Sclic)
ABONNEMENTS
GELDEN PER GIRO
AXMINSTER TAPIJTEN
TAPIS BELGE KLEEDEN
A. H. VAN NIEUWKERK
WAAROM FORD NIET TE ROTTERDAM?
v!TWMfif/
UTuSTrdZ Tekl'ïö
COGNAC VIEUX XXX per flesch f 3.85
DIRECTEUR VAN P. W.
GEPASSEERD?
DEN
ASM, AMERSFOORTSCH DAGBLAD
INDIE'S VERDEDIGING
Exploitatie van olievelden
DE AARDAPPELMEEL-
INDUSTRIE
RITMEESTER VOOR
KRIJGSRAAD
PRACHT COLLECTIE
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
liet ambtelijk organisme
verstoord
Onjuist koopmanschap
Ue (a.r.; KoUerd immer bevat n uiteen-
/citing over de vraag* waarom Ford te Iïot-
icrdam niet slaagde, die blijkbaar (althans
naar liet oordeel van de N.R.C.j \an open-
b i re werken afkomstig is. Wij ontleenen
i- het volgende aan.
Wanneer de ambtelijke machinerie goed
functioneert, wanneer de raderen in ikoar
passen, en du smeerolie niet ontbreekt, dan
moge hei langzaam gaan, in elk geval gaat
het ook zeker; rnaar o wee. wanneer de ra
deren niet goed gesteld zijn, dan knarst en
wringt hel, dan komt do machine elk oogen-
Mik tot stilstand.
Dit is in onze stad hei geval.
Reeds hij de behandeling van het voor
ts iel tot het instellen van oen afzonderlij
ken dienst voor de stadsontwikkeling is er
niet onduidelijk op gewezen, dat het verlee
nt n van speciale opdrachten door den bur
gemeester er toe heeft geleid, dat er in 'Je
Gemeentelijke huishouding met name inden
dienst der plaatselijke werken, een wrij
ving is gekomen, die nadeel ig was voor bot
-• lotte afwerken van de verschillende zaken.
Wij gaan daar nu niet op in. wn herin
neren slechts aan de desbetreffende uitln-
Ge.n. omdat ze den sleutel vormen, die ook
iJ" deur tot dit mysterie opent
Ook in cle onderhandeling n met de Xc-
d. rlandschc Fordfabriek schijnt het stelsel
"Ier speciale opdrachten weer te zijn toege
past.
Hoewel men iniocht aannemen, dat de on
derhandelingen zouden loopen over den
man, die daar het eerst voor in aanmerking
komt, den directeur voor gemeentewerken*
-v.rd weer buiten dezen hoofdambtenaar
m aan den havenmeester en aa.n een
der ingenieurs van gemeentewerken op
dracht gegeven, lot het voeren van "Ie on
derhandelingen.
De directeur van dén voor naams ten
dienst der gemeentelijks huishouding zag
••ok nu weer pas later uit „de stukken",
«lat or onderhandelingen met Ford werden
gevoerd.
Geheel afgezien nu van dc vraag, hoe die
m de rli an delingen zijn. govoerd, laeeiicn we
och, dat er gerechte bezwaren zijn aan te
voeren tegen een systeem, waarbij een der
leden van het college buiten de hoofden
an dienst om opdrachten geeft, a3n diena
ondergeschikten Dat moet leiden tot con-
lieten, dat brengt defecten in de ombtctyko
machinerie
De onderhandelingen zijn gcyoerd, en
'oen de grootc Hcnry Ford zijn zegen niet
wensehte te geven aan den hieuwen houw
bij de Merwèhaven, maar een grootc fabriek
w ilde stichten op een ander terrein, ziiu ze
'Ok hervat en vvécr beging men de 1'out het
imbtelijk* organisme te verstoren, misschien
m de hoop hierdoor de zaak te bespoedigen,
maar met een averechlsch resultaat
.Fori heeft er steeds op aangestuurd, te
Rotterdam te blijven en nam ook genoegen
met één groot terrein aan de Vondelinge
plaat, dat haar werd aangeboden. Do on
derhandelingen liepen dus verder over den
prijs. waarvoor dit terrein kon worden ge
leverd en over de vraag, wat cr met liet
oud© terrein en dc opstallen moest worden
gedaan.
