AMEDSFOORTSCH DAGBLAD qp Binnenland KlvnnMIDDENSIANDS-B.AMRV(pg ADVIEZEN VOOR BELEGGING Willem Groenhuizen Feuilleton Zijn Laatste Wensch Vrijdag 27 Februari 1931 «DE EEMLANDER- 29e Jaargang No. 204 DE AANKLACHT TEGEN DE TRIBUNE AMERSFOO^ DE CULEMBORGSCHE MOORD N.V. COMPAGNIE LYONNAISE MODERNE TWEED-REGENMANTELS w* F 19.75 -m DE „TRIBUNE" TE HAARLEM JUWELIER DE BENZINEPRIJS Het blad huilt krokodillentranen over de slechtheid der paters Reactie van den kwaden opzet Wjj lezen in De Tijd: Dat het bij „De Tribune" alleen maai om een kwaden opzet is te doen, blijkt uit de woedt en driestheid, waarmee het blad thans reageert tegen de ingekomen aan klacht van den belasterden geestelijke te Apeldoorn. De redactie maakt korte metten met de waarheid. Zij weigert eenvoudig op neming van het ingezonden stuk, haar do;»r een tociaistischen werkman aangeboden die, gedreven door zijn menschelijk recht vaar-l'ghe'dsgevoel, uit eigen ervaring de ware toedracht van den laster mededeelt Ook -\eigert „De Tribune'' aan haar lezers mededeeling te doen van het verloop dei feiten, zooals bet in ons blad door den Zeer eerw. Pastoor Uyttewaal is uiteengezet. Daarentegen komt gisteravond „De Trs Lune" met een hoofdartikel uit, waarin 1* laste- tegen den „pater" wordt volgehouden De Communistische Partij Holland schijnt in het bijzonder op den geestelijke gebeten omdat deze onlangs in een betooging tegan de Russische godsdienstvervolging het woord heeft gevoerd. Dat wordt hem n:e' vergeven, zooals „De Tribune" uitdrukke lijk laat merken, en hierom is hij als slacht offer van den communistischen wraaklust uitgekozen. Het blad schrijft o.ra. in eeu hoftigen aanval op „De Tijd", die het ga vaJ aanbracht: Vorige week publiceerde ons blad een artikel, dat mededeelde op welke wijze de R.K. priester Ui terwaal te Apeldoorn bij een oude vrouw, die :n een R.K. gesticr t ■werd verpleegd, een erfenis in de wacht sleepte. Wij publiceeren dit geval van pa pen-hebzucht, omdat de man, die hieroij betrokken was, zich in de z.g. „geloofsvei volgings"-campagnc ontpopto als een der heftigste ophitsers tegen de Sowjet-Unie. waarvan hij o.a. op een vergadering te Apeldoorn belegd door de onheilige drie oenh.nd Dominé, Pastoor en Rabbi, blijk gal „Het feit. dat de Kerk de erfenis opslokl- wordt niet ontkend en de manier, waarop elft geschiedde, wordt met den dekmantel der „liefdadigheid" bedekt en met een ire niepizen aanval op de Sowjet-Uunic mei de niodige gifgaswolken omgeven. De „lief dadigheid" van de Roomsche priesters ts echter al te bekend, dan dat dit argument nog ««enigen indruk zou maken. De Kerk heeft altijd een flinke maag gehad. Dit alles belet de hoeren echter niet, een aamklacht wegens laster tegen de „Tribune aan te kondigen. En naar „de Tijd" mei" deelt, heeft pater Uitcrvvaal van de Bisschop van Utrecht ook permissie gekregen, een aank acht in to dienen en heeft deze zien met zijn rechtskundigen raadsman in ver binding gesteld. „En „Het Volk", dat geen gelegenheid voorbij laat gaan, om de a.s. coalitiegenoo- ten van de S.D.A.P. ter wille to zijn. vertelt in haar avondblad van Maandag reeds, dat zij een ingezonden stuk heeft ontvangen van een partijgenoot, die getuigen kan, dat pastoer Uiterwaal een braaf mensch is! Hot eenheidsfront van sociaal-democraten en katholieken tegen ons dagblad is er dos reeds, ook in dit geval! „Niets is de priesters te dol! Niet alleen met een anti-communistenwet tegen „gods lastering", ook met directe vervolging za. men thans probeeren, de Hollandsche arbei dersklasse van haar revolutionnair strijdor gaan te berooven. „De verscherping van de klasse-tegensta!