SCl C
U1ÏYEEKOOP
UTf:STr:I7 TelMS,
COGNAC VIEUX XXX per fiesch 13.ss
„DE TRIBUNE" EN DE LEESZALEN
A. H. van N1EUWKERK
DE CENTRALE VEREENIGING
MOTIVEERT HAAR BESLUIT
Moreel - schadelijke lectuur
VIJVERBERG EN
WARNSBORN
Concertgebouw
„DE VALK"
STRAATAANLEG TE GOES
Diverse bloemtafeltjes in verschillende uitvoering
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
HUMORHOEKJE
e
Misselijke, schunnige en ontoelaat:
bare religieus:politieke
pornographie
Het Bestuur van de Centrale Vereeniging
Koot Openbare leeszalen en bibliotheken"
tendt ons de motiveering van zijn besluit
inzake de wering van De Tribune uit de
openbare leeszalen opgenomen in zijn aan
Tien Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen daarvoor op diens verzoek
uitgebracht advies; aan dit stuk ontleenen
Jtvij het vplgende:
Wij stollen vóórop, dat ook wij de „onpar
tijdigheid" een essentieel kenmerk der
Openbare Leeszaal achten. De actieve on
partijdigheid der Openbare Leeszaal is uit
drukkelijk voorgeschreven in de Rijkssub-
6idio voorwaarden, in tegenstelling met de
R.K. Leeszaal. Er is geen sprake van, dat
wij die onpartijdigheid aangetast zouden
willen zien en daarmede de kern van het
openbare leeszaalwezen in ons land.
Wij kunnen evenwel niet inzien, dat door
ïiiet-terlezioglegging van een of ander dag-
iblad, eventueel door verwijdering op deug
delijke gronden, dc onpartijdigheid der
Openbare Leeszaal geschonden zou worden.
Vooreerst wijzen wij er op, dat van de cir-
ea 50 Openbare Leeszalen, waar De Tribu
ne niet op gronden der R.K. geloofs- en ze-
'deleer verboden is, en waar men dus geheel
vrij is De Tribune ter lezing te leggen,
slechts in circa 20 Openbare Leeszalen in
derdaad dit blad aanwezig is. Dit zal waar
schijnlijk op ulteenloopende gronden aldus
'door die Leeszaalbesturen gedaan zijn.
Maar het is nooit of te nimmer, van geen
«nkele zijde, zelfs van communistische
zijde niet aangevoeld en aangerekend als
een partijdigheid van die Leeszaalbesturen,
waarop bedreiging van het Rijkssubsidie
'door intrekking zou staan.
In de tweede plaats wijzen wij er op, dat
de „onpartijdigheid" nooit of te nimmer kan
meebrengen, dat men in de Openbare Lees
zalen gedwongen zou zijn óók die uitingen
eener partij op te nemen, waartegen op
gronden van fatsoen zeer ernstige bezwaren
rijzen. En hiermede hebben wij de kern der
kwestie bereikt.
Het Hilversumschc Leeszaalbestuur, dat
in naam der onpartijdigheid de noodzakelijk
heid van de terlezing-legging van De Tri
bune poneert, ziet één ding voorbij: n.l. dat
de Rijkssubsidievoorwaarden óók verlangen
dat alle moreel-schadelijke lectuur worde
geweerd (art. 4).
Nu heeft niet onwaarschijnlijk indertijd,
naar aanleiding van de debatten in de
Tweede Kamer, Minister Heemskerk, van
wien deze eisch en formuleering afkomstig
is, hier uitsluitend gedoeld op moreel-scha
delijke lectuur van sexueelen aard. Dit is
begrijpelijk omdat toentertijd nooit aan de
mogelijkheid is gedacht, dat organen van
eenige politieke partij, die dus voor de groo-
te openhaarheid schrijven, zich leenen zou-
'den tot uitingen in woord en in beeld, die
opzettelijk en bij herhaling, wij leggen
den nadruk op opzettelijk en bij herhaling,
bedoelen te krenken de godsdienstige
idiologie van eenig mcnsch. Een primair ge
voel van fatsoen en betamelijkheid ver
biedt ieder beschaafd mcnsch een ander
'daarin opzettelijk te krenken.
