer
malen betoogd, niet de taak van dc voor
bereidende ontwapeningscommissie geweest
c-en vermindering der legers tot stand te
brengen. Zij had, aldus wordt eraan toe
gevoegd, alleen een plan uit te werken,
waardoor de legers beperkt konden wor
den, wanneer dc verschillende naties daar
toe bereid waren geweest. Maar zelfs van
deze veel eenvoudiger taak is niets terecht
gekomen.
Toen dit jaar dc Volkcnbondsvergaderinc
werd geopend, heeft Henderson, de Engel
sche minister van buitcnlandsche zaken,
ferme en bemoedigende woorden gespro
ken, maar niemand had kunnen voorzien,
dat ditmaal tc Genève dc Engelsche verte
genwoordigers. bij elke belangrijke stem
ming zich juist voor die maatregelen ver
klaarden,' welke de ontwapening bemoei
lijkten.
Een leidend libéraal blad als de Man
chester Guardian is over de Labourpolitiek
te dezer zake slecht te spreken en betoogt
o.a., dat bij de vaststelling der grootte 'van
een leger niet de sterkte op. den laatsten
dag van den vrede van belang is. maar die
op den eersten dag van den oorlog, wan
neer de mobilisatie is afgekondigd en dc
reserves worden opgeroepen. In het geval
van een klein beroepsleger, zooals het Duit-
sche, met minstens, twaalf jaren diensttijd
is het aantal geoefende burgers uit den
aard dor zaak klein. Een land met aige-
meenen dienstplicht kan in vredestijd een
leger bezitten, dat eveneens klein blijft,
maar dit land zou bij liet uitbreken van
een oorlog een veel grooter en sterker
macht bezitten, zulks in verband met dc
geoefende vroegere soldaten. De eenige weg
om de oorlogssterkte van een leger, op den
grondslag van den algomcenen dienstplicht,
te verminderen, bestaat in een strenge be
perking van het jaarlijksdli contingent, d.
w. z. het aantal recruten aan het begin van
het dienstjaar,, die aan het einde van het
jaar geoefende soldaten zijn. Dat is een
belangrijke kwestie met betrekking tot. dc
ontwapening te land en de Labourrogcering
beeft thans geweigerd deze hervorming 111
cle hand te werken.
Wat de houding der voorbereidende ont
wapeningscommissie betreft, schrijft de
Manchester Guardian verdere lakende
woorden. In plaats van op te komen voor
directe beperking heeft Groot-Britannie te
Genève het Fransche denkbeeld tot liet
zijne gemaakt, dat neerkomt op financicele
beperking der begrooting. Maar deze me
thode kan moeilijk ten uitvoer worden ge
legd. De ondervinding toch heeft aange
toond, dat in Frankrijk een belangrijk deel
der militaire uitgaven elders is onderge
bracht. en in landen als Italië en Polen,
waar in werkelijkheid geen parlementaire
verantwoordelijkheid bestaat, komt een con
trole der begrooling niet eens in aanmer
king. Ook in dit geval aldus het scherpe
verwijt is dc arbeidersregeering in ver
zuim geweest. Bij alle belangrijke kwesties,
die te Genève op het tapijt kwamen, bezat,
Groot-Britannie een stem die den doorslag
kon geven. In enkele gevallen zou de. En
gelsche stem alleen al voldoende zijn ge
weest om een slechte beslissing in ccn
goede tc veranderen. In andere gevallen
zou de Engelsche invloed, wanneer men
dien ten gunste van dc ontwapening op ,dc
weegschaal had gelegd, voldoende zijn ge
weest om een belangrijk aantal aarzelende
gtatcn aan Enge lands zijde te brengen,
waardoor een overwinning zeker zou zijn
geweest. Ongetwijfeld zou men een effectie
ve vermindering der legers hebben bereikt,
wanneer -Groot-Britannie zijn invloed in de
ze richting had laten gelden. Vast staat
het, dat geen ontwapening mogelijk is, zoo
lang Engeland de voorstanders van groote
legers steunt. Deze houding van Engeland
(die wel wordt toegeschreven aan het succes
der nationaal-socialistcn bij den Duit-
schen stembusstrijd) heeft zoowel in Frank
rijk als Duitschland de politici, die voor
vrede en ontwapening opkomen, teleurge-
steld en hun houding aanmerkelijk bemoei
lijkt. Het liberale blad komt don ook tot
de gevolgtrekking, dat in de laatste weken
de Engelsche arbeidersregeering de kansen
op de verzekering van den vrede in aan
zienlijke mate liccft verkleind.
