DÉ EEMLANDEB
BRIEVEN VANEEN*
BRABANTSCHEN BOER
WILLGO.
PEUGEOT-AUTOMOBIELE
JOH. DE HEER
Maandag 16 Februari 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 194
AMERSFOORT TEL. 780
Import voor geheel Nederland
economische
Type 201
wagen, benzine-verbruik
SNOWDENS PROGRAM
L. J. LUYCX ZOON
fortmann en
hehenkamp
PIANO- EN ORGELHANDEL
DOOR A. A. L. GRAUMANS
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10, per maand f 0.75, per
gr»tla verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NIERC JIJ
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN 1,0 1 105 tntxgrlp btwi|jnutnni«r.
elke regel meer f0.25. Ll^fdadlgbelds-ndvertentién voor tk
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Na een korte periode van betrekkelijke
rust in een warmbloedig land als Span
je is rust altijd iets zeer betrekkelijks is
■hei in Spanje weer eens gekomen tot een
lel oplaaien van de politieke hartstochten.
Aanleiding daartoe is het plotselinge af
treden van het kabinet-Bcrcnguer, dat geen
bijzonder plcizierige levenslooop heeft" ge
had. De half-dictatuur, die liet uitoefende
heeft in liet land hee! wat ontevredenheid
gewekt, <lio tot uiting kwam in de revo'.u-
tiepoging van half December. Berenguer
slaagde erin, die beweging, geleid door
vooraanstaande militairen, spoedig met ge
weld den kop in te drukken, liet de rc\o-
lutionnairen in de gevangenis stoppen, ter
wijl een ander deel van de aanstichters
*>ver de grenzen luchtte. Het scheen toen,
althans uiterlijk, dat de rust was weerge
keerd, maar het bleef rommelen rondom
koning Alfons en Berenguer. Nu hier een
klein opstootje, dan weev elders lawaaiende
fctudenten, die het aftreden van den Koning
feischten Cn nu plotseling, eigenlijk nog
KONING ALFONSO.
onverwacht, legt Berenguer het bijltje erbij
neer, de liberale partij schijnt dat op haar
geweten te hebben. Blijkens de ccnigszins
verwarde telegrammen hebben de liberale
leiders een manifest gepubliceerd, waarin
werd medegedeeld dat hun partij zoii me
dewerken aan de vorming van een natio
nale vergadering voor het samenstellen van
een constitutie. l)c liberalen stellen zich,
blijkens dit manifest, op het standpunt,
dat de binnenlandschc toestand in Spanje
niet kan worden geregeld en worden op
gelost. zonder medewerking van dc partij
en, die weigerachtig zijn om deel le nemen
aan de verkiezingen. Deze houding der li
beralen heeft Berenguer, doen inzien, dat
zijn positie zeer cn zeer wankel is geble
ven ondanks het met geweld onderdrukken
van dén opstand.
UiL alles blijkt, dat men dc diciatuur
meer dan moe'is, een verschijnsel, dat zich
in alle lagen dér bevolking openbaart. Niet
alleen in dc hoogere kringen gist het, maar
ook de arbeidersmassa's zijn gemobiliseerd.
Zij hebben gceischt dc intrekking van dc
vakverconigings-wcilon, van het wetboek
van strafrecht, onder de dictatuur uitge
vaardigd, en hebben aangedrongen op. con-
stilulionecle waarborgen.
Zoo kookt cn gist het weer overal in
Spanje. En de koning confereert. Hij heeft
'zich natuurlijk allereerst gewond tot de li
berale leiders, die dc onmiddellijke aan
leiding zijn tot den nieuwen toestand. Veel
nieuws over deze conferenties is er nog
niet uitgelekt, doch alles wijst in de rich
ting, dat Spanje eindelijk weer eens de par
lementaire regecring zal krijgen, een volks
vertegenwoordiging dus, steunende op een
grondwet, waarmee dan dus de laatste
klap zal zijn gegeven aan de dictatuur..
Daarnaast vraagt dc positie van den Ko
ning de aandacht. Bij de revolutièpogingen
van December j.l. bleek al van een ernsti
ge verbittering tegen het beleid van Alfons.'