- iingen, de groei van onze krant, brengt hen lot daden van de meest scherpe reactie, ten einde te trachten, tot het uiterse hun vers.n venden invloed op he volk te houden. Dal zij daarbij onmiddellijk de hulp krijgen vai. „Het Volk" is kenmerkend, maar verbaist ons niet." Niet „pater Uiterwaal" is dus aangeval len, maar „De Tribune". Voor de priesters is nieis „te dol" en daarom wordt tegen het zachtaardige blad een „directe vervolging begonnen, om op die wijze het Nederland- -che proletariaat „van zijn rcvolutionna'r =trijdorgaan tc berooven". Het zijn knappe krokedillentranen, du» „De rribuno over de slechtheid van de „pa tjo van de communistische lees-slaven ge ters" huilt. Het dom gehouden achterbuur- ■ooft er in, maar wat zegt het laatste fatsoen van de Ncderlandscho Lenin-intellectueelen over Jit ontmenschte geweten? TELEFOON 804 en 697 POSTREKENING 28860 AMERSFOORT EN OMSTREKEN DIRECTIE: A. H. MARTENS Leidt anonieme brief no. drie naar den dader? Het Volk herinnert er aan, dat over den derden anoniemen brief, die omstreeks eind October 1929, op last van den Minister van Justitie in handen is gesteld van dr. Hes selink te Arnhem, met de opdracht het schrift- en ander onderzoek naar den schrij ver aan te vangen, dr. Hesselink bij den procureur-generaal bij het Arnhemsche Go- rechtshof een rapport heeft uitgebracht, waarin hij concludeerde, dat bedoelde brief geschreven moet zijn door den nu ongeveer 32-jarigen W. Collé, wiens naam tot toen in de Culemborgeche moordzaak niet. was genoemd. Gaas Sweeris heeft zijn door den officier van justitie te Tiel afgewezen klacht op 26 Januari 1930 bij den president van het Arn hemsche hof herhaald en dj procureur generaal belastte zich met de leiding van een hernieuwd onderzoek, terwijl, om aan dit onderzoek deel tc nemen, een rechter te Tiel al3 speciale rechter commissaris voor deze zaak werd aangewezen. Een Rijks rechercheur werd met een onderzoek belast, die reeds in het voorjaar 1920 had samen gewerkt met den Rijksrechercheur Hart kamp en op wier werk toen de arrestatie van den ex-rechercheur Haveman is ge volgd. Die Rijksrechercheur nu is, zegt het blad, voor het hem opgedragen hernieuwde on derzoek voor het eerst in April 1930 weer in Culemborg geweest en nadien heeft, hij nog tal van malen, zoowel id Culemborg als in de omgeving onderzoekingen gedaan Het onderzoek is nog niet gesloten, maar het is wel reeds in een zoodanig stadium gekomen, dat. zoowel aan den procureur generaal te Arnhem als aan den officier van Justitie te Tiel, alsmede aan den Mi nister van Justitie, omvangrijke en gcdocu menteerdo rapporten zijn uitgebracht. Die nieuwe onderzoek moet em aantal feiten aan het licht hebben gebracht, die even zoovele ernstige aanwijzingen zijn te gen de werkelijke daders en men weet in Culemborg dat die feiten in dezelfde rich ting wijzen als waarin da schriftkundige de anonieme briefschrijvers heeft gezocht en gevonden. UTRECHT5CHEWEG 10 TEL. 179 AMERSFOORT Het blad blijft uit de leeszaal. Woensdagmiddag vergaderde de gemeen teraad van Haarlem onder presidium van den heer C. Maarschalk burgemeester. Aan het einde van de zitting stelde de heer Joosten (S.D.A.P.) eenigc vragen over de houding, die B. en W. hebben aangenomen in de kwestie van „Do Tribune" in de openbare leeszaal van Haarlem. Zooals be kend is, heeft de gemeenteraad van Haar lem in de laatste vergadering bij meerder heid van stemmen een motie aangenomen, waarin gevraagd werd aan B. en W „geen maatregelen te nemen tegen „De Tribune". B. en