AMERSFOOKTSCH DAGBLAD AANKLACHT TEGEN DE TRIBUNE Feuilleton Zijn Laatste Wensch Dinsdag 24 Februari 1931 29e Jaargang No. 231 EEN PRIESTER VAN DIEFSTAL BESCHULDIGD BOND VAN V0LKS- TUINDERS DE BEETWORTELSUIKER INDUSTRIE DE EERSTE KAMER OVER HET WEGENFONDS „DE EEMLAISDER" Hoofdaanvoerder in een geraffineerd complot" Procedure eerlang te wachten Onder do titels: „Om ccn erfenis Aan duizend (gulden. Roomsche Priesters mar telen ouden van dagen om zich van hun bezittingen meester te maken. Gruwelijk» practijken van Rusland-hetzcrs in een ge sticht te Apeldoorn", publiceerde Do Tri bune een beschuldiging gericht tegeh den heer A. S. Uyttewaal, pastoor te Apeldoorn als zijnde „hoofdaanvoerder in het complot zoo geraffineerd vuil en laag, zoo geslepen gemeen, als men enkel maar bij beroeps misdadigers aantreft." De Tribune schrijft dan: „Wat hieronder volgt, is ons medegedeeld door de rnenschen zelf, die bij dit geval be trokken zijn. Deze familie had nog een oude moeder, welke opgenomen werd in het R.K. gesticht voor ouden van dagen te Apeldoorn. Eerst moest de familie hiervoor nog weke lijks een bepaald bedrag betalen, doch na derhand werd hun door den pastoor be richt, dat dit niet meer behoefde, want, al dus mijnheer de pastoor, jullie inkomen is ook al van dien aard, dat je dit moeilijk kunt missen. De familie vond dit natuurlijk een goede daad van christelijke liefde. Doch zij kwamen na verloop van enkele maanden tot de ontdekking, wat achter deze z.g. liefdadigheid aan 't werk was, zoo geraffineerd vuil en laag. Wat toch spcolde zich af in dat R.K. ge sticht? De oude moeder bogon to sukkelen en het bleek, dat haar laatste levensdagen ten einde liepen. Tiet oude rncnsch. als een goedgeloovig katholiek, liet heeroom Uytte waal bij zich komen. Dc kerel had blijkbaar op dit oogenblik gewacht Hij had zijn schurkachtig plan klaar en begon nu zijn hemelsche taak, namelijk het mishandelen, afmartelen en bestelen van een stervend mcnsch. Hij wist, dat de oude vrouw nog een huis met een stuk grond bezat en dat dit bij haar dood over zou gaan aan kaar kinderen. Gij begrijpt reeds, lezer, wat dc liemel- dragonder wilde? Hij schilderde het oude mensch voor, dat wanneer zij deze eigen dommen aan de kerk afstond, zij rustig kon sterven, dat zij regelrecht naar den hemel ging enz. enz. Het vrouwtje werd reeds on rustig onder dit geprevel, zij had alles vast gezet voor haar kinderen, die 't zoo noo- dig hadden en waarvoor ze haar leven lang met haar man gezwoegd hadden. Ze kon er niet toe besluiten en deelde dit „zijn eer waarde" mede. Deze liet zijn prooi echter niet los en op zijn bevel werd liet oude, stervende mensch 3 dagen lang in een hok opgesloten, terwijl hij 3 maal per dag op de motor en in motor- costuum haar bezocht en zijn prooi met hel- sche pijnen dreigde, als ze niet toegaf. Wat er toen precies verder gebeurd is, Neem een „Aspirientje" moog'ljjk Gaat Uw hoofdpijn spoedig weg! Niet in hnis? Dan daad'lijk halen En alleen bjj VAN DE WEG! weet dc familie niet, maar even voor haar dood deelde het stervende mensch stame lend aan haar kinderen mede. dat de pas toor haar op deze wijze een verklaring had afgeperst, zoodat de kinderen geen recht meer hadden op het huis met den grond. Eenigen tijd later bracht het zaakje in de veiling voor den zwartrok 7000.