i
JOH. DE HEER
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per
DE EEMLANDEU
PRIJS OER AOYERTENTIEN 1-8111-4 re«tls104
Vrijdag 27 Februari 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnlumscliepoortwal 2a
29e Jaarganq No. 204
FRANSCKE BEGROOTING
BEDREIGD
De oorlogsbegrooting
goedgekeurd
TREIN IN HET WATER
GEREDEN
P.Nierop
fortmann en
hehenkamp
WERELDVREDE-CONGRES
Nederland vertegenwoordigd
DE OORZAKEN VAN DE
WERELDCRISIS
GROENLAND VOOR HET
HAAGSCHE HOF?
SPOORWEGSTAKING IN
SPANJE
A
L. J. LUYCX ZOON
TEGEN DE WERKLOOSHEID
Betoogingen in Oost-Europa
AMER SFOORTS CU
metlc (mei. gratis verzekering tegen ongelokEen) f 0.I71/*
Binnen land franco per post per 3 aetndea i 3»-. Afzonderlijke nnmtner» f O.Of
POtltEKENING 47910 TELEFOON INTEKC €15
it i n..fö.25 Ltêfdedigheids-advertectlèo voor 6$
helft van den prijs. Kleine Advertentlèn „KEIT1ES" bi) vooruitbetaling 3 re*— la
Jö cent. alke regel meer 10 cent, driemaal plaatreo I.—. Bewijsnummer extra L.Ji
De nieuwe president van
Finland, Svinhufvud,
Hei lieefr bij de jongste preêidcntsverkie
zing m Finland wel gespannen, immers
ging het er om of de Lappo-partij zou zege-
v'erch, of dat zij plaats zou moeten maken
voor de aanhangers van Stahiberg, radi
calen m sociaal-democraten Hoewel mei
de verkiezing van Svinhufvud, deze laatst
genoemde fracties hun man niet aan het
hoofd zagen, kan mon toch niet zeggen, dat
de nieuwe president de Lappo-idee door
dik en dun 2al \olgen Bekend is immers
van hern, dat hij handhaving van de wet
en het hewaren der orde, als de meest
noodzakelijke principes aanvaardt. Natuur
lijk is hij in hoofdzaak Lappo-aanhanger,
d i. heftige vijand van het communisme.
Dat typeert in de eerste plaats hét verschil
met Stahiberg, al droeg deze in zijn pre-
;->iden'schap het. mom van ook anti-commu
nist te zijn. Bij zijn ontvoering op hevel
van den chef van den generalen staf Wal-
ienius is deze minder rechtuitgaande
houding nog eens in herinnering geroepen,
terwijl ook de Lappo-bewcging dit feit niet
san de vergetelheid heeft overgelaten. Zon
der twijfel was de verkiezing van Stahiberg
een uitdaging aan de lappo's geweest en het
btaafc nog te bezien ot deze een vreedzaam
verloop zou hebben gehad. Ongetwijfeld
zou een pijnlijk optreden meermalen ge
paard zijn gegaan aan de gelegenheid tot
or. rust verwekken.
Reeds ajieen daarom kan de verkiezing
van Svinhufvud als een blijde politieke ge
beurtenis worden begroet. En daar komt
nog bij zoo voegt de Köln. Zoitung aan
dit gebeuren toe dat Svinhufvud van
Finland de meest populaire politieke voor
vechter is. Hij was steeds op zijn post, waar
het land maar gevaar dreigde, steeds in de
"oorsio linieën, waar het gold een aanval
te weren. Niet ten onrechte typeerde men
tiem als een pijnboom, die wel in de stor
men buigt, maar niet breekt, en van wie
net uithoudingsvermogen en taaie krachten
- preekwoordelijk zijn.
Geboren uit een oud Zweedsch geslacht,
dat sedert eeuwen in Finland burgerrecht
verkreeg, en geen. V£i"S£ï7il tooniU: paei.iitó
F machy landstype, deed Svinhufvud reeds
bij zijn eerste politiek optreden, van zijn
nu kenmerkende karakteruitingen blijken,
streng rechtsgevoel, stipte eerlijkheid, gc-
i-aard gaande aan een ongezien uithou
dingsvermogen en stérke wil, karaktcrisee-
ren in hom den man van de daad, niet van
net woord.
