EEN MERKWAARDIG ZWERVERSLEVEN
P.E, RINTEL
A. H. van N1EUWKERK
C0NGA0 VIEUX XXX per flesch f 3.85
KLCEDING
HAAR MAAT
UITVERKOOP
Dr. H. F. C. TEN KATE f
De bekendste Hollandsche
geleerde in 't buitenland
REVISIEVERZOEK VAN
SAL. LIEBERMANN
RESERVE-PERSONEEL DER
LANDMACHT
Varkenmarkt 13-15
OPCENTEN OP DE TABAKS
ACCIJNS
Rooktafels niet koperen bladen en
houten bladen met coromandel inleg
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
HUMORHOEKJE
„L'lwinme qui nest jamais Ia, oü est
sa dernière adresse".
Op 5 Februari is te Tunis overleden dr.
H. F. C. ten Kate, een van de meest be
kende anthropologen en ethnologen van
ons land. Hij bereikte den leeftijd van Ti
jaar.
Prof. J. II. F. Kohlbruggc. die een van
'de intiemste vrienden van Pr. tv Kate is
geweest, was zoo welwillend, om ons bet
een en ander tc vertellen uit het voor de
wetenschap zoo welbesteede, en zoo merk
waardige leven van dezen wereldreiziger.
nffian
Dr. H. F. C. TEN CATE.
Dr. ten Kate stamde uit een geslacht, dat
bekend heeft gestaan om zijn grooten kunst
aanleg. Zijn vader was de portretschilder
Herman ten Kate, zijn broer Marie maakte
de schilderij „De veroordceling van den
oorlog", die hun, die de stad Zurich be
zochten, niet onbekend zal zijn. De dichter
ten Kale was zijn oom. En nog meerdere
kunstenaars lieefi deze familie voortge
bracht. Hij zelf, de nu overleden ten Kate,
.werd eerst v oor schilder opgeleid, doch g'.ng
daarna te Leiden 111 de natuur-filosofic stu-
deeren. Aan de Leidsche Universiteit werd
hii, evenzeer als zijn latere zwager Scrru-
rier, aangetrokken door de aardrijkskunde-
colleges van professor Vcth, waar zij bei
den dikwijls de eeltige bezoekers waren!
Na de voltooiing zijner studies werd hij
geheel behcerscht door de lust. om landen
en volken uit eigen aanschouwing te leeren
kennen, en zijn plannen in die richting wer
den sterk beinvloed door zijn zwerversnei
gingen, die hein niet veroorloofden ergens
3d ij vend post tc vatten. Als hij ergens ceni-
gen tijd had vertoefd, dreven zi] hem weer
naar een ander land. Nergens vond hij to-
M cdenheid, nergens vond hij rust. Schert
send werd hij wel vergeleken met den Wan
delenden Jood, en in Parijs noemde men
hem: „niomme, qui nest jamais la, oü est
sa dernière adresse".
Door dit zwerversbestaan kende hij vele
Halen, waarvan hij er 8 of 9 vloeiend sprak,
en werd hij de meest bekende Hollandsche
geleerde in het buitenland. Gedurende zijn
gelieele leven heeft hij den Ilollandsclien
naam en de Hollandsche wetenschap hoog
gehouden. Zeer eigenaardig was echter
daarbij, dat hij allerminst in het eigen laud
kon aarden; hij vond hier alles klein en be
krompen, en vertrok meestal weer spoedig
naar elders, als hij in Nederland was.
Omstreeks het jaar 1910 werd ten Kate
aangezocht, om buitengewoon hoogleeraar
in de anthropologic en de ethnologic aan de
Utrechtsche Universiteit te worden. Hij wees
echter dit aanbod af, ten declc omdat hij
vreesde dot zijn Japansche vrouw hier niet
zou kunnen aarden. Doch evenzeer dreef
hem daartoe het zich bewust zijn van zijn
zwërversaanleg, die -hem blijvend ongeschikt
maakte voor een dergelijke betrekking.
