Kerstmis van den vogelaar KERSTMIS IN DE KINDERKAMER Voor de Kerstdagen ENKELE KERSTGEBRUIKEN Wanneer men een kinderfeestje geeft op Kerstmis, moet men de kinderen zooveel mogelijk aan zichzelf overlaten. Als men de leiding van het feest voortdurend in handen der volwassenen laat, zullen deze er zelf even gauw genoeg van krijgen als de kinderen. Het is dus beter, slechts mee te doen, om het ijs te breken en de feest vreugde aan e,ang te krijgen, en daarna al leen toezicht te houden om kibbelpartijen te voorkomen en te zorgen, dat alle kin deren in het spel worden opgenomen. Ver der zal men niets behoeven te doen, zeker niet wanneer de gastjes ouder dan zes jaar zijn. Het is dus een goede regeling, de kinde ren samen met de volwassenen te laten lunchen en hen verder in dc kinderkamer te laten spelen. Daar wordt er ook thee voor hen geschonken, terwijl slechts een kinderjuffrouw een oogje in het zeil houdt cn de gastvrouw af en toe even komt kij ken. Ook een zusje of nichtje van een jaar of veertien kan zeer veel doen voor het bezighouden der kinderen, meer dan de meeste volwassenen. Ook al hebben de kinderen zoo juist een flinken maaltijd gehad, bij een feest be hoort voor hun besef snoepgoed en daarvan moet er dan ook een goede hoeveelheid aanwezig zijn. „Beter één keer goed dan twee keer kwalijk", geldt zeker voor een kinderfeest. Men geve echter niet te veel zoctighoid, doch bijv. kleine soepbroodjes met verschillende dingen belegd, geroos terd brood cn zoete beschuitjes. Ook met jam gevulde platte bakjes van feuilleté- decg zijn welkom. Verder staat er in de kinderkamer een groote tafel met verschillende gezelschaps spelletjes, waaronder ook cenige zeer ge makkelijke. Ook legkaarten behoeven niet altijd moeilijk te zijn; er zijn zeer gemak kelijke onder. Op een der wanden is een ezel zonder staart geteekend, waarop de kinderen geblinddoekt een staart moeten prikken. Voor jongens is een schijfschiet- spel met rubberprojectielen het aangewe zen spel; als men met hagelkorrels laat schieten, komen er. te licht ongelukken van. Verder wordt het projectiel met een lang, dun touwtjo vastgehouden, om te voorkomen, dat hot telkens wegraakt. Bovendien is cr ook in dc kinderkamer een Kerstboom opgesteld, waaraan o.a. kleine cadeautjes voor de kinderen han gen. Pistaches zijn ook zeer geliefd bij kin deren cn vormen een aardige tafelversie ring. Tenslotte nog iets: men heeft met het eten en het snoepgoed het meeste sue ces, wanneer men de kinderen te voren niet te veel laat eten, terwijl ook op den grooten dag zelf niets te eten wordt gege ven, wat voor de jonge kinderrjiaagjes slecht verteerbaar kan zijn. Vooral door dc drukte en de opwinding wordt de kans, dat het een of ander hen slecht bekomt, nog grooter. Verder worden de kinderen met verstand gekleed, d.w.z. men trekt ze geen warm goed uit, omdat de kleertjes bij dun ner ondergoed meer tot hun recht komen, terwijl men hen ook niet plaagt met klec- ren, waar zij bizonder voor moeten oppas sen. Tenslotte hebben zij op Kerstmis even veel behoefte aan frissche lucht on slaap als op een anderen dag, daarom is het aan te hevelen, de kinderen althans éénmaal een flinke wandeling te laten doen, terwijl de kinderpartij niet te laat afgeloopen mag zijn. Als men vroeg genoeg begint, is dat ook geen bezwaar. Kerstkoekfes. 150 gram boter 150 gram bloem 60 gram basterd suiker 50r gram amandelen Hak boter en bloem, kneed met de suiker lot een Hinken bal deeg, rol het dun uit en steek cr met een wijnglas vormpjes van, terwijl men met een likeurglas in het mid den nog een rondje uitsteekt, zoodat men kransjes krijgt, die men bestrooit met de gepelde en fijn gehakte amandelen. Leg ze voorzichtig op een bakblik cn bak in matig warmen oven 15 minuten. Kerstbrood. 