TREKT UW AUTO
NIET MEER
DE EEMLANDED
BÜITENLANDSCH OVERZICHT
Garage Molenaar
Woensdag 31 December 1930
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 155
MIJN IDEE VAN
ZAKENDOEN
fortmann en
hehenkamp
HEVIGE STORM BOVEN
'T KANAAL
JOFFRE'S WORSTELING MET
DEN DOOD
HEVIGE STORM AAN DE
FRANSCHE KUST
TREIN IN EEN RIVIER
GESTORT
STRIJD TEGEN AMERIKA'S
WERKLOOSHEID
4 uur 25 min.
L. J. LUYCX ZOON
VERDRAGSHERZIENING
BEPLEIT
-ABONNEMENTSPRIJS J*r 3 »aaaJcn voor Amersfoort f 2.10, per oeand f 0.75. per
week (met gritit verzekering tegen ongelukken) f 0.17tyt»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51S
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTEWTt£H v,n 1-4 r**|j105 inbrgnp >u «en bewijsnummer,
-• eikeregel meer 10.25, Llefdadigheids-advertentiën voor de
h«lft v.n den pri|i. KI.Im Adverttntlln ..KEITJES" bl) voorulibtlallog 1-5 regel.
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bee-ljsnummcr eitra 1 0.05
door
HENRY FORD
AVij zullen weten, dat wij het laagste punt
van de economische depressie bereikt heb
ben, wanneer het blijkt, dat de kosten voor
het levensonderhoud lager zijn geworden
dan de tegenwoordige generatie uog ooit
Jiccft meegemaakt. En dan zal blijken, dat
deze moeilijke tijd een blijvende winst
heeft opgei,everd: de levensmiddelen en an
dere noodzakelijke dingen zullen nooit meer
zoo duur wcfrflön'. DVnlalaise zal beginnen
ie verminderen,' 'zoocha levensmiddelen,
tkleeren, brandstoffen* ei» huizen in over
vloed te krijgen- aim- tegen sterk vermin
derde pi ijzen- Op .het .oogenblik wordt de
duur \an .deze. depressie npgdeloos ver
lengd door het hooghouden der prijzen van
artikelen, die iedeicen onvoorwaardelijk
n op dig heeft.
Ik zou deze kwestie niet bespreken, wan
neer ik er van hield tegenover harde waar
heden oen struisvogelpolitiek toe te pas
sen. Doch zachte woorden kunnen aan 6e
toestand niets veranderen en hoe eor wij
het kind bij zijn naam gaan noemen, hoe
heter. De, welvaart hangt af N an de wijze,
waarop de artikelen van producent naar
consument gebracht worden. Het is onjuist
te meencn, dat een land wél varend i9, wan
neer de belanscn van de Rijksfinanciën en
van dc groote banken met groote cijfers
werken. 1-Iet komt neev op een geregelde en
Nólledigc uitwisseling van de geproduceer
de artikelen en alles wat deze ruiling in
den weg staat, bedreigt de welvaart.
De welvaart.
De welvaart hangt ook niet af van de
winst, dje. de fabrieken maken. Zelfs al
zouden deze fabrieken werken zonder een
cent winst of verlies, dan zouden wij nog
welvaart kennen, wanneer de productie en
do verkoop van de artikelen geregeld bleven
doorgaan. Tenslotte is de eenige winst, die
met het werk gehaald kan worden, het
voorzien in het levensonderhoud. Alles
wordt gedaan en alles bestaat om hetvoort-
leven der menschhcid zoo mogelijk on
der aangename omstandigheden te ver
zekeren.
Gelukkig zien steeds meer mcnschen dit
in en het onmiddellijk gevolg daarvan zal
zijn, dat de pnjzor. van alle levensbehoef
ten omlaag zullen gaan. Er kan geen groo
te vooruitgang op ecnig gebied plaats vin
den, wannper de menschen niet zeker we
ten en er op kunnen vertrouwen, dat de
kosten voor hetlevensonderhoud laag zijn.