W. hadden namelijk medegedeeld, dat zij besloten hadden dat blad van de leestafel weg te nemen. Lster is bekend geworden, dat B. en W. van Haarlem hun besluit, ondanks de motie van do raads- meerderheid, handhaafden. De heer Joosten vroeg nu of do dogblad berichten, die daarop betrekking hebben juist zijn. Wethouder Roodenburg bevestigde de juistheid en deelde medo, dal B. en W. ge meend hebben in dit bijzondere geval niet aan de uitspraak van de raadsmeerderheid te moeten voldoen. De heer Joosten las daarop de volgende verklaring voor: „De leden van den raad behoorende tot. den Vrijheidsbond, den Vrijz. Dem. Bond en de S.D.A.P, lettende op artt. 143 en lil van de Grond wet en op art 134 van de Gemeentewet, waarbij do raad wordt aangewezen als het hoofd van de gemeente en op art. 179 van de Gemeentewet waarbij het Dagelijksch bestuur van de gemeente voornamelijk is belast met de uitvoering van de verorde ningen van den raad. gehoord de mededeoling van het Dage lijksch bestuur der gorpeente Haarlem, dat het heeft besloten, om geen uitvoering te geven aan het door den gemeenteraad van Haarlem uitgesproken verlangen bij zijn besluit van 28 Januari 1931. om geen maat regelen te nemen tegen het ter lezing leg gen van het blad „Dc Tribune" op de open bare leeszaal der gemeente, spreken hun teleurstelling uit over dit besluit van het dagelijksch bestuur der ge meente, dat zij in strijd achten met gjede staatsrechtelijke verhoudingen in het ge- meenlebeheer Er was hierna niemand meer, die over dit onderwerp het woo"d verlangde. Ook de communisten niet, zoodat de discussie hiermee geëindigd was en het besluit van B. en W. om „De Tribune" uit dc openba re leeszaal te houden dus nu definitief is. Tel. 852. Gevestigd 1885 VERTROUWENSHUI5. AUTO MET KOEIEN TE WATER. Veghel, 26 Febr. Gisteren geraakte een met koeien geladen zes-wiolige vrachtauto, op weg naar de Bossche veemarkt, bij het uitwijken in het kanaal De Zuid Willems vaart. De chauffeur slaagde erin, zich in vei ligheid to brengen. Twee koeien verdron ken, terwijl een derde koe moest worden afgemaakt. Do auto is later uit het kanaal gehaald. AUTO GESTOLEN. Plus 7 schilderijen en 3 hout sneden. 's-Gravenhage, 26 Febr. J. B. A. heeft aangifte gadaan van diefstal van zijn auto, die onbeheerd in de Hoogstraat stond. De automobiel was een Ford Sedan, ge merkt H. 22239 Kleur zwart met roodbruine banden. In de auto waren 7 schilderijen en 3 houtsneden. De houtsneden welke omlij6t waren met donker bruine houten lijsten, 6telden voor: een paard in de weide; een 6chip op zee en een landschap. Do schilderijen waren in vergulde lijsten an stelden voor: een naaikrans van zee Scheveningsche meisjes, een stadsgezicht op Brugge, een oud grachtje, een landschap van Weissesbruch; een landschap met koeien van De Zwart; de Oude Gevangen poort van Bogman en een water met op haalbrugje. HET 3o REG. INFANTERIE. De nieuwe commandant. Naar uit militaire kringen verluidt, zal de majoor van het regiment Jagers W. J Arriéns worden benoemd tot lui(enant-ko- lonol, commandant van het 3c regiment in fanterie te Bergen op Zoom. HET IS MIS MET MISS HOLLAND. Zij is van school gestuurd! Amsterdam, 26 Februari. Naar h*i Volk verneemt is dc directeur van de eersi* tloogore Burgerschool met drie-jarigen cur »us, dr. Sloos, door B en W. gemachtigd ■n afwachting van de definitieve beslissing cp zijn voorstel de leerling Mary Lelyveld van de 6chool verwijderd te houden. Aldus moet onze Hoilandschc schoonheids Koningin ervaren, dat het leven in het al gemeen en het onderwijs op een Hoogcre Burgerschool in het bijzonder nog iets an ders is dan een 6choonheidswedstrijd. 