Zijn politieke loopbaan kan'glanzend fee-
ten, rijk aan dramatische gebeurtenissen,
welke een gevolg zijn van het wisselvallig
lot dat Finland is de laatste decennia trof.
in het jaar 1903 toen de Czaristische mach
tigen niet nalieten Finland trachten te
vevrussen" werd Svinhufvud van zijn bo-
:,-ekk ng aan bij het Aboër Gerechtshof ont
heven en toen hij kort daarna de verdedi
ging van een Finschen «samenzweerder op
zich nam, werd er in 't toenmalige Peters
burg hard over gedacht hem gevangen te ne
men. Reeds toen was hij een van de meest po
pulaire mannen van het land. Van 1007—
1012 was hij president van de hervormde,
uit vier standen in één Kamer herschapen
Landdag. Toen de wereldoorlog uitbrak
zend de Russische regeering hem kortweg
naar een verlaten dorpje in Noo.rd-Siberié,
aaruit hij pas in Maart 1917 naar Finland
mocht terugkeerên. Hier stelde hij zich ter
stond aan het hoofd van de inmiddels
aandc beweging, welke absolute scheiding
Tusèchen Ru-land en Finland cischtte. On
der zijn leiding besloot de Landdag in De
cember 1917 Finland s zelfstandigheid uit
:e poepen, doch juist een maand later brak
de communistische revolutie uit. De bur
gerlijke regeering, door Svinhufvud ge-
vormd,'begaf zich naar Waso; zelf bleef
hij als hoofd daarvan te Hélsingfors' om
nier het tegengaan van het schrikbewind
voor te bereiden. lederen nacht moest hij
zich in een andere plaats schuil houden, en
toen het gevaar om te blijven voor hem te:
groot werd, besloot hij tot een avontuur
lijke vlucht Als Bolsjewiek vermomd,
scheepte hij zich in met nog acht van zijn
metgezellen, op oen ijsbrekër, waarvan de
bemanning uit communisten bestond. In
open zee werden deze overrompeld en
Svinhufvud met de zijnen landden met het
schip in Reval. Van hieruit ging hij naar
Duitschland, waar hij zich verstond met in
vloedrijke personen, die zijn program on
dersteunden met Duitsche troepen. Dan
zien wij hem door Zweden naar Wasa
gaan, waar Mannerbeim zijn boerenleger
organiseert
Na het einde van den vrijheidsoorlog
wordt Svinhufvud Rijksbestuurder en ijvert
soor een zelfstandig Finland, om zich ver
volgens terug te trekken in het particu-,
l;ere leven.
Zoo was het dan ook na tien jaar, dat
lieze nieuwe president bij het begin van
de Lappóbeweging weer op don voorgrond
trad. Inderdaad men heeft een besta keuze
gedaan en het schijnt dat Finland een rus-
tigen tijd tegemoet gaat. althans onder de
6terke hand van Svinhufvud.
Een deficit van 500 millioen
francs.
Parijs, 26 Febr. (H. N.) De "Fransclie-j
begrooting, die met veel moeite en met be
hulp van verscheidene millioen en uit de
amortisatiekas.in evenwicht was gebracht,
wordt wéér plotseling met een tekort van
ongeveer 500 millioen francs bedreigd. Aan
het ministerie van financiën is n.I. een ver
keerde berekening opgemaakt bij. de ra
ming van de uitgaven voor do uitkecringen
aan oud strijders. Deze zijn oorspronkelijk
op 480 millioen geraamd, doch gisteren
moest de budget-minister in de Kamer ver
klaren, dat deze uitgaven 1 milliard bedra
gen, zoodat men voor een tekort van 520
millioen staaf.
De beraadslagingen over de
militaire begreoting.