De verkeerdemeening, dat juist met de da
gelijks benóodigdc artikelen woekerwinst
kan worden gemaakt, zonder dat daardoor
de vooruitgang van het land helemmcrd
wordt, moet verlaten worden.. Het voorzien
in eigen levensonderhoud moet iets een
voudigs worden, iets wat gemakkelijk kan
worden bereikt. ITet eenige artikel, dat
duur is. zal de arbeidskracht zijn; werk
van elke soort zal nooit slecht betaald
mogen worden.
Het is bekend, dat ik altijd een tegen
stander van de beschermende rechten ben
geweest. Ten aanzien van de industrie der
Vereenigde Staten hen ik een principieel
voorstander van den vrijhandel, want. ons
land is groot genoeg om zonder die bescher
ming te kunnen bloeien. In tegenstelling
daarmee heeft elke industrie, die om be
schermende rechten vroeg, ze gekregen,
doch zij zullen er niet. de winst mee be
halen, die.zij ervan hebben verwacht.
Toch hebben de beschermende rechten
één voordeel gehad, .n.l. voor dc andere lan
den. Zij antwoordden met tarieven tegen
de Vereenigde Staten en daardoor werd de
Amerikaansche industrie gedwongen in die
•vreemde, landen fabrieken te bouwen en be
woners van die landen in dienst te nemen,
waardoor de welvaart belangrijk bevorderd
werd. En dit is een belangrijke zaak, die
met ruimen blik bekeken moet worden,
want geen enkel land is welvarend op zich
zelf; wanneer zij niet alle bloeien, zal geen
van alle een groote en blijvende welvaart
kunnen genieten.
Ik hen over het algemeen van meening,
dat alles wat op zoo grooten schaal ge
beurt, dat het het leven van een geheel
volk beïnvloedt, meestal wel een goeden
kant heeft; het komt cr alleen op aan, die
te vinden.
De beschermende rechten in de Vereenig
de Staten hebben ten gevolge, dat dc han
delaars in voedsel, kleeding en brandstoffen
en de huiseigenaren hun prijzen nog iets
langer hoog kunnen houden, doch daardoor
ontstaan wanverhoudingen, waardoor die
prijzen later slechts zooveel snelle»; naar
bededen zullen gaan. Deze mcnschen ver
langen de beschermende rechten, omdat zij
daarmee hun eigen belangen meenen te
kunnen dienen, doch het zal blijken, dat zij,
zonder het tc weten of te willen, krachten
in het werk stellen, die op den duur recht
streeks zullen werken in het belang van
het \olk, dut zij handig willen exploilec-
rcn.
liet blijft een treurig geval, dat goede
gevolgen moeten komen door zulke kost
bare en indirect werkende middelen, doch
wij mogen dankbaar zijn, dat die goede re
sultaten in aantocht zijn en dat niets hun
komst zal kunnen tegenhouden. Deze ma
laise was niet noodig geweest, doch zij
werd onherroepelijk veroorzaakt door het
feit, dat sommige mcnschen meenen iets tc
kunnen krijgen voor niets. Doch de w inst,
dat cle algerneene houding tegenover deze
Wij demonteeren de motor, slijpen
de cylinders, vernieuwen de zuigers,
vakkundig en in korten tijd.
TELEFOON 1210.
iangestraat 63 - tel. 88
zuivere leidsche wollen dekens
150 X 200 vanaf 6.90
165 X 210 7.90
vraagstukken in het rechte spoor geleid
wordt, is grootor dan het veroorzaakte ver
lies. Wanneer ons volk niet veel minder
intelligent is dan ik het taxeer, zal het met
de slechte, raadslieden afgedaan hebben.
Dan zullen wij in dc toekomst geen lang
durige depressies meer behoeven door te
maken. En wat deze malaise betreft, ver
klaar ik nogmaals, dat daardoor de kosten
voor het levensonderhoud lager zullen wor
den, zoodal er moer geld zal overblijven
voor dingen van blijvenden aard.
(Nadruk verboden).
De tegenstander van koning Al-
fons. Gesprek met den Spaan-
schen revolutionair majoor
Franco.