Ten Kale's eerste onderzoekingen von-
rlen plaats op de Balearen. de eilanden bij
Spanje. Daarna sloot hij zich aan bij Prins
Roland Bonaparte, voor een antropolo
gisch onderzoek van de Lappen. En vervol
gens vond hij gelegenheid zich aan te slui
ten bij dc IIcmcnway-expcdilie naar Ari
zona en Texas, voor onderzoek van de
Pueblo-Indianen. Vandaar trok hij naar
Suriname, waar hij de Indianen en Bosch-
negers bestudeerde, en doorkruiste een
groot gedeelte van Guyana en Venezuela. In
dezen tijd was hij een aantal jaren verbon
den aan het-grootc museum van Argentinië
te La Plata, voor de antropologische afdcc-
ling; hier wijdde hij zich iu het bizonder
aan het onderzoek van lang geleden uit
gestorven Indianenstammen.
Eenigc jaren later zien wij hem, in op
dracht'van het Xederl. Aardrijkskundig Ge
nootschap, een reis maken door den Tirnor-
archipol; in die dagen waren Soemba en
Florcs nog zeer weinig bekend. In aanslui
ting daaraan maakte hij een onderzoekings
tocht door het oosten van den Archipel, naar
Australië, Melanesia en Polynesia, welke
tocht wederom in Amerika eindigde.
Teckenend voor ten Kate's geweldig©
energie is het, dat hij zich tusschcn deze
grootc reizen door in Duitschland heeft toe
gelegd op dc studie der geneeskunde, met
tot resultaat, dat hii ook doctor in dc ge
neeskunde werd. Ilij volbracht die studie
met de bedoeling, om als medicus een be
staan te kunnen vinden. Hij vestigde zich
als zoodanig in Japan! waar hij, met en
kele korte onderbrekingen, ongeveer 12
jaar heeft doorgebracht. In die. jaren ver
schenen van heui tal van studies over het
Japansche volkskarakter en het Japansche
volksleven, welke onderzoekingen hem wer
den vergemakkelijkt door zijn huwelijk met
een Japansche, welke verbintenis een zeer
gelukkige is geweest. Nu het overlijden van
zijn echtgcnoote kon hij in Japan niet meer
aarden, eu keerde hij, voor 't laatst, naar
Europa en Nederland terug. Dat was om
streeks het jaar 1920. Ilij kwam luer zijn
verzamelingen opruimen, en verdoelen over
de verschillende musea. Maar wederom
trok hem het rustige leven in het vaderland
niet aan. Dc wereld riep hem, en hij kon
aan haar roep nog altijd geen weerstand bie
den. Zoo ging hij weer naar Italië, en ver
volgens naar Noord-Afrika.
Daar is hij zijn vérdere le en gebleven,
en daar verdiepte hij zich, vooral in Tunis,
in de studie van do bevolking van Noord-
Afrika, welke studie hem heeft bezig ge
houden tot aan zijn overlijden. liet is niet
bekend, of zij voltooid werd. Dc laatste jaren
woonde lnj te Carthago, waar hij thans ge
storven is.
Door zijn vele groote reizen was niemand
als bij bekend met dc volkeren d„<r aarde,
waardoor hij, ook zonder de lichamen tc
meten, een zeldzaam juisten blik had op
rassen en vermenging van rassen. Onze
Ethnologen werken meestal volgens boeken
of kennen uit eigen ondervinding alleen de
koloniën, ten Kate kon overal vergelijkingen
maken tusschen tal van volkeren naar
wat liij zelf gezien had. Zijn onrustige
levenswijze. heeft echter een groot
nadeel gehad: zij is de oorzaak van het
feit, dat er heel weinig hoeken van zijn
hand zijn verschenen. Zijn laatste werk
was: „Over Land en Zee' (1925), waarin hij
schetsen geeft uit de verschillende landen,
die hij bezocht. Overigens verschenen al zijn
studies in de tijdschriften van dc meest ver
schillende landen der wereld, wier talen hij
even gemakkelijk schreef als sprak. Nie
mand heeft ook maar een klein overzicht
over den geweldigen door ten Kate gopres-
tcerden arbeid. Die zal samengesteld moeten
worden uit tal van Amerikaanscbe, Engel-
sche, Fransche, Duitsche, Spnanscho en Ja
pansche tijdschriften! En welk een tijdroo-
vendc en omvangrijke arbeid dit zul zijn,
laat zich slechts raden!