Men herinnert zich, dat de vliegofficier
Franco de hand al van dc handle had, om
bommen te laten vallen op het Koninklijk
Paleis, doch zijn daad niet volvoerde, om
dat hij bang was, een troepje spelende kin
deren te treffen. En ook thans schijnt het
Koningschap nvecr aan een zijden draadje te
hangen. Uit een Engelsch bericht n.l. blijkt,
dat bij de conferenties met vooraanstaande
politici, die de Koning Zaterdag en Zondag
beeft gehouden, enkele der partijleiders den
Koning niet onduidelijk hebben le verstaan
BERENGUER.
gegeven, da.t gijn aftreden, gezien den hui
dige» ioe*tand, ecwenschi is. Er zijn zelfs
leiders geweest, die 's - Koning* abdicatie
hebben gceischt. En liet merkwaardige
van hei geval is, dat deze eisch is gekomen
van monarchisten, die van oordeel waren,
dat dc Koning tijdelijk van het bewind zal
moeien afzien, totdat het nieuwe parlenimt
over den staatsvorm zal hebben beslist
Dat beieokcnt dus, dat naar alle waar
schijnlijkheid Alfons' dagen geleld zijn. l)c
rcpublikcinschc gedachte heeft meer
meer terrein gewonnen, en hot is niet on
waarschijnlijk, dot het bijeen te roepen par
lement in die richting cm beslissing zal no
men. Mochten evenwel de monarchistische
groepen nog in. de meerderheid blijken to
zijn. dan is hel toch wel zeker, dat de ko
ninklijke bevoegdheden zeer sterk zullen
worden ingekrompen. Men spreekt zelfs van
een parlement, aan welks besluiten dc Ko
ning zich zou bobben t;> onderwerpen. De
Fran?che pers houdt dan ook zeer sterk
rekening met een tijdcljjk of voor goed ver
dwijnen 'van hot loone'ef van van Koning
Alfons. In ieder geval zullen de komende
dagen wel meer licht In den toestand bren
gen/
rv -I 4 4 pn
CHASSIS
COUPE
COUPE DE LUXE
SEDAN 4 D. STD.
SEDAN LUXE
SEDAN GRAND LUXE
1475.— CABRIOLET GRAND LUXE f 2335.
1850— PHAETON 2125.-
1950— GECOMBINEERDE BESTELWAGEN 2100.
1975— BESTELWAGEN OPEN 1850-
2025— BAKKERSWAGEN 1875-
2175— BESTELWAGEN GESLOTEN 1900-
1 oor het in evenwicht brengen
der begrooling.
Londen, 13 Febr. (V.D.) Blijkens "ver
schillende persberichten zou dc Britscho
KaVisclicr van de Schatkist Philip Snowden
het volgende program hebben ontworpen om
dc Lngelschc begrooting in evenwicht te
brnegen:
1. Vermindering van dc uitgaven voor
leger, marine, cn luchtstrijdkrachten, met
een bedrag van 10/3 millioen Pond Sterling;
3. Maatregelen ter convcrtccring van de
oorlogslccningen, zoodat de rentevoet ervan
daalt. Hierdoor zou oen besparing verkregen
worden van 30,1 millioen Pond Sterling;
3. Vermindering der bcgrooting met 0
millioen Pond Sterling;
'1. Maatregelen tegen liet misbruik ma
ken van steunregelingen door werkloozon,
die steun trekken zonder daar recht op to
hebben;
5. Vermindering der premictoeslag voor
dc ambtenaren, vrijwillige verlaging der
ministerssalarissen met 30 percent en ver
laging-van de vergoeding voor de Lagci
huis leden met 10 percent,
G. Vermindering van dc toewijzing van
gelden voor liet schuld-delgingsfonds;
7. Verhoogde belasting op het groot-bezit,
Voorts zou Snowden voornemens zijn, ook
do successie belasting, die thans reeds in
Engeland zeer hoog geacht wordt, tc ver
hoogen, alsmede de belasting" op dc hooge
inkomens, die thans reed* met. 11 shilling
per Pond zijn belast. Verder zou het vooi-
nemen betsaan, een in Amerika gedepb
noerde reserve van ruim 33 millioen Pond
Sterling voor bcgrootingsdoeleinden mobiel
te maken.
Snow den zou tenslotte verzekerd hebben,
niet voornemens te zijn, dc werkloozch-iiit-
keeringen tc .verlagen of steun te verleenen
aan dc door de fabrikanten gedane voorstel
len tot loonsverlaging.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
7üU ic Lacoruna.
laagste Barometerstand:
735.3 te Thorshavn.