Dit nu heeft De Tribune op ondubbelzin
nige wijze en voor geen misverstand moge
lijk gedaan in verscheidene nummers van
'de laatste maanden. Hier zijn wij verplicht
te specificeeren wat wij op het oog hebben,
omdat de eigenaardige ervaring door ons is
opgedaan, .dat bijna niemand, ook niet wie
ons oordeel over de verwijdering van De
Tribune niet onderschrijft, eigenlijk kennis
beeft genomen van de feiten waar het om
gaat
Tribune van 24 December 1930 „O, hij is
'een bijzonder groot genot, die goeie God!
llij is een buitengwoon bruikbaar ding! Hij
marcheert voorop in de oorlogsvoorberei
ding, hij verleent glans aan de lastercam
pagne tegen de Sowjet-Unie, hij is de 6chuts
patroon van elk christelijke en onchristelij
ke uitbuiter, hij is het 6yrabool van de ver
domming der massa's, hij heeft zijn zetel in
'de bureaux van het B. A., waar de werk-
loozen worden uitgehongerd, hij is de be
Rchermheilige van de moordenaars in de
werkverschaffing hij is de toeverlaat en
troost van elk rechtgeaard vakvereenigings
bons. Hij is de bondgenoot van Tsjang Kai
Sjek en Jonker de Gracff heeft hij lief en
Mac Donald bezielt hij op de wijs der Me
thodisten. Ja, god is zelfs 6ociaal-dcmocraat
geworden. God beteekent imperialistische
oorlog, Christus uithongering en uitbuiting
der werkende massa's, de „Heilige Geest"
bloedige onderdrukking der koloniale volke
ren, de Heilige Moedermaagd volksverdom-
ming om al deze zegeningen in stand te
houden. Voor het arbeidende volk is er geen
kerstfeest. Voor hen is het lied der Fran-
sche revolutie A la laternc! „Christus op
de mestvaalt! De Heilige Maagd in de stal!
De Heilige Vaders naar Den Duivel! Leve
de stem van het kanon!" Het kanon dei-
prol etarische revolutie!"
Tribune van 19 Januari 1931: Een plaat,
God voorstellend als een gifgas-maker in
een chemisch laboratorium in den hemel,
afgebeeld met harig naakt lichaam. Verder
Christus van het kruis overhuigend met een
gasmasker voor het gelaat. Petras, eveneens
met een gasmasker voor, met een bord aan
den hemelpoort waarop „God dit jaar alleen
voor oorlogszaken te spreken". De Heilige
Geest, engelen enz., evenals de overige figu
ren, zoo weerzinwekkend mogelijk uitge
beeld."
Tribune van 10 Februari 1931: Ondci'-
schrift onder een plaat; Waar geld voor :s.
Millioenen worden jaarlijks door de Hon-
ger-regeering weggesmeten aan gebouwen
voor christelijk onderwijs. Voor het oprich
ten van deze instituten voor kindervergifti
ging, waar berusting en hoop op het „hier
namaals" aan de kinderen wordt voorge-
preekt en zij tot kanonnenvoer worden op
geleid, heeft de Regcering millioenen be
schikbaar. Voor dc workloozen niet. De
foto toont dc nieuwe Ned. Herv. school tc
Meppel.
Tribune van 14 Februari 1931: Opschrift
boven een artikel: „Jezus als giftmenger."
Bij niemand, die b.v. de teekening van 19
Januari onder de oogen heeft gekregen en
die niet ziet door de bril van de Tribune-re
dactie, bestaat er cenige twijfel over het
misselijke, schunnige cn ontoelaatbare van
zulke religieus-politieke pornografie. Er bc
staat inderdaad een communis opinio, dat
deze communistische uiting do grenzen van
het normale fatsoen verre overschrijdt.
Het lijkt ons een absurditeit, een blad, dot
in staat is opzettelijk dergelijke krenkende
uitingen op te nemen, ccn vrijbrief tot de
Openbare Leeszaal te willen verlcenen op
grond van het Regeering6voorschrift, dat or
„lectuur van elke richting" moet zijn (art. 5).
