Fa. M. A. Ramselaar
DË EEMIANDÊU
JOH. DE HEER
Donderdag 19 Februari 1931
Uitgave: VALKHGFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
LOUIS W0LHE1M f
PIANO- EN 0RGELHANDEL
BEVROEDE VADEREN RAKEN
SLAAGS
GANDHI BIJ DEN ONDER
KONING
20 MILLIOEN DOLLAR
STEEKPENNINGEN!
EEN NIEUW KABINET
GEVORMD
L. J. LUYCX ZOON
EEN THEATER FAILLIET
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10, per maand f 0.75, per
wee^ fa** Qratli ver zekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3.-. Afzonderlijke nummers f O.OJ.
POSTREKENING <7910 TELEFOON INTERC. JIJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN van,wf regels f l.05 met Inbegrip vaa een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Llefdadighelds-advertentitto voor da
helft van den prijs. Kleine Advertaatièn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 rcjpla
50 cent, elk* regel maar 10 cent, driemaal pin auto f Bewijsnummer extra f 0.05
Hat einde van de crisis?
of het begin van de ellende?
Nog vrij onverwacht is dus Spanje in het
bezit gekomen van een kabinet, liet bui
tenland dacht minstens, dat het nog wel
een paar/dagen zou duren, dat er voor dien
tijd bovendien nog wel iets met den Ko
ning zou gebcurenr en .plotseling staat er
een nieuw ministerie, weliswaar zeer hete
rogeen samengesteld, maar het is er toch
een, en het heeft een program ook. Wat de
samenstelling betreft, mag worden opge
merkt, dat het kabinet een sterk conserva
tief karakter heeft. Uitgesproken liberaal
is alleen de nieuwe minister van Buiten
landschc Zaken Romanones, en tot op ze
kere hoogte ook de markies Alhuccrnas, die
zicii de portefeuille van justitie zag toebe
deeld. Zooals reeds gemeld Jiceft de pre
mier., admiraal Aznar, geey politieke»partij,
doch luj is volbloed militair, en dat zegt, ge
geven de situatie, al genoeg. Daarnaast heb
ben v;iêr conservatieven in het ministerie
fitting, waarvan er twee, n.l. do minister
van Economische Zaken Bugallal. en de mi
nister van Openbare Werken La Cierva. als
zeer reactionair bekend staan. Kn voorts is
ook Bcrenguerweer in het kabinet opgenn-
mep, die liet Departement van oorlog voor
zijn rekening heeft genomen. Dit, wat de
samenstelling betreft, waarbij nog valt ,op
te pnerken, dat ook een \an. Combo's \olgn.
ltngen, n.l. Veritosa. een plaats, is ingeruimd
Hij kreeg het gewichtige financieelc depar
tement: liet is dus wel een college van zeer
heterogene samenstelling geworden, dat
cclitcr niet verdacht kan worden van anti-
monarchistische tendenzen. Kn dit feit wijst
alweer in de richting, dut er tijdens net
werk van. Sauchez Gwcrra. geducht achter
de schermen is gewerkt en ook, dat de Ko
ning niet van zins is. om den troon te ver
laten. Toch zal hij. als do tcekencii niet be
driegen, het nog zwaar te verantwoorden
krijgen, als liet eenmaal zoo ver is, dat de
verkiezingen voortgang vinden Want et
nieuwe kabinet zal '/oo spoedig mogelijk
nieuwe vcikicsingcn uitschrijven, zoo heeft
Aznar verklaard, liet heeft overigens ecu
program, waaraan men niet zou zeggen,
dat het kabinet zoo conservatief georiën
teerd is! Alle beperkende wetten, in het le
ven' geroepen-ouden do.dictatuur van Primo
en Bcrenguer zullen worden opgeheven,
terwijl men zich voorstelt zeer belangrijke
wijzigingen, ie brengen in de samenstelling
van de vertegenwoordigende lichamen. In
de eerste plaats komt daarvoor uit den aard
der zaak in aanmerking de Cortes. Aznar is
van plan, om dit lichaam de meest uitge
breide bevoegdheden tc geven inzake de
door de bevolking zoo vurig verlangde
grondwets-herziening. Waaruit blijkt, dat
liet kabinet, althans de premier, met de bes
te voornemens is bezield. Maar of het ook
slagen zal, clat is een vraag, waarop alleen
de naaste toekomst een antwoord kan gc-
vcn. De anti-monarchale stroomingen in bet
Luid schijnen zcersteik te zijn, en juist die
partijen zijn van dc kabinetsformatie uitge
sloten. Of dat e.cn gelukkige greep is ge
weest, zal moeten blijken.