Parij s, 26 Febr. (V.DIn den afgeloopert
nacht zétte de Finneche Kamer de beraad
slagingen over dc militaire begrooting
voort, waarbij het tegen een uur tot een
heftig incident kwam tusschen de socialis
ten en minister président. Laval. Vincent
Auriol verlangde verdaging van dc zitting
tot heden en verklaarde bij de toelichting
op zijn voorstel, dat do afgevaardigden door
de nachtzittingen te zeer vermoeid werden
om bij de bohandeling der afzonderlijke
hoofdstukken groote weerstand te bieden.
Laval sprak zich beslist tégen verdaging uit
en met 100 tegen 102 stemmen sverd beslo
ten de zitting voort te zetten.
Bij de goedkeuring van een crcdict van
45 millioen francs voor de gendarmerie
stélde een communistische afgevaardigde
v'oof de géheelè pósT tér ug te wijzen naar dè
Commissie voor dc credietcn cn vast te stel
len op een franc. Het voorstel werd ver
worpen.
Een ander afgevaardigde van links be
sprak de toestanden in het Vreemdelingen
Legioen en las een aantal brieven van sol
daten voor, waarin ongeloofeiijke staaltjes
worden verteld van dc misstanden, die in
bet Legioen heerschen.
De credietcn werden tensloottc met 330—
254 stemmen aangenomen.
Vier spoorwegbeambten
gedood
New Y o r k, 26 Febr. (V.D.). Nabij Mo
bile iu den staat Alabama heeft een eigen
aardig spoorwegongeluk plaats gehad. Van
een passagiers trein, die door een geopende
brug was gereden, stortten de locomotief er
le bagagewagen te water. Hierbij vindm
vier spoorwcgemploye's den dood. Het on
geluk is nog betrekkelijk, goed öfgeloopeu
want indien niet de eerste personenwagen
ïan bet einde van de draaibrug was blijven
Langen, zou Ongetwijfeld de gcheele tre.n
in het water zijn terechtgekomen.
HEVIGE ORKAAN OP DE FIDSJI-
EILANDEN.
Honderdtachtig slachtoffers.
Sidney, 27 Febr. (V.D.). Volgens berich
ten uit Wellington zijn de Fidsji-eilandên
de laatste dagen door een orkaan geteisterd
die groote overstroomingen tengevolge had
den.
In de omgeving van do rivier Ba zijn onge
veer 150 personen doo" het water omgeko
men. Door den hëvigén storm is een vuur
toren omgewaaid.
OMGEKOMEN BIJ SLOOPINGSWERK.
Parijs, 26 Februari (ïï.N.) In Noord
Frankrijk zijn 6 arbeidors bij sloopingswerk
verongelukt. Twee hunner werden op slar,
gedood, terwijl de 4 andere, ernstig gewono
werden.
Vampyr,
STOFZUIGERS
Protos
Miele
en andere merken.
UtMorsxrs. 90Jki~J88
uw matrassen worden In één dag
opgemaakt en bijgevuld.
vraagt prijsopgave.
Het wordt van 59 Juli te
Brussel gehouden.
Op initiatief van het Uitvoerend Comité
van het Internationale Vredes Bureau te
Genêve zal van 5 tot 9 Juli a.s. te Brussel
het 28e Wereld- Vredes Congres gehouden
worden.
De dagorde van het congres zal de vol
gende drie onderwerpen bevatten:
1. Ontwapening. Besprokingen in ver
band met de in Februari 1932 bijeenkomen
de Ontwapeningsconferentie.
2. Federatie der Europeeschc staten. Haar
betrekking tot bet ontwapeningsvraagstuk;
organisatie eener internationale politie en
de economische toestand.
3. Actualiteiten.
Met het oog op dc huidige wereldcrisis
Wórdt een* groote deelhame uit alle landen
der wereld verwacht- Dc Nederlandsche
vredesbeweging is. in den Raad van het In
ternationale Vredes Bureau vertegenwoor
digd door de Vereeniging voor Volkenbond
en Vrede en do Nóóit-Meer-Oorlog Federa
tie.