500 gram bloem 200 gram rozijnen 40 gram gist 50 gram krenten 2 eieren 50 gram sucade 100 gram suiker 25 gram amandelen 100 gram boter 20 gram snippers 10 gram zout ongeveer 1H d.L. melk Doe de bloem in een flinken kom, maak een kuiltje in het midden, doe daarin dc gist en ruim de helft van dc lauwe «melk, laat dit 20 min. staan op een warme plaats; daarna voegt men de eieren, suiker, boter, zout en de rest van do melk too cn kneedt alles met de handen zoolang, tot het deeg van dc pan en dc handen loslaat cn ge een elastisch geheel hebt gekregen; echter min stens 10 minuten. Nu laat men het deeg wcer rijzen, maar dit keer zeker wel een uur. Nu volgt de laatste bewerking, n.l. do toevoeging van tic melange, d.w.z. "de rozijnen, krenten, snippers cn de goed gehakte sucade en amandelen, waarna men alles in den brood vorm overbrengt, die men goed heeft in gevet en met paneermeel bestrooid; laat al les nog 20 min. rijzen. Men warme de oven gedurende 10 min. vóór en plaatse het brood er in om het drie kwartier te bakken. Om zich te overtuigen of het baksel gaar Ss, steekt men er met een breinaald in, die Sr dan geheel droog uit moet komen. Terwijl de menschen zongen: Vrede op Aarde, had zich op het bruischende meer een drama afgespeeld Dc „fügeler" zoo noemden dc dorpsbewo ners hem altijd met hun Fricschcn tongval. Zelfs de jongeren kenden den juisten fami lienaam van ouwen Teun niet eens. Sedert de laatste dagen woonde hij vlak bij het vriendelijke dorpje in midden Fries land, waarachter zich de eindloozc weide velden uitstrekken, doorsneden met talrijke breede boezemwateren en smallere slooten. Hier cn daar, heel in de verte, verhief zich het spitse torentje van een dorp verder staken wijdverspreid de boerenhoeven bo ven de vlakte uit. Wanneer Vriczeman kwam cn heel die ondergeloopen vlakte in wintertijd niet den gladdon ijsspiegel bevloerde, clan juichten de dorpsjongens, haalden hun schaatsen voor den dag cn reden her- cn derwaarts uren aaneen. In het voorjaar, als de talrijke watermo lens do „miedèn" droogmaalden, zoodat langzamerhand het vochtige gras kwam bo- venkijken, streken er duizenden moerasvo gels neer van diverse pluimage, om er in lentetijd hun broedplaatsen te kiezen. Hier in de vredige landouwe, stond het huisje van den „fügeler", waar hij woonde met Berber, zijn vrouw cn Marieke, liun klein kind. Weelde hadden ze nimmer, nimmer ge kend, de beide oudjes. Als boerenarbeider was hij getrouwd in den tijd, toen de loonen in het boerenbedrijf nog zeer laag waren. Al die jaren was het hard werken neen. zwoegen geweest om er te komen van liet geringe weekloontje. In het begin van hun huwelijk moest de frissche, roodwangige Berber, een goudappel gelijk, al den dag nog meehelpen op het groote bedrijf van den boor met zijn dertig stuks melkvee. Dat ver ruimde de inkomsten liog.iets. Tot dadr al spoedig'iiï hét'kleine arbei:' dershuiske achter do knotwilgen bij dc boerderij een kleine wereldburger werd ge boren, die de moeder grootendeels in be slag nam. Wat waren ze gelukkig met hun kleine Marieke, hun schat. Teun werkte wat hij kon, was krachtig en sterk cn Berber had hcur huisje proper in orde, waar voor het kleine raam, door klimop omgeven, de wieg stond voor hun lieveling. Tot... na twee jaar een donkere wolk over het kleine arbcidershuiskc kwam va ren. Marieke werd ziekzwaar ziek twaalf dagen later klopte de klok in het dorpje zoo droef, toen ze hun grootste bezit voerden naar de stille plek, waar de treur