VERHUUR
DE ONTWAPENING DER WERELD
BUITENLAND
BUITENLANSSCH OVERZICHT
Garage Molenaar
DE EEMLANDEü
Woensdag 3 December 1930
Uitgave:
VALK&flÖFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 133
van Luxe Automobielen
fortmann en
hehenkamp
Burma scheidt zich af
van Indië
Shinwell is vol goeden
moed
Briining stuurt op een
beslissing aan
DE
GR00TE CONFERENTIE
PAS IN 1932?
Bernstorff dringt aan
op spoed
I
4 uur 20 min.
L. J. LUYCX ZOON
ERNSTIGE BANKCRISIS
IN FRANKRIJK
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort I 2.10. per maand I 0.75. per
weck (me» gratt» verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per pos! per 3 oatndeo I 1.-% Ain«sderll)ke nummers f OM.
POSTREKENING 47910 -ZILEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van I— kregels f 1.03 met Inbegrip van een bewusnummcftj
elke regel meer f 0-25- Liefdadlghelds-advertentUEn voor dé
helft van den prijs. Kleine Advertentie „KEITJES" Uf vooruitbetaling 1—5 regale
50 cent, elko regel meer J0 cent, drkmanj plutxa Lr. 3ee1lsnumraer Otis I 0.05
Het eerste besluit der ronde
tafelconferentie. Burma
zal zich afscheiden.
De Britscli-Indibclic conferentie, die op
het oogenblik te Londen wordt fk'houdcn,
heeft op 1 December haar eerste belangrijke
beslissing getroffen. Zij sprak zicli in be
ginsel uit voor de scheiding van Burma
van Brisoh-Indic en benoemde een subcom
missie, die de middelen zal nagaan om
dit doel te bereiken.
Deze belissing is gevallen, nadat te
voren een korte discussie had' plaats ge
vonden. waarin de voorzitter der delegatie
van Burma, U Ba Po, uiteenzette, dat Bur
ma, toen het veertig jaren geleden veroverd
werd, slechts door een toeval bij het Indi
sche rijk was ingelijfd en dat toentertijd zelf
het Indische nationale congres daartegen
verzet had sangeteckcnd. De Burma non
hebben nadir*» herhaaldelijk op de afschei
ding van Britsch-Iridic aangedrongen, daar
zij niets gemccfi hebben met het Indische
volk, noch wat. ras, noch wat gebruiken en
gewoonten betreft. U Ba Pe deed dan ook
aan dc hand te Londen een conferentie le
houden, waaraan eenerzijds zouden moeten
deelnemen de vertegenwoordigers der ver
schillende partijen en belangen in Burma,
anderzijds dc vertegenwoordigers der Brit-
sciic regeering. Gezamenlijk dienden zij dc
richtlijnen der toekomstige constitutie van
Burma uit te werken
Nadat een aantal leden der ronde-tafcl-
confercntic, onder wie ook do vroegere vicc-
koningen lord Reading en lord Peel, zich
voor de afscheiding van Burma hadden uit
gesproken, stelde Macdonald, dc Labour-
premier, als voorzitter der Britsel)-Indische
conferentie onder algemeenen bijval vast.
dat dc conferentie eenstemmig hef stand
punt van dc afvaardiging uit Burma goed
keurde. Daarop werd aan dc reeds hoven
"vermelde; subcommissie het aanzijn gc-
gc\cn.
Reeds in het rapport, opgesteld door dc
commissie-Sinioli, werd oen pleidooi gehou
den voor do afscheiding van Burma van
Indic. Betoogd werd. dat Burma in elk op
zicht van Indic verschilde. Tïuijma is GtSOPO
vierkante K.M. groot en hot zielental be
draagt ruim dertien ruilliocn. Mot andere
.provincies vergeleken, is het opmerkelijk
uniform, wat ras, taal en religie betreft.