— op. En de familie heeft er nooit een cent van ge zien." De ZcerEerw. Heer Uyttewaal liet, vol gons Do Tijd, aan dc Kerkclijko Overheid de beslissing om al of niet een gerechtelijke vervolging wegens laster in te stellen tegen De Tribune. Z. II. Exc. Mgr. Janssen. Aarts bisschop van Utrecht, heeft beslist, dat een justiticele aanklacht tegen Do Tribune zal worden ingediend. Dc ZeerEcrw. Heer Uyt tcwaal heeft zich daarop gewend tot zijn juridischen raadsman, mr. P. J. Witteman en een procedure kan thans eerlang tcgc-' moet worden gezien. Over de toedracht der zaak schrijft Pas toor Uyttewaal aan de Tijd het volgende: Hot geraffineerde complot, waarvan ik tot „hoofdaanvoerder" ben bevorderd, wordt ge vormd door het Burgerlijk Armbestuur van Apeldoorn, het R.K. Armbestuur der Maria- parochic en het R.K. Armbestuur van mijn eigen parochie, welke drie weldadigheids instellingen gedurende verscheidene jaren dc wed. K. hebben ondersteund, terwijl de pastoor haar geregeld bezocht. Tenslotte treden in het geval nog op: no taris C. Knook te Apeldoorn, K., een zoon van de weduwe K., en het St. Jozefgesticht te Acliteveld. Het drama speelt niet in dezen tijd, zoo men uit de actualiteit van Dc Tribune wel licht zou afleiden, maar van Juni 1925 tot Maart.... 1926. De toestand van de weduwe K. vererger de toen. Ze werd opgenomen in het zieken huis te Apeldoorn. Ze komt weer terug in haar woning, doch haar toestand vraagt ge- stichtsVerpleging. naar welke zij zelf en haar inwonende familie zeer verlangen. Op medisch advies wordt hiertoe besloten en gaat ze voor rekening van ons Armbestuur en het Burgerlijk Armbestuur naar het St. .Tozefgesticht te Achteveld voor 300 per jaar plus bijkomende dingen als kleercn enz. In October 1925 is zij zeer tot haar genoe gen in genoemd gesticht opgenomen. Wed. K. gaf opdracht aan notaris Knook, haar zaken to regelen, hetzij haar huis tc verhu ren aan haar inwonenden zoon M.. of het te verkoopen. Achteraf bleek ons Armbe stuur, dat dc weduwe een volmacht getec kond had, reeds vóór haar vertrek, tot ver koop van het. huis, wellicht op aandrang van haar zoon K. Het perceel bracht op 2750 en was bezwaard niet oen hypotheek van $50. Nu kwain volgens de Armenwet het recht van verhaal in werking. Notaris K. vond het beter, hierover met dc wed. K. tijdens haar leven tot een minnelijke schikking te komen en maakte hiervoor een acte op ten einde deze door de wed. K. to laten teeke-' ncn. Aangezien ondergeteekende als „bedel"- pasloor ten behoeve cener nieuwe parochie nog over een motor beschikte, liecft hij de taak op zich genomen om deze akte ter ondertekening aan de wed. K. aan te bicden en tufte hij naar Achteveld. Het Burgerlijk Armbestuur had een ver haal van 700; het R.K. Armbestuur der Mariaparochie een van 638.82 on ons eigen Armbestuur een van 125.73. Aan de wed. K. heb ik den inhoud van deze akte medegedeeld, waarop zij het stuk heeft getcekend. We hebben nog wat gebab beid en ik tufte weer huiswaarts. De wedu we K. heb ik nimmer meer ontmoet. Dei» 9cn Februari 1926 is zo alhier begraven Wanneer men dc genoemde bedragen op telt en het vcrpleeggeld, dan komt men tot DE EERSTE FOTO van het HollandIndie vliegtuig P.H.-A.F.O., na Ie PopelJn. do stranding do slotsom, dat, de begrafeniskosten mede gerekend, er absoluut geen saldo meer ovei bleef. Toch heeft het bestuur der St. Jozef stichting te Achteveld, dc goedheid gehad, om van het vooruitbetaalde pensiongeld nog 50 aan de familie terug te geven, zulks op verzoek van ons Armbestuur, dat aan beide zoons K. en M. 25 heeft gegeven. Van den zoon K. heeft het Armbestuur een hartelijk dankschrijven ontvangen voor do zorgen, aan de moeder besteed. Ugemeene vergadering le Amsterdam Amsierdam, 23 Fcb i De Bond van Volkstuinders hield Vrijdag en Zaterdag te Amsterdam zijn 15c algemeenc vergade ring. Alle afdcolingcn waren door hun af gevaardigden