Wat nu de Leeszalen betreft: men zegt
daar algemeen en terecht, dat men er een
keur toepast op de aangeboden lectuur. Niet
elk bedrukt stuk papier heeft recht op toela
ting tot de leeszaal cn de boekbrij. Men
schift en keurt voor het publiek, dat ver
trouwen moet kunnen hebben in het aange
bodene. Het leeszaahverk wordt beschouwd
als beschavingswerk, de leeszaaltaak als
een cultuurzaak. Een sociaal verantwoorde
lijkheidsgevoel moet hier weten wat men
wel, wat men niet kan aanbieden. Men kie*>t
en keurt in Openbare Leeszalen ook uit een
gevoel van zelfrespect, en dit gevoel weert
hetgeen de Leeszaal naar beneden trekt.
Dat dit gevoel voor sociale verantwoorde
lijkheid en zelfrespect inderdaad in Open
bare Leeszalen bestaat, bewijst het feit, dat
erschillcnde Leeszaalbesturen, o.a. te Delft,
Enschede, Groningen, Den Haag, Haarlem,
Hengelo, Leiden, uit eigener beweging vóór
de Inspecteur zich tot de Leeszalen wendde,
in dezen maatregelen van afweer hebben
genomen. Wij hebben de overtuiging, dat
overal waar men zich niet meende te moe
ten vastklampen aan de engere opvatting
van artikel 5, de Tribune eigener beweging
verwijderd zou zijn en het gevoel van ver-
ntwoordelijkheid en van zelfrespect het
pleit gewonnen zouden hebben.
Waf bedoelt de Minister met
„zekerheid" en „korten
termijn"
Vragen van den heer van
Voorst tot Voorst
's Gravcnhagc, 27 Fcbr. Den lieer
Van Voorst tot Voorst heeft den Minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
de voigendc- vragen gesteld:
Wii de Minister, naar aanleiding van de
door hem bij de behandeling van het wets
voorstel tot verklaring van het algemeen
nut der onteigening van onroerend goed
onder de gemeente Arnhem, ter bewaring
van natuurschoon, gevormd door bosschen
en andere houtopstanden, in de vergade
ring der Eerste Kamer der Staten-Gcneraal
op 23 Januari jonstleden gedane toezeg
ging, dat het in de bedoeling der Regee-
ring lag, dat, indien dat wetsontwerp tot
stand zal zijn gekomen, door de Regeering
indien niet binnen korten termijn Het Gel
dcrsch Landschap te haren genoegen zeker
heid zal 6tellen, ten einde in 6taat te zijn
de zaak te financieren, een wetsontwerp
zal worden ingediend tot intrekking van
de wet, medcdcelen:
le. wat aan den Minister ten deze met
„zekerheid" en een „korten termijn" voor
oogen heeft gestaan;
2e. of reeds aan Het GelJersch Land
schap dc door den Minister bedoe'de korto
termijn is gesteld en, zoo ja, tot welken da
tum 3an Het Goldcrsch Landschap de tijd
•s gegeven, een bedrag bijeen te brengen,
en op welk bedrag bedoelde „zekerheid" is
bepaald.'
Zoo dc vraag 6ub. 2e eventueel ontken
nend moet worden beantwoord, is dc Minis
ter dan niet van oordeel, dat. nu eenerzijds
Het Geldcrsch Landschap van eind Decem
ber 1929 af het voornemen heeft gehad tot
onteigening van de landgoederen „Vijver
berg" en „Warnsborn" te komen on er bij
de behandeling van het wetsvoorstel in de
Eerste Kamer der Staten-Gencraal in Janu
ari 1931 nog geen zekerheid heston.J; dat de
daarvoor benoodigdc gelden bijeen zouden
Kunnen worden gebracht, terwijl anderzijds
dc eigenares der beide landgoederen, zoo
lang onzekerheid bestaat omtrent de uit
eindelijke onteigening, in het onzekere
blijft omtrent de bestemming harer eigen-
Jommen. Zijn Excellentie ten spoedigste
u ij voering zal hebben te geven aan zijn in
zemelde vergadering van de Eerste Kamer
der Staten-Gencraal medegedeeld voorne
men, aan liet Goldersch Landschap een
j korten termijn le stellen, opdat de onzeker*
I lieid ten aanzien van het lot der bedoelde
j eigendommen zoo spoedig mogelijk worde
I opgeheven?