Leven er nog eerlijke men-
schen in Amerika?
Dal vraagt men zich wel eens af, als men
cle berichten over allerlei corruptie, over
financiccle schandalen, over de dianksmok
kelarij en over dc politic leest. Zoo hoekte
de oude Wereld weer wat van haai respect
\oor de nieuwe wereld in, door het be
richt, dat jaarlijks 25 a 30 millioen aan
steekpenningen aan corrupte politiemannen
wordt betaald. Dal is geen kleinigheid! Kn
het bericht werpt opnieuw een zeer eigen
aardig licht op dc New Yorksche toestan
den, die echter in andere grootc steden
trouw navolging vinden (Chicago!), al heeft
dan Chicago laatst, uitgevonden, dat niet zij
de meest misdadige stad in de Yeréenigfle
staten is, doch dat die ccrctilel toekomt aan
Toledo. Inmiddels heeft dan toch Chicago
haar nieuwste, schandaal gehad, in den
vorm van dc beschuldiging, geuit aan het
adres van haar Burgemeester, dat zijn ver
kiezing tot stand was gekomen met behulp
van de milliocncn van Al Capone! 't Zijn
wel fi i>*chc toestanden, die daar bij tijd
en wijle aan het licht komen. New Turk
heeft nu een sterken nuin, die zich voorstelt
den Augiasstal te reinigen, maar dat lijkt
haast eèn onbegonnen werk, en bovendien
een levensgevaarlijk werk, want dc bende
leden cii dc Koningen der onderwereld
schieten snel en raak. Maar Samuel Seabiry
-ooals deze held heet. schijnt vastbesloten te
zijn, zijn onderzoek zonder aanzien dés por-
soons voort tc zetten. Hij is aan t mfornirc-
ren gegaan, hoe verschillende hooggeplaat
ste politic-autoriteiten aan hun groote bank
saldi zijn gekomen en als Seabiry daarmee
klaar is, verwacht men, dat het grootste
schandaal zal los komen, dat New York
ooit heeft gekend.
Kn dan zal er, natuurlijk een beschuldi
ging van corruptie naar Seabiry worden ge
slingerd. er zal een nieuwe onderzoeker ko
men en een nog grootcr schandaal en zoo
rolt zeer genoegelijk het leven des (on)gc-
rusten New Yorkers heen.
Bekend sis Kalczinskv in
„lm Westen nichls
Neues"
New-York, 18-Fcbr. .(V.p.) Naar uit
Hollywood gemeld wordt is de bekende
filmacteur Louis Wolheim overleden.
Louis Wolheim in zijn laatste creatie als
Katczinsky in „lm Westen nichts Neues".
Tiet overlijdensbericht van dezen film
speler, zal velen een onverwachte tijding
zijn. Juist in deze dagen, nu zijn creatie als
Katczinsky in „lm Westen nichts Neues
bijna in iedere grootc stad tc bewonderen
valt. Doch reeds vroeger had Wol hei'm
naam gemaakt en was zijn verschijning op
het'dock, met zijn platgeslagen neus c
ruw gezicht geeii 'onbekende 'figuur. Me.-r
dan cén 10I In oorlogsfilms.heeft hij op /,'i>
naam staan, al was .'hem Let eervolle su; 1
nu juist niet. altijd toebedeeld. Veelal was
het dc gemeenc 'kei eL die hij moest ui tbcI
den, laji-r kreeg* hij rollen waarin chmtoëh
wrcr „zijii goed hart naar voren kwam.
Wat het eerste belieft, denken wc hier aan
zijn figuur als Hotelportierin Sorrel a id
Son''.
Ongetwijfeld is Katczinsky. wel een van
zijn beste en bekendste rollen geweest, te
vens een van du sympathiekste in heel zijn
carrière.