Verwachting:
Matige lot krachtig,e Z. W.
tot \V. wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, regen, later
sneeuw of hagelbuien cn iets
kouder.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Wij ontvingen reeds vele
nieuwtjes in
WOLLEN STOFFEN
Effen en fantasie.
OPIUMSMOKKELAAR'
GEARRESTEERD.
Londen. 14 Febr. (V. D.) Te Kanion
zijn de kapitein en verscheidene leden der
bemanning van het Japansche s.s. Sagara
Maru gearresteerd, aangezien zij voor een
waarde van 1 millioön pond sterling aan
opium hadden gesmokkeld; door middel
van omkooping hadden zij zich verzekerd
van den steun van ebn aantal Chinceschc
ambtenaren. Dc arrestatie geschiedde op ini
tiatief van den Japanschon consul. De
opium is afkomstig uit Perziö,
BINDEND VERKLAARDE SCHEIDS
RECHTERLIJKE UITSPRAAK.
Berlijn, 11 Febr. (V. D.) De rijksminis
ter van ai beid heeft h 3den een scheidsrech
terlijke uitspraak in het boekdrukkersbe-
cliijl bindend verklaard. Door deze uit
spraak wordt het maximum-tarief loon van
13 Febr. tot 31 Augustus vastgesteld op 53
mark per week.
GARAGE DOOR DEN HEVIGEN
SNEEUWVAL INGESTORT.
M u n c h c n, 13 Febr. (II.N.) Te Obersdorf
in dc Allgau is een garage ingestort ten
gevolge van den zwaren druk der sneeuw,
die gisteren cn in den afgeloopen nacht ge-
vallen was. Onder de puinhoopen werden
13 auto's bedolven.
zuivere leidsche wolle dekens.
150x200 vanaf 6.90
165x210 vanaf 7.9C
VARKENS.VÏ ARKT. TEL. 1309
De garantie van ons huis is voor U
een absoluten waarborg.
Llvenhout, 10 Februari 1931.
Mènier,
Wa-d-'nen dooi, ee?
De motnengel liaangt weer mee blaauwc
gordijntjes over de waereld. 't Siepert cn
kleddert weer in dc vette, pappige èèrde.
En gierende Zuidwesters schieten deur 't
laand, 's Is mee aangst soms da ge de lange
imastcriboomen aan d n raand van de bos-
schen ziet evvjepen as rietjes. En laankst
de stille buitenwegcis, daar zoemen de til-
lefondraaien as de endclooze snaren van
schrikkelijk groote harpen, bespuld deur
onzichtbare feeën die 'r huizen in diep
zwarte bosch.
Ja, ge zouw er van gaan droomen, as
ge nouw mee da gesturm en ontij in ocw
eentje tusschcn de werkingen staat van
die geweldige natuur.
Dan voelde 'ncn kneep in ocw haart,
ami co. Dan worde doof van 't gierend ge-
ruisch. van 't sissend lawijd, dat er raast
in de kruinen van 't buigend gebomte.
Dan worde blind van d n rcngel, die 06
poeiër zoo fijn. oew bestuift.
Maar zóó kan 't nie zijn, of schoon is 't
Met as de leste weck.
Toen laankzomkes dc weareld wit wier.
i\Vit as 'n blad pampier, waarop scherp de
pentcekeningskcs getrokken wieren.
Toen de weareld as mee licht wier over
goten en grooter en wijër open gong zooas
g'alles goed kon zien.
Elk takske, elk blaaike, elk knoebeltje
wit overtogen of 't beschenen wir, da too-
verrde uit d'n grijzen dag, waar t onzicht
baar in versinollcn had gelegen.
Dc èèrdekluiters in de akkers ontvingen
't wit of 'r machtig licht teugen scheen.
Stil, stil as d'n dood, zoo strekte 't laand
onendig wijd weg.
En 't wit gewemel da schemerde in ocw
oogen.
Keb 'r naar staan zien. lot er 'n koekske
sneeuw naar binnen glipte van m'n he»n-
deboordje cn smolt op m'n vel. Ik lachte
cn rilde, maar d'n lach wier versmoord
teugen d'ecixte aan, onder de zijgende
sneeuw.
Ochirrekes, - wa was -'t allegaar van
reine pracht.
I Wit beplektc halvelings de hoornen,
't Dunste takske wier nog efkes beroerd
mee 't brosse witsel. En later toen was 't,
of "n volle zuiveren maan dc schepping be
straalde. 't Licht cn donker, 't wit cn
zwart, leek éénen zuiveren maannacht.