In dc hal \an hotel Terminus tc Brussel
zit ma joor Franco,, dc Spaansche revolutio
nair. Hij is een zeer zuidelijk type, klein
van stuk en draagt een eenvoudige solda
tenuniform. Op het eerste gezicht ziel hij
cr onbelcekenend uit. Maar er is iets in
zijn gelaat, dat aantrekt, dat bijna bekoort,
wanneer het in beweging geraakt. Maar in
wezen maakt Franco een kinderlijken, bijna
naleven indruk. Ju nogal vrij moeilijk ver
staanbaar Fransch tracht Franco de jour
nalisten, die om hem heen zijn verzameld,
in te lichten. Telkens verzekert-hij opnieuw,
dat men eigenlijk .Spanjaard moet zijn, wil
men dc Spaansche toestanden juist beoor-
deelen.
Dr. X Goldbcrger van dc Yossische Zci-
tung heeft ook een tijdlang met Franco in
een rustig hoekje gezeten en de vraag ge
steld: „Moe deiikt u, dal de toestanden in
Spanje zich zullen ontwikkelen, nu de re-
\olutie voorloopig is mislukt?"
Franco schudt, zijn hoofd: „In werkelijk
heid is zij niet.mislukt. Kr zijn alleen maar
organisatiefouten begaan, omdat men niet
nauwkeurig heeft vastgehouden aan het
vooraf vastgestelde tijdstip. De leiders za
len al in de gevangenis, voordat de revolu
tie feitelijk was begonnen. Maar mogen de
kopstukken op het oogenblik ook verdwe
nen zijn, de republikeinsche gedachte in
Spanje kan niet meer vernietigd worden,
want zij, die deze idee vertegenwoordigen
zijn sterk genoeg om hun.wil, ondanks allen
tegenstand, door te drijven. In werkelijk
heid zijn in Spanje alleen nog aanhangers
\an het monarchistische beginsel: de ko
ning, de adel, de geestelijkheid en de leiden
de generaals van hei leger, dus 'n heel klei
ne minderheid. Alle officieren en alle sol
dalen zijn \oor de republiek en eveneens de
burgers en natuurlijk ook de arbeiders."
En nu vertelt Franco heel eenvoudig, als
gold het een verhaaltje, de geschiedenis der
Spaansche revolutie, zooals hij die ziet.
1-Iij begint met de Marokkaansche moei
lijkheden, spreekt over de dictatuur van
Primo dc Rivera, die door den koning werd
gesteund om den terugkeer der constitu-
tioneele toestanden te voorkomen.
ïn wezen richt heel de haat van Franco
zich alleen tegen den koning, dien hij als
het voornaamste beletsel beschouwt voor de
ontwikkeling van Spanje. Voor het konink
lijk palcis alleen waren ook de hommen be
stemd. die hij op zijn laatste vlucht meo-
nam, in geen geval voor de stad Madrid,
w ant deze revolutie was een revolutie om '11
iind te maken aan het koningschap, geen
revolutie om klassetegenstellingen uit te
vechten. Met dc revolutie zou de sociale ge
rechtigheid vanzelf haar intrede doen.
„De republiek zal komen, nog in het jaar
1931" Dc hartstochtelijkheid, w aarmee Fran
co dezen zin uitspreekt, werpt plotseling
een helder licht op den zwaren, innerlijken
strijd, waardoor Spanje wordt beroerd.
Wat voor verdere plannen koestert nu cle
Spaansche vlieger? Men weet, dat hij ont
kend heeft bij de Dornier-fabi ieken te wil
len werken. Misschien zal hij zich naar
Zuid-Amerika begeven, misschien ook naar
Zwitserland. Naar Frankrijk gaat hij ech
ter stellig niet, omdat Spanje te dicht in
de buurt ligt.
Een hartelijke handdruk ten afscheid. In
Goldbergor's ooren klinkt als laatste indruk
een woord na van dezen revolutionair, hij
wiert men in het geheel niet «man geweld
denkt: „Of ik reeds vroeger een revolutio
nair was, ragen mij de menschen telkens
opnieuw. Ilc ben een idealist; daarom strijd
ik in Spanje voor de republiek."
Moeilijke overtochten
met de boot.
