FIAT
DE EEMLANDÊQ
FIRMA
CHRYSLER PRODUCT
Garage Molenaar
ABONNEMENTSPRIJS pci 3 rn.onden voor Amersfoort f2.10. per oiaand f 0.75, per
Zaterdag 3 Januari 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnheroschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 157
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK;
VOORUITZICHT
MAARSCHALK J0FFRE
OVERLEDEN
STAKINGSPOGINGEN IN
HET RUHRGEBÏED
4 uur 26 min.
L. J. LUVCX ZOON
OPNIEUW BOTSINGEN IN
NICARAGUA
voor slechts
j. L MOLENAAR
LORD CECIL OVER
ONTWAPENING
AMERSFOORTSOI DAGBLAD
1«o—. week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Licfdadighclds-advertcntiCn voor de
helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—, Bewijsnummer extra f 0.05
lu de eerste dagen van liet jaar noemt de
toekomst onzje gedachten in beslag. Wij heb
bon een nieuwen kalender met. ruim drie en
con half honderd blanco bons, Wat zal hel
lot op die blanco bons schrijven? Waarmee
zal da geschiedenis de nog ongerept staande
dagen vullen?
De eerste dagen van 't jaar zijn de vrucht
baarste, oir.dat wij dan met het verleden
schoon schip hébben gemaakt en het welda
dig gevoel, dc toék*orast "voor óns tc hebben,
ons lact geestkracht oh ijver vervuil. Want
wij weten, dat niet louter liet lot leven
bepaalt, maar dat onze eigen houding j>
gens dat leven in de ontwikkeling der din
gen een belangrijke factor is. Van onzen
wil, van onzen moed, van onze volharding
Zal ons welslagen goeddeels afhankelijk zijn.
Daarom staan wij in liet vcrscli .aangevan
gen jaar met de beste voornemens en met
liet sterkste vertrouwpn bezield.
Er is een tegenstelling tussclicn .de '.wijze,
waarop wij het, oude jaar uitgeleiden en'die
waarop wij liet nieuwe verwelkomen. In De
cember kijken wij achteruit, in Januari
vooruit. Wij hebben dé laatste week van bot
jaar aan verpoozing on feestdagen gewijd,
omdat de arbeid dan toch niet recht vlotten
wil. Want achteromzien belemmert den ar
beid in gelijke mate als vooruitzien dezen
bevordert.
Men keilt liet .verhaal van Lot's huis
vrouw, die in ren zoutpilaar veranderde,
zoodra zij achterom keek. Dit zonderling
avontuur krijgt beteekenis 'als symbool. -Wie
achtefomziet versteent. Hij staart op een
verleden dat dood is, houdt, zich bezig niet
de vergankelijkheid, roept de geesten \an
afgestorvenen op. Het rijk van d? rust lokt
hem, brengt hem onder zijn verstij vonden
invloed, verlamt en vérbluidt hem door
rouw, weemoed en vruchtcloozc herinne
ring.
Achter ons'is niets te bileven, niets (c be
reiken,'sMenschep roeping ligt vóór hem:
daar, aan de lichtende kimmen van' een
niéuwen dag, vindt hij zijn taak. Met het
geen voorbij is. is niets nicer tc beginnen;
van hetgeen nadert, is nog alles ie maken.
In het vooruitzicht openbaren zich kansen
en mogelijkheden.
Tóch is 'de tegenstelling liissclien terug
blik en vooruitzicht niet vólstrekl. Uit het
verleden zal zich de toekomst ontwikkelen.
De nieuwe kalenderblaadjes zijn niet blan
co; in onzichtbaar schrift is dun raeds heel
wal op gegrift, wat onder het licht van den
nieuwen dag' te voorschijn zal komen. Lr Jie-
staat wel degelijk een voorbeschikking, al
kan men deze niet altijd zoo tot in kleinig
heden narekenen als sómmigen mor non.
Wij nemen den ouden monech mee in 't
nieuwe jaar. Eu de oude maatschappij. En
<le oude problemen, l.r is liïeie nieuws on
der de zon.
Steeds zijn er voorspellers geweest, tik in
tie toekomst zeiden t* kunnen lezen. Maar
slecds zijn ook weer hun vuors)icIlingen an
ders uitgekomen dan zij hadden e -dacht.