Nog geen week geleden meldden wc d»t
Wolheim bezig was aan een nieuwe film
„Gentleman's fate'", zepdal hij wellicht in
het harnas is gestorven.'
VARKENSMARXT. TEL,. 1309.
Grootst, voorraad. Laagste prijzen.
LANGESTRAAT Tel. 341
Nieuwe collectie 1931.
Axminster en Bouclé karpetten.
ligo leeftijdsgrens verhoogd tvordt lot vijf
tien jaar.
Gisteren heeft Lord Poneonby het wets
ontwerp in tweede lezing verdedigd en ge
wezen zoowel op dc opvoedkundige als op
de economische bèteckenis van de wet. Na
mens 'de oppositie voerde Lord Ilailsham
hte woord. Hij noemde hot regeerfngsvoor
stel wezenlijk ongezond en verspillend, en
ui het algemeen door het volk niet g'e-
vvenstht. De aartsbisschop van York oefen
de critiek op verschilc'ndc details van liet
ontwerp en spiak dc hoop uit, dal het in de
commissies cenigc wijzigingen zou onder
gaan. In principe verklaarde hij zicli ech
ter vóór liet vei'hoogcn van dc leerplichtige
leeftijds-grens tot vijftien ja ai* en hij hóóp
te dan ook dat het ontwerp in tweede le
zing zou worden aangenomen.
Nader wordt gemeld, dat liet ontwerp
met 108 tegen 22 stemmen werd verworpen
Vechtpartij in den Nationalen Raad
van Oostenrijk.
Wc enen. 18 Kobr. (V.D.) In den N'aiio-
naion .Raad is het vandaag tijdens dc be-
groplihgsdcbattcn tot een vechtpartij geko
men tusschen de socialisten cm de afgevaar
digden van het ILcima.tsi>loek.
Bij het hoofdstuk Ilandcl had de a/gei
inrdigtlc Wallisch het woord gekregen.
Hij is van Ifongaarschd afkomst en behoor
de in de conununisiische .periode tot een
Hongaarschc organisatie.- In Juni 1927 ver
toefde hij te Bruok, aan de Mui*, waar hij de
proletarische dictatuui uitriep. Hierop
wórden tijdens hot debat toespelingen ge
maakt dooi de leden van het Ilciraatblock,,
die Wallisch niet aan het, woord wilden
ia ten komen. Kr ontstond con innige woor
denwisseling, dat tenslotte vlak voor de
Ministersbank in handtastelijkheden ont
aardde. Dc Ileimatsblock-afgcvaardigd?
Ilainzl en dc socialist ILirtmann gingen
elkaar te lijf en een nogal corpulente afge
vaardigde van dc Chr. Socialisten wierp
zich tusschen dc vechtenden. De strijd bleef
echter onverminderd voortwoeden en men
moést alle inktpotten verwijderen om erger
te voorkomen. Ook de Minister. He inly die
als conig Minister in dc bank zat. borg in
allerijl zijn inktpot opDe President
had bij het begin van de kloppartij de zaal
verlaten, zoodat do zitting onderbroken
was. Tenslotte troepte voor de Ministers-
bank. een vechtende kluwen afgevaardigden
samen, die elkaar met vuisten bewerkten.
Kerst na tien minuten slaagden leden.van
(ie middenpartijen erin du vechtenden te
scheiden. Verscheiden hunner hadden bui
len en schrammen opgcloopen en van een
was een hand gekwetst. Eindelijk was de
erde hersteld en toen Wallisch opnieuw het
woord wilde voeren, verlieten de leden van
het Heimatèblock onder het geroep van
„De Sovjet is geopend", dc zaal.
Hij is tevredenzelfs
optimistisch
Loiidc.n, 18 Tebr. (V.p.) Omtrent, hei
bezoek van Gandbi bij I.ord li w in w ordt ge
meld, dal Gandhi. toen hij na hut beëindigen
der bespreking het palo:*. verliet, door ueii
grootc menigte weid toegejuicht. Het was
een cig'haafetig gezicht, den MUhaime
blootshoofds*, met zijn lange witte swaraj-
kleeding eu op sandalen te zien op de roar
meren trap, gesalueerd door de stramstaan
du soldaten van de garde in hun roodc uni
formen. Gandhi verklaarde, dat liij tevre
den, zelfs optimistisch was..