Het Kanaal en de Zuid-Oostkust van
Engeland zijn Maandag door een hevigen
storm geteisterd en reizigers, die van uit
stapjes naar Parijs of BrusSel terugkeerden
hebben zeer moeilijke overtochten rnet de
Kanaalboolen naar Dover en Folkestone be
Ipcfd. Dover—Calais duurde zes inplaatsvan
ruim anderhalf uur en cle meeste passagiers
waren hevig zeeziek.
Ook andere plaatsen in liet Zuiden meld
den storm. Te Winchester bereikte de wind
epn snelheid van 90 K.M. Op het observato
rium te Kent werden verscheidene sloote 1
\an 80 K.M. geregistreerd.
De nacht heeft nog niet hel einde
gebracht
P a r ij s. 30 Dee. (V,D Maandagavond
wercl het einde van maarschalk Joffie ver
wacht. Opnieuw is echter in den laten avond
een verbetering in den toestand ingetreden.
Tegen alle verwachting in; opende maar
schalk Joffrc tegen 10 uur weer de oogen
en was weer olkomen'-bij bewustzijn. Te
gen kwart voor elf werd medegedeeld, dal
de patiënt een glas water had gedronken.
Even later wisselde maarschalk Joffre-cenigc
woorden met de artsen en nam daarnaeenig
voedsel lot zich. Daarna viel hij in een lich
ten slaap. Na middernacht verlieten dc
artsen het ziekbed. Zij deelden mede, dat
dc patiënt waarschijnlijk den nacht zou
doorkomen.
Hedenmorgen vroeg ziju zij teruggekeerd.
Parijs. 30 Dcc. (H.N.) Volgens het bul
letin van hedenmiddag is de toestand \an
maarschalk Joffrc onveranderd' gebleven.
Hoewel cle patiënt een groot weerstandsver
mogen blijkt te bezitten, is vrijwel alle hoop,
om hem in het leven te behouden, opgege
ven. Dc doctoren schrijven den langen dood
strijd toe aan het buitengewoon groote wecr-
stands\ermogen van het hart. De maar
schalk heeft het bewusfziin niet meer ver
loren. Af en toe spreekt hij ook enkele
woorden. Vanmorgen verklaarde hij aan een
ouden kameraad, dat hij voelde, dat zijn
einde nabij was.
DE OPSTAND IN BURMA.
Londen, 29 December. (V.D.j Het lijk
van den door dc opstandelingen te Burma
vermoorden regeeringsambtenaar Clark is
ontdekt.
Men had het hoofd van de romp geschei
den en ook overigens verminkt. Het werd
ter plaatse begraven. Omtrent den persoon
van den leider der opstandige beweging is
nog niets positiefs bekend.
DE REIS VAN VENIZELOS.
Warschau, 30 Dec. (V.D.) De Griek-
sche minister-president Venizeilos zal heden
voor een vierdaagsch verblijf in Warschau
aankomen. Volgens het officieuse Iskra-
agentschap draagt het bezoek een politiek
kar «aki er.
Daartegenover verluidt van goed inge
lichte zijde, dat Venizelos behalve politieke
•kwesties in cle eerste plaats economische
aangelegenheden zal bespreken. Deze eco
nomische besprekingen zouden in hoofd
zaak betrekking hebben.op den verkoop
van het Pöolsche tabaksmonopolie.
VECHTPARTIJ IN EEN GEMEENTERAAD
L r'r a c h, 30 Dec. (H.N.J Tijdens de zit
ting Van den gemeenteraad van gisteren,
waarin over de verhooging van de bierbe
lasting en invoering van een belasting op
dranken werd beraadslaagd, is het tot. zeer
rumoerige, looneelen gekomen, zoodat cle
voorzitter de vergadering schorste en drie
communisten van cle zitting uitsloot. Dezen
weigerden de zaal te verlaten, zoodat de
politie werd ontboden om hen met geweld
te verwijderen. Het kwam tot een ware
vechtpartij, waarbij de communisten de po
litie met stoelen te lijf gingen. Ten slotte
behield echter dc politie toch de overhand.
OVERLEVENDE VAN DE R. 101
OVERLEDEN.
Londen, 30 Dec. (V.D.) Dc mecanicien
Watts, die bij de ramp van dc R. 101, hoe
wel gewond, gerccl werd, is nabij Bedford
hij een motorongeval gedood.