in Utrecht, alwaar hij in September 1902 tot
doctor in de rechtswetenschappen promo
veerde. Tot Januari 1905 oefende hij te Dor
drecht met zijn oom mr. Moll de rechtsprak
tijk uit. Daarna ging hij in het bankvak
over. O.a. is hij werkzaam geweest hij de
Incassobank en de'Rott. Bankvcreeniging
(secretaris der directie).
Zooals reeds gezegd, trad mr. Moll wei
nig in het openbare leven naar voren. Dat
de groote dingen in het leven niettemin
zijn volle belangstelling hadden, moge hier
uit blijken, dat hij de b6teekenis van de
rotary-beweging 6poedig begreep cn zich
met vollen ijver wijdde aan de oprichting
van dc Rotary Club te Rotterdam, waar
van hij de eerste president werd.
Telefoon 281
Zaterdag 7 Maart
Soiree Eensgezindheid.
DE AUTO-ONGEVALLEN TUSSCHEN
LEIDEN EN SASSENHEIM.
Antwoord op de vragen van
den heer Kersten.
's Gravenhage, 27 Febr. Den heer
Kersten had den minister van waterstaat
vragen gesteld betreffende het spoedig ne
men van maatregelen in verband met de
vele auto-ongevallen bij het z.g. Groene
Kerkje aan den weg LeidenSassenhoim
Minister Reymer heeft daarop het volgen-
do geantwoord:
Het gedeelte van den Rijksweg Haagsche
SchouwSassenheira bij het „Groene Kerk
je" onder Oegstgeest is in het vorig jaar
plaatselijk verbeterd. Sedert begin Septem
ber 1935, toen deze verbetering werd vol
tooid. heeft zich op dit wegvlak, voor zoo
veel hekend i6, slechts één ongeval voorge
daan. De oorzaak van dit ongeval Kon niet
worden vastgesteld.
Intusschen kan worden toegegeven, dat
het gehtelc wegvak van dc Oeg.-dgeester-
brug tot de Postbrug voor snelverkeer wei
nig geschikt is. Dit wegvak zal dan ook
worden verbeterd en gedeeltelijk door een
nieuw tracé worden vervangen, zoodra
wetsoniwerp no. 243 der loopende zitting
zal zijn aangenomen.
BESTUDEERING VAN DE ECONOMISCHE
DEPRESSIE.
Prof. mr. dr. G. M. Verrijn
Staart te Genève.
's-Gravenhage, 27 Febr. Naar wij ver
nemen, heeft de regcering aangewezen om
als Nederlandsch deskundige deel te nemen
aan de conferentie van den Volkenbond,
welke op 2 Maart 1931 te Genève zal wor
den gehouden ter bestudeering van de oor
zaak, het verloop en da herhaling van de
economische depressie, mr. dr. G. M. Ver-
rijn Stuart, hoogleeraar aan de Nederland-
sche Handèls-Hoogeschool te Rotterdam,
DE „MOORDENAAR" VAN LANS.
Een zonderlinge bekentenis
Rotterdam. 27 Februari. Gisteren
j kwam ccn 28-jarige varensgezel bij de poli
j tie vertellen, dat hij de moordenaar van
Lans was. Hij werd onmiddellijk overge
bracht, naar het politicbureau aan de Meer
mansstraat, waar hem een verhoor weiv
afgenomen. Hij was echter nog maar enkele
oogenblikken „onder het mes" of hij viel a
door dc mand en bekende dat hij heelemaal
niets to bekennen had, omdat hij er niets
mee tc maken had. Huiselijke omstandip
heden waren oorzaak geweest dat dc man in
een baloorige bui naar de politic was geloo
pen en deze zonderlinge bekentenis had af
gelegd. Overigens wel een bewijs, hoezeer
de behandeling van de zaak in den Bosch
sterk dc aandacht van 't publiek heeft
ONEERLIJK PERSONEEL.