Mr. t\ Pauwels aangezocht de
behandeling ervan op zich
te nemen
Amsterdam, 10 Febr. Naar het pers
bureau Yaz Du'.s verneemt heeft Salomon
Liebcrmann, die kort geleden gratie heeft
gekregen en «leswege uit dc Bijzondere
Strafgevangenis tc Schevoningen ontslagen
is, thans wonende te. Brussel, het voorne
men hij den Iloogen Raad dor Nederlanden
revisie aan te vragen van het arrest van
het Gerechtshof Ie Amsterdam, waarbij hij
werd veroordeeld tot twee jaren gevange
nisstraf, met aftrek van één jaar preven
tieve hechtenis, terzake van zijn liandelm-
gen in dc affaire van de „Veendarnmu
Hypotheekbank''. Tc dien einde heeft hij
zich gewend lot mr. F. Pauwcis, advocaat
tc Amsterdam, met het verzoek deze revisie-
behandeling op zich te nemen.
In verband hiermede heeft mr. Pauwcis
zicli naar Brussel begeven voor het voe
ren van nadere besprekingen.
DE MOORDAANSLAG TE OVEZANDE.
De koster ter beschikking
gesteld van de Justitie.
Dc iu arrest gestelde koster \an dc 11.-K.
kerk te Ovezande, wiens vrouw Donderdag
met een schot in den hals in den luin van
haar woning werd aangetroffen, is thans,
naar het Jlbld. meldt, ter beschikking ge
steld van de justitie.
DOCDELIJK ARBEIDSONGEVAL.
1! ii url o, 9 Februari. Bij dc werk
zaamheden voor den aanleg van den Nieu
wen weg van Zelhem naar Ruurlo heeft
Zaterdag een ongeluk plaats gehad. Dc ar
beider -f R.. wonende te Zelhem, kreeg
bij hot uitprikken van boomslammen, door
liet. onverwachte terugslaan ven ccn paal,
deze zoo ongelukkig legen het hoofd, Tlat
hij na eenigc uren overleed. Hii laat een
vrvv.w mol vijf nog jeugdige kinderen ach
ter.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van 13
Februari benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het wapen der genie, lot
reserve eerste luitenant bij hun tegenwoor
dig korps de reserve tweede luitenants ir.
II. Mulder, ir. C'. Frets, H. A, \au Uerlc cn
ir. J. A. van Os, allen van het regiment
genietroepen; J. II. de Nier on II. J. Pot,
beiden van het korps pontonniers en torpe-
cli^icn, alsmede A. Viergever, van liet regi
ment genietroepen.
Te rekenen van 1G Januari 1901 is;
If. dc termijn van benoeming als zooda
nig van den reserve-officier van gezopdh ud
der tweede klasse A. A. Vrijlandt, van hot
peisonec! van den Geneeskundigen Dienst
der landmacht, voor den tijd van ton min
ste vijf jaar verlengd;
He. benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het personeel van don
geneeskundigen dienst, tot reserve-officier
van gezondheid der eerste klasse, de reser
ve-officier van gezondheid der tweede klas
se A. A. Vrijlandt, voornoemd;
is aan tien reserve-kapitein ir. L. C. Posi,
en aan den ros. oerste luitenant ir. P. K. van
Meurs, beiden van hot regiment genietroe
pen, bcnovons aan den res. eerste luite
nant H. van Noortwijk, van het lo rog. on-
bereden artillerie, op hun verzoek eervol
ontslag als zoodanig verleend uit den mili
tairen dienst;
zijn benoemd bij hot reserve-personeel dor
landmacht, bij het personeel van den ge
neeskundigen dienst, tot reserve-paarden
arts der tw eede klasse de hoeren P. van Loo'
en A. van der Schaaf, beiden v eearts;
is to rekenen van 21 Doe. 1930 benoemd
bij het reserve-personeel der landmacht, bij
het wapen der artillerie, tot reserve eerste
luitenant bij liet Gc reg. v old-art. de res
tweede luit. C. G. R. van Murcolis liartsinc*
van cat korps;
is aan do opperwachtmeesters G. Kramer
en II. J. Verbaan, den wachtmeester K
Schaaff en den marechaussee P. Kamphorst
allen van het wapen der Koninklijke Mare?