wilgen zich buigen ter aarde. Zeker... prachtig had de Dominé gespro ken in het kleino sterfhuis... ontroerend schoondoch het wiegje bleef leegcn somberheid woonde, in het klimophuisjo te midden van de verre velden. Berber hielp weer regelmatig mee op de boerderij, vooral in dnc hooitijd, wanneer er op de plaats handen te kort kwamen. Zc kon het best vinden met den boer en clc boerin, die menigmaal een kop boter, Mat melk of karnemelk meegaven aan cle arbeidzame vrouw. En Teun bleef dc trouwe gediensti ge... dc stoere robuuste werker, die lange dagen maakte in het veelomvattende bedrijf. Een jaar of drie later deed andermaal een kleine Marieke heur intréc in do armoewo- ning. Berber straalde weer van gelukon Teun, liep hij niet fier... als het sterkste werkpaard van den boer? Voortaan bleef het geluk wonen hij do vlijtigen... en het kind groeide op tot oen gezonde deern. Later ging ze iederen dag naar school met dc kinderen van den boer, dwars door do bloeiende landstreek in den zomer, in herfst en winter, langs de door weekte kleipaden. En steeds krachtiger... cn fleuriger werd het arbeidskinddat op groeide tot een pronk der landouwe. Was het wonder, dat spoedig Berend, do zoon van Jan Drcyers, zijn oogen sloeg op die bloeiende deernen het „paartje" dc trots was van dc wcderzijdsche ouders?... Dat was nu juist lien jaar geleden, dat Teun en Berber ter bruiloft gingen, ter ge legenheid van het huwelijk van hun dochter met Borend, die evenals zijn vader en schoonvader ook boerenarbeider was. Trots waren Teun en zijn vrouw op hun heide „kindoren" die een gelukkig huwe lijk tegemoet gingen. Zeker, ook zij zouden moeten ploeteren in hun levon... maar ge zond waren ze en sterk Tot... drie jaar later in veertien dagen die vreeselijkc ziektede Spaansche Griep de beide krachtige, jonge menschen opeisch- te... en onverzorgd achterliet hun kleine lieveling 't Klimophuisjo ontsloot op advies van den dokter zijn deur nog vóór den droeven sterf dag en zoo werd daar bij Teun eu Berber het derdo Mariekenu als kleinkind, ge legd in heur wiegje voor het raam. Nog in hetzelfde jaar had Teun zijn dienst als boerenarbeider opgezegd: het. landwerk was hom te zwaar geworden. Door voorspraak van zijn patroon was hij gelukkig aangesteld als molenaar van den polder cn sedert woonde hij met zijn vrouw en kleinkind in het primitieve^ maar toch zoo gezellige huisje op hct,niolcneri. terzij van de ringvaart. 't Gaf geen ruim bestaan, zijn nieuwe werkkring. Het molcnaarsbaantje was als nevenbetrekking bedoeld. Van nu af aan werd Teun vogelaar cn "trachtte hij met de vangst van het trekwild zijn inkomen ecni- germate te vorgrootcn. Eigenaardig beroep. Leuk, die verzameling opgezette vogels: kio- vïttcn, kemphanen, pluvieren, enz. Aan deze vogels was aan do onderzijdo oen houten pen gestoken, waarmede zc nr lrct weiland konden worden geplant. Maar behalve deze doode collectie bezat cle oude ook een paar levende kicvitten in een kooi, welke hij hij zijn fügelersbedrijf rroodig had. 't Was een hoclc toer die beestjes door te winteren met levend voedsel cn gehakt vleeschafval. Zoo trok de oudé dan in den vangtijd van het trekwild, wanneer hij 'niet behoefde te „malen", met zijn roeibootje tussehen de wijde velden door cn schouwde lrij dc lucht en gansch de omgeving af, om de juiste plek uit te kiezen temidden van die laagge legen landen, poelen cn plassen voor zijn schülc (schuiltcnt). Was éénmaal liet eenvoudige schuildoek opgezet, dan werd het groote slagnet op het land uitgespreid. Hiernaast werden dc op gezette vogels in do weide geplant cn dc heide levende kievitten op hun ring