VERHUUR
3er rit, per dagen voor langere termijnen
Tela." 1211
Negen opvarenden verdronken
Antwerpen, 19 Nov. (V.D.). Heden
avond is op de Schelde voor Antwerpen liet
uitvarende, met stecnen geladen, Engelsche
stoomschip „Continental Frighter" in aan
varing gekomen met het binnenkomende
Engelsche stoomschip „Hebbic".
De „Continental Frighter" zonk onmid
dellijk. Slechts drie personen, o.w. de ka
pitein en dc loods, konden door een in de
nabijheid zijnd loodsbootja gered worden.
Volgens do eerste berichten zouden er 7 h 9
personen verdronken zijn.
AFGHAANSCH CONSUL-GENERAAL
VERMOORD.
K o f n o, 19 Nov. (V.D). Naar officieel uit
Moskou gemeld wordt, is in dc nabijheid
van.Ashabad de Afghaansche consul-gene
raal in Tasjkcnt vermoord en beroofd. Een
der daders is door de Gepeoc gearresteerd.
MAJOOR PABST TE WEENEN.
Ween c, 18 Nov. Naar verluidt, is majoor
Pabst hedenochtend uit Insbruck tc Wee-
nen aangekomen. Het tijdstip van aankomst
was alleen aan ingewijden bekend.
DE POSTDIEFSTAL UIT DE
RIJNOEVERTREIN.
De daders gevonden.
Keulen, 18 Nov. (V.D.). Dc postdiefslal
uit een der wagons van don Rijnoevcrtrein,
die indertijd veel opzien heeft gehaard, is
thans opgehelderd In den afgelcopen nacht
werden ccn postbeambte en twee werkloo-
zen aangehouden. De eigenlijke aanstichter
\an den dïdlsial was de postbeambte ge
weest en de beide werkloozen hadden de
daad volbracht. Alle drie arrestanten be
kennen. Van liet gestolene bedrag van G100
P.M. kon nog slechts een tiende gedeelte
worden achterhaald.
NA DE VERKIEZINGEN IN POLEN.
Het lot van den gevangen ge
nomen oppositieleiders.
\V arschau, 19 No v (V. D.) Nu de ver
kiezingen voorbij zijn, zal, naar wordt mede
gedeeld, dc vestinggevangenis te Brest-Li-
towsk, waarin vóór de verkiezingen zoovele
oppositionncelo Scjm-afgevaardigden ge
dwongen verblijf hielden, worden opgehe
ven. Voor zoover de gearresteerde afgevaar
digden in arrest blijven, zullen zij naar ge
wone gevangenissen worden overgebracht.
De tot commandant tc Brest-Litowsk be
noemde overste Biernaski keert terug naar
zijn vroegere post te Przemysl. Biernaski is
reeds gisteren tc Warschau aangekomen om
verdere instructies in ontvangst tet nemen.
LANGESTRAAT
Tel. 341
Handschoenen
Nappa's, Nappa's met bont
Ski-sokjes Spattees
De politie houdt hem
voorloopig vast.
Vermoedelijk met man en
muis vergaan.
Stockholm, 19 Nov. (V.D). Men vreest,
dat het Zweedsche s.s. Tanja, met een be
manning van 15 koppen aan boord, bij den
storm, die de laatste dagen beeft gewoed,
is vergaan. De Tanja was reeds op 9 No
vember uit Danzig vertrokken cn heeft nog
steeds zijn plaats van bestemming Troil-
hatta niet bereikt.
Uit Riga wordt gemeld, dat in de nabij
heid wrakdeelcn van oen Zweedsch schip
zijn aangespoeld.
Verscheidene beambten gedood
Tokio, 19 Nov. (V.D.). Naar de Japan-
sche bladen melden zouden op liet eiland
Formosa nieuwe onlust-as» zijn uitgebroken.
In de gebieden, waar d(m opstand onlangs
de kop werd ingedrukt, hebben rebellen po
litiestations overvallen cn verscheidene be
ambten gedood.
De Japansche regeering heeft onverwijld
een vliegtuigeskader naar Formosa gediri
geerd om een strafexpeditie tc ondernemen.
Dc Japansche verliezen zouden zeer tal
rijk zijn.
DE RAMP TE LYON.
Meer dan 40 slachtoffers.