vertegenwoordigd, alsmede het Algemeen Verbond van Volkstuinvcr- eenigingen in Nederland, do Chrysanten- club „Elsje Fulton" cn de heer L. van Buu- ren, oud-inspeceur van Gemeente Rcntc- gevende Eigendommen te Amsterdam. De jaarverslagen van den secretaris en penningmeester werden algemeen goedge keurd. De hoeren J. Vrocgop en Th. G. Uilham werden bij acclamatie als Hoofdbestuurder^ herkozen, terwijl dc heer G. J. Gerritsen «als Algemeen Commissaris aan het Hoofdbe stuur werd toegevoegd. Het voorstel om in 1932 ter gelegenheid van het derde lustrum van den Bond ccn grootc Nationale Tentoonstelling op Volks Uiingcbicd te houden, werd goedgekeurd. Het Bondsbcstuur werd opgedragen dc'noo- digc voorbereidingen te treffen. Besloten werd van Bondswege een tuin- keuring te organisècren, w aardoor dc leden aan de hand van een puntcnstelsel kunnen zien of zij vooruit zijn gegaan cn tevens go wezen kunnen worden wat zij in den ver volge in het belang van den tuin tc doen of na te laten hebben. Tevens zal een Inkoop Centrale ingesteld worden, dewelke den inkoop zal regelen van benoodigdheden voor den Volkstuin. liet steeds groeiende jeugdwerk zal var. Bondswegc omschreven worden, zoodat het niet mogelijk is, dat men het terrein zal betreden van andere vcreenigingen welke op Jeugdgebjed werkzaam zijn. DR. WILLE"! MENGELBERG ONGESTELD. Dc N.R.Ct. meldt' Dr. Willem Mengelberg, die uit Engeland terug is, zal zeer vermoedelijk dezo week zijn taak nog niet hervatten. Hij heeft griep, was Maandagochtend nogal koortsig Minister Ruys de Beerenbrouck beantwoordt de vragen \'an den heer Westerdijk Door den heer Westerdijk waren dc vol gende vragen gesteld aan den Minister van Binnenlundsche Zaken cn Landbouw: 1. Is de Minister voornemens, de indie ning van een wetsontwerp te bevorderen tot steun der beetworlelsuikcrindustrie? 2. Zoo ja, is het dan dc bedoeling, daar door nog invloed uit tc oefenen op den uit zaai in dit voorjaar 3. Indien ook defco vraag bevestigend wordt beantwoord, is Zijn Excellentie dan niet van meening, dat de wet dient tot stand tc zijn gekomen uiterlijk 1 Maart a.s., opdat do akkerbouwers daarmede rekening zullen kunnen houden bij het opmaken van het bouwplan, den aankoop van kunstmest, zaai- en pootgoed cn wat nog belangrijker is bij de weldra te nemen beslissing om trent de vraag, of hun fabrieken gedurende de a.s. campagne zullen werken, dan wel w orden stopgezet •L Is de Minister niet van meening, dal het zonder Rijkssleun of Rijksgarantie on mogelijk zal zijn, dc fabrieken te laten wel ken? '5. Is dc Minister niet ook van gevoelen, dat bovonstaandc vragen, mutatis mutan dis, mede van belang zijn voor do aard appelmeclindustrio en, zoo ja, zoude dan Zijn Excellentie in zijn antwoord daarmede rekening willen houden 1. Een wetsontwerp tot steun der beet wortelsüikerindustrie heeft het Departement verlaten. 2. Deze vraag kan bevestigend worden beantwoord. 3. Een zoo spoedig mogelijke totstandko ming van de maatregelen wordt door den ondergeteekende eveneens van groot belang geacht tc zijn met hot oog op het op te ma ken bouwplan en andere voorbereidende maatregelen voor het komende oogstjaar cn ook in verband met de in vraag 3 bedoelde beslissing, door de fabrieken te nemen. De Regeering tracht dan ook de totstandko niing \óór uiterlijk 1 Maart, zooveel dat mo gelijk is, te bevorderen. ■i. De ondergeteekende is van meening. dat het wellicht zonder Rijksingrijpen, al» bovenbedoeld, niet algemeen mogelijk zal zijn do fabrieken tc laten werken. 