ge plaatst, vanwaar touwtjes liepen naar de tent, zoodat zc met een rukje aan het koord begonnen te fladderen. Ook het groote net werd vanuit dc schüle bediend en kon pijlsnel overgeslagen wor den over al die'lokvogels - Waren dc voorbereideloif getroffen, dan nam Teun achter zijn tentje plaats cn zocht hij met zijn flikkeroogjes de lucht af, of- hij ook in de verte enkele koppels pluvieren zag naderen. Niet zoodra ontwaarde lïtj een „wolkje", of hij nam z'n becncn fluitje en bootste precies het geroep der pluvieren na. Dun naderde de koppel cn steeds dringender lokte de fluiter achter zijn schuiltcnt. Tot eindelijk de vogels neerstreken te midden van de opgezette soorlgcnooten cn het vorraderlijko net oversloeg. Moordend bedrijf... maar noodzakolijk voor den arme, die somwijlen oen vrij goe den dag had, als er talrijke pluvieren wor den verkocht. Maar over 't algemeen waren dc verdiensten van den fügeler karig, wan- noer hij dagen aaneen mot leege handen terugkeerde. Zoo bleef er toch de armoe wonen iu liet huisje op het molenerf. 't Was Kerstmis gew orden. Ruw weer des morgens "vroeg, toen ouwe Teun in zijn bootje stapte, om naar dc wijde velden te varen, een tocht al naar gelang van meer of minder gunstigen zeilwind, van twee ii drie uur, vóór hij hij dc eerste boerderij was aangeland. Zoo ongeveer logen zes uur in den avond kon dc oude meestal terug zijn in de kleine woning op het molenerf een enkele maal met tegenwind werd liet half zeven Nuop Kerstavond, stoifd het arrnoc- huisje verlaten. Opoe en Marieke waren tegen zes uur van huis gegaan in den ru wen, bulderenden winteravond. Jong! wat een weer! Maar Marieke wilde toch zoo graag naar het Kerstfeest. Regelmatig had ze dc Zon dagschool bezocht cn dc juffrouw had ook haar beloofd het feest te mógen meevieren, waar dc groote Kerstboom zou flonkeren, met zijn honderden kaarsjes Als Opoe het beur kleinkind met al da gen van tc voren toegezegd had, om meo to gaan met Marieke, dan zou ze fetcllig thuis zijn geblevenzóó bulderde de storm huiten. Een angstgevoel kon ze niet onderdrukken; maar tochze zou gaan, tcrwille van heur lief kleindochtertje. Het koffielichtjo liet ze laag branden cn de sleutel werd. na dc deur gesloten le hebben, buiten in den hoek van de ven sterbank gelogd, het vaste plaatsje, waar Teun hem zou vinden bij zijn thuiskomst. En tegen een uur of acht, half negen zou den zc immers wel weer thuis zijn 'tWas prachtig die flikkerende groote boom, waaronder op een tafel al de cadeau tjes lagen voor de zingende kleinen. Dc juffrouw vertelde van het „Ivindeko in de kribbe" en daarna hield zo de aandacht gevangen met zoo'n echt boeiend Kerstver haal. De kinderkes zaten te luisteren met opend mond. 't Orgel speelde heelindrukwekkendhet kinderkoortje zong onder leiding van den dorpsonderwijzer lieve Kerstliederen en daarna werden de geschenken uitgedeeld Marieke was in de wolken. Telkens weer moest ze kijken naar dien hel flonkerenden TOEN JESUKEN SPEELDE. Toen Jesukon speolde in de schaduw van 't huis, toen woei door dc blacren melodisch geruisch, En toen hij in droomen langs bloei- struiken trad, was goudglans van zon op het effene pad. En toen Hij nadenkend het hoofd boog terzij, was de opene hemel hem dichter nabij. En toen Hij welluidend een wonderwoord sprak, toen zong daar een vogel op rustigen tak. Ilet lied van de luchten, dat was Ilem een schat, en bloei van de boomen cn glans op het pad. En 't denken en 't weten van 't woord, dat Hij sprak, en 't lied van den vogel op windstillen tak, Maar diep in Zijn droom, daar zag Hij dc Kroon \an bloeddroppen rood van Gods eenigen Zoon En