Omtrent dc besprekingen werden geen
mcdedeolingen gedaan, men weet echter, dat
Gandlii orivoorwnardlijk heeft vastgehouden
aan de invrijheidstelling van alle politiek
-gevangenen.
L o nil en, 18 Febr. .D.) Do besprekin
gen tusschen dun Onder-Koning van
Britsch-Indiè en Gandhi werden heden ge
durende drie uren voortgezet. Gandlii wiens
optimistische stemming als een gunstig
voói'tockcn wordt' beschouwd, verklaarde
bij het verlaten van het Paleis, dat in de
eerstkomende dagen geen verdere bespre
kingen zullen plaatshebben. Blijkbaar wil
men de aankomst afwachten van Yallabhsi
Patel, die door Gandlii verzocht werd zich
zoo spoedig mogelijk.naar New Delhi te be-
.geven. Deze. wordt beschouwd als dé-Hoe
komstige prosiderft van liet Nationaal Con
gres.
DE NIEUWE SCHOOLWET IN
HET HOOGERHUIS.
Leerplicht tot 15 jaar.
Londen, 18 Febr. (V.D.) Het Hooger-
huis zal heden hebben te beslissen over de
nieuwe schoolwet, waardoor dc lcerplich
De corrupt' in het New
Yorksche poliiiecorps
N e vv - Yo r.k18 Fcbr. (V.l).)1 De inspec
tcur Samuel Seabiry, die belast is met hel
instellen van .pen onderzoek naar den om
vang van de corruptie, die in het New-York
sche politiecorps plaats vindt door de eige
naars van de verschillende geheime drank-
gelegenheden, en zoogenaamde „speakeasies"
heeft vferklaarcl, dat hij liet bedrag, dat jaar
lijks door deze eigenaars en andere belang
hebbenden aan steekgelden wordt betaald,
schat op 20 a 30 millioen dollar. Aangezien
Scabury, verstrekkend mandaat heeft gekre
gen, heeft hij een groot aantal bankinste1-
lingenaangeschreven met een verzoek om
inlichtingen omtrent het banksaldo van 5t
hóóggeplaatste politicautoriteiten. Hij zal
een onderzoek instellen hoe deze autoritei
ten aan hun .verschillende banksaldi komen
en men verwacht onthullingen, die waar
schijnlijk zulien leiden tot het grootste
schandaal, dat Ncvv-York ooit. gekend heeft
Verscheiden betrokken personen kunnen
geen verklaring geven omtrent de hoogte
van hun banksaldi
Madrid, IS Fcbr. (V.D). De Spaanschc
kabinetcrisis is hedenmiddag opgelost door
dc vorming van een concentratickabinct der
rechterzijde met do monarchistische libera
len en dc rcgionalistcn.
Dc volgende ministers hebben zich lot
het afleggen van den eed naar'het Konink
lijk palcis begeven.
Minister-president en marine: admiraal
Aznar, geen politieke partij;
buitónlandsche zaken graaf Romanones,
libéraal;
justitie, markies Alhucemas, liberaal;
financiën Vcntosa, régioriaTist, vriend van
den financier Cambo:
binnenlaridsche zaken markies 'Iloyos,
conservatief, tot hedèn burgemeester van
Madrid;
oorlog, generaal Bcrenguer, de afgetre
den dictator en 'mini6tehr-prc6idorit,< geen lid
ccner politieke partij;
verkeer Cierpa. conservatief;
arbeid, dc hertog van Maura, conscrva
ticf; 1
economische zaken graaf Óu^allal, con
servatief.
In den loop van.den middag hoopt Aznar
nog iemand -tcvinden on.) tfc pqrt.ofouille
van'onderwijs te* aanvaarden.
Men hoopt door deze samenstelling geen
revolution naÜfeactie, van, links uit te lok
ken. Niettemin blijft de mogelijkheid be
staan, dat de linksche-partijen met deze re
geering geen genoegen zullen nemen, lu
dien er echter geen daadwerkelijk verzet
tegen het nieuwe kabinet komt, zal de -po
litiek der monarchie ongetwijfeld belangrijk
versterkt zijn geworden.