5. Wat de aardappelmeelindustrie betreft moge de ondergeteekende verwijzen naar het desbetreffend Ontwerp van wet, dat thans reeds door de Tweede Kamer der Sta ten-Generaal is aangenomen. Aqndrung tot snellen bouw van bruggen over groole rivieren Volgons het Voorloopig Verslag tier Eerste Kanier over de begrooting van het Wegen fonds voor 1931 hoopten vele leden met het oog op de bestrijding der heerschondc werkloosheid, dat dc Rcgccring verdere plan nen ten opzichte van het. wegennet met spoed zou doen uitvoeren. Verscheidene le den waren van oordeel, dat voorzichtigheid geboden is cn gewaakt moet worden tegen liet. opdrijven der uitgaven voor het fonds. Men vroeg of in een kruinsbroedte van 23 tot 43 M. geen overdruiving schuilt Een der leden achtte het onbillijk dat aan de tertiaire wegen niets wordt gedaan; «eni ge jeden noemden dc verdeeling der op brengst van dc wegenbelasting buitenge woon onbillijk voor dc onderhoudsplichten van dc tertiaire wegen. Verschillende wcnschcn werden geuit met betrekking tot dc veiligheid oj> de wegen, Een der leden bepleitte meer aandacht, bij het overbruggen van rivieren voor liet dooi guand verkeer, zoodat cr goede verbindin gen ontstaan van het Noorden naar liet Zuiden. Van andpre zijde werd aangedron- op het bouwen van voldoend hooge bruggen, opdat de schippers daar mot bovenlat vrije lijk onderdoor kunnen varen. Vele leden drongen aun op snellen bouw van bruggen over groote rivieren in de hoofd verkeerswe gen en stelden do vraag of ook aan brug gen over hot I-Iollandsr.h Diep en de Schelde wordt gedacht. Voorts drong men aan op spoedige totstandkoming van een vaste brug bij Deventer. Eveneens drong men aan op spoedige uitvoering van de overbrugging van de Waal bij Nijmegen door middel van een hangbrug. Gevraagd werd of dc bouw van een brug over liet Merwcdokanaal bij Riemen spoedig verwacht kan worden. Een der leden drong aan op het instellen van een Wegen raad, waarbij andere leden zich aan sloten. DE ARTILLERIE-INRICHTINGEN. De medewerking aan ccn par- ticnliere fabriek. 's-Gravcnhagc, 23/Febr. Blijkens dc memorie van antwoord inzako do begroe ting van het Staatsbedrijf der artillerie-in richtingen voor 1931 heeft de minister van Defensie met voldoening kennis genomen van dc mededceling vank sommige leden, dat zij zijn antwoord op 19 December j.l. in de Tweede Kamer niet. betrekking tot dc medewerking der Artillerie inrichtingen aan con particuliere fabriek bij het uitvoeren van een buitenlandschc order afdoende en geruststellend achten De minister kan slechts herhalen, dat het leveren van oorlogsmateriaal door Staaft* - fabrieken elders aan andere landen geen jcldzaaraheid is. Rechtstreeks aan een Slaat hebben de Ar tillerie inrichtingen echter niet geleverd. Zij hebben een particuliere fabriek, op drin gend verzoek van deze, bijgestaan in de uitvoering van een buitcnlnndsche order, nadat door de bemoeienis van den minister eerst nog aan een andere particuliere fa briek was opgedrongen wat niet onvermij delijk door de Artillerie-Inrichtingen moest geschieden. In een dergelijke medewerking kan, naar het oordeel van den minister geen schennis van verdragen of injteriiationaie gebruiken worden gezien. Dit neemt intusschcn niet weg dat zij hooge uitzondering behoort tc blijven. VLISSINGEN'S NIEUWE HAVEN WERKEN. 's Gravcnhagc. II. K. II. Prinses Ju liana zal H. M. de Koningin vergezellen bij dc plechtige opening van dc nieuwe haven werken tc Vlissingcn oïi 17 April a.s. Het lijden is de bron, waaruit het groote en groot-sche in dc menschcnwereld vloeit („Uebee den Tod hinaus,r)- Raman van ANNY VON PANHUYS. Uit het Duitsch door W. H. C BOULLAARD. 