Jezus, dc Koning der Koningen, schreed den hof door, on wit was zijn blinkende kleed. JOANNES REDDINGIUS. boom, volbcladen met allerlei kralen en sterren, sinaasappels en allerlei glinsteren de versieringen. En toen ze tenslotte ook hcur cadeautje ontving, een prachtige handwerkdoos, kende haar geluk geen grenzen. Buiten bulderdo maar steeds de storm, met steeds heviger vlagen cn stootcn. Oude Berber kon haar gedachten maar niet bepalen bij dc Kerstvertelling en do zangerige liedjes van de kinderen, zc klonken haar in de ooren als droeve zangen. En .telkens als daar weer van die donderende windvlagen huiten loeiden, dan dacht ze aan Teun haar oude. Wat een tocht in zoo'n vorschrikkelijkcn storm. En maar steeds weer beklemdo haar zoo'-h -vreemd gevoel van-grooten angst over een droef gebeuren Toen Berber cn Marieke om ruim hal# negon doornat aankwamen op het molen erf, brandde het koffielichtjc nog voor het raam. Maar dc deur was gesloten en dc sleutel lag nog op dezelfde plaats in de vensterbank. Dan ontsloot de oude Berber dc deur... ontstak do "oudcrwetsche hanglamp keek stroef naar dc ouden rieten leunstoel bij de kachel en schreide bitter. Marieke bekeek liaar prachtig geschenk van den Kerstboom 's Morgens, toen dc storm uitgeloeid was cn de zon lichtte over het nog rumoerige meer, vond men het bootje drijven bij den rietzoom langs den oever. Maar oude Toun zat niot meer aan de riomen. Terwijl daar in den storm ach tigen avond de dorpsbewoners plechtig hadden gezon gen „Vrede op aarde, in de mensehen een het bruisende meer ver van huis, een welbehagen", had zich daar ginds op drama afgespeeld een geweldige strijd van een mcnsch tegen dc woedende ele menten. Ook voor oude Teun hadden op het don kere water tijdens den storm dc Kerstklok ken geluid D. (Nadruk verboden). KERSTGESCHENKEN IN HET OUD-ROMEINSCHE RIJK. Ter gelegenheid van den winterzonnestil- stand vierde men ook in het oude Rome een feest, de Saturnalia, dat evenals het Germaansche joelfeest door Kerstmis ver drongen is. De Saturnalia waren feesten van uitgelaten vreugde; alle standsver schillen hielden op cn de meesters dienden hun slaven op dien dag. Tot de gebruiken behoorde ook het wisselen van geschen ken; bij voorkeur gaf men poppen, was kaarsen en noten; deze gebruiken zijn dus niet speciaal met het Kerstfeest verbonden. Ook nuttige zaken werden ten gcschenko gegeven; zoo spreekt Martialis van notitie boekjes uit citroenhout of ivoor, schrijfta fels, een .ivoren kastje voor het bewaren van gouden munten, tandenstokers, gouden haarspelden, parasols, pruiken en gekleur de zeep. DE KERSTBOOM VAN DEN GOUDGRAVER. Do kostbaarste kerstboom, die ooit ge maakt is bij ons weten, tooide cenige jaren geleden de salon van een millionnair, Cle ment Schocten, in Hotel Lafayette te New- York. Hij begon zijn carrière als remmer op dc spoorwegen cn ging naar Klondyke, toen hij do eerste berichten hoorde van dc goudmijnen in Alaska. In betrekkelijk kor ten tijd verwierf bij een vermogen van vele milliocnen. Hij heeft voor den Kerstboom 180.000 gulden uitgegeven. Elk takje van den reusachtigcn Kerstboom was met klompjes goud belegd, terwijl 48 kaarsen bevestigd waren in gouden houders. De voet van den hoorn was bedekt door een hoop goudstukken \an 20 Dollar elk. Overal wordt het Kerstfeest gevierd, maar ovoral op een andere manier. Ieder vogeltjo zingt zooals het gebekt is. Van al dio verschillende manieren wil dit artikel iets verhalen. Niet van die feeste lijkheden welke in alle landen eender zijn, maar telkens een typeerend staaltje. Amerika. In Amerika b.v. wordt Santa Claus in den Kerstnacht, gevierd. Dc