Bijeenkomst der economische
deskundigen te Gerieve.
Londen, 25 Febr. (V.D.). De bijeenkomst
van de economische deskundigen in verband
met het onderzoek vanwege den Volkenbond
naar dc oorzaken van de economische we
reldcrisis zal a.s. Maandag te Geneve aan
vangen.
Hoewel thans nog niet is vast te stellen,
wanneer het rapport inzake het onderzoek
gereed zal zijn, is reeds een aanzienlijke hoe
veelheid materiaal verzameld.
De Britsche gedelegeerden der laatste Vol-
'ke^bondsvergadering hebben den nadruk
gelegd op de urgentie en het belang van het
onderzoek en dc verwachting uitgesproken,
dat het rapport voor de a.s. \ssembléc ge
reed zal zijn.
DIEFSTAL VERDOOVENDE MIDDELEN
ONTDEKT.
In plaats van narcotica, steenen
Dortmund. 25 Februari. (V.D.) Einde
Januari werd een groote diefstal van ver
doovende middelen ontdekt, welke bij een
hier ter stede gevestigde firma was ge
plcegd. Bedoelde firma had een kist, in
houdend, drie K.G. cocaïne, 500 gram mor
fine en een K.G. opium verzonden naar d-
fabrieken van een Berlijnsche firma. Toeu
de kist op dc plaats van bestemming arri
veerde, bleek zij slechts steen te bevatten.
Het is. een beambte van de -crimineel*
politie gelukt zicli in verbinding te stellen
met eenige - personen, die hem de gestolen
narcotica aanboden voor een prijs van
15,000 Mark.
De partij is in beslag genomen.. Zes per
sonen zijn gearresteerd.
DE REGEERING VAN PERU TOT DEN
STRIJD BESLOTEN.
N e w Y o r k, 25 Febr. (V.D.) Volgons de
laatste berichten uit Buenos Aires schijnt do
revolutionnaire beweging in ZuiU-Peru suc
ces to hebben. Dc rcvolutionnairen zouden in
Arequipa een tegeuregeering hebben geves
tigd onder leiding van dr. Bxistementa dc la
Fuente. De invloedrijke politicus David Sa-
manez Ocanip zou tot voorloopig president
zijn uitgeroepen.
GEEN CONCESSIES VAN
HENDERSON.
De bewapening te land en in de
lucht.
Londen, ,26 Febr. (II. N.) Dc Daily
Herald ontkent, dat Henderson aan Frank
rijk concessies voor de bewapening te land
en in de lucht zou hebbeir/gedaan,:iiv ruil
voor* de. Fransche concessies in' de kwestie
van den vioolbouw. Volgens het blad is
de plotselinge reis van Henderson veroor
zaakt door een. artikel van- Perfinaxlin de
Echo de Paris, -waarin deze aan een offi
cieel bericht een ongunstige commentaar
toevoegde. Henderson vreesdTe» dat hierdoor
een perscampagne zou kunnen ontstaan, die
.een orrgunstigen invloed op de openbare
meaning zou hebben en besloot in verband
hiermede, ten spoedigste zelf-een onder
houd mei Briand te hebben.
Meeningsverschillen tusschen
Denemarken en Noor--
wegen.