Hoewel daartoe nog geen enkele vol
macht was verleend - - men kent toch ook
léii onzent het instituut der geheime raads
vergaderingen werd door enkele der on
derhandelaars in overleg met den directeur
Ier R.E.T besloten, dat de tegenwoordige
Fordfabriek zou worden afgebouwd om
lienst te doén als centraio werkplaats voor
'le stadstram. Men moest voor een derge
lijke werkplaats nu wei grootere kapitalen
Ast leggen, d3n in andere gevallen zou zijn
gebeurd, doch Ford schijnt van haar kant
<>ok het hare ie hebben gedaan om een bil-
njke overeenkomst mogelijk te maken; de
prijs voor de terreinen aan de Vondelinge
plaat werd iets hooger gesteld, dan in an
dere omstandigheden zou zijn bedongen, vin
de stand der ouderhandelingen was voor i
eemgo weken dusdanig, dat nog slechts een
verschil van een paar ton moest worden
overbrugd, een bedrag dat bij zulk een mil- j
lioenon-overeenkomst een secundaire rol
speelt.
Dat gewerkt werd over allerlei schijven,
vyaarov er rneu niet had moeten werken,
maakte het verloop der onderhandelingen
niet zoo vlor, als da? had kunnen geschie
den. en naar het schijnt is de directie der
N'ederlaudschè Fordfabrieken daardoor in
tijdnood geraakt. Het ging niet Amcri-
kaanscb vlug meer. er waren strubbelingen
en om niet alles op een kaart te zetten
heeft dc Nederlandscho Fordfabriek onder-
handsche onderhandelingen op touw gezet
met Amsterdam.
Nóg zou alles ten spijt van de verkeerde
voorbehandeling, voor Rotterdam goed te
recht zijn gekomen, wanneer niet ccn fout
ware gemaakt, die ecu koopman on verge :i- i
lijk zal noemen. j
Op hei oogenblik, dat de onderhandelin
gen op het doodc. punt waren gekomen, be
sloot liet gemeentebestuur een laatste con
cessie te doen en men stelde zich. om daar
van kennis to geven, in verbinding mot de
directie dei Nederlandsen© Fordfabriek. De
directeur, dc heer Botli. vertoefde op dai
oogenblik in het buitenland, waarschijnlijk
te Keulen, en dij, borende heeft het Rottcr-
damscho gemv .cbestüur kalm gewacht,
tot deze FordbevviucLsman terug zou koeren,
hoewel men wist, dat het voor do onder
handelaars ten andere wat den tijd betreft
ging spinnen
In zaken zou incn dat anders hebbeh ge-
daau, desnoods ceiiigo goede Ilollandscho
guldens hebben uitgegeven om den client
na te reizen en een vergelijk aan ie bmdeu,
waar juist ho? feiu dat. de ambtenaar hier
den koopinau bedroog, heelt geleid tot het
bedroevende resultaat1, Do directie der
Fordfabrieken, niet langer kunnende vach
ten omdat Amerika, eischte. dat er 'n 1931
een Fordfabriek in Nederland zou werken,
kreeg een zeer voordeclige aanbieding van
Amsterdam en liapte toe.
Zio liier in liet kon, hoe Ford ons onl-
glipto.
Wij v ragen ons ai, ut hot nog niet moge
lijk is alsnog een vergelijk met de Xeder-
landsclie Fordfabrieken to treffen. Blijk
baar is hier toch ook een misverstand in
het spel geweest en meende de Ford-direc
tie, dat do gemeente haar laatste woord had
gegeven, terwijl dit nog niet het geval was.
Hoe vourdeelig Amsterdam ook moge zijn
in liuar aanbieding, de h3lt'-afgebou\vdo fa
briek te Rotteredam moet toch voor de
Ford-directie een blok aan bet boen blij
ven. want zij zal toch bezwaarlijk kunnen
aannemen, dat het Rotterdainschc gemeen
tebestuur onder alle omstandighed?u een
centrale tram werkplaats wcnscht op het
betrekkelijk duro terrein aan dc Mervvclm.-
ven.
Bovendien ligt Rotterdam nog altijd vecel
gunstiger voor liet achterland.
Laat ons er het beste van hopen en ver
der den wonsch uitspreken, dat men zich tii
den boezem van liet gemeentebestuur be
raadt wat te. doen, om onaangenaamheden
als deze in de toekomst te voorkomen.
TWEEDE KAMER
SCHENDING VAN FABRIEKSGEHEIM.
Ontzegde vordeiug der A.K.U.