kinderen krij gen geschenken die voor zoovèr mogelljrc in een oude kous gestopt worden en de volwassenen doen zich te goed aan een Kerstmaal, waarvan mincepio en plumpud ding, benevens kalkoen de hoofdgerechten uitmaken. België. In de Belgische dorpen leeft nog een al leraardigst gebruik, dat vooral de interesse van de jeugd heeft. Een roggebrood wordt ver weggeworpen en het kind, dat liet Kerst brood weet tc bemachtigen, is voor een jaar koning, waaraan een eercplaats in dc kerk verbonden ió. Duitschland. Zooals op St. Nicolaas onze kinderen een verlanglijstje opstellen ter oriëntatie van St. Xicolaas, zoo doen dc Duitsche kinderen dit op Kerstmis, „Woinacbten'". In dit land wordt buitengewoon veel werk gemaakt van dit feest. Nergens ziet. men fraaiere kerstboomen, nergens is ook de kerstmaaltijd met z'n „Lebkuchen",' „Weih- nachtsstollcn" enz. zoo uitgebroid. Engeland. Ook in Lugclknd slooft meil zich uit oin van Kerstmis iets bizonders te makon. Het zingen van Christmas-carrols is niet van dc lucht cn de mistletoe kent vele gehei men! De maaltijd is overvloedig cn de plumpudding vormt ook hier „dc kroon op het werk." Noorwegen. Dc Noren weten wat feestvieren is. Kerst mis Joel noemen zij het duurt van 24 December tot 13 Januari. Uitgebreide maat regelen zijn getroffen voor dc maaltijden en de voorraad mjöd (wijn on honing), mag cr zijn. Niet alleen voor de menschen wordt gezorgd, maar op het platteland staan bij iedere hofstede twee korenschovenvoor de vogels! Ook zij moeten 'n „Gladelig Jul hebben. Zweden. Een .typisch Zweedsch gebruikt stamt nog uit den tijd van de heidenen, n.l. het ver schijnen van dc Joelbock, een monsterlijk- uitgedoste gestalte, waarin later een of an der familie-lid wordt herkend. Dc straatjongens houden cr een speciaal sterrefoest op na. De sterrekoning Judas cn. dc Drie Koningen gaan zingende langs de huizen cn het is verwonderlijk te bespourpn hoeveel sterrekoningen cn Judassen er wel niet kunnen zijn. Servië. De Scrven hebben hun Badniach, een blok oikenhout, dat op Kerstavond in de haard moet branden en dat met veel plechtigheid °.n vertoon wordt binnengebracht. De Korstboom. Hoeveel veranderingen het Kerstfeest zelf ook heeft ondergaan, de Kerstboom was er steeds aan verbonden. En al te zeer moet men zich daarover niet verwonderen, want vele eeuwen geleden reeds dacht men dat bepaalde boomen zegen aanbrachten. Vol gons prof. Arnold Meyer werd het eerst mel ding gemaakt van een Kerstboom omstreeks 1600. Het was dc stad Straatsburg, die daar van de primeur had. Verschillende schrij vers staven dit bericht. Van uit den Elzas via Duitschland werden ook de andere lan den ermee bekend, Frankrijk in 1870 onder invloed van de Duitsche soldaten. KERSTKAARTEN ONDER DE STAATSHOOFDEN. liet gebruik, elkaar kerstkaarten to stu ren, gaat rneer en meer verloren. Het is echter nog altijd in zwang bij vorstenhuizen cn bij presidenten. Deze kerstkaarten worden door vooraan staande kunstenaars ontworpen en het on derwerp is elk jaar iets anders. Vele vor sten laten op do kerstkaarten gebeurtenis sen uit hun eigen leven of uit de geschiede nis van hun land afbeelden, anderen geven dc voorkeur aan godsdienstige onderwer pen. Zoo laten in Engeland de koning en de prinsen hun kaarten voorzien van eeu voorstelling uit Eugeland's geschiedenis, terwijl.do koningin en de prinsessen eeu kribbe met het Kerstkind of een ander op Kerstmis betrekking hebbend onderwerp kiezen. Deze kaarten worden uitsluitend verzonden aan staatshoofden en de naaste familieleden der regecrcncle vorsten. -

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 9