De Iiurmaan is Boeddhist en kent. niet
'de sociale verschillen' der kasten en dor
gewoonten, zooals liet geval is bij dc Hin
does. De vrouwen in Burma bezitten oen
mate van vrijheid en onafhankelijkheid,
nis elders in Indic ïiiet voorkomt. Ook het
opvoedingswezen en dc' economische toe
standen zijn overal 111 Burma vrijwel gelijk
Terwijl er in Indic een buiti-ngnwQbli groot
aantal analphabelen bestaai. bedroeg het
percentage dei mannelijke bevolking in
Burma, die lezen en stfhrijveu kan, bij dc
\olkstelling in 1021 ongeveer 51. Burma
dankt, naar dc hólnischc Zeitung opmerkl,
dezen betrekkelijk hoogen trap van ontwik
keling vooral aan zijn kloosterscholen. Aan
den anderen kant lieeft het hooger onder
wijs in Burma lang niet zoo n hoog peil
bereikt als in Indic.
Grootc verschillen, wat rijkdom en ar
moede betreft, treden in Burma niet zoo
nadrukkelijk aan den dag als in Indic. Ilcli-
gicusc rassentegenstellingen zijn in hei al
gemeen onbekend. Uil dezen hoofde heeft
liet besturen van Burma niet met de moei
lijkheden te kampen als in Britscli-lndic.
Hen bestuur, onafhankelijk van het Indi
sche, zou daarom betrekkelijk makkelijk
kunnen worden verwezenlijkt. Van belang
zal natuurlijk de vorm der constitutie zijn.
die de Engetechen Burma zullen toestaan.
Met betrekking tot dc Indische kwestie
verluidt verder, da1, lord Gorcll, een der
weinige leden van hef Hoogcrhuis, die tot
de arbeiderspartij belmoren, definitief het
ambt van vicc-koning van Indic is aange
boden. Lord Gorcll is i(> jaar oud en liet
opvoedingswezen heeft vooral, steeds zijn
aandacht gehad. Bovendien heeft hij een
aantal romans en gedichtenbundels uit
gegeven.
Toen een tijdje geleden reeds sprake was
\an zijn benoeming, keerde de conservatieve
pers zich unaniem tegen hem. Niet het
minst door deze houding der conservatie
ven, werd de eisch in de gelederen der ar
beiderspartij hoe langer hoe nadrukkelijker
om een vicc-koning uit eigen kring aan
te wijzen.
jr rit. per dag ea voor laagere termijneD
.Tolei 1211.
iaiigesiraat S3 - tel. 88
uw rKalrasscn worden in één das
opgemaakt en bijgevuld.
Vraagt prijsopgave.
Een desbetreffende commissie
ingesteld
Londen, 1 December. (V.D). Heden is
ter rondc-tafcl-.cunfercntie besloten een spe
ciale commissie in tc stellen, ten einde den
aard der voorwaarden ie onderzoeken, wel
kc mogelijk zouden maken, dat Burma van
Indic wordt gescheiden, zulks op een onpar
tijdige basis en aan te hevelen, op welke
wijze dit doel het beste kan worden be
reikt.
Wordt de mijnwerkersstaking
voorkomen?
Lond.cn, 2 Dcc. (V.Dj. De Kugelschc mi
nisier voor de mijnen Shinwell had gister
avond nog verschillende besprekingen met
dc leiders der mijnwerkersbonden. Hij uitte
zich tamelijk hoopvol over het tot stand ko
men van een regeling van dc arbeidstijden
en van de looncn in Zuid-Wales en in de
andere districten. Ook leti aanzien van liet
tot stand komen van een voorloopige over
eenkomst in liet Schotiche stakingsgebiod
was do minister optimistisch. Hij hoopte,
dat de vergadering van inijnvvcrkcrsecdele-
geerden, die Donderdag a.s. plaats vindt,
haar vroegere beslissing zal herroepen en
zich accoord zou verklaren met een rege
ling, waarbij 00 arbeidsuren worden ver
deeld over 11 dagc-n.
In Zuid-Wales wordt in cenigc mijnen,
waar, naar men zegt, communistische ele
menten nogal invloed zouden uitoefenen,
eveneens gestaakt.
RATTSNPLAAG IN HET LONDENSCHE j
MANSION HOUSE.