chuussée, vergunning verleend tot hét dra
gen voorzooveel betreft voornoemde op
perwachtmeesters en voornoemden wacht
meester-- van de vorgukl zilveren medaille
en voorzooveel betreft voornoemden ma
rechaussee van de zilveren medaille dei-
Orde van de Eikenkroon van Luxemburg:
is benoemd bij hot reserve-personeel d;-r
landmacht hij het personeel van don Ge
neeskundigen Diepst lot reserve-officier
van gezondheid 2e kl. G. v. Gondcren Stort,
arts; is aan den reserve-kapitein voor spe
ciale diensten J. de Flines. van het Vrij
willig Landstorm Korps Luchtwachtdienst,
vergunning verleend tot het dragen van do
versierselen van Ridder in de Constattüjn-
scha Orde van St. George;
is aan de resorvc-lc luiis P. H. de Jong,
van liet 19e reg. inf., cn mr. II. Bruvn, van
het Se rog. vcld-art., op het daartoe door
hom gedaan verzoek oervol ontslag als zoo
danig verleend uit den militairen dienst;
is benoemd bij het reserve-personeel der
landmacht bij het dienstvak der intendance
tot. reservo-le luit. voor speciale diensten de.
reservc-lo luit. dr. R. van Santen, van het
Ho reg. inf., zulks onder gelijktijdig eervol
ontslag uit zijn rnw.»uulige betrekking';
is aan den sergco. m. or W. van den
Iloek, werktuigkundig' en aap den ser
geant-vlieger H. Bosv, heiden van >U*
Luchtvaartafdceling, vergunning verlceud
tot het dragen van de bronzen medaille
voor maritieme verdiensten (la Medaglia di
bronzo al valor die marina) van Italië;
zijn benoemd: bij het rescrve-pci sonce!
der landmacht bij liet wapen der artillerie,
bij dm staf van dat wapen: a. lot reserve-
lc luit voor speciale diensten dc reserve-lc
luits. ir. L. Troost, van het reg. jagers cn
ir. G. C. Mflhorst, van het 39e reg. inf.;
b. tot reserve-2c luit. voor speciale dien
sten dc rcserve-2c luit. dr. A. F- J- Claas-
sen, van het 2e reg. onbereden artillerie,
zulks met bepaling dar voornoemde reser
ve-officieren voor speciale, diensten bestemd
zijn voor den dienst bij dc Artillerie-Inrich
tingen, en onder gelijktijdig eervol ontslag
uit. hun tegenwoordige betrekking.
is met ingang van 0 Februari 1931 be
noemd bij het reserve-personeel der land
macht. bij het personool van den Genees
kundigen Dienst, tot reservc-officicr-tand-
arts der 2c klasse, de dienstplichtig ser
geant-titulair I. M. van Moppes, van do le
compagnie Hospitaal-soldaten:
is benoemd bij ret reserve-personeel der
landmacht bij het personeel van den Ge
neeskundigen Dienst, iot reserve-paarden
arts der 2e klasse, dc hoer I. Tees, veearts;
is benoemd hij hel reserve-personeel der
landmacht, bij het personeel an den Ge
neeskundigen Dienst, lot reserve-officier
van gezondheid der 2c klasse, dc lieer J. 13.