8LDRIJFSPENSI0EN BAKKERSBEDRIJF Woensdag werd te Den Haag door den heer H. R. Hetsel, voorzitter van de Neder landsche Vereeniging van Werkgevers in het Bakkersbedrijf do Commi66ie geinstal eerd, aangewezen uit vertegenwoordigers van de Patroons, en Arbeidsorganisati-s uit hot Bakkersbedrijf ter bestudeering van bet vraagstuk Bedrijfspensioen, overeen komstig het bepaalde van artikel 56 van de f'ollectieve Arbeidsovereenkomst voor het Bakkersbedrijf 1929. De Commissie koos uit haar midden den !i er J. C. Blankert, bestuurslid van de Ne- derlandsche Vereenig.ng van Werkgevers in het Bakkersbedrijf tot voorzitter en dm lieer J. C. Evers, secretaris van den R. K Bakkfisgezellenbond tot secretaris. Acht en zes cent oer liter „In- en Uitvoer" schrijft: Nog steeds blijft het benzine-vraagetuk de' volle aandacht trekken langzaraorhand is de prijs dermate gedaald, dat men den in druk krijgt, dat een aantal producenten de benzino vorkoopen tegen eiken prijs, die zij maken kunnen. Wij hebben in dcc loop van Aet vorige jaar herhaaldelijk er op gewezen» dat er een belangrijke marge bestond tussclion de officieelo pompprijzen en den prijs van de zoogenaamde „vrijo" benzine. Onze indruk is dat een jaar geleden slechts een enkeling onder dc automobilis ten wist, dat er benzine verkocht werd te gen oen prijs, dio eenigc centen per Liter lager was, dan de prijs aan de pompen van de groote maatschappijen. Op het oogonblik is do toestand zoo, dat het uitzondering genoemd ma^ worden, wanneer de automobilist niet weet, dat er een zekere prijsmarge is. Wij hebben er vroeger reeds op gewezen, dat we het een foutieve politiek van do groote distributie maatschappijen achtten, dat zij met hun prijsverlagingen achter de markt aanlie pen. Het valt niet te ontkennen, dat zij het aan zichzelf te wijten hebben, dat de „vrije" benzinehandel in ons land zoo'n omvang heeft aangenomen als thans het geval is. Destijds durfde men slechts aarzplend een tanker te laten komen, bevreesd zijnde dat de officiële benzineprijs inmiddels verlaagd zou worden, thans heeft men met een goed georganiseerde categorie outsiders met hun afnemers rekening te houden. Terwijl de officieele benzineprijs 12 cent por liter bedraagt, wordt in Amsterdam op het oogenblik do „vrije" benzine aan do pompt tegen 8 cent, 33J4 pct.O) lager ver kocht. In Den Haag wordt zelfs, naar wo hoorden tegen 6 cent verkocht, zijnde de helft van den officieeion prijs. De huidige prijs is wel zoo laag, dat ver moedelijk de producenten bij een behoor lijken kostprijsberekening er niet mede uit kunnen, waarschijnlijk zal. zooals dat in crisistijden zoo dikwijls geschiedt wel voor namelijk de arbeidsloonen en dergelijke ge rekend worden, terwijl de afschrijving van boor-, ontginningskosten etc. wel geheel of ton deelo naar betere tijden verschoven zal worden. HLT NUT VAN EEN POLITIEHOND. Heerlen, 26 Febr. Bij den heer van B to Hoensbroek was een aanzienlijke som gelde ontvreemd. Het vermoeden rees je- gene een familielid van Van B„ die het geld ergens verstopt zou hebben. De hulp van een politiehond werd te baat genomen en dezen hond gelukte het het geld te vin den, dnt de verdachte in den grond had gestopt PROVINCIALE ROODE KRUIS. WEDSTRIJDEN TE HEERLEN. Heerlen, 26 Febr Op 12 Sept. a.s. zul-* len te Heerlen groote provinciale wedstrij den van het Roodo Kruis gehouden wor den. Deze wedstrijden zullen door Z. K. H. Prins Hendrik worden bijgewoond en door verschillende hoofdbestuursleden van het Ncderlandscho Roodo