Volgens liet laatste bericht ziet de balans
van dc inslortingsramp to Lyon er uit als
volgt:
Geborgen zijn dc lijken van 7 brandweer
lieden, cén burger, 7 vrouwen cn één kind.
Onder de puincn liggen nog 12 brandweer
lieden, 4 politieagenten en verscheidene be
woners van de ingestorte huizen, wier aan
tal men op 10 schat.
We enen, 19 Mei. (V.D.) De politie heeft
het vooronderzoek naar do valscho mun-
terskwestic, in verband waarmede de Ame-
rikaansche Oceaan vlieger Levino is gear
resteerd, gesloten. Levino kon geen over
tuigende bewijzen van zijn onschuld stel
len. Bovendien deed hij verschillende me-
dcdeclingen, die met elkaar in strijd ble
ken tc zijn. Bij het huidige onderzoek 1s
het echter ook niet mogelijk gebleken Le-
vine's schuld te bewijzen of hem een be
kentenis af te dwingen. De politic heeft
daarom de zaak in handen gegeven van
de justitie, die het verdere onderzoek zal
leiden. Hij zal op bevel van het landge
richt in voorloopigo hechtenis blijven.
De diamant-koningin Mabel Boll, in wier
gezelschap Levine in Imperial had ge
woond, is heden, na daartoo dc toestem
ming van de Weensoho politie te hebben
gekregen, naar Parijs vertrokken.
EEN WERVELSTORM IN OKLAHOMA.
Groot aantal dooden on ge
wonden.
New York, 19 Nov. (V.D.). De stad Be
thany in den staat Oklahoma werd heden
door een hevigen wervelstorm geteisterd.
Tot dusverre werden er 18 dooden, 150 ge
wonden en 800 dakloozen gerapporteerd.
De materieele schado is zeer groot.
N e w Y o r k, 19 Nov. (V.D.). Dc laatste be
richten over de wcrvelstormcatastrophc in
Bethany in den slaat Oklahama melden, dat
het aantal dooden tot dusverre gestegen is
tot 40.
MISSIONARISSEN GEVANGEN.
Londen, 19 Nov. (V.D.). Berichten uit
Shanghai melden, dat de Chineesche com
munisten den Ierschen Missionaris Tierney
te Kiencliang gevangen hebben genomen.
Bovendien hebben zij nog 24 andere zende
lingen gevangen gezet.
BEZUINIGING IN HONGARIJE*
Boedapest, IS Nov. (H.N). De Hongaar
sche regeering heeft aan het parlement een
bezuinigingsprogramma voorgelegd. O.a.
wordt een vermindering der uitgaven voor
gesteld door het personeel in openbaren
dienst binnen den tijd van zes jaar met
10 pet. tc verminderen.
Ook het personeel in gemeentedienst zal
op overeenkomstige wijze verminderd wor
den. Verder wordt ccn progressieve belas
ting, loopende tot 10 pet., voorgesteld voor
inkomsten uit arbeid en uit pensioenen.
BESLAG GELEGD OP EEN
SMOKKELSCHIP.
Dc Finsclio politie heeft na een feilen
strijd, waarbij gebruik werd gemaakt van
vuurwapens, beslag gelegd op een drank-
smokkelschip met ongeveer 5000 gallons
spiritualiën aan boord. Zeven smokkelaars
werden aan boord van het schip, dat een
vroegere Duitschc duikbootjager was en de
Perzische vlag voerde, gevangen genomen.
WEERDHRLiaT
II oogs te Ba ronictc rs tand
7G5.Ö tc Marseille.
Laagste Barometerstand:
739.9 te Valeniia.
Verwacht i n g:
Matige tot krachtige, 7. O.,
tot Z.W. wind, betrokken tot.
zwaar bewolkt, aanvankelijk
regen, later opklarend, vei l
zachter in het Noorden, in
het Zuiden zelfde tempera
tuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Speciaal Adres voor
BUIKBANDEN,
CORSETTEN,
CORSELETTES,
BUSTE-HOUDERS
Vermindering van 't salaris
der staatsambtenaren.
Verschillende Indische ajgevaar:
digden lichten hun eischen toe.
DE NIEUWE PRESIDENT VAN HAITI.
Scherp tegenstander der Ame-
rikaansche imperialistische po
litick.