Het Londcnsclie Mansion House is op hel S
oogenblik onbewoond, omdat dc staatsie jj
vertrekken en slaapkamers opgeknapt moe- |j
ten worden. De nieuwe lord mayor heeft [j
in oen hotel zijn intrek genomen en ge
brui Ut in het grootc gebouw alleen dc stu
(leerkamer, een ontvangkamer en een paai
bureau's I'.r is flus. aldus dc N.R.C, niets
eetbaars meer voor d» ratten, die er reeds
huisden en nu nog Zijn toegenomen, door
dat vlak bij huizen zijn afgebroken cn
nieuwe in aanbouw zijn.
De uitgehongerde ratten zijn begonnen
overal te knagen cn in dc grootc verlaten
keuken hebben dc zware poolen van een
mooie oude tafel, die er staaf, het moeten
ontgelden.
De beambten hebben eraf cn toe een paar
doodgeslagen, maar het is noodig gebleken,
nu een rattenvanger van beroep te hulp te
roepen.
Incassokosten, tijdverlies en
moeit: vermijden, door ons
tc machtigen, n, abonne
mentsgelden automatisch cn
zonder kosten van niu giro
rekening af te,schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
•machtigingsformulier in te
vullen, dat a ij u met genoe
gen zenden.
Het spreekt vanzelf, dat dc
machtiging vervalt bij dc op-
zegging van het abonnement.
.1 logen :oij ii zulk een formu
lier zenden
Ook ons maakt u licl daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
De soc.'dem. moeien tusschen
twee kwaden kiezen.
Berlijn, 1 üec. Dc rijkskanselier zal
van den rijksdag verlangen, dut dc nood
verordening tegen Zaterdag afgehandeld
wordt. De kanselier zal Woensdag over de
begroeting en de nieuwe noodverordening
een grootc verklarng afleggen, waarin deze
eisch zonder twijfel reeds zal voorkomen.
Hij zal, ter toelichting, er op wijzen, dat du
toestand van het economische leven een
zoo spoedig mogelijke afhandeling ver-
eischt, wanneer men ernstige gevaren wil
voorkomen. Dok een behandeling der nieu
wc verordening in d begrootingsconimissie
komt niet in aanmerking. l)e rijksdag heeft
ditmaal enkel te beslissen, of I ij de nood
verordening opheffen wil of niet.
Daar men bovendien moet aannemen, dat
de extremistische partijen een motie van
wantrouwen zullen indienen, zal de rijks
dag ook hierover nog voor Zaterdag stem
men, zoodat de politieke toestand tegen hel
einde dor week volkomen duidelijk zal zijn.
Veel of alles zal m den rijksdag afhangen
tan de houding der sociaal democraten.
Dezen zullen binnen enkele dagen moeten
beslissen, of zij 'n voorstel to opheffing der
noodverordeningen zullen ondersteunen
liet is een moeilijk parket, waarin dc soci-
aal-dcmocratcn zich bevinden. Dc beslissing
zal ervan afhangen, cl de sociaal-democra
ten van meening zullc-n kunnen zijn, dat
het dulden van con naar hun overtuiging
zeer bcdenkelijken uitleg van dc grondwet
voor het arbeidende volk gevaarlijker ge
volgen zou kunnen hebben dun het openen
van de kans op een regecringssystecm in
den zin van Ilitlcr cn Jlugenberg.
Amersf. Dagblad
CANADA'S PREMIER CONTRA
MINISTER THOMAS.
Londen, 2 D c c. (M X. Naar aanleiding
van een uitlating van minister Thomas, die
volgens een berucht in dc bladen het Cana-
deesche voorstel voor dc invoering van pre-
feircnticclo rechten in de verschillende
landen van het Engelschc wereldrijk hum
bug zou hebben genoemd, verkin arde «:1e
Canadccsehe minister-president Bennett,
dat dc CiVnadcesclve regcering hierdoor ten
zeerste bcleedigd is. indien Thomas met
zijn verklaring de politiek heeft willen
aanduiden, welke Engeland op de volgende
te Ottawa te houden n ijksconfercntio wil
volgen, dan bestaat er weinig hoop, dat de
overeenkomst van Canada met de andere
dominions ook Engeland zal omvatten. In
dien het Canadeescho voorstel slechts met
verachting afgewezen wordt, blijft Canada
niets over dan zich van dc ter beschikkikng
staande middelen te bedienen om zijn eco
nomische positie tc verbeteren.
liet gerucht loopt, dat Weenen
de plaats van samenkomst
zal zijn.