'n Groote, zwarte kraai zat op 'n wit
paaltje, 't Was, of hij ollccn vergeten w ier
onder d'n witten val. En 't was ok, of 'ni
da-d-eelegaar nie beviel, waant eigenwijs
en nijdig haast, draaide z'nen kop 't witte
laand over. Van links naar rechts, van be
ne jen naar boven gong da zwarte kopke,
waarin dc knippende og^kes dwaas pèèrl-
den in d'n matten dag. 't Gong 'm boven
z'n zwarte petje, da witte beweeg. Toen
gaf ie 't eindelijk op en gong dik in me
kaar zitten en 't was of ie docht: achter
m'nen stèèrt vergaat de weareld.
En 's morgens stingen de ramen be-
blomd. Sierlijke paauwestèèrten stingen
geslepen in 't glas. Aan 't rieten dak van
dc schuur, hongen franjes van glazige ijs-
pinnen. Dc notelèèr kerfde wit in de
(lustere mergenlocht en d'n erft was
grijs van dc kouw. k Was'er blij mee.
Blij as 'n kind, da 's morgens wa-d-in
z'n klompkc hce gevonden van Sundere-
klaas. En waarom? Ik weet 't nie. 'k Weet
olleen da 'k m'nen slinger had.
Effen later sting 't plattebuispptje rood
gloeiend te brommen. Zong d'n ketel water
'n lioog fluitliedeke en was '1 zoo, da 'k
leugen Trui zee: „zoo moest 't nouw 'ncn
Jicelcn dag nouw blijven. Nie weg mee d'n
gruuntcnwagel, lekker bij 't. plattebiiske cn
nouw cn dan 's buite'n kijken, deur 'l gotje
da k in dc raam geasemd eb."
Nceë, nouw is ie goed", viel Trui uil. „Gij
weet 't wel; gij kom nik» aanders ic kort
as 'n lief riiuljoontje
,Nouw?" vroeg 'k: „hè 'k daar dan gin
goei gezicht veur? Zouw mijn zon niul-
joentje al was 't maar 'n liaalf, dèèr!
zouw mijn da zoow misstaan, loetclqcris?
„Veur Tn muljocn is eiken kop geschikt",
verklaarde. Trui; „desnoods pollitoercn ze
'm dan wel 'n bietje-n-op."
„Dugt nouw urnen kop soms weer nie,
op d n vruugen morgen", vroeg ik toen.
„Ileur 's ier", zee ze: „ier licdde wissel
geld veur d'n gruuiitenwagel on jouwen
kop is goed genógt veur 'mijn; ik ben mee
'n bietje tcvr.cjen! En schiet nouw op,
Rotsjicld, ge zit net tc plakken of gc in de
„Gouwe" zit."
„Seluu", zee ik opstaande: „en as ik
soms ier of daar 'n muljoentjc. virid onder-
weug"e, in 'n graauw pampierke, zulde gij
'r koud van blijven, klapmuts!"
Maar.Trui zette dc kommekes in niekarc,
lachte zoo maar 's in d'r eigen en zee:
„bende nouw nóg nie weg?
„Seluu bromdc-n-ik.
„Oudoe lachte Trui.
I n onderweuge, toen 'k m'n eigen 't klap-
zuur douwde aan m'nen zwaren wagel ove.*
de gladde w egen, moest ik toch tcl'.ekcs nog
lachen, over dieëh muljcnèèrsclroohi van
's mergens vruug.
„Veruit Blek", zee ik teugen nVn hondje-
da mee de^ gladdigheid ok gin raad wicst
„vciiiit, as me-n-'t muljocn teugenkomen,
krijgde gij ok pesjoen en eiken dag 'n haalf
pond lover." Toen kreeg ik plazier in 't ver
der gedroom: „en clan meugdc iedtren mid
dag mee d'n baas naar dc „Gouwe Kooi" e~
dan krijgde gij 'n diep bord. vol mee vorsche
geitenmelk, bij de kachel; juu En toen ie
't woord melk licurdc, toen trok ie as 'rij
pcèrcl
Toen ben 'k aan 't rekenen gegaan cn
mee schrik kwam ik toen uit op 'n vast
weekgeld van duuzend guldens, as ik veur
m'n muljocn allegaar eerste hicpetikskes
nam teugen vijf persent.