N e w-Y o r k, 19 N o V. (V.D.) Dc Nationale
P»aad van Haïti heeft, naar uit Port-au-Prin-
cc gemeld wordt, als opvolger van den afge
treden president Eugene Boy tot president
van Haïti gekozen den advocaat Stcnio Vin
cent. Vincent is redacteur en uitgever \an
het zeer sterk anti-Amerikaanschc Haïti
Journal ?n een der scherpste tegenstanders
der interventie-politiek der Vercenigdc Sta
ten.
Londen, 18 Nov. Op de Engelsch-Indi-
sclic conferentie is ook vandaag gebleken,
dat de meeste Indische vorsten evenals de
vertegenwoordigers* der Mohammedaansche
bevolking in lndië dc stichting van een
federalen Indischcn staat en volledige ge
lijkstelling van Iridic met de autonome En
gelsche dominions verlangen.
De maha radja van Al war wees erop, dat
fcrwille van hel welzijn van de nationale
zaak alle kleine geschillen en onecnighe-
den moeten worden bijgelegd. Komende tol
de federatiekwestie zeide spr., dat velen
van oordeel zijn, dat Engelsch-Indië maar
weer uit ccn reeks staten moet bestaan. Dit
zou dc Swaraj-realiteit aanzienlijk dichter
bij brengen en den band rnet de kroon
door middel van don vice-koning be
stendigen.
Ilct imperiale leger dient de verplichtin
gen van de kroon te beschermen en de ha
vens en grenzen moeten beveiligd worden
door een inhoemsche leger, in stand gehou
den ten behoeve van veiligheid cn steun in
lijd van nood.
Godsdienstvrijheid moet worden toegc
staan aan alle geledingen der Indische be
volking cn de tradities van Indie's be
stuur moeten, overeenkomstig zijn verleden
van eeuwen her, worden voortgezet.
Wat tenslotte betreft de federatie, of de
verccnigde staten van lndië, dit is de kort
ste en snelste weg naar den dominionstatus,
Spr. uitte den wenscli, dat Indiè op voet
van gelijkheid met de andere dominions
zal komen te staan en dat de volledige
dominion-status zoo spoedig mogelijk ccn
feit zal worden. Het rijk zal dan kunnen
rekenen op een erkentelijk Indic, dat
trótsch zal zijn deel uit te maken van het
imperium.
Een vcreenigd lndië zal volgens spr. van
het allergrootste belang zijn voor het gc-
heclc rijk. Indie heeft Engeland tijdens den
rootcn oorlog geholpen en wel van heeler
harte. Nu is het dc beurt van Engeland
lndië te helpen, om de positie van zuster-
dominion te bereiken.
Sir Mohammed Shafi zeide, dat 71 mil-
liocn Muzelmannen wensclien in de consti-
tutioneele en administratieve evolutie van
lndië hun wettig aandeel te hebben, in de
provinciale en dc centrale regecring.
Hun wonsch gaat slechts uit naar dit
cene: lndië verkrijge den dominion-status
als gelijkgerechtigd deelgenoot in het Brit
sche gemeenebest. Hij voegde er nog aan
toe, dat zonder de wijsheid en sympathie
van lord Irwin de toestand in lndië nog
tien keer zoo ongunstig zou zijn
De maharadja van Bewa, die het meer
conservatieve element in de Indische sta
ten vertegenwoordigt, zeide, dat de natie
„thans geboren wordt" en dat een der groot
ste moeilijkheden van het vraagstuk ge
legen is in het uiteenloopcn van de ver
schillende belangen. Er is hier wederzijdsch
vertrouwen noodzakelijk. De Indische sta
ten wensclien liun individueel bestaan be
veiligd te zien. Zij vragen waarborgen, dat
de veranderingen hen vrij zullen laten om
hun idealen te volgen, in overeenstemming
met hun tradities en dat hun positie niet
zonder hun eigen toestemming zal worden
gewijzigd. Zij willen geen federatie, indien
deze geleidelijke verdwijning van alle sta
ten beoogt.
Lord Peel, de eerste Britsche gedelegeer
de, zeide, dat Engeland weet, wat lndië
voor het imperium gedaan heeft en erken
telijk is voor de groote toewijding, waar
mede de Indische vorsten en volkeren in
den oorlogstijd steun hebben verleend. Her
innerende aan de verklaring van den vice-
koning aan de Wetgevende Vergadering,
d.d. Januari 1930, zeide spr., dat sommige
politieke kringen in Indic deze niet geheel
juist hebben geïnterpreteerd. Deze verkla
ring hield geen enkele belofte in betreffen
de den dominion-status. Er werd slechts in
gesproken over een mijlpaal, die bereikt zou
kunnen worden, als in Indic alles naar
wensch zou gaan.