Arnhem. 10 Mauri. De rechlbank te
Arnhem behandelde heden de zaak van J
v. D.. technicus bij de A.K.U., tegen wien
door do A I» r. een aonklacht was ingediend
wegens schending van fabrieksgeheim, n.l
het doen van nicdedeclingen in Duitschlund
omtrent inrichting en constructie van spin-
pompen. welke bij de A.K.U. in gebruik
waren.
De fiisch luidde zes maanden voorwaarde
lijke gevangenisstraf.
Dc rechtbank sprak verdachte vrij en ont
zegde de A.K.U. dc door haar ingestelde
civiele vordering.
TEGEN EEN STOOTBLOK GEREDEN.
Vier inzittende gewond.
Maandagmiddag is een motortrein, die
van Goes m Vlissingen aankwam, vermoe
delijk door ^veigiring der remmen legen
een stootblok aangereden.
Vier inzittende dames werden allen aan
het gelaat gewond. Een harer moest zich m
het ziekenhuis laten verbinden. De andere
konden huiswaarts keeren.
Onzen bü den GIRO DIENSTEN aangesloten
abonné's wijzen wij op de bestaande gelegen
heid om de abonnementsgelden voor het
Amersfoortsch Dagblad ieder kwartaal AUTO
MATISCH van hun giro-rekening te doen af
schrijven. Deze automatische afschrijving
brengt met zich een besparing van incasso
kosten, geen geloop met de kwitantie aan de
deur en voor ons eens vereenvoudiging van de
administratie.
Abonné's, die ons ingaande 1 Juli a.s. willen
machtigen abonnementsgelden automatisch
van hun postrekening te doen afschrijven,
verzoeken wij opgave van hun naam en adres,
opdat wü een machtigings-formulicr ter invul
ling kunnen toezenden.
Hel ontwerp inzake verdediging der
oliehavens en een derden kruiser
aangenomen met 19 tegen 22
stemmen.
Dc suppletoir© Indische bugluotiug iüoO:
Verdediging van «ie «dlchaveris en aan
bouw van een derden kruiser wordt aan
genomen met 40 tegen 22 stemmen.
De hoofdstukken oorlog en marine van
dc Indische begrooting 1931 worden aan
genomen bij zitten en opstaan.
Bij het ontwerp tot hans tel van liet
schip de ..Zeven Provinciën" heeft ecü
debat plaats over do kwestie wie de kos-
ten van hei herstel drogen moet: Xadcr-
land of Indic.
De Minister meent, dat Indic geheel
de kosten moet dragen, omdat het schip
niet behoort tot de zeegaande vloot.
Het ontwsrp wordt aangenomen na be
strijding door de hoeren Ter iaa 11 en
De Visser met 5Ü tegen 23 stommen.
Zond«?r beraadslaging en stemming
wordt aangenomen het wetsontwup van
de regeling dei Radio-omruep in X'cderl.
Indic en wijziging van dc Indische tarief-
wet.
Hierna zijn aan de orde dc webont
werpen tot sluiting van overeenkomsten
met de X'cd. Koloniale Petroleum Mij. en
de Bataafsclic Petroleum Mij. betreffende
«ie exploitatie van de Olievelden.
De heer Jookcs mceni, daf onderzocht
moet worden, welke dezer terreinen In
aanmerking moeten komen voor exploita
tie 111 een gemengden bedrijfsvorm en
wcnscht dc beslissing aan te houden
De heer Cramer pleit voor staats-
exploitatie.
D«e heer Feb er wijst «r uj>. dat lang
zamerhand de beste terreinen zijn uitgege
ven. Daarom acht hij liet raadzaam de
terreinen nu niet anders dun in particu
liere exploitatie te geven.
De lieer Van Boc.Lzclaev is het hier
mee eens.
Minister De Graaft acht het rbic
van deze exploitatie voor den Staat te
groot.
De heer Ioek.es dient een motie in.
waarin dc regeering wordt verzocht dc ont
werpen in nadere overweging te in?mep ten
einde te doen i)3gaan. welke terreinen in
geméngae exploitatie kunnen worden uit
gegeven.
Dc motie wordt gesteund door dun heer
v. d. Waerden en bestreden door den
heer H e c m s k e r k en den ni i 11 i s t e r.
De motio wordt verworpen met 50—22.
stemmen, waarna liet wetsontwerp bij zit
ten «.-n opstaan wordt aangenomen.
lAnige conclusies worden aangenomen
waarna aan de orde is dc wijziging van de
Xij verheidsonderwijswet.
Dc heer V a 11 13 a p p a 1 d wenscht liet
advies van den Onderwijsraad te zien ver
vallen voor ambulante landbouw huishoud-
cursussen.