De Scandinaafsche Hbld.-correspondent
schrijft:
Reeds een paar maal heb ik gewezen op
do toespitsing van het meeningsverschil dat
tusschen Denen en Noren bestaat over de
souvcrciniteit over Oost-Groenland. De No
ren beschouwen dit deel van Groenland als
niemandsland, terwijl de Denen van oordeel
zijn dat Denemarken's souvereiniteit zicb
over geheel Groenland uitstrek tl
In de particuliere en perspolemieken had
den zich reeds de minister-presidenten ge
mengd en thans heeft dc Noorsche premier
Mowinckol dc quaestie in het Storting zelf
ter sprake gebracht. Het schijnt, dat dc aan
kondiging van 'n nieuwe groote weten
schappelijke expeditie van Laugc Koch,
waarover ik hier reeds schreef dc Noren
zeer geprikkeld heeft Mowinckel zelf ver
klaarde, dat hij daarvan moeilijkheden voor
ziet in verband met het feit dat Noorse be
visschers en jagers in Oost-Groenland, ook
in dat deel waar de Decnsche expeditie heen
wil, groote bedrijvigheid aan den dag leggen
on er reeds een kolonie van 80 hutten heb
ben. Hij stelt zich op het standpunt dat de
Denen daar nu nict-s meer te doen hebben en
beroept zich op de overeenkomst van Groen
land van 1924, welke zonder tc prejudici
eeren op het geschilpunt over dc souvereini
teit, een regeling treft ter waarborging van
het vreedzaam naast elkaar arboiden, zon
der zooals Mowinckel het vroeger reeds
eens uitdrukte elkaar op do toenail te
trappen. Hij schijnt nu te vreozen, dat dit
toch gebeuren zal, als die Decnsche expedi
tie komt. Dat'maakt het vraagstuk weer
acuut en kan ten. slotte toch nopen dc prin
ciple ?le quaestie, welke men in 1924 omzeil
de, tot een oplossing te brengen; natuurlijk
op vreedzame wijze en daarbij donkt hij aan
Den Haag.
Mowinckel's rede heeft natuurlijk in Dene
marken groot opzien gewekt. Men ziet daar
volstrekt niet in, waarom de nieuwe expedi
tie tot botsingen zou moeten leiden cn be
grijpt niét op welken grond Noorwegen
Denemarken'» juridisch dooi alle andere
staten erkend en moreel door .een eeuw
lang cultuurarbeid gegrondvest recht be
strijden kon. Toch schijnt men het door Mo
winckel geopperde denkbeeld niet absoluut
te verworpen. Hot regeeringsorgaan „Politi-
ken" toont zich er niet afkccrig van, zoo het
op die wijze gelukken mocht dit geschilpunt
tusfichon de beide broedervolken uit den weg
te ruimen en tc voorkomen dat het onzeker
heid en onrust wekt en dc verhouding tus
schen beide partijen verbittert. Het blad ver
wacht dat beiden zich aan de rechterlijke
beslissing zouden onderwerpen. Ook de
Decnsche minister-president beeft het denk
beeld niet van de hand gewezen: wij zouden
hét oordeel met gemoedrust en goed geweten
kunnen afwachten, zoo zei hij.
P a r ij s26 I" e b r. (II. N.) Volgens een
bericht uit Madrid heeft, het spoorwegper
soneel dc algemeene staking afgekondigd,
ónjdat de regeering de looneischen van het
personeel slechts voor dc helft wil inwilli
gen. De regeering heeft 2 regimenten ge
nietroepen beschikbaar gesteld om den
dienst te handhaven.
WERKLOOSHEID IN HET „ZILVER."
New-York, 26 Februari (H.N.) In
Mexico moest een groote zilvermijn worden
gesloten, daar het bedrijf wegens de sterke
daling van den zilverprijs niet meer loonen*]
was. Hierdoor zullen 1600 personen zonder
werk komen.
DE ENGELSCHE MISSIE NAAR HONKONG
Londen, '25 Febr. (V.D.). Dr. Shiels, de
onder-minister voor koloniën, verklaarde
heden in het Lagerhuis, dat de missie, welke
naar Hongkong zal vertrekken, ten einde
een onderzoek in te stellen naar de valuta
aangelegenheden, bestaan zal uit Clegg. den
gouverneur van de Reservebank van Zuid
Afrika Ezechiel, oen van de kroonagenten
voor de koloniën, en Clauson van het, depar
tement van koloniën. Ezechiel cn Clauson
zullen morgen vertrekken; Clegg zal hen te
Singapore ontmoeten.
De commissie zal rapport uitbrengen aan
den minister van koloniën, doch haar aan
bevelingen zullen niet dan na.overleg met do
regeering te Hongkong worden uitgevoerd
Andere belanghebbenden zullen desge-
wenscht geraadpleegd worden.