Ons lot staat in de sterren beschreven; bij
'd> geboorte krijgen wij kansen, maar ook
belemmeringen mee; wij zijn afhankelijk
van lichamelijke en geestelijke factoren; van
'de maatschappelijke, ecohpmisclic en poli
tieke ■constellatie onzer omgev ing. Maar w ie
uil dit alles do horoscoop van liet nieuwe
jaar trekken wil, zal zich vergissen. Lr doen
•zich te veel onberekenbare invloeden en om
standigheden in ieclevs lot en in het lot der
gemeenschap voor. Zij doen vaak de balans
naar de andere zijde overslaan en do reken
meesters staan gedupeerd.
Voorbeschikking, en toeval bepalen te-
Kaam het vooruitzicht, dat door de wissel-;
(working tusschon deze twee componenten
onzeker blijft. Staat het verleden in scherp
omlijnde gestalte achter ons, loekorv.st
blijft een vaag en onbestemd beeld,
Vandaar dat het verleden voor menigeen
Kooveel aantrekkelijker is dan de toekomst.
Hef verleden heeft inhoud, geeft houvast,
inen kan er zich in veldiepen. Wie, als Lot's
vrouw, achterom kijki. ziet een stad met be
kende straten en menschep, wier vertrouwe
lijke aanblik hein geruststelt cn troost. Wie
vooruit kijkt, duizelt van een terug wijkende
horizon, van een verschiet, ijl cn leeg, waar
slechts nevelen cn zandvlakten hem wach
ten. Geen bekend gezicht, dat hem begroet;
liet i alles nuchter, vormloos en vreemd.
In deze zwijgende ruimte zal hij zijn weg
moeten zoeken; zelf zal liij de vlakte met
steden moeten bebouwen, met boomen moe
ien beplanten, mot menschen moeten bevol
ken. Zóó trok de aartsvader Abraham do
woestijn in naar het hem onbekende land,
dat zijn God hem wees
ZcL maken wu de Dckomsl, maar zelf
maken wij ook hel vooruitzicht. Want zelf
gaan wij mee naar hel nieuwe land. Met oii-
y.c eigenaardige kenmerken. W .-l is ons voor
uitzicht? Yooi den angstige zal liet vooruit
zicht angstwekkend zijn. voor den dappere
bemoedigend. oor den lustcloozc triest,
voor den gcestdiiftigo belangwekkend. Hel
vooruitzicht is wat wij zelf zijn.
(Nadruk verboden).
De regeering van Panama ten
val gebracht. Groote belang
stelling in Amerika.
Terwijl in liet afgeloopen jaar de Zuid-
Amerikaanschc staten van zich lieten spre
ken in verband met dc talrijke revoluties,
die daar uitbraken, begint nu onrust aan
den dag te treden in Middcn-Amcrika. Wij
hebben niet zoozeer liet oog oji Nicaragua,
v aar aanhangers van Sandino een aantal
\incrikaansch" marine-soldaten liebben ge-
cipod. maar bedoek n in 'l bijzonder Pana
ma, waar op een verrassend snelle wijze de
i ogcoring is weggevaagd door een opstan
dige*! bcvVegiiig onder leiding-van den ad
vocaat Arias. Eén der gouverneurs beeft
nog wel getracht een tijdlang zich tc hand
haven, maar tenslotte moest ook hij zwich
ten en men krijgt thans den indruk, dat de
rebellen den toestand bchccrschen.
De beweging, die te Colon haar uitgangs
punt had, breidde zich snel uit over liet ge-
lieclc land cn was klaarblijkelijk uitstekend
voorbereid en georganiseerd. Zonder bloed
vergieten liceft de rebellie zich echter niet
voltrokken: er zijn nog al wat personen hij
de straatgevechten gevallen cn bij dc on
lusten is ook een Amerikiiansch journalist
omgekomen.
AY ai, dc oorzaak is van de ontevredenheid
in den lande, die zich in den vorm van een
revolutie uitte, is niet rncl 'nauwkeurigheid
vast Ie stellen, maar evenals bij de Zuitl-
Aniei ikaansche omwentelingen heeft ook in
Panama de economische malaise haar in
vloed laten gelden. Bovendien wordt als
motief voor dc gewelddadige omverwerping
van het officicele gezag aangegeven, dat de
regecringon onder liet .presidentschap- van
Chiari en Aroseincna zich aan allerlei Vor
men van corruptie hebben schuldig gemaakt
ii dal men op ccnigszins drastische wijze
hier eindelijk een slokje voor wou steken.
Hoe dit /ij: president Arösemena is na een
gevecht om het bezit van zijn paleis gevan
gen genomen en het premierschap wordt
thans door Arias waargenomen, die gepre-
zen wordt als een zeer bekwaam man, aan
wien Panama reeds zeer veel heeft te dan
ken gehad.