42 Von Weiden had het plotseling erg warm -gekregen en veegde zich met zijn zakdoek over het voorhoofd. Indien die vervloekte woorden niet achter op het kaartje hadden gestaan, had hij natuurlijk slecht6 aan zen be'eefdheidsbezoek gedacht, maar nu Allerlei gedachten doorkruisten zijn brein en hij overlegde met zichzelf wat hij moest antwoorden wanneer de ongenoode bezoe ker dit of dat zou vragen. Gelukkig ver- tro' de Ruyter vanavond; bierdoor was een gevaarlijke getuige van de baan. zoo sprak hij zich zelf moed in cn zijn houding werd vaster. Wat kon die mijnheer Zernikow eigenlijk weten! Hij kwam zeker vragen of hij von Weiden, diz zoo dicht bij 't mu seum woonde, iets van het spook had be merkt, want waarschijnlijk had Zernikow den als ouden Thomas verkleeden Neder lander wel gezien. Merkwaardig, dat hij er dien nacht geen woord met hem over had gesprok n. Misschien had bij het als gevolg van de consternatie van het oogenblik na gelaten. Met opgericht hoofd en vasten tred kwam hij het 6alon binnen. Maar reeds de ezrste blik op het diep-ernstige gezicht van den man. die op hem waohtte, schonk hem de overtuiging dat zijn zoo moeizaam ver gaard gevoel van zekerheid niet al te lang zou standhouden. Toch trachtte hij zich een houding te geven. Mzt een vriendelijken glimlach stak hij zijn bezoeker de hand toe: „Het doet mij veel genoegen, u bij mij te zien, mijnheer Zernikow." Walter toonde de hem aangeboden hand niet te willen zien en antwoordde op scher pen toon: ..En i-k betreur het u tz moeten bezoeken, om u te zeggen, dat u een slecht mcnsch bent!" „Wat durft u daar te zeg gen?" von Weiden stoof achteruit. „In mijn eigen huis waagt u het mij uit te schel den hij hapte naar lucht, reeds het begin was veel lealijker dan hij zich op zijn ergst had voorgesteld. Maar voordat hij zich nog ecnigszins had beheerscht, klonk hem hard en onverbid delijk in de ooren: „Ik zal het wagen u in uw eigen huis te zeggen wat de waarheid is. Wensohl u die hier niet aan te hooren, dan ben ik verplicht de inwoners van Schneiditz éls toehoordei's bijeen te doen komen, om tz luisteren naar een vertelling, waarvan de titel luidt: „Hoe men op de snelste wijze een in geldnood verkeerenden schoonzoon directeur van een schilderijmuseum maakt." „O!" Als een schrezuvv kwam die klank over zijn lippen. „U ziet, dat u niet behoeft te trachten, tegenover mij een toon aan te slaan", ver volgde Walter ijskoud en snijdend. „Ik ben volkomen op de hoogte." Het was niet meer dan -zen stamelend i geduid, dat von Weiden liet hooren, terwijl zijn gezicht vuurrood werd, alsof hij een beroerte nabij was. „Uw helper bij die weerzinwekkende co- medio heeft alles bekend." Von Weiden's knieën knikten en hij liet zich in den stoel, die het dichtst bij hem stond, vallen. Plotseling meende hij een af schuwelijke gestalte voor zich te zien: de vrees. Die keek hem mzt groote huivering wekkende oogen aan. De angst had zijn ge zicht tot een caricatuur verwrongen, toen hij uitriep: „Wat zeg u. heeft hij bekend?" Langzaam en duidelijk luidde het ant woord: „de Ruyter is in handen der politie en binnen een paar minuten wordt hier aangebeld door iemand, die mijnhezr von Weiden zal verzoeken eveneens op het po litiebureau te verschijnen." Von Weiden wilde de deur uitrennen. „Hier blijven!" en Zernikow plaatste zich voor hem. „Laat me er uit dc dikke man hijgde van opwinding. „Denkt u dat, een von Wei den zich door een politieagent als de ezrste dc beste zakkenroller dwars door Schnei ditz naar het politiebureau laat brengen." „Aan zulke mogelijkheden had een von Weiden eerder moeten denken." „Man, maak me niet razend!'" De