Een algemeene staking.
Madrid, J8 Febr. V.D.), Tot minister
\an onderwijs is benoemd do professor aan
dc Universiteit tc Madiil GascQny Marin
(liberaal). Waarschijnlijk zal tot minister
van marine bfi.no.chid worden Admiraal Ri
vera.
Naar vei luidt, hebben de soc.-dem. een
motie aangenomen, waarin wordt vastge
legd, dat zij geuri geweld zullen gebruikun.
Uit Barcelona komt echter het bericht, dat
de syndicalisten daar willen pogen do al-
emeenc staking af tc kondigen..
Tc Madrid hebben lieden demonstraties
plaats gevonden van betrekkelijk kleine
groepen, die leuzen voor de republiek uit
riepen. Dé politie dreef deze demonstraties
uiteen.
De nieuwe premier.
De nieuwe Spa arische ministerpresident,
Aznar, is kapitein generaal van de Spaan-
iclie vloot. Hij is 71) jaar oud eti is to Co-
miia geboren. Hij heeft deelgenomen aan
den oorlog tegen Amerika en was in den
lag van Santiago de Cuba derde Comma n
dant \an den kruiser „Maria Tkcrcsia". In
1023 werd hij minister van marine in het
kabinet, dat door Primo de Ri\era ten val
werd gebracht. Hij had toen het. voorstel
gedaan niet. dc vloot naar Barcelona te va
ren cn daar Primo en zijn aanhangers ge
vangen ic nemen.
Dc minister-president is ridder van het
Gulden Vlies.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand*.
7G5.3 tc Stockholm en Hepa
ran da.
Laagste Barometerstand:
Toti.G te IsafjoiiL
Verwachting:
/wakke tot matige, veran
derlijke wind, later waar-
hik uit M'. richtingen,
-nevelig tot gedeeltelijk be
wolkt, weinig - of geen neer
slag, temperatuur oni het
.vriespunt tot lichte.dooi.
ZWARE SNEEUWVAL IN BELGIË.
Brussel, 18 Febr. (V.D.) Den geheelen
dag heeft het in België zwaar gesneeuwd. Op
verscheidene plaats werd het verkeer ge
stremd Te Brussel braken verscheidene
stroomdraden van de tram door den
sneeuvvlast.
EEN NIEUW EILAND.
Londen, 18 Febr. (H.N.). Tengevolge
van de aardbeving in Nieuw-Zeeland is in
de buurt van Gisborne tusschen het eiland
Taumatoe en het vasteland de bodem van
de zee zoo gestegen, dat een nieuw eiland
gevormd is, waar men bij eb duidelijk boom
stammen kan zien. Het geheèle gebied is
met zeegras bedekt. Talrijke geisers spuiten
stralen omhoog.
ARGENTINIË EN DE VOLKENBOND.
Londen, IS Febr. (H.N.). Naar de Times
meldt.' overweegt de nieuwe president van
Argentinië Uriburu naar aanleiding van het
jongste bezoek van sir Eric Drummond
stappen te doen, om Argentinië weer lot
den Volkenbond te doen toetreden.
ENGELSCH SCHIP IN DEN STORM
GESTRAND.
Geen menschenlevens in
gevaar.
Londen, 18 Febr. (V.D.) In den afgeloo-
pen nacht is gedurendo een hevigen storm
het 3700 ton metende stoomschip „Hall-
moor" van de Moor Line nabij Sunderland
op een rots geloopcn. De reddingsboot van
Sunderland voer ter assistentie uit en te
vens werd gebruik gemaakt van een vuur
pijl-installatie.* De bemanning van 'lc
„Hallmoor" zag kans de afgeschoten lijn
aan boord te krijgen en was tegen den mor
gen veilig aan land gebracht, met uitzonde
ring van den kapitein, den eersten- en
tweeden-officier en drie machinisten met
zes matrozen, die aan boord zijn gebleven,
omdat men hoopt, het 6chip binnen een en
kelen dag bij springtij weer vlot te krijgen.