Nouw, ik kan oew zeggen, da 'k effen
zweet Yuulcle op m'n veurhoofd. Da kan
nie. docht ik en nog 's gerekend, maar jawel
hone, 't kwam sjuust uit: duizend, guldens
elke week.
„Ollce Blekskezee ik: „dan krijgde 'n
pond lever per dag, jongen, waant da kan
er dan best af" en keb in m'n eigen ge
lachen. da 'k nierneer douw cn kon van pla
zier. Duuzend gulden'k Zouw aam
per raad weten meë honderd, 'k Gaf cr vast
eiken Zaterdagavond negenhonderd aan nie
nier pustoor, dan was er in heel UI venhout
ginncn ecnen èrmen menscli meer
Toen me s avcs w eer aan de plattebuis
zaltcn, hc'k Trui 't nog 's verteld. „Keb 't
onderweuge 's uitgerekend", zee ik. waant
'k ad h'ccl d'n dag 'n schatrijke bui en wouw
er rnce geweld aan denken.
„Watte?" vroeg Trui mee \eul bclaank
stelling, waant as 'r gerekend wordt, is ze
T as de kiepen bij.
„Iloeveul nouw toch eigenlijk wel Ti mul
jocn is", zee ik. Toen gong ze weer deur mee
de kraant tc lezen.
„Luster nouw "s", vroeg ik: „da's kollesaa.
interzaand." En weer gong ik rekenen. „Du*,
zee ik toen, „op zo'n manier hadde'n vast
weekgeld van duuzend gulden, waar ge gm
zier veur hoef le doen as na te tellen of ze
T allemaal zijn 's Zaterdagsavonds."
Toen slind ze op, haalde 'n glaskc water
en zette da bij me, mee 'n hasperientje.
„Nimt da-d-'s in", zee ze: ,,'t is toch erger
as ik docht."
Toenaf fijn, niks Toen zijn rne mee
„woorden" naar de bedstee gegaan. Zoo
ziede weer, geld brengt gin geluk
Maar nouw seerejeus.
Keb mee al die rekenderij, die 'k zoo veup
rn'n plazier gedaan eb, om d'n weg te kor-»
ten, dieën mergen, ok 's bekeken, wa 'nen
rijken rnensch toch eigenlijk weggeven motv
wil ie bij onzenlievencer nie in dc schuld
komen
Nouw, amico, de goeie nie te na gespro
ken, maar dan is onzenlieveneer belange
nog niee aan z'nen trek.
Dan begrepte pas goed da verhaaltje van
't penningske van da-d-èrme weduw vrouwko
uit de Schrift.
As ge dan zoo's rekent, dan ziede pas hoe
veul 'n crcmoeiig penningske kan zijn en
hoe weinig zo'n onmetelijk muljoen Maa:-
ok. dat, as de rijke mensehen navenaant
evenveul weggaven as 'nen erme, dat er dan
veul minder, misschient hcclegaar gin ère-»
moei gelejen wier.
En dat er héél veul koperen centen, die
'sZondags in 't kerkezakske gaan, dikkels
meer belcedigingskes zijn veur d'n Gever
van Alles, dan ,wa-d-aanders.
Da-d-'t kortom, 'n heelc vcraantwoordelijk-
lieid is, om zóów kollesaal vgul geld te heh^
ben cn da'k dan toch nog liever eiken da^
mee d'n gruuntenwagcl d'r op uittrek.
Kek, zoo is l weer wel 's goed, om 's
rekenen veur oew plazier,waant dan krijg
de toch iii.de gaten, da ge dikkels veul rij
ker bent as da ge wiest:
En da ge daarom dikkels blij bent. zoo
as deus week 's mergens mee die ijspinnekes
en paauweveeren, zonder da ge wit: waar
om. Waant da's de blijdschap om 'nen rijk
dom die ge niet wist, da gc die had,
Of misschient wel wist, maar dan tocK
efkens vergeten waart.
'n Muljoen 1
Gif nnjn maar zo'n sneeuwbui Zo'n witfo
weareld en daar 'n plekske op mee 'n wèrm
eigen gedoeike, temidden van zooveul
schoons. 'k zouw kunnen schudden mee
m'nen buik van 't lachen bij zo nen rijkdom'.
Ollec, ik schei d'r af; as de belasting dit
leest slaan ze rne nog op
Veul groeten van de Klapmuts en as altijj
gin horke minder van oewen
toet a voe
DRé.