oogen puilden von Weiden bijna uit de kassen. Hij had alle bezinning verloren, anders had hij wel begrepen dat het met dat brengen naar hzt politiebureau niet zóó maar ging. Ademloos stond hij voor Zernikow en zijn handen had hij tot vuisten gebald, alsof die er dadelijk op in wilden 6laan. Maar de ingenieur kwam niet van zijn plaats. Kaarsrecht voor den ingang staande, keek hij naar den opgewonden man en zeer honend klonk zijn stem, toen hij einde lijk sprak* „Stel u gerust, niemand denkt er aan u ter verantwoording te roepen, behalve ik. Mijnheer de Ruyter is nog altijd in uw huis in de Slotsteeg, tenzij hij reeds naar Neder land is vertrokken." „Is dat waar?" stootte vdin Weidon er sid derend uit en het scheen dat do opwinding, die zijn zenuwen tot het uiterste spande, eenigszins week. „Ja, dat is waar", klonk kortaf het ant woord. „Maar zeg eens, wat waart u van plan te doen, toen u zooeven wildet weg loopen?" „Wat gaat u dat aan?'' von Weiden begon weer een toon aan te slaan. „Ik wensch antwoord op mijn vraag; ver geet niet, dat ik u geheel in mijn macht heb." De ander bromde iets onverstaanbaars en zei ten slotte: „Voor den kop schieten wilde ik me; wat had ik anders kunnen doen?" „Zoo, zoo, eigenlijk had ik dit wel gedacht Veel zou er met u voor de maatschappij niet verloren zijn gegaan", zei Zernikow nog wat luider en nadrukkelijker: „Neen. het was waarachtig niet jammer geweest, als u 't gedaan had, maar'voegde hij er wat zachter aan toe, „de vertwijfeling er de doodsangst, die hebt u doorleefd en ook de vrees voor het schandaal met de politit dus ik geloof dat ik daarmee bijna ge éoegen kan nemen. Let wel: bijna. Nu moet li nog eens even gaan zitten", en zelf plaats nemend, vervolgde hij: „er is nog een klei nigheid, die ik van u elsch en dan is mijn taak hier afgeloopcn." Mechanisch, als het ware gehoorzamend aan een dwingende kracht, ging von Weiden zitten. Hij was al blij, dat hem voorloopig geen gevaar dreigde en een zucht van ver lichting ontsnapte hem. Walter bemerkte het en glimlachte spot tend. „Ik zal kort zijn, want eenerzijds is mijn tijd beperkt en anderzijds zult u ook niet zeer verlangend zijn dit onderhoud langer le rekken dan noodig is, dus ik verlang het navolgende: „U geeft mij een schriftelijke verklaring, waarin staal, dat u de sage van den ouden Thomas hebt opgerakeld, om den sukkelen den professor te doen schrikken, omdat u wist, dat een groote opwinding op hein zeer schadelijk, zelfs doodelijk zou kunnen wer- ken." ..Bent u nu heelemaal krankzinnig?" riep von Weiden uit. „dan zou ik net zoo goed dadelijk een bekentenis bij de politic kun nen afleggen." „TJ vergist u hierin schromelijk", luidde Walters ant.voord. „Wanneer u aan de po rtie een bekentenis doet, dan wordt de zaak openbaar en u komt voor den rechter, zoo- uat mijnheer von Weiden dan zijn rol hier in Schneiditz heeft uitgespeeld." De ander wilde hem ond-rbreken, r~aar een afwerend gebaar van den ingenieur be lette dit, „Laat me uitspreken, opdat aan dit onderhoud een einde kome, ik heb u im mers gezegd, dat mijn tijd beperkt is", Streng was de blik, waarmee hij von Wei den aankeek. „Berust een schriftelijke be kentenis daarentegen in mijn handen, dan blijft de zaak min of meer onder ons, want ik beloof u er nooit gebruik van te zulleu maken op een wijze, die u het geringste na deel zou kunnen berokkenen. Mevrouw Ber- ner cn haar dochter zijn de eenigen. aan wie ik die zal toonen en ik geef u reeds nu de verzekering, dat zij er met niemand over zullen praten." ^(Wordt vervolgd)]

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 5