De thans ten val gebrachte president Aro
seincna had zijn ambt op 1 Oc(.9ber 1928
aanvaard en wanneer niets tusschenbcido
was gekomen, zou hij zijn functie nog tot
1032 hebben vervuld-
Op 3 Xov 1003 heeft dc republiek Pana
ma zich van Columbia afgescheiden cn zich
onafhankelijk verklaard. Tien dagen later
werd zij door de YcreenigUe Slaton erkend.
Op grond van de in 1903 cn 1901 gesloten
verdragen kreeg Amerika het recht het Pa
namakanaal aan te leggen en aan dc Vcr-
ecnigcle Staten werd „voor eeuwig" een
strook lands verpacht van 8 K.M. breedte
aan beide zijden van liet kanaal. Panama
kreeg daarvoor ineens een bedrag van 10
millioen dollar uitbetaald en van 1913 af
een jaarlijksche rente van oen kwart mi!
•11 dollar. In liet verdrag van 1920. dal
cclilèr nooit door het pariement van Pana
ma is bekrachtigd, werd vorder overeenge
komen, dat bij een oorlug, waarin dc Ver
enigde Staten betrokken mochten worden,
Panama automatisch zich aan de zijde van
Amerika zou scharen on dat de Vcrecnigdc
Stolen in een dergelijk geval naar eigen
goeddunken liet hcolo gebied dor republiek
mochten bezetten
Men ziet uit hel bovenstaande, dat Ame
rika zeer veel belang heeft bij hetgeen er
zich in Panama afspeelt en het bericht uit
de stad, die dm zelfden naam draagt als
cie republiek zelf. volgons welke een afdec-
ing Amerikaanschc troepen reeds per
vrachtauto uit de door dc Amerikanen be
zette kanaalzone naar dc stad Panama is
gezonden, om daar iijf en goed der Amcri
kaansche staatsburgers Ir beschermen, zal
dan ook wel juist zijn. Onmogelijk is hot
cv onmin, dat Amerikaanschc troepen voor
hetzelfde doel naar allerlei andbre steden
van Panama zullen worden gestuurd. Dc
republiek Panama toch bezit op grond van
kaar verdragen met dc Vorconigde Staten
geen leger, doch slechts bondspolitie.
Aan de vrijheid van liet l'unomak.maal
waarvan Amerika's positie als zeemogend
heid gedeeltelijk afhankelijk is. is den Ver
enigden Staten uit den aard der zaak veel
gelegen, zoodat zij de gebeurtenissen in Pa
nama met de grootste aandacht volgen. Zij
zullen een oog in het zeil houden, maar aan
den anderen kant is aan tc nemen, dat de
Amerika ansche interventie niet een tc na
drukkelijk karakter zal dragen, zoolang
blijkt, claf de opstand geen buitehlandseh-
poiil ioken kant heeft, doch van bin-
iicnlaii'hcli-.-taatkuiidigeii aard is.
De elegante, luxueuze, conduite inte
rieur 6 personen.
Vraagt vrijblijvend demonstratie en
proefrit.
TELEFOON 1210.
Parijs. 3 Jan. YD. Uc toestand van
maarschalk Jóffré is Vrijdagavond verer
gerd. Het hart houdt liet evenwel nog. De
artsen twijfelen er niet aan, of het einde
kan elk uur woéden verwacht, doch het
wordt niet ónwaarschijnlijk geacht, dat de
maarschalk dén strijd tegen den dood nog
een dag zal volhouden.
P a r ij s 3 Jan. Maarschalk Joffre is
hedenochtend te 8 uur 23 overleden.
Een korten tijd geleden hebben wij in een
overzicht reeds de beteekenis van Joffre
geschetst, den kloeken ITanschen legeraan
voerder in den wereldoorlog, die, na aan
vankelijke nederlagen, zich tenslotte wist te
herstellen cn -aan dc Marne een beslissende
overwinning wist tc behalen, die den afloop
van den oorlog ten gunste van de gcalliecr
den heeft bepaald.
Iloe langer hoe verder week hot Fransclie
leger voor het Duitsehe, dat blijken gaf van
zijn superioriteit op het gebied vyn tactiek,
bewapening en in menigerlei ander, opzicht,
terug. Hoe langer .hoe dieper drong de vij
and het land binnen, inaur op een zeker
JOFFRE.
moment hield Joffre aan dc Marne stand,
nadat hij tal van onbekwame officieren uit
het leger had verwijderd. Zijn bevelvoering
was geniaal en hij wist kranige officieren
als Gallieiii, Manoury en Poch aan zich te
verbinden en zoodoende voorwaarden te
scheppen voor de zege, die dan ook niet
uitbleef.