M. Veraart, arts;
is met ingang van 5 Febr. 1931 benoemd
bij liet reserve-personeel der landmacht, bij
het personeel van den Geneeskundigen
lot rcserve-dirigcorend officier van gezon i
beid der lsto klasse, de resorve-dirigoeren i
officier an gezondheid der 1ste klasse, 11.
V. F. Gelinok, zulks onder getijktijdig eer
vol ontslag uit zijn tegenwoordige betrek
king:
is aan den reserve-majoor van de mili
taire administratie L. M. F. G. Kuugo, van
het 4c regiment infanterie, aan den reserve-
kapitein J. R. Diemont, van het 5o regiment
veldartillerie cn aan den reserve-majoor
N. Bakker, van het 1ste regiment veld-artjl-
lerie, respectievelijk met ingang van 12 Fe
bruari 1931, 13 Febr. 1931 cn 2G Febr. 1931,
op bet daartoe door hen gedaan verzoek,
ccn eervol ontslag verleend uit den militai
ren dienst;
is met ingang van 16 Maart 1931 benoemd
bij hel i eservepcrsoncel dor landmacht, bij
hel wapen der infanterie, tot reserve-majoor
hij hol 19de regiment infanterie de gepen-
sionneerde luitenant-kolonel der infanterie
van het leger in Nederlaiiïisch-Indiö, W. C.
Camniau.
Telefoen 582
Bezwaren der sigaretten-
importeurs
organi.-eerd overleg in zaken, rakende do
dopartemcntsambtènaren. cn daarmede ge
lijk te stellen personeel mr J. F. van
Rooveu to s-Gravenhoge, zulks in verban l
met de omstandigheid dat dc ambtenaren
van liet hoofdbestuur der posterijen, tele
grafie en telefonie en van het bestuur van
den postcheque en «girodienst niot nicer res
sorteeren onder genoemde commissie, ui
zijn benoemd in geiucide bijzonder© tom
missie: tot lid: mr. I. W eslhoff, administra
teur hu het departement wan arbeid, han
del cn nijverheid, Lot plaatsvervangend lid
mr, II. J. Morren, referendaris hij don
dienst der werkloosheids orzokorings- cn
arbeidsbeipiddoling ie 's-Gravcnhagc.
Met ingang van 1 Maait op verzoek eer
vol ontslagen mr. A. M. F. 11. Janssen do
Limpcns, als griffier bij hot kantongcrccht
to Bergen op Zoom:
op verzoek eervol ontslagen mr. R. van
Wocklcven als kanionrechtcr-plaatsvervan
ger in het Kanton Utrecht:
met-ingang van 1 Maart eervol ontslagen
uit den goedionst dc officier-vlieger 2e
klasse J. Kranenburg cn dc officier-vlieger
3c klaseo L. M. Goedhart, de luitenant ter
zoe le klasse W. R. van der Ben:
op verzoek oervol ontslagen C. van Dijk,
II. F. Flbcrscn, A. J. Lange, C. Machiclse,
W. H. A, Smuldcis A. S. Uyttowaal, H. J.
Mcycnnk eu .T. 11. H Kiekens als hulp-
aalmoozonier bij hel leger tc velde voor den
tijd van oorlog:
met ingang van 1G Februari benoemd bij
het wapen der gouie tot eerste luitennnl
bij zijn tegenwoordig korps dc tweede lui
tenant P, dc Koek van het regiment genie
troepen.
Benoemd tot rechter in do rechtbank to
Utrecht mi. T. J. Dorhout Mees, reehter-
plaatsven anger in de rechtbank tc Rotter
dam;
tot rechter in dc rechtbank tc Haarlem
mr. M. A. van Rijn van Alkemadc. rechter-
pluatsvcrvangcr in dc rechtbank te. Haar
lem, oud-hoofdcommies bij het departement
van Waterstaat, wonende tc Haarlem;
met ingang van 1 Septcirtjjcr op vu zoek
eervol ontslagen dr. C. J. Yinkestcijn als in
specteur der gymnasia, met dankbetuiging
voor dc door hem in deze bctiekking bewe
zen diensten.