De heer Gerhard betreurt de inschakc
ling van den minister van financiën en den
onderwijsraad en had liever algemecne
normen gezien.
De heer Zij Is tra begroet, liet ontwerp
niet instemming en verdedigt de adviseering
door den Onderwijsraad, die waarborgt dat
het advies niet enkel administratief is.
Mej. Westerman betwijfelt of de On
derwijsraad het juiste college is om Uier te
adviseeren.
De heer V a 11 W ij n b e rg e 11 acht den
Onderwijsraad als objectief lichaam bij uit
stek tot adviseeren geschikt.
De heer Til au us best rijdt he? stelsel
van algemcene normen, dat hij alleen aan
vaardt v oor het lager onderwijs in verband
mot dc gelijkstelling on de leerplicht Ech
ter acht hij 111 dit ontwerp te veel omhaal
aanwezig en hij vvcnsc'nt dat de minisetr
alleen beslist.
Het Ontwerp wordt nog verdedigd door
mevr. Groeneweg en den heer Ketelaar.
De vergadering wordt verdaagd.
EEN VERBODEN RADIOREDE.
Over de zeereis van minis
ter Dickers;
Voor Maandagavond half vermeldde
liet door de V.A.R.A. verzorgde algemeen©
programma een toespraak van P. de Boer
over minister Deckers' rei.-; naar Napels en
den nood der mobilisati©slachtoffers. Tegen
half zeven deelde de omroeper mede, dat
de ccnsuurcommiseie deze rede ongeschikt
had geoordeeld. Ze is vervangen dooi Jood-
schc muziek op gramofoonplaten.
HR. MS. VAN NES.
In dienst gesteld.
"s-G r a v e 11 h a g e, 10 Maart. X'aar wij
vernemen, is Ilr; Ms. Van X'es gisterenmid
dag in dienst gesteld, onder bev el van den
Kapitein-Luitenant ter Zcc E. A. Vroede.
DE SCHIETPARTIJ TE HEERLEN,
Heerlen. 10 Maart. In verband mot
den aanslag op den wachtmeester der ma
rechaussee. den heer Stakenburg, vernemen
wij nader, dat de dader P. uit Ubachsberg
ingesloten is in de marechausseekazerne en
waarschijnlijk morgen ter beschikking van
don officier van justitie van Maastricht zal
worden gesteld.
P. heeft inmiddels een gedeeltelijke be
kentenis afgelegd, iii dien zin. dat bij thans
zegt wel geschoten ie hebben, echter niet
wetende, dat marechaussees zijn mikpunt
waren. Toen hij dit bemerkt had. ha<3 hij
van schrik het geweer weggeworpen en was
gevlucht liet geweer is echter nog niet ge
vonden, zoodat dit verhaal wel verzonnen
zal zijn. Terzake poging tot doodsiag zal
P. vervolgd worden.
Wachtmeester Stakenburg maakt lm? uit
stekend, iu het St. Tozèphziekonhuis te
Heerlen, waar hij, gelijk bekend. l«u ver
pleging wérd opgenomen.
EERSTE KAMER.
Het ontwerp aangenomen
Nadut zonder hoofdelijk", stemming zijn
aangrimmen hoofdstuk II der Rijksbe','roo
ting (Hoog»: Colleges), begrooting van liet
Tiendfonds, Lconingfonds, het Gemeente
fonds (-.11 liet Staatsinuntbedrijl 1931, is aun
do orde liet crediet aan dc aardappelmeel*
industrie in dc veenkolonies.
De heer Diepenhorst beschouwt het
ontwerp als een sobere noödpcnriing en be
pleit ecu soepele uitvoering.
De heer Gcldcrman is eveneens voor
stander. doch vraagt ot in de toekomst de
aardappeloogst der veenkoloniën niet op
andere wijze rendabel kan gemaakt, wor
den.
Do heer W1 b a u t zal voor stemmen mits
het ontwerp vrij blijvc van beschermende
politiek.
Minister Ruys antwoordt dat de Kegec-
ring zich zal beijveren con gunstige uitvoe
ring tc verzekeren.
Hot ontwerp wordt z.h.s. aangenomen.
Arbcidsbegrootina.
Bij de Arbeidsbègrooting bepleit de lieer
Danz de doorvoering van den achturen-
dag, wettelijke regeling der werkloosheids
voorziening en v an de arbeidersvacautie.