NOG VIER SLACHTOFFERS VAN
HET NOODWEER.
Milaan, 25 Febr. (V.D.) Nog steeds ko
men berichten binnen over door ovërsüoo-
mingen aangerichte schade. Op Sicilië zijn
meer dan 20 gemeenten onbewoonbaar ge
worden. In Librizza werden 2 personen door
een aardverschuiving gedood. Bij Bergamo
werden verscheidene arbeiders door een
lawine verrast. Twee hunner werden be
dolven, de anderen konden worden gered.
WEERBERICET
Hoogste Barometerstand:
700.1 te Haparanda-
Laagste Barometerstand:
745.0 te Memel.
Verwachting:
Zwakke tot matige, tijdelijk
uog toenemende tot, Z.
W. wind, aanvankelijk half
bewolkt, later weer toene
mende bewolking met waar
schijnlijk regen, zelfde tem
peratuur des nachts, latei-
iets zachter.
Langestraat 49-51 -- Tel. 163
Mooie keuze In
ZWARTE WOLLEN
en Z1JOEN STOFFEN
en in zwart wit.
De wereldstrijddag in Moskou.
B e r Uj n, 2 6 Feb r. (H. N.) Volgens be
richten uit Moskou is daar do woreld-
stry.ddag. tegen dc werkloosheid met groot*-
betooglngcn gevierd, waarbij de gebruike
lijke redevoeringen tegen de bourgeoisie en
het kapitalisme werden gehouden. Ook
werd meegedeeld; dat binnenkort een nieu
we strijddag zal worden georganiseerd. In
Polen is de dag van gisteren over het atgjO
meen kalm verloopen. Tot botsingen van
beteeken is is het niet gekomen. Communis
tische pogingen ora tc demonstreeren wer
den door de politie overal spoedig onder
drukt, Enkele raddraaiers werden in hech
tenis genomen. In Sofia hebben jeugdig*
communisten getracht barricades, op te wer
pen, doch de politic wist daaraan spoedig
een c-inde te maken. Ook nam zij in een
drukkerij 500.000 exemplaren van oen op
roep in beslag. Te Berlijn is gisteren in
het geheel tegen 139 personen proces-ver
baal opgemaakt.
DE AANSLAG OP PRESIDENT
VON HINDENBURG.
De dader veroordeeld.
Berlijn, 26 Febr. (V.D.) De Politierech
ter veroordeelde heden den koopman Alori
Rróll uit Kreuzburg die Dinsdag het Paleis
van den Rijkspresident binnendrong en in
de auii-chambro een geladen revolver yöoi*
rlen dag haalde, onder vrijspraak van de
beschuldiging van poging tot geweldpleging
en rekening houdend met verzachtende om
standigheden in verband met de geestelijk*
minderwaardigheid van den beklaagde, we
gens huisvredebreuk en overtreding van de
desbetreffende voorschriften tot zes weken
gevangenisstraf.
ENGELSCHE STOOMSCHEPEN
IN GEVAAR.
Londen, 26 Februari. II.N.) Volgens'een
bericht uit Ronstantinopel zijn de Engel
sche stoomschepen Bermind én Fairfield in
de Zwarte Zee bij den ingang van den Boi
porus gestrand. Ook een derde stoomschn
is ongeveer op dezelfde hoogte gestrand. De
bemanning van de Bermind is in veiligheid
gebracht. Pogingen worden in het werk ge
steld om ook de bemaning van de Fair
field te redden, doch deze worden bemoei
lijkt door de hooge golven.
NOG EEN AANHANGER VAN MOSLEY
UIT DE LABOURPARTIJ.
Londen, 27 Febr. (V.D.) De derde aan
hanger van Mosley Oliver Baldwin de zoon
van den leider der conservatieven is vol
gens een bericht uit de bladen uit de arbei
derspartij getreden. Het uittreden van Mos
ley is nog niet gepubliceerd.
Varkensmarkt. Tel. 1303
PIANO- EN ORGELHANDEL
Wij leveren alle merken.