P a r ij s, 30 Dec. (V.D.) Aan de Fransche
kust heerscht sinds 24 uur weer een or
kaanachtige storm, w aardoor groote «schade
aan dc kustscheepvaart wordt toegebracht.
Van een Fransch stoomschip, dat voor
Boulogne met de goh en streed, w erden
twee man over boord geslagen. Zij zijn ver
dronken.
Boven Cherbourg woedde een hevige ha
gelstorm. Verscheidene schepen konden
niet vertrekken.
Uit alle havens zijn reddingsbooten uit:
gevaren om naar schipbreukelingen te zoe
ken.
Een aanslag van Chineesche
bandieten.
■Lond'en, 3U Dec. (V.D.) Chineesche roo-
vers hebben op een brug van den spoorweg
Tsjintsjau-Tsjanoyang de rails verwijderd,
waardoor zij een trein tot ontsporing brach
ten. De trein, die in volle vaart over de brug
zou rijden, stortte in de rivier, die 25 M. diep
ligt. Het. aantal dooden is groot. Tot nu toe
konden slechts 40 gewonden worden gebor
gen. De locomotief van den trein vloog in
brand. Het vuur sloeg op een deel van den
trein over. De roovers hebben zich meeste»
gemaakt van een groot deel van de vracht.
Voordat de politie op de plaals der ramp
was, waren cle bandieten gevlucht.
Wash i n g t 0 n, 30 Dec. (V.D). Ontwerpen
van publieke werken, bestemd ter bestrij
ding van de werkloosheid en een uitgave
van ongeveer 800.000 vorderende, zijn zoo
ver voorbereid; dat zij, naar kolonel Arthur
Woods, voorzitter van de commissie voor de
werkloosheidsbestrijding, mededeelt, binnen
eenige weken kunnen worden aangevan
gen. De raming is gebaseerd op berichten uit
alle deelen van het land. I11 voorbereiding
Zijn thans ontwerpen, die een uitgave zul
len vorderen van 2 milliard dollars. Tege
lijkertijd heeft senator Vandenberg aan
president IToover een nieuw plan voorgelegd
voor sleunvcrleening aan de w erklooze oor
logsveteranen.
CRISIS OP DE BRITSCH-INDISCHE
CONFERENTIE 7
Londen, 30 Dcc. (II.N.) Dc Daily He
rald spreekt in een artikel over de Kn-
gelsch-Indische conferentie de verwachting
uit, dat deze de volgende week in een kri
tiek stadium zal komen, aangezien dan het
voornaamste vraagstuk zal worden behan
deld, n.l. in welken vorm een verantwoor
delijke autonome regcering voor Indic ge
vormd zal worden.
TRANSATLANTISCHE TELEFOON-
VERBINDINGEN.
Londen, 29 December. (V.D.). De post
master general maakt bekend, dat met in
gang van 1 Januari a.s. op den transatlan-
tischen telefoondienst gesprekken zullen
worden aangenomen voor alle deelen van
Canada en Mexico, in plaats van alleen met
de voornaamste steden.
Zoo kunnen dus voortaan gesprekken
worden gevoerd met geheel Noord-Amerika,
met inbegrip van Cuba.
DE SAMENZWERING IN TURKLIE.
Angora, 29 Dec. Er hebben nieuwe aan
houdingen plaats gehad, o.a. van den com
mandant der gendarmerie, die er van be
schuldigd wordt zijn plicht verzuimd tc
hebben. De gouverneur van Menemen werd
afgezet.
De uitslag van het onderzoek bevestigt,
dat een secte, waarvan de vroegere sultans
deel uitmaakten, een reactionnaire bewe
ging organiseerde. De secte ging voort met
occulte plechtigheden in de streek van
Smyrna, Menemen en Manissa te houden.
DE HANDEL IN VERDOOVENDE
MIDDELEN.
Cairo, 29 Dec. In de bespreking van de
jongste inbeslagneming van bedwelmende
middelen te New-York a. b. van een sis. uit
Constantinopel beweert de plaatselijke pers.
dat dc meeste verdoovingsmiddelen, die
Egypte binnenkomen, uit Turkije afkomstig
zijn en dat een rapport dienaangaande reeds
is opgemaakt om tc Gcnève ingediend te
worden.