Krui9. Ruime sorteering PAASCH ARTIKELEN Gevulde eieren en bonbons Het kind eischt een zedelijke meerder heid, die altoos voelbaar is, doch nooit drukkend. („Uebet den Tod hinaus,')> Roman van ANNY VÜN PANHUYS. Uit het Duitsch door W. II. C. BOULLAARD Een paar kreten van verbazing waren even hoorbaar, maar niemand sprak en de advocaat las verder„Wordt mijn portret na mijn dood door jullie opgeéischl, dan zijn jullie in het bezit van het geld blijft het echter in hot museum hangen een mogelijkheid, die ik uitgesloten acht dan wordt deze enveloppe eerst zes maanden na mijn overlijden geopend en ik vermaak dan het achter het portret verborgen geld aan de stad Schneiditz, dio het naar goed dunken mag besteden." Toen kon mevrouw Berner een kreet van schrik niet onderdrukken en de advocaat vroeg haar„Had u iets te vragen of te zeggen, mevrouxv „Neen, mijnheer Stern, dank u." „U scheen u er over te verbazen, dat onze residentie, die toch al rijk genoeg is, eventueel de erfgename zou zijn geweest." Stern glimlachte. „Wijlen uw man wist maar al te goed, dat deze bepaling louter een .vorm zou zijn gebleven." Hij nam 't vel papier weer op en be merkte den snellen blik niet. dien mevrouw Berner haar dochter toewierp. Else beantwoordde dien vriendelijk, als of ze wilde zeggen: bekommer u nu verder over niets, alles is nu in orde. De advocaat begon weer te lezen „Daar ik er even rotsvast van overtuigd ben, dat de liefde van mijn gezin voor mij zoo groot is. dat zij zich door niets zal laten weerhouden mijn portret in ons huis terug te doen brengen, verzoek ik den advocaat Stern bijgaand aan den hertog gericht schrijven, na voorlezing aan mijn vrouw en dochter en nadat mijn portret in het bezit van mijn gezin is. den hertog van Schnei- ditz-Stciningcn zonder nadere verklaring toe te zenden Zou tegen mijn verwachting het verlan gen van mijn gezin niet naar mijn portret uitgaan en do stad Schneiditz erfgename worden van de achter het portret verborgen honderd vijftig duizend mark, dan moet de brief aan den hertog als overbodig onge lezen worden vernietigd. Voor do laatste rnaal groet ik do beide vrouwen, die mij op aarde het dierbaarst waren, dat ik bezat De advocaat zweeg. Else bracht haar zakdoek voor de oogen. waarin zij do tranen niet meer kon weer houden. Hoe plotseling en niet meer van deze wereld hadden de woorden van den doode in de gezellige woonkamer geklon ken, waarin zij en haar moeder zoo dikwijls hadden gezeten met hem, die haar nu uit de eeuwigheid zijn groeten zond. Walter sprak fluisterend ecnige troost woorden tot haar, waardoor langzamer hand haar snikken ophield «Vergeef me, mijnheer Stern'*, y/endde zij zich tot deze, „dat ik me niet beter be- heerschte." „Maar juffrouw Berner, zei Stern, die weer ijverig zijn brilleglazen schoonmaak te en in wiens oogen een verdachte glans verscheen, „uw vader heeft dio tranen dub bel en dwars verdiend." Hij plaatste de bril weer op zijn neus en zich tot mevrouw Berner wendend, die zeer bleek op haar stoel zat, vroeg hij: „Mag ik nu den brief aan den hertog voorlezen „Graag", was het antwoord, waarbij zij toestemmend knikte. De advocaat vouwde het papier open en las Hooghoid 1 Het was op het eerste hofbal van dit jaar, dat hot Uwe Hoogheid behaagde met mij te spreken over mijn portret, dat na mijn vijf en twintigjarig jubileum als di recteur van het schilderijmuseum aldaar in de directeurskamer zijn plaats zou verkrij gen. Ik beweerde, dat na mijn dood mijn gezin zeker van zijn recht zou gebruik ma ken het voor zich te rcclameeren. Door Uwe Hoogheid werd te dien aanzien