Sprekende over de positie van de Engcl-
schen in Indic, zeide spr., dat zij daar reeds
langen lijd zijn. Men spreke over hen als
over „buitenlanders", maar men bescliouwe
hen als degenen, die aanzienlijk hebben bij
cdragcn tot morcelen en matericelen groei
van lndië. Spr. noemde het rapport van de
statutaire commissie een bijdrage van be-
teekenis in verband met het Indische vraag
stuk en in zekeren zin een „revolutionnair
document.
Tenslotte sprekende over de quintessence
van de beraadslagingen, zeide spr., dat bij
sterk overhelt naar de idee van een fede
ratie, die eenheden van groote verscheiden
heid in één geheel vereenigt. Lord Peel ge
waagde verder van het ook in Engelsche
conservatieve kringen bestaande geloof aan
de beteekenis van vroegere of latere op
neming van lndië in de groote gemeen
schap, die Britsche gemeentebest heet.
Rome, 18 Nov. De ministerraad heeft',
aangezien de bcgrooting voor dc eerste vier
maanden van het komende begrooiings-
jaar een tekort aanwijst van 729 millioen
lire, een verordening goedgekeurd, volgons
welke de salarissen van al het personeel ju
dienst van den staat of van openbare in
stellingen, met 12 procent verlaagd worden.
Salarissen boven 40.000 lii'o per jaar wor
den verminderd met 23 pel. cn dc salarissen
van ambtenaren, die meer dan GO.UUO liio
per jaar bedragen, met 35 pet.
Deze verordening treedt op 1 December
in working.
Verder wordt er op gewezen, dat liet ge
volg van een vermindering der salarissen
een verlaging der prijzen van levensmid
delen en der liuren zal zijn.
MUTATIES IN DE LEIDING DER
TÏROOLSCHE HEIMWEHREN?
Innsbruck, 19 Nov. (V.D.) Volgens een
bericht in de Innsbruckor Nachrichten, dat
het blad zegt van goed ingelichte zijde ver
nomen te hebben, zullen er in de komende
dagen eenige veranderingen in de leiding
van de Tiroolsche Heimwchr te verwachten
zijn. Dr. Steidle, op vvicn dezer dagen zoo
scherpe kritiek is geoefend, zal waarschijn
lijk vervangen worden door den Innsbruc-
ker advocaat dr. Guido Jackoncig. Dit laat
ste kon echter nog niet met zekerheid .wor
den medegedeeld.
TREEDT CHILI UIT DEN VOLKEN
BOND
N e w-Y o r k, 19 N o v. (V.D.) De Associa
ted Press weet uit Santiago te melden, dat
in GMleensche regeeringskringen het voor
nemen zou bestaan den Volkenbond den rug
toe te keeren, mede vanwege de „al tc auto
cratische procedure" bij dc jongste verkie
zing van leden van het Internationale Hof
van Arbitrage. Bij deze verkiezing zijn de
candidaten van Chili en Brazilië niet. aan
vaard, terwijl dc vertegenwoordigers van
Columbia, Cuba en San Salvador gekozen
worden. Chili voelt zich over deze achter
uitzetting tc meer gegriefd, omdat deze staat
reeds tien jaar trouw lid van den Volken
bond is geweest zonder ooit speciale voor
rechten of functies te hebben opgecis-jt.
HST BEVOLKINGSCIJFER DER
VEREENIGDE STATEN.
N e w Y o r k, 19 Nov. (V. D.) Volgens een
mededeeling van president Hoover blijkt de
jongste volkstelling in de Vcreenigde Staten
tc hebben uitgewezen, dat het zielental in
de .Vcreenigde Staten op het oogenblik der
telling 122 093.455.bedroeg.
STEGERWALD'S BESPREKINGEN
TE LONDEN.
Londen, 19 Nov. (IT. N.) Rijksminister
Stegerwald is vanmorgen uit Londen naar
Berlijn vertrokken. Behalve over de ratifi
catie van de overeenkomst van Washington
heeft hij ook met dc Engelsche regecring cn
de vertegenwoordigers van dén. mijnbouw
over de kwestie van den arbeidstijd in de
mijnen beraadslaagd, welk punt in de vol
gende vergadering van lift. internationale
arbeidsbureau aan de orde zal worden ge
steld.