NEDERLAND EN DE SCANDINAVISCHE
STATEN.
Onderhandelingen over een
douanevrede.
O s 1 o, 2 Dcc. (II. N.) Dc Noorschc minis
terpresident heeft in een lezing over den
voikenbond meegedeeld, dat tegen het
midden van deze maand tc Oslo een con
ierentic van vertegenwoordigers van Dene
marken, Zweden, Noorwegen en Nederland
zal bijeenkomen om over het Noorsche
voorstel voor een douanevrede tusschen
deze landen te beraadslagen Hij sprak de
hoop uit. dat deze conferentie tot een over
eenkomst zal leiden. Reeds sedert eenigon
tijd zijn tusschen de Scandinavische staten
cn. Nederland over een gemeenschappelijk
pp treden in tariefkwesties onderhandelin
gen gevoerd.
Genève, 1 December. (V.D.) De onlvva
pcningscammi-sic heeft heden besloten tot
opneming van een revisieclausule in de ont-
waponmgsovereenkomst.
Volgens dc thans van kracht zijnde bepa
lingen wordt dc overeenkomst voor een hé-
naald aantal jaren gesloten. Dc rcvisieclau-
sulc nu geeft iedere aangesloten mogendheid
het recht met toestemming van de perma
nente ontwapeningscommissie onder zekere
omstandigheden ccn revisie van dc overéén
komst tc cischcn.
Op voorstel van Engeland. Frankrijk er
Japan werd bij de behandeling van het
hoofdstuk luclilbcwapening besloten in het
algemeen rapport van de commissie aan de
conferentie uitdrukkelijk tc wijzen op dc
grootc militaire beteckcnis van de burger
lijke luchtvaart cn te eischcn. dat hiermede
rekening zal worden gehouden.
Graaf Bernslorff verklaarde in dit vel
band. dat dc ontwikkeling van verkeers
middelen in tijd van vrede, volgens dc ince-
ning der Duitsche delegatie, niet genomen
kan worden als uitgangspunt voor bcoor
decling der bewapening, vooral niet. daar
zelfs geen rekening gehouden is met de es-
scntiecle zuiver militaire factoren die o.a.
gevormd worden door geoefende reserves
c.d
Verder verklaarde graaf Brnslorff, dat de
Duitsche delegatie ccn algemeen voorbe
houd maakte ten aanzien van dc bepalin
gen der overeenkomst, daar hierin niet ge
sproken wordt van de geoefende reserves.
De leider der sovjet-Russische delegatie
Locnatsjarski verklaarde tenslotte nog, dat
een ontwapen ingso vei eenkomst, welke niet
de doorslaggevende middelen der oorlogs
voering omvatte, waardeloos en zinneloos
is. Dit geldt in het bizonder voor de uitslui
ting der geoefende reserves, waartoe uit
drukkelijk besloten is cn dc algemeene be
grenzing der bewapeningen. Hiermede
wordt den staten gelegenheid gegeven in ge
val van oorlog een onbegrensd aantal sol
daten onder de wapenen te roepen.
In vooraanstaande olkenbondsknngcn,
aldus een Y D.-telegram, verluidt, dat op
het oogenblik overwogen wordt dc grootc
internationale ontwapeningsconferentie in
1932 tc Weenen bijeen te roepen. In zijn ko
mende Januari-zitting zou dc Raad van
den Volkenbond besluiten, om de conferen
tie le doen aanvangen op 1 Februari 1932.