twijfel ge uit en zij was van oordeel, dat het gezin daarvoor te ijdel zou zijn, omdat het por tret van een familielid, dat in het schilde rijmuseum des lands hangt, loch voor de wereld een veel mooier effect maakt dan thuis boven de sofa in het salon. Toen ik daartegen inbracht, dat mijn gezin dan ln dezen andere gevoelens was toegedaan, was het antwoord van Uwe Hoogheid„ik heb geen al te groot vertrouwen in het niet be staan van farailieijdelheid." Die woorden hinderden mij dermate, dat ik een proef op de som waagde. Het grootste deel van mijn vermogen nam ik van de bank af en verborg het achter mijn portret, voordat het naar het schilderijmuseum werd gebracht. Mijn gezin had hiervan geen ver moeden. Dat ik niet lang meer zal leven, weet ik Iu geval mijn vrouw en dochter uit ijdelheid of om een andere reden het portret niet zouden terugvorderen, dan zou luidens een door mij gemaakte en bij den advocaat Stern gedeponeerde bepaling, die een half jaar na mijn overlijden bekend zou worden gemaakt, het geld voor de beide vrouwen verloren zijn en aan do stad ver vallen. Laai echter mijn gezin zijn rechten op het portret gelden, dan verneemt het on verwijld, luidens een andere bepaling, waai' het geld is te vinden. Aan uwe Hoogheid moge uit deze proef, waaraan ik haar, die mij dierbaar zijn, on derwierp, blijken hoe zeker ik van mijn zaak was. Moge mij vergeven worden ingeval ik met •lit schrijven Uwe Hoogheid zou hebben las tig gevallen; mijn doei was slechts te bewij zen, dat soms toch wel de liefde van het ge zin grorter is dan zijn ijdelheid. Wanneer deze regels uwe Hoogheid onder de oogen komen, zal daardoor het bewijs zijn geleverd "iat do door mij genomen proef schitterend is geslaagd, anders zou Jeze brief door den advocaat Stern zijn vernietigd. Ik bied mijn Hertog mijn allereerbiedigste vroeten aan en verblijf van Uwe Hoogheid de onderdanige dienaar. ALEX BERNER. Niemand sprak en dc groote stilte, die er ücerschte, zweefde als een beklemmende wolk door de kamer, het was of niemand de eerste durfde zijn om te spreken. Men hoor de slechts 't zachte geritsel van papier in de handen van den advocaat Een ieder hield zich bezig met zijn eigen gedachten en mevrouw Romer snakte naar het oogenblik, waarop Stern zou heengaan. Zij wenschte met Elso te spreken over het geen zij had vernomen, feite ijk had zij zelf nu volstrekt geen recht meer op het geld, ze had immers vrijwillig het portret aan Else afgestaan. De advocaat was de eerste, die het woord nam: „Mevrouw, hiermede is mijn taak hier in huis voibrarht, maar eerst zou ik nog de enveloppe met het schrijven aan Jen hertog in uw tegenwoordigheid wiLen verzegelen." Else stond vlug op en baalde een kaars, lak en het cachet van haar vader. Toen de brief gesloten was, nam Stern glimlachend de woorderf van dank der da mes voor zijn komst in ontvangst en beloof de het noodige te verrichten voor de opvor-^ lering van het portret. Walter geleidde hem tot de voordeur en keerde toen dadelijk weer terug. Hij trot' Elso zitteud naast haar moeder, wier han« den zij zacht en liefdevol «treclde en hij hoorde Laar juist met haar warme, jonge stern zeggen: „Neon, moeder, het geld be hoort u toe en plaag u zelf nu niet met al lerlei drogredenen. Als ik vaders portret mag hebben ben ik zeer tevreden." Dat mevrouw Burner in een gedrukt© stemming was. verraadde haar gezicht, maar zij trachtte die te verbergen door 2ich een air van koelheid te geven. Walter s bin- i enkomen scheen haar niet te bevallen. (Wordt vervolgd) 5

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 5