De Egyptische regeering diligent?
s G j-v c n li a g o. Jii Februari. In d<
beden alhier gehouden vergadering van tic.
Nederlruidscho Vcreenigiug van Sigaretten-
importeurs it liet. voorstel van den minister
van Financiën om 30 opent©» tc heffen
op den tabaksaccijns op sigaretten, nader
onder het oog gezien.
De zeer druk bezocht vergadering deelde
unaniem dc meaning, dat dc gevolgen van
deze aecijnsvcrhooging indien zij door de
Kamers wordt aangenomen van zeer ern-
sigen aard zullen kunnen zijn voor dc im
porteurs van sigaretten. Immers, zijn dezen
roecls zeer gehandicapt door do hoogc in
voerrechten, «iie op het artikel drukken, n.l.
F» pet., cn waardoor hot bijna niet mogelijk
is, tegen do binnonlaudschu sigarettenindu
strie te concurred cn, thans worden de
moeilijkheden om do voor hot publiek zoo
gcwonschlc Egyptische sigaretten tegen
ocnigszins behoorlijke prijzen in tc voeren,
hog vergroot.'
Kunnen do binnonlondscho fabrieken do
voorgestelde accijnsv erhooging gemakkelijk
uragen, waar deze voor een groot deel al
gevonden zou kunnen worden door beper
king der exorbitante uitgaven, veroorzaakt
door cadeaux, welke door do Ncdcilandsclie
sigaret ton fabrikanten ia do doozen van hun
artikelen worden bijgepakt. dc importeurs,
die steeds hun kracht hebben gezocht in
ile zeer hoog staande kwaliteit hunner arti
kelen, hebben gccnerlci marge, vvaarin zij
de verhojging kunnen onderbrengen
Het zai dus to voorzien zijn, dat do voor
oen groot deel van het publiek zoo gewilde
Egyptisch© itnpoi tsignrcttcn in prijs zullen
moeten stijgen, hoewel, naar in tic vergade
ring van do zijde van enkele der belang-
si.ikstc importeurs werd geopperd, de mo-
gelijkboid toch onder hot pog dient tc wor
den gezien om eerst uf tc wachten wat de
binnenlandschc fabrikanten zullen doen ten
opzichte van hun detailprijzen en in ver
band daarmede ook een eventueel© hand
having van dc winkelprijzen van dc ge-
importeerde sigaretten tc overwegen
Mot klom werd in dc vergadering erop
nongedrongon, den Minister van Financiën
in een request to verzoeken het zwaar
drukkende invoerrecht op dc sigaretten tc
doen vervallen of belangrijk te verlagen.
Naar nog werd medegedeeld, zou deze
kwestie do volle aandacht hebben van do
Egyptische regcoring, waarbij niet uit liet
ook dient tc worden verloren, dat de Nc-
derlandschc handel cn industrie zeer groo
te belangen hebben bij oen onbedreigdon uit
voél' naar Fgyptc.
DE HEER JOëLS NEEMT ONTSLAG ALS
RAADSLID.
Omdat hij Vrijz.-deroocraat is.
Vi-ü ra venhagc, 10 Febr. Do heer M.
Tools Jr. heeft, in verband met zijn besluit
oin toe lo gaan treden tol den Vrijzinnig
Demonciatischcji Bond, ontslag als lid van
den Gemeenteraad genomen.
In verband hiermede heeft hij zijn z-Uel
in den Raad van Beheer van het Gemengd
Bedrijf H. T. M. ter beschikking van den
Gemeenteraad gesteld.
Zijn opvolger op do liberal© lijst is liet
oud-Raodslid mr. G. C J. Varciikamp.
DENKT U OM ONZE AXMINSTER KAï ROKLEEDJES 150 c.M. LANG a I 5.90. Tg
UIT DE STAATSCOURANT,
Eervol ontheven van dc be trekking v an
lid der bijzondere commissie voor het ge-
,.Is je vader niet op de markt, vandaag?,1'
„Nee, die legt in bed met 'n kou."