Volgens de bestaande plannen zou het de
bedoeling zijn, de conferentie in tw.ceën le
houden, n.l. ccn zitting in Februari, waarin
besloten wordt de conferentie cenigc maan
den te verdagen en een tweede zitting in
den herfst van 1932. Do jaarlijkschc Scp-
tcmbcr-Asscmblëe zou dan voor 1932 moe
ten vervallen of van zeer korten duur zijn.
aangezien bijna alle eerste ministers cn
ministers van buitcnlandschcj zaken ter
ontvvapeniiTgscconfcrcntie aanwezig zou
den moeten zijn.
Men verwacht, dat de werekl-ontwape-
ningsconfcrcntic dc grootste tot nog toe
voor den Volkenbond gehouden interna
tionale conferentie zal worden, aangezien
ongeveer 00 staten met delegaties, van 50
toi 00 personen er aan zullen deelnemen.
Met het oog hierop schijnt algemeen dc mee
ning te bestaan, dat bet houden van deze
conferentie tc Geneve met liet oog op dc
beschikbare ruimte niet mogelijk zal zijn.
De overige Europeesche grootc mogendhe
den komen uit politieke overwegingen niet
in aanmerking voor het houden van de
conferentie binnen haar grenzen. Zoo zou
dc keus op Weenen zijn gevallen, dat bo
vendien in den Weenschcn Hof burg vol
doende ruimte voor dergelijke omvangrij
ke bijeenkomsten biedt. Yoorloopig schij
nen echter van verschillende zijden bezwa
ren tegen het plan te bestaan
Genève, 2 Aug. (V.D.) Graaf Bernslorff
heelt in de ontwapeningscommissie het
voorstel ingediend, de conferentie inzake
beperking cn vermindering der bewape
ning zoo spoedig mogelijk bijeen te doen
roepen cn den volkenbondsraad le advisee
ren deze bijeenroeping legen 2 Nov. 1931 tc
'doen plaats hebben. Ter motiveering van
ccn cn ander wordt gewézen op een besluit
van dc ontwapeningscommissie van de
volkenhondsvcrgadering van September j.l.,
waarin uitdrukkelijk dc wenscli tc kennen
wordt gegeven, dat dc bijeenkomst van dc
conferentie in den loop van 1931 zal plaats
hebben
Geen Fransch-Amcrikaansche
samenwerking.
Staatssecretaris Stimson nam Maandag
op ccn persconferentie dc gelegenheid te
haat, om de in dc Parijsche bladen cn in
berichten van dc Parijsche corresponden
ten van Amerikaanscho bladen verspreide
geruchten over een Fransch-Amerikaan
scho samenwerking zoo nadrukkelijk moge
lijk legen te spreken
Gibson heeft, aldus Stimson. geen enkele
Instructie ontvangen, noch de bedoeling ge
had, om op dc ontwapeningsconferentie in
Genève het Amerikaanscho standpunt ten
opzichte van het verdrag van Versailles uit
een tc zetten.
Onjuist is ook dc bewering, dat Gibson
opdracht zou ontvangen hebben tc Genève
het Franschc standpunt te steunen.
Dc Parijsche berichten over een samen
gaan van Amerika met Frankrijk tegen
dc „malcontente' revisionisten, Duitsch-
land, Italië en Rusland, zijn onjuist, wat
den inhoud betreft. „Volstrekt onwaar" is
het bericht, dat hij, Stimson, den ambassa
deur, Von Puttwitz, verklaard zou hebben,
dat Duitschland den geest van het verdrag
van Versailles zou schenden ten aanzien
der ontwapening. Hetzelfde geldt voor het
bericht van de World en Washington Post,
dat Amerika en Frankrijk een „goud-enten
te gesloten zouden hebben met het oog op
een gemeenschappelijke leeningspoltiek, of
om leeningen aan derde staten te weigeren.
Er zijn zelfs geen onderhandelingen van
formeelcn of informeelen aard in dezen zin
gevoerd.
Washingto n, 1 December. De staats
secretaris ad interim Cotton verklaarde, dat
niets de Vcreenigde Staten zou kunnen
weerhouden van deelneming aan dc alge
meene ontwapeningsconferentie. Waar
schijnlijk echter zou Amerika met betrek
king tot sommige punten een voorbehoud
maken, zoo b.v. ten aanzien van de bepa
lingen omtrent de budgetaire beperking der
bewapening.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
77S.3 te Memel.