Tot den eersten, die aan land werd gehaald
behoorde de. vrouw van den kapitein. Het
schip was. op weg van Duinkerken naar
Tyne.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Wij ontvingen reeds vele
nieuwtjes in
WOLLEN STOFFEN
Effen en fantasie.
Ilct verlies loopt in cle
mil li oenen
M 11 c,h u h, 18 Fcbr. (II.N.). Vanmorgen
heeft liet Dedlsclie Theater, het historische
van het Müncliuner carnavalsleven, zijn be
talingen gestaakt en is het faillissement
uitgesproken. Eigenaar was de heer Ilans
Grus.s. die zijn loopbaan als kantinebaas bij
dc Bayrischc-Motoren Werkc 16 begonnen
cn naast het Deutsche Theater ook het ca
baret Üonbontiierc cn de zweminrichting
Ündosii a-a.11 liet Sterenficrgermecr exploi
teerde. tweo inrichtingen, dio na den in
flatietijd met gróote kosten zeer luxueus in
gelicht waren, doch van jaar tot jaar steeds
grooter wordende verliezen opleverden, zoo
dat de ontvangsten van-het Deutsche Thea
ter niet voldoende waren om de gaten tc
stoppen. De slechte gang van zaken tijdens
dc laatste carnavalszaken hebbpn ten slotto
den nekslag gegeven Omtrent, de hoogte
van het actief en passief zijn nog geen ge
gevens beschikbaar, doch men verwacht,
dat het verlies in rln millioencn zal loopun.
SHEIK HASSAN HUSSEIN TERECHT
GESTELD.
K o n s t a n;t i n O p c 1, IS Ffebr. V. D
Sheik LI assail Hussein die behoorde tot do
in het proces van Mdnömcn ter dood ver*
oordeelden, -doch kort Voor zijn terechtstel
ling wist te ontvluchten :s door het ver-
r.uuj van ebn boerenfamilie, waar hij zijn
toevlucht had gezocht, weer in handen der
regcering gevallen en 'hedenmorgen te half
vijf le Mcnernen opgehangen,
EEN TWIST DIE AAN NEGEN
MILITAIREN HET LEVEN KOSTTE.
Londen, 18 Fcbr. (II.N.) Naar bij hst
officieele onderzoek gebleken is, is liet on
geluk van de Engelsche marinevliegboot,
die in hot begin van deze maand neerstort
te, waarbij negen officieren4 cn manschap*
pen het leven verloten, veroorzaakt door
een twist tusschen do beide bestuurder;.
Een vlicgerofficieidie aan dc vlucht heelt
deelgenomen, verklaarde vandaag voor de
commissie van -onderzoek, dat de tweede
bestuurder zicii van het stuur w ilde mees
ter maken op het oogenblik, toen dc vlieg-
boot. op het punt 6tond tc dalen. De ander.)
bestuurder;verzette zich er tegen cn bij d:-u
strijd daarover stoi tt-j het toestel neer.
NIEUWE ARRESTATIES IN SCHOTLAND?
Een ingewikkelde zaak.
Londc-n 18 Febr. (V.D.) De Justitie acht
de beschuldigingen tegen de 13 garrest?.er<
den directeuren en commissarissen der Scot*
tish Amalgamated Silk Ltd. von zoo ernsti*
gen aard, dal zij tot nog toe geweigerd heeft
de gearresteerden tegen borgstelling in vrij*
heid tc stellen. Slechts een der gearresteer
den, dc 80-jarige commissaris Sutherland,
is tegen borgstelling \an 10,000 pond star
ling) vrijgelaten. In welingelichte kringeti
wórden echter nog meer arrestaties ver
wacht. De affaire schijnt zoo gecompliceerd
te zijn, dat hot nog minstens drie maanden
zal duren voor de zaak gereed is om voor
het-gerecht behandeld tc kunnen worden.
MILITAIR VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Londen, 18. Febr. (V.D.) Ken machine
van den Ja pan.schen militairen vliegdiensfc
is naar gemeld wordt tengevolge van
een explosie neergestort cn op het dak van
de Landbouwhoogeschool in het district
Shizuka terecht gekomen, welk gebouw,
eveneens vernield werd. De inzittenden,
twee officieren cn een onderofficier kwa
men in de vlammen om.