Ook nadien heeft hij zijn land nog mcin-
gen goeden veldheer.sdienst bewezen bij
Verdun, aan de Sommc, enz., al leidden
zijn adviezen niet steeds tot de overwinning,
doch dit lag niet steeds aan hem. Tóen men
hem een wenk gaf van liet tooncel tc ver
dwjjncn, heeft hij hieraan onmiddellijk ge
volg gegeven, zij het met een bedroefd hart
en met het gevoel, dat hem onrecht werd
aangedaan. Een cii ander heeft hem echter
niet verhinderd Frankrijk verder met raad
en daad te dienen.
Een bijzondere correspondent van de
North American Newspaper Alliance heeft
te Washington met generaal Pershing, den
opperbevelhebber over de Amerikaanschc
troepen in den groolen oorlog, over maar
schalk Joffre gesproken.
In Joffre. zoo zeide generaal Pershing,
blijkens de X R. C. zal dc vyercld een van
baar grootste militaire figuren cn Frankrijk
een vurig vaderlander verliezen. In zijn Jie
velhebberschap over dc 1 ranschc legers
heeft hij zich als een groot leider geken
merkt. Als de „rots aan de Marne" heeft hij
de bondgenoolen voor oen nederlaag heilbed
Hij bezat een onbegrensd vertrouwen in den
Franschen soldaat en li ij verstond het een
beroep op diens vaderlandsliefde te doen
onder dc moeilijkste omstandigheden. ITii
was nooit verstoord of opgewonden cn hij
had vriendschap voor Amerika. Mijn om
gang met hem is steeds zeer aangenaam
geweest en bet verheugde mij hem mijn
I riend le noemen. Zijn dood zal mij hel go
voel geven van een zwaar persoonlijk ver
lies.
Mijn eerste ontmoeting met maarschalk
Joffre, zoj vertelde generaal Persliing ver
der, heeft in 1^17 plaats gehad, toen hij met
de Fransclie missie, aan welker hoofd i
viani stond, in Amerika kwam. Ik was toen
juist tot opperbevelhebber over dc Ameri
kaansche troepen benoemd,
j Ik zag hem terug den 13cn Juni van het
zelfde jaar, onder de officieren, die mij bij
mijn komst te Parijs opwachtten. Maar
schalk Joffre was steeds heel vriendelijk
voor Amerikanen cn steeds bereid in alle op
zichten bij te dragen tot het vormen van het
Amerikaanschc leger. Ik ben dikwijls bij
hem thuis te gast geweest en ik heb kunnen
vaststellen hoe gelukkig cn gastvrij zijn fa
milieleven was.
Generaal Pershing heeft ook over dc
vriendschap tüsschen de maarschalken Jof
fre cn Focli gesproken.
Joffre en Foch, zeide hij, waren vrienden.
Ik heb Foch met groote bewondering cn
groote genegenheid over Joffre lioorcn spre
ken.
Tot generaal Pershing's herinneringen aan
Joffre behooren tal van foto's waar beiden
opstaan, welke hij met genegenheid bewaart.
WEERBERICHT.
1 Ioogste Barometerstand
762.8 te Akureyri.
Laagste Barometerstand:
743.1 tc Bresten Scillv.
Verwachting:
Matige, O. tot wind, ne
velig tot bel rokken of zwaar
bewolkt, met aanvankelijk
regen, zachter in liet. 7.
De communisten roeren zich
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
WINTER-OPRUIMING
Geweldige voorraad
HANDSCHOENEN
vanaf 15 cent.
D u s s e 1 d o r f, 2 J a n. (V. I).) Dc com
mimisten zijn erin gosJfj&gd Vrijdagochtend
met steun van de werkloozcn uit do om
geving de arbeiders van de mijn Friedrieh
Ileinrich tot een wilde staking te bewegen.
Achttienhonderd mijnwerkers van de och
tendploeg onder den grond cn achthonderd
boverigrondscho arbeiders zijn niet aan den
arbeid gegaan. De vele werkwilligen wer
den met geweld tegengehouden. Een leider
van den ouden mijnw erkersbond. die tot
bezinning vermaande, werd neergeslagen
en mishandeld.
Desondanks is de stemming voor staken
niet zeer sterk en slechts het niet aanwezig
zijn van voldoende politic maakte deze bol
dingen mogelijk. Toen later een 100-tal po
litieagenten uit Dusscldorf en Duisburg ar
riveerde, was de rust spoedig hersteld.