De heer Va 11 der La 11 de wcnscht mo
gelijk gemaakt to zien, dat klein versch
brood 's morgens voor tien uur kan wor
den afgeleverd. Nachtarbeid is daarvoor
niet noodig.
Dc vergadering wordt verdaagd.
PROF. DE BURLET.
Dr. II. M. de Bui lot, benoemd tot Uoog-
leeraai in dc faculteit dor geneeskunde aan
de rijksuniveisiteu tc Groningen ,zal zijn
ambt aanvaarden op Zaterdag li Maart a.s.
des middags te 3 uur met hei uitspreken
ui een rede in dc aula der universiteit.
Opzettelijke ongehoord
zaamhëid
Maandag had zich voor den Krijgsraad
's - IT er ibgenboscii te verantwoorden een rit
meester van het le veg. huzaron. gedeta
cheerd bij do 2c compagnie Polilietmepen
te Amsterdam, wien ten laste was gèleg'J-.
dat hij op 9 Dec. 1930 te Amsterdam als mi
lilair, nadat liij zich had beklaagd bij hc'.
Hoog Militair Gerechtshof over een hem op
gelegde krjjgoiuchtelïjkc straf cn terwijl die
behandeling nog gaande was, een memorie
van verdediging 111 dc zaak had ingediend,
niet langs den Uicrarchiofcon weg doch
rechtstreeks, cn nadat zijn meerdere dc
commandant var* het korps Polikclroepei.
hem schriftelijk gelast had, zoo spoedig mo
gelijk schriftelijk de reden mede to deelen,
waarom de toezending rechtstreeks geschied
was, heeft geweigerd aan dat dienstbevel te
gehoorzamen door schriftelijk mode te dee
len aan den majoor-commaudanc der 2d.
compagnie Politietroepeir dat hij uitdruk
kelijk weigerde aan den l3st te voldoen,
hem versterkt door den waarnemend korps
commandant majoor Heins.
I11 zijn verdediging tegenover de aan
klacht kwam verdachte tot de conclusie dat
hij 111 de feiten in quaestie geen ongehoor
zaamheid heeft begaan, vermits hij in wat
van hem gevraagd werd geen lastgeving"
heeft gezien.
Door majoor Heins cn overste Van Dam
was hekl. geadviseerd te erkennen, dat bii
foutief had geschreven en excuus aan le
bieden, waardoor dc zaak zou bbjvcn rus
ten en voorkomen kon worden, dat cv ecu
klacht naar den krijgsraad ging.
Verdachte had er zich echter van over
tuigd gehouden., dat er geen kwestie van
lastgeving was. maar slechts een vraag om
inlichtingen.
Majoor Heins hield vol. dat er wol dege
lijk last was gegeven. Overste Van Dam
lichtte toe getracht te hebben do zaak in
het reine te brengen.
Nadat o.m. nog cenige getuigen a déchai
ge waren gehoord nam de auditeur rnilitam
mr. Aghina requisitoir, waarbij hij conclu
deert], dat het hier van den begmne af --
ongeacht liet al of niet aanbieden van ex
cuus een zaak beeft gegolden welke voer
den krijgsraad moest worden gebracht.
Terzake van opzettelijke ongeooorzaaui-
heid vorderde liij één dag gevangenisstraf
Dc verdediger, mr. Kocli. üfl Arnhem,
pleitte vrijspraak
Hbld.)
DE POSTVLUCHTEN.
Do P.B.A.F.K. in Jodhpui.
Aneta-\ az Dias meldt, dat bij do K L.M
bericht is binnengekomen, dat de P.H.-
F.K. te -i.50 uur uit Calcutta is vertrok
ken, te 9.30 uur te Alahabad is geland, van
daar om 10.10 uur is vertrokken en te 16 3
uur in Todlipui is aangekomen. Alles it-
wel uau boor-.l. t'andaag wordt do rek-^
voortgezet
Dc
Aiieta-Vaz pias meldt, dat bij do K.L.M.
bericht is ingekomen, dat het loe poslvlieg
tuig, dc P.H.-A.F.L., gisteren om 5.40 ui'
Djask is vertrokken en om 12.53 te Karachi
is aangekomen.
Vandaar vertrok het toestel om 14.33 en
arriveerde om 18.02 tc Tbdhpur. Alles is
\yeï aan boord. Vandaag wordt de rc.s
voortgezet.
Ah i Daar ia <iü
noodig bobben
lüa;. tue '4^
ai/. pehhiugmeeEter
{Judgéi.