De Turkse!}e kolonie is verontwaardigd
over een onlangs gepubliceerde caricatuur,
die den hanzi voorstelde als een handelaar
in verdoovendë middelen en men zegt, dat
de Turksche gezant van plan is een officieel
protest in te dienen bij den Egyptischèn
minister van buitenlandsche zaken.
ZWfuog
WEERBERICHT,
Hoogste Barometerstand:
759.0 te Haparanda.
Laagste Barometerstand:
733.1 te Qarlshot.
Verwachting: -I
Matige tot krachtige, Z. tot
\Vwind, betrokken met re
gen of hagelbuien, later tij
delijk opklarend, iets kouder.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Winter-Opruiming
ONDERGOED,
SLOBKOUSEN,
HANDSCHOENEN,
KOUSEN,
JUMPERS,
EEN OUDEJAARSREDE VAN DR. HELDT.
Munch en, 30 Dec. (V.D.) In verband
rnet de jaarewisseling rioht de Beiersche
minister president dr. ITeklt zich tot hel
Beiersche volk met een proclamatie, waar
in hij wijst op dc politieke omwenteling^-
aspiraties over de geheclc wereld, waarbij
men zelfs voor' het heiligste niet terug
schrikt, De Beiersche regcering zal al haar
krachten inspannen om den nood te leni
gen. Zij is, om do groote algerneene ellende
te verminderen, bereid iedere poging tot
een omwenteling in den kiem tc smoren,
onverschillig van welke zijde zij onderno
men wordt. Als steunpilaar voor de tot
standkoming van een krachtig rijksbestuur
eischt dr. Heldt, dat de rijksraad zal wor
den verheven tot een tweede wetgevende
kamer, naar het model van den Bondsraad.
De grondwet mag 6lechts in «alleruiterste
gevallen worden gewijzigd. Het is de laak
van Beieren in het komende jaar en in de
toekomst alle destructieve pogingen ten
krachtigste te bestrijden.
Gerechtigheid voor de Vol*
kerendoor Arnoldo
Mussolini
B e r 1 ij n, 30 Dec. (V.DVolgens een be
richt van dc Berlijnsche bladen uit Milaan
bevat de „Popoio d' Italia" onder het op
schrift „Gerechtigheid voor de Volkeren"
een beschouwing van Arnoldo Mussolini,
den broeder van den Italiaanschen minis
ter-president. Slechts een herziening der
vredesverdragen aldus schrijft hij
kan het politiek en economisch evenwicht
herstellen en de volkeren op den duur ver
zoenen. Deze herziening zal de hoeksteen
van de wedergeboorte der wereld zijn, ge
lijk dit door alle menschen wordt ge-
wenscht. De moeilijkheden kunnen slechts
worden overwonnen als zij op elk gebied
bestreden worden. Er zou een ramp ont
staan, wanneer er geen tastbare, verstan
dige oplossing gevonden werd. De wenscli
der volkeren om zich te herstellen en pro
ductief te zijn wordt verlamd door het
vooruitzicht, dat er heele generaties noo
dig zullen zijn voor het delgen van dc oor
logsschuld.
BIOSCOOPBRAND IN OOST-SIBERIfc.
Zeven personen omgekomen,
K 0 w n o, 3 0 Dec. (V. D.) In de nabijheid
van Tsjita in het dorp Walocjewka is tij-»
dens een bioscoopvoorstelling brand uitge*
broken. Zeven personen kwamen om hed'
loven. L>
BEPERKING VAN SENSATIE.
BERICHTEN.
Nevr-York, 30 Dec. (V.D.) De Chileen*
schè regeering heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij aan de dagbladen wordt
voorgeschreven welke beriohten over mis*
drijven van uitecnloopenden aard zij mo«
gen publiceeren.
De regeering grondt dit decreet op haar
overtuiging, dat het uitvoerig afschilderen
van allerlei misdaden in de pers zwakke
karakters tot navolging blijkt te nopen.