Ook bij Ncunkirchen zijn de arbeiders in
staking gegaan. Op dc overige mijnen
wordt gewoon gewelkt.
De orgauisatics vermanen tot
bezinning.
De mijnvverkcrsorganisalics hebben zich
tegen dc staking verklaard en liebben tot
de arbeiders een oproep gericht dc orde tc
handhaven cn dc bezinning tc bewaren en
slechts dc adviezen van de bondsbeslurcn
op te volgen.
Het aantal stakers bedraagt
11.91 pet.
Met betrekking tot dc pogingen der com
munisten in de mijnen in het Roergebied
een staking le ontketenen wordt gemeld,
dat het gootstc deel der mijnwerkers aan
den arbeid is gebleven. In de districten
vvitten, Dortmund, Bochum, Wattcnschcid,
Essen, Muclhcim cn Duisburg is van sta
king geen sprake. Het totaal aantal stakers
bedraagt niet meer dan 11.91 pet. Dc sta
kers bevinden zich voornamelijk in de dis
tricten Hamborn, Buer, Gladbcck en Hamm.
Amerikaansche marinesoldaten
gedood.
f ÏOO.- duurder dsn de goed
koopste Amerikcansche Auto
Districts Importeur
Telefoon £210 Amersfoort
Ilel verdrag van Versailles
een voorname factor
Xc w-Vork, 2 Jan. (V. D) Naar uil
Managua in Nicaragua wordt gemeld, liceft
in Coctacl aan de rivier CocO nabij dc grens
een lievig gevecht plaats gehad tusschcn
Amerikaansche marinesoldaten cn vrijheids
strijders uit Nicaragua. Negen marinesolda
ten, onder wie een sergeant, werden gedood
cn twee ernstig gewond. Dc Nicaragueczcn
verloren 11 dooden. l)c aanval op dc ma-
rinea'fdecling, die bezig was met het aanleg
gen van een telefoonverbinding, kwam ge
heel onverwachts, ofschoon sinds maanden
botsingen \oorkwamen. ITct gevecht duurde
langer dan twee uur. De gewonde marine
soldaten werden per vliegtuig naar Mana
gua gebracht. Men neemt aan, dat gene
raal Sandino weer in Nicaragua is aangeko
men cn Miguel Ortez met Jiel ten uitvoer
brengen van den aanval heeft belast.
I, oTideri, 2 Januari. (V.D.) Lord Cecil
verklaart in dc Nation" naar aanleiding
van een de vorige week in het zelfde tijd
schrift opgenomen artikel van Georg Bern-
hard, dat dc ontwapeningsconferentie niet
dc bevoegdheid heeft het redesverdrag van
Versailles tc veranderen of vast te stellen
in hoeverre ilczc of andere bewapening tc
beperken is.
Dc Duilschc cisch tot bewapeningspari
teit is in geen verdrag vastgelegd. Er be
staat slechts een verplichting voor de on-
derteekenende mogendheden van het ver
drag van Versailles, een zekere maïc van
internationale ontwapening door te voeren.
Dit moet zeer zeker ernstig'worden opge
vat. cn ook binnen een zekeren lijd doorge
voerd worden, hoewel een bepaalden ter
mijn daarvoor niet is aangegeven. Ander
zijds staat evenwel vast, dat dc bepalingen
van het vredesverdrag vroeg of laat moeten
worden opgeheven. Er kunnen in Europa
geen stabiele verhoudingen ontstaan, zoo-
lang men vasthoudt aan dc basis van de
voortdurende ongelijkheid. ITct is dus neg
slechts een kwestie van tijd, dat de huidige
toestand ten einde komt. Aan de andere zij
de moet dc potenlieele beteekenis van de
gevormde reserves bij de a.s. onderhande
lingen in aanmerking worden genomen. De
besnoeiing der begrootingen en een over
eenkomstige gelijksoortige samenstelling
uer staatsbegrootiiigen voor bewapcnmgs-
uitgavcn in alle landen is op het oogenbiik
dc beste methode Ier controle, hoewel deze
natuurlijk niet ideaal is. De hoofdzaak
blijft de ontwapening ter conferentie in het
jaar 1932 lot een resultaat to kunnen bren
gen.
MOORD OP EEN GEHEIM AGENT.
Belgrado. 2 Jan. (V.D.) Tc Agram is
in den nacht op heden een der bekendste
agenten van den Zuid-Slavischen Geheimen
Dienst Josef Stelek, vermoord. Hij werd in
een huis gelokt en daar met vier bijlsla
gen om het leven, gebracht.