Rotterdam, 27 Februari. Door dc Ned
Stoombootrcederij, die aan de Prins Hen
drikkade is gevestigd, werd leeds herhaal
delijk aangifte gedaan van diefstallen van
goederen op de bootreizen van Nederland
naar Duitschland en terug. Men heeft noo>t
de daders kunnen vinden, doch nu weer eeo
pak manufacturen werd gestolen, heeft men
een inval gedaan ten huize van drie van de
opvarenden van deze booten. Bij deze men-
schen. die allo drie op den linker Maasoev°r
wonen, werden verschillende goederen ge
vonden, zoowel van den laatstcn diefstal als
van vorige diefstallen afkomstig. Zij heb
ben tenslotte bekend deze diefstallen te heb
ben gepleegd en zijn vervolgens door de
politic in verzekerde bewaring gesteld. Het
gevondene is in beslag genomen.
VERDUISTERING VAN VIJFTIEN MILLE.
Door een kantoorbediende
van dc Drentsche Stoom
trammij.
Hoogeveen, 28 Febr. Door de politie
j is alhier aangehouden een kantoorbediende
I van de Eerste Drentsche Stoomtrammaat-
schappij. Hij wordt verdacht t.n.v. deze
j maatschappij 15.000 verduisterd te hebben.
MR. .H. M. MOLL, v
Directenr van de Bijbank der
Ned. Bank te Rotterdam.
UIT DE STAATSCOURANT.
Voornaamste Kon. besluiten enz.
uit de Staatscourant
Bij K.B. is benoemd in de provincie Zea
land tot plaatsvervanger van den dijkgraaf
van den Zuidvlietpolder N. J. M. van Owe-
ren de Jonge te Wolfaartsdijk;
is benoemd tot officier in dc orde van
Oranje Nassau A. M. Wesseis, hoofdambte
naar ter beschikking van den directeur van
Financiën in Nederlandsch-Indië;
is benoemd tot rechter in dc arrondisse
mentsrechtbank te 's-Gravcnhage Mr. 11.
van Wageningen, rechter in de arrondisse
mentsrechtbank te Utrecht.
Bij beschikking van den minister van De
fensie is de officier van gezondheid dor
eerste klasse W. Reikingh den 16e Maart
1931 geplaatst bij de marinekazerne tc Am
sterdam.
DE POSTVLUCHTEN.
De P. H. A. G. R. wordt heden
avond te Amsterdam ver
wacht.
Naar Aneta-Vaz Dias verneemt, is het
postvliegtuig P. H. A. G. R. hedenmorgen
van Athene vertrokken cn half twee te Wee
ncn aangekomen. Het \licgtuig kan dus
hedenavond 7 uur te Schiphol worden ver
wacht. De bemanning bestaat, zooals men
weet, uit de piloten van Dijk en van Vec-
ncndaal cn den mecanicien Dunk.
PRINS HENDRIK.
Z.K.II. de Prins heeft Vrijdag deelgeno
men aan oen diner bij den Minister van
Buitcnlandsche Zaken, Jhr. mr. Bcelaerts
van Blokland en Mevrouw Beelacrts van
Blokland.
NIET AFGESCHAFTE BEDRIJFS
BELASTING.
De heer v. d. Sluis beantwoord.
Gravcnhage, 27 Febr. De heer van
der Sluis had den minister van financiën
vragen gesteld betreffende het nemen van
maatregelen tegen het besluit van eenige
Almelosche textielfirma's en naamlooze
vennootschappen om, in verband met de
door den raad dier gemeente niet afge
schafte bedrijfsbelasting, met ingang van
Maart 1931 de loonen van dc arbeiders
met 1 pet te verminderen.
Minister de Geer heeft daarop het volgen
de geantwoord:
Tegen het nemen van wettelijke of an-
iere Regccringsmaatrcgelen om tc voorko
men, dat belastingen worden afgewenteld,
bestaat, ook orn het antecedent, dat daar
mee zou worden gesteld, overwegend be
zwaar. in overleg met den Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, tot
wiens ressort de gemeentelijke bedrijfsbe
lasting behoort, kan de ondergeteekende
dan ook mecdeelen, dat hiertoe bij de Re
geering niet het voornemen bestaat.