Laagste Barometerstand:
731.1 te Yan Mayen.
V c r \v a c h t i n g:
Zwakke tot matige, O. tot
Z. O. wind, helder tot licht
bewolkt, droog weer, lichte
vorst des nachts, overdag
iets kouder.
Langesiraat 49-51 Tel. 190
ST. NICOLAAS.
Handschoenen, Suedc, Wildieder,
Nappa. Gevoerd en Ongevoerd.
Sfiooie tinten. Prima kwaliteiten.
Loopt het kabinet'!'ardieu op
zijn laatste becnen?
Parijs, 2 Doc. (II. N. Dc lmnkcri.Ms
doet haar gevolgen nog steeds in dc pro
vincie gevoelen. Tc Grenoble is gisteren een
beui "inakelnnr wegens vcinluistering gear
resteerd, wiens passief enkele millioenrn
moet bedragen. Te Reims zijn op last van
de justitie de boeken van een gefailleerde
bankinstelling in beslag genomen. Gok <li
politieke sfeer is tengevolge van de crisis
zeer geladen. De Parijsche ochtendbladen
wekken 111 hun artikelen don indruk, alsof
hel ontslag van het Uabinet-Tardieu reetls
een feit is geworden. Dc socialistische Po
pulaire gaat daarbij vooraan en schrijft, dat
liet kabinet feitelijk reeds Vrijdag j.l. defi
nitief ten val is gebracht. Wij leven midden
in een rogccringscrisis of liever, deze crisis
is reeds opgelost cn dc minister van justitie
is aan het woord, aldus schrijft dit blad. Le
Journal meldt, dat Tardieu tot laat In den
nacht met verschillende ministers heef! ge
confereerd. Volgens Le Journal zou dit op
bet cventueclc ontslag van het kabinet be
trekking hebben gehad, doch volgons dc
Matin hebben de besprekingen over dn com
missie gclooppn, welke een onderzoek naai
de Ouslric-zaak zal instellen. De Echo dc
Paris weet hieraan toe te voegen, dat gis
teren tusschen Tardieu en den voorzitter
der commissie Louis Marin niet minder dan
15 brieven gewisseld zijn.
De Fransche minister-president
zou zich gerust voelen.
Parijs, 2 Dcc. (V. D.) In de wandelgan
gen van liet Palais Bourbon vormde liet gis
tel en het algemeene onderwerp van ge
sprek. dat minister-president Tardieu in
verband met het Oustrie-sehandanl liet
voornemen zou hebben, zijn ontslag in le
dienen. Men beweerde, dat dc commissie
van onderzoek reeds met zekerheid zou heb
ben vastgesteld, dat ook nog cenigc andere
onderstaatssecretarissen bij dc kwestie be
trokken zouden zijn cn dat daardoor de
positie van liet kabinet onhoudbaar was.
Het bleek echter, dat deze geruchten den
ju is ten stand van zaken verre vooruit wa
ren gcloopcn. Tardieu schijnt in volkomen
gerustheid hel resultaat van het onderzoek
te kunnen afwachten. Alle teekenen wijzen
erop, dat er in deze aangelegenheid nog
verscheidene verrassingen tc verwachten
zijn.
NOG GEEN OVEREENSTEMMING
IN HET MIJNCONFLICT.
London, 2 December (V.D.) In Schot
land i3 lieden nog geen overeenstemming
bereikt tusschen de eigenaars en dc mijn
werkers. De pogingen tot beëindiging van
tiet conflict, waarbij ongeveer 80.000 Srbot-
sclie mijnwerkers zijn betrokken, worden
voortgezet.
HOOG WATER TE PARIJS.
Parijs, 1 Dcc. (II.Ni. Wegens bet hoog
water rnocst het verkeer op de Gare d Or
leans cn liet personen verkeer op de Gai«
des Invalides worden gestaakt. Verschei
dene huizen moesten worden ontruimd.
Daar men op tiet overstroomingsgevaar
voorbereid was, zijn tot dusver geen rnen-
scheiilcvcns te betreuren.