De N. R. Ct. verneemt, dat mr. H. M.
Moll, directeur van de Bijbank te Rotter
dam van de Nederlandsche Bank, plotse
ling is overleden. Met mr. Moll is een hoog
geacht stadgenoot uit liet leven heengegaan
aldus het blad. Eenvoudig en beschei
den, wars van alle uiterlijkheid, was mr.
Moll iemand, die weinig van zich deed spre
ken. Maar juist om zijn bescheidenheid en
oprechtheid, was hij in dén kring zijner
intieme vrienden een zeer geziene en bemin
de figuur.
Io 1$78 te Deventer geboren, studeerde hij
Vragen van den heer Drop
Den heer Drop heeft aan de Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw en
van Arbeid, Handel en Nijverheid de vol
gende vragen gesteld:
Willen de Ministers laten onderzoeken
cf het waar is, dat de gemeente Goes het
aanleggen van nieuwe straten, plantsoe
nen, enz., laat verrichten door het Burger
lijk Armbestuur?
Indien de voorafgaande vraag bevesti
gend moet worden beantwoord, zijn de Mi
nisters dan niet van oordeel, dat de be
doelde werken rechtstreeks of zijdelings
vanwege de gemeente moeten worden uit
gevoerd, zoodat het daarvoor oon bij col
lectie! contract bepialde loon moet worden
uitbeiaaid, cn zijn de Ministers bereid t«
bevorderen, dat de gemeente dezs werken
niet ais objecten voor werkverschaffing aan
het Burgerlijk Armbestuur overdraagt?
Weten de Ministers, dat een der gevolgen
van de door de gemeente Goes gevolgde
gedragslijn is, dat de te werk gestelde ar
beiders ook naar het oordeel van. den
Raad van Arbeid niet volgens de Ziek
tewet verzekerd behoeven te zijn of kun
nen zijn en is het waar, dat dientengevolge
arbeiders, die ziek werden, terwijl zij bij
het aanleggen van nieuwe straten, plant
soenen, enz., in dienst van het Burgerlijk
Armbestuur werkzaam waren, geen zieken
geld op den grondslag der Ziektewet is uit
betaald?
Zijn de Ministers bereid, tegen het In de
voorgaande vraag gestelde, indien dit waar
blijkt te zijn, maatregelen te nemen of to
bevorderen?
BESTRIJDEN VAN DE RUPSENPLAAG.
Het initiatief daartoe reeds
genomen.
's Gravenhage, 27 Febr. Op de vra
gen van Mevr. van Itallievan Embden
betreffende het nemen van maatregelen te
gen een herhaling van de in het vorige
jaar in de oostelijke en zuidelijke provin
ciën hier to l>nde gcheerscht hebbende rup-
eenplaag heeft Minister van Staat, Minis
ter van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw, de heer Ruys de Beerenbrouck het
volgende- geantwoord:
Hot is ondergeteekende bekeud, dat,
meer bepaaldelijk in de oostelijke en zui
delijke provincies van on6 land, in de af-
geloopen zomermaanden een ernstige rup-
senp.'uag heeft geheerscht, die zich over
groote complexen boomen heeft uitgestrekt.
Uiteraard is hierdoor aesthetische schade
aangericht Dank zij echter de krachtige
bestrijding, die met medewerking van deu
Minister van Waterstaat, de Commissaris
sen der Koningin en vele gemeentebesturen
heeft plaats gevonden, is de economische
.-ehade, plaatselijke gevallen uitgezonderd,
binnen beperkte grenzen gebleven.
Het is inderdaad thans de tijd om weer
tot dfze verdelging over te gaan. Het ini
tiatie! daartoe is reeds genomen.
DENKT U OM ONZE AXMINSTER KA! ROKLEEDJES II» C.M. LANG a f 5.90.
'„Zei je dat de professor verstrooid was?"
„Verstrooid 1 Wel, hij las laatst een foutief bertehü
van zijn overlijden In de krant en toen heeft hij zich
zelf een krans